THU HOẠCH-Tư tưởng C.Mác và Ph.Ăng- ghen về nguyên tắc Đảng cộng sản là một tổ chức độc lập của giai cấp cụng nhõn. ý nghĩa trong cụng tác xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam trong tình

THU HOẠCH-Tư tưởng C.Mác và Ph.Ăng- ghen về nguyên tắc: Đảng
cộng sản là một tổ chức độc lập của giai cấp cụng nhõn. ý nghĩa trong
cụng tác xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam trong tình hình hiện nay.
Học thuyết Mỏc- Lờnin về chớnh đảng cỏch mạng của giai
cấp cụng nhõn là một bộ phận cấu thành của chủ nghĩa xó hội khoa
học. Đú là hệ thống những quan điểm, tư tưởng hoàn chỉnh của
C.Mỏc- Ph.Ăng ghen và Lờnin về tổ chức và hoạt động của chớnh
đảng cỏch mạng, chớnh đảng kiểu mới của giai cấp cụng nhõn. Học
thuyết đú chỉ ra quỏ trỡnh khỏch quan của sự hỡnh thành và phỏt
triển của Đảng cộng sản, nờu lờn những nguyờn lý, nguyờn tắc xõy
dựng Đảng về chớnh trị, tư tưởng và tổ chức. Đú là những cơ sở
khoa học bảo đảm cho việc xõy dựng cỏc Đảng cộng sản thực sự là
đội tiền phong, lónh tụ chớnh trị, bộ tham mưu chiến đấu cú tổ chức
và là tổ chức cao nhất của giai cấp cụng nhõn. Ngày nay việc
nghiờn cứu quỏn triệt học thuyết Mỏc- Lờnin núi chung và học
thuyết Mỏc- Lờnin về chớnh đảng cỏch mạng của giai cấp cụng
nhõn núi riờng là trỏch nhiệm của cỏc Đảng cộng sản và mỗi đảng
viờn nhằm nhận thức đầy đủ những nguyờn lý, nguyờn tắc xõy
dựng Đảng. Trờn cơ sở đú, vận dụng sỏng tạo vào cụng tỏc xõy
dựng Đảng và hoạt động lónh đạo của Đảng cộng sản ở điều kiện cụ
thể của từng quốc gia, dõn tộc.
Là những nhà sỏng lập ra Đảng cộng sản trong lịch sử phong
trào cụng nhõn, C.Mỏc- Ph.Ăng ghen là người đầu tiờn nờu lờn


2

những tư tưởng cơ bản về tổ chức, hoạt động của Đảng cộng sản
của giai cấp cụng nhõn. Khụng những thế, hai ụng cũn là những
người trực tiếp tham gia vào phong trào cụng nhõn để giỏc ngộ họ
và từng bước xõy dựng tổ chức cộng sản đầu tiờn của giai cấp vụ

sản. Tổ chức “Liờn đoàn những người cộng sản” do hai ụng thành
lập và lónh đạo đó thể hiện sự vận dụng những tư tưởng cơ bản đú
vào hoạt động thực tiễn của phong trào cụng nhõn, mà sau này đó
được Lờ- nin đỏnh giỏ “Liờn đồn những người cộng sản là một
đảng được thành lập lỳc bấy giờ tuy khụng đụng lắm nhưng thực sự
vụ sản”1. C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen đó thảo ra “Tuyờn ngụn của Đảng
cộng sản” và “Điều lệ của Liờn đoàn những người cộng sản”. Sau
đú C.Mỏc đó soạn thảo ra “Tuyờn ngụn thành lập Hội liờn hiệp
cụng nhõn quốc tế” và cựng với Ph.Ăng- ghen soạn thảo “Điều lệ
chung và cỏc quy chế hành chớnh” của Quốc tế thứ nhất. Đú là
những văn kiện cú tớnh chất cương lĩnh và cơ sở tổ chức của cỏc tổ
chức cộng sản đầu tiờn trờn thế giới. Bằng những văn kiện nổi tiếng
núi trờn, C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen đó cú những cống hiến vụ giỏ
trong việc nờu ra và lý giải những nguyờn tắc tổ chức, hoạt động
của chớnh Đảng cỏch mạng của giai cấp cụng nhõn, được khỏi quỏt
thành những nguyờn tắc, đú là: Đảng cộng sản là một tổ chức độc
lập mang bản chất giai cấp cụng nhõn rừ rệt; Đảng cộng sản phải
thể hiện tớnh vụ sản rừ rệt; Đảng phải được xõy dựng trờn những
nguyờn tắc dõn chủ triệt để, cỏc cơ quan lónh đạo của Đảng được
1 V.I.Lờnin, tồn tập, tập 23, Nxb Tiến bộ, Mỏtxcơva,1980, tr.459


3

bầu ra đều cú thể bị thay thế hoặc bói miễn; Điều kiện, tiờu chuẩn
những người vào Đảng; Đảng phải thường xuyờn được củng cố
vững chắc; Đảng phải cú cơ cấu tổ chức phự hợp với điều kiện và
thời gian hoạt động cuả Đảng, với nhiệm vụ mà Đảng phải giải
quyết; Chủ nghĩa quốc tế vụ sản là một trong những nguyờn tắc xõy
dựng Đảng.

Trong phạm vi nghiờn cứu dưới gúc độ xõy dựng Đảng, trong
phần tiểu luận này, tỏc giả đi sõu làm rừ nội dung một trong những
nguyờn tắc đú là: Đảng cộng sản là một tổ chức độc lập của giai cấp
cụng nhõn, ý nghĩa trong cụng tỏc xõy dựng Đảng Cộng sản Việt
Nam trong tỡnh hỡnh hiện nay. Đõy là một trong những nguyờn tắc
tổ chức và hoạt động rất cơ bản của Đảng cộng sản đó được C.MỏcPh.Ăng ghen đề cập. Nú cú giỏ trị hết sức to lớn cả về phương diện
lý luận và thực tiễn, đặc biệt đối với cụng tỏc xõy dựng Đảng Cộng
sản Việt Nam trong tỡnh hỡnh hiện nay.
Từ việc đưa ra khỏi niệm về Đảng: Đảng là tổ chức chớnh trị,
sản phẩm tự nhiờn của cuộc đấu tranh chớnh trị của một giai cấp.
Bao gồm những đại biểu ưu tỳ nhất của một giai cấp, tầng lớp nhất
định, tự nguyện đứng trong hàng ngũ của Đảng để đấu tranh giành,
bảo vệ lợi ớch của tầng lớp, giai cấp đú. C.Mỏc- Ph.Ăng ghen đó
đưa ra khỏi niệm về Đảng cộng sản: Đảng cộng sản là chớnh đảng
cỏch mạng của giai cấp vụ sản trong cuộc đấu tranh giai cấp của
giai cấp vụ sản chống giai cấp tư sản. Bao gồm những người ưu tỳ
nhất trong giai cấp cụng nhõn, nhõn dõn lao động, tự nguyện đứng


4

trong hàng ngũ của Đảng đấu tranh giành quyền lợi cho giai cấp
cụng nhõn, nhõn dõn lao động. Theo tư tưởng của C.Mỏc- Ph.Ăng
ghen, Đảng cộng sản là một hiện tượng chớnh trị- xó hội gắn liền
với đấu tranh chớnh trị của giai cấp; cú quỏ trỡnh ra đời, phỏt triển
và tiờu vong. Đảng cộng sản bao gồm những người tự nguyện, lấy
hoạt động chớnh trị làm sự nghiệp. Đảng khụng bao gồm toàn bộ
giai cấp, mục tiờu, nhiệm vụ chớnh trị của Đảng là đấu tranh giành,
bảo vệ quyền lợi, lợi ớch cho chớnh giai cấp, tầng lớp đú. Đồng thời
theo quan điểm của C.Mỏc- Ph.Ăng ghen thỡ giai cấp vụ sản là một

tập đồn xó hội ổn định, hỡnh thành và phỏt triển cựng với quỏ
trỡnh phỏt triển của nền đại cụng nghiệp hiện đại, với nhịp độ phỏt
triển của lực lượng sản xuất cú tớnh chất xó hội hoỏ ngày càng cao;
là lực lượng sản xuất cơ bản, tiờn tiến, trực tiếp tham gia vào quỏ
trỡnh sản xuất, tỏi sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo cỏc quan hệ
xó hội; là lực lượng chủ yếu để tiến trỡnh lịch sử quỏ độ từ chủ
nghĩa tư bản lờn chủ nghĩa xó hội. ở cỏc nước tư bản chủ nghĩa, giai
cấp vụ sản là những người khụng cú hoặc về cơ bản khụng cú tư
liệu sản xuất. Họ phải làm thuờ cho giai cấp tư sản và bị giai cấp tư
sản búc lột giỏ trị thặng dư. ở cỏc nước chủ nghĩa xó hội, họ là
những người đó cựng nhõn dõn lao động làm chủ những tư liệu sản
xuất chủ yếu và cựng nhau hợp tỏc lao động vỡ lợi ớch chung của
tồn xó hội, trong đú cú lợi ớch chớnh đỏng của bản thõn họ. C.Mỏc
đó dựng những thuật ngữ khỏc nhau để núi về giai cấp cụng nhõn
như: giai cấp vụ sản- một giai cấp hoàn toàn chỉ dựa vào việc bỏn


5

sức lao động của mỡnh, lao động làm thuờ cho chủ nghĩa tư bản ở
thế kỷ XIX; giai cấp vụ sản hiện đại; giai cấp cụng nhõn hiện đại;
giai cấp đại cụng nghiệp ….như những cụm từ đồng nghĩa để biểu
thị một khỏi niệm: giai cấp cụng nhõn- con đẻ của nền đại cụng
nghiệp tư bản chủ nghĩa; giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất
tiờn tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Dự quan niệm giai cấp
vụ sản thế nào đi nữa nhưng theo C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen: “vấn đề
là ở chỗ tỡm hiểu xem giai cấp vụ sản thực ra là gỡ và phự hợp với
tồn tại ấy của bản thõn nú, giai cấp vụ sản buộc phải làm gỡ về mặt
lịch sử”2. Từ đú, C.Mỏc- Ph.Ăng ghen khẳng định: Đảng cộng sản
là một tổ chức độc lập của giai cấp cụng nhõn, theo cỏc ụng: “Đảng

cụng nhõn phải hành động sao cho thật cú tổ chức, thật thống nhất,
thật độc lập nhất, nếu như nú khụng muốn … lại bị giai cấp tư sản
lợi dụng và bỏm đuụi nú mà lờ đi”3.
Độc lập ở đõy khụng phải là đơn độc, cụ độc, khộp kớn, khụng
phải là hội kớn mà cỏc giai cấp và nhõn dõn lao động khụng biết. Đảng
phải luụn liờn hệ chặt chẽ với giai cấp cụng nhõn và nhõn dõn lao
động. Đảng khụng đối lập với cỏc tổ chức khỏc của giai cấp vụ sản.
Ngược lại, Đảng phải tớch cực hoạt động, phải truyền bỏ tư tưởng của
chủ nghĩa xó hội khoa học vào trong cỏc tổ chức đú, hướng hoạt động
của cỏc tổ chức đú vào quỹ đạo cỏch mạng vụ sản. Quan điểm của
C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen về Đảng độc lập, nghĩa là Đảng cộng sản phải
2 C.Mỏc và Ph.Ăng-ghen, Toàn tập, tập 2, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 56.
3 C.Mỏc và Ph.Ang-ghen, Toàn tập, tập 7, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 342-343.


6

độc lập về chớnh trị, tư tưởng và tổ chức, khụng bị lệ thuộc vào giai
cấp tư sản.
Trước hết Đảng Cộng sản phải độc lập về chớnh trị, C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen cho rằng, độc lập về chớnh trị cú ý nghĩa quyết định
nhất đối với mọi hoạt động của Đảng. Bởi vỡ: nú bảo đảm cho Đảng
cú cương lĩnh, đường lối chớnh trị đỳng đắn trong mọi thời kỳ của
cỏch mạng; đồng thời cú cương lĩnh, đường lối chớnh trị đỳng,
Đảng mới xỏc định được phương hướng hành động đỳng. Ngược
lại, nếu khụng cú cương lĩnh, đường lối đỳng, phong trào cụng nhõn
sẽ bị chao đảo, mất phương hướng và dẫn tới thất bại.
Bờn cạnh đú, trong quỏ trỡnh lónh đạo cỏch mạng, Đảng phải
luụn đối mặt với sự chống phỏ của kẻ thự, bọn cơ hội và những
đảng viờn thoỏi hoỏ biến chất. Ph.Ăng- ghen đó cảnh bỏo: phong

trào vụ sản nhất định phải trải qua những bước phỏt triển khỏc nhau,
trong mỗi bước đều cú những người dừng lại, họ khụng đi xa hơn
được nữa. Vỡ vậy, nếu Đảng khụng kiờn định mục tiờu, lý tưởng
cỏch mạng thỡ chắc chắn Đảng sẽ tự “buụng vũ khớ” đầu hàng
trước sự chống phỏ, mua chuộc của kẻ thự.
Để Đảng cộng sản luụn độc lập về chớnh trị, trước hết, Đảng
phải luụn kiờn định mục tiờu, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, là xoỏ
bỏ chế độ tư hữu, xoỏ bỏ giai cấp tư sản, xõy dựng thành cụng chủ
nghĩa cộng sản trờn toàn thế giới, đú là mục tiờu cuối cựng của
nhõn loại. Đồng thời, Đảng phải xỏc định được hệ tư tưởng của
mỡnh đú là chủ nghĩa xó hội khoa học; luụn giữ vững bản lĩnh


7

chớnh trị trong mọi tỡnh huống, nhất là ở những bước ngoặt của
cỏch mạng; đấu tranh khụng khoan nhượng với hệ tư tưởng của giai
cấp tư sản và tư tưởng thự địch khỏc; luụn bổ sung và phỏt triển hệ
tư tưởng chủ nghĩa xó hội khoa học, nếu khụng muốn nú cứng đờ và
chết.
Cựng với việc kiờn định mục tiờu, lý tưởng, hệ tư tưởng, Đảng
phải cú đường lối, cương lĩnh, chiến lược, sỏch lược đỳng đắn.
Đường lối, cương lĩnh, chiến lược, sỏch lược, đú là định hướng
chớnh trị, mục tiờu chớnh trị của giai cấp. Cú đường lối, cương lĩnh,
chiến lược, sỏch lược đỳng đắn thỡ Đảng mới chốo lỏi con thuyền
cỏch mạng đi đỳng hướng. Đường lối, cương lĩnh, chiến lược, sỏch
lược của Đảng phải là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực
tiễn. Lý luận , là lý luận của chủ nghĩa xó hội khoa học, đú là lý luận
khoa học và cỏch mạng. Thực tiễn, là thực tiễn của đất nước, của dõn
tộc.

Đường lối của Đảng phải phản ỏnh đỳng thực tiễn, đỳng quy
luật khỏch quan, phự hợp với tõm tư nguyện vọng của giai cấp cụng
nhõn, của quảng đại quần chỳng nhõn dõn lao động và của cả dõn
tộc. Đường lối chớnh trị phải gúp phần làm chuyển biến cỏch mạng,
trực tiếp thỳc đẩy sự nghiệp cỏch mạng của Đảng, của giai cấp phỏt
triển. Đường lối đú khụng được cứng nhắc, khuụn mẫu, bất biến. Mà
nú phải khụng ngừng được bổ sung và phỏt triển bằng sự đúng gúp
cụng sức, trớ tuệ của mọi đảng viờn, quần chỳng. Nghĩa là, đường lối
đú luụn luụn vận động, phỏt triển đỏp ứng yờu cầu của thực tiễn, đỏp


8

ứng lợi ớch chớnh đỏng của nhõn dõn. Bởi vỡ, theo C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen: đường lối và thực tiễn cú mối quan hệ biện chứng với
nhau. Thực tiễn luụn năng động và phỏt triển, vỡ vậy đường lối phải
phỏt triển theo, nếu khụng nú sẽ lạc hậu trước cuộc sống.
Đường lối, cương lĩnh trước khi thụng qua, được mọi đảng
viờn, quần chỳng thảo luận dõn chủ, khi thảo luận xong được biểu
quyết thống nhất. Mọi đảng viờn của Đảng phải tuõn thủ nghiờm
ngặt. Nghĩa là, đường lối, cương lĩnh của Đảng là tập trung thống
nhất.
Cú thể núi, cương lĩnh, đường lối đỳng đắn sẽ đảm bảo sự
đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng, thống nhất cả trong ý chớ, tư
tưởng và hành động, trỏnh được nguy cơ phõn liệt, chia rẽ trong
Đảng. Đường lối chớnh trị đỳng đắn là vũ khớ lý luận sắc bộn vũ
trang cho đảng viờn và quần chỳng cỏch mạng đấu tranh chống cỏc
khuynh hướng tư tưởng cơ hội “tả khuynh”, “hữu khuynh” trong
Đảng.
Thực tiễn lịch sử đó chứng minh, năm 1785 bất chấp lời phờ

phỏn của C.Mỏc và Ph.Ăngghen, những nhà lónh đạo Đảng Ai-dơnắc đó thụng qua “Cương lĩnh Gụta” một cương lĩnh chịu ảnh
hưởng nhiều quan điểm của Lỏt san - một kẻ cơ hội, với đường lối
thoả hiệp, cải lương. Chớnh sự thoả hiệp về cương lĩnh của những
nhà lónh đạo Đảng Ai-dơ-nắc đó trở thành một trong những nguyờn
nhõn của sự biến chất của Đảng dõn chủ- xó hội Đức và làm nảy
sinh chủ nghĩa cơ hội.


9

Cựng với độc lập về chớnh trị, Đảng phải độc lập về tư tưởng.
Theo C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen, Đảng cộng sản phải lấy chủ nghĩa xó
hội khoa học là hệ tư tưởng duy nhất. Vỡ đú là hệ tư tưởng cỏch
mạng và khoa học nhất của giai cấp cụng nhõn và nhõn dõn lao
động. Chủ nghĩa xó hội khoa học đó chỉ ra: con người khụng những
nhận thức được thế giới mà cũn cải tạo được thế giới. Đặc biệt, chủ
nghĩa xó hội khoa học đó chỉ ra cho giai cấp cụng nhõn và nhõn dõn
lao động mục tiờu, con đường, hỡnh thức đấu tranh cỏch mạng. Hệ
tư tưởng đú được xõy dựng trờn nền tảng cơ sở vật chất của phong
trào cụng nhõn, phự hợp với quy luật khỏch quan của lịch sử. Đồng
thời đỏp ứng được lợi ớch, nguyện vọng của giai cấp cụng nhõn và
nhõn dõn lao động, đú là xoỏ bỏ chế độ tư hữu, búc lột của giai cấp
tư sản, xõy dựng xó hội mới tốt đẹp- xó hội cộng sản chủ nghĩa. Cũn
cỏc loại hệ tư tưởng khỏc như: Chủ nghĩa xó hội khụng tưởng của
Xanh- xi- mụng; Phu- ri- ờ; ụoen. Chủ nghĩa xó hội khụng tưởng
Weiterning đó khụng giải thớch được bản chất thối nỏt của chủ nghĩa
tư bản, con đường làm cỏch mạng chỉ là giỏo dục, nờu gương chứ
khụng phải bằng cuộc cỏch mạng xó hội; cũn loại hệ tư tưởng của
giai cấp tư sản là hết sức phản động, chỉ nhằm lừa bịp, mờ hoặc giai
cấp cụng nhõn và quần chỳng nhõn dõn lao động mà thụi.

Trong tỏc phẩm “Hệ tư tưởng Đức” C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen
đó khẳng định: “Trong mọi thời đại, những tư tưởng của giai cấp
thống trị là những tư tưởng thống trị”4. Giai cấp cụng nhõn là giai
4 C.Mỏc và Ph.Ang-ghen, Toàn tập, tập 2, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 66.


10

cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiờn tiến của thời đại, vỡ vậy hệ
tư tưởng của giai cấp cụng nhõn cũng là hệ tư tưởng tiờn tiến, cỏch
mạng và khoa học nhất. Bởi vậy, Đảng phải xỏc định được hệ tư
tưởng chủ nghĩa xó hội khoa học là hệ tư tưởng thống trị trong xó
hội. Cho nờn, Đảng phải khẳng định và kiờn trỡ hệ tư tưởng chủ
nghĩa xó hội khoa học, coi đú là hệ tư tưởng duy nhất, khụng thể thay
thế. Đảng phải vũ trang cho mỡnh hệ tư tưởng đú, khụng dung nạp,
khụng chấp nhận sự tồn tại của đa hệ tư tưởng trong Đảng. Nghĩa là
khụng chấp nhận đa nguyờn chớnh trị. Lý luận của chủ nghĩa xó hội
khoa học phải luụn giữ vai trũ nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho
hành động của Đảng, trong bất kỳ tỡnh huống nào cũng khụng được
xa rời nú. Đồng thời Đảng phải ra sức truyền bỏ, giỏo dục giỏc ngộ
giai cấp cụng nhõn và nhõn dõn lao động để hệ tư tưởng đú trở thành
hệ tư tưởng thống trị trong đời sống xó hội, luụn là chỗ dựa tinh thần
cho quần chỳng trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh.
Để giữ vững tớnh độc lập của hệ tư tưởng và phỏt huy sức
mạnh vai trũ của nú trong xó hội. Đảng phải khụng ngừng đấu tranh
khụng khoan nhượng với hệ tư tưởng phi vụ sản, thự địch, cỏc quan
điểm sai trỏi phản động để bảo vệ, củng cố và phỏt triển hệ tư tưởng
của mỡnh.
Cựng với độc lập về chớnh trị và tư tưởng, theo C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen, Đảng phải độc lập cả về tổ chức. Tổ chức đảng hỡnh

thành do nhu cầu của giai cấp vụ sản chống lại giai cấp tư sản. Đảng


11

được hỡnh thành đỳng quy luật khỏch quan của lịch sử đấu tranh
giai cấp của giai cấp vụ sản với giai cấp tư sản. Tổ chức là phương
thức tập hợp lực lượng cỏch mạng của Đảng. Tổ chức là nguồn sức
mạnh to lớn của Đảng. Bằng sự tổ chức, Đảng quy tụ được nhiều
lực lượng quần chỳng mà lực lượng này tuy rất hựng hậu nhưng
cũng rất tản mạn, tổ chức họ lại và lónh đạo họ đấu tranh. Khi đú
Đảng mới thực sự cú một lực lượng vật chất to lớn mà khụng cú
một thứ vũ khớ nào sỏnh được. Tổ chức của Đảng là một chỉnh thể,
chặt chẽ, khoa học, cỏch mạng nhất. Đảng khụng phải là sự hợp nhất
của cỏc tổ chức, cỏc phe phỏi chớnh trị.
Để cho Đảng luụn cú một tổ chức vững mạnh, Theo C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen: Đảng phải được xõy dựng và hoạt động theo nguyờn
tắc dõn chủ triệt để, giữ vững kỷ luật tự giỏc nghiờm minh. C.Mỏc
nhấn mạnh: ngày nay chỳng ta nhất thiết phải duy trỡ kỷ luật trong
Đảng nếu khụng mọi cỏi sẽ mất hết. Cỏc văn kiện của “Đồng minh
những người cộng sản” và Quốc tế thứ nhất cũng như hoạt động
thực tiễn của cỏc tổ chức đú đó núi lờn rằng: cơ sở để xõy dựng cỏc
tổ chức đú về mặt tổ chức là nguyờn tắc tập trung dõn chủ. Mặc dự
lỳc bấy giờ C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen chưa cú một định nghĩa nào
như vậy. Nhưng cỏc văn kiện của “Đồng minh” và của Quốc tế thứ
nhất do C.Mỏc thảo ra đó nờu rừ: mọi thành viờn của “Đồng minh”
đều tham gia vào việc bầu cử cỏc cơ quan lónh đạo, vào việc dự
thảo và thụng qua cương lĩnh, điều lệ, cỏc cơ quan cấp dưới phải
phục tựng cơ quan cấp trờn, thiểu số phục tựng đa số. Đảng phải

12

được tổ chức thống nhất từ trung ương đến cơ sở, từ trờn xuống
dưới, từ toàn Đảng đến cỏc chi bộ đảng. Đảng phải cú điều lệ thống
nhất, cú kỷ luật thống nhất. Nghĩa là, luụn làm cho Đảng thành một
chỉnh thể, thành một cơ thể sống. Do đú, nếu một khõu nào đú, một
quỏ trỡnh nào đú khụng chặt chẽ thỡ đều cú ảnh hưởng đến tớnh
độc lập của tổ chức. Tập trung đi liền cựng với dõn chủ, việc phỏt
huy dõn chủ được thực hiện trong mối liờn hệ chặt chẽ với việc tụn
trọng kỷ luật của Đảng, một kỷ luật sắt, tự giỏc, nghiờm minh đối
với tất cả mọi thành viờn. Kinh nghiệm của “Đồng minh những
người cộng sản” và đặc biệt là của Quốc tế thứ nhất đó cho thấy,
việc chấp hành đầy đủ nguyờn tắc tập trung dõn chủ là điều kiện vụ
cựng quan trọng để bảo đảm sức chiến đấu của Đảng, để Đảng thực
hiện vai trũ lónh đạo của mỡnh.
Trong tỏc phẩm “Phờ phỏn cương lĩnh Gụta” C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen đó phờ phỏn mạnh mẽ Đảng dõn chủ xó hội Đức: sỏt
nhập tổ chức một cỏch tuỳ tiện, vụ nguyờn tắc, dẫn tới một sự thoả
hiệp, nhõn nhượng về cương lĩnh, đường lối của Đảng, làm cho
phong trào cụng nhõn rơi vào khủng hoảng và mất phương hướng.
Để củng cố sự thống nhất đội ngũ của cỏc tổ chức cộng sản về
tư tưởng và tổ chức, theo C.Mỏc và Ph.Ăng-ghen, Đảng phải kiờn
quyết đấu tranh chống lại bọn cơ hội, xột lại, những quan điểm phản
xó hội chủ nghĩa, bọn Bacurin và những tờn cơ hội khỏc chui vào
Quốc tế thứ nhất; chống lại tất cả những đảng viờn, vi phạm kỷ luật
Đảng. Hai ụng đó chứng minh rằng: củng cố hàng ngũ của Đảng,


13

đuổi ra khỏi Đảng những phần tử thự địch, cơ hội là quy luật phỏt
triển của Đảng. Ph.Ăng- ghen cũn nhấn mạnh: trong mỗi bước phỏt
triển của phong trào vụ sản đều cú những người dừng lại, họ khụng
đi xa hơn được nữa, vỡ vậy nhất thiết phải duy trỡ kỷ luật nghiờm
minh trong Đảng nhằm làm cho Đảng là một tổ chức thống nhất cao
và triệt để.
Đảng là một tổ chức độc lập về chớnh trị, tư tưởng và tổ chức
như đó được trỡnh bày ở trờn, tuy đú là ba phạm trự khỏc nhau,
nhưng giữa chỳng cú mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng khụng tỏch
rời. Cương lĩnh, đường lối của Đảng là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ
nam cho mọi hành động của Đảng. Nú quyết định, chi phối cụng tỏc
tư tưởng và cụng tỏc tổ chức. Bởi vỡ, cú đường lối chớnh trị đỳng
mới cú thể xỏc định được phương hướng hành động đỳng, mới cú
phương hướng tư tưởng và tổ chức đỳng.
Xõy dựng Đảng về tư tưởng khụng những dựa vào đường lối,
nhiệm vụ chớnh trị của Đảng, mà cũn phải gắn liền với việc xõy
dựng Đảng về tổ chức. Tư tưởng cú thụng suốt thỡ tổ chức mới chặt
chẽ, nội bộ mới đoàn kết, thống nhất, hành động mới tự giỏc.
Cụng tỏc tổ chức được hỡnh thành trờn cơ sở cương lĩnh,
đường lối chớnh trị. Chức năng của tổ chức là thực hiện thắng lợi
cương lĩnh, đường lối chớnh trị của Đảng. Nếu tổ chức vững mạnh,
hoạt động cú hiệu quả cao thỡ cương lĩnh, đường lối, chủ trương,
chớnh sỏch của Đảng được thực hiện tốt. Ngược lại, tổ chức yếu
kộm, năng lực và hiệu quả hoạt động của tổ chức thấp thỡ đường lối,


14

chớnh sỏch của Đảng khụng được thực hiện tốt. Mặt khỏc, tổ chức

khụng những chỉ cú chức năng tổ chức thực hiện đường lối mà cũn
cú chức năng gúp phần xõy dựng đường lối, cụ thể hoỏ đường lối và
qua hoạt động tổng kết thực tiễn, đỳc kết kinh nghiệm, bổ sung phỏt
triển đường lối, chớnh sỏch của Đảng cho đỳng đắn, phự hợp hơn.
Đồng thời, cụng tỏc tổ chức là cơ sở vật chất bảo đảm cho tư tưởng
được củng cố, biến thành hành động, thành hiện thực. Và cụng tỏc tư
tưởng, cụng tỏc tổ chức được tiến hành ở trỡnh độ cao là điều kiện
quyết định việc thực hiện thắng lợi cương lĩnh, đường lối, chủ
trương của Đảng.
Tư tưởng cuả C.Mỏc và Ph.Ăng- ghen về nguyờn lý: Đảng là
một tổ chức độc lập của giai cấp cụng nhõn, cú ý nghĩa phương
phỏp luận khoa học đối với cụng tỏc xõy dựng Đảng về chớnh trị, tư
tưởng và tổ chức. Vỡ vậy, đũi hỏi cỏc Đảng cộng sản phải cú đủ
năng lực lónh đạo và sức chiến đấu; phải cú đủ trỡnh độ, bản lĩnh
lónh đạo cỏch mạng, đặc biệt trong những lỳc khú khăn thử thỏch;
khụng ngừng tu dưỡng, rốn luyện đội ngũ cỏn bộ, đảng viờn của
Đảng; đấu tranh kiờn quyết với những quan điểm sai trỏi và những
người cộng sản phải khụng ngừng bổ sung phỏt triển lý luận về xõy
dựng Đảng .
Hiện nay, Đảng là một bộ phận của hệ thống chớnh trị, nhưng
là hạt nhõn lónh đạo hệ thống chớnh trị. Tớnh độc lập và vai trũ
lónh đạo của Đảng, đũi hỏi Đảng phải tiờn phong trước mọi tổ chức,
trờn mọi tổ chức cả về lý luận và thực tiễn; cả về chớnh trị, tư tưởng


15

và tổ chức; cả về phẩm chất và năng lực. Đảng phải mở rộng mối
quan hệ với quần chỳng, với cỏc tổ chức xó hội khỏc để làm tốt
cụng tỏc vận động cỏch mạng, để họ cựng tham gia xõy dựng Đảng

nhằm quy tụ sức mạnh đoàn kết xung quanh Đảng. Cú như vậy
Đảng mới củng cố được tớnh độc lập, cú như vậy Đảng mới thực sự
vững mạnh.
Vận dụng đỳng đắn, sỏng tạo những tư tưởng của C.Mỏc và
Ph.Ăng- ghen, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chớ Minh
đó thường xuyờn quan tõm xõy dựng Đảng cộng sản Việt Nam luụn
vững mạnh khụng ngừng trờn cả ba mặt: chớnh trị, tư tưởng và tổ
chức.
Từ ngày thành lập đến nay Đảng ta đó luụn xỏc định cương
lĩnh, đường lối, chớnh sỏch, xỏc định chủ trương, mục tiờu, nhiệm
vụ của Đảng đỳng đắn trong từng thời kỳ cỏch mạng. Ngay Hội
nghị hợp nhất thành lập Đảng ngày 3/2/1930, Đảng ta đó đề ra được
“Chớnh cương sỏch lược vắn tắt”. Cương lĩnh đầu tiờn của Đảng đó
bao quỏt được những vấn đề cú định hướng quan trọng của cỏch
mạng Việt Nam: con đường cỏch mạng Việt Nam phải trải qua hai
giai đoạn, trước hết làm cỏch mạng tư sản dõn quyền thắng lợi rồi
tiến thẳng lờn làm cỏch mạng xó hội chủ nghĩa. Đú là đường lối
cỏch mạng hết sức đỳng đắn và khoa học. Cương lĩnh đú là kết quả
của một quỏ trỡnh tỡm tũi, tiếp thu lý luận chủ nghĩa Mỏc-Lờnin,
tiếp thu kinh nghiệm cỏch mạng thế giới, khảo sỏt và phõn tớch sõu
sắc thực tiễn cỏch mạng nước ta. Cú thể núi, ngay từ khi mới ra đời,


16

Đảng Cộng sản Việt Nam đó sớm cú ngay một cương lĩnh, đường
lối đỳng đắn. Với đường lối, phương phỏp cỏch mạng chớnh xỏc,
Đảng đó sớm đưa cỏch mạng Việt Nam đi đỳng quỹ đạo cỏch mạng
của thời đại, gắn độc lập dõn tộc với chủ nghĩa xó hội, chấm dứt sự
khủng hoảng về đường lối cỏch mạng ở nước ta kộo dài hơn bảy

thập kỷ. Với cương lĩnh đỳng đắn đú, giai cấp cụng nhõn Việt Nam
thụng qua đội tiền phong của mỡnh là Đảng Cộng sản Việt Nam, đó
quy tụ được lực lượng quần chỳng đụng đảo của toàn dõn tộc làm
nờn lịch sử một cỏch tự giỏc, cú tổ chức, giành thắng lợi ngày càng
to lớn.
Thực tiễn cỏch mạng Việt Nam đó cho chỳng ta thấy, những
năm cuối của thập kỷ 90, thế kỷ XX, trước sự sụp đổ của hệ thống
chủ nghĩa xó hội cỏc nước Đụng Âu và Liờn Xụ, khụng ớt người
hoài nghi về con đường đi lờn chủ nghĩa xó hội của nước ta. Trước
tỡnh hỡnh đú Đảng ta đó nhạy bộn, sỏng suốt, kịp thời đề ra
“Cương lĩnh xõy dựng đất nước trong thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa
xó hội” hết sức đỳng đắn, kịp thời định hướng tư tưởng cho toàn
Đảng, toàn dõn ta vững bước tiến lờn chủ nghĩa xó hội, bỏ qua giai
đoạn phỏt triển tư bản chủ nghĩa. Thực tế cỏch mạng thế giới đó
chứng minh, cỏc nước xó hội chủ nghĩa ở Đụng Âu và Liờn Xụ
trước đõy bị sụp đổ nhanh chúng do cú nhiều nguyờn nhõn, trong
đú cú nguyờn nhõn quan trọng là do khụng kiờn định mục tiờu, lý
tưởng cộng sản chủ nghĩa; từ bỏ chủ nghĩa Mỏc- Lờnin.


17

Ngày nay, chủ nghĩa đế quốc và cỏc thế lực thự địch đang điờn
cuồng chống phỏ Đảng ta, chỳng bày đặt xuyờn tạc cương lĩnh,
đường lối của Đảng. Chỳng cho rằng: nền kinh tế thị trường thỡ làm
gỡ cú định hướng xó hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường là của
chủ nghĩa tư bản. Hoặc chỳng cũn cho rằng, chủ nghĩa xó hội làm
gỡ cú nhiều thành phần kinh tế, nếu chấp nhận nhiều thành phần
kinh tế thỡ phải đa Đảng lónh đạo … Đú là những quan điểm hết
sức phản động nhằm chống phỏ đường lối lónh đạo của Đảng ta. Vỡ

vậy, chỳng ta phải xõy dựng Đảng luụn vững mạnh về chớnh trị. Để
xõy dựng Đảng vững mạnh về chớnh trị, phỏt triển đường lối cỏch
mạng đi đỳng hướng, Đảng cần làm tốt một số vấn đề cơ bản sau
đõy:
Một là: Đảng phải kiờn định chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư tưởng
Hồ Chớ Minh và trong bất kỳ tỡnh huống nào cũng khụng được xa
rời nú. Chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư tưởng Hồ Chớ Minh là nền tảng
tư tưởng, là kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng.
Đảng phải “vận dụng và phỏt triển sỏng tạo chủ nghĩa MỏcLờnin, tư tưởng Hồ Chớ Minh, những tinh hoa, trớ tuệ của thời đại,
nhạy bộn nắm bắt cỏi mới, xử lý những vấn đề thực tiễn đặt ra”5.
Hai là: Đảng phải luụn cú cương lĩnh, đường lối đỳng đắn.
Đảng phải tớch cực khảo sỏt thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm, trõn
trọng sỏng kiến của cỏc địa phương và cơ sở, khụng ngừng phỏt
5

Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội ĐBTQ giữa nhiệm kỡ khoỏ VII, thỏng
01/1994, tr. 59.


18

triển lý luận chỉ đạo thực tiễn ngày càng tốt hơn. Đường lối, chủ
trương của Đảng phải xuất phỏt từ thực tế, tụn trọng quy luật khỏch
quan, chống giỏo điều bảo thủ, nụn núng và chủ quan duy ý chớ.
Thực tế khỏch quan, quy luật khỏch quan là căn cứ khoa học để
Đảng định ra chiến lược, sỏch lược cỏch mạng, đồng thời là cơ sở
để phỏt triển và cụ thể hoỏ đường lối cỏch mạng của Đảng.
Thắng lợi của cỏch mạng dõn tộc dõn chủ nhõn dõn, trước hết
là thắng lợi của đường lối chớnh trị đỳng đắn. Tiến hành cỏch mạng
xó hội chủ nghĩa trờn phạm vi cả nước, bờn cạnh những thành tựu

đó đạt được, Đảng ta đó mắc những sai lầm về chủ trương, chớnh
sỏch lớn về chỉ đạo chiến lược, về tổ chức thực hiện trong thực
tiễn. Nguyờn nhõn, là do cú lỳc Đảng đó xa rời thực tế bất chấp quy
luật, giỏo điều, bảo thủ, chủ quan, duy ý chớ.
Thực tế từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, nhiệm vụ
xõy dựng Đảng về chớnh trị đó được Đảng ta tập trung coi trọng,
nhất là việc hoàn chỉnh đường lối đổi mới, hoạch định những chủ
trương, chớnh sỏch lớn nhằm cụ thể hoỏ đường lối đổi mới trờn
từng lĩnh vực kinh tế- xó hội của đất nước. Nhiều nghị quyết của
Đảng cú giỏ trị làm chuyển biến căn bản tỡnh hỡnh kinh tế- xó hội,
bảo đảm cho cuộc sống mới đi đỳng định hướng xó hội chủ nghĩa.
Ngày nay, với đường lối đổi mới, cụng nghiệp hoỏ, hiện đại
hoỏ đất nước, Đảng đó lónh đạo nhõn dõn ta giành được nhiều
thành tựu quan trọng về kinh tế- xó hội, quốc phũng- an ninh. “Đạt


19

được những thành tựu núi trờn là do Đảng ta cú bản lĩnh chớnh trị
vững vàng và đường lối lónh đạo đỳng đắn”6.
Ba là: Trờn nền tảng kiờn định chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư
tưởng Hồ Chớ Minh, Đảng phải tớch cực học tập kinh nghiệm của
cỏc nước trờn thế giới, nhất là cỏc nước cú nhiều thành tựu về kinh
tế- xó hội một cỏch cú chọn lọc phự hợp với điều kiện, hoàn cảnh
của nước ta.
Trong xu thế hội nhập mở cửa với thế giới hiện nay, đũi hỏi
Đảng phải hết sức tỉnh tỏo, linh hoạt trong việc vận dụng cương
lĩnh, đường lối. Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương
Đảng lần thứ 8 (khoỏ IX) chỉ rừ: Chỳng ta thực hiện nhất quỏn
đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở, đa phương hoỏ, đa

dạng hoỏ cỏc quan hệ quốc tế trờn nguyờn tắc tụn trọng độc lập chủ
quyền, tồn vẹn lónh thổ của nhau.
Cú thể núi, xõy dựng Đảng về chớnh trị là yếu tố quan trọng
hàng đầu trong xõy dựng Đảng. Tuy nhiờn cương lĩnh, đường lối
của Đảng cú được thực hiện trờn thực tế hay khụng là cũn phụ thuộc
rất lớn vào cụng tỏc tư tưởng và cụng tỏc tổ chức của Đảng.
Từ những phõn tớch như đó được trỡnh bày ở trờn cho chỳng
ta thấy rằng sức mạnh của Đảng bắt nguồn trước hết từ đường lối
chớnh trị đỳng đắn và sự đoàn kết thống nhất tư tưởng trong toàn
Đảng. Trước những diễn biến phức tạp của tỡnh hỡnh thế giới và
6 Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội ĐBTQ lần thứ IX, Nxb CTQG, H. 1996, tr.
17.


20

trong nước những năm gần đõy, cụng tỏc tư tưởng lại càng cú vị trớ
đặc biệt hết sức quan trọng.
Ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta đó lấy chủ nghĩa Mỏc- Lờnin
làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, và đó kiờn định
với chủ nghĩa Mỏc- Lờnin. Đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
VII Đảng ta chớnh thức xỏc định: cựng với chủ nghĩa Mỏc- Lờnin,
Đảng lấy tư tưởng Hồ Chớ Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hành động, coi đú là hệ tư tưởng duy nhất của Đảng, của
giai cấp cụng nhõn Việt Nam, nú chi phối toàn bộ đời sống của xó
hội. Đồng thời Đảng đó ra sức truyền bỏ hệ tư tưởng đú vào giai cấp
cụng nhõn và nhõn dõn lao động. Khi Đảng chưa ra đời, Nguyễn ỏi
Quốc đó lựa chọn những cỏn bộ cốt cỏn nhất của cỏch mạng Việt
Nam để bồi dưỡng, đào tạo họ thành những cỏn bộ đi vào phong
trào cụng nhõn và nhõn dõn lao động để truyền bỏ chủ nghĩa MỏcLờnin, làm cho họ giỏc ngộ cỏch mạng, thấy được mỡnh là ai và

phải làm gỡ.
Trước những năm 30 của thế kỷ XX, cỏc phong trào yờu nước,
phong trào đấu tranh cụng nhõn của nhõn dõn ta mặc dự diễn ra với
quy mụ lớn, được quần chỳng ủng hộ rộng rói, như: cuộc bói cụng
của 600 thợ nhuộm ở Chợ lớn năm 1922 mà Nguyễn ỏi Quốc coi đú
chỉ là “do bản năng tự vệ” của những người cụng nhõn “khụng được
giỏo dục và tổ chức”. Năm 1928- 1929 cú nhiều cuộc bói cụng khỏc
như: cụng nhõn xi măng Hải Phũng, sợi Nam Định, xe lửa Trường
Thi… nhưng tất cả cỏc phong trào đều bị đàn ỏp và thất bại. Bởi vỡ


21

những phong trào này chưa cú Đảng lónh đạo và điều quan trọng
nhất là chưa cú một hệ tư tưởng đỳng đắn dẫn đường. Cỏc phong
trào đều tự phỏt vỡ mục tiờu về kinh tế, đũi dõn sinh, dõn quyền.
Chỉ từ khi hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mỏc- Lờnin được truyền bỏ
vào Việt Nam, Đảng cú cương lĩnh, đường lối, chiến lược, sỏch lược
đỳng đắn nờn đó đưa dõn tộc ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi
khỏc.
Thực tế cho thấy, cú nhiều nguyờn nhõn làm nờn thành cụng
của cụng cuộc đổi mới trong 20 năm qua. Song, cú thể khẳng định
rằng, quỏ trỡnh đổi mới Đảng đó đi đỳng hướng, phỏt triển cú hiệu
quả là do cú tư tưởng chỉ đạo đỳng đắn và làm tốt cụng tỏc tư tưởng
lý luận.
Vỡ vậy, Đảng phải kiờn định chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư tưởng
Hồ Chớ Minh, coi đú là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi
hành động của Đảng, trờn cơ sở đú vận dụng một cỏch sỏng tạo vào
điều kiện cụ thể của nước ta.
Đảng tăng cường cụng tỏc nghiờn cứu lý luận, tổng kết kinh

nghiệm, làm rừ con đường đi lờn chủ nghĩa xó hội của Việt Nam,
nhằm tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong tồn Đảng, tồn dõn
và tồn qũn. Đồng thời, Đảng bồi dưỡng nõng cao bản lĩnh chớnh
trị, nõng cao trỡnh độ trớ tuệ và năng lực lónh đạo cho mọi cỏn bộ,
đảng viờn. Trong điều kiện thực hiện cơ chế thị trường, định hướng
xó hội chủ nghĩa, mở rộng giao lưu hợp tỏc quốc tế. Đặc biệt hết
sức chỳ ý nõng cao bản lĩnh chớnh trị cho Đảng và mọi cỏn bộ,


22

đảng viờn của Đảng. Bởi lẽ: bản lĩnh chớnh trị là một trong những
yếu tố tạo nờn sức mạnh của Đảng. Hội nghị lần thứ Ba Ban chấp
hành Trung ương Đảng (khoỏ VII) đó nờu rừ: Một trong những mục
tiờu đổi mới và chỉnh đốn Đảng là phải nõng cao bản lĩnh chớnh trị,
trớ tuệ và năng lực lónh đạo của Đảng. Đại hội VIII của Đảng một
lần nữa lại nhấn mạnh: Đảng phải nõng cao bản lĩnh chớnh trị,
phẩm chất và năng lực cho mọi cỏn bộ, đảng viờn của Đảng.
Bản lĩnh chớnh trị của Đảng, đú là sự vững vàng, kiờn định
con đường cỏch mạng đó lựa chọn trờn cơ sở nắm vững và biết vận
dụng sỏng tạo chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư tưởng Hồ Chớ Minh, cỏc
quy luật khỏch quan của thực tiễn. Bản lĩnh chớnh trị cũng là sự độc
lập, tự chủ trong việc quyết định hướng đi đỳng đắn của đất nước,
của dõn tộc, nhất là hiện nay tỡnh hỡnh quốc tế hiện nay đang diễn
ra phức tạp. ở những bước ngoặt khú khăn nhất của cỏch mạng, bản
lĩnh chớnh trị của Đảng là chủ động, bỡnh tĩnh, khụng bao giờ tỏ ra
dao động, do dự, chỏn nản hay sa vào tuyệt vọng. Bản lĩnh chớnh trị
là ý chớ, là niềm tin khụng gỡ lay chuyển được và cũng là quyết
tõm biến ý chớ và niềm tin vào những mục tiờu cỏch mạng thành
hiện thực.

Chớnh nhờ cú bản lĩnh chớnh trị mà hơn 75 năm qua, trải qua
chặng đường đầy khú khăn, thử thỏch, Đảng ta đó dẫn dắt dõn tộc ta
giành thắng lợi cả trong cỏch mạng dõn tộc dõn chủ nhõn dõn, cả
trong cỏch mạng xó hội chủ nghĩa và trong cụng cuộc đổi mới hiện
nay.


23

Bản lĩnh chớnh trị của Đảng và của mỗi cỏn bộ, đảng viờn phụ
thuộc vào một điều kiện vụ cựng quan trọng và cú ý nghĩa quyết
định đú là phải giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp cụng nhõn
của Đảng, mà Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đó
chỉ rừ.
Cựng với việc nõng cao bản lĩnh chớnh trị, chỳng ta phải tăng
cường giỏo dục chớnh trị tư tưởng, rốn luyện đạo đức cỏch mạng,
chống chủ nghĩa cỏ nhõn. Đõy là một trong bốn nhiệm vụ xõy dựng,
chỉnh đốn Đảng mà Nghị quyết Đại hội Đại biểu tồn quốc lần thứ
IX của Đảng đó chỉ ra.
Từ ngày thành lập và trong suốt quỏ trỡnh của cỏch mạng,
Đảng và Chủ tịch Hồ Chớ Minh khụng lỳc nào xem nhẹ việc giỏo
dục, rốn luyện cỏn bộ, đảng viờn, nõng cao đạo đức cỏch mạng,
Chớnh vỡ vậy, trong quỏ trỡnh đấu tranh hy sinh gian khổ, hay
trong đời sống khú khăn, thiếu thốn, tuyệt đại bộ phận cỏn bộ, đảng
viờn vẫn giữ vững khớ phỏch cỏch mạng, nờu cao đạo đức người
cộng sản, chiến đấu và chiến thắng kẻ thự, nờu cao tấm gương sỏng
để nhõn dõn noi theo. Tuy nhiờn, trong đội ngũ cỏn bộ, đảng viờn
của Đảng vẫn cú khụng ớt người thiếu tu dưỡng, thiếu rốn luyện,
buụng thả dẫn đến suy thoỏi về chớnh trị, đạo đức, lối sống làm ảnh
hưởng đến uy tớn của Đảng.

Ngay từ Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ V, Đảng ta đó nhận
định tỡnh trạng sa sỳt phẩm chất, giảm sỳt ý chớ chiến đấu ở một bộ
phận cỏn bộ, đảng viờn: “Nhiều người sai lầm trong sinh hoạt, quan


24

liờu trong tỏc phong, đó đi đến chỗ biến chất trong lối sống, thoỏi
hoỏ về chớnh trị”7. Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
VIII của Đảng nhận định:. “Một bộ phận khụng nhỏ cỏn bộ, đảng
viờn thiếu tu dưỡng bản thõn, phai nhạt lý tưởng, mất cảnh giỏc,
giảm sỳt ý chớ, kộm ý thức tổ chức kỷ luật, sa đọa về đạo đức lối
sống. Một số thoỏi hoỏ về chớnh trị, tuy rất ớt nhưng hoạt động của
họ gõy ra hậu quả hết sức nghiờm trọng” 8. Nghị quyết Đại hội Đại
biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng nhấn mạnh: “Tỡnh trạng tham
nhũng và sự suy thoỏi về tư tưởng chớnh trị, đạo đức, lối sống của
một bộ phận khụng nhỏ cỏn bộ, đảng viờn đang cản trở việc thực
hiện đường lối, chủ trương, chớnh sỏch của Đảng, gõy bất bỡnh và
làm giảm lũng tin trong nhõn dõn”9.
Sự suy thoỏi, biến chất về tư tưởng và lập trường chớnh trị của
đảng viờn hiện nay, trước hết là dẫn đến chỗ phủ nhận những giỏ trị
tư tưởng và những nguyờn lý cơ bản của chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư
tưởng Hồ Chớ Minh. Nhất là trong bối cảnh chế độ xó hội chủ nghĩa
ở Liờn Xụ và Đụng õu sụp đổ. Sự phủ nhận về mặt lý luận tất yếu sẽ
cú những quan điểm chớnh trị sai lầm và phản động. Đú là sự phủ
nhận vai trũ lónh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam là đũi xoỏ bỏ
Điều bốn trong Hiến phỏp của nước Cộng hồ xó hội chủ nghĩa Việt
Nam; phủ nhận quỏ trỡnh phỏt triển theo định hướng xó hội chủ
7 ĐCSVN, Văn kiện đại hội ĐBTQ lần thứ V,

Nxb ST, H. 1982, tr.25.
8 Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội ĐBTQ lần thứ VIII, Nxb CTQG, H. 1996, tr.
137.
9 Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội ĐBTQ lần thứ IX, Nxb CTQG, H. 2001,
tr.15.

9


25

nghĩa ở Việt Nam; ở mức thấp hơn là cụng khai ca ngợi xó hội tư
bản, coi sở hữu tư nhõn về tư liệu sản xuất là nền tảng quyết định sự
phỏt triển của nền kinh tế thị trường của nước ta, từ đú xem nhẹ vai
trũ sở hữu của nhà nước về tư liệu sản xuất.
Sự dao động, giảm sỳt ý chớ và sự suy thoỏi, biến chất về tư
tưởng, chớnh trị ở cỏc dạng trờn xuất hiện với những mức độ khỏc
nhau và được thể hiện dưới nhiều hỡnh thức như: phỏt biểu chớnh
thức và khụng chớnh thức trước cỏc hội nghị sinh hoạt, thể hiện
trong khi giao tiếp với cỏc đối tượng bờn ngoài hoặc với quần chỳng
xung quanh, qua cỏc phương tiện thụng tin đại chỳng … những biểu
hiện đú dự ở mức độ khỏc nhau song rất nguy hiểm, khụng những
làm xúi mũn nền tảng tư tưởng, lập trường cũng như tụn chỉ, mục
đớch cao cả của Đảng mà cũn ảnh hưởng rất nặng nề đến tư tưởng
của quần chỳng nhõn dõn, gõy hoang mang về tư tưởng trong quần
chỳng nhõn dõn, làm mất dần lũng tin của quần chỳng nhõn dõn đối
với Đảng.
Sự suy thoỏi về đạo đức, về lối sống cũng là một dạng biểu
hiện của sự thoỏi hoỏ, biến chất của một bộ phận cỏn bộ, đảng viờn.
Trong cụng cuộc đổi mới đất nước hiện nay, sự sa đọa, thoỏi hoỏ về

đạo đức, lối sống của cỏn bộ, đảng viờn thường biểu hiện dưới cỏc
dạng khỏc nhau như: Xa rời lối sống cần, kiệm, liờm, chớnh để chạy
theo lối sống thực dụng, tất cả vỡ đồng tiền, sống xa hoa lóng phớ;
sống trụy lạc, trỏc tỏng trong cỏc hộp đờm, nhà hàng; sống ớch kỷ,