Cơ sở lý luận của nền kinh tế thị trường và sự vận dụng trong việc phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VÀ SỰ
VẬN DỤNG TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

HỌC PHẦN: POLI200204 – KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 10 năm 2021


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU............................................................................................................................1
NỘI DUNG........................................................................................................................2
1. Cở sở lý luận của kinh tế thị trường........................................................................................2
1.1. Khái niệm.................................................................................................................................................2
1.2. Đặc trưng chung phổ biến của nền kinh tế thị trường.........................................................................2
1.3. Ưu thế và khuyết điểm của nền kinh tế thị trường..............................................................................3
1.4. Một số quy luật kinh tế chủ yếu trong nền kinh tế thị trường............................................................5

2. Sự vận dụng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt.....................5
Nam hiện nay...............................................................................................................................5
2.1. Khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa................................................................5
2.2. Nội hàm của khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa..........................................6
2.3. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.....................................6
2.4. Sự vận dụng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở.......................................8

Việt Nam hiện nay..........................................................................................................................................8

KẾT LUẬN........................................................................................................................9


1

MỞ ĐẦU

Mỗi chúng ta ai cũng biết rằng hậu quả mà chiến tranh để lại là khốc liệt đến nhường
nào. Không những thiệt hại về người, của cải hay những hậu quả đau thương khác. Thì
ở đây, điều mà khiến chúng ta nan giải nhất thời điểm bấy giờ, đó là thiệt hại về kinh
tế, khủng hoảng kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Vậy điều gì đã thay
đổi một đất nước nghèo khổ, lạc hậu sau chiến tranh lại đứng lên mạnh mẽ và đến nay
là một nước đang phát triển, có thể sánh vai với bạn bè ở khu vực Đơng Nam Á, thậm
chí là cả một châu lục. Vị lãnh tụ vĩ đại của chúng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh tại sao lại
đề ra ba nhiệm vụ cấp bách mà Đảng và Nhà nước ta phải nhanh chóng thực hiện đó là
là “ diệt giặc đói, diệt giặc dốt và giặc ngoại xâm”. Vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao
bác lại ưu tiên phải là “diệt giặc đói”. Ở đây, Nhà nước chúng ta là nhà nước dân chủ,
do dân, vì dân. Để thực hiện nhiệm vụ của Bác đề ra, Đảng và Nhà nước, cùng toàn
thể nhân dân cả nước đã làm như thế nào để phục hồi kinh tế và đưa nước ta ngày càng
phát triển đi lên như ngày hơm nay. Đó là lí do tơi chọn đề tài “Cơ sở lý luận của nền
kinh tế thị trường và sự vận dụng trong việc phát triển nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa”.


2

NỘI DUNG
1. Cở sở lý luận của kinh tế thị trường

1.1. Khái niệm
Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế được vận hành theo cơ chế thị trường. Đó
là nền kinh tế hàng hố phát triển, ở đó mọi quan hệ sản xuất và trao đổi đều được
thông qua thị trường, chịu sự tác động, điều tiết của các quy luật thị trường.
Sự hình thành kinh tế thị trường là khách quan trong lịch sử: từ kinh tế tự nhiên,
tự túc, kinh tế hàng hoá rồi từ kinh tế hàng hoá phát triển thành kinh tế thị trường.
Kinh tế thị trường cũng phải trải qua quá trình phát triển ở các trình độ khác nhau từ
kinh tế thị trường sơ khai đến kinh tế thị trường hiện đại ngày nay. Kinh tế thị trường
là sản phẩm của văn minh nhân loại.
Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế trong đó các cá nhân và các hãng tư nhân
đưa ra các quyết định chủ yếu về sản xuất và tiêu dùng. Các hãng sản xuất có chi phí
thấp nhất1.
1.2. Đặc trưng chung phổ biến của nền kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường đã phát triển qua nhiều giai đoạn với nhiều mơ hình khác
nhau, các nền kinh tế thị trường có những đặc trưng chung bao gồm:
- Thứ nhất, kinh tế thị trường đòi hỏi sự tồn tại của các chủ thể kinh tế độc lập dưới
nhiều hình thức sở hữu khác nhau. Các chủ thể kinh tế độc lập và bình đẳng với nhau
trước pháp luật và trong hoạt động sản xuất kinh doanh, song lại có vai trò vị thế và
chức năng đặc thù trên thị trường.
- Thứ hai, thị trường đóng vai trị quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực xã hội
và có sự tồn tại đồng thời của các thị trường khác nhau như thị trường hàng hoá, thị
trường dịch vụ, thị trường sức lao động, thị trường tài chính, thị trường bất động sản,
thị trường khoa học công nghệ…
- Thứ ba, giá cả được hình thành trên cơ sở giá trị hàng hoá và quan hệ cung cầu nhằm
tiêu tối đa hố lợi nhuận: cạnh tranh vừa là mơi trường, vừa là động lực thúc đẩy kinh
tế thị trường phát triển.
1 P. Samuelson, Kinh tế học, tập 1, bản dịch tiếng Việt, Nxb Chính trị Quốc gia.


3

- Thứ tư, động lực phát triển quan trọng nhất của kinh tế thị trường là lợi ích kinh tế,
mà trước hết là lợi ích của các nhà đầu tư, của những người tiêu dùng, lợi ích của nhà
nước và toàn xã hội
- Thứ năm, nhà nước là chủ thể của nền kinh tế, thực hiện quản lý toàn bộ nền kinh tế
khác nhằm khắc phục những khuyết tật của thị trường, thúc đẩy những yếu tố tích cực,
đảm bảo sự bình đẳng xã hội và sự ổn định của toàn bộ nền kinh tế
- Thứ sáu, kinh tế thị trường là nền kinh tế mở, thị trường trong trước gắn liền với thị
trường quốc tế.
Các đặc trưng mang tính phổ biển của mọi nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên,
tuỳ theo điều kiện lịch sử cụ thể, tuỳ theo chế độ chính trị xã hội của mỗi quốc gia,
ngồi những đặc trưng chung, mỗi nền kinh tế thị trường quốc gia có thể có đặc trưng
riêng, tạo nên tính đặc thù và các mơ hình kinh tế thị trường khác nhau.
1.3. Ưu thế và khuyết điểm của nền kinh tế thị trường
*Ưu thế
Kinh tế thị trường là nền kinh tế hàng hố phát triển ở trình độ cao, cho nên
ngồi những ưu thế của nền kinh tế hàng hố như đã được nghiên cứu, kinh tế thị
trường có ưu thế nổi bật là:
- Một là, kinh tế thị trường tạo động lực kích thích hoạt động của các chủ thể kinh tế,
tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tự do của họ, qua đó tập hợp và phát huy được trí
tuệ, tiềm lực của các chủ thể sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng
năng suất lao động, tăng hiệu quả sản xuất, làm cho nền kinh tế hoạt động năng động,
hiệu quả.
- Hai là, kinh tế thị trường luôn phát huy tốt nhất tiềm năng của mọi chủ thểm các
vùng miền cũng như lợi thế quốc gia. Trong nền kinh tế thị trường, mọi tiềm năng, lợi
thế đều có thể được phát huy, đều có thể trở thành lợi ích đóng góp cho xã hội. Thơng
qua vai trị gắn kết của thị trường mà nền kinh tế thị trường trở thành phương thức hiệu
quả hơn hẳn so với nền kinh tế tự cấp tự túc hay nền kinh tế kế hoạch hoá để phát huy
tiềm năng, lợi thế của từng thành viên, từng vùng miền trong quốc gia, của từng quốc
gia trong quan hệ kinh tế với phần còn lại của thế giới.

4

- Ba là, nền kinh tế thị trường luôn tạo ra các phương thức để thoả mãn tối đa nhu cầu
của con người, từ đó thúc đẩy tiến bộ, văn minh xã hội.
Trong nền kinh tế thị trường, các thành viên của xã hội ln có thể tìm thấy cơ
hội tối đa để thoả mãn nhu cầu của mình. Nền kinh tế thị trường với sự tác động của
các quy luật thị trường luôn tạo ra sự phù hợp giữa khối lượng, cơ cấu sản xuất với
khối lượng, cơ cấu nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Nhờ đó, nhu cầu tiêu dùng về các
loại hàng hpas, dịch vụ khác nhau cũng như đáp ứng đầy đủ mọi chủng loại hàng hố,
dịch vụ. Thơng qua đó, nền kinh tế thị trường trở thành phương thức để thúc đẩy văn
minh, tiến bộ xã hội.
*Khuyết điểm

Bên cạnh những ưu thế, kinh tế thị trường cũng có khơng ít những khuyết
tật vốn có mà phần nhiều trong số đó tự nó khơng thể khắc phục, sửa chữa được.
Những hạn chế cơ bản của kinh tế thị trường bao gồm:
- Một là, kinh tế thị trường tự nó khơng đảm bảo cung ứng tốt một số hàng hóa dịch vụ
cơng cộng mà thiếu những hàng hóa, dịch vụ này, hầu hết các chủ thể kinh tế khơng
hoạt động được. Đó là hệ thống kết cấu hạ tầng, an sinh xã hội, nghiên cứu khoa học
cơ bản, bảo vệ mơi trường, quốc phịng, an ninh… Đây là những lĩnh vực đòi hỏi vốn
đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn chậm, lợi nhuận thấp, nhiều rủi ro… nên các nhà đầu
tư tư nhân không muốn thực hiện, trừ phi được trợ cấp từ ngân sách nhà nước.
- Hai là, mục đích hoạt động của doanh nghiệp trong kinh tế thị trường là tối đa hóa lợi
ích của bản thân họ, chạy theo lợi ích trước mắt, ngắn hạn. Điều này có thể dẫn đến
tình trạng khai thác cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường, mất cân đối
giữa các vùng kinh tế, làm gia tăng một số loại tội phạm và tệ nạn xã hội…
- Ba là, phân phối thu nhập trong kinh tế thị trường là tự phát có thể dẫn tới phân hóa
giàu nghèo, chênh lệch thu nhập, phân cực của cải; thậm chí làm gia tăng tình trạng bất

cơng xã hội, làm nảy sinh mâu thuẫn và xung đột xã hội.
- Bốn là, kinh tế thị trường gắn liền với cạnh tranh nên các chủ thể kinh tế có thể vì lợi
ích riêng mà độc chiếm hoặc che giấu thơng tin, độc chiếm phát minh sáng chế. Kinh


5

tế thị trường phát triển có thể dẫn tới độc quyền và cùng với đó là tình trạng lũng đoạn
sản phẩm, thị trường, giá cả, kìm hãm đổi mới kỹ thuật…
- Năm là, một nền kinh tế do cơ chế thị trường thuần túy điều tiết có thể dẫn tới mất
cân đối kinh tế, làm xuất hiện khủng hoảng có tính chu kỳ và thất nghiệp. Thực tiễn
phát triển kinh tế thị trường cho thấy, không một nền kinh tế thị trường nào trong một
thời gian dài lại có lạm phát thấp và việc làm đầy đủ.
Do những khuyết tật của kinh tế thị trường nên trong thực tế không tồn tại một
nền kinh tế thị trường thuần túy, mà thường có sự can thiệp của nhà nước để sửa chữa
những thất bại của cơ chế thị trường. Khi đó, nền kinh tế được gọi là kinh tế thị trường
có sự điều tiết của nhà nước hay nền kinh tế hỗn hợp.
1.4. Một số quy luật kinh tế chủ yếu trong nền kinh tế thị trường
- Quy luật giá trị: quy luật giá trị yêu cầu việc sản xuất và trao đổi hàng hóa phải được
tiến hành trên cơ sở của hao phí lao động xã hội cần thiết.
- Quy luật cung cầu : Quy luật cung cầu là quy luật kinh tế điều tiết quan hệ giữa cung
và cầu hàng hóa trên thị trường. Quy luật này địi hỏi cung - cầu phải có sự thống nhất,
nếu khơng có sự thống nhất giữa chúng thì sẽ có các nhân tố xuất hiện điều chỉnh
chúng.
- Quy luật lưu thông tiền tệ : Quy luật lưu thông tiền tệ là quy luật xác định số lượng
tiền cần thiết cho lưu thông.
- Quy luật cạnh tranh: Quy luật cạnh tranh là quy luật kinh tế điều tiết một cách khách
quan mối quan hệ ganh đua kinh tế giữa các chủ thể trong sản xuất và trao đổi hàng
hoá.
2. Sự vận dụng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt

Nam hiện nay
2.1. Khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế vận hành theo các
quy luật khách quan của thị trường đồng thời góp phần hướng tới từng bước xác lập
một xã hội mà ở đó dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh; có sự điều
tiết của nhà nước Việt Nam do Đảng Cộng sản lãnh đạo.


6

Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một kiểu nền kinh
tế thị trường phù hợp với Việt Nam, phản ánh trình độ phát triển và điều kiện lịch sử
của Việt Nam.
2.2. Nội hàm của khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mơ hình kinh tế thị trường
đặc thù của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa.
+ Về trình độ phát triển, nền kinh tế thị trường bao gồm nhiều cấp độ: Sản xuất hàng
hóa nhỏ, kinh tế thị trường sơ khai, kinh tế thị trường hiện đại.
+ Về tính chất xã hội: Kinh tế thị trường vừa có những giá trị của xã hội tương lai (chủ
nghĩa xã hội), vừa còn những hệ quả của xã hội cũ chưa bị thay thế.
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam vừa có đặc
điểm của Kinh tế thị trường nói chung (tính phổ biến) vừa chứa đựng những đặc điểm
của định hướng xã hội chủ nghĩa (tính đặc thù).
- Đặc điểm chung của kinh tế thị trường thể hiện ở những khía cạnh cơ bản sau:
+ Vận hành đầy đủ và đồng bộ theo các quy luật thị trường
+ Có nhiều hình thức sở hữu
+ Chủ thể thị trường có tính độc lập
+ Các chủ thể thị trường có địa vị bình đẳng về mặt pháp lý trong các giao dịch,
kinh doanh, được bảo hộ bởi hệ thống pháp luật đồng bộ
+ Thị trường giữ vai trò quyết định phân bổ các nguồn lực xã hội

+ Là nền kinh tế mở
+ Chính phủ quản lý vĩ mô nền kinh tế nhằm khắc phục những khuyết tật của thị
trường
- Về định hướng xã hội chủ nghĩa
+ Là phương thức để phát triển lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ
thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng cao đời sống nhân dân.
+ Xây dựng quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp, hoàn thiện cơ sở kinh tế - xã hội của
chủ nghĩa xã hội.
+ Kích thích sản xuất, khuyến khích sự năng động, sáng tạo của người lao động,
giải phóng sức sản xuất, thúc đẩy cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.


7

2.3. Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
a) Về mục đích:
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phương thức để phát triển lực
lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng cao
đời sống nhân dân, thực hiện “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”.
- Việt Nam đang ở chặng đầu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, lực lượng sản
xuất còn yếu kém, lạc hậu nên việc sử dụng cơ chế thị trường là để kích thích sản
xuất, khuyến khích sự năng động, sáng tạo của người lao động, giải phóng sức sản
xuất, thúc đẩy cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
b) Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế.
- Là nền kinh tế có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế. Các thành phần
kinh tế bình đẳng, hợp tác, cạnh tranh cùng phát triển theo pháp luật.
- Kinh tế nhà nước đóng vai trị chủ đạo
- Khuyến khích các thành phần kinh tế dựa trên sở hữu tư nhân phát triển, coi đó là
động lực quan trọng, thực hiện sự liên kết giữa các loại hình cơng hữu – tư hữu.

c) Về quan hệ quản lý nền kinh tế
- Có sự quản lý của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
- Đảng lãnh đạo nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thông qua cương
lĩnh, đường lối phát triển kinh tế - xã hội.
- Nhà nước quản lý nền kinh tế thị trường thông qua pháp luật, các chiến lược, kế
hoạch, quy hoạch và cơ chế chính sách cùng các cơng cụ kinh tế.
- Nhà nước tạo môi trường để phát triển đồng bộ các loại thị trường, khuyến khích
các thành phần kinh tế.
- Bảo đảm tính bền vững của các cân đối kinh tế vĩ mô; khắc phục những khuyết tật
của kinh tế thị trường
- Nhà nước hỗ trợ thị trường, hỗ trợ các nhóm dân cư có thu nhập thấp, giảm bớt
phân hóa giàu nghèo và bất bình đẳng.
d) Về quan hệ phân phối.
- Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực hiện nhiều hình thức phân
phối thu nhập. Đây là yêu cầu khách quan, phù hợp với thực trạng của quan hệ sản
xuất.


8

- Các hình thức phân phối chủ yếu là: phân phối kết quả làm ra (đầu ra) chủ yếu theo
kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác
và thơng qua hệ thống an sinh xã hội, phúc lợi xã hội.
- Nhà nước thực hiện điều tiết phân phối các nguồn lực sản xuất và thu nhập để đảm
bảo công bằng, tiến tới xây dựng xã hội mọi người đều giàu có.
e) Gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội một cách tự giác.
- Gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội; phát triển kinh tế đi đôi với phát triển
văn hóa – xã hội; thực hiện tiến bộ và cơng bằng xã hội ngay trong từng chính sách,
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và từng giai đoạn phát triển của kinh tế thị trường.
- Mỗi chính sách kinh tế đều phải hướng đến mục tiêu phát triển xã hội và mỗi chính

sách xã hội cũng phải nhằm tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
- Thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội không phải là cào bằng chia đều các nguồn
lực và của cải làm ra bất chấp chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh và sự đóng
góp của mỗi người.
- Giải quyết công băng xã hội cần kết hợp sức mạnh của cả nhà nước, cộng đồng và
mỗi người dân, coi trọng huy động các nguồn lực trong nhân dân.
2.4. Sự vận dụng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam hiện nay
Kinh tế thị trường có tính đa dạng và gắn liền với sự phát triển của sản xuất
hàng hố tại những quốc gia có những chế độ chính trị - xã hội khác nhau. Quan hệ
nhà nước với thị trường trong nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
không phải là quan hệ xung khắc, loại trừ và kiềm chế nhau mà là mối quan hệ tương
hỗ, chế định, cùng vận động và bổ sung cho nhau trong một chỉnh thể và cùng hướng
tới mục tiêu chung là xây dựng một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh.
Trong “bầu trời u ám” kinh tế thế giới năm 2020, Việt Nam nổi lên như một
điểm sáng đáng ghi nhận và tự hào. Với tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2020
tăng 2,91% so với năm trước, Việt Nam thuộc nhóm nước có tăng trưởng cao nhất
thế giới. Lý giải nguyên nhân dẫn đến thành công này, nhiều chuyên gia kinh tế cho
rằng, có nguyên nhân quan trọng từ mơ hình thể chế kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa. Mơ hình này tỏ rõ hiệu quả về khả năng tự chủ, tự cường, phản ứng
chính sách và phản ứng thị trường đồng bộ. Nhờ phát triển kinh tế thị trường định


9

hướng xã hội chủ nghĩa mà từ một nền kinh tế nông nghiệp, lạc hậu, quy mô nhỏ bé,
với GDP chỉ 14 tỷ USD và GDP bình quân đầu người chỉ khoảng 250USD trong
những năm đầu đổi mới, Việt Nam đã thốt khỏi tình trạng đói nghèo, chuyển sang
thực hiện đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước.

Theo đó, một mặt, cần tơn trọng các ngun tắc và quy luật kinh tế thị trường
và các cam kết hội nhập quốc tế nhằm tạo môi trường và động lực cạnh tranh đầy đủ,
minh bạch, khai thác các nguồn lực và không ngừng nâng cao hiệu quả đầu tư xã hội.
Mặt khác, khơng tuyệt đối hố vai trị của thị trường, xem nhẹ vai trò kiến tạo và điều
chỉnh theo tín hiệu thị trường, kiểm sốt an tồn vĩ mơ của Nhà nước. Một thị trường
hồn hảo, đồng bộ khơng chỉ giúp phát huy tính năng động, sáng tạo, trách nhiệm cá
nhân và sự phân bổ các nguồn lực công bằng, hiệu quả, mà con góp phần tạo áp lực
hồn thiện nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả, sự minh bạch, khai thác các nguồn
lực và không ngừng nâng cao hiệu quả đầu tư xã hội. Mặt khác, không tuyệt đối hố
vai trị của thị trường, xem nhẹ vai trị kiến tạo và điều chỉnh theo tín hiệu của thị
trường, kiểm sốt an tồn vĩ mơ của Nhà nước. Một thị trường hồn hảo, đồng bộ
khơng chỉ giúp phát huy tính năng động, sáng tạo, trách nhiệm cá nhân và sự minh
bạch của các thể chế Nhà nước. Sự kết hợp hiệu quả giữa tính kinh tế thị trường và
tính định hướng xã hội chủ nghĩa cũng chính là đáp ứng xu hướng mới mang tầm vóc
thời đại, địi hỏi có sự kết hợp tất yếu của bàn tay thị trường với bàn tay nhà nước
trong một mơ hình quản lý xã hội mới đang dần định hình trên thế giới.


10

KẾT LUẬN

Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa rất phù hợp trong giai
đoạn hiện nay để tiến tới đạt được mục tiêu lớn của chủ nghĩa xã hội là xây dựng một
xã hội phát triển và hạnh phúc. Động lực và triển vọng hiệu quả phát triển kinh tế - xã
hội đã, đang và sẽ tiếp tục phụ thuộc vào những nhận thức và hành động thực tiễn mới,
đầy đủ, sâu sắc hơn về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam. Việc phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không chỉ là
vấn đề mang tính tất yếu của cơng cuộc đổi mới mà còn là sự đúng đắn về nguyên tắc,
quan điểm của Đảng, đồng thời là đòi hỏi của thực tiễn phát triển đất nước; khơng chỉ

là nền móng bảo đảm độc lập, tự chủ về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh
mà còn là điều kiện căn bản và môi trường rộng mở tối ưu đảm bảo cho sự phát triển
năng động, mạnh mẽ và bền vững của nền kinh tế gắn chặt với công bằng xã hội. Đó
cũng là sự thể hiện ưu thế tuyệt đối của chế độ xã hội ta khi xem kinh tế thị trường là
phương tiện, công cụ hữu hiệu để xây dựng chủ nghĩa xã hội nhằm phục vụ nhân dân
so với các chế độ xã hội khác cũng phát triển kinh tế thị trường. Hiện nay, chúng ta
đang triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và tin tưởng chắc chắn
rằng: chúng ta sẽ hoàn thiện đồng bộ, nâng cao chất lượng thể chế phát triển nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững,


11

đạt mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, có thu nhập cao.


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019). Giáo trình Kinh tế chính trị Mác -Lênin. NXB
Chính trị Quốc gia Sự thật.
2. Đỗ Phú Thọ (2021). Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là
lực chọn đúng của Việt Nam. Báo Quân đội nhân dân.
3. Nguyễn Sĩ Dũng, Nguyễn Minh Phong, Hoàng Gia Minh, Hồ Quang Phương
(2018). Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam trong
giai đoạn hiện nay. Tạp chí Xây dựng Đảng.