Sáng kiến kinh nghiệm Kết hợp phương pháp thảo luận nhóm và sử dụng tình huống trong giảng dạy Giáo...

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÀO CAI
TRƯỜNG THPT SỐ 1 VĂN BÀN
--------------------***-------------------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

KẾT HỢP PHƯƠNG PHÁP
THẢO LUẬN NHĨM VÀ SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG
TRONG GIẢNG DẠY GDCD KHỐI 12

Họ và tên: Hoàng Thị Hồng Hạnh
Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn.
Tổ chuyên môn: Sử- Địa- GDCD
Đơn vị công tác: Trường THPT Số 1 Văn Bàn

VĂN BÀN, THÁNG 4 NĂM 2014

0
SangKienKinhNghiem.net


MỤC LỤC
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3. KẾT LUẬN

1

SangKienKinhNghiem.net


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1/ Sách giáo khoa GDCD khối 12
2/ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN
NHÓM TRONG GIẢNG DẠY MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN KHỐI 11”- Trần
Thị Vương Nhi- THPT Nguyễn Trãi, Đồng Nai.
3/ 1 số tư liệu khác được sưu tầm, tham khảo tại các trang báo điện tử.

2
SangKienKinhNghiem.net


PHỤ LỤC

TRANG

1/ Đặt vấn đề

4

2/ Giải quyết vấn đề

7

Chương 1: Cơ sở lí luận của vấn đề

7

Chương 2: Thực trạng của vấn đề

9

Chương 3: Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

10

Chương 4: hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

14

3/ Kết luận

15

3
SangKienKinhNghiem.net


ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục công dân là môn học giữ vai trị quan trọng trong việc hình thành
và hồn thiện nhân cách cho học sinh. Tuy nhiên, kiến thức bộ mơn này lại rất trừu
tượng, mang tính khái qt cao và thường được các giáo viên và học sinh gắn cho 3
từ “khơ- khó- khổ” trong q trình truyền tải tri thức. Vì vậy, việc tìm ra hình thức,
cách làm, phương pháp phù hợp để truyền thụ một cách hiệu quả tri thức bộ môn,
giúp các em nhận thức được tầm quan trọng của việc hình thành và hồn thiện nhân
cách, lơi kéo các em tích cực, chủ động, tự giác đến với môn học không phải là một
vấn đề dễ giải quyết.

Đặc biệt, nội dung pháp luật trong bộ mơn GDCD, thường

là rất khơ khan, khó lơi cuốn học sinh. Để giúp học sinh đạt được những kiến thức,
kĩ năng, thái độ theo mục tiêu của chương trình là điều cần thiết. Vấn đề đặt ra cho
chúng ta là phải kết hợp được các phương pháp dạy học và sử dụng phương tiện
phù hợp với nội dung từng bài học để tạo ra tính tích cực, chủ động và cuốn hút học
sinh vào bài học.Để cho tiết học sinh động và lơi cuốn hơn, giáo viên phải đa dạng
hóa phương pháp mơn học này. Đa dạng hóa phương pháp thể hiện ở việc chúng ta
biết cách tổ chức những hoạt động học tập thích hợp và thu hút HS tham gia. Ở đây
tôi xin đề cập một vài phương pháp mà GV có thể vận dụng vào tiết dạy của mình
nhằm giúp HS nắm vững kiến thức bài học một cách sâu sắc, ghi nhớ lâu hơn và sẽ
tác động thực tiễn đến suy nghĩ của HS, có ý nghĩa giáo dục thiết thực hơn.
Trải qua thực tiễn giáo dục và giảng dạy, qua tham khảo ý kiến đồng nghiệp, bản
thân tôi nhận thấy trong một lớp học, cần coi trọng sự khám phá có trợ giúp hơn
là sự tự khám phá. Từ đó cần rút ra một nguyên tắc là dạy học cần tổ chức cho HS
học tập với sự trợ giúp, hỗ trợ của bạn học, học tập cùng nhau sẽ giúp HS lĩnh hội
kiến thức tốt hơn.
Cha ông ta đã dạy rằng:
“ Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lai nên hòn núi cao”
4
SangKienKinhNghiem.net


Nhưng, làm sao để tổ chức được một giờ dạy GDCD tốt khi vận dụng
phương pháp thảo luận nhóm? Việc giảng dạy này được kéo dài trong nhiều buổi
học nên người dạy sẽ có cơ hội thiết lập và phát triển một khơng khí học tập năng
động và hữu ích cho học sinh. Việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm là một
kinh nghiệm vơ cùng q giá cho người giáo viên. vì:
Thứ nhất, nó đáp ứng rất tốt mục tiêu cải cách là phát huy cao độ tính tích

cực học tập của học sinh. Nếu chia nhóm có trình độ tương đối đồng đều và đặt ra
các vấn đề thích hợp, học sinh trong nhóm tất sẽ tích cực cùng nhau tham gia giải
quyết.
Thứ nữa, phương pháp dạy học theo nhóm rèn luyện rất tốt cho khả năng
phát biểu trước đám đông - điều mà đa số học sinh ngày nay rất yếu. Khơng những
thế, nó cịn rèn luyện học sinh biết sống trong tập thể, biết nói và biết nghe người
khác nói.
Đó là tiền đề để xây dựng một xã hội tốt đẹp mà không ai là không mong
muốn. Qua sinh hoạt nhóm, tình đồn kết sẽ được tăng lên nhờ thơng hiểu nhau. Và
cũng qua đó, các thành viên trong nhóm sẽ biết tuân thủ các qui định, trước hết là
của nhóm. Đấy là tiền đề để sau này học sinh là những công dân tuân thủ pháp luật
tốt.
Bên cạnh đó, trong các phương pháp giảng dạy hiện nay thì phương pháp giảng
dạy theo tình huống là một phương pháp khá phổ biến trong thực hiện các mục tiêu
giáo dục hiện nay. Sử dụng phương pháp này sẽ tạo cho người học khả năng trình
bày những điều đã học và suy nghĩ về điều đó (diễn đạt, nhận xét); tạo điều kiện để
người học có thể trao đổi lẫn nhau và trao đổi với giáo viên.
Như vậy dạy học theo tình huống là một quan điểm dạy học, theo đó việc dạy
học được tổ chức theo những chủ đề phức hợp, gắn với các tình huống thực tế trong
cuộc sống. Thơng qua đó người học có thể vận dụng các tình huống của cuộc sống
để học sẽ dẫn đến hình thành kĩ năng cho người học.
5
SangKienKinhNghiem.net


Nhưng, làm sao để tổ chức được một giờ dạy GDCD tốt khi vận dụng
phương pháp thảo luận nhóm kết hợp với sử dụng tình huống? Đặc biệt, với nội
dung kiến thức pháp luật đầy tính quy phạm và khơ khan ở chương trình GDCD 12,
người giáo viên cần kết hợp như nào để đạt được hiệu quả cao nhất trong giảng
dạy? Đây chính là điều mà bản thân tơi băn khoăn và là lí do tơi lựa chọn đề tài “

kết hợp phương pháp thảo luận nhóm và sử dụng tình huống trong giảng dạy
GDCD khối 12” làm đề tài nghiên cứu cho mình.

6
SangKienKinhNghiem.net


GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG 1:
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
Học là một quá trình xã hội, trong quá trình đó, con người liên tục đấu tranh
giải quyết các mâu thuẫn nhận thức, đó cũng là q trình cá nhân tự kiến tạo kiến
thức cho mình nhưng đó là những kiến thức thông qua tương tác với các cá nhân
khác, với xã hội và thực tiễn mà có. Từ quan niệm về học, quan niệm về hoạt động
dạy và PPDH cũng thay đổi. Hoạt động dạy là hoạt động của giáo viên nhằm tổ
chức và hướng dẫn hoạt động học của người học, để họ tự khám phá và thực
hiện nhiệm vụ học tập. Học tập chịu sự tác động của các tác nhân nhận thức, xã
hội, văn hóa, liên nhân cách do vậy dạy học phải tổ chức các dạng hoạt động đa
dạng cho HS tham gia; Phải tạo ra các tác động dạy học đa dạng như tác động nhận
thức cá nhân (tự phát hiện, tìm tịi, tự lĩnh hội); tác động xã hội, văn hóa (như gắn
việc học với hoàn cảnh cụ thể, với bối cảnh văn hóa và xã hội, thời đại); phải tạo ra
các tác động tâm lý (sự hợp tác, gắn kết, chia sẻ trách nhiệm và lợi ích).
Trong số PPDH đang được sử dụng, PPDH nhóm có nhiều ưu thế
trong thực hiện các mục tiêu giáo dục mới hiện nay. Hơn nữa, triết lý dạy học của
PPDH nhóm xuất phát từ những quan niệm mới về bản chất học tập nói chung và
việc tổ chức học tập hiện nay. Một học giả đã nói, nếu bạn có một quả táo, tơi có
một quả táo, chúng ta trao đổi cho nhau thì mỗi người cũng chỉ có một quả táo.
Song nếu bạn có một ý tưởng, tơi có một ý tưởng, chúng ta trao đổi cho nhau thì
mỗi người sẽ có hai ý tưởng. Từ dạy và học thụ động sang dạy và học tích cực, giáo
viên khơng cịn đóng vai trị đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, giáo viên trở

thành người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm
nhỏ để học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các mục tiêu kiến
thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu của chương trình. Trên lớp, học sinh hoạt động
7
SangKienKinhNghiem.net


là chính, giáo viên có vẻ nhàn nhã hơn nhưng trước đó, khi soạn giáo án, giáo viên
đã phải đầu tư công sức, thời gian rất nhiều so với kiểu dạy và học thụ động mới có
thể thực hiện bài lên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác, động viên, cố vấn,
trọng tài trong các hoạt động tìm tịi hào hứng, tranh luận sơi nổi của học sinh.
Giáo viên phải có trình độ chun mơn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành nghề
mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của học sinh mà nhiều khi diễn biến
ngoài tầm dự kiến của giáo viên
Theo Soul.Robinsohn dạy học theo tình huống dựa trên quan điểm giáo dục:”Giáo
dục là chuẩn bị cho người học hướng vào giải quyết các tình huống của cuộc sống”
Như vậy dạy học theo tình huống là một quan điểm dạy học, theo đó việc dạy học
được tổ chức theo những chủ đề phức hợp, gắn với các tình huống thực tế trong
cuộc sống. Thơng qua đó người học có thể vận dụng các tình huống của cuộc sống
để học sẽ dẫn đến hình thành kĩ năng cho người học.
Việc kết hợp sử dụng hai phương pháp này, chính là nhằm mục đích tối ưu hóa tính
tích cực chủ động của người học. Thông qua việc hợp tác cùng nhau( trong hoạt
động nhóm) để giải quyết vấn đề( tình huống mà gv đặt ra trong bài học), học sinh
được thể hiện chính kiến của mình, đồng thời tham khảo ý kiến của các thành viên
khác, qua đó rút ra được kết luận chung, hồn thành nhiệm vụ mà giáo viên giao
phó trong bài học. Do vậy, học sinh không chỉ rút ra được các kiến thức cần thiết
sau mỗi bài tập tình huống, mà qua đó, các em cịn được rèn luyện kĩ năng giải
quyết vấn đề, kĩ năng hợp tác, kĩ năng trình bày, kĩ năng kiên định....là những kĩ
năng hết sức cần thiết đối với các em trong nhịp sống hối hả hiện tại.

8
SangKienKinhNghiem.net


CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
1/ Thuận lợi.
- Việc sử dụng kết hợp nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực để phát
huy tính chủ động sáng tạo của học sinh được nhà trường và cấp trên khuyến
khích, trong những năm qua đã tổ chức nhiều đợt tập huấn để gv bổ sung
kiến thức về các kĩ thuật dạy học mới nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu này.
- Chương trình GDCD 12 có nội dung chủ yếu là về các kiến thức pháp luật.
Đây là những kiến thức mơ phạm, rất khơ khan nhưng có đặc trưng là gắn bó
rất chặt chẽ với đời sống thực tiễn. Mà thực tiễn, khơng có cách nào nhận
thức hiệu quả hơn ngoài việc trải nghiệm. Và việc để các em cùng hợp tác,
giải quyết tình huống thực tiễn chính là cách để các em gián tiếp trải nghiệm
những tình huống có thể xảy ra trong thực tế, qua đó rút ra bài học cho bản
thân mình.
- Với sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng
dạy đã được cải thiện hiệu quả hơn rất nhiều, có thể đáp ứng tương đối tốt
yêu cầu khi sử dụng kết hợp các phương pháp dạy học mới.
- Học sinh hứng thú, quan tâm do việc kết hợp này phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lí lứa tuổi, kích thích được tư duy sáng tạo và giúp các em khẳng định
được bản lĩnh của mình.
2/ Khó khăn.
- Nội dung mơn GDCD 12 mới, khơ, khó, dài… nên, GV khó dạy, HS khó học.
Địi hỏi giáo viên phải có nhiều kĩ năng khác ngồi kĩ năng sư phạm.
- Tài liệu tham khảo đặc thù phục vụ cho môn GDCD 12 không phong phú,
chưa phổ biến…
- Quan niệm của xã hội, gia đình, và đặc biệt là HS đối với bộ mơn naỳ cịn khá

lệch lạc, khơng chú ý thậm chí là xem thường hoặc học cho xong…
9
SangKienKinhNghiem.net


CHƯƠNG 3
CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Tình huống là một hồn cảnh thực tế trong đó có chứa đựng mâu thuẫn,
sung đột. Tình huống cũng có thể là một hồn cảnh gắn với câu chuyện có cốt
truyện, nhân vật, có chứa đụng sung đột… Tình huống trong dạy học là những tình
huống thực hoặc mơ phỏng theo tình huống thực, được cấu trúc hóa nhằm mục đích
dạy học.
Về thực chất, phương pháp thảo luận là tổ chức cho HS bàn bạc , trao đổi
trong nhóm nhỏ. Thảo luận nhóm được sử dụng rộng rãi nhằm giúp cho HS tham
gia một cách chủ động vào quá trình học tập, tạo cơ hội cho HS có thể chia sẻ kiến
thức, kinh nghiệm, ý kiến để giải quyết một vấn đề có liên quan đến nội dung bài
học. Thảo luận nhóm cịn là phương tiện học hỏi có tính cách dân chủ, mọi cá nhân
được tự do bày tỏ quan điểm, tạo thói quen sinh hoạt bình đẳng, biết đón nhân quan
điểm bất đồng, hình thành quan điểm cá nhân giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giải
quyết vấn đề khó khăn. Như vậy, hai phương pháp này thực chất có mối tương
quan mật thiết với nhau, học sinh hợp tác để giải quyết vấn đề được nêu ra trong
tình huống, và giải quyết tình huống chính là quá trình các học sinh hợp tác cùng
nhau để rút ra được nhận thức chung. Trong quá trình sử dụng kết hợp, giáo viên có
thể đưa ra tình huống có vấn đề cần giải quyết trước, thành lập nhóm để giải quyết
vấn đề sau, hoặc ngược lại, chia lớp thành các nhóm nhỏ trước, sau đó nêu tình
huống để các nhóm cùng giải quyết vấn đề. Tùy theo thói quen, đặc điểm học sinh
mà gv có thể sử dụng cách thức nào cũng đều đạt hiệu quả như nhau cả.
Ví dụ, trong bài 5- tiết 12: Quyền bình đẳng giữa các dân tộc tôn giáo. Để học
sinh hiểu thế nào là quyền bình đẳng giữa các dân tộc, đồng thời thấy rõ được việc
ưu tiên cho đồng bào dân tộc thiểu số hồn tồn khơng phải là chính sách “ bất

công” đối với đồng bào dân tộc Kinh; tôi đã giao bài tập về nhà, yêu cầu học sinh
đóng 1 tiểu phẩm ngắn với nội dung : hai học sinh , 1 dân tộc thiểu số, 1 dân tộc
10
SangKienKinhNghiem.net


kinh tranh cãi với nhau khá gay gắt . HS người Kinh cho rằng hs người dân tộc thấp
kém, vì phải nhờ vào chính sách của nhà nước mới có thể bằng bạn bằng bè, cịn hs
người dân tộc thì khẳng định vị trí quan trọng như nhau của các dân tộc khác nhau,
đồng thời nêu vấn đề: thế nào là bình đẳng giữa các dân tộc? Việc Nhà nước có
chính sách ưu tiên trong tuyển sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số có vi phạm
ngun tắc bình đẳng giữa các dân tộc khơng?
Việc nêu tình huống có vấn đề thơng qua phương pháp đóng vai là một
kết hợp thú vị trong sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, bản thân các hs
tham gia đóng tiểu phẩm sẽ được trải nghiệm đúng tình huống thực tế, qua đó thơi
thúc tìm câu trả lời. Các hs khác theo dõi tình huống do bạn mình đóng vai, sẽ cảm
thấy rất sinh động, gần gũi và hứng thú tìm hiểu. Sau khi cho học sinh cả lớp cùng
theo dõi tình huống, tơi đã chia lớp thành các nhóm nhỏ, sử dụng kĩ thuật khăn trải
bàn, yêu cầu các em giải quyết vấn đề được nêu ra trong vòng 6 phút. Kết qủa, các
em rất hứng thú tìm hiểu và bài học đã diễn ra thành cơng.
Hoặc, trong nội dung tìm hiểu quyền bình đẳng trong lĩnh vực văn hóa
giữa các dân tộc. Đây là một nội dung nhỏ trong bài, nhưng lại hàm chứa phạm vi
kiến thức rất là rộng lớn. Nếu khơng cẩn thận, sẽ dễ dẫn đến tình trạng dạy các em
theo kiểu “ cưỡi ngựa xem hoa” hời hợt, vô cảm. Hoặc ngược lại, đi vào những chi
tiết quá cụ thể, dẫn đến sự nhàm chán, mất hứng thú. Tôi đã suy nghĩ trăn trở khá
nhiều. Sau đó, quyết định sử dụng chính những nét đặc trưng văn hóa các dân tộc
địa phương để các em trải nghiệm, rút ra những kiến thức cần thiết sau bài học. Để
tìm hiểu nội dung này, tơi đã mời học sinh theo dõi một video clip quay nhạc phẩm:
Văn Bàn q em nghĩa tình được trình bày bởi chính các “ ca sĩ” nghiệp dư của
huyện, đặc biệt là được trình bày bằng cả hai thứ tiếng : tiếng Kinh và tiếng Tày.

Trong video clip có quay các cảnh lễ hội, các nét văn hóa đặc trưng của Văn Bànnơi các em đang sinh sống. Trước khi mở vi deo, tơi chia lớp thành các nhóm nhỏ,
u cầu các em hết sức chú ý vào các chi tiết sau trong clip:
Trang phục
11
SangKienKinhNghiem.net


Ngơn ngữ
Các yếu tố văn hóa
Con người
Sau khi mời các học sinh nghe và nhìn nhạc phẩm Văn Bàn quê em nghĩa tình, tơi
đã nêu vấn đề cần giải quyết:
Các em đã nhìn/nghe thấy gì trong clip đó? Những gì các em nhìn/nghe thấy đó
có liên quan gì đến nội dung bài học hôm nay?
Học sinh của tôi đã rất tích cực , sơi nổi thảo luận để rút ra được kết luận
chung: bài hát được trình bày bằng cả hai thứ tiếng

các dân tộc có quyền dùng

tiếng nói, chữ viết của riêng mình. Các ca sĩ mặc trang phục người dân tộc tày, hát
điệu hát then, nhảy múa trong lễ hội lồng tồng với các trò chơi ném còn, múa nến...
các yếu tố văn hóa truyền thống tốt đẹp được giữ gìn, phát huy. Các đồng chí lãnh
đạo tham gia lễ hội lồng tồng

Đảng, chính quyền rất quan tâm đến việc đảm bảo

quyền bình đẳng giữa các dân tộc trong lĩnh vực văn hóa...
Như vậy, thơng qua video tình huống, thông qua sự hợp tác để giải
quyết vấn đề được nêu ra, học sinh của tôi không những hiểu cặn kẽ được nội dung
bài học, mà còn thấm nhuần được tình đồn kết, hiểu sâu sắc và biết trân trọng hơn

những giá trị văn hóa, những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình, q
hương mình. Đó là sự trải nghiệm, là những kiến thức rất quý giá mà mỗi học sinh
cần có được.
Hoặc, trong nội dung tích hợp giáo dục về quyền trẻ em, tơi khơng chỉ sử
dụng kết hợp tình huống với phương pháp thảo luận nhóm mà cịn đưa thêm trị
chơi vào để tạo khơng khí sơi nổi, hứng thú cho giờ học.
Câu 1: Ô chữ gồm 8 chữ cái: Tất cả mọi người trên Thế giới không phân biệt màu
da sắc tộc hay nam nữ đều phải sống như thế nào?
Câu 2: Ô chữ gồm 5 chữ cái:
Ai được Bác Hồ ví như búp trên cành?

12
SangKienKinhNghiem.net


Câu 3:Ô chữ gồm 9 chữ cái: Được học tập, được vui chơi giải trí, tham gia các hoạt
động văn hóa,
nghệ thuật….Thuộc nhóm quyền nào?
Câu 4:Ơ chữ gồm 7 chữ cái: Nước nào là nước thứ 2 trên Thế giới kí và phê chuẩn
Cơng ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em?
Đáp án trong ơ chìa khóa là :

Ơ chữ này cũng có thể sử dụng trong các hoạt động cả nhân, nhưng tôi vẫn thường
cho sử dụng kết hợp trong hoạt động nhóm, vì thơng qua sự tương tác giữa các cá
nhân trong một nhóm, vấn đề được giải quyết sẽ nhanh gọn, triệt để hơn, gv cũng
không cần mất nhiều thời gian để giảng giải hay dẫn dắt, gợi ý để học sinh giải
quyết các vấn đề được đưa ra trong từng câu hỏi.

13
SangKienKinhNghiem.net

CHƯƠNG 4
HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Nhóm lớp GV thường xuyên áp dụng phương pháp thảo luận nhóm và sử dụng
tình huống:
LỚP

SỐ HS

GIỎI

KHÁ

TRUNG BÌNH

11A1

37

18 38.30%

29 61.70%

0

0.00%

11A2

39

19 39.13%

27 58.70%

1

2.17%

11A3

40

1

2.27%

39 97.73%

0%

0.00

11A4

39

8

15.22%

34 71.74%

6

13.04%

Nhóm lớp GV khơng thường xun áp dụng :
LỚP

SỐ HS

GIỎI

KHÁ

TRUNG BÌNH

11A5

42

5 11.11%

29 71.11%

8

17.78%

11A6

38

2 5.26%

31 81.58%

5

13.16%

11A7

37

0 0.00%

29 61.70%

18

38.30%

14
SangKienKinhNghiem.net


KẾT LUẬN

Dạy học tình huống là một trong những phương pháp giảng dạy hiệu quả nhằm
khơi dậy sự nhiệt tình của HS, khuyến khích HS tham gia bài học một cách sơi nổi,
chủ động. Ngồi ra HS cũng tập phản ứng với những tình huống phức tạp và “có
thật” sẽ gặp trong cuộc sống sau này.Cụ thề là:
- Khả năng hoà nhập, kĩ năng giao tiếp tốt hơn.
- Khả năng vận dụng kiến thức.
- Kết quả và thành tích học tập cao hơn:
+ Kiến thức của HS khơng bị bó hẹp ở lí luận mà cịn mang tính thực tiễn.
+ Kiến thức trở nên sâu sắc, bền vững dễ nhớ và nhớ nhanh hơn do được vận
dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
Để tổ chức dạy học có hiệu quả, có nhiều phương tiện giúp giáo viên kích thích
học sinh tham gia bài học. Do đó, tuỳ theo nhu cầu và mục tiêu của mình, giáo
viên có thể chọn các phương tiện phù hợp. Sau đây là một số cách giáo viên có thể
dung:
- Viết tình huống lên bảng phụ.
- Các tài liệu trực quan như hình ảnh.
- Băng ghi âm hoặc hình.
- Các tài liệu thu thập trên mạng internet.
- Có sự tham gia nhiệt tình của học sinh.
Tùy thuộc vào đối tượng học sinh, CSVC của nhà trường,…mà giáo viên có thể
sử dụng để kích thích q trình hoạt động của học sinh, tạo hứng khởi cho thành
viên trong lớp tham gia tiếp thu kiến thức.
Khi làm việc theo nhóm nhỏ, học sinh và giáo viên đều gặp những khó khăn
nhất định, để dung hịa giáo viên có thể thảo luận với nhóm để tìm ra cách làm việc
tốt nhất.

15
SangKienKinhNghiem.net

Trong khi nhóm thảo luận, nhóm trưởng có vai trị rất quan trọng, giáo viên phải
quan sát và nhạy cảm với thái độ của nhóm và cách cư xử của từng thành viên.
Cần kết hợp sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy khác nhau nhằm nâng cao hiệu
quả giảng dạy, đồng thời trong quá trình ứng dụng phương pháp thỏa luận nhóm
nhỏ cũng cần sử dụng nhiều kĩ thuật như: động não, đắp bông tuyết, khăn trải
bàn…để tránh tạo sự nhàm chán, huy động tối đa sự chú ý, kích thích tính chủ động
sáng tạo của học sinh trong giờ học, như vậy hiệu quả dạy học sẽ cao hơn. Phương
pháp hoạt động nhóm giúp các thành viên trong nhóm chia sẻ các băn khoăn, kinh
nghiệm của bản thân, cùng nhau xây dựng nhận thức mới. Bằng cách nói ra những
điều đang nghĩ, mỗi người có thể nhận rõ trình độ hiểu biết của mình về chủ đề nêu
ra, thấy mình cần học hỏi thêm những gì. Bài học trở thành q trình học hỏi lẫn
nhau chứ khơng phải là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên.
Thành công của bài học phụ thuộc vào sự nhiệt tình tham gia của mọi
thành viên, vì vậy phương pháp này cịn gọi là phương pháp cùng tham gia. Tuy
nhiên, phương pháp này bị hạn chế bởi không gian chật hẹp của lớp học, bởi thời
gian hạn định của tiết học, cho nên giáo viên phải biết tổ chức hợp lý và học sinh
đã khá quen với phương pháp này thì mới có kết quả. Cần nhớ rằng, trong hoạt
động nhóm, tư duy tích cực của học sinh phải được phát huy và ý nghĩa quan trọng
của phương pháp này là rèn luyện năng lực hợp tác giữa các thành viên trong tổ
chức lao động.Cần tránh khuynh hướng hình thưc và đề phịng lạm dụng, cho rằng
tổ chức hoạt động nhóm là dấu hiệu tiêu biểu nhất của đổi mới PPDH và hoạt động
nhóm càng nhiều thì chứng tỏ phương pháp dạy học càng đổi mới.
Việc kết hợp hai phương phương pháp này khơng khó, nhưng địi hỏi sự linh hoạt,
sáng tạo của giáo viên trong thực hiện, sự đầu tư đúng mức trong khâu chuẩn bị và
sự khơn khéo trong xử lí các tình huống sư phạm. Đồng thời, trong quastrinhf thực
hiện, ngoài hai phương pháp này, giáo viên cần khéo léo kết hợp các phương pháp

16
SangKienKinhNghiem.net

khác nhau tùy từng đơn vị kiến thức, đặc điểm từng đối tượng để đạt được hiệu qảu
giáo dục cao hơn.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ bé của cá nhân tơi trong q trình sử dụng kết
hợp các phương pháp dạy học. Đề tài cịn nhiều thiếu sót, mong nhận được góp ý
của các đồng nghiệp để tơi có thể chỉnh sửa, bổ sung và áp dụng hiệu quả hơn.
Văn Bàn, tháng 4 năm 2014
Người viết

Hoàng Thị Hồng Hạnh

17
SangKienKinhNghiem.net