HOÁ HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG

Bài 45:

HỐ HỌC VÀ VẤN ĐỀ
MƠI TRƯỜNG


I-Ơ NHIỄM MƠI TRƯỜNG
1-Ơ nhiễm khơng khí
• Ơ nhiễm mơi trường khơng khí là hiện tượng
làm cho khơng khí sạch thay đổi thành phần có
nguy cơ gây tác hại đến TV,ĐV, sức khoẻ con
người và mơi trường xung quanh
• Ngun nhân:
• -Do thiên nhiên
• -Do hoạt động của con người


một số hiện tượng thiên nhiên như
núi lửa, cháy rừng...gây ô nhiễm
không khí
Không khí bao gồm oxi, khí cacbonic, nitơ
và một lượng nhỏ các khí khác. Tuy nhiên,
một số khí có tác động khơng tốt đến chúng
ta như SO2 ,NOx ,CO,H2S, CFC … , được
thải ra do hoạt động của con người, gây ơ
nhiễm khơng khí nghiêm trọng


Nguồn khí thải của con người tạo
ra chủ yếu từ:
• Quá trình đốt các loại than đá, dầu mỏ... để

phát điện trong các nhà máy điện, trong q
trình sản xuất,…
• (Mặc dù một số hợp chất tự nhiên như bụi,
phấn hoa hay tro cũng làm ơ nhiễm khơng khí
nhưng nguồn gây ô nhiễm nhiều nhất là do con
người thải ra.)


Nhà máy thải khói bụi, khí CO2,
SO2


Việc sử dụng vũ khí hạt nhân gây ơ

nhiễm mơi trường một cách nặng nề và
lâu dài


Máy bay rải chất độc hóa học


Đốt các chất thải, cháy rừng, ... là những điển hình gây
ơ nhiễm. 


Hoạt động giao thơng thải khí CO2


Tác hại của ơ nhiễm khơng khí
• Gây bệnh tật (tim, phổi, da,xoang, mắt, …) và có thể gây tử

vong.
• Gây ra hiệu ứng nhà kính, nhiệt độ trái đất nóng lên, khí hậu
khác thường, thiên tai thảm khốc,… ảnh hưởng đến cuộc sống
con người và mơi trường sinh thái.
• Gây sự phá hủy tầng ozon, gây nhiều tác hại sức khỏe con
người, tác hại đến sự sinh trưởng và phát triển của động thực
vật.
• Gây khói mù quang hóa, tạo mưa axit, tác hại cho cây trồng,
vật nuôi, phá hủy các cơng trình kiến trúc, di tích lịch sử,…


2-Ô nhiễm nước:
Là hiện tượng làm thay đổi các thành phần
tính chất của nước gây bất lợi cho mơi
trường nước, phần lớn do các hoạt động
khác nhau của con người gây nên


Ngun nhân
• Có nguồn gốc tự nhiên hoặc nhân tạo.
• * Nguồn gốc tự nhiên:
•
Do mưa, bão, lũ lụt,…Nước mưa rơi xuống nhà cửa, đồng
ruộng, nhà máy, đường phố,…kéo theo các chất bẩn xuống các
nguồn nước
• *Nguồn gốc nhân tạo: Chất thải sinh hoạt
• + Chất thải do sản xuất cơng nghiệp, sản xuất hàng hóa, hoạt
động kinh doanh,…
• + Chất thải nơng nghiệp:phân bón, chất bảo vệ thực vật, chất
kích thích vật ni, cây trồng,…

• + Chất thải do phịng nghiên cứu, phịng thí nghiệm, bệnh
viện, chợ,…


-Tác nhân gây ơ nhiễm:
• Các ion kim loại nặng( As, Pb, Hg, Sb, Cu, Mn,…)
3
• Các anion(NO3 , SO4 2  , PO,…)
4
• Thuốc bảo vệ thực vật,phân bón hóa học,thuốc kích thích sinh
trưởng,…
Con người uống nước từ các nguồn nước ô nhiễm cũng dễ mắc các
bệnh đường ruột như thổ tả, thương hàn và các bệnh dễ lây nhiễm
khác.Con người nhiễm kim loại nặng và các chất nguy hại khác
gây nên những tác hại khôn lường về sức khỏe và sinh
mạng                                                            


b)Tác hại của ơ nhiễm mơi trường nước:
• Tùy theo mức độ ô nhiễm mà tác động khác
nhau đến sức khỏe con người( bệnh tật, ung
thư, chậm phát triển,kém trí tuệ…), ảnh hưởng
trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển hay bị
hủy diệt của động thực vật( VD:nhà máy
Vedan bức tử Sông thị Vải,…)


Ô nhiễm do tràn dầu

3-Ơ nhiễm mơi trường đất:
là tất cả các q trình làm nhiễm
bẩn đất, thay đổi lý tính, hố tính
tự nhiên của đất do các tác nhân
gây ô nhiễm, dẫn đến làm giảm độ
phì nhiêu của đất


* Nguồn gây ô nhiễm đất:
- Nguồn gốc tự nhiên: hoạt động của núi lửa, lũ lụt ngập
úng, ngập mặn do thủy triều,…
- Nguồn gốc do con người:
+ Chất thải sinh hoạt
+ Chất thải do sản xuất công nghiệp, sản xuất hàng hóa,
hoạt động kinh doanh,…
+ Chất thải nơng nghiệp:phân bón, chất bảo vệ thực vật,
chất kích thích vật ni, cây trồng,…
+ Chất thải do phịng nghiên cứu, phịng thí nghiệm,
bệnh viện, chợ,…


c)Tác hại của ơ nhiễm mơi trường
đất:
• Gây ra những tổn hại lớn về sản xuất, kinh tế
và đời sống.
• Dư lượng hóa chất, thuốc trừ sâu bị phân hủy
rất chậm và bị lơi cuốn vào chu trình: đất-câyđộng vật-người, gây ra những tác hại khó
lường.

II-HỐ HỌC VÀ VẤN ĐỀ BẢO VỆ MƠI
TRƯỜNG TRONG ĐỜI SỐNG SẢN
XUẤT VÀ HỌC TẬP HỐ HỌC
• Ơ nhiễm mơi trường đang xảy ra trên quy
mơ tồn cầu, gây ảnh hưởng lớn đến cuộc
sống trên Trái Đất. Do đó vấn đề bảo vệ mơi
trường là vấn đề chung của tồn nhân loại.


1-Nhận biết mơi trường bị ơ nhiễm bằng
phương pháp hố học.
• Quan sát: Có thể nhận biết mơi trường nước,
khơng khí, đất bị ơ nhiễm qua màu, mùi, trạng
thái.
• Xác định bằng thuốc thử: pH, nồng độ các ion
2
2

Hg
,
Pb
,
NO
(
3 ,....)
• - Xác định bằng các dụng cụ đo:máy sắc ký,
khí kế đo hàm lượng, thành phần khói,bụi,chất
khí,…

2-Vai trị của hố học trong việc xử
lý chất ơ nhiễm
• Nguyên tắc chung: Phải sử dụng các biện pháp phù hợp
với thành phần chất gây ơ nhiễm
• Trong cơng nghiệp: Phải tn thủ quy trình xử lý chất thải
• Trong nơng nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ
sâu, thuốc kích thích sinh trưởng đúng quy định, đúng
quy trình.
• Các cơ sở nghiên cứu, phịng thí nghiệm: Phải phân loại,
xử lý trước khi thải ra mơi trường
• Trong khu dân cư: Rác phải được thu gom, phân loại để
thu hồi, tái chế, xử lý chống ô nhiễm môi trường


3) Một số phương pháp xử lý chất
thải:
• PP hấp phụ: Chất thải được hấp phụ trong: than bùn,
phân rác, đất xốp, than hoạt tính sau đó phân hủy bằng
pp sinh hóa
• PP oxy hóa –khử:Cho khí thải qua dd H2SO4 để hấp
thụ amin,amoniac, rồi cho khí qua dd kiềm để hấp thụ
axit béo,phenol,…sau đó cho qua dd NaClO để oxy
hóa andehyt, H2 S, xeton,…
• PP hấp thụ: Hấp thụ khí thải bằng nước,dd xut, hoặc
dd axit sau đó tái sinh hoặc không tái sinh dd đã hấp
thụ


*Ý THỨC BẢO VỆ MƠI TRƯỜNG

• Phải học tập để hiểu biết về ô nhiễm môi
trường và thực hiện bảo vệ môi trường thường
xuyên, không phải chỉ học một lần mà là học
suốt đời, từ tuổi ấu thơ đến tuổi trưởng thành
khơng phải chỉ một mình mà là cả cộng đồng.
• Mỗi người cơng dân đều phải có trách nhiệm
về mơi trường,tích cực bảo vệ mơi trường sống
trong lành.


Hàng năm thải ra:
20 tỉ tấn cacbon điơxít, 1,53 triệu tấn
SO2
Hơn 1 triệu tấn niken, 700 triệu tấn bụi
1,5 triệu tấn asen, 900 tấn coban
600.000 tấn kẽm (Zn), hơi thuỷ ngân
(Hg), hơi chì (Pb) và các chất độc hại
khác.