TIỂU LUẬN CUỐI KỲ SẢN PHẨM VÀ DỊCH VỤ THÔNG TIN

skkn Tiểu PRO(123docz.net)
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA THÔNG
TIN THƯ VIỆN --- 🕮 ---

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

SẢN PHẨM VÀ DỊCH VỤ THÔNG TIN

Giảng viên:
Sinh viên:
Lớp:
Mã sinh viên:


skkn Tiểu PRO(123docz.net)

Hà Nội. ngày 08 tháng 01 năm 2022


skkn Tiểu PRO(123docz.net)

Câu 1. Xu thế phát triển các sản phẩm và dịch vụ thông tin trong giai đoạn 4.0 như
thế nào?
Dịch vụ sao chép, số hóa tài liệu
Người dùng tin trong thời đại hiện nay có nhu cầu sử dụng thơng tin rất lớn, chính vì
vậy việc khai thác tài nguyên thông tin dưới dạng truyền thống là chưa đủ. Để phục vụ
cho việc chuyển dạng các tài liệu truyền thống từ bản giấy, da,… sang bản số hóa là một
điều rất dễ dàng hiện nay, chỉ cần một thiết bị nhỏ gọn và đơn giản là một máy Số hóa –
Scanner người dùng tin có tự dễ dàng thao tác việc này. Hiện nay trên thị trường đang có
sản phẩm máy Số hóa – Scan Thơng minh ET16 Plus với hình dáng nhỏ gọn, có thể cài

đặt tiếng Việt khi sử dụng cùng nhiều chức năng chỉnh sửa hình ảnh trên đó người dùng
tin có thể tự thao tác số hóa tài liệu với định dạng ≤ A3. Rồi nếu muốn sử dụng loại
chuyên dụng hơn, có cấu hình tốt hơn có thể kể đến các loại máy như M3000 Pro, Zeta
Comfort. Tiếp đó có thể kể đến vài loại máy về dòng bán tự động như OS 16000
Advenced Plus, OS 12002 Advenced Plus, OS 15000 Advenced Plus… và cao cấp nhất
hiện nay là máy số hóa tự động hồn tồn ScanRobot® 2.0 MDS. Mọi loại thiết bị này
đều có thể chuyển tài liệu ra nhiều định dạng khác nhau như file TIFF, PDF, DOC…
Dịch vụ phổ biến thông tin chọn lọc:
Dịch vụ phổ biến thông tin chọn lọc và dịch vụ hỏi đáp thông tin gần như có sự tương
đồng, nhưng về cách thức phổ biến thơng tin có phần hơi khác. Để dịch vụ phổ biến
thơng tin chọn lọc thỏa mãn nhu cầu của người dùng tin, người cán bộ thư viện phải có
trình độ chun môn tốt, áp dụng kĩ năng xử lý thông tin sử dụng các công cụ hỗ trợ như
mục lục trực tuyến (OPAC), các ứng dụng tìm kiếm như Google, Yippi, Bing, Wolfram
Alpha…
Dịch vụ hỏi – đáp thơng tin
Ngồi ra có thể triển khai dịch vụ phổ biến thông tin chọn lọc dưới dạng cung cấp các
tài ngun thơng tin có giá trị, mang hàm lượng khoa học thông qua cấp quyền sử dụng
các bộ cơ sở dữ liệu quốc tế như OECD iLibray, World bank eLibrary...


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
Nhiều người nhầm khi coi dịch vụ hỏi – đáp thông tin và dịch vụ phổ biến thông tin
chọn lọc là một, nhưng thực chất hai dịch vụ này hồn tồn khác nhau, vì tính chất phổ
biến của thông tin đến với người dùng tin. Đối với dịch vụ hỏi – đáp thơng tin thì thường
chỉ dừng ở mức độ đơn giản, mang tính chỉ dẫn bình thường, khơng có q nhiều thơng
tin ở dạng chiều sâu.
Trong thời đại công nghệ hiện nay nhiều Trung tâm Thông tin – Thư viện không chỉ
hoạt động bằng cách sử dụng một trang web riêng của riêng thư viện nữa mà cịn tạo ra
Face book thư viện, thậm chí là kênh Youtube, tài khoản Zalo và Skype riêng để kịp thời
bắt nhịp theo xu hướng của xã hội; có thể tư vấn thông tin, trả lời các câu hỏi đáp của

người dùng tin một cách tiện ích nhất. Khơng như phương thức truyền thống người dùng
tin phải đến tận thư viện để hỏi – đáp với cán bộ thư viện, thì nay chỉ cần internet và một
thiết bị thông minh như Laptop, Smartphone… người dùng tin có thể chat qua các ứng
dụng khác nhau để liên hệ hỏi – đáp với thư viện thông qua các ứng dụng đã kể tên trên,
hay qua Gmail, Messenger… Và với xu hướng này tới đây cịn có thể có nhiều ứng dụng
mạng xã hội khác nữa để thư viện có thể thơng qua liên hệ, trao đổi và tư vấn cho người
dùng tin.
Các loại hình dịch vụ trao đổi thơng tin như: Thư điện tử (E-mail), chat, trò
chuyện (voice chat, messenger), thương mại, dịch vụ điện tử (E-business), một số
dịch vụ công, các trang mạng xã hội (facebook, instagram...)
Dịch vụ thơng tin giải trí: Nghe nhạc, xem video, lướt web qua các nền tảng mạng
xã hội
Ứng dụng thủ thư số (trợ lý ảo)
Hướng dẫn và hỗ trợ tìm kiếm các tài nguyên số; tìm kiếm thơng minh; tìm kiếm bằng
giọng nói; khám phá dữ liệu lớn; lưu trữ bảo mật dữ liệu người dùng (Blockchain)…

Digital Twin


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
Digital Twin là công nghệ cho phép sao chép các sự vật một cách chính xác, từ hình
dạng, vị trí, tình trạng, chuyển động… thơng qua bộ phận cảm biến hiện đại. Một trong


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
những ứng dụng hữu hiệu của Digital Twin là giúp doanh nghiệp lập kế hoạch sử dụng
thiết bị, vận hành máy móc, dự báo thời điểm phải sửa chữa, thay mới nhằm nâng cao
năng suất lao động và hỗ trợ phát triển sản phẩm.
Dịch vụ đào tạo người dùng tin
Đây là dịch vụ hướng dẫn người dùng tin sử dụng thư viện nói riêng và kĩ năng về

thơng tin nói chung, nhiều nơi đơi khi chỉ đơn thuần là dịch vụ hướng dẫn người dùng tin
tra cứu và tìm kiếm tài liệu; nhưng đầy đủ hơn cả thì đây là dịch vụ hướng dẫn, định
hướng và phát triển kĩ năng khai thác và tìm kiếm thơng tin của người dùng tin.
Câu 2. Phân tích các yếu tố đánh giá chất lượng sản phẩm và dịch vụ thông tin.
a. Đối với sản phẩm thông tin - thư viện
-

Mức độ bao quát nguồn tin:
Đây là yêu tố đầu tiên thể hiện ở khả năng bao quát toàn bộ nguồn tin, sự đầy đủ, đa

dạng bao quát các lĩnh vực thông tin mà người dùng tin quan tâm. Bên cạnh đó, mức độ
bao quát tin còn đòi hỏi sự phát triển đồng đều giữa các loại hình sản phẩm, đồng thời
phải phát triển các loại hình mới phù hợp với đối tượng người dùng tin mới
-

Mức độ chính xác, khách quan:
Thơng tin phải sát thực với tài liệu gốc, các sản phẩm phải được xây dựng theo chuẩn

nghiệp vụ của ngành: từ biên mục, phân loại, định từ khóa, tóm tắt,… Cùng với đó phải
loại bỏ những thơng tin có nội dung sai lệch, không cần thiết,...
Sản phẩm thông tin để phục phụ nhu cầu tin của người dùng tin, nên sản phẩm được
tạo ra phải được đảm bảo tính khách quan.
-

Khả năng cập nhật thơng tin và tìm kiếm thơng tin:
Khả năng cập nhật thông tin thể hiện ở chỗ thông tin phải được tiến hành đều đặn, bổ

sung thường xun, Đảm bảo tính liên tục. Cịn khả năng tìm kiếm thông tin thể hiện ở

skkn Tiểu PRO(123docz.net)
các phương tiện tra cứu tin phải giúp người dùng tin dễ sử dụng, khai thác. Tốc độ tìm tin
linh hoạt, nhanh chóng, kịp thời, đáp ứng tối đa nhu cầu tin của người dùng tin.


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
-

Mức độ thân thiện của sản phẩm:
Thể hiện của hình thức thơng tin thư viện cần phải gây được sự chú ý, thiện chí, gần

gũi với người dùng tin. Khi đáp ứng được yêu cầu này, các sản phẩm bắt đầu thu hút
được người dùng tin, nâng cao tần suất tiếp cận sản phẩm thông tin thư viện của người
dùng tin.
b. Đối với dịch vụ thông tin – thư viện
-

Chi phí thực hiện dịch vụ:
Chi phí hiện là tồn bộ các chi phí ta dễ dàng nhận ra: chi phí in ấn, sao chụp tài
liệu,....
Chi phí ẩn thì sẽ phản ánh các khoản chi phí khó xác định.

-

Chất lượng của sản phẩm mà dịch vụ tạo ra:

Thông tin trong sản phẩm phải đáp ứng các tiêu chí chính xác, khách quan, độ tin cậy
và cập nhất kịp thời
-

Tính kịp thời của dịch vụ:

Các kết quả mà dịch vụ cung cấp cần đáp ứng đúng lúc người dùng tin cần.
-

Tính thuận tiện:

Sử dụng dịch vụ theo cách dễ dàng, nhanh chóng và thủ tục đơn giản nhất. Đồng thời
dịch vụ thông tin - thư viện phải đảm bảo được tính kịp thời của các sản phẩm thơng tin
thư viện một cách nhanh chóng, chính xác.
Câu 3. Trong q trình hình thành và phát triển, có những yếu tố vi mô và vĩ mô
nào tác động đến các sản phẩm và dịch vụ thông tin.
a. Yếu tố vĩ mô
- Nhu cầu về các sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư viện


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
Xã hội ngày càng phát triển cùng với hội nhập quốc tế, nhu cầu về sản phẩm và dịch
vụ thông tin ngày càng tăng và vô cùng phong phú, đa dạng. Tùy vào những người dùng
tin khác nhau sẽ có nhu cầu tin, lĩnh vực, mục đích khác nhau. Với kỷ nguyên thông tin,


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
kỷ nguyên số như hiện nay, có rất nhiều ngành có hàm lượng tri thức cao, các lĩnh vực sử
dụng chủ yếu thông tin được ra đời và đóng vai trị lớn trong nền kinh tế. Phát triển các
sản phẩm và dịch vụ thơng tin là góp phần phát triển nền kinh tế. Các sản phẩm và dịch
vụ thông tin được phát triển để sử dụng nguồn thông tin hợp lý để có thể thúc đẩy nhanh
sự phát triển của kinh tế xã hội.
Với nhu cầu hoàn thiện con người đòi hỏi ở mức cao như hiện nay, các cơ quan thông
tin – thư viện giúp cho con người có điều kiện tiếp cận với các tư tưởng, văn hóa, thơng

tin hiện đại; cũng như giúp con người có điều kiện để tiếp thu kiến thức mọi lúc để hồn
thiện mình hơn. Và để có thể đáp ứng nhu cầu đó, các cơ quan thơng tin – thư viện phải
thiết lập các chính sách để thu hút mọi người sử dụng.
Nguồn thông tin là sự phản ánh di sản trí tuệ chung được hình thành thơng qua q
trình hoạt động của con người trong xã hội. Sản phẩm và dịch vụ thơng tin - thư viện
chính là kết quả của việc xử lý và hệ thống hóa nguồn tin, nhằm cho con người khai thác
theo mục đích của mình.
Để có được thơng tin chắc chắn cần phải được cung cấp thông tin. Các cơ quan thông
tin thư viện có chức năng đảm bảo thơng tin, thỏa mãn thơng tin mà mình tạo ra, sau khi
qua khai thác các sản phẩm và dịch vụ thông tin thư viện, người dùng tin lại tạo ra những
thông tin mới. Và cứ thế chu trình này diễn ra khơng ngừng nghỉ.
-

Vấn đề sở hữu thông tin của xã hội

Hiện nay hầu hết các quốc gia đều thừa nhận thông tin là sở hữu chung của tồn xã
hội và con người đều có quyền bình đẳng trong việc sử dụng và khai thác thông tin.
Thông tin là điều kiện cơ bản để con người có thể phát triển. Thơng tin cịn là nguồn
lực kinh tế quan trọng nên vấn đề chia sẻ nguồn lực thông tin chủ yếu là chia sẻ quyền lợi
giữa nhưng người tạo ra thơng tin.
-

Chính sách thơng tin quốc gia


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
Đối với các nước trên thế giới, hoạt động của cơ quan thông tin vẫn luôn cần được
đảm bảo bởi hệ thống chính sách.

skkn Tiểu PRO(123docz.net)
Để tạo ra được một hệ thống sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư viện phù hợp, cơ
quan thông tin thư viện cần được hạ tầng thơng tin quốc gia cho phép hịa nhập với cơng
đồng thông tin. Tuy nhiên, việc này phải phụ thuộc vào chính sách quốc gia, nhờ đó
Chính phủ có cơ sở để lên kế hoạch định hướng đầu tư hợp lý.
b. Yếu tố vi mô
-

Đối tượng xử lý thông tin

Đây là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến các sản phẩm và
dịch vụ thông tin – thư viện,
Ngoài nguồn tài liệu vẫn được coi là một trong những đối tượng xử lý thông tin quan
trọng, các cơ quan thơng tin cịn quan tâm đến các đối tượng khác. Mỗi nhóm đối tượng
chứa đựng những thơng tin khác hồn tồn nhau, từ đó có thể thỏa mãn những nhu cầu
tin khác nhau cùng với những mức độ khác nhau.
Và với mỗi đối tượng xử lý thông tin cụ thể thì cần có những phương pháp cụ thể phù
hợp để tạo ra sản phẩm thông tin thỏa mãn với từng nhu cầu tin.
-

Cán bộ thư viện:

Đây là những người có ảnh hưởng đến những sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư
viện để đáp ứng nhu cầu của người dùng tin. Người cán bô không chỉ càn có trình độ và
kiến thức mà cịn cần có những kỹ năng mềm như thái độ phục vụ, sự linh hoạt, khả năng
tư vấn,…. Họ thường là những người tìm kiếm thông tin, người sàng lọc nguồn thông tin,
người hỗ trợ,…
-

Người dùng tin:

Họ là đối tượng tiêu thụ các sản phẩm và dịch vụ thông tin - thư viện. Khi có càng
nhiều người dùng tin thì vai trị và vị thế của thư viện càng cao. Và để có được nhiều
người dùng tin hơn thì thư viện cần phải có nhiều những sản phẩm và dịch vụ phù hợp
với từng đối tượng.
Người dùng tin đồng thời cũng là người cung cấp thông tin cho cơ quan thông tin.
Người dùng tin sẽ giúp đánh giá nguồn tin, bổ sung tài liệu, hiệu chính các hoạt động


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
thông tin qua sau khi nhận được sản phẩm và dịch vụ thông tin – thư viện. Khi người
dùng tin được sử dụng những sản phẩm và dịch vụ thơng tin chất lượng cao thì họ sẽ tạo


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
ra nguồn tin giá trị cao, và các nguồn tin đó sẽ giúp các cơ quan thơng tin tạo ra những
sản phẩm thông tin chất lượng cao.
Bởi vậy, người dùng tin là có ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống cịn của cơ quan thơng
tin.
-

Cơng nghệ thơng tin:

Khi mà thời đại 4.0 lên ngôi, công nghệ thông tin được ứng dụng trong mọi lĩnh vực,
tạo sự phát triển nền kinh tế. Trong lĩnh vực hoạt động của các cơ quan thông tin – thư
viện, công nghệ thông tin tác động đến các quá trình nhằm tạo ra sản phẩm và thực hiện
các dịch vụ thông tin.
Hiện nay lưu trữ dưới dạng số hóa đã khơng cịn xa lạ, ngồi dạng văn bản cịn có
dạng âm thanh, hình ảnh. Các thiết bị lưu trữ khối lượng lớn thông tin giúp tạo ra những
sản phẩm và dịch vụ: cơ sở dữ liệu, website, bản tin điện tử,… Nhờ có cơng nghệ thông

tin ngày càng tiên tiến, người dùng tin sẽ tiết kiệm được thời gian, chi phí và khai thác
trực tiếp tới nguồn tài liệu.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. TS. Trần Thị Thanh Vân, bài giảng học phần sản phẩm và dịch vụ thông tin
2. Nguyễn Minh Nguyệt, Luận văn Thạc sĩ, Sản phẩm và dịch vụ thông tin - thư viện
tại trường Đại học Sư Phạm – Đại học Thái Nguyên
/>&doc=116712079058815992992048504386808568956&bitsid=44cefc0a-c204-40c18ec8-563d20a2658a&uid=01ea6dd5-4a2e-433d-b54b-07e0abad4c4b
3. Phạm Thị Thảo, Sản phẩm và dịch vụ thông tin thư viện tại trung tâm học liệu
trường Đại học Sài Gòn


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
/>g-tam-hoc-lieu-truong-dai-hoc-sai-gon375.pdf
4.
5.

6.
7.

Thêm Tiêu đề (Định dạng > Kiểu đoạn) và chúng sẽ xuất hiện trong phần mục lục.


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
8.


skkn Tiểu PRO(123docz.net)
9.

skkn Tiểu PRO(123docz.net)
10.