SKKN Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học Thành Mỹ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THẠCH THÀNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN
RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH
TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH MỸ

Người thực hiện: Lê Thị Thương
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Thành Mỹ
SKKN thuộc lĩnh mực: Quản lý

THANH HÓA, NĂM 2017

SangKienKinhNghiem.net


Mục lục

Mục

TT

Trang

Mở đầu

1

1.1

Lý do chọn đề tài

1

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2

Nội dung

3

Cơ sở lý luận

3

1

2
2.1

2.2

Thực trạng của vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh trường Tiểu học Thành Mĩ

5

2.3

Các giải pháp thực hiện

6

2.4

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

14

Kết luận

16

Kết luận

16

Kiến nghị

17

Phụ lục

20

3

1
SangKienKinhNghiem.net


1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Xuất phát từ tình hình thực tế hiện nay: Nhiều học sinh thụ động trong
cuộc sống, trong xử lí tình huống ứng xử, từ năm học 2010-2011, Bộ Giáo dục
và Đào tạo đã đưa vào chương trình giảng dạy cấp Tiểu học một nội dung mới,
đó là giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, nội dung này được triển khai lồng
ghép với các môn học khác.
“Kĩ năng sống là những kĩ năng tâm lí- xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn
tại và thích ứng với cuộc sống, giúp cho con người vững vàng trước cuộc sống
có nhiều thách thức nhưng cũng có nhiều cơ hội trong thực tại. Kĩ năng sống
đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích
ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống.” [2]

Kĩ năng sống có thể hình thành tự nhiên, học được từ những trải nghiệm
của cuộc sống và do giáo dục mà có. Khơng phải đợi đến lúc được học kĩ năng
sống một con người mới có những kĩ năng sống đầu tiên. Tuy nhiên, nếu được
dạy dỗ từ sớm, con người sẽ rút ngắn thời gian học hỏi qua trải nghiệm, sẽ thành
công hơn trong cuộc sống.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học là một việc làm rất quan trọng
và cần thiết nhằm góp phần đào tạo “con người mới” với đầy đủ các mặt “đức,
trí, thể, mĩ”;” nhân, lễ, nghĩa, trí, tín”, nó gắn liền với bốn trụ cột của giáo dục:
“Học để biết; Học để làm người; Học để chung sống với người khác; Học để
làm việc”. [2] Điều đó giúp các em tự tin, chủ động ứng xử linh hoạt các tình
huống trong cuộc sống.
Trong sự phát triển nhân cách của học sinh, việc rèn luyện kĩ năng sống là
đảm bảo cho học sinh có được bản lĩnh rõ ràng về nhân cách tồn diện . Nếu
khơng rèn kĩ năng sống thì khơng những sự ứng xử trong các tình huống sẽ
phức tạp,gặp khó khăn, thậm chí mắc phải sai lầm, mà việc hình thành nhân
cách toàn diện của trẻ bị hạn chế, phiến diện, việc xây dựng những thói quen
hành vi dễ rơi vào chủ nghĩa hình thức máy móc lí trí và tình cảm khơng thống
nhất với nhau đó là lời nói khơng đi đơi với việc làm thì dẫn đến hiện tượng lệch
lạc về nhân sinh quan.
Ở bậc tiểu học, các môn học nhằm cung cấp cho học sinh những tri thức
sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi xã hội gắn với những kinh nghiệm đạo đức
để từ đó giúp học sinh hình thành kĩ năng sống, biết phân biệt đúng sai làm theo
cái đúng, ủng hộ cái đúng,đấu tranh với những biểu hiện sai trái, xấu xa, thôi
thúc các em hành động theo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức chính vì
vậy việc rèn kĩ năng sống ở bậc tiểu học là một nhiệm vụ quan trọng mà người
làm công tác giáo dục cần quan tâm.
Nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học là một nội dung mới đặc biệt đối với vùng khó khăn như trường Tiểu học Thành Mĩ, huyện Thạch
Thành, bởi vậy nhiều giáo viên còn thấy lúng túng, bỡ ngỡ, gặp nhièu khó khăn
trong việc xác định tên gọi kĩ năng, cũng như cách tiến hành dạy học. Là người
chịu trách nhiệm chung về mọi hoạt động của nhà trường, tôi rất quan tâm đến

vấn đề này, theo quan điểm của tôi, nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
2
SangKienKinhNghiem.net


Tiểu học khơng chỉ được tích hợp ở các mơn học mà nó cịn thể hiện rất rõ nét ở
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Với mong muốn rằng học sinh của
trường mình sẽ tự tin hơn, có đủ kĩ năng trong học tập cũng như trong giao tiếp
hằng ngày, với cương vị là Hiệu trưởng nhà trường, tơi ln trăn trở tìm ra các
biện pháp chỉ đạo, quản lý, hướng dẫn giáo viên, giúp cho tất cả giáo viên trong
trường rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh một các tốt nhất. Qua hai năm, tôi
nhận thấy việc làm của mình đã đem lại hiệu quả rất thiết thực, do đó tơi xi được
chia sẻ: “Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh
trường Tiểu học Thành Mĩ”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Tơi nghiên cứu đề tài này với mục đích nhằm giới thiệu, chia sẻ một số kinh
nghiệm về rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh của trường thuộc vùng đặc biệt
khó khăn tới tất cả giáo viên trường Tiểu học Thành Mĩ cùng các bạn đồng
nghiệp, mong muốn việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường
đạt hiệu quả.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu cử sáng kiến kinh nghiệm là: “Một số biện pháp
giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh”
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp Nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp Quan sát
- Phương pháp Phỏng vấn
- Phương pháp Phân tích tổng hợp
- Phương pháp Thống kê

3
SangKienKinhNghiem.net


2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận của vấn đề giáo dục kỹ năng sống
Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết của
xã hội, trong đó trách nhiệm lớn lao nhất là từ phía nhà trường, các em học sinh
khơng chỉ cần học giỏi về kiến thức mà còn cần phải được tơi luyện những kĩ
năng sống qua đó tạo cho các em có một mơi trường lành mạnh, an tồn, tích
cực, vui vẻ, trang bị cho các em vốn kiến thức, kĩ năng, giá trị sống để tự tin
bước vào đời.
Ở nước ta, từ năm 2008, Bộ Giáo dục- Đào tạo đã phát động phong trào “
Xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích cực”, với yêu cầu tăng cường sự
tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động giáo dục trong nhà
trường và tại cộng đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng tạo. Cùng
với đó là Thơng tư số 04/2014/TT-BGDĐT ngày 28/2/2014 ban hành quy định
về quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống và hoạt động ngoài giờ chính khóa;
Cơng văn số 1490/SGDĐT-GDTH ngày 11/8/2015, về việc Hướng dẫn tổ chức
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học. Trong nhiều năm qua, các nhà
trường trên cả nước đã và đang hưởng ứng rất tích cực.
Năm học 2016-2017, Sở giáo dục & Đào tạo Thanh Hóa đã có Cơng văn
số 1751/SGDĐT-GDTH, ngày 5/9/2016 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học 2016-2017 cấp Tiểu học; Tiếp đó, ngày 6/9/2016, phịng Giáo dục và
Đào tạo huyện Thạch Thành đã ra công văn số 355/PGDĐT-GDTH, về việc
Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2016-2017 cấp Tiểu học, trong đó có
nội dung: Tiếp tục thực hiện sáng tạo các nội dung của hoạt động “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”, chú trọng các hoạt động : Thực hiện
tốt kế hoạch giáo dục Kỹ năng sống: Giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học
sinh thông qua các môn học, hoạt động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử

văn hoá. Nhà trường chủ động phối hợp với gia đình và cộng đồng cùng tham
gia chăm sóc giáo dục đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh.
Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc
đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con
người. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong
não bộ của con người. Kỹ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thơng
qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người.
Trong giáo dục tiểu học, kỹ năng sống có thể là một tập hợp những khả
năng được rèn luyện và đáp ứng các nhu cầu cụ thể của cuộc sống hiện tại.
Mục tiêu giáo dục là nhằm “giúp HS hình thành những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ
năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ
nghĩa”. [5]
Yêu cầu về nội dung giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho HS có hiểu biết
đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe,
nói, đọc, viết và tính tốn; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có
hiểu biết ban đầu về nghệ thuật.
4
SangKienKinhNghiem.net


Rèn luyện kỹ năng sống cho HS là nhằm giúp các em rèn luyện kỹ năng
ứng xử thân thiện trong mọi tình huống; thói quen và kỹ năng làm việc theo
nhóm, kỹ năng hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức
khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân, phịng ngừa tai nạn giao thơng, đuối nước và
các tệ nạn xã hội. Đối với HS tiểu học việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong
học tập và sinh hoạt là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình hình thành
và phát triển nhân cách sau này. [5]
Kĩ năng sống là những trải nghiệm hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp
ứng các nhu cầu cụ thể trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người.

Kĩ năng sống được chia làm hai loại: Kĩ năng cơ bản và kĩ năng nâng cao.
Kĩ năng cơ bản gồm: Kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, múa, hát, chạy, nhảy, đi,
đứng,…
Kĩ năng nâng cao là sự kế thừa và phát triển các kĩ năng cơ bản dưới một
dạng thức mở hơn. Nó bao gồm: Các kĩ năng tư duy logic, sáng tạo, suy nghĩ
nhiều chiều, phân tích, tổng hợp, so sánh, nêu khái niệm, đặt câu hỏi,…Có thể
chia các kĩ năng nâng cao thành hai nhóm:
Nhóm kĩ năng giao tiếp-hịa nhập cuộc sống: Các em biết giới thiệu về bản
thân, về gia đình, về trường lớp học và bạn bè thầy cô giáo; Biết chào hỏi lễ
phép trong nhà trường, ở nhà và nơi cộng đồng; Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi; Biết
phân biệt hành vi đúng sai, phòng tránh tai nạn- Đây là kĩ năng quan trọng mà
không phải em nào cũng xử lí được nếu khơng được rèn luyện thường ngày.
Nhóm kĩ năng học tập, lao động-vui chơi giải trí: Các kĩ năng nghe, nói,
đọc, viết, kĩ năng quan sát, kĩ năng đưa ra ý kiến chia sẻ trong nhóm bạn; Kĩ
năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung; Kĩ năng kiểm sốt tình cảm-kĩ năng
kìm chế thói hư tật xấu sở thích cá nhân có hại cho bản thân và người khác; Kĩ
năng hoạt động nhóm trong học tập vui chơi và lao động. [2]
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học là “thích học hỏi,
ưa khám phá, dễ hình thành và tiếp thu nhanh” [1], chính vì vậy, những kiến
thức và kĩ năng cần cung cấp và rèn luyện cho trẻ phải được chuẩn bị kĩ lưỡng
và chính xác. Ngày nay, do cuộc sống bị cuốn hút vào guồng quay của công
việc, các bậc phụ huynh ít có thời gian quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt
động cần thiết, làm cho các em rất rụt rè, thiếu tự tin khi giao tiếp hoặc ngại
tham gia vào các hoạt động tập thể. Bên cạnh đó, những trị chơi điện tử hoặc hệ
thống ảo trên Internet lại đang phát triển rất ồ ạt, có mặt ở mọi nơi, khiến học
sinh bị cuốn hút vào theo. Chính những điều này đã làm cho các em xa rời với
môi trường sống thực tế và thiếu sự tương tác giữa con người với con người, kĩ
năng xã hội của học sinh ngày càng kém, ước mơ hồi bão ít được xây dựng.
Điều này dẫn đến tình trạng học sinh trở nên ích kỉ, có cuộc sống khép kín,
khơng quan tâm đến cộng đồng, ý chí phấn đấu giảm. Câu hỏi mà những người

quan tâm đến giáo dục thế hệ trẻ thường đặt ra là ngoài những kiến thức phổ
thơng về Tốn, khoa học, nhân văn, học sinh cần học những điều gì để giúp các
em hội nhập với xã hội, lớn lên trở thành những công dân có ích cho cộng đồng.
Vì thế, đây cũng là nỗi quan tâm, lo lắng, trăn trở đặt ra cho những người làm
công tác giáo dục- đặc biệt là ở vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn, cần phải có
5
SangKienKinhNghiem.net


mối quan tâm chặt chẽ từ nhà trường đến gia đình và xã hội, vấn đề giáo dục kĩ
năng sống cho trẻ cũng cần phải được quan tâm đặc biệt.
2.2. Thực trạng của vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường
Tiểu học Thành Mỹ
2.2.1. Vài nét về tình hình địa phương và nhà trường:
Trường Tiểu học Thành Mỹ của xã Thành Mỹ thuộc vùng đặc biệt khó
khăn của huyện Thạch Thành. Tình hình kinh tế-xã hội của địa phương cịn gặp
nhiều khó khăn, phát triển chậm, trình độ dân trí chưa đồng đều và cịn thấp, dân
số tương đối đông và sự phân bố dân cư không tập trung, chủ yếu phân bố theo
tập quán canh tác của người dân, nhiều gia đình ở sâu trong đồi, nơi làm nương
rẫy. Chính vì vậy, cơng tác giáo dục gặp rất nhiều khó khăn, hiệu quả giáo dục
phụ thuộc rất nhiều vào người thầy. Học sinh đến tuổi đến trường nhưng sự phát
triển ngơn ngữ cịn nhiều hạn chế, vốn từ ít, các em cịn nhút nhát, thiếu tự tin
trong giao tiếp. Chính vì vậy, ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập, rèn luyện
của học sinh.
Về đội ngũ giáo viên, nhà trường hiện có 29 đồng chí, trong đó: Giám hiệu
3, giáo viên văn hố: 18, giáo viên đặc thù: 5 và nhân viên: 3. Đa số giáo viên
đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, có tư tưởng vững vàng, đạo đức nghề nghiệp
trong sáng, có trình độ chuyên môn vững vàng, nên việc tiếp cận với những nội
dung và phương pháp dạy học theo hướng đổi mới tương đối thuận lợi.
2.2.2. Thực trạng của vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của

nhà trường
Trong những năm gần đây, cơng tác xã hội hố giáo dục được đẩy mạnh,
công tác tuyên truyền, khuyến học phát triển, cùng với sự cố gắng của đội ngũ
giáo viên, nhận thức của người dân đã có nhiều thay đổi, nhờ đó, chất lượng
giáo dục của nhà trường đang từng bước được nâng lên một cách rõ rệt.
Tuy nhiên, thực tế việc rèn kĩ năng sống cho học sinh còn gặp nhiều khó
khăn, hạn chế và chưa có chuyển biến rõ rệt, nguyên do chính là trong tư tưởng
của giáo viên cũng như của phụ huynh chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức,
việc rèn kĩ năng sống cho học sinh chưa được đầu tư nhiều cả về thời gian và trí
tuệ, một phần giáo viên cịn xem nhẹ tầm quan trọng của việc rèn kĩ năng sống
cho học sinh lớp mình đang dạy.
Về phía học sinh, do đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học, các em
thường nói trước quên sau và khả năng vận dụng những điều đã học áp dụng
vào thực tế chưa cao, với học sinh tiểu học, tâm lý độ tuổi cho thấy rằng các em
rất hiếu động, đề cao nhu cầu hỏi đáp, không muốn bị áp đặt. Xong các em một
mực rất tin vào lời nói của thầy cơ giáo, thầy cơ bảo đọc, bảo chép thì cứ đọc cứ
chép và quá trình ấy cứ lặp đi lặp lại dần dần dẫn đến thói quen. Nếu nói rằng
thầy cơ giáo khơng quan tâm đến việc dạy và rèn kĩ năng sống cho học sinh là
không đúng, nhưng việc rèn kĩ năng sống ở đây thực sự chưa đúng tầm, còn
nhiều lơ là, đặc biệt là lồng ghép trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Trong một tiết dự giờ thăm lớp tại lớp 5A của trường, sĩ số 32 em, khi giáo
viên nêu yêu cầu, tôi quan sát thấy các em cứ nhìn nhau và thì thào nhưng chẳng
thấy em nào giơ tay phát biểu ý kiến. Cuối tiết học tôi làm một cuộc trắc nghiệm
6
SangKienKinhNghiem.net


nhỏ, phát cho mỗi em một tờ phiếu có ghi câu hỏi: Ở các tiết học em có thường
xuyên phát biểu ý kiến xây dựng bài khơng? (Đây chính là kiểm tra kĩ năng tự
tin trong giao tiếp và kĩ năng biết đưa ra ý kiến chai sẻ) Kết quả thu được như

sau:
Phiếu thu vào
Phiếu
Biết nhưng không dám
phát ra
Trả lời có
Trả lời khơng
nói
SL
SL
TL
SL
TL
SL
TL
32
9
23,1%
15
57,7%
8
19,2%
Từ kết quả trên cho thấy rằng học sinh chưa tự tin trong học tập, chưa dám
mạnh dạn bày tỏ những suy nghĩ, những hiểu biết của mình, điều đó cũng có
nghĩa là kĩ năng sống của các em còn rất nhiều hạn chế. Với cương vị là một
người quản lý, phụ trách chung mọi hoạt động của nhà trường, tôi rất trăn trở về
vấn đề này, đứng bên ngoài quan sát hoạt động của các em rồi tham gia vào các
hoạt động học tập cũng như các hoạt động ngoài giờ lên lớp của học sinh, bản
thân tôi rút ra được một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học
sinh đã được áp dụng ở trường tôi và thu được những chuyển biến rất đáng

khích lệ.
2.3. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề
2.3.1. Tuyên truyền, bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho giáo viên về
giáo dục kĩ năng sống
Giáo dục kĩ năng sống là con đường để hình thành nhân cách toàn diện cho
học sinh, đặc biệt đối với học sinh Tiểu học, là giáo viên quan trọng là phải nhận
thức được rõ nét và sâu sắc vấn đề này. Ngay từ đầu năm, nhà trường đã tổ chức
triển khai một lần nữa chuyên đề Rèn kĩ năng sống cho toàn thể giáo viên phụ
trách các khối lớp, về thực trạng và giải pháp ở đơn vị trong việc rèn kĩ năng
sống cho học sinh bậc học tiểu học theo tài liệu do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban
hành; Kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của nhà trường cũng được
triển khai cụ thể và phát đến từng giáo viên; Trong một số buổi sinh hoạt chuyên
môn theo chuyên đề, tài liệu Giáo dục kĩ năng sống tại nhà trường cũng được
đưa ra để thảo luận từng mục, từng nhóm kĩ năng và tìm các giải pháp cũng như
đề ra các biện pháp tiến hành cho từng bài học, từng kĩ năng cụ thể, yêu cầu giáo
viên ghi chép những nội dung cần thiết vào sổ tích lũy chun mơn nghiệp vụ và
phải coi đó như một cẩm nang nghề nghiệp, qua đó giúp giáo viên hiểu được
rằng chương trình học chính khố thường cho trẻ tiếp xúc từ từ với các kiến thức
văn hoá trong suốt năm học, còn thực tế trẻ sẽ học tốt nhất khi có được cách tiếp
cận một cách cân bằng, biết cách phát triển các kỹ năng nhận thức, cảm xúc và
xã hội. Vì thế, khi trẻ tiếp thu được những kỹ năng giao tiếp xã hội và các hành
vi ứng xử cơ bản thì trẻ sẽ nhanh chóng sẵn sàng và có khả năng tập trung vào
việc học văn hoá một cách tốt nhất.
Để làm tốt được nội dung này, giáo viên cần xác định rõ những kỹ năng
sống cơ bản cần dạy trẻ ở lứa tuổi tiểu học:
Đối với tâm sinh lý trẻ em bậc tiểu học thì có nhiều kỹ năng quan trọng mà
trẻ cần phải biết trước khi tập trung vào học văn hoá đặc biệt là trẻ em độ tuổi
7
SangKienKinhNghiem.net

lớp 1. Theo tài liệu Giáo dục kĩ năng sống có 21 kĩ năng cơ bản được chia thành
4 nhóm. Thực tế kết quả của nhiều nghiên cứu đều cho thấy các kỹ năng quan
trọng nhất trẻ phải học vào thời gian đầu của năm học chính là những kỹ năng
như: sự hợp tác, tự kiểm sốt, tính tự tin, tự lập, khả năng thấu hiểu và giao tiếp.
Việc xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp giáo viên
lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm và cách thức phù hợp để dạy học sinh.
Cụ thể hóa nội dung của một số kĩ năng cơ bản mà giáo viên cần dạy trẻ:
+ Kỹ năng sống tự tin: Một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên cần
chú tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận
được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người
khác. Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở
mọi nơi.
+ Kỹ năng hợp tác: Bằng các trò chơi, câu chuyện, bài hát giáo viên giúp
trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với các
em học sinh lứa tuổi này. Khả năng hợp tác sẽ giúp các em biết cảm thông và
cùng làm việc với các bạn.
+ Kỹ năng ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một trong những kỹ
năng quan trọng nhất cần có ở các em vào giai đoạn này là sự khát khao được
học hỏi, được tìm hiểu. Giáo viên cần sử dụng nhiều tư liệu và ý tưởng khác
nhau để khêu gợi tính tị mị tự nhiên của các em. Nhiều nghiên cứu cho thấy
rằng, các câu chuyện hoặc các hoạt động và tư liệu mang tính chất khác lạ
thường khêu gợi trí não nhiều hơn là những thứ có thể đoán trước được.
+ Kỹ năng giao tiếp: Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn
đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, kiến
thức của mình trong thế giới xung quanh nó. [3] Đây là một kỹ năng cơ bản và
khá quan trọng đối với trẻ. Nó có vị trí chính yếu khi so với tất cả các kỹ năng
khác như đọc, viết, làm toán và nghiên cứu khoa học. Nếu các em cảm thấy
thoải mái khi nói về một ý tưởng hay chính kiến nào đó, các em sẽ trở nên dễ
dàng học và sẽ sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ mới. Đây chính là yếu tố cần

thiết để giúp học sinh sẵn sàng học mọi thứ.
2.3.2. Xác định nhiệm vụ cơ bản và phân công trách nhiệm trong việc
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
Trách nhiệm của nhà trường
- Ban giám hiệu trao đổi với giáo viên để xác định mục tiêu của nhà trường,
kết quả mong đợi phù hợp với tiềm năng phát triển của học sinh và xây dựng kế
hoạch năm học cho phù hợp với từng độ tuổi ở từng khối lớp và phù hợp với
đặc điểm của chương trình.
- Tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức tốt các họat động ngoài giờ lên lớp
theo thời gian biểu của nhà trường.
- Đưa nội dung về giáo dục kĩ năng sống vào các buổi sinh hoạt chuyên
môn chuyên đề qua các tài liệu, trao đổi với cha mẹ các em về các hành vi kĩ
năng sống , tạo cơ hội, tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp giáo viên tăng cường
phối hợp nhất quán với gia đình để dạy các em kỹ năng sống đạt hiệu quả.
Trách nhiệm của giáo viên:
8
SangKienKinhNghiem.net


- Giáo viên cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến
khích sự chuyên cần, tích cực của học sinh, cần phải biết khai thác phát huy
năng khiếu, tiềm năng sáng tạo ở mỗi học sinh, vì mỗi học sinh là một nhân vật
đặc biệt, phải giáo dục học sinh như thế nào để các em cảm thấy thoải mái
trong mọi tình huống của cuộc sống.
- Cần thường xuyên tổ chức các họat động chăm sóc giáo dục các em một
cách thích hợp tuân theo một số quan điểm: Giúp các em phát triển đồng đều các
lĩnh vực: thể chất, ngơn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mỹ. Phát huy
tính tích cực của các em, giúp các em hứng thú, chủ động khám phá tim tòi, biết
vận dụng vốn kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau.
- Giáo viên cần giúp học sinh có được những mối liên kết mật thiết với

những bạn khác trong lớp, biết chia sẻ chăm sóc, trẻ cần phải học về cách hành
xử, biết lắng nghe, trình bày và diễn đạt được ý của mình khi tham gia vào trong
các nhóm học sinh khác nhau, giúp các em luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận
các thử thách mới. Điều này liên quan tới việc các em có cảm thấy thoải mái, tự
tin hay khơng đối với mọi người xung quanh, cũng như việc mọi người xung
quanh chấp nhận em học sinh đó như thế nào? Cần chuẩn bị cho học sinh sự tự
tin, thoải mái trong mọi trường hợp nhất là trong việc ăn uống để chúng ta
khơng phải khó xử vì những hành vi không đẹp của các em.
- Thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm bắt tình hình của
các em, trao đổi với phụ huyng những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo
dục các em tại nhà, bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải.
Kĩ năng sống muốn có được trước hết phải có kiến thức, được rèn luyện
thành khả năng luôn luôn sẵn có trong mình để ứng xử. Do đó trong mỗi tiết dạy
giáo viên cần trang bị cho học sinh những kiến thức, kĩ năng về cuộc sống để
các em có thể thích ứng với cuộc sống, có thể tự mình xử lí mọi tình huống trên
thực tế một cách tốt nhất.
Các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề với mục tiêu dạy kĩ năng
tập thể cho học sinh phần lớn do giáo viên tổng phụ trách Đội đảm nhiệm cùng
với sự hỗ trợ của các giáo viên chủ nhiệm, đây là một số hoạt động bề nổi của
nhà trường và góp phần khơng nhỏ vào q trình dạy kĩ năng sống cho học sinh.
2.3.3. Chỉ đạo giáo viên tổ chức giáo dục kĩ năng sống qua các tiết dạy học
Trong chương trình giáo dục Tiểu học, nội dung giáo dục kĩ năng sống
được lồng ghép tích hợp vào nhiều môn học như môn Tiếng Việt, môn Đạo đức,
Tự nhiên và Xã hội, Khoa học,…Ngồi ra, cịn có tài liệu giáo dục kĩ năng sống
riêng được thực hiện theo thời khóa biểu hàng tuần.
Đối với nội dung giáo dục kĩ năng sống qua các tiết dạy học, nhà trường đã
chỉ đạo giáo viên nghiêm túc thực hiện triệt để đầy đủ các nội dung và yêu cầu,
tổ chức những giờ học sao cho các em được làm để học, được trải nghiệm như
trong cuộc sống thực.
Chẳng hạn: Trong chương trình mơn Tiếng Việt có nhiều bài học có thể

giáo dục kĩ năng sống cho các em, đó là các kĩ năng giao tiếp xã hội, như: Viết
thư, Điền vào giấy tờ in sẵn, Giới thiệu địa phương, Kể chuyện,... được lồng cụ
thể qua các tình huống giao tiếp. Để hình thành những kiến thức và rèn luyện kĩ
9
SangKienKinhNghiem.net


năng sống cho học sinh qua môn Tiếng Việt, người giáo viên cần phải vận dụng
nhiều phương pháp dạy phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh; Ở môn Đạo đức, để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành tình
cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của học sinh, giáo viên phải tạo cơ hội để
học sinh thực hành, trải nghiệm nhiều kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với lứa
tuổi. Đó là lối sống lành mạnh, các hành vi ứng xử phù hợp với nền văn minh xã
hội. Lối sống, hành vi như gọn gàng, ngăn nắp, nói lời đẹp, chăm sóc bố mẹ,
ơng bà, hợp tác, giúp đỡ, chia sẻ với bạn…; Ở môn Khoa học: Chương “Con
người và sức khỏe”, các bài: “Con người cần gì để sống? Vai trị của các chất
dinh dưỡng có trong thức ăn; Phịng một số bệnh do thiếu chất dinh dưỡng;
Phòng bệnh béo phì; Phịng tránh tai nạn đuối nước;...” giáo dục các em hiểu
rằng ăn uống đủ chất và hợp lí giúp cho chúng ta khoẻ mạnh, biết phòng tránh
một số bệnh lây qua đường tiêu hóa, biết những việc nên làm và khơng nên làm
để phịng tránh tai nạn đuối nước, có ý thức tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng
ngày, tự giác thực hiện nếp sống vệ sinh, khắc phục những hành vi có hại cho
sức khoẻ. Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách hợp lí để có sức
khoẻ tốt. [4]
Để làm tốt được những việc này, yêu cầu giáo viên cần phải có sự đầu tư
về thời gian, phải nghiên cứu kĩ lưỡng từng bài dạy, từng nội dung của tiết dạy,
khi cần thiết sẽ được trao đổi trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ khối
hoặc của nhà trường.
2.3.4. Chỉ đạo giáo viên tổ chức giáo dục kĩ năng sống qua các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Nội dung phong trào“ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”,
trong đó có nội dung: Nhà trường cần tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao
một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh.
Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác
phù hợp với lứa tuổi của học sinh.
Căn cứ vào nội dung trên, nhà trường đã đã xây dựng kế hoạch và thực
hiện nhiều hoạt động một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động,
tự giác của trẻ. Cụ thể như sau:
Phát động giáo viên làm đồ chơi dân gian; sưu tầm các bài hát, điệu múa
thể loại dân ca cho học sinh phù hợp theo từng lứa tuổi .
- Năm học 2016-2017, tôi đã chỉ đạo thống nhất lịch hoạt động ngồi giờ
lên lớp, qua đó giáo viên tăng cường tổ chức cho học sinh tham gia các trò chơi
dân gian; đồng thời, phát động phong trào sưu tầm các bài ca tiếng hát dân ca và
các điệu múa để tập luyện cho học sinh.
Duy trì việc sinh hoạt ngồi giờ lên lớp theo chủ điểm, mỗi tuần một khối
lớp.
Tổ chức các cuộc thi trò chơi dân gian, hội thi tiếng hát dân ca, hội thi vẽ
về đề tài môi trường của em. Huy động và tạo điều kiện để có sự tham gia hoạt
động đa dạng và phong phú của cha mẹ các em, các tổ chức, lực lượng xã hội, cá
nhân trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống, giáo dục lòng yêu nước cho học
sinh .
10
SangKienKinhNghiem.net


Tổ chức cho giáo viên và học sinh tham gia hội làng Mường Đòn, tham gia
giao lưu văn nghệ, thể thao nhân dịp đầu xuân.
Tổ chức hội thi “Kể chuyện Bác Hồ”. Đồng thời hàng tuần vào sáng thứ
hai tổ chức cho toàn trừơng chào cờ, hát quốc ca qua đó giáo dục trẻ lịng u
q hương, đất nước, u kính Bác Hồ.

Đặc biệt, trong năm học 2016-2017, nhà trường đã đưa hoạt động ngoại
khóa mới vào hoạt động và học sinh rất hào hứng tham gia, đó là hoạt động
khiêu vũ tập thể, hoạt động này không những tạo cho học sinh kĩ năng tự tinmà
còn tạo được nhiều nát văn hóa ứng xử giao tiếp trong nhà trường.
Để làm tốt được mảng hoạt động này trong nhà trường, cần nâng cao và
phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức Đoàn- Đội: Hoạt động Đoàn, Đội gắn liền
với hoạt động học tập của học sinh trong nhà trường, học sinh tồn trường được
tham gia ít nhất 02 buổi hoạt động ngoại khoá riêng về giáo dục kĩ năng sống do
Đội TNTP Hồ Chí Minh nhà trường tổ chức. Căn cứ vào các hạn chế về kỹ năng
sống của học sinh, tổ chức Đội thường xuyên phát động các phong trào thi đua
rèn kĩ năng sống trong toàn Liên đội, tạo động lực lớn để học sinh rèn luyện và
phấn đấu.

Giao lưu văn nghệ chào mừng 20 tháng 11 năm 2016

11
SangKienKinhNghiem.net


Giao lưu Câu lạc bộ Tiếng Anh cụm các trường Tiểu học
năm học 2016-2017
2.3.5. Chỉ đạo giáo viên làm tốt cơng tác phối hợp với với gia đình và các
đồn thể xã hội khác trong xã
Có thể thấy, học sinh thường dễ dàng kết bạn khi chơi theo đôi bạn trong
môi trường của riêng các em hơn là chơi trong một nhóm bạn tại trường. Nhiều
giáo viên thấy rằng, một số học sinh có khó khăn trong việc kết bạn hoặc chia sẻ
với bạn theo nhóm, lại có thể hình thành mối liên kết thân thiết với bạn mới
trong môi trường gia đình của trẻ. Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm
xúc bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình. Cha mẹ hãy hỏi con
muốn mời ai về nhà chơi? Mối quan hệ này được duy trì khi đến trường, khi có

được mối liên kết với một học sinh nào đó trong lớp, các mối quan hệ khác sẽ
hình thành tiếp theo một cách dễ dàng hơn.
Tuyên truyền để cha mẹ các em không nên bực bội khi các em về đến nhà
hoặc cho rằng các em chỉ biết chơi suốt ngày. Cha mẹ cần có niềm tin với sự
hướng dẫn của giáo viên và năng khiếu tò mò bẩm sinh của học sinh và các em
có thể lĩnh hội kinh nghiệm nhằm giải quyết các vấn đề quan trọng, đọc, làm
toán, thử nghiệm một số kỹ năng khoa học khi chơi với nhau.
Cha mẹ các em cần phối hợp với giáo viên một cách chặt chẽ và hợp lý
bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trừơng. Cha mẹ
nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp của nhà
trường và một số hoạt động ngoại khoá, chỉ bằng cách đó cha mẹ đã giúp các
em hiểu rằng học là phải học cả đời, là cả một quá trình gian nan vất vả..

12
SangKienKinhNghiem.net


Một buổi hoạt động ngoại khóa của học sinh trường Tiểu học Thành Mỹ
có sự tham gia của giáo viên và phụ huynh học sinh.
Cần giáo dục để các em cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của
cuộc sống. Nếu cha mẹ muốn giáo dục con em biết tự giữ kỷ luật, trước hết cần
đánh thức sự tự ý thức của các em, cố gắng khơi gợi để các em ln nghĩ về bản
thân mình một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản
thân các em.
Cần tạo các tình huống vui chơi trong chế độ sinh hoạt và học tập hàng
ngày của các em . Vì đối với học sinh bậc học tiểu học, trị chơi có một vai trị
rất quan trọng trong việc rèn kĩ năng sống. Các em lớn lên, học hành và khám
phá thơng qua trị chơi. Các hành động chơi đòi hỏi các em phải suy nghĩ, giải
quyết các vấn đề, thực hành các ý tưởng.
Cô giáo, cha mẹ nên khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình , nói

chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về những lựa
chọn của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thơng số để theo đó mà lựa
chọn, cố gắng khơng chỉ trích các quyết định của các em . Việc này sẽ hình
thành kỹ năng tự kiểm sốt bản thân, rèn luyện tính tự tin cho tcác em khi tham
gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại trừơng sau này.
Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm
bảo rằng ngừơi lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý
thích đó.
Ví dụ như một số học sinh thích vẽ, ngồi việc cho các em học năng khiếu
vẽ thì cơ giáo, cha mẹ có thể cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho
các em cách lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của
chính các em hoặc triển lãm tranh của các em ở góc nhỏ trong nhà.
Bên cạnh đó, các giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt là giáo viên tổng phụ trách
Đội nên phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ của xã
để cùng phối hợp, tuyên truyền, tổ chức các hoạt động vui tươi, lành mạnh, bổ
13
SangKienKinhNghiem.net


ích tại các địa bàn dân cư để học sinh được tham gia, qua đó cũng giúp ích rất
ích rất nhiều trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh.
2.3.6. Đổi mới tiết chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt cuối tuần
* Đổi mới cách tổ chức các buổi chào cờ đầu tuần
Từ năm học 2015-2016, ban giám hiệu cũng đã có ý tưởng xây dựng đổi
mới các buổi chào cờ đầu tuần, qua nhiều trăn trở, suy nghĩ, tìm hiểu tài liệu,
đến đầu năm học, nhà trường đã mạnh dạn áp dụng và hiệu quả đem lại rất đáng
khích lệ. Mục tiêu của buổi chào cờ đầu tuần khơng chỉ cịn đơn thuần là đánh
giá xếp loại nền nếp, học tập, các hoạt động giáo dục trong nhà trường mà hình
thức buổi lễ đã được thay đổi một cách sáng tạo. Ngoài những nội dung nhận xét
và triển khai thông thường, nội dung Giáo dục kĩ năng sống đã được lồng ghép

đưa vào, mỗi tuần Ban giám hiệu sẽ chuẩn bị một chương trình theo một chủ đề
nhất định có nội dung tương ứng với một kĩ năng cần rèn luyện cho học sinh.
Chẳng hạn: Chủ đề ước mơ của em; Học cho ai; “Tiên học lễ-Hậu học văn”; Lá
lành đùm lá rách; …Câu chủ đề sẽ được chiếu lên màn hình máy chiếu, dưới sự
điều hành, tổ chức của giáo viên tổng phụ trách Đội và sự có mặt tham gia của
tất cả giáo viên trong trường, các em được tự do bày tỏ ý kiến suy nghĩ của mình
dưới sự dẫn dắt, khích lệ của người tổ chức. Vài buổi đầu cũng gặp khó khăn vì
học sinh chưa quen, chưa mạnh dạn hưởng ứng nhưng những tuần tiếp theo,
khơng khí của buổi chào cờ khác hẳn, học sinh rất hào hứng mong chờ.

Hình ảnh một buổi chào cờ đầu tuần, tổng kết hoạt động thi đua trong đó
có rèn luyện kĩ năng sống

14
SangKienKinhNghiem.net


Chủ đề “Chia sẻ yêu thương” được lồng ghép trong tiết Chào cờ đầu tuần

Chủ đề “Học cho ai” được lồng ghép vào buổi chào cờ đầu tuần, học sinh
chăm chú theo dõi
15
SangKienKinhNghiem.net


*Đổi mới hình thức sinh hoạt lớp cuối tuần - Có đánh giá hoạt động
Giáo dục kĩ năng sống
Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần nhằm đánh giá hoạt động học tập và rèn luyện
của học sinh trong tuần, được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu, giáo viên chủ
nhiệm thống nhất với giáo viên Tổng phụ trách Đội phối hợp đánh giá hoạt

động giáo dục kĩ năng sống của học sinh trong tuần, tuyên dương học sinh trước
cờ trong buổi chào cờ đầu tuần.
Để cơng việc này được duy trì thường xuyên và thực hiện tốt, trong các
buổi sinh hoạt chuyên môn, thảo luận về vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh, tôi đã chỉ đạo chuyên môn nhà trường hướng dẫn giáo viên thực hiện kế
hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giá học sinh bằng việc trang bị cho mỗi lớp 1
bản roki để đánh giá học sinh, kiểu dáng trang trí đẹp, mỗi trẻ có mỗi biểu mẫu
đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về
sự tiến bộ của các em, các mối quan hệ với thầy cô, với bạn, ghi chép những kĩ
năng học sinh đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối
mỗi độ tuổi của mỗi lớp. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu
trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá học sinh, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ
sung các biện pháp giáo dục từng học sinh và giúp các em hình thành các kĩ
năng sống cơ bản.
Để giúp giáo viên có thêm cơ sở cho việc đánh giá học sinh, nhằm tạo môi
trường thuận lợi cho việc thực hiện nhiệm vụ rèn kĩ năng sống, nhà trường đã
tạo điều kiện giúp giáo viên và học sinh tăng cường đọc sách, trang bị sách thư
viện: sách Bác Hồ, sách Lịch sử , và các loại sách khác, trang trí đẹp với nhiều
tên gọi khác nhau theo chủ đề : “tủ sách Bác Hồ ”; “tủ sách lịch sử ”; “câu đố
vui ”;… xây dựng thư viện xanh, thư viện ngoài trời, tạo điều kiện để thầy cơ
giáo, các em học sinh có thể đọc sách tại nhiều thời điểm trong ngày. Tổ chức
thảo luận về chủ đề “Trường học thân thiện- Học sinh tích cực”, về thực trạng và
giải pháp ở trường tạo điều kiện giúp giáo viên nhận ra những ưu điểm, hạn chế,
thuận lợi, khó khăn cùng trao đổi các biện pháp thực hiện. Đây cũng là cơ hội
giúp tôi đúc rút kinh nghiệm mà tôi đang nghiên cứu, khai thác để đánh giá kết
quả, rút ra bài học kinh nghiệm và hồn chỉnh thành văn bản.
Trang trí ở các gốc cây trong sân trường các khẩu hiệu nhắc nhở giáo
viên, người lớn phải gương mẫu như: “Yêu thương, tôn trọng học sinh, giữ lời
hứa với học sinh ”; “Mỗi cô giáo là tấm gương sáng về đạo đức, tự học, sáng
tạo” bằng chính hình ảnh giáo viên và học sinh của trường. Điều đó góp phần

khơng nhỏ vào việc giúp học sinh thấy mình được đùm bọc, che chở, u
thương và tơn trọng, từ đó các em sẽ tự tin thể hiện mình trong học tập và rèn
luyện cả khi ở trường cũng như ở nhà.
2.3.7. Tổ chức các hoạt động dã ngoại cho học sinh được trải nghiệm
thực tế:
Hoạt động dã ngoại cũng là một việc làm rất cần thiết trong việc giáo dục
kĩ năng sống cho học sinh, các em được đi ra ngoài, đồng nghĩa với việc tiếp cận
với một môi trường mới, rộng mở hơn, được trải nghiệm nhiều điều mới lại dưới
sự dẫn dắt của thầy cô. Hoạt động này đã được các em học sinh và các bậc phụ
16
SangKienKinhNghiem.net


huynh hưởng ứng rất nhiệt tình. Từ năm học 2015-2016, nhà trường đã phối hợp
với phụ huynh, tổ chức nhiều buổi dã ngoại cho bọc sinh mang ý nghĩa giáo dục
rất lớn, như: Tổ chức cho học sinh tham gia Hội làng Mường Địn (của xã Thành
Mỹ), thăm di tích lịch sử hang Con Moong (xã Thành Yên), thăm di tích Chiến
khu Ngọc Trạo,...qua đó học sinh trở nên thân thiện gần gũi hơn với thầy cô,
mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin nói lên nhận định và suy nghĩ của bản thân
– đó là những thành cơng rất lớn trong việc giá dục kĩ năng sống cho học sinh.
Tóm lại, hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học là cả một
quá trình, hoạt động này chỉ thật sự có hiệu quả khi người thầy phải có tâm
huyết, sự kiên nhẫn và đặc biệt phải đầu tư thời gian. Và quan trọng hơn hết là
cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng
thuận hợp tác của tập thể sư phạm, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ học
sinh, trong hai năm học qua, đã giúp nhà trường thu được một số kết quả trong
việc giáo dục kỹ năng sống cơ bản thể hiện ở các kết quả sau:
2.4.1. Kết quả từ phía học sinh:

Cuối năm học, kết quả khảo sát qua quan sát và qua các tiết học:
+ Nội dung khảo sát: Kĩ năng mạnh dạn tự tin – Khảo sát qua hoạt động
biểu diễn trong một tiếp học Âm nhạc. Kết quả thu được như sau:
Lớp
Tổng số
Mạnh dạn, tự tin
Nhút nhát, dụt dè Ghi chú
học sinh
SL
TL
SL
TL
5A

32

28

87.5%

4

12%

+ Nội dung khảo sát: Kĩ năng hợp tác qua việc thảo luận nhóm – Khảo sát
qua quan sát học sinh thực hành thảo luận nhóm trong một tiết Đạo đức:
Tổng
Biết lắng nghe,
Chưa biết lắng nghe,
Ghi chú

số học
hợp tác
hợp tác
Lớp
sinh
SL
TL
SL
TL
5A

32

29

90.5%

3

9.5%

- Học sinh đi học đều hơn, tỷ lệ chuyên cần đạt từ 99% trở lên và ít gặp khó
khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ cho bản thân, biết thương yêu
bạn bè ,biết giúp đỡ bạn cùng tiến.
- Nhiều học sinh đạt kết quả tốt trong học tập và rèn luyện, 100% học sinh
được rèn luyện các kỹ năng sống theo các chủ đề, các nhóm; học sinh đã mạnh
dạn, tự tin hơn trong giao tiếp với thầy cô và bạn bè; biết hợp tác với bạn trong
nhóm để hồn thành tốt nhiệm vụ được giao; biết sống chung hịa bình, đặc biệt
khơng xảy ra tình trạng bạo lực học đường; học sinh đã thích khám phá và học
hỏi, phát triển óc sáng tạo và nhiều kỹ năng khác.

2.4.2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ:
17
SangKienKinhNghiem.net


- Cha mẹ ln coi trọng học sinh và tích cực tham gia vào các hoạt động
giáo dục học sinh ở nhà trường.
- Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo
trong việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức
thơng qua sổ liên lạc, bảng đánh giá học sinh ở lớp;
- Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số cha mẹ dịu dàng, ít la
mắng học sinh, thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho các em , phân việc cho các
em , không cung phụng thái quá…
- Cha mẹ cảm thấy mãn nguyện với thành công của học sinh, tin tưởng vào
kết quả giáo dục của nhà trường, thông cảm, chia sẻ những khó khăn của thầy cơ
giáo, phụ giúp giáo viên trang trí lớp và các hoạt động khác.
2.4.3. Về phía giáo viên và nhà trường
Giáo viên thường xuyên gần gũi chuyện trò với học sinh, trả lời những câu
hỏi nhỏ của các em, giải quyết hợp lý, cơng bằng với mọi tình huống xảy ra giữa
các em học sinh trong lớp.
Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn.
Trong hai năm qua, nhà trường đã tổ chức nhiều phong trào, hội thi, lễ hội dành
cho trẻ như: Lễ hội trăng rằm, tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, Tổ
chức biểu diễn văn nghệ, và thực hiện trang phục dân gian khi biểu diễn Hiệu
quả lớn nhất là nhà trường đã huy động sự tham gia của cha mẹ học sinh, lực
lượng đoàn xã, các lực lượng xã hội khác trong việc giáo dục văn hóa, truyền
thống cho học sinh, đồng thời đây là những cơ hội vàng dạy trẻ kỹ năng sống.

Học sinh mạnh dạn,tự tin diễu hành trong lễ khai giảng năm học mới 2016-2017
3. Kết luận, kiến nghị

- Kết luận
Như đã trình bầy ở các phần trên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong
trường Tiểu học, đặc biệt là ở trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn, điều kiện
18
SangKienKinhNghiem.net


kinh tế xã hội cũng như văn hóa cịn nhiều hạn chế là một việc làm vơ cùng khó
khăn, cần phải đầu tư nhiều thời gian, công sức và cần phải được quan tâm đặc
biệt. Với những kết quả đạt được trong hai năm học qua, bản thân tôi mong
muốn gửi đến thầy cô giáo, cha mẹ trẻ những thông điệp mang tính thuyết phục
với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp thầy cô giáo, cha mẹ các em
những điều cơ bản để rèn kĩ năng sống cho học sinh như sau:
1. Một số điều thầy cô giáo và các bậc cha mẹ cần làm, giúp con em rèn
luyện kỹ năng sống:
Điều cần làm trước hết là người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương,
tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an tồn cho trẻ.
Nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thơng qua chơi, chơi để
lớn lên. Vì thế, người lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đó giúp trẻ tìm ra nhiều
cách học khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền
tảng tạo nên sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui
mà vừa có ý nghĩa. Đồng thời, khi trẻ tham gia vào trị chơi hoặc cơng việc trẻ
cần biết lập kế hoạch chơi, kế hoạch làm việc sáng tạo với các cách chơi và cố
gắng đạt mục đích - đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau
này.
2. Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống:
- Không hạ thấp các em : Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả
năng các em là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân
của học sinh. Khơng nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng khơng
nên nói những lời khơng hay đối với trẻ.

- Không doạ nạt: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt là chúng
ta đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận người lớn. Sự đe doạ hồn tồn có hại cho
đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi của các em tốt hơn.
- Không bao bọc con trẻ một cách thái qúa sẽ làm các em yếu đuối: Cha
mẹ thường không đánh giá đúng khả năng của các em cho rằng các em cịn nhỏ
sẽ khơng làm được một điều gì cả. Sự bao bọc thái qúa sẽ dẫn các em đến ý
nghĩ rằng bản thân các em không thể làm điều gì nên thân.Hãy nhớ: đừng bao
giờ làm hộ những gì mà trẻ có thể làm được.
- Kiến nghị
1. Đối với nhà trường: Cần có kế hoạch cụ thể và tạo mọi điều kiện thuận
tiện nhất cho việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh kể cả trong các tiết học và
trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
2. Đối với phòng Giáo dục: Cần mở thêm các lớp chuyên đề, tập huấn kĩ
hơn về vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh dành cho giáo viên trực tiếp
giảng dạy theo các khối lớp.
Nhìn chung, chúng ta biết rằng giáo dục là một quá trình tác động qua lại,
là quá trình hoạt động và giao lưu trong các mối quan hệ xã hội đa dạng ,được tổ
chức có mục đích, có kế hoạch của các nhà giáo dục và người được giáo dục để
hình thành nhân cách tồn diện trong nhà trường xã hội chủ nghĩa- không
những dạy chữ mà còn dạy người .
19
SangKienKinhNghiem.net