KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANHTẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Xem nội dung đầy đủ tại10550257

⅛μ............................................................. ,
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

, , IW

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG

PHẠ M THỊ THÚY HỒNG

KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG
THIfC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2018

Ì1

[f


⅛μ..................................... ,
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

, , IW
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG

PHẠ M THỊ THÚY HỒNG

KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH
TẠI C ÔNG TY CÔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 8340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ TUYẾT MINH

HÀ NỘI - 2018

Ì1

[f


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan rằng: Tất cả các thông tin, số liệu trong bài luận văn
này là kết quả tìm hiểu, nghiên cứu của bản thân, duới sự huớng dẫn khoa học của
Tien sĩ Phạm Thi Tuyết Minh. Các số liệu là hồn tồn trung thực, chính xác với
thực trạng của Công ty Cổ phần Thuơng m ại Thái Hung và chua từng đuợc c ông
b ố trong b ất kỳ c ơng trình nghiên cứu nào khác, mọi sự trích dẫn đã đuợc chỉ rõ
ng uồ n gốc . T ác g iả hoàn toàn chiu tr ách nhiệm về tính xác thực v à nguyên b ản của
uận văn

Hà Nội, ngày......tháng........năm 2018
Học viên

Phạ m Thị Thúy Hồn g


L ỜI CẢM ƠN
T ôi xin trân trọng cảm ơn B an lãnh đạo Học viện Ng ân hàng , Khoa S au Đ ại
họ c và c ác thầy c ô giáo trường Họ c viện Ng ân hàng đã giúp tơi trong q trình họ c
tập tại trường suốt khóa họ c .
T ơ i xin b ày tỏ l òng b iết ơn s âu s ắc và chân thành tới Tiến sĩ Phạm Thi Tuyết
Minh đã chỉ b ảo , hướng dẫn và giúp đỡ tôi rất tận tình trong suốt thời gian thực hiện
và ho àn thành luận văn .
Xin gửi lời cảm ơn đến C ông ty C ổ phần thương mại Thái Hung và c ác cơ
quan, c á nhân đã giúp đỡ tôi về nguồn tư liệu phục vụ cho việc thực hiện đề tài .
Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, những người thân và b ạn b è, đồng nghiệp luôn
động viên, ủng hộ , giúp tôi tập trung nghiên cứu và ho àn thành b ản luận văn thạc sĩ
của mình .
Hà N ộ i , Ng ày. .tháng.............năm 2 O 1 8
Học viên

Phạ m Thị Thúy Hồn g


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................................1
l. Tín h cấp thiết của đề tài n ghiên cứu...............................................................................1
2

. To n g q uan tì n h hìn h n ghiên cứu..............................................................................2

3. Mục tiêu n ghiên cứu...........................................................................................................4
4. Đối tượn g, phạ m vi n ghiê n cứu.....................................................................................4
4.1...................................................................................................Đối tượng nghiên cứu 4
4.2.......................................................................................................Phạm vi nghiên cứu 4
5

. Phươn g pháp n ghiên cứu...............................................................................................5
5.1.......................................................................................Phương pháp thu thập số liệu 5
5.1.1...............................................................Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu 5

5.1.2.

Phương pháp nghiên cứu tài liệu..............................................................................5

5.1.3.

Phương pháp quan sát thực tế...................................................................................6

5.2..........................................................................Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu 6
6

. Kết cấu luậ n vă n..............................................................................................................6
CHƯƠNG 1: C ơ SỞ L Ý L UẬN VỀ KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT
QUẢ KINH DOANH TRONG C Ô NG TY CỔ PHẦN....................................................7

1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM C ơ BẢN VỀ DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ
KINH DOANH..................................................................................................................... 7
1.1.1.

Do an h thu và thu n hập khác..................................................................................7

1.1.2.

Các kho ản chi phí.......................................................................................................8

1.1.3.

Kết quả kinh doanh....................................................................................................9

1.1.4. Yêu cầu quản lý doanh thu, chi phí, kết quả kin h d o an h t ro n g các d o an h
n ghiệp.....................................................................................................................................10
1.1.5 . Đặc điểm của d oan h n ghiệp thươn g m ại ản h hưởn g đến kế to án Do an h thu Chi ph í - Xác địn h kết q uả................................................................................................11
1.2. NỘI DUNG KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP.......................................................................................13
1.2.1.

Kế to án d o an h thu và thu n hập.........................................................................13

1.2.2.

Kế to án các kh oản chi phí......................................................................................22


1.2 .3 . Kế to án xác địn h kết q uả ki n h d 0 an h..............................................................39
1.3 . CÁC HÌNH THỨC KẾ TỐN ÁP DỤNG..................................................................43
1.3.1.

Hình thứckế tốn nhật ký - sổ cái.......................................................................44

1.3.2.

Hình thứckế tốn nhật ký chứn g từ..................................................................45

1.3.3.

Hình thứckế tốn chứng t ừ ghi sổ.......................................................................46

1.3.4.

Hình thứckế tốn nhật ký - chứng t ừ................................................................47

1.3.5.

Hình thức kế tốn trên máy vi tính........................................................................48

1.4. KINH NGHIỆM KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ , KẾT QUẢ KINH
DOANH TRONG DOANH NGHIỆP CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI
VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO KẾ TOÁN VIỆT NAM.............................................48
1.4.1. Ki n h n ghiệm kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong doanh
nghiệp của một số n ước trên thế giới.................................................................................48
1.4.2.

Bài học kinh nghiệm cho kế toán Việt Nam..........................................................52

KẾT L UẬN CHƯƠNG 1.....................................................................................................54
CHƯƠNG 2:THựC TRẠNG KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG................55
2.1........................................................................................................................................TỔNG
QUAN VỀ C ÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG.....................55

2.1.1.
Quá trình hình thành và phát triển của Co n g ty cổ phần thươn g m ại
Thái
Hưn g.......................................................................................................................................55
2.1.2

. Ngàn h n ghề kin h.........................................d o an h và các S ản phẩ m chủ yếu 57

2.1.3.

Đặc điểm tổ chức ho ạt động kinh doanh và tổ chức quản lý t ại Công ty...58

2.1.4 . Đặc điểm tổ chức công tác kế tốn t ại Cơng ty..................................................68
2.2..................TH C TRẠNG KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI C Ô NG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG................70
2.2.1....................................................Kế to án d o an h thu và các kho ản thu n hập 70
2.2.2........................................................................................................Kế to án chi phí 83
2.2.3................................................................Kế to án xác địn h kết quả kinh doanh 90
2 .3 . ĐÁNH GIÁ THựC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI C ƠNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG...............93
2 .3.1. Ưu điểm........................................................................................................................93
2 .3 .2 . Nhược điểm...............................................................................................................94
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................................98


CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN
KẾ TỐN
DANH THIỆN
MỤC CHỮ
VIẾTDOANH

TẮT THU, CHI PHÍ,
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CƠ NG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI
HƯNG.................................................................................................................................. 99
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TẠI CÔ NG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI
THÁI HƯNG........................................................................................................................ 99
3.1.1.

Đị n h hướng phát triển của ngành........................................................................99

3.1.2 . Đị n h hướng phát triển của C ô n g ty cổ phần thươn g m ại Thái Hưn g t ro n g
thời gian tới...........................................................................................................................101
3.1.3 . Đán h giá S ự phù hợp địn h hướng phát triển của Công ty với đị n h hướng
phát triển ngành, chính sách của Nhà n ước...................................................................102
3.2.

YÊU CẦU VÀ NGUYÊN TẮC CỦA HOÀN THIỆN KẾ TỐN DOANH
THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI C NG T CỔ PHẦN THƯ NG
MẠI THÁI HƯNG...............................................................................................................103
3

.2.1. Yêu cầu cơ b ản của ho àn thiện kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh
doanh t ại C ơ n g ty cổ phầ n thươn g m ại Thái Hưn g...........................................103
3 .2 .2 . Nguyên tắc ho àn thiện kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh t ại
C ô n g ty cổ phầ n thươn g m ại Thái Hưn g..................................................................104

3.3.
CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TỐN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI C NG T CỔ PHẦN THƯ NG ẠI TH I HƯNG
....................................................................................................................................... 105

Số thứ tự
ĩ
2
3
4

Ký hiệu
3.3.1. Gi ải pháp
BCTC

nhập 105

hoàn Viết đầy đủ

thiện..........kế tốn doanh thu, thu

Báo cáo tài chính

3 . 3 . 2 . Gi ảipháp ho à n

thiệ n.................................................chi phí ki n h d o a nh 109

3 . 3 . 3 . Gi ảipháp ho à n

thiệ n

CCDV

CK

3 . 3.4 . Gi ảipháp về kế

CKTM

Cung cấp dịch vụ

kế t o á n xác đ ị n h kết q uả ki n h d o a nh 110

Chiet khấu

t o á n............................................q uả n t r ị cho C ô n g ty 110

Chiết khấu thương m ại

3.4 . ĐIỀU KIỆN ĐỂ THựC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KẾ TỐN
DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔ NG
TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI THÁI HƯNG............................................................118
3.4 .1. Điều kiện vĩ
3.4.2

m ơ về phía n hàn ước.....................................................................118

. Điều kiệ n vim ơ về phía côngty...........................................................................120

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3....................................................................................................121
KẾT LUẬN...........................................................................................................................122


5

CP

Chi phí

6
7

CPBH

DN

Chi phí b án hàng
Doanh nghiệp

8
9

C.ty
đ

Cơng ty
Đồng

ĩõ

LNST

L ợi nhuận sau thuế

ĩĩ

DTT

Doanh thu thuần

ĩ2

TSCD

Tài sản cố định

ĩ3

GTGT

Gi á trị g ia tăng

Ĩ4

Kc

Kết chuyển

Ĩ5

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

ĩ6

TK

T ài khoản

Ĩ7

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

ĩ8

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

ĩ9

VND

Việt Nam đ ồng

2õ

XDKQ

Xác định kết quả

Số

2

Trang

S ơ đồ 1.1 S ơ đồ hạch to án doanh thu b án hàng và cung cấp dịch vụ

16

S ơ đồ 1 .

18

S ơ đồ hạch to án doanh thu ho ạt động tài chính

S ơ đồ 1.3 S ơ đồ hạch to án thu
nhậpMỤC
khác Sơ ĐỒ , BẢNG BIỂU, HINH 20
DANH
ẢNH
S ơ đồ 1 .

4

Nội d un g

S ơ đồ hạch to án g i á vốn hàng b án

25

S ơ đồ 1.5 S ơ đồ hạch to án chi phí tài chính

28

S ơ đồ 1.6 S ơ đồ hạch to án chi phí b án hàng

31

S ơ đồ 1.7 S ơ đồ hạch to án chi phí quản lý doanh nghiệp

34

S ơ đồ 1.8 S ơ đồ hạch to án chi phí khác

36

S ơ đồ 1.9 S ơ đồ hạch to án xác định kết quả kinh doanh

42

S ơ đồ 1.1 S ơ đồ hạch to án l ợi nhuận sau thuế chưa phân phối
O
S ơ đồ 1.1 Trình tự kế tốn theo hình thức nhật ký - sổ cái
1
Trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức kế toán nhật ký
S ơ đồ 1.1
chung
2

43

S ơ đồ 1.1 Trình tự ghi sổ kế tốn của hình thức chứng từ ghi sổ

47

3
S ơ đồ 1.1

5
1

46

Trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức kế tốn nhật ký
chứng từ

4

45

48

S ơ đồ 1.1 Trình tự kế tốn trên máy

49

S ơ đồ 2 .

59

S ơ đồ quy trình mua hàng của công ty

S ơ đồ 2.2 S ơ đồ tiêu thụ hàng của công ty

61

S ơ đồ 2.3 S ơ đồ tổ chức của c ông ty C P T M Thái Hưng

63

S ơ đồ 2.4 S ơ đồ tổ chức phòng kinh doanh

67

B ảng 2.1

58

Kết quả ho ạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ


phần thương m ại Thái Hưng qua 4 năm 2 O 1 3 - 2016
B ảng
3.1
B ảng 3 .
2
B ảng
3.3
B ảng 3 .

4
B ảng
3.5
B ảng
3.6
B ảng
3.7
B ảng
3.8
B ảng
3.9
Hình 2 .
1
Hình 2.2
Hình 2.3

Mau b áo c áo thống kê và phân tích doanh thu

111

B áo c áo phân tích doanh thu the o năm

112

B áo c áo phân tích chi phí

113

Mau dự to án vốn b ằng tiền

114

Mau b áo c áo dự to án doanh thu cho một sản phẩm

115

Mau dự to án lịch thu tiền b án hàng

115

Mau dự to án hàng tồn kho

116

Mau dự to án chi phí b án hàng

117

M au S ổ C ái theo hình thức Nhật ký chung

119

Giao diện phần mềm kế to án sử dụng

70

Màn hình nhập liệu nghiệp vụ xuất b án

74

Hó a đơn g iá trị gia tăng xuất b án

76



1

L ỜI MỞ ĐẦU
l. Tín h cấp thiết của đề tài n ghiê n cứu
Trong những năm qua, ng ành thép đã đóng vai trị quan trọng, tích cực trong
sự nghiệp phát triển công nghiệp Việt Nam và nền kinh tế đất nước , đã cơ b ản đáp
ứng đủ và kịp thời nguyên liệu cho nền kinh tế quốc dân. Bộ C ông thương cho rằng,
với năng lực sản xuất hiện tại, ngành thép Việt Nam có khả năng đáp ứng 100% nhu
cầu trong nước về phôi thép và thép xây dựng . Đ ến năm 2020, Việt Nam cần bổ
sung thêm khoảng sáu triệu tấn công suất thép phơi xây dựng có quy mơ l ớn, năng
lực c ạnh tranh cao để đ áp ứng nhu cầu tăng trưởng trong nư ớc.
Đ ánh g i á về tình hình của doanh nghiệp thé p: Năm 2 0 1 7 , ng ành thép Việt
Nam dự báo tiếp tục gặp khó khăn do phụ thuộ c vào nguyên liệu từ c ác nư ớc và
phải c ạnh trạnh gay gắt với nhiều sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc . Mặc dù hiện
nay, các doanh nghiệp thép trong nước đã sản xuất đư ợc nhiều chủng lo ại thép khác
nhau nhưng số lư ợng thép nhập khẩu vẫn tăng m ạnh, như: phô i thép , tôn m ạ v à
sơn
phủ màu và chiếm tới trên 50% thị phần nộ i đị a, ảnh hưởng rất l ớn đối với thị
trường trong nước. Việc tiêu thụ sản phẩm khó khăn của thép Việt Nam đã và đang
ảnh hưởng đến ho ạt độ ng sản xuất, kinh doanh của c ác c ông ty thép thành viên
cũng
như việc làm, thu nhập cho ngư ời lao độ ng. Do vậy, yêu cầu xác định chính xác
doanh thu, tập h p đ n đầy đủ, chính xác các khoản m c chi phí là m t yêu cầu
hết sức quan tr n để từ đ x c đ nh chính xác kết quả kinh doanh của doanh

nghiệp i p c o n đ o DN ho c đ nh, l a ch n chính x c p ơn n in
doanh trong từng th i k để ho t đ ng kinh doanh của DN có thể đ t đ

c nh ng

kết quả tốt.
Xuất phát từ việc nhận thức đ c vai trò quan tr ng của kế tốn doanh thu, chi
phí, kết quả kinh doanh, tác giả đ a ch n nghiên cứu đề tài:
“Kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh tại Công ty cỗ phần
thương mại Thái Hưng — Thực trạng và giải pháp” l àm đề tài luận văn khoa họ c


2

kinh doanh của ngành thép nói chung và Cơng ty cổ phần thương mại Thái Himg
nói riêng.
2. Tổn g q ua n tin h hì n h n ghiên cứu
Ke tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh đã đư ợc một số tác giả nghiên
cứu trên c ác phương diện, lĩnh vực khác nhau và đã c ó những đóng g óp nhất định,
điển hình như:
Đ ề tài luận văn Thạc sĩ iiHoan thiện kế tốn chi phí, doanh thu, kết quả kinh
doanh tại cô ng ty cổ phần truyền thơng, truyền hình Hà Nội” Luận văn Thạc sĩ kinh
tế, Nguyễn Thị D iệp , Năm 2 0 1 2 .
Luận văn đã hệ thống hóa, phân tích làm sáng tỏ những cơ sở lý luận khoa họ c
về kế tốn chi phí, doanh thu, kết quả ho t đ ng kinh doanh. Luận văn c n đ m
rõ một số vấn đề b ất cập trong quá trình hạch to án chi phí, doanh thu, kết quả ho ạt
động kinh doanh và đã đề xuất các nội dung, giải pháp hồn thiện về kế tốn chi
phí, doanh thu, kết quả ho t đ ng kinh doanh. uy n i n uận văn c a đ a ra đ c
những giải pháp cụ thể nhằm ho àn thiện sổ s ách kế to án chi tiết với người b án,
n i mua

Luận văn thạc sĩ với đề tài: “Kế tốn doanh thu, chi phí và xác định kết quả
kinh doanh tại Công ty Xăng dầu Bắc Thái ”, Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Nguyễn
Thanh S ơn, Năm 2 0 1 3 , Trường Đ ại họ c Thương Mại.
T ác g iả đã hệ thống được những lý luận chung về kế tốn doanh thu, chi phí,
xác định kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp thương mại, đồng thời đã đánh
giá một cách tổng quan về đặc điểm tình hình kinh doanh xăng dầu tại C ông ty xăng
dầu B c Thái ản ởng t i kế to n oan t u c i p x c định kết quả kinh
doanh; đã phân tích và làm rõ thực trạng kế to án doanh thu, chi phí, xác định kết
quả kinh doanh t i n ty ăn ầu B c Thái. Giải p p đ a ra đ iải quyết
hợp lý, phù hợp với những tồn tại đã được nêu.
Luận văn thạc sĩ kinh tế: “Kế toán doanh thu, chiphỉ và kết quả kinh doanh tại
công ty cổ phần thế gi ới s O Trần A nh T ’ tác giả Vũ Quốc Dương , Năm 2 0 1 5 , Đ
ại
c ơn i Luận văn của t c iả

uốc ơn c ố c c r r n

iểu


3

đã nêu b ật đư ợc đặc thù Io ại hình kinh doanh của đơn vị . T ác g iả đã vận dụng
đồng
thời cả lý luận và thực tiễn để đưa ra những ưu và nhược điểm trong c ông tác kế
to án doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại c ông ty cổ phần thế giới
số Trần Anh 1 . B ên cạnh những g iải pháp hữu ích thì m ột số g iải pháp tác g iả
đưa
ra chưa g iải quyết triệt để vấn đề của đơn vị .
De tài luận án tiến sĩ “To chức cơng tác kế tốn chi phỉ, doanh thu và kết quả

hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch lữ hành tại Việt Nam hiện nay ” Luận án tiến
sĩ
kinh tế, D ỗ Minh Thoa, Năm 2 O 1 5, Học viện tài chính .
Luận án đã khái quát được những cơ sở lý luận khoa học về kế tốn chi phí,
doanh thu, kết quả ho ạt độ ng kinh doanh du lịch lữ hành. T ác giả đã làm rõ về khái
niệm hoạt động kinh doanh du lịch lữ hành, đặc điểm hoạt động kinh doanh du lịch
lữ
hành tác động đến cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu, kết quả hoạt động kinh doanh
du l ch

n . Luận n c n đ đ a ra t c tr n về kế tốn chi phí, doanh thu, kết

quả ho t đ ng kinh doanh du l ch. Luận n đ đề xuất các n i dung, giải pháp hồn
thiện về kế tốn chi phí, doanh thu, kết quả ho t đ ng kinh doanh du l ch

nti

Việt Nam.
Luận văn thạc sĩ với đề tài: “Kế toán doanh thu, chi phỉ và xác định kết quả
kinh doanh tại công ty co phần Công nghệ điều khiển và tự động hóa” Luận văn
Thạc sĩ kế to án, Ho àng Thu Hương , Năm 2 O 1 6 , D ại họ c Lao động xã hộ i .
Luận

văn

đ ệ t ốn a c c vấn đề uận về c to n oan t u c i p v x c đ n ết
quả in oan tron c c oan n iệp t ơn m i m iểu t c tr n c n t c
ế to n oan t u c i p v x c đ n ết quả in oan t i c n ty cổ p ần n
nghệ điều khiển và tự động hó a . T ác g iả đã đề xuất m ột số g iải pháp cụ thể c ó
tính

khả thi, g óp phần vào việc ho àn thiện c ơng tác kế to án chi phí, doanh thu và xác


4

nghiệp . Từ đó c ác tác giả đã nêu được c ác đề xuất ho àn thiện kế to án doanh thu,
chi
phí và kết quả kinh doanh một c ách tương đối .
Do vậy, tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Kế tốn doanh thu, chi phí, kết
quả kinh doanh tại Công ty cổ phần thương mại Thái Hưng - Thực trạng và giải
pháp ”. Luận văn g óp phần làm sáng tỏ lý luận chung về kế tốn doanh thu, chi phí
và xác định kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp sản xuất, đồng thời luận văn
đi s âu nghiên cứu, phân tích đánh giá thực trạng kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả
kinh doanh tại Công ty cổ phần thương mại Thái Himg. Từ đó , tác giả đề ra các
phương hướng và hệ thống giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn doanh thu,
chi phí, kết quả kinh doanh t ại C ông ty cổ phần thương m ại Thái Hưng.
3. Mục tiêu n ghiên cứu
Ve mặt lý luận: Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ b ản về kế
tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong các n ty cổ p ần.
Ve mặt thực tế: Trên cơ sở lý luận chung về kế to án doanh thu, chi phí và xác
định kết quả kinh doanh tác giả phân tích và làm rõ thực trạng kế tốn doanh thu,
chi phí, kết quả kinh doanh t i n ty cổ p ần t ơn m i i n tr n c đ
kế tốn tài chính.
Qua việc phân tích và nghiên cứu thực trạng C ơng ty cổ phần thương mại Thái
Hưng , đồng thời vận dụng kiến thức thực tế tác giả làm rõ ưu và nhược điểm trong
c n t c ế to n t i đơn v từ đ đề xuất n n iải p p p

p c o c n ty

4. Đối tượn g, phạm vi n ghiên cứu

4.1.

Đối tượng nghiên cứu

Đ ề tài tập trung nghiên cứu, phân tích nhữmg vấn đề lý luận chung về kế tốn
doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong các n ty cổ p ần r n cơ sở đ ết
hợp với khảo sát thực tế kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh tại C ông ty
cổ p ần t ơn m i i n để đ a ra c c iải pháp nhằm hồn thiện kế tốn
doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh t i n ty cổ p ần t ơn m i i n .
4.2.

Phạm vi nghiên cứu

Ve mặt không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng kế toán doanh


5

thu, chi phí, kết quả kinh doanh tại C ơng ty cổ phần thuơng mại Thái Hung duới
g ó c độ kế tốn tài chính và kế to án quản trị .
Ve mặt thời gian: Nguon số liệu Ii ên quan đến luận văn đu ợ c thu thập từ C
ông
ty cổ phần thuơng mại Thái Himg năm 2 O 1 5, 2016, 2017 trọng tâm quý III năm
2017.
5. Phươn g pháp n ghiên cứu
5.1.

Phương pháp thu thập số liệu

5.1.1 Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu

Xuất phát từ việc lựa chọn đề tài nghiên cứu và lựa chọn đơn vị để thực hiện
nghiên cứu tác giả đã tiến hành thu thập các thông tin về C ông ty cổ phần thuơng
mại Thái Hung. Các phân tích của luận văn đu ợc dự a trên c ác phuơng pháp thu
thập
dữ liệu cụ thể gOm có:
NguOn dữ liệu thứ cấp: Luận văn sử dụng ngu On dữ liệu từ Chuẩn mực kế to
án
Việt Nam, Thông tu 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014. Đ Ong thời luận văn c òn
s n tài liệu về n ty tr n c c n t n tin n :
ty cổ p ần t ơn m i

i iệu gi i thiệu về n

i n , các bài báo, trang web của công ty

(thaihung.com.vn), ... tác giả đã thu thập đuợc các thơng tin tổng qt về q trình
hình thành và phát triển của Công ty, về cơ cấu tổ chức b máy quản lý, b máy kế
toán, về chức năn n iệm v của các b phận trong b m y đ .
Ngu n d liệu sơ cấp: Tác giả s n p ơn p p điều tra, khảo sát, ph ng
vấn thực tế đối với kế to án truởng, các nhân viên kế tốn của Phịng kế tốn thống
kê , Phó giám đốc cơng ty về kế tốn doanh thu, chi phí, xác định kết quả kinh
doanh
của n ty cổ p ần t ơn m i i n .
5.1.2.

Phương pháp nghiên cứu tài liệu

Mục đích của việc nghiên cứu tài liệu là để thu thập những kiến thức từ bao
quát

6

các bài viết liên quan đến đề tài nghiên cứu.
5.1.3.

Phương pháp quan sát thực tế.

Trong quá trình đến đơn vị khảo sát, tác giả đã quan s át trực tiếp quy trình
thực hiện nghiệp vụ kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh ở các khâu lập
chứng từ, luân chuyển chứng từ, ghi sổ kế toán tại C ông ty cổ phần thuơng mại
Thái Hung.
5.2.

Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu

Các thông tin, tài liệu sau khi đã thu thập đuợc sẽ đu ợc phân lo ại và s ắp xếp
một cách có hệ thống. S au đó sử dụng c ác phuơng pháp phân tích nhu so s ánh,
dùng
bảng biểu để đối chiếu các quy trình hạch to án, phuơng pháp kế toán với các chuẩn
mực kế toán, chế độ kế toán hiện hành đã phù hợp hay chua .
Thông qua phuơng pháp tổng hợp và phân tích dữ liệu giúp tác giả có cơ sở
cho việc tổng hợp, phân tích, nhận xét, đánh giá thực trạng cơng tác kế tốn nói
chung và kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh nói riêng t i n ty cổ
phần thuơng mại Thái Hung và làm sáng tỏ lý luận kế tốn có liên quan. Từ đó , tác
giả đ a ra c c đ n

ng, giải pháp hồn thiện kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả

kinh doanh t i n ty cổ p ần t ơn m i i n .

6. Ket cấu luậ n vă n
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và tài liệu tham khảo, luận văn đuợc
kết cấu thành 3 chuơng sau đây:
Chươn g 1: C ơ sở lý luận về kế to án doanh thu, chi phí , kết quả kinh doanh
trong các oan n iệp
Chươn g 2: Thực trạng kế to án doanh thu , chi phí , kết quả kinh doanh tại
n ty cổ p ần t ơn m i

in

Chươn g 3: Giải pháp hoàn thiện kế tốn doanh thu, chi phí, kết quả kinh
doanh t i n ty cổ p ần t ơn m i i n .


7

CHƯƠNG 1
Cơ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ
KINH DOANH TRONG CƠNG TY CỔ PHẦN
1.1.

MỘT SỐ KHÁI NIỆM Cơ BẢN VỀ DOANH THU, CHI PHÍ,

KẾT

QUẢ

KINH DOANH
1.1.1.

Doanh thu và thu n hập khác

Theo chuẩn mực kế toán số 1 4 “Doanh thu và thu nhập khác’ ’ (b an hành
theo
quyết định số 1 4 9/2 O O 1 /Q Đ-BTC ngày 31/12/2001 của BTC):
-

Doanh thu được định nghĩa là tổng giá trị l ợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các ho ạt động sản xuất, kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, khơng bao gồm
khoản góp vốn của cổ đơng hoặc chủ sở hữu. [1-tr 56]
Chuẩn mực quy định rõ doanh thu phát sinh trong quá trình ho ạt động kinh

doanh thông thường của doanh ng hiệp và thư ờng b ao g ồ m: D oanh thu b án
hàng

,

doanh thu cung cấp dịch vụ, tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được
chia,...
-

Thu nhập khác được hiểu là khoản thu g óp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ
ho ạt động ng o ài c ác ho ạt động tạo ra doanh thu . D o đó thu nhập khác b
ao

g

ồm

c

ác

khoản thu nhập phát sinh từ c ác ho ạt động ng o ài c ác ho ạt động tạo ra
doanh

thu,

như: Thu từ thanh lý, nhượng b án tài sản cố định, thu tiền phạt khách hàng
do

vi

phạm hợp đồng , . . .
Ngồi ra, cịn có các khoản giảm trừ doanh thu, g ồm:
-

Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho


8

Theo Thông tư 200/20 14/T T/BTC ban hành ngày 22/12/2014 quy định cụ thể
hơn về doanh thu như sau: Doanh thu là lọi ích kinh tế thu được làm tăng vốn chủ
sở hữu của doanh ng hiệp ng o ại trừ phần đóng g óp thê m của c ác cổ đông . D
oanh

thu

được ghi nhận tại th ời điểm g iao dịch phát sinh , khi chắc chắn thu đư ợc l ợi ích
kinh
tế , được xác định the o giá trị họp lý của c ác khoản được quyền nhận, không phân
biệt đã thu tiền hay sẽ thu được tiền .
1.1.2.

Các kho ả n chi phí

Theo chu n m c kế toán Việt Nam VAS 01 - Chu n m c chung: Chi phí là
tổng giá trị các khoản làm giảm l ợi ích kinh tế trong kỳ kế to án dưới hình thức các
khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến
làm giảm vốn chủ sở hữru, không bao g Ồm các khoản phân phối cho cổ đông hoặc
chủ sở hữu. [1-tr 78]
Chi phí kinh doanh trong doanh nghiệp bao g m:
-

Giá vốn hàng bán: Là tr i vốn của sản p m n a c v i t n

sản xuất của sản p m n tron
-

đ c x c đ n đ ti u t .

Chi phí bán hàng: Là tồn b các khoản chi phí th c tế phát sinh trong quá
trình tiêu th sản ph m, hàng hóa, cung cấp d ch v ; bao g m các chi phí chào
hàng, gi i thiệu sản ph m, hoa h ng bán hàng, bảo hành sản ph m, hàng hóa,
chi
phí bảo quản đ n i vận chuyển

-

Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là tồn b chi phí quản c un của oan
nghiệp g Ồ m c ác chi phí về lương nhân vi ên quản lý DN; BHXH , B H YT ,
KP

C

Đ

,

B H TN của nhân vi ên quản lý DN; chi phí vật liệu, c ơng cụ, khấu hao T S
C

Đ

dùng

c o quản
-

Chi phí ho t đ ng tài chính: Bao g m các khoản chi phí hoặc các khoản l
liên quan đến ho ạt động tài chính như chi phí lãi vay, chi phí g óp vốn liên


9

1.1.3.

Kết quả kinh doanh

Theo Thông tư 2 O 0/2 O 1 4/T T/BTC ban hành ngày 22/12/2014 thì kết quả
kinh
doanh trong doanh nghiệp bao g Ồm: Kết quả ho ạt độ ng sản xuất kinh doanh, kết
quả
ho ạt độ ng tài chính và kết quả ho ạt độ ng khác [3- tr 563]
Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: Là số chênh lệch giữa doanh thu
thuần và trị giá vốn hàng bán (gồm cả sản phẩm hàng hoá, bất động sản đầu tư và
dịch vụ, giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp , chi phí liên quan đến ho ạt động
kinh doanh bất động sản đầu tư như: chi phí khấu hao, chi phí sửa chữa nâng cấp,
chi phí cho thuê ho ạt động , chi phí thanh lý, nhưọng bán bất động sản đầu tư) , chi
phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
Kết quả ho t

Chi phí bán hàng,
Doanh thu

động sản xuất,

=

kinh doanh

Giá vốn

thuần

chi phí quản lý

- hàng bán -

doanh nghiệp

Kết quả hoạ t động tài chính: Là số chênh lệch giữa thu nhập của ho ạt động
tài
chính v i chi phí ho t đ ng tài chính
Kết quả ho t

Thu nhập

Chi phí tài

động tài chính = ho ạt động tài - chính
chính
Kết quả hoạt động khác: Là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác với
các khoản chi phí khác và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.
Kết quả
ho t đ ng
khác

Thu nhập
=

khác

Chi phí
-

khác

Tùy the o ho ạt động của mỗi doanh nghiệp ở những lĩnh vực khác nhau thì
ho ạt động chính tạo ra lọi nhuận cũng khác nhau . D o vậy, việc xác định kết quả


10

kết quả kinh doanh cuối kỳ kế to án tính to án và xác định số thuế doanh nghiệp phải
nộ p ng ân s ách nhà nu ớc.
1.1.4.

Yêu cầu quản lý doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong các

d

O

an

h

n ghiệp
-

Kế to án doanh thu tại c ác doanh nghiệp cần đảm b ảo mộ t số yêu cầu sau:
+ Doanh thu của kỳ hạch toán phải đu ợc kế to án the o đúng chuẩn mực và

chế
độ kế to án quy định hiện hành.
+ Doanh thu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đuợc hạch tốn chi tiết theo
từng lo ại ho ạt động.

+ T ổ chức quản lý chặt chẽ tình hình ti êu thụ sản phẩm, hàng hó a, dịch vụ,
t n n t an to n v i n i mua t an to n v i n n s c n n c c c oản
thuế ti êu thụ sản phẩm, hàng hó a, dịch vụ phải nộp .
+ Lập b áo c áo tình hình tiêu thụ sản phẩm, hàng hó a, dịch vụ, b áo c áo kết
quả
kinh doanh . Định kỳ, tiến hành phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm, hàng hó a,
dịch vụ .
-

Kế to án chi phí tại c ác doanh nghiệp cần đảm b ảo một số yêu cầu sau:
+ Kế to án cần phân lo ại, s ắp xếp chi phí the o từng nhóm, the o đặc trung

nhất
định; chi phí phát sinh trong kỳ phải đu ợc phân bổ theo tiêu thức thích hợp;
+ Kiểm so át đuợc các khoản chi phí, phân tích các ho ạt động sinh ra chi phí
là
mấu chốt để có thể quản lý chi phí từ đó đua ra những quyết định đúng đắn trong
ho t đ ng SXKD của doanh nghiệp;
+ Chi phí của kỳ hạch tốn phải đu ợc kế to án the o đúng chuẩn mực kế toán
và
chế đ kế to n quy đ nh hiện hành;
+ Quản lý chi phí kinh doanh phải tuân thủ nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả,


11

động tối ưu cho doanh nghiệp trong từng thời kỳ, lập b áo c áo tính hình sử dụng chi
phí trong doanh nghiệp .
-

Ke to án kết quả kinh doanh tại c ác doanh nghiệp cần đảm b ảo một số yêu
cầu sau:
+ Tuân thủ theo đúng Chuan mực kế toán Việt Nam, Chế độ kế toán hiện

hành, các văn bản pháp lý, các thơng tư, quy định c ó liên quan . Đồng thời, yêu cầu
quản lý kế toán kết quả kinh doanh trong DN cần phù họp với đặc điểm ho ạt động
kinh doanh, mơ hình quản lý của DN đó;
+ Khi xác định kết quả kinh doanh phải đảm bảo nguyên tắc phù họp khi ghi
nhận gi a doanh thu và chi phí phát sinh trong k h ch toán;
+ Yêu cầu quản lý kế toán kết quả kinh doanh đối với việc thực hiện đư ọc các
mục tiêu, kế ho ạch kết quả kinh doanh trong từng kỳ. Kế toán kết quả kinh doanh
của doanh nghiệp cần đ c th c hiện m t c c t ng xuyên, chính xác, k p th i,
giúp doanh nghiệp kiểm so t đ c tình hình doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh
trong kỳ của doanh nghiệp tăng giảm như thế nào để nhà quản trị có cái nhìn tổng
qt nhất từ đó đưa ra đư ọc các biện pháp , phương án kinh doanh họp lý.
1.1.5.

Đặc điểm của d O an h n ghiệp thươn g m ại ản h hưởn g đến kế to

án

Do

an

h

thu - Chi phí - Xác đ ịn h kết q uả
Ho ạt động kinh doanh thương mại c ó chức năng tổ chức và thực hiện việc
mua

b án trao đổi hàng ho á, cung cấp c ác dịch vụ nhằm phục vụ sản xuất và đời sống
nhân dân . Ho ạt động kinh doanh thương mại là khâu trung gian nối liền giữa sản
xuất v ti u n o t đ n in oan t ơn m i c n n đặc điểm sau:
-

về ho ạt động: Ho ạt độ ng kinh tế cơ b ản l à lưu chuyển hàng ho á (Lưu
chuyển
hàng ho á là sự tổng họp c ác ho ạt động thuộ c quá trình mua b án trao đổi và
dự
hàng hoá ).

trữ


12

-

Ve phương thức lưu chuyển hàng ho á: Ho ạt động kinh doanh thương mại c ó
2 hình thức lưu chuyển chính l à b án bn, b án lẻ .

-

Ve tổ chức kinh doanh: Có thể theo nhiều mơ hình khác nhau như tổ chức
b án bn, b án lẻ , c ông ty kinh doanh tổng họp , c ông ty môi giới, c ông ty
xúc

tiến

t ơn m i

-

về sự vận động của hàng ho á: S ự vận động của hàng ho á không giống nhau,
tuỳ thuộ c vào nguồn hàng và ng ành hàng (hàng lưu chuyển trong nước ,
hàng

xuất

nhập khẩu . . ) . D o đó chi phí thu mua và thời g ian lưu chuyển hàng ho á
cũng

khác

n au i a c c o i n
Với chức năng là trung gian nối liền giữa sản xuất và tiêu dùng nên doanh
nghiệp thương m ại c ó nhiệm vụ cung cấp dịch vụ hàng ho á cho ngư ời ti êu dùng .
Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại, quá trình lưu chuyển
hàng ho á đưọc diễn ra như sau: Mua vào- Dự trữ - B án ra, trong đó bán hàng ho á
là
khâu cuối cùng nhưng lại có tính chất quyết định đến khâu trước đó . B án hàng
quyết định xem doanh nghiệp c ó nên tiếp tục mua vào hay dự trữ nữa hay không?
số lưọng l à b ao nhi êu? . . . . Vậy b án hàng l à mục đích cuối cùng của doanh
nghiệp
thương mại cần hướng tới và rất quan trọng , nó quyết định đến việc thành c ông hay
thất b ại của doanh nghiệp . D o đó thực hiện tốt khâu b án hàng sẽ g iúp doanh
nghiệp
t ơn m i:
-

Thu hồi vốn nhanh, quay vòng tốt để tiếp tục ho ạt động kinh doanh .

-

Đ ẩy mạnh tốc độ chu chuyển vốn lưu động làm cho quản lý vốn tốt giảm
việc huy động vốn từ bên ng o ài (lãi xuất cao) .

-

Thực hiện tốt quá trình chu chuyển hàng ho á trong doanh nghiệp thương


13

- D oanh nghiệp thương mại cần quan tâm tới chất lượng hàng hoá, giá cả, các
dịch vụ sau bán, chính sách thu hút khách hàng (quảng c áo , tiếp thị , chiết khấu
thanh to án, . . . ) . M ộ t mặt c ác chính s ách đó tác động , khuyến khích ti êu thụ
hàng

hó

a

của doanh nghiệp làm doanh thu và hàng tồn kho được cải thiện, song đồng thời c ác
chính s ách đó cũng tác động , ảnh hưởng tói chi phí của doanh ng hiệp . D o vậy,
doanh nghiệp thương mại cần xem xét và c ân nhắc để c ó chính s ách b án hàng cho
từng đối tượng khách h àng phù hợp , từng th ời điểm áp dụng chính s ách cụ thể .
C ó thể thấy rằng nghiệp vụ b án hàng đóng vai trị quan trọng trong doanh
nghiệp thương mại nhất là trong cơ chế thị trường hiện nay c ạnh tranh rất khốc liệt .
D o đó địi hỏi doanh nghiệp cần phải tìm ra được chỗ đứng cho riêng mình trên
thương trường cũng như mỗi doanh nghiệp thương mại cần phải tìm ra được biện

pháp để thúc đẩy quá trình b án hàng để đứng vững và ng ày c àng phát triển hơn
tron t tr n n y ếu tron in oan qu tr n n n đ c t c iện tr i
chảy thì c ác quá trình khác cũng sẽ được thực hiện tốt do chúng c ó mối quan hệ
ảnh
hưởng trực tiếp đến nhau .
1.2.

NỘI DUNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ

KINH
DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
1.2.1.

Ke to á n d O a n h thu và thu n hập

1.2.1.1.

Kế toán doanh thu và thu nhập theo Kế tốn tài chính

a. Kế tốn doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Những nguyên tắc cần được tôn trọng khi hạch toán doanh thu bán hàng và
cung cấp d ch v :
D oanh thu b án hàng , cung cấp dịch vụ không b ao g ồm c ác khoản thuế gián
thu
phải nộ p , như thuế GT GT (k ể cả trư ờng hợp nộp thuế GT GT the o phương pháp
trực
tiếp) t uế

t uế xuất u t uế ảo vệ m i tr n