Nghiên cứu giá trị của hình ảnh cắt lớp vi tính và kết quả điều trị phẫu thuật ung thư 1 3 dưới dạ dày

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ QUỐC PHÒNG

HỌC VIỆN QUÂN Y

HENG LIHONG

NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA HÌNH ẢNH CẮT LỚP VI
TÍNH VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT UNG THƯ
1/3 DƯỚI DẠ DÀY

LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC

HÀ NỘI, NĂM 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ QUỐC PHÒNG

download by :


HỌC VIỆN QUÂN Y

HENG LIHONG

NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA HÌNH ẢNH CẮT LỚP VI
TÍNH VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT UNG THƯ
1/3 DƯỚI DẠ DÀY
Chuyên ngành: Ngoại Khoa
Mã số: 9 72 01 04

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN LUẬN ÁN:
PGS. TS NGUYẾN VĂN XUYÊN
PGS. TS LÊ THANH SƠN

HÀ NỘI, NĂM 2022

download by :


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây làà̀ cơng trình nghiên cứu của tơi, các kết quả nghiên
cứu được trình bàà̀y trong luận án làà̀ trung thực, khách quan vàà̀ chưa từng để
bảo vệ ở bất kỳ học vị nàà̀o. Tôi cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho quá trình
thực hiện nghiên cứu đãã̃ được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận án
nàà̀y đều được ghi rõ nguồn gốố́c.
Hàà̀ Nội, ngàà̀y
Tác giả luận án

HENG LIHONG

download by :


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt q trình học tập và hồn thành luận án này, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô, các nhà khoa học, các
bộ môn, khoa, các cơ quan đơn vị.
Tôi xin chân thành cảm ơn Đảng ủy và Ban giám đốc, Bộ mơn – Trung
tâm Phẫu thuật tiêu hóa, các cơ quan có liên quan, Phịng sau Đại học - Học

viện Quân y, Hệ Quốc tế - Học viện Quân y đã tạo điều kiện, cho phép tôi
được học tập, nghiên cứu và hồn thành luận án.
Tơi cũng chân thành cảm ơn Đảng ủy và Ban giám đốc, Khoa phẫu thuật
Tiêu hóa và các cơ quan liên quan thuộc Bệnh viện K cơ sở Tân Triều đã tạo
điều kiện cho tơi trong q trình thu thập số liệu, hồ sơ bệnh án nghiên cứu.

Tơi xin trân trọng bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới Đại tá PGS.TS
Nguyễn Văn Xuyên và Đại tá PGS.TS Lê Thanh Sơn là hai người thầy hướng
dẫn đã tận tình giúp đỡ tơi trong suốt q trình học tập, thực hiện đề tài và
hồn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn đến Đại sứ quán Vương quốc Campuchia,
Tùy viên quân sự bên cạnh đại sứ quán đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận án tốt nghiệp.
Tơi xin trân trọng cảm ơn tới bệnh nhân cùng thân nhân đã nhiệt tình
cộng tác, cung cấp những thơng tin đầy đủ và chính xác để tơi hồn thành
cơng trình nghiên cứu.
Xin trân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tơi học
tập và hồn thành luận án tốt nghiệp.
Tác giả luận án
Heng Lihong

download by :


MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
DANH MỤC HÌNH
Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ.....................................................................................................1
CHƯƠNG 1.........................................................................................................3
TỔNG QUAN TÀI LIỆU....................................................................................3
1.1.ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ UNG THƯ DẠ DÀY...............................................3
1.2.GIẢI PHẪU BỆNH VÀ PHÂN LOẠI UNG THƯ DẠ DÀY......................3
1.2.1. Giải phẫu bệnh ung thư dạ dày
.........................................................................................................................
3
1.2.2. Hình thức xâm lấn, di căn của ung thư dạ dày
.........................................................................................................................
8
1.2.3. Phân loại giai đoạn ung thư dạ dày
.......................................................................................................................
12
1.3.ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA UNG THƯ
DẠ DÀY 1/3 DƯỚI....................................................................................14
1.3.1. Đặc điểm lâm sàng của ung thư dạ dày 1/3 dưới
.......................................................................................................................
14
1.3.2. Đặc điểm cận lâm sàng của ung thư dạ dày 1/3 dưới
.......................................................................................................................
15
1.4.CẮT LỚP VI TÍNH CHẨN ĐOÁN UNG THƯ DẠ DÀY.........................17
1.4.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu cắt lớp vi tính trong chẩn đốn ung

thư dạ dày 17
1.4.2. Giải phẫu cắt lớp vi tính dạ dày
.......................................................................................................................
19

download by :


1.4.3. Giá trị và hạn chế của cắt lớp vi tính trong chẩn đốn ung thư dạ
dày

20

1.5.ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT UNG THƯ DẠ DÀY......................................32
1.5.1. Điều trị triệt căn
.......................................................................................................................
32
1.5.2. Điều trị tạm thời ung thư dạ dày 1/3 dưới
.......................................................................................................................
34
1.6.KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ DẠ DÀY..............................................35
1.6.1. Kết quả gần của phẫu thuật
.......................................................................................................................
35
1.6.2. Kết quả xa sau phẫu thuật
.......................................................................................................................
38
CHƯƠNG 2.......................................................................................................39
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................39
2.1.ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.....................................................................39

2.2.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...............................................................40
2.2.1.

Thiết kế nghiên cứu
40

2.2.2.

Phương tiện nghiên cứu
42

2.2.3.

Các chỉ tiêu nghiên cứu
42

2.3.Phương pháp xử lý sốố́ liệu...........................................................................60
2.4.Đạo đức nghiên cứu....................................................................................61
CHƯƠNG 3.......................................................................................................62
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................................62
3.1.MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM UNG THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY.............................62
3.1.1. Đặc điểm dịch tễ học
.......................................................................................................................
62
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
.......................................................................................................................
64


3.1.3. Đặc điểm tổn thương giải phẫu bệnh

.......................................................................................................................
65
3.2.GIÁ TRỊ HÌNH ẢNH CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH CỦA UNG THƯ
1/3 DƯỚI DẠ DÀY....................................................................................69
3.2.1. Đặc điểm khối u trên cắt lớp vi tính
.......................................................................................................................
69
3.2.2. Giá trị của cắt lớp vi tính trong chẩn đoán ung thư dạ dày 1/3
dưới 72

download by :


3.3.KẾT QUẢ PHẪU THUẬT UNG THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY....................78
3.3.1. Phương pháp phẫu thuật
.......................................................................................................................
78
3.3.2. Kết quả sau phẫu thuật
.......................................................................................................................
80
CHƯƠNG 4.......................................................................................................90
BÀN LUẬN......................................................................................................90
4.1.ĐẶC ĐIỂM UNG THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY............................................90
4.1.1. Đặc điểm dịch tễ học
.......................................................................................................................
90
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
.......................................................................................................................
92
4.1.3. Đặc điểm giải phẫu bệnh

.......................................................................................................................
94
4.2.GIÁ TRỊ HÌNH ẢNH CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH CỦA UNG THƯ
1/3 DƯỚI DẠ DÀY....................................................................................98
4.2.1. Đặc điểm khối u trên cắt lớp vi tính
.......................................................................................................................
98
4.2.2. Giá trị của cắt lớp vi tính trong chẩn đốn ung thư dạ dày 1/3
dưới 99
4.3.KẾT QUẢ PHẪU THUẬT UNG THƯ 1/3 DƯỚI DẠ DÀY..................106
4.3.1. Phương pháp phẫu thuật
.....................................................................................................................
106
4.3.2. Kết quả sớm sau phẫu thuật
.....................................................................................................................
108
4.3.3. Kết quả xa sau phẫu thuật
.....................................................................................................................
109
KẾT LUẬN.....................................................................................................117
KIẾN NGHỊ....................................................................................................119


DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN.........................................................................................120
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

download by :

TT

Phần viết tắt
1

AJCC

2

ASA

3

BCL

4

BCN

5

BMI

6

BN

7

CLVT

8

JGCA

9

KTC

10

PTNS

11

UICC

12

UTBM

13

UTBMT

14

UTDD

15

WHO

16

HU

download by :


Bảng
1.1.

Phân lo

1.2.

Phân lo

1.3.

Giai đoạ

1.4.

Giai đoạ

1.5.

Phạm v

1.6.

Tỷ lệ tử

1.7.

Tỷ lệ rò

ung thư
1.8.

Tỷ lệ vi

ung thư
1.9.

Tỷ lệ áp

ung thư
1.10.

Tỷ lệ ch

ung thư
1.11.

Thời gia

3.1.

Đặc điể

3.2.

Thời gia

3.3.

Triệu ch

3.4.

Tiền sử

3.5.

Phân bớ

3.6.

Vị trí, k

3.7.

Đại thể

3.8.

Độ biệt

3.9.

Độ xâm

download by :


3. 10.

Giai đoạn bệnh

3. 11.

Vị trí u trên chụ

3. 12.

Dạng u trên chụ

3. 13.

Kích thước khớố́i

3. 14.

Bề dàà̀y khớố́i u

3. 15.

Tỷ trọng, tính ch

3. 16.

Xâm lấn, di căn

3. 17.

Giai đoạn bệnh

3. 18.

Đốố́i chiếu mức đ

vàà̀ giải phẫu bện
3. 19.

Đốố́i chiếu di căn

vàà̀ giải phẫu bện
3. 20.

Đốố́i chiếu di căn

với giải phẫu bệ
3. 21.

Đốố́i chiếu giai đ

với giải phẫu bệ
3. 22.

Đốố́i chiếu kích t

vàà̀ giải phẫu bện
3. 23.

Đớố́i chiếu dạng

3. 24.

Đớố́i chiếu vị trí

3. 25.

Liên quan giữa

vàà̀ thời gian phẫ
3. 26.

Liên quan phươ

vàà̀ thời gian phẫ
3. 27.

Liên quan giữa

vàà̀ thời gian phẫ
3. 28.

Liên quan giữa

vàà̀ thời gian phẫ

download by :


3. 29.

Biến chứng sau

3. 30.

Kết quả theo dõ

3. 31.

Thời gian sốố́ng t

3. 32.

Thời gian sốố́ng t

3. 33.

Thời gian sốố́ng t

3. 34.

Thời gian sốố́ng t

3. 35.

Thời gian sốố́ng t

3. 36.

Thời gian sốố́ng t

3. 37.

Thời gian sốố́ng t

3. 38.

Thời gian sốố́ng t

download by :


Biểu đồ

download by :

3. 1.

Ph

3. 2.

Th

3. 3.

Th

3. 4.

Th

3. 5.

Th

3. 6.

Th

3. 7.

Th

3. 8.

Th

3. 9.

Th

Hình

1.

1.

Ba vùn

1.

2.

Hệ thớố́n

1.

3.

Các dạn

1.

4.

Ung thư

1.

5.

Ung thư

(B): biệ
1.

6.

Sơ đồ c

1.

7.

Giải ph

1.

8.

Các lớp

1.

9.

Hình ản

1. 10.

Hình ản

trên CL
1.

11.

Ung thư

1.

12.

Ung thư

1.

13.

Ung thư

1.

14.

Ung thư

1.

15.

Ung thư

1.

16.

Ung thư

1.

17.

Ung thư

1.

18.

Ung thư

1.

19.

Ung thư

1.

20.

Ung thư

2.

1.

Sơ đồ n

2.

2.

Máy ch

download by :


2. 3.

Máy bơm tiêm điện

2. 4.

Kỹ thuật cắt vàà̀ đón

2. 5.

Đóng mỏm tá tràà̀ng

2. 6.

Tư thế bệnh nhân, v

2. 7.

Hệ thốố́ng phẫu thuậ

download by :


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư dạ dàà̀y (UTDD) làà̀ bệnh lý ác tính phổ biến hàà̀ng đầu trong
bệnh ung thư đường tiêu hóa. Theo thơng báo của Tổ chức Nghiên cứu Ung
thư Q́ố́c tế, năm 2018, thế giới có 1.033.701 ca mới mắc vàà̀ 782.685 ca tử
vong do UTDD, chiếm 5,7% trong tổng sốố́ ung thư vàà̀ 8,2% tổng sốố́ tử vong,
đứng hàà̀ng thứ 5 trên thế giới trong sốố́ các ung thư thường gặp vàà̀ đứng thứ 2
về tỷ lệ tử vong chỉ sau ung thư phổi [1], [2], [3]. Trên cơ sở kết hợp nhiều
phương pháp điều trị hiệu quả, tỷ lệ mắc vàà̀ tử vong do UTDD đãã̃ có nhiều
chuyển biến tích cực, năm 2020, tỷ lệ mắc mới UTDD chỉ cịn 5,6% trong sớố́
các ung thư mới mắc, tỷ lệ tử vong còn 7,7% do các bệnh ung thư [4].
Việt Nam thuộc khu vực nguy cơ ung thư dạ dàà̀y ở mức trung bình cao,
với tỷ lệ mắc mới 21,8 ở nam vàà̀ 10,0 ở nữ trong mỗi 100.000 dân [5].
Nguyên nhân UTDD chưa rõ ràà̀ng, bệnh tiến triển nhanh, chẩn đốn
sớm thường khó khăn, điều trị phẫu thuật vẫn làà̀ phương pháp được lựa chọn
chủ yếu nhất hiện nay. Ung thư dạ dàà̀y có tiên lượng tớố́t nếu được chẩn đốn
sớm, điều trị thích hợp. Trong đó, chẩn đốn chính xác mức độ xâm lấn, di

căn hạch, cơ quan lân cận có ý nghĩa rất quan trọng đớố́i với điều trị phẫu thuật
triệt căn, từ đó nâng cao được thời gian sốố́ng thêm vàà̀ chất lượng cuộc sốố́ng
cho bệnh nhân. Tỷ lệ sốố́ng thêm 5 năm ở một sốố́ nước châu Âu dao động trong
khoảng 10 – 30%, tuy nhiên tỷ lệ nàà̀y đạt tỷ lệ rất cao ở Nhật Bản, lên tới
90%. Tỷ lệ sốố́ng sót cao như vậy có khả năng làà̀ do được chẩn đốn vàà̀ tiến
hàà̀nh phẫu thuật khớố́i u sớm [6].
Ngàà̀y nay, với sự tiến bộ trong chẩn đoán, ung thư dạ dàà̀y ngàà̀y càà̀ng
được chẩn đốn sớm vàà̀ chính xác hơn, như dựa vàà̀o kỹ thuật nội soi dạ dàà̀y
ốố́ng mềm kết hợp sinh thiết. Nhưng, nhược điểm của phương pháp làà̀ chỉ đánh
giá được hình ảnh khớố́i u phía niêm mạc của dạ dàà̀y vàà̀ khó đánh giá được sự
xâm lấn của khốố́i u ra ngoàà̀i cũng như tới các cơ quan lân cận vàà̀ di căn xa.

download by :


2

Phương pháp siêu âm nội soi đánh giá tớố́t tình trạng xâm lấn của khốố́i u trong
lớp cơ vàà̀ một sớố́ vùng lân cận nhưng chưa có nhiều ở các bệnh viện lớn.
Phương chẩn đoán sớm UTDD dựa vàà̀o marker UTDD như: CEA, CA 19-9,
CA 72-4 cũng được áp dụng, tuy nhiên những marker nàà̀y có độ đặc hiệu
khơng cao trong chẩn đoán UTDD giai đoạn sớm, vàà̀ dễ nhầm lẫn với các loại
ung thư ở cơ quan khác cũng gây tăng cao nồng độ của các marker nàà̀y.
Chụp cắt lớp vi tính (CLVT), làà̀ phương pháp chẩn đốn UTDD không
xâm lấn, cho phép thực hiện các lớp cắt mỏng, tái tạo hình ảnh theo các
hướng đứng dọc, đứng ngang. Nhờ đó, màà̀ chụp CLVT khơng chỉ xác định
được khớố́i u, vị trí khớố́i u màà̀ cịn đánh giá được mức độ xâm lấn, các hạch
xâm lấn, di căn của khốố́i u vàà̀o các tạng trong ổ bụng, hay di căn xa tới phổi,
xương vàà̀ những cơ quan ở xa khác, góp phần quan trọng trong chẩn đốn giai
đoạn TNM, giúp cho lựa chọn phương pháp điều trị tốố́t hơn. Hiện nay, hệ

thốố́ng chụp CLVT đãã̃ khá phổ biến ở nhiều bệnh viện. Việc áp dụng kỹ thuật
chụp CLVT trước phẫu thuật đốố́i với BN UTDD làà̀ tương đốố́i thuận lợi. Cắt
lớp vi tính làà̀ một trong những kỹ thuật tốố́t để đánh giá tổng quan trước phẫu
thuật ung thư dạ dàà̀y. Xác định được mức độ tổn thương qua chẩn đốn hình
ảnh trước mổ sẽ giúp phẫu thuật viên chủ động trong kế hoạch phẫu thuật, có
ý nghĩa quan trọng đốố́i với kết quả phẫu thuật. Ở Việt nam, đãã̃ có nhiều
nghiên cứu về CLVT chẩn đốn UTDD cho kết quả đáng khích lệ. Để góp
phần làà̀m rõ thêm vai trị của CLVT trong chẩn đốn vàà̀ theo dõi kết quả điều
trị phẫu thuật UTDD, chúng tôi tiến hàà̀nh đề tàà̀i: “Nghiên cứu giá trị của
hình ảnh cắt lớp vi tính và kết quả điều trị phẫu thuật ung thư 1/3 dưới dạ
dày” với mục tiêu sau:
1.

Đặc điểm hình ảnh và giá trị cắt lớp vi tính ở bệnh nhân ung thư

1/3 dưới dạ dày được điều trị phẫu thuật triệt căn.
2.
Đánh giá kết quả phẫu thuật triệt căn điều trị ung thư 1/3 dưới dạ
dày.


download by :


3

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1.

ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ UNG THƯ DẠ DÀY
Ung thư dạ dàà̀y (UTDD) làà̀ bệnh có ở nhiều vùng địa lý khác nhau, trong

đó có trên 50% những ca mới mắc xuất hiện ở các nước đang phát triển. Vùng có
nguy cơ mắc UTDD cao làà̀ ở Đông Á (Trung Quốố́c, Nhật Bản), Đông Âu, khu
vực Trung vàà̀ Nam Mỹ, khu vực có nguy cơ thấp hơn ở Nam Á, Bắc vàà̀ Đông
Phi, Bắc Mỹ, Australia vàà̀ New Zealand [6], [7]. Việt Nam thuộc khu vực nguy
cơ ung thư dạ dàà̀y ở mức trung bình cao, với tỷ lệ mắc mới 21,8 ở nam vàà̀ 10,0 ở
nữ mỗi 100.000 dân [5]. Trên thế giới, tỷ lệ mắc UTDD tăng theo tuổi, đạt đỉnh ở
độ tuổi 60 – 80, ở độ tuổi dưới 30 làà̀ rất hiếm gặp UTDD

[8]. Tỷ lệ mắc ung thư dạ dàà̀y ở nam giới cao hơn nữ giới, theo một sốố́ nghiên
cứu của các tác giả nước ngoàà̀i cho thấy, tỷ lệ nam giới chiếm đến 63%, nữ
giới chỉ có 37% trong nghiên cứu của tác giả Wanebo (1993) [9].
1.2. GIẢI PHẪU BỆNH VÀ PHÂN LOẠI UNG THƯ DẠ DÀY
1.2.1. Giải phẫu bệnh ung thư dạ dày
1.2.1.1. Đặc điểm vị trí khối u
Ung thư dạ dàà̀y có thể gặp ở bất kỳ vị trí nàà̀o, nhưng thường gặp hơn cả
làà̀ ở vùng hang-mơn vị với tỷ lệ từ 70-80%; tiếp đến làà̀ vùng bờ cong nhỏ tỷ lệ
từ 10-15%; vùng tâm, phình vị khoảng 3-5%; vùng bờ cong lớn làà̀ hiếm gặp
[10]. Trong nghiên cứu của In Jon Lee (2010), ví trí UTDD gặp với tỷ lệ cao
nhất làà̀ vùng hang môn vị với 48,7%, tiếp đến làà̀ vị trí ở thân vị (30,4%), góc
bờ cong nhỏ (18,9%) [11]. Trong nghiên cứu của Chen (2007), vị trí ung thư
dạ dàà̀y thường gặp nhất làà̀ ở hang-môn vị (61,82%), vùng thân vị (25,45%)
[12]. Theo Hiệp hội ung thư dạ dàà̀y Nhật Bản (JGCA), chia dạ dàà̀y thàà̀nh 3
vùng cấu trúc gồm 1/3 trên, 1/3 giữa vàà̀ 1/3 dưới, dựa theo đường nốố́i chia

download by :

4

làà̀m 3 điểm ở bờ cong lớn vàà̀ bờ cong nhỏ. Vị trí UTDD được mơ tả theo từng
vùng, tùy thuộc vàà̀o phần lớn khốố́i u nằm ở vùng nàà̀o [13].

T

G
D

Hình 1. 1. Ba vùng của dạ dày
(T: 1/3 trên; G: 1/3 giữa; D: 1/3 dưới)
* Nguồn: theo JGCA (2011) [13]

1.2.1.2. Đặc điểm đại thể
Phân loại của Bormann
-

Dựa theo hình ảnh đại thể, Bormann đãã̃ phân chia UTDD thàà̀nh 4 loại

sau [14], [15]:
+ Thể sùi: khốố́i u lồi vàà̀o trong lịng dạ dàà̀y, tạo thàà̀nh khớố́i ranh giới rõ,
bề mặt nham nhở, dễ chảy máu.
+ Thể loét: tổn thương loét sâu vàà̀o thàà̀nh dạ dàà̀y, thàà̀nh vàà̀ đáy ổ loét
nhẵn, bờ ổ loét nham nhở, gồ cao, ranh giới rõ.
+ Thể lt xâm lấn: bờ ổ lt khơng có giới hạn rõ ràà̀ng, thâm nhiễm tổ
chức xung quanh, đáy ổ loét xâm lấn thàà̀nh dạ dàà̀y làà̀m cho cả vùng rắn chắc.
+ Thể thâm nhiễm: ít gặp hơn, tổn thương khơng có giới hạn rõ ràà̀ng,
niêm mạc trở nên thơ cứng lan rộng, mất độ mềm mại hồng bóng. Ở giai đoạn
muộn, tổn thương xâm lấn vàà̀o thàà̀nh làà̀m cho dạ dàà̀y nhiễm cứng, co lại thàà̀nh

hình ớố́ng.

download by :


5

Hình 1. 2. Hệ thống phân loại đại thể ung thư dạ dày của Bormann
* Nguồn: theo Stemmermann G. N. [14]

Phân loại theo Hiệp hội Ung thư dạ dày Nhật Bản
Theo Hiệp hội ung thư dạ dàà̀y Nhật Bản, phân chia UTDD theo hình
ảnh đại thể thàà̀nh 5 loại như sau [13]:
Loại 0: khốố́i u phẳng, nông, gồm: Loại 0-I: dạng lồi, nhô lên trên bề
mặt; Loại 0-IIa: tổn thương nhô nông; Loại 0-IIb: tổn thương phẳng nông;
Loại 0-IIc: tổn thương lõm nông; Loại 0-III: tổn thương lõm sâu. Loại 1:
Thể sùi. Loại 2: Thể loét. Loại 3: Thể loét xâm lấn. Loại 4: Thể thâm nhiễm.
Loại 5: Thể không xếp loại.
Loại 1: Thể sùi

Loại 2: Thể loét
Loại 3: Thể loét
xâm lấn
Loại 4: Thể thâm
nhiễm
Hình 1. 3. Các dạng đại thể của ung thư dạ dày theo JGCA 3rd
* Nguồn: theo JGCA (2011) [13]


download by :

6

1.2.1.3. Đặc điểm vi thể
Có nhiều cách phân loại UTDD khác nhau, nhưng phổ biến hơn cả làà̀
cách phân loại của Lauren (1956), phân loại của Tổ chức y tế Thế giới
(WHO) vàà̀ phân loại của JGCA 3rd.
Phân loại của Lauren (1965)
Theo Lauren (1965), UTDD được chia làà̀m 3 típ: gồm típ ruột, típ lan
tỏa vàà̀ típ pha (làà̀ hỗn hợp cả 2 típ ruột vàà̀ lan tỏa) [16], [17], [18].

Hình 1. 4. Ung thư dạ dày típ ruột và típ lan tỏa
* Nguồn: theo Leung W.K (2009) [16]

Phân loại của Tổ chức y tế Thế giới WHO
Bảng 1. 1. Phân loại típ mơ bệnh học ung thư dạ dày theo WHO [18]
STT

Các thể mô bệnh học ung th

1

Tân sản nội biểu mơ

2

UTBMT (Adenocarcinoma):
Típ ruột
Típ lan tỏa

3

UTBMT thể nhú (papillary)

4

UTBMT thể ốố́ng nhỏ (tubular)

5

UTBMT thể nhầy (mucinous)

6

UTBM thể tế bàà̀o nhẫn (Signet-ring ce

7

UTBM tuyến vảy (Adenosquamous ca

8

UTBM tế bàà̀o vảy (Squamous cell carc

download by :