Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp cha mẹ phát triển tính sáng tạo cho trẻ 5–6 tuổi

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP
CHA MẸ PHÁT TRIỂN TÍNH SÁNG TẠO CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
PHẦN I
MỞ ĐẤU
1. Lý do chọn đế tài
a) Lý do chủ quan
Con người mới trong thời kì cơng nghiệp hố – hiện đại hoá, giáo viên mầm
non ngày càng phải đối mặt với các hành vi có vấn đề của trẻ. Nguyên nhân chủ
yếu đó là người lớn càng dành ít thời gian hơn đối với trẻ để hiểu trẻ hơn, để biết
trẻ cần gì và muốn những gì. Nhiều cha mẹ dành cho con thời gian rất ít, số lượng
cha mẹ quá bận rộn với công việc tăng lên nhanh chóng chính vì vậy làm cho trẻ ít
được tiếp xúc trị chuyện cùng bố mẹ dẫn đến trẻ ít có kinh nghiệm để thỏa sức
sáng tạo.
Mọi trẻ em đều tiềm ẩn năng lực sáng tạo, vấn để là người lớn có biết các
phương pháp khuyến khích trẻ, có đủ dành thời gian tương tác tích cực với chúng,
có giao cho chúng những nhiệm vụ ( Trị chơi, tình huống) địi hỏi phải có hành vi
sáng tạo.
Sự sáng tạo của trẻ không giống như sự sáng tạo của người lớn, sáng tạo của
người lớn tạo ra cái mới, cái độc đáo, gắn với tính chủ đích, có tính bền vững và
thường là kết quả của quá trình nỗ lực tìm tòi…sự sáng tạo của trẻ em lại khác
thường bắt đầu từ sự tái tạo, bắt chước, mô phỏng… và thường khơng có tính chủ
đích. Sự sáng tạo của trẻ em phụ thuộc nhiều vào xúc cảm, tình huống và thường
kém bền vững.
Yếu tố ngăn cản phát triển sáng tạo ở trẻ mầm non đó chính là mơi trường
giáo dục, văn hóa ứng xử trong gia đình, cũng như ở trường học của chúng ta hiện
nay đang ngăn cản đáng kể, khơng có chỗ để những hành vi sáng tạo của trẻ được
nảy mầm. Trẻ nhỏ thường không biết bản thân thực sự thích gì nếu khơng được cha
mẹ hỏi han, gợi mở và định hướng cho trẻ, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ được vui
chơi và tham gia tất cả các hoạt động.
b) Lý do khách quan
1

SangKienKinhNghiem.net


Từ lúc ra trường đến nay, tôi được phân công đứng mẫu giáo lớn. Là một
trong những lứa tuổi cần phải phát huy tính sáng tạo để giúp trẻ phát triển một cách
tồn diện về các mặt thể chất, trí tuệ, những phẩm chất đạo đức và một số kỹ năng
cần thiết của hoạt động học tập nhằm giúp trẻ thích ứng với cuộc sống, với hoạt
động học tập ở trường phổ thơng.
Tuy nhiên, tính sáng tạo khơng phải tự nhiên có mà là kết quả của sự rèn
luyện của mỗi người trong suốt cuộc đời, trong các mối quan hệ xã hội, dưới ảnh
hưởng của giáo dục, trong đó cha mẹ có vai trị hết sức quan trọng trong việc phát
triển tính sáng tạo của trẻ.
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi ngập tràn cảm xúc, phát triển tính tị mị, trí
tưởng tượng bay bổng và khả năng liên tưởng mạnh… vì vậy đây là giai đoạn tối
ưu, là mảnh đất màu mỡ nhất để gieo hành vi sáng tạo. Sự sáng tạo ở trẻ phụ thuộc
vào những điều trẻ tích lũy từ mơi trường sống, qua trí tưởng tượng, từ những đồ
vật trẻ tiếp xúc… Môi trường giáo dục, văn hố ứng xử trong gia đình, cũng như ở
trường học của chúng ta hiện nay dường như đang ngăn cản đáng kể, khơng có chỗ
để những hành vi sáng tạo của trẻ được nảy mầm.
Sẽ là sai lầm đáng tiếc nếu ai đó nghĩ rằng người lớn khơn hơn, kinh nghiệm
hơn cịn thấy sáng tạo là khó, huống hồ trẻ 3-5 tuổi, chơi chưa xong, sao được gọi
là sáng tạo, chẳng qua chỉ là bắt chước. Sự thật hành vi sáng tạo dễ xuất hiện ở trẻ
và đơn giản hơn người lớn nghĩ rất nhiều. Trẻ 2-3 tuổi nghe người lớn nói một điều
gì đó, sau đó nó ứng dụng phù hợp với một ngữ cảnh, biết "cải biến" hoặc "cắt
may" cho phù hợp với tình huống để đạt mục đích đã được các nhà nghiên cứu tâm
lý trẻ em coi là hành vi sáng tạo. Sự sáng tạo của trẻ trải dài trên một số hành vi từ
đơn giản đến phức tạp. Nhiều người lớn quá hào phóng với hình phạt, chê bai trẻ
và tiết kiệm q đáng những lời khen, sự khuyến khích. Điều này làm mất đi chất
xúc tác kỳ diệu nuôi dưỡng hành vi sáng tạo ở trẻ. Người lớn không yêu cầu cao,
không giao cho trẻ những nhiệm vụ đòi hỏi sự mạo hiểm, sáng tạo?... Điều này dẫn

đến hệ quả là, làm trẻ có nguy cơ thiếu hụt sự trải nghiệm cần thiết, ngăn trở trẻ nỗ
lực tìm kiếm các giải pháp sáng tạo.

2
SangKienKinhNghiem.net


Nhiều khi người lớn vì sợ trẻ gặp nguy hiểm mà vơ tình ngăn cản những
hành vi mạo hiểm cần thiết... để rèn luyện bản lĩnh sáng tạo cho trẻ làm chúng mất
cơ hội để trải nghiệm, trở nên thụ động và kém tự tin...Như vậy, có thể chính người
lớn với những cách suy nghĩ, ứng xử không hợp lý, có gốc rễ từ yếu tố tâm lý, văn
hố, lịch sử xã hội... là nguyên nhân chính đang ngăn cản sự phát triển tính sáng
tạo của trẻ. Và liệu cha mẹ có thể làm gì để giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng và
sáng tạo của mình?. Đó chính là lý do mà tôi chọn đề tài : “ Một số biện pháp
giúp cha mẹ phát triển trí sáng tạo của trẻ 5 – 6 tuổi ” Hi vọng nhận được sự
góp ý của đồng nghiệp.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
a) Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Trong công tác giáo dục trẻ mầm non hiện nay thì việc trang bị cho trẻ
những kỹ năng cần thiết và đó khơng phải là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp
5 tuổi mà là nhiệm vụ mỗi gia đình và của tồn xã hội.
Từ đó nâng cao nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng để phát triển
tính sáng tạo cho trẻ mầm non.
Có những biện pháp nghiên cứu cụ thể, hiệu quả để nắm được thực trạng
tâm thế, trí tuệ, kỹ năng học tập… của trẻ mẫu giáo. Từ đó có những biện pháp phù
hợp để cải thiện thực trạng.
b) Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Khái quát hóa trên cơ sở phân tích những tài liệu có liên quan và điều tra,
khảo sát các bậc phụ huynh đến việc phát triển tính sáng tạo cần thiết cho trẻ mầm
non từ đó phân tích, đánh giá để có những biện pháp thiết thực nhất nhằm giúp trẻ

phát huy được tính sáng tạo của cho trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu
Căn cứ vào yêu cầu của đề tài, tôi chọn đối tượng nghiên cứu là trẻ mầm
non 5 – 6 tuổi trường Mẫu giáo Hoa Phượng.
4. Phạm vi nghiên cứu
Các cháu lớp lá 1 trường Mẫu giáo Hoa Phượng.
5. Phương pháp nghiên cứu
3
SangKienKinhNghiem.net


Khi nghiên cứu tôi sử dụng các phương pháp sau đây:
Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sưu tầm các tài liệu, tìm sách, đọc báo,
phân tích tổng hợp tài liệu để có cơ sở lý luận về việc phát triển tính sáng tạo cho
trẻ.
Phương pháp quan sát hoạt động của giáo viên các cháu mẫu giáo lớn
trường MG Hoa phượng: Tri giác, quan sát các hoạt động vui chơi, giao tiếp, hoạt
động học tập của trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo lớn làm cứ liệu tham khảo để nghiên cứu.
Quan sát các hoạt động của giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo dục các cháu
mẫu giáo lớn, quan sát hoạt động giảng dạy, tổ chức các loại hình hoạt động của
giáo viên và các cháu ở trong trường. Quan sát cách phụ huynh khi trò chuyện với
trẻ.
Phương pháp điều tra: Dùng phiếu điều tra để phỏng vấn giáo viên, phụ
huynh học sinh và một số vấn đề liên quan đến việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
Tổng kết kinh nghiệm của bản thân
PHẦN II
NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Bác Hồ đã nói: “ Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được
như thế trước mắt phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy, phải bền bỉ, chịu khó

mới ni dạy được các cháu. Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non
được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành
người tốt”. Qua đó ta thấy giáo viên mầm non đóng vai trị quan trọng như thế nào
để dìu dắt một thế hệ trở thành người tốt. Để làm được điều đó khơng phải ngày
một ngày hai mà có thể thực hiện được và phải trải qua một q trình mà địi hỏi
người giáo viên phải bền bỉ và kiên nhẫn. Và để đạt được những điều đó người
giáo viên phải lựa chọn những nội dung, hình thức tổ chức và những phương pháp
làm sao mà thực sự tác động đến vùng gần nhất của đứa trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mẫu
giáo rất hiếu động, tò mị, ham học hỏi thích khám phá thế giới tự nhiên và xã hội.
Ở lứa tuổi này các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện tuy mới ở dạng sơ
khai, nó chịu sự chi phối của hoạt động chủ đạo – hoạt động vui chơi làm cho hoạt
4
SangKienKinhNghiem.net


động của trẻ mang những nét đặc trưng riêng. Trẻ thực sự học trong khi chơi, trẻ
lĩnh hội các tri thức tiền khoa học trong trường mầm non qua vui chơi theo phương
châm “ Học bằng chơi, chơi bằng học”. Đối với mầm non các môn học không phân
riêng biệt như tiểu học mà ln được tích hợp một cách có chủ đích trẻ được học
qua chơi, qua trải nghiệm. Làm thế nào trẻ được thỏa sức sáng tạo thì đó khơng
phải là trách nhiệm của riêng ai nhưng trách nhiệm cao cả và lớn lao nhất thuộc về
những giáo viên mầm non, thuộc về cha mẹ của trẻ. Vì họ là những người trực tiếp
dạy dỗ trẻ, tiếp xúc với cháu nhiều nhất và cũng là hiểu các cháu nhất. Phải làm
sao và làm như thế nào để phát huy tính sáng tạo cho trẻ.
2. Thực trạng
a) Thuận lợi, khó khăn
- Thuận lợi
Được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục và đào tạo, cũng như sự quan
tâm giúp đỡ của lãnh đạo trường Mẫu giáo Hoa Phượng luôn tạo điều kiện và giúp
đỡ tôi thực hiện đề tài này.

Toàn trường Mẫu giáo Hoa Phượng thực hiện nghiêm túc chương trình và
tuyệt đối khơng dạy trước chương trình. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên có
trình độ chun mơn, tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động trong mọi cơng
việc. Thực hiện rất tốt chương trình chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục trẻ của bộ
giáo dục và đào tạo. Được hội cha học sinh nhiệt tình ủng hộ, phối kết hợp với nhà
trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Khó khăn
Một số gia đình do không nắm được một cách vững vàng đặc điểm tâm,
sinh lý trẻ em, họ chưa thấy được tầm quan trong của việc phát huy tính sáng tạo
của trẻ nên đã vơ tình bỏ qua rất nhiều cơ hội để giúp trẻ lĩnh hội những kỹ năng
làm cẩm nang cho bản thân sau này.
b) Thành công, hạn chế
- Thành công
Qua một năm nghiên cứu và vận dụng đề tài này đa số các cháu từ lứa tuổi
mầm non bước sang học ở các trường phổ thông, các cháu đã tự tin hơn khơng có
5
SangKienKinhNghiem.net


tình trạng trẻ sợ phải đến trường, sợ gặp cơ và các bạn. Đơi khi cịn mạnh dạn nói
lên ý kiến của mình. Chính vì chuẩn bị tốt về mặt tâm lý cũng như thể trạng và các
kỹ năng học tập nên kết quả là một số cháu đã được tham gia thi cấp huyện, cấp
tỉnh một số lĩnh vực khác nhau.
- Hạn chế
Các bậc phụ huynh thường thích trẻ vâng lời hơn là thích trẻ sáng tạo và
thích trẻ làm theo sự chỉ dẫn của mình hơn là thích trẻ có ý tưởng riêng. Phụ huynh
thường đánh giá thấp khả năng của trẻ, khơng tin rằng trẻ có thể làm được. Giáo
viên gặp khó khăn trong việc tuyên truyền vận động các bậc phụ huynh cùng phối
kết hợp trong việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
c) Mặt mạnh, mặt yếu

- Mặt mạnh
Trường nằm trên địa bàn thị trấn cơ sở vật chất trường học khang trang,
không gian lớp học thống mát, đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình năng động, sáng
tạo, có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình trong mọi cơng việc ln giúp đỡ để
tơi thực hiện đề tài này.
- Mặt yếu
Trường có nhiều điểm lẻ lại nằm xa phân hiệu chính, một số phụ huynh là
người đồng bào chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình dẫn đến trẻ
thích thì đi học khơng thích thì nghỉ, giáo viên gặp khó khăn khi tuyên truyền phụ
huynh phối kết hợp với giáo viên trong việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
d) Nguyên nhân
Để có được những thành cơng này khơng thể khơng kể đến Phòng giáo dục
và đào tạo, nhà trường đã tạo mọi điều kiện để tôi tham gia các buổi bồi dưỡng
chun mơn có cơ hội học hỏi kinh nghiệm ở các trường bạn làm giàu kiến thức
nâng cao tay nghề của bản thân.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Tính sáng tạo là một yếu tố quan trọng tác động rất lớn đến hành vi ý thức
con người. Vì vậy việc đẩy mạnh việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ mầm non
6
SangKienKinhNghiem.net


đóng một vai trị quan trọng và mang lại cho các cháu nhiều lợi ích cả về mặt sức
khỏe, giáo dục lẫn văn hóa. Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, phát
triển trí tị mị, trí tưởng tượng bay bổng,... khả năng liên tưởng mạnh... vì vậy đây
là giai đoạn tối ưu, là "mảnh đất" mầu mỡ nhất để gieo hành vi sáng tạo.
Thực tế mọi hành vi thông minh, sáng tạo đơn lẻ ở trẻ sẽ nhanh chóng biến
mất nếu khơng được kịp thời khuyến khích, củng cố. Cả cơ giáo lẫn cha /mẹ cần
phải để tâm, dày cơng tìm kiếm các bài tập, tình huống, thiết kế thành trị chơi, tìm
cách lơi cuốn trẻ... giúp trẻ thực hành đóng vai, chơi say sưa, tập luyện một cách

thường xuyên và có hệ thống mới mong sớm giúp trẻ hình thành tư duy sáng tạo.
Các bậc phụ huynh có thể tham khảo phương pháp phát triển trí sáng tạo theo hệ
thống các bài học cụ thể, theo triết lý: “ kiên trì gieo hành vi tích cực, gặt hái thói
quen tốt, gieo thói quen tốt gặt hái tính cách bản lĩnh sáng tạo”. Chẳng hạn như
bài học giúp trẻ suy luận sáng tạo: Điều gì xảy ra nếu bé khơng mặc áo ấm đi ra
ngồi khi trời lạnh?; Nếu trời mưa thì đường...;
Sáng tạo trong giải quyết tình huống: Bé sẽ làm gì nếu búp bê bé đang mặc
quần áo biết nói "ơi chị làm em đau quá"?
Sáng tạo từ những câu hỏi tại sao: Tại sao con người lại có 2 mắt 2 tai,
nhưng chỉ có một miệng?
Sáng tạo trong giải quyết tình huống bất thường: Bé sẽ làm gì nếu hàm răng
của mình biết nói... "eo ơi tơi chẳng ở lại cùng bạn nữa, bạn chẳng chịu vệ sinh cho
tơi gì cả, tơi sẽ đi đây, rồi một buổi sáng thức đậy bé bỗng thấy mình chẳng cịn
chiếc răng nào cả... ?" Sáng tạo thông qua các câu hỏi phản đề/ lập dị: bé hãy nghĩ
xem có những tiện ích hay rắc rối nào...nếu con người có thêm một mắt ở phía sau
gáy?).
Để làm được điều đó các bạc phụ huynh cần kiên nhẫn hướng dẫn trẻ, cùng
chơi với trẻ và giáo viên luôn phải học hỏi đồng nghiệp, bạn bè để nâng cao trình
độ chun mơn, nghiệp vụ, cần nắm vững chương trình giáo dục mầm non để lựa
chọn những nội dung, phương pháp, hình thức sao cho phù hợp với khả năng nhận
thức của trẻ, sáng tạo trong việc làm đồ dùng đồ chơi, trong phương pháp dạy học,

7
SangKienKinhNghiem.net


đầu tư vào tiết dạy dể kích thich khả năng thích được học của trẻ từ đó dễ dàng
trong việc rèn luyện tính sáng tạo cho trẻ.
3. Các biện pháp
a) Mục tiêu của biện pháp

Khi thực hiện biện pháp này nhằm mục đích làm cho giáo viên có sự chủ
động hơn trong cơng tác giảng dạy của mình. Lựa chọn những hình thức tổ chức
cho phù hợp với tình hình của lớp mình. Quan trọng hơn là giúp cho phụ huynh
thấy được tầm quan trọng khi phát huy tính sáng tạo cho trẻ.
b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
- Biện pháp 1: Cha mẹ cần kích thích tính tị mị của con
Tính tị mị của trẻ là động cơ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động một
cách tích cực và chủ động. Bởi vì khi trẻ tò mò về một đối tượng, một sự việc, một
hành động thì sẽ xuất hiện ở trẻ khao khát, khám phá có trong mỗi trẻ, giúp trẻ phát
triển tư duy rất tốt.
Có rất nhiều hình thức để kích thích tính tị mị ở trẻ, các bậc cha mẹ cần tận
dụng các hoạt động trong gia đình để tạo cơ hội cho trẻ tham gia. Thường xuyên
tận dụng các tình huống, các khoảng thời gian sinh hoạt chung trong gia đình để
tạo cơ hội cho trẻ được tham gia.
Ví dụ: Khi mẹ đang rán đậu, mẹ có thể tận dụng khoảng thời gian đó để hai
mẹ con trị chuyện với nhau như: Đố con mẹ đang làm gì? Con đốn xem miếng
đậu có màu gì khi được rán chín?. Có bao nhiêu miếng đậu ở trong đĩa?
Ngoài ra, cha mẹ nên cho con chơi các lọai đồ chơi, đồ dùng và có thể sử
dụng các đồ dùng học tập, đồ dùng trong gia đình theo nhiều cách khác nhau, tạo
cho trẻ có nhiều lựa chọn, nhiều cơ hội để khám phá. Cha mẹ nên tạo ra các tình
huống hoặc thay đổi các nguyên vật liệu, cách sắp xếp để tạo ra sự bất ngờ và
khuyến khích trẻ thực hiện và khuyến khích trẻ đặt câu hỏi. Thơng thường, cha mẹ
trẻ hay đặt câu hỏi cho trẻ trả lời mà ít chú ý tới việc kích thích trẻ đặt câu hỏi.
Điều này sẽ làm hạn chế việc sử dụng ngôn ngữ của trẻ cũng như hạn chế sự suy
nghĩ, tìm tịi của trẻ. Vì vậy, cha mẹ trẻ cần khuyến khích trẻ đặt câu hỏi do trẻ tự
nghĩ ra. Mới đầu có thể là những câu hỏi ngây ngơ nhưng được sự khuyến khích
8
SangKienKinhNghiem.net

của cha mẹ thì trẻ sẽ mạnh dạn hơn. Cha mẹ khơng vì sự bận rộn của mình mà
khơng tơn trọng những câu hỏi của trẻ hoặc né tránh câu hỏi của trẻ. Khuyến khích
trẻ tìm các cách khác nhau, động viên sự cố gắng của trẻ.
Ví dụ: Cha mẹ dùng những chiếc tăm trong hộp chơi xếp hình của trẻ, dùng
một sợi chỉ để tạo thành hình vng, với sợi chỉ này có thể tạo thành hình nào nữa,
có thể xếp được bao nhiêu hình? Sợi chỉ này có thể làm những việc gì nữa …ngồi
ra khuyến khích trẻ ngắm nhìn những bơng hoa, những màu sắc khác nhau của
thiên nhiên, sự phẳn chiếu của một đồ vật dưới ánh sáng mặt trời…khuyến khích
con phân biệt sự khác nhau của một số đồ vật khi ánh sáng they đổi. Mỗi ngày
chúng ta dành một chút thời gian cùng trò chuyện, cùng chơi với trẻ thì chúng ta
đang phát triển tính tị mị, sáng tạo của trẻ một cách tích cực.
Biện pháp 2: Luôn bên cạnh chơi cùng trẻ.
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, phát triển trí tị mị, trí
tưởng tượng bay bổng,... khả năng liên tưởng mạnh, vì vậy đây là giai đoạn tối ưu,
là "mảnh đất" mầu mỡ nhất để gieo hành vi sáng tạo cho trẻ. Tại sao chỉ vài mẫu
gỗ, vài mẩu vải vụn, những mẩu giấy xé dán, hoặc chỉ là những nét vẽ nguệch
ngoạc, bôi/quét màu xanh, đỏ trên giấy khơng rõ hình thù..., vốn rất ít có ý nghĩa,
thậm chí hồn tồn vơ bổ với người lớn, nhưng lại thu hút tồn bộ tâm trí trẻ,
chúng chơi rất say sưa.
Đó là vì trẻ được chơi với những ý tưởng của mình. Chính xúc cảm nảy sinh
trong q trình chơi, chứ không phải sản phẩm cuối cùng (bức vẽ đẹp hay không
đẹp theo cách nhận xét thường thấy ở người lớn) ni dưỡng trí tưởng tượng sáng
tạo. Dành thời gian bên con và tham gia vào các trò chơi cùng con là cách tốt nhất
để cha mẹ biết con thích những gì, khơng thích những gì và con đang gặp khó khăn
ở đâu, cần bố mẹ giúp gì. Với các trị chơi vận động hay tập thể có sự tham gia của
nhiều trẻ, bạn có thể đứng ngồi quan sát và cỗ vũ tinh thần cũng như chăm sóc khi
bé cần, nhưng với những trị chơi gợi mở trí tưởng tượng và óc sáng tạo, bạn cần
thực sự đồng hành cùng con trong từng chi tiết, chẳng hạn như trong những tình
huống sau: Khi bé tham gia đóng kịch hoặc chơi nhập vai, hãy giúp con chọn vai
phù hợp (nếu bé chưa biết chọn vai nào) và giúp con xây dựng tính cách nhân vật

9
SangKienKinhNghiem.net


bé chọn; nhưng chỉ là gợi ý thôi nhé, hãy để bé quyết định tính cách cho nhân vật
của mình, không cần phải theo khuôn mẫu nào cả. Như vậy mới là một vở kịch thú
vị phải không?. Hay nếu bé đang chơi cát, bạn có thể gợi ý cho con: “mẹ con mình
xây lâu đài nhé!” hay “con có biết ở đâu có nhiều cát nhất khơng?”. Và nếu bé
đang nghịch nước, bạn có thể vừa chơi vừa trị chuyện về những hạt mưa, về hơi
nước bay lên trời, và nước cịn góp phần tạo nên cầu vồng nữa đấy. Nếu bé đang
vẽ một bức tranh, hãy cùng con phát triển ý tưởng cho bức tranh của bé. Nhiều
nghiên cứu cho rằng hội họa là một trong những hoạt động trí tuệ giúp con thơng
minh hơn vì đây là mơn nghệ thuật giúp trẻ thể hiện ra bên ngồi được những suy
nghĩ của mình và cụ thể hóa những quan sát hay trí tưởng tượng của bé về thế giới
xung quanh… Do đó, thường xun vẽ sẽ kích thích khả năng quan sát, giúp trẻ
nâng cao nhận thức và phát triển thị giác, thúc đẩy các kỹ năng vận động, sự hiểu
biết về khơng gian, phát huy trí tưởng tượng… Tất cả những điều này sẽ thúc đẩy
não trẻ phát triển, giúp con thông minh hơn. Và chúng ta đều biết rằng tất cả mọi
trẻ em đều biết vẽ trước khi biết viết, biết hát trước khi biết nói. Khi khả năng ngơn
ngữ phát triển chưa hồn thiện, hội họa là phương tiện để biểu đạt hiệu quả và lý
thú nhất. Nét vẽ nguệch ngoạc, hồn nhiên, hết sức bình dị nhưng rất cần thiết trong
quá trình hình thành khả năng cảm thụ cái đẹp và khả năng tư duy sáng tạo của trẻ.
Đó chính là cảm xúc, tình cảm, ước mơ khám phá thế giới thật mới lạ xung quanh
mà trẻ thể hiện trên trang giấy. Tranh vẽ chính là một phương pháp truyền đạt
thơng tin khá hiệu quả của trẻ. Nếu bé đang chơi lắp ráp những khối ghép tự do,
bạn có thể gợi ý đề tài và giúp bé hồn thiện những mẫu ghép khó, vừa chơi vừa
trò chuyện với con để phát triển đề tài thành một mơ hình “hồnh tráng”.
Biện pháp 3: Sắp xếp thời gian đủ để con có thể vui chơi
Bọn trẻ ngày nay dường như chỉ còn đủ thời gian cho việc tắm và ăn tối
cùng gia đình do quỹ thời gian đến trường, học ngoại khóa, các buổi học thêm…

đã chiếm rất nhiều thời gian của trẻ. Là cha mẹ, bạn cần phải sắp xếp thời gian
biểu của con và cả của chính bạn nữa để dành ra những khoảng thời gian cho việc
vui chơi, tốt nhất là hàng ngày và tối thiểu là hàng tuần. Và đừng đánh đổi những
10
SangKienKinhNghiem.net


khoảng thời gian chơi đùa ngắn ngủi mỗi ngày của trẻ thành những kỳ nghỉ dài
mỗi năm 1-2 lần là đủ. Trẻ cần được vui chơi và giải trí thường xuyên hơn là lâu
lâu một lần. Nếu bạn chưa có thói quen dành thời gian hàng ngày hay hàng tuần
đưa con đi chơi hay chơi cùng con, việc này mới đầu sẽ tương đối khó khăn và địi
hỏi bố mẹ phải rất cố gắng và kiên trì. Hãy bắt đầu với 20, rồi 30 phút mỗi ngày để
cùng bé chơi những trị đơn giản và ý nghĩa. Bạn có thể tìm thấy mn vàn trị chơi
thú vị trong kho tàng trò chơi dân gian Việt Nam lẫn trò chơi nước ngồi. Và một
khi đã tạo được thói quen chơi cùng con mỗi ngày, bạn sẽ thấy giờ chơi của con
không cịn là sự cố gắng nữa mà cũng chính là niềm vui của bạn, niềm vui được
nhìn con khơn lớn mỗi ngày và bạn thấy rõ thành quả bạn đạt được khi thấy con
càng lớn càng tự tin và sáng tạo hơn. Và cuối cùng, sau khi bạn đã tìm được kho
tàng trò chơi, chọn trò chơi, địa điểm và bố trí thời gian phù hợp cho con, việc bây
giờ chỉ cịn là bày đồ chơi ra và chơi thơi nào! Tuỳ theo loại hình trị chơi mà con
u thích, bạn hãy chuẩn bị đồ chơi và chất liệu để chơi cho con:Các trị chơi đóng
kịch và nhập vai: vài cái thùng hay bàn ghế nhỏ để dựng cảnh, tấm chăn hay khăn
chồng để làm trang phục và vài món đồ khác làm đạo cụ (như cuộn giấy giả làm
kiếm hiệp sỹ, cái chổi lơng gà làm chổi phù thuỷ…)
Trị chơi giác quan: xơ, chậu, bình, ca để đựng và múc cát, nước; bạn nên trải thảm
xốp có độ bám cho con khi chơi nước để giảm nguy cơ và lực tác động khi bé bị
ngã cho trơn trượt.
Trò chơi lắp ghép và xây dựng: bộ khối ghép hình, các khối gỗ và hộp cáctông to nhỏ. Vẽ và thủ cơng: giấy, giấy màu, bút chì, màu sáp hoặc màu nước, kéo
và hồ dán. Thay vì mua những món đồ chơi được thiết kế chuyên biệt, hãy tận
dụng tối đa những đồ dùng có sẵn trong nhà bạn. Thậm chí kiểu tận dụng đồ dùng

có sẵn thành đồ chơi này còn giúp bé phát huy khả năng sáng tạo của mình tốt hơn
cả đấy bố mẹ ạ!
c) Điều kiện để thực hiện biện pháp

Để thực hiện các biện pháp này đòi hỏi các bậc phụ huynh phải kiên nhẫn và
chịu khó tìm tịi, ham học hỏi. Phải nắm được đặc điểm tâm lý của đứa trẻ muốn gì
và cần gì để đưa ra những hình thức và phương pháp cho phù hợp.
11
SangKienKinhNghiem.net


d) Mối quan hệ giữa các biện pháp
Tất cả các biện pháp khi phát triển tính sáng tạo cho trẻ đều quan trọng và
luôn hỗ trợ cho nhau.
e) Kết quả khảo nghiệm
Để có được kết quả khảo sát tơi sử dụng các phương pháp quan sát trẻ để
theo dõi một cách có kế hoạch, có hệ thống và phân tích những thơng tin mình thu
thập được. Đánh giá thơng qua quan sát các hoạt động của trẻ được thực hiện
thường xuyên, liên tục và có những tác dụng nhất định như: Giúp giáo viên thấy
được hành động và quá trình hoạt động của trẻ từ đó dễ dàng quan sát các hoạt
động của trẻ hàng ngày, các sản phẩm của trẻ thông qua các hoạt động như: Đọc
thơ, kể chuyện, đóng kịch, tạo hình và các hoạt động khác. Đánh giá thông qua
nhật ký của lớp và thông qua ý kiến của phụ huynh. Sau khi thu thập thông tin và
đã có những bài tập và câu hỏi đánh giá trẻ để xem khi thực hiện các giải pháp này
thì trẻ đã học được những gì, tiếp thu được những gì, cha mẹ đã làm được gì sau
khi sử dụng các phương pháp đó thì tơi đã có kết quả như sau.
KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM
Được biểu hiện qua bảng sau
Kỹ năng

Trẻ sáng tạo khi tham gia các
hoạt động.

Mức độ
Cuối năm

Xếp
loại

SL

%

Tốt

5

21,7 11

47,8 6

26

Khá

7

30,4 9

39,1 2

8,6

TB

9

39,1 3

13

Yếu

2

8,6

0

Đầu năm

SL

0

%

Tăng
SL

%

Giá trị khoa học: Với đề tài này giúp cho quá trình dạy học của cơ khơng bị
gị bó, khơng mang tính chất áp đặt như trước. Phụ huynh quan tâm tới việc phát
triển tính sáng tạo của trẻ hơn là coi trọng việc học đọc học viết, luôn thỏa mãn
nhu cầu, giải đáp thác mắc they vì lảng tránh hoặc phất lờ câu hỏi của trẻ. Tạo mọi
điều kiện để trẻ có thể phát triển tính sáng tạo của mình. Trẻ được học một cách
12
SangKienKinhNghiem.net


nhẹ nhàng và làm thỏa mãn nhu cầu được chơi, được học, được thỏa sức sáng tạo
thông qua các hoạt động.
4. Kết quả
Đối với trẻ: Trẻ đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt 97% trở lên và ít
gặp khó khăn khi đến lớp, trẻ mạnh dạn tự tin. Phát triển được tính sáng tạo của
trẻ.
Đối với các bậc cha mẹ: Cha mẹ coi trọng trẻ và tích cực tham gia vào các
hoạt động giáo dục trẻ ở nhà trường. Phụ huynh đã có thói quen phối hợp với giáo
viên để phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
Đối với giáo viên: Cơ giáo trị chuyện với trẻ nhiều hơn, tạo cho trẻ cơ hội
để trẻ được thỏa sức sáng tạo.
Trong giảng dạy cô chú ý đến hoạt động cá nhân và hoạt động theo nhóm
nhiều hơn.
Cơ mạnh dạn tự tin hơn khi giao tiếp với các bậc phụ huynh, biết tự chuẩn
bị, phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ.
Những biện pháp này tôi áp dụng tại lớp của mình tơi thực sự thoải mái hơn
vì một phần thấy trẻ của mình hứng thú học và chú ý vào bài, tham gia tích cực khi
trả lời những câu hỏi mà cô đưa ra, một phần kiến thức của tơi cũng ngày một mở
mang và có sự linh hoạt và sáng tạo hơn trong tiết dạy của mình. Bên cạnh đó tơi

thấy mình cần phải cố gắng hơn. Như Lênin đã nói “ Học ! học nữa, học mãi” học
hỏi nhiều hơn qua đồng nghiệp, qua sách báo, thông tin đại chúng để ngày càng
trau dồi thêm kiến thức vì xung quanh chúng ta cịn nhiều thứ mà chúng ta cần
phải biết và nó có tác dụng rất lớn trong việc hỗ trợ cho việc giảng dạy của mình.
Giá trị khoa học mang lại khi thực hiện đề tài: Qua đây giáo viên kịp thời
phát hiện ra những sai lầm, yếu kém của trẻ trong quá trình hoạt động để có những
điều chỉnh cho phù hợp. Giúp giáo viên nắm được cách hoạt động, những hành vi
thông thường, kinh nghiệm và cá tính riêng của từng trẻ. Đồng thời qua đây giúp
phụ huynh thấy được sự thiếu sót của mình khi bỏ qua những cơ hội nhằm giúp trẻ
phát triển tính sáng tạo.
PHẦN III
13
SangKienKinhNghiem.net


KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Khả năng sáng tạo là sự hội tụ của nhiều yếu tố như: khả năng nhận thức,
tính cách cá nhân, cảm xúc và những yếu tố từ môi trường. Do vậy, nếu một đứa
trẻ không có khả năng sáng tạo thì khơng hẳn do trẻ vốn đã thiếu khả năng sáng tạo
mà có thể xuất phát từ gia đình, trường học và mơi trường văn hóa mà trẻ tiếp
nhận. Vì ở trẻ, khả năng sáng tạo khơng thể tự mình bộc lộ khi cịn nhỏ. Chính vì
vậy phát triển tính sáng tạo cho trẻ là việc làm cần thiết cấp bách, phải được tiến
hành một cách nghiêm túc. Chính vì vậy cần nắm vững nội dung và tầm quan trọng
của việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ. Chuẩn bị cho trẻ vốn tri thức, biểu tượng
và kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc nhất định.
2. Kiến nghị
Để thực hiện tốt đề tài này chúng tôi những người làm công tác giáo dục
trực tiếp đứng lớp giảng dạy trên địa bàn có cả dân tộc thiểu số, một số phụ huynh
chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình, cịn một số phụ huynh lại

quá coi trong việc học của con em mình mà lại quên đi rằng việc phát triển tính
sáng tạo cho trẻ cũng là một trong những việc làm hết sức quan trọng và cần phải
được tiến hành thường xuyên và liên tục. Để phát triển tính sáng tạo cho trẻ ngày
càng tốt hơn, hứng thú hơn rất mong các cấp lành đạo quan tâm hơn nữa trong việc
mở các buổi tập huấn về phát triển tính sáng tạo cho trẻ, bổ sung thêm trang thiết
bị, đồ dùng cho các môn học để phục vụ cho các tiết dạy được tốt hơn. Bản thân
tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa trong việc làm thêm đồ dùng, đồ chơi và
tạo mọi điều kiện để trẻ tiếp thu bài được tốt hơn. Cố gắng tuyên truyền để các bậc
cha mẹ phụ huynh hiểu được tầm quan trọng khi phát triển tính sáng tạo cho trẻ
mầm non.
Để hồn thành sáng kiến kinh nghiệm này, mặc dù được sự giúp đỡ của ban
giám hiệu nhà trường và các chị em đồng nghiệp nhưng khơng tránh khỏi những
thiếu sót rất mong được sự đóng góp ý kiến của ban lãnh đạo cấp trên để sáng kiến
đạt kết quả cao hơn.

14
SangKienKinhNghiem.net


Buôn Trấp, ngày 3 tháng 11 năm 2014
Người viết
Nguyễn Thị Như Ngọc

15
SangKienKinhNghiem.net


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

16
SangKienKinhNghiem.net


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

17
SangKienKinhNghiem.net

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT

Tên tài liệu

Tác giả

1

Tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ ở Nguyễn Thị Hằng
trường mầm non.

2

Sưu tầm các tài liệu có liên quan đến đề tài Tập thể giảng viên trường
trong quá trình học tại trường Cao đẳng cao đẳng sư phạm TW Nha
SPTW Nha Trang.
Trang

3

Sách nghiên cứu khoa học

Tập thể giáo viên trường
cao đẳng sư phạm TW Nha
Trang

4

Tạp chí giáo dục mâm non

Bộ giáo dục và đào tạo

18
SangKienKinhNghiem.net


PHỤ LỤC
PHẦNI
MỞ ĐẤU
1. Lý do chọn đế tài
a) Lý do chủ quan
b) Lý do khách quan
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
a) Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
b) Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3. Đối tượng nghiên cứu.
4. Phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
PHẦN II
NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng
a) Thuận lợi, khó khăn
- Thuận lợi
- Khó khăn
b) Thành cơng, hạn chế
- Thành cơng
- Hạn chế

c) Mặt mạnh, mặt yếu
- Mặt mạnh
- Mạnh yếu
d) Nguyên nhân
3. Các biện pháp
a) Mục tiêu của biện pháp
b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
19
SangKienKinhNghiem.net


Biện pháp 1: Cha mẹ cần kích thích tính tị mị của con
Biện pháp 2: Ln bên cạnh vui chơi cùng trẻ
Biện pháp 3: Sắp xếp thời gian đủ để con có thể vui chơi
c) Điều kiện để thực hiện biện pháp
d) Mối quan hệ giữa các biện pháp
e) Kết quả khảo nghiệm
4. Kết quả
PHẦN III
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị

TÀI LIỆU THAM KHẢO
20
SangKienKinhNghiem.net