31961

Dịch tễ học hành vi: Nghiên cứu
tiến hành trước khi xây dựng các
chương trình can thiệp nhằm giảm
nguy cơ lây truyền HIV

Mark Williams, Ph.D.


Các giả định cơ bản của dịch tễ
học hành vi
• Các hành vi, khơng phải là nhóm người,

lây truyền HIV
• Các hành vi và bối cảnh trong đó các

hành vi có khả năng gây truyền nhiễm
HIV trực tiếp hoặc gián tiếp


Các giả định cơ bản của dịch tễ
học hành vi
• Các hành vi liên quan trực tiếp đến việc lây

truyền HIV ở một cộng đồng dân số nhất
định nào đó là chưa biết
• Các hành vi và bối cảnh của hành vi gián

tiếp ảnh hưởng đến việc lây truyền HIV ở
một nhóm cộng đồng dân số cụ thể nào đó
là chưa biết

Lây truyền trực tiếp qua đường
máu


Tiêm chích ma túy
Tiêm máu của người tiêm chích khác
vào máu mình
Tiêm thuốc có lẫn máu cịn sót lại


Truyền trực tiếp qua tình dục


Quan hệ tình dục đường âm đạo
hoặc hậu mơn khơng được bảo vệ
QHTD Nam/Nam
QHTD Nam/nam/ nữ
QHTD Nam/Nữ
Mại dâm


Ảnh hưởng gián tiếp lên lây
truyền: Sử dụng thuốc


QHTD âm đạo hoặc hậu môn
không được bảo vệ do tác dụng
của các thuốc hợp pháp và
không

hợp
pháp
Sinh học
Giảm sự kiểm sốt
Tình huống và hồn cảnh dùng
thuốc và rượu


Các ảnh hưởng gián tiếp đến
việc lây truyền: Địa điểm


Tiêm chích ma túy hoặc có QHTD
âm đạo hay QHTD hậu môn không
được bảo vệ xảy ra trong bối cảnh có
liên quan đến địa điểm
Đường phố
Nhà tắm cơng cộng
Địa điểm sử dụng thuốc
Nhà tù hoặc trại giam


Ảnh hưởng gián tiếp lên sự lây
truyền: Mối quan hệ


Tiêm chích ma túy hoặc QHTD
âm đạo, hay hậu mơn không
được bảo vệ xảy ra trong bối
cảnh của mối quan hệ

Đối tác
Cùng sử dụng bơm kim tiêm hoặc là bạn tình
Kết hợp
Các cấu trúc mạng lưới xã hội


Xác định các hành vi và bối cảnh có
liên quan đến việc lan truyền HIV
Không hoặc tất cả các hành vi hoặc các bối cảnh của hành vi vừa trình bày có thể ảnh hưởng đến
các nguy cơ cho một cộng đồng dân cư có nguy cơ nào đó
Các khảo sát định tính đơn thuần là khơng đầy đủ và hay dẫn đến các kết luận khơng chính xác
Thiết kế phương pháp nghiên cứu kết hợp cả hai phương pháp sẽ đầy đủ hơn và ít khi đưa ra các
kết luận không xác thực


Nghiên cứu định tính
Xác định phạm vi các hành vi và bối cảnh có thể liên quan đến nguy cơ lây truyền HIV
Đánh giá các sắc thái hành vi có thể tác động đến nguy cơ
Xác định phạm vi các yếu tố có thể ảnh hưởng đến hành vi và bối cảnh
Xác định cách thức nhóm đích dùng để đề cập tới các yếu tố này


Nghiên cứu định tính
Chọn mẫu có mục đích
Số liệu khơng được trình bày theo bảng
Đánh giá phạm vi của các yếu tố
Đánh giá các chủ đề nổi cộm từ phân tích số liệu


Nghiên cứu định lượng

Xác định sự phân bố của các hành vi và tìm ra bối
cảnh xảy ra hanh vi đó là một phần của nghiên cứu
định tính
Đánh giá tầm quan trọng của các hành vi và hình thái
của bối cảnh
Xác định phạm vi và đánh giá tầm quan trọng của các
yếu tố ảnh hưởng đến hành vi và bối cảnh


Nghiên cứu định lượng
Chọn mẫu có mục đích
Các lý thuyết định hướng việc thu thập só liệu
Có nhiều biến phụ thuộc
Đánh giá nguy cơ đơn biến và đa biến


Dân số phân biệt bởi các tính
chất của từng cá nhân


Phân biệt các cộng đồng dân số bằng
các đặc tính liên quan


Phân biệt các cộng đồng dân số bằng
các đặc tính mạng lưới cá nhân


Phân biệt các cộng đồng dân số bằng
cách kết nối các mạng lưới cá nhân

2
1

2
3

1

1

3

5

6

4

4

8

2
4

6

8
8

1
2

3

7

6

6
5

3

7

5

5

1

4

4

5

7

5

1

2

3

7
8

8

6
4

3

6
8

2
4

7

1

8

5
7


Phân biệt các cộng đồng dân số bởi các
cấu trúc mạng lưới xã hội

2

6

2

4

4

1

8

1

8

5
3

6

5
7

3

7


Mơ hình mạng lưới xã hội
• Các nghệ sĩ và hành động của họ thường đi đơi

với nhau
• Các mối ràng buộc là các kênh để chuyển tải
hoặc là dòng chảy của các vật thể hứu hình hoặc
vơ hình
• Mơ hình mạng lưới tập trung vào các cá nhân
cung cấp các cơ hội hoặc thách thức
• Các mơ hình mạng lưới khái niệm hóa các cấu
trúc như là khn mẫu bền vững của các mối
quan hệ giữa các nghệ sĩ