Physical Education and School Sports
THIẾT KẾ NỘI DUNG GIẢNG DẠY HỌC PHẦN THỂ
THAO CHUYÊN SÂU MÔN ĐIỀN KINH CHO SINH
VIÊN CÁC KHÓA ĐẠI HỌC CHÍNH QUY TRƯỜNG ĐẠI
HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH PHÙ HỢP VỚI CHƯƠNG TRÌNH PHỔ
THƠNG MỚI
PGS. TS Châu Vĩnh Huy, ThS. Nguyễn Thiên Lý
Trường ĐH Sư phạm TDTT TP. Hồ Chí Minh
Tóm tắt: Học phần chuyên sâu Điền kinh cho khóa Đại học 13 trường Đại học Sư phạm TDTT
TP.HCM là một học phần quan trọng và có số tín chỉ nhiều nhất trong chương trình học của sinh
viên hệ chính quy. Mặt khác, u cầu của chương trình phổ thơng mới hiện nay đòi hỏi người giao
viên Giáo dục thể chất cần phải đáp ứng được các yêu cầu về kỹ năng vận động cũng như khả
năng sư phạm để tổ chức một giờ học Giáo dục thể chất. Trong đề tài này, nhóm tác giả dựa vào
những quy định của Bộ Giáo dục và đào tạo, của nhà Trường và những quy định liên quan để thiết
kế nội dung giảng dạy học phần thể thao chuyên sâu môn Điền kinh phù hợp với chương trình phổ
thơng mới.
Từ khố: Giáo dục thể chất, thể thao chuyên sâu, chương trình phổ thông mới
Abstract: Athletics advanced sport for the 13 Grade of HCM city University of Physical
education and sports students is an important subject which has most credits. Besides, the
requirements of the new high school program are the teacher has skill in sports and educated skill
which can organize a physical lesson. In this research, the authors based on the regulations of
Ministry of Education and Training, the University and related regulations to design the content of
Athletics advanced sports subject, suitable for the new high school program.
Key word: Physical education, Advanced sports, the new high school program.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong Chương trình mơn Giáo dục thể chất cho các cấp học, môn Điền kinh được sắp xếp là
một nội dung bắt buộc, thuộc chủ đề Vận động cơ bản và có số tiết học gần như nhiều nhất so
với các nội dung khác. Với mục tiêu giáo dục phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh,
trọng tâm là trang bị kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe, hình thành thói quen vận động
cho học sinh, từ đó nâng cao ý thức giữ gìn sức khỏe, rèn luyện thể chất và phát triển tầm vóc.
Với mục tiêu của nhà trường là đào tạo người giáo viên có đầy đủ kiến thức và năng lực tổ
chức giờ học giáo dục thể chất cho học sinh các cấp, Bộ môn Điền kinh 1 trực thuộc Khoa Điền
kinh cũng đã định hướng và tổ chức nghiên cứu, thiết kế, cải tiến nội dung chương trình giảng
dạy Điền kinh cho sinh viên nhằm đáp ứng các yêu cầu đặt ra. Ngoài việc nâng cao chất lượng
đào tạo, việc thiết kế chương trình mới cịn giúp sinh viên có đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần
thiết trong việc tổ chức giảng dạy môn Giáo dục thể chất ở các trường phổ thông, đáp ứng yêu
cầu cần đạt của môn học.
Nhằm đáp ứng nhu cầu thay đổi nội dung giảng dạy môn chuyên sâu Điền kinh cho sinh viên
đại học chính quy khóa 13 đáp ứng u cầu cơng việc trong tình hình mới, chúng tơi mạnh dạn
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
337
Physical Education and School Sports
tiến hành thực hiện hướng nghiên cứu: “Thiết kế nội dung giảng dạy học phần thể thao
chun sâu mơn điền kinh cho sinh viên các khóa đại học chính quy Trường đại học Sư
phạm Thể dục Thể thao TP.HCM phù hợp với chương trình phổ thơng mới”
Đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp tổng hợp và phân tích tài
liệu; phương pháp phỏng vấn và phương pháp so sánh.
- Đối tượng nghiên cứu: Nội dung giảng dạy môn chuyên sâu Điền kinh cho sinh viên các
khóa đại học.
- Khách thể nghiên cứu: Sinh viên khóa Đại học 12 và 13 tại trường.
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 06/2020 đến tháng 06 năm 2021. Phạm vi nghiên cứu: trong
vòng 12 tháng.
2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
2.1 Cơ sở thiết kế nội dung giảng dạy học phần thể thao chuyên sâu mơn Điền kinh:
Để có cơ sở khoa học thực hiện việc thiết kế nội dung chương trình giảng dạy học phần thể
thao chuyên sâu, nhóm nghiên cứu đề xuất các bước như sau:
Bước 1: Tìm hiểu các văn bản, quy định về nội dung chương trình đào tạo cho sinh viên đại
học chính quy trường Đại học Sư phạm TDTT TPHCM
Bước 2: Rà sốt nội dung chương trình giảng dạy môn Thể thao chuyên sâu Điền kinh ở các
trường chun ngành.
Bước 3: Rà sốt chương trình Điền kinh phổ tu cho sinh viên đại học chính quy trường Đại
học Sư phạm TDTT TPHCM
Bước 4: Rà soát nội dung chương trình giáo dục phổ thơng 2018 mơn Giáo dục thể chất, Phần
Vận động cơ bản, ở các chủ đề Điền kinh.
Đầu tiên, chúng tôi tiến hành bước 1 với việc tổng hợp các văn bản và tài liệu:
* Theo quyết định số 393/QĐ-ĐHSP TDTT ngày 31/12/2015 về việc công bố “Sứ mệnh, mục
tiêu của trường Đại học Sư phạm TDTT TP.HCM” có nội dung như sau:
- Đào tạo giáo viên, huấn luyện viên và cán bộ khoa học thể dục thể thao có trình độ đại học
và sau đại học có phẩm chất đạo đức và năng lực cơng tác để thực hiện việc giảng dạy và tổ chức
các hoạt động thể dục thể thao trong nhà trường ở các bậc học.
- Đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên thể dục
thể thao nhằm tạo điều kiện cho những người làm công tác giáo dục thể chất và thể thao trường
học khơng ngừng nâng cao trình độ, tiếp cận được công nghệ mới trong việc tổ chức giảng dạy
và học tập các môn thể dục thể thao trong nhà trường.
* Theo quyết định số175/QĐ-ĐHSP TDTT ngày 10/09/2018 về việc ban hành Chương trình
đào tạo cử nhân chuyên ngành giáo dục thể chất theo hệ thống tín chỉ, kèm theo là Phân phối
chương trình giảng dạy Đại học Sư phạm TDTT theo hình thức tín chỉ:
Tên mơn học: Chun sâu Điền kinh; Mã số học phần: DHSDK0685; Số tín chỉ: 10
Số tiết: 150; Phân chia thời gian học: Năm thứ 4; Học kì 7: 6 tín chỉ - 60 tiết; Học kì 8: 4 tín
chỉ - 90 tiết
* Theo quyết định số 399/ QĐ-ĐHSP TDTT ngày 26/12/2019 về việc ban hành Quy chế đào
tạo đại học và cao đẳng theo hình thức tín chỉ và theo cuộc họp với hội đồng thông qua đề cương
môn học chuyên sâu Điền kinh cho khóa Đại học 13, phân phối về số tiết của mơn này theo Điều
3: Học phần và tín chỉ có quy định về phân bổ tiết học trong học phần đối với môn thực hành
(Thể thao chuyên sâu) như sau:
- Học phần 150 tiết: là tổ hợp lựa chọn từ các môn học, phân chia như sau:
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
338
Physical Education and School Sports
+ Học phần 1: 60 tiết (lý thuyết 12 tiết, thực hành 44 tiết, thi lý thuyết 1 tiết, thi thực hành 3
tiết)
+ Học phần 2: 90 tiết (lý thuyết 18 tiết, thực hành 66 tiết, thi lý thuyết 2 tiết, thi thực hành 4
tiết)
Tuy nhiên trong quá trình tiến hành thẩm định đề cương chi tiết môn học, ban giám hiệu nhà
trường tổ chức buổi họp với lãnh đạo các khoa vào ngày 19/01/2020 và ban hành thông báo số
32/TB-ĐHSPTDTT ngày 21 tháng 01 năm 2021 để Kết luận về “Kế hoạch xây dựng và duyệt đề
cương chi tiết học phần” thống nhất một số vấn đề liên quan đến đề cương chi tiết học phần thể
thao chuyên sâu:
+ Lý thuyết: 28 tiết học – 2 tiết thi
+ Thực hành 116 tiết học – 4 tiết thi.
Thời gian chia theo hai phần học trong 2 học kì 7 và 8.
Bước 2: Rà sốt nội dung chương trình giảng dạy mơn Thể thao chun sâu Điền kinh ở
các trường chuyên ngành.
Chúng tôi tham khảo các chương trình giảng dạy chuyên sâu ở các trường đại học chuyên
ngành Thể dục thể thao và được thống kê như sau:
Bảng 1: Thống kê các nội dung Điền kinh ở các trường chuyên ngành
Trường
Tên học phần
Nội dung học
Điền kinh căn bản 3 tín chỉ - 45
Chạy cự ly trung bình
tiết
Chạy cự ly ngắn 100m
Nhảy cao nằm nghiêng
Nhảy cao úp bụng
Điền kinh và Phương pháp
giảng dạy 3 tín chỉ - 45 tiết
ĐH SPTDTT
Hà Nội
Thực hành giáo học pháp
Nhảy xa kiểu ngồi
Chạy tiếp sức 4x100m
Nhảy xa ưỡn thân
Ném bóng
Chuyên ngành Điền kinh và
Phương pháp (4 học phần – 240
tiết)
Ném đĩa
Nhảy 3 bước
Nhảy cao lưng
Ném lao
Chuyên sâu tự chọn
Phát triển thể lực, kỹ thuật, chiến
thuật
Phương pháp trọng tài
Giáo học pháp
Sau khi tiến hành thống kê rà sốt các chương trình giảng dạy Điền kinh ở các trường chuyên
ngành, chúng tôi nhận thấy hầu hết các nội dung thi đấu cơ bản đều được đưa vào giảng dạy như
nhóm chạy gồm chạy ngắn, tiếp sức và trung bình; nhóm nhảy gồm nhảy xa ưỡn thân, 3 bước
nhảy cao nằm nghiêng, nhảy cao úp bụng, nhảy cao lưng qua xà; nhóm ném đầy gồm đẩy tạ lưng
hướng đẩy, ném lao, ném đĩa ném lựu đạn. Các nội dung này là những nội dung thi đấu phổ biến
ở các cấp học cũng như các giải phong trào, giải quân sự, hay các Hội khỏe Phù Đổng các cấp.
Việc cung cấp kiến thức về các nội dung trên giúp cho sinh viên khi ra trường có đầy đủ kiến
thức về mơn Điền kinh nói chung, phục vụ cho công tác giảng dạy và huấn luyện ban đầu.
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
339
Physical Education and School Sports
Bước 3: Rà sốt chương trình Điền kinh phổ tu cho sinh viên đại học chính quy trường
Đại học Sư phạm TDTT TPHCM
Theo quyết định ban hành Đề cương chi tiết môn học Điền kinh 1 và Điền kinh 2, nội dung
hiện nay đang giảng dạy bao gồm:
Tên học phần: Điền kinh và phương pháp 1, Điền kinh và phương pháp 2; Mã số học phần:
DHDKA0613, DHDKA0622; Số tín chỉ: 3 – 45 tiết, 2 – 30 tiết; Số tiết học cụ thể:
+ Điền kinh và phương pháp 1: 8 tiết lý thuyết, 34 tiết thực hành, 1 tiết thi Lý thuyết, 2 tiết thi
thực hành.
+ Điền kinh và phương pháp 2: 6 tiết lý thuyết, 22 tiết thực hành, 2 tiết thi thực hành.
Nội dung học phần:
* Lý thuyết:
Bảng 2: Nội dung lý thuyết Điền kinh của phổ tu
Điền kinh và phương pháp 1
Điền kinh và phương pháp 2
- Định nghĩa, phân loại, tác dụng mơn Điền kinh.
- Ngun lý kỹ thuật nhóm mơn Chạy
- Nguyên lý, kỹ thuật, phương pháp giảng
- Kỹ thuật và phương pháp giảng dạy chạy cự ly
dạy Nhảy cao
trung bình - chạy cự ly ngắn.
- Kỹ thuật và phương pháp giảng dạy chạy tiếp
- Luật, Thiết kế sân bãi, trọng tài mơn Nhảy
sức.
- Luật và phương pháp trọng tài nhóm môn chạy. cao
- Kỹ thuật, phương pháp giảng dạy nhảy xa
- Phương pháp biên soạn giáo án giảng dạy
nội dung Điền kinh.
- Luật, thiết kế sân bãi, phương pháp trọng tài
trong nhảy xa
* Thực hành
Bảng 3: Nội dung thực hành Điền kinh của phổ tu
Điền kinh và phương pháp 1
Điền kinh và phương pháp 2
- Kỹ thuật chạy CLTB
- Nhảy cao kiểu bước qua
- Kỹ thuật chạy CLN
- Nhảy cao kiểu nằm nghiêng
- Kỹ thuật chạy Tiếp sức (giới thiệu)
- Nhảy xa kiểu ngồi
- Thực tập biên soạn và giảng dạy giờ học
các môn Điền kinh
- Nhảy xa kiểu ưỡn thân
Hiện nay 2 học phần Điền kinh cho phổ tu đang giảng dạy các nội dung cơ bản là chạy Cự ly
ngắn, cự ly trung bình, nhảy cao bước qua, nằm nghiêng. Duy chỉ có nội dung nhảy xa là gần
như hoàn chỉnh 2 kiểu nhảy kiểu ngồi và ưỡn thân. Bên canh đó Bộ mơn và Khoa cũng lồng
ghép nội dung thực tập giáo án, là một nội dung chuyên về hướng dẫn sinh viên biên soạn giáo
án, tổ chức giảng dạy một giờ học Điền kinh. Tuy nhiên nội dung giảng dạy của thực tập giáo án
cũng chỉ mới đi sâu vào nội dung nhảy cao, vừa giúp các em củng cố kỹ thuật để thi kết thúc học
phần chứ chưa đủ thời gian để tổ chức các nội dung khác.
Bước 4: Rà sốt nội dung chương trình giáo dục phổ thông mới môn Vận động cơ bản ở
các chủ đề Điền kinh.
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
340
Physical Education and School Sports
Dựa vào Chương trình giáo dục Phổ thông Môn Giáo dục thể chất ban hành kèm theo Thông
tư 32/2018/TT-BGDĐT, nội dung Vận động cơ bản được đưa vào giảng dạy trong chương trình
lớp 1 đến lớp 9, tuy nhiên phần vận động cơ bản mang tính chất đặc thù môn Điền kinh và được
phân phối vào chương trình cụ thể như sau:
Bảng 4: Thống kê nội dung Điền kinh trong chương trình giáo dục phổ thơng mới
Lớp 6 Chạy cự ly ngắn 60m
Chạy cự ly trung bình
Ném bóng
Lớp 7 Chạy cự ly ngắn 60m
Chạy cự ly trung bình
Nhảy xa kiểu ngồi
Lớp 8 Chạy cự ly ngắn 100m
Chạy cự ly trung bình
Nhảy cao kiểu bước qua
Lớp 9 Chạy cự ly ngắn 100m
Chạy cự ly trung bình
Nhảy cao kiểu nằm nghiêng
Trong phân phối chương trình, thời lượng dành cho môn Giáo dục thể chất là 70 tiết/năm học.
Nội dung Điền kinh được quy định chiếm 45% tổng số tiết tương ứng với 32 tiết học. Trong đó
nội dung chạy ngắn (60m và 100m) và chạy cự ly trung bình được đưa vào giảng dạy xuyên suốt
cấp học THCS. Đây cũng là cấp học mà đa số sinh viên trường chúng ta khi tốt nghiệp về giảng
dạy. Chính vì vậy việc cung cấp đầy đủ và sâu kiến thức mơn Điền kinh nói chung sẽ trang bị
đầy đủ cho các em khi tốt nghiệp và thực hiện công tác giảng dạy.
Sau khi tiến hành thực hiện 3 bước trên, nhóm nghiên cứu tổng hợp và đề xuất xây dựng
chương trình mơn Chun sâu Điền kinh theo phân phối về thời lượng và nội dung như sau:
Tên môn học: Chuyên sâu Điền kinh; Mã số học phần: DHSDK0685; Số tín chỉ: 10; Số tiết:
150; Phân chia thời gian học: Năm thứ 4 - Thời gian chia theo hai phần học trong 2 học kì 7 và 8.
+ Lý thuyết: 28 tiết học – 2 tiết thi
+ Thực hành 116 tiết học – 4 tiết thi.
Để cụ thể hóa chương trình của mơn học, nhóm nghiên cứu tiếp tục tiến hành thiết kế nội
dung cụ thể cho môn học này thông qua các nội dung tiếp sau.
3.2 Thiết kế nội dung giảng dạy học phần thể thao chuyên sâu môn Điền kinh:
Căn cứ vào việc phân loại các nhóm mơn Điền kinh, các chương trình của các trường chuyên
ngành và chương trình phổ thơng mới, nhóm nghiên cứu thiết kế nội dung cho học phần thể thao
chuyên sâu bao gồm những nội dung cụ thể như sau:
Bảng 5: Thiết kế nội dung môn học Chuyên sâu Điền kinh cho sinh viên các khóa
Đại học chính quy
TT
Nội dung
Lý thuyết Thực hành
A
Lý thuyết
28
1
Kỹ thuật Chạy rào – Tiếp sức
2
2
Phương pháp trọng tài và luật mơn Rào – Tiếp sức
2
3
Kỹ thuật Ném bóng – Đẩy tạ
2
9
Phương pháp trọng tài và luật Ném bóng – Đẩy tạ
Kỹ thuật nhảy cao lưng qua xà – úp bụng
Phương pháp trọng tài và luật Nhảy cao
Phương pháp giảng dạy các nhóm mơn Chạy – Ném
đẩy – Nhảy
Phương pháp huấn luyện và tuyển chọn ban đầu các
nhóm mơn Chạy – Ném đẩy – Nhảy
Phương pháp tổ chức thi đấu
B
Thi lý thuyết
Thực hành:
4
5
6
7
8
2
2
2
6
6
4
2
116
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
341
Physical Education and School Sports
1
Kỹ thuật chạy Rào – Việt dã
8
2
Kỹ thuật chạy Tiếp sức
8
3
Kỹ thuật ném bóng
10
4
5
Kỹ thuật Đẩy tạ
Kỹ thuật nhảy cao kiểu Úp bụng
8
6
6
Kỹ thuật nhảy cao kiểu Lưng qua xà
Thực tập giáo án nhóm mơn Chạy
10
7
8
9
10
11
12
13
14
8
8
8
6
8
8
8
12
4
Thực tập giáo án nhóm mơn Ném Đẩy
Thực tập giáo án nhóm mơn Nhảy
Thực hành tuyển chọn (test) ban đầu
Phương pháp huấn luyện nhóm mơn Chạy
Phương pháp huấn luyện nhóm mơn Ném Đẩy
Phương pháp huấn luyện nhóm mơn Nhảy
Tổ chức thi đấu
Thi thực hành
3. KẾT LUẬN
Nội dung chương trình chuyên sâu mới có tính tiếp nối các nội dung từ phổ tu và có tính
tương đồng với một số trường chun ngành gần. Việc thiết kế đầy đủ các nội dung của môn
Điền kinh vào học phần chuyên sâu mới sẽ tạo tính hứng thú, phong phú, đa dạng, hấp dẫn hơn.
Ngồi ra cịn cung cấp kiến thức chun ngành, giúp sinh viên có đầy đủ kỹ năng thực hành các
nội dung trong môn Điền kinh. Tổ chức, hướng dẫn một giờ học môn Giáo dục thể chất cho học
sinh các cấp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ giáo dục và Đào tạo (2018), “Thơng tư số 32/2018/TT – BGDĐT, Chương trình Giáo
dục phổ thông môn Giáo dục thể chất”, Hà Nội.
2. Nguyễn Thiên Lý, Lê Phước Thật, Nguyễn Văn Phương, 2021, Đề tài “Thiết kế nội dung
giảng dạy học phần thể thao chun sâu mơn Điền kinh cho sinh viên các khóa đại học chính quy
trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với chương trình
phổ thơng mới”
3. Trường Đại học Sư phạm TDTT TP.HCM, 2018, “Quyết định số175/QĐ-ĐHSP TDTT về
việc ban hành Chương trình đào tạo cử nhân chuyên ngành giáo dục thể chất theo hệ thống tín
chỉ”.
4. Trường Đại học Sư phạm TDTT TP.HCM, 2018, “Quyết định số 393/QĐ-ĐHSP TDTT”
về việc công bố “Sứ mệnh, mục tiêu của trường Đại học Sư phạm TDTT TP.HCM”
5. Trường Đại học Sư phạm TDTT TP.HCM, “Thông báo số 32/TB-ĐHSPTDTT ngày 21
tháng 01 năm 2021 - Kết luận về “Kế hoạch xây dựng và duyệt đề cương chi tiết học phần”.
6. Trường Đại học Vinh, “Chương trình Đào tạo kiểm định viên, kiểm định chất lượng đại
học và trung cấp chuyên nghiệp - Kiến thức chung về đảm bảo chất lượng và kiểm địch chất
lượng”, 2020.
Nguồn bài báo: Nguồn trích từ đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở: Ths Nguyễn Thiên Lý
– Ths Lê Phước Thật – Ths Nguyễn Văn Phương (2021), “Thiết kế nội dung giảng dạy học phần
thể thao chuyên sâu môn Điền kinh cho sinh viên các khóa đại học chính quy trường Đại học Sư
phạm Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với chương trình phổ thông mới”.
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021
342