ÔN tập văn bản NHỮNG NGÔI SAO XA xôi

ÔN TẬP VĂN BẢN:
“ NHỮNG NGÔI SAO
XA XÔI
LÊ MINH KHUÊ


I.
1.
2.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.

KIẾN THỨC CƠ BẢN
Tác giả
Tác phẩm:
Hồn cảnh sáng tác
Tóm tắt
Bố cục
Ngơi kể
Tình huống truyện
Ý nghĩa nhan đề
Chủ đề/đề tài
Nội dung chính
Nghệ thuật

k. Hướng phân tích
• Hình ảnh những nữ thanh niên xung phong:
- Hồn cảnh sống và cơng việc:
+ Hồn cảnh sống: Sống trong một cái hang dưới chân cao điểm-> Nơi trọng điểm
bắn phá ác liệt.
+ Công việc: Chạy trên cao điểm giữa ban ngày, đo khối lượng đất lấp vào hố bom,
đếm bom chưa nổ và khi cần thì phá bom-> nguy hiểm đòi hỏi sự gan dạ, dũng cảm.
-Phẩm chất chung của ba cô gái:
+ Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
+ Gan dạ, dũng cảm.
+ Tinh thần đồng đội gắn bó, thân thiết.
+ Vẻ đẹp tâm hồn.
- Những nét riêng:
+ Phương Định: Nữ sinh Hà Nội, hay nhớ về kỉ niệm bên gia đình-> t/h mơ ước về
cuộc sống yên bình, vừa làm dịu mát tâm hồn cô giữa nơi chiến trường khốc liệt.
+ Chị Thao: Nhiều tuổi nhất, gan dạ, dũng cảm nhưng lại sợ máu và vắt…
+ Nho: em út trong tổ trinh sát, tính trẻ con, thích ăn kẹo, dáng bé nhỏ , thích tắm sau
khi trinh sát về…rất rắn rỏi, bản lĩnh
=> Hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ VN thời chống Mĩ.


• Nhân vật Phương Định:
- Là cơ gái có tâm hồn trong sáng:
+ Nhạy cảm, mơ mộng
+Hồn nhiên, yêu đời
- Phẩm chất anh hùng
+ Có tinh thần trách nhiệm cao trong cv, hễ nhận nv là hoàn thành xs.
+ Dũng cảm, gan dạ trong chiến đấu.

+ Phẩm chất anh hùng đc thử thách trong lần phá bom: Trc lúc phá bom, khi
phá bom, khi chờ bom nổ
- Gắn bó, yêu thương tất cả đồng đội:
+ Luôn luôn quan tâm, lo lắng cho đồng đội.
+ Yêu thương chăm sóc chu đáo cho đồng đội.
+ Rất hiểu cx của chị Thao.
=> LMK đã xd thành công nv PĐ- một người thiếu nữ xinh đẹp, trẻ trung,
mơ mộng giữa chiến tranh khốc liệt vẫn tràn đầy tin yêu. Cô xứng đáng là
biểu tượng nữ anh hùng trong văn xuôi chống Mĩ.


II. LUYỆN TẬP:


ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 1:
Dưới đây là đoạn trích trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của Lê
Minh Khuê.
“….Vẳng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ
từng cụm trong khơng trung, che đi những gì từ xa. Các anh cao xạ có nhìn
thấy chúng tơi khơng? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhịm có thể
thu cả trái đất vào tầm mắt. Tơi đến gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các
chiến sĩ dõi theo mình, tơi khơng sợ nữa. Tơi sẽ khơng đi khom. Các anh ấy
khơng thích cái kiểu đi lom khom khi có thể cứ đàng hồng mà bước tới. ”
(Trích ngữ văn 9 tập hai, NXB giáo dục 2014)
Câu hỏi
Câu 1. Văn bản Những ngôi sao xa xơi được sáng tác trong hồn cảnh nào?
Câu 2: “Tơi” được nói đến trong đoạn trích là ai? Điều gì khiến nhân vật
“tơi” “đến gần quả bom mà khơng sợ nữa"? Qua đó nói lên tâm trạng gì của
nhân vật “tơi”?
Câu 3: Từ đoạn trích trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết đoạn văn

(khoảng nửa trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về thái độ của mỗi người
trong mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể.


Câu 1. Văn bản Những ngôi sao xa xôi được sáng tác
trong hồn cảnh nào?
Câu 2: “Tơi” được nói đến trong đoạn trích là ai? Điều
gì khiến nhân vật “tơi” “đến gần quả bom mà khơng sợ
nữa"? Qua đó nói lên tâm trạng gì của nhân vật “tơi”?
=> Điều khiến nhân “tôi” đến gần quả bom lại thấy
không sợ nữa chính là nhân vật “tơi” cảm thấy ánh mắt
các chiến sĩ đang dõi theo mình. Đây chính là tâm
trạng của nhân vật Phương Định – nữ trinh sát mặt
đường, trong một lần phá bom. Chi tiết trên đã cho
người đọc thấy lòng quả cảm, sự tự trọng của người nữ
chiến sĩ anh hùng. Chính điều này giúp cơ vượt qua
nỗi sợ hãi, dũng cảm chiến đấu.


Câu 3: Từ đoạn trích trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết
đoạn văn (khoảng nửa trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về thái độ
của mỗi người trong mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể.
=>Yêu cầu:
• Hình thức: đoạn văn nghị luận khoảng nửa trang giấy thi.
• Nội dung: Bàn về mối quan hệ giữa cá nhân – tập thể.
- Khẳng định đây là mối quan hệ cần thiết, quan trọng, không thể
thiếu với mỗi con người.
- “Con người chính là tổng hịa những mối quan hệ xã hội”,
khơng ai có thể sống cá nhân, đơn lẻ. Nếu mỗi người khơng biết
hịa mình vào tập thể không tạo nên một cộng đồng, xã hội.

- Sức mạnh của mỗi cá nhân hợp lại sẽ tạo nên sức mạnh tập thể
lớn lao (dẫn chứng: trong chiến tranh, sức mạnh của nhân dân đã
đánh tan quân xâm lược; trong thời bình, nhân dân chung tay góp
sức xây dựng đất nước phát triển…) Ngược lại, sức mạnh của tập
thể sẽ giúp cho mỗi cá nhân có thêm động lực(dẫn chứng).
- Bài học nhận thức và hành động cho bản thân.


ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2:
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:
"Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tơi là một cơ gái khá.
Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa
kèn. Còn mắt tơi thì các anh lái xe bảo: “Cơ có cái nhìn sao mà xa xăm!”.
Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tơi thích ngắm mắt tơi trong gương. Nó dài
dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng.”
Câu hỏi :
a. Đoạn văn trên được trích từ tác phẩm nào? Tác giả là ai? Nêu vài nét về
tác giả và hoàn cảnh sáng tác văn bản ?
b. Xác định thành phần khởi ngữ trong câu văn: Cịn mắt tơi thì các anh lái
xe bảo: “Cơ có cái nhìn sao mà xa xăm!”.
c. Chỉ ra 01 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn trên. Phân tích tác
dụng của biện pháp tu từ đó.
d. Các câu trong ngữ liệu trên sử dụng phép liên kết gì? Chỉ ra từ ngữ liên
kết.
e. « Tơi « được nói trong đoạn trích trên là ai ? Em hãy viết đoạn văn (từ 810 câu) về nhân vật « tơi trong đoạn trích trên » ?


a. Đoạn văn trên được trích từ tác phẩm nào? Tác giả là
ai? Nêu vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác văn
bản ?

b.Xác định thành phần khởi ngữ trong câu văn: Cịn mắt
tơi thì các anh lái xe bảo: “Cơ có cái nhìn sao mà xa
xăm!”.
=>Thành phần Khởi ngữ : « cịn mắt tơi »
c. Chỉ ra 01 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn
trên. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó.
=>Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn trên: so
sánh ("như đài hoa loa kèn")
Tác dụng: khắc họa vẻ đẹp của cô gái Phương Định xinh
đẹp, trong sáng, hồn nhiên, mơ mộng.


d. Các câu trong ngữ liệu trên sử dụng phép liên
kết gì? Chỉ ra từ ngữ liên kết.
=>Các câu trong ngữ liệu trên sử dụng các phép
liên kết:
- Phép nối: cịn
- Phép lặp từ ngữ: tơi
- Phép liên tưởng: bím tóc, cái cổ, mắt tơi
- Phép thế : Nó thay thế cho mắt tơi
e. Tơi được nói trong đoạn trích trên là ai ? Em hãy
viết đoạn văn (từ 8-10 câu) về nhân vật tơi trong
đoạn trích trên ?
=>


•Là một cơ gái thanh niên xung phong có nhiệm vụ cùng đồng
đội san lấp những hố bom trên tuyến đường Trường Sơn lửa
đạn, ngày đêm đối mặt với đất bụi, khói bom nhưng Phương
Định khơng hề mất đi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái

mới lớn, là một cô gái, một nữ sinh Hà Nội thanh lịch, nhạy
cảm, hồn nhiên và nhiều mơ mộng. Cô là người nhạy cảm và
ln quan tâm đến hình thức của mình. Cơ tự đánh giá: “Tơi là
con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá.
Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh
như đài hoa loa kèn. Cón mắt tơi thì các lái xe bảo: Cơ có cái
nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp ấy của cô đã hấp dẫn bao chàng
trai:"các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tơi”. Điều đó làm
Phương Định tự hào nhưng điều đặc biệt là cơ chưa dành riêng
tình cảm cho ai.