SÂN KHẤU TRUYỆN DÂN GIAN. KỊCH BẢN. TRẠNG QUỲNH

Kịch bản:Trạng Quỳnh
Các diễn viên:
Trạng Quỳnh (…….); Chúa (…….); Quan thị (……….); người hầu của trạng Quỳnh
(…..); Quan (……….); Sứ tàu (……); Linh (Lính 1: ……..; lính 2: …….; lính 3:
……; lính 4: …; lính 5: ………)

CẢNH 1. DÂN CHÚNG LẦM THAN DƯỚI THỜI CHÚA TRỊNH
Các vai:
Lính canh dân phu: …………..
Dân phu: 1 …….. 2 ………. 3 ………..
Quay cảnh Quỳnh nhìn đám dân phu đi khuân đá xây cung điện, đình đài cho chúa.
Lính 1: Chúng mày làm nhanh lên, chậm chạp như rùa bị.
Lính 2: thằng kia khn nhanh lên, ơng cho mấy roi bây giờ
2 lính cùng quất mấy roi vào đám dân phu.
Dân phu 1 ngã, lính 1 chạy đến quất roi và quát (thằng này lại giả vờ ngã à? Ơng đánh
cho mày chết ln này. Đứng dậy làm đi) Dân phu 2 đỡ dân phu 1 đứng dậy, khn đá
đi làm tiếp.
Quỳnh (nói 1 mình): Triều đình ngày càng thối nát. Vua chúa ăn chơi sa đọa. Chúa
Trịnh ngày càng lộng quyền; quan lại tham ô, nhũng nhiễu. Để phục vụ cho thói ăn
chơi trụy lạc của mình, chúa Trịnh khơng những tăng sưu thuế, mà còn bắt dân lành đi
phu phen, tạp dịch, xây dựng các cung điện, đình đài liên miên, khiến đời sống nhân
dân cực khổ, lầm than vô cùng. Ta vào phủ chúa chuyến này nhất định sẽ phải ra tay
để cứu giúp cho dân.

CẢNH 2. PHỦ CHÚA
Các vai: Chúa (…); Quỳnh (….); Quan thị (….)
Chúa đang nghe nhạc và được 2 cung nữ hầu hạ
Quan thị (chắp tay): Khải chúa. Tâu chúa thượng kẻ hạ thần đã đón được người tài về
kinh
Chúa (ngồi ghế): Cho dẫn vào.
Quan thị: Cho trạng Quỳnh vào yết kiến. (Sau đó sẽ đứng chắp tay, hơi cúi người)

Quỳnh (vào, chắp tay thi lễ): Tâu chúa thượng, thần xin yết kiến chúa thượng.

1


Chúa: Ta miễn lễ. Thầy từ quê ra thấy phủ chúa như thế nào?
Quỳnh (chắp tay): Khải chúa, phủ chúa thật nguy nga, lộng lẫy, thật khó có nơi nào
sánh bằng.
Chúa (đứng dậy, đi ra bàn để sẵn thư của sứ thần nước ngồi): Ta vừa nhận được bức
thơng điệp của lân quốc, ko biết ý tứ họ muốn gì. Thầy thử đoán xem.
Quỳnh (cầm bức thư và đọc): Lưỡng nhật bình đầu nhật, Tứ sơn điên đảo sơn, Lưỡng
vương tranh nhất quốc, Tứ khẩu tung hồnh gian.
(Quỳnh nhìn chúa) Khải chúa, Chỉ là trị đố chữ bình thường, ko có gì khó. 4 câu đó
tựu chung là chữ “điền”.
Chúa: Thầy nói rõ ta nghe -> ngồi xuống ghế
Quỳnh (chắp tay): Khải chúa. 2 chữ nhật là chữ điền, 4 chữ sơn ghép lại thành chữ
điền, 4 chữ khẩu ghép lại thành chữ điền. 2 chữ vương ghép lại cũng thành chữ điền.
Chúa (ngồi ghế, tay đập bàn tán thưởng): Thầy giỏi lắm. Thật ko hổ danh là trạng
nguyên. Thế mà các quan trong triều ko ai đoán được. Ta cho thầy cùng thiết triều để
tiếp sứ thần nước ngoài.
Quan thị - Khi chúa khen, quan thị cười, gật đầu 3 cái
CẢNH 2. PHỦ CHÚA – TIẾP SỨ THẦN
Diễn viên gồm: Quan (1…. 2 …….); Sứ tàu (1….. 2 ……..); Lính (1 …. 2 ….. 3
……); Chúa ( …. ); Quỳnh (…. ); Quan thị (…..)
- Chúa ngồi ngai vàng
- Quan thị đứng bên cạnh, đứng dưới 1 bậc
- 2 lính đứng 2 bên vua, cầm giáo
- 2 quan đứng phía dưới, bên phải vua
- Quỳnh đứng cạnh 2 quan, gần cửa vào.
- Kê 1 chiếc bàn phía dưới, trên bàn có 2 tờ giấy A3, 1 cây cọ vẽ và 1 khay mực

tàu
Quan thị: mời sứ thần ngoại quốc vào triều
Sứ thần nước ngoài vào, đứng 1 hàng dọc bên trái của chúa Trịnh
Sứ thần (chắp tay): Khải chúa xin ngài cho biết ý nghĩa bức thông điệp mà chúng tôi
đã gửi
Quỳnh (đưa tờ giấy ghi chữ “điền” ra): Câu trả lời của chúng tôi là chữ Điền
Sứ thần: câu trả lời quả là chính xác.
Sứ thần vẽ hình vng rồi khoanh trịn hình vng lại vào giấy (đã để sẵn trên bàn)

2


Vua và các quan nhăn mặt, lo lắng
Quỳnh: đi đến và vẽ 1 hình trịn lớn hơn bao quanh hình tròn của sứ thần
Sứ thần: lại thả nhiều hạt đỗ đen xung quanh hình trịn Quỳnh vừa vẽ
Quỳnh: dùng chiếc đũa gạt hết đỗ đen vào tay áo.
Sứ thần (gật đầu, chắp tay): xin bái phục
Các quan và vua cũng cười
Quỳnh cười, chắp tay đáp lễ -> đi đến gần chúa
Chúa: Khanh nói ta nghe, vừa rồi ý tứ là thế nào?
Quỳnh: Khải chúa, ý họ muốn nói – thành trì của ta đã bị họ bao vây. Thần trả lời
bằng cách: ta sẽ vây lại. Họ lại còn khoe qn lính của họ đơng vơ kể. Thần ngầm trả
lời: chúng ta ko sợ, chúng ta sẽ quét sạch.
Chúa gật đầu
Sứ thần: Khải chúa sau đây chúng tôi xin phô chút tài mọn. Sau 3 tiếng trống sẽ xong
1 con vật
Sứ thần 2 (gật đầu, đến bàn cầm cọ và vẽ 1 con hổ)
Các quan cùng khen: vẽ đẹp quá, đẹp q!
Quỳnh (nhìn chăm chú, suy nghĩ rồi cười nói): Kể như thế cũng là tài. Nhưng phải
mất những 3 tiếng trống mới vẽ xong 1 con vật Cịn tơi chỉ mất 1 tiếng trống sẽ vẽ

được 10 con vật.
Quỳnh nhúng 10 đầu ngón tay vào chậu mực rồi vẽ 10 giun (con rồng)
Quỳnh: Trong 1 tiếng trống, tôi đã vẽ được 10 con rồng đất.
Sứ thần (chắp tay): Nước Nam thật lắm nhân tài. Xin bái phục.
Chúa (cười): có thế chứ … tiến tửu

CẢNH 3. NHÀ QUỲNH
Các vai: Chúa (……); trạng Quỳnh (…..); Quan thị (…….); người ở của trạng
Quỳnh (…….)
Khung cảnh ở ngoài vườn

3


Chúa và Quỳnh đội khăn xếp; người ở quấn khăn nâu trên trán
Quan thị đi sau chúa, tay luôn chắp trước ngực
Quỳnh nói với chúa ln chắp tay trước ngực
Chúa (chắp tay sau mơng) Này trạng, trạng có cơng lao lớn trong việc tiếp sứ thần
ngoại bang nên ta bạn thưởng cho trạng ngơi nhà này. Trạng cịn mong muốn gì nữa
ko?
Quỳnh (chắp tay trước ngực): Khải chúa, thần đội ơn chúa, đâu dám mong muốn gì
hơn, chỉ xin chúa thượng cho thần được bày tỏ đôi điều tâm huyết.
Chúa: Được, trạng cứ nói
Quỳnh: Khải chúa, dân chúng trong thiên hạ ngày càng cực khổ vì nạn tham nhũng
của các quan lại, lòng dân ko yên dễ sinh nổi loạn. Xin chúa thượng tránh đam mê tửu
sắc. Giữ nghiêm kỉ cương.
Chúa (xua tay) Thôi thôi, chuyện quốc kế dân sinh hẹn trạng ngày mai vào triều ta
cùng đàm đạo. Bây giờ đang vui, ta ko bàn chuyện đó nữa. Hơm nay trạng thết đãi ta
món gì đây.
Quỳnh: Khải chúa, dạ món mầm đá ạ

Chúa: Mầm đá? Ta chưa ăn bao giờ, có ngon ko?
Quỳnh: Dạ ngon lắm ạ. Hơn cả sơn hào hải vị trên đời này, hơn nữa nó còn chữa được
căn bệnh kinh niên của chúa là ăn ko ngon miệng.
Chúa: Hay lắm, vậy ngươi chuẩn bị đi, ta rất muốn ăn xem hương vị thế nào.
Quỳnh: Dạ vâng, món này chế biến rất cơng phu, chúa thượng chắc phải chờ hơi lâu
đấy ạ.
Cả 3 người cùng đi ra chỗ người ở nấu mầm đá.
Người ở đang cho thêm củi vào bếp
Quỳnh (nói to): Cho thêm củi, đổ thêm nước vào, ninh mầm đá nhanh lên nghe chưa?
Người ở: vâng ạ
Chúa đi ngắm vườn cây rồi lại vào nhà, tỏ vẻ sốt ruột.
Chúa ngồi ghế. Quan thị bóp vai.
Chúa: Sao lâu thế nhỉ? Ta đói quá rồi.
Quan thị: Xin chúa thượng cố đợi thêm chút nữa ạ.

4


Chúa (đứng dậy gọi Quỳnh): Này trạng
Quỳnh: dạ, khải chúa.
Chúa: Nấu gì mà lâu thế? Ta đói q rồi. Món mầm đá xong chưa?
Quỳnh: Dạ món mầm đá ninh lâu mới bổ ạ (Quỳnh vái rồi định quay đầu lui ra)
Chúa (với tay, gọi lại): Này trạng, có món gì ăn tạm, mang lên đây, ta đói lắm rồi, ko
chờ được đâu. Món mầm đá để ăn sau cũng được.
Quỳnh: Dạ vâng ạ
Quỳnh bưng mâm cơm đặt lên bàn. Mâm cơm có: 1 âu cơm trắng, 1 bát con ăn cơm, 1
bát nước tương, 1 chai tương.
Quỳnh xới cơm cho chúa. Chúa ăn lấy ăn để (gắp rau chấm tương ăn cùng cơm)
Chúa: Món này là món gì mà ngon thế?
Quỳnh: Dạ đây là Đại phong ạ

Chúa: Đại phong là gì?
Quỳnh: Đại phong là gió lớn, gió lớn thì đổ chùa, đổ chùa thì tượng lo ạ.
Chúa: Tượng lo thì liên quan gì đến món ăn này.
Quỳnh: Dạ, tượng lo đọc lái lại là lọ tương ạ. Đây chỉ là món ăn dân dã bình thường
thơi ạ
Chúa: Ta hiểu rồi, hiểu rồi, khi đói thì ăn món gì cũng ngon chứ làm gì có món mầm
đá. Trạng lại lỡm ta rồi (cười)

CẢNH 4. Đào trường thọ
Diễn viên gồm: Quan (1,..........2 ..........); Lính (1 ....2........ 3…….. ); Chúa (.....);
Quỳnh (.......); Quan thị (.......)
- Chúa ngồi ngai vàng
- 2 lính đứng 2 bên vua, cầm giáo
- 2 quan đứng phía dưới, Quan 1 - bên phải; Quan 2 – bên trái vua
- Quỳnh đứng cạnh quan 1, tay bưng giỏ gừng
- Quan thị đứng cạnh quan 2, tay bưng đĩa đào.
Toàn triều đình hơ: Chúa thượng vạn tuế
Quỳnh dâng lên chúa giỏ gừng
Quỳnh: thần chúc chúa thượng sống lâu muôn tuổi.

5


Chúa (cười): Trạng là nhiều ẩn ý lắm, trạng tặng ta giỏ gừng là ý gì đây?
Quỳnh: Khải chúa, chúa thượng nhìn xem, những củ gừng này có hình dáng gì ạ? Đó
là hình dáng của những ngọn núi trùng trùng điệp điệp trên đất nước Đại Việt gấm vóc
của chúng ta. Thần tặng chúa thượng nhân ngày tứ tuần đại khánh chậu gừng, Chúc
chúa thượng sống lâu như sông núi để hưởng hết lộc của nhân gian.
Chúa: khá lắm, khá khen cho trạng lời lẽ văn hoa.
Quan thị (bưng vào đĩa đào): Khải chúa, sứ thần lân quốc gửi tặng chúa thượng quả

đào tiên ạ. Đây là giống trường thọ quý hiếm, ăn vào sẽ trường sinh bất lão ạ.
Chúa (ngắm nghía, gật gù): Quý lắm đây. Quan thị truyền cho các quan cùng xem để
lấy phước
Quan thị bưng quả đào đến từng quan cho các quan ngắm. Các quan ngắm, gật đầu
cười. Đến lượt Quỳnh ngắm, bất chợt Quỳnh cầm lấy quả đào cắn 1 miếng ăn. Các
quan tròn mắt ngạc nhiên.
Quan thị (trợn mắt, kêu lên): á à ngươi dám... phạm thượng (gào to)...
Chúa: (mặt giận dữ, đập bàn): Hỗn xược .... chém đầu
2 lính chạy xuống giữ 2 cánh tay Quỳnh định lơi đi.
Quỳnh (nói to): Ta cứu chúa, sao lại chém ta.
Quan: Xin bệ hạ bớt giận, đừng đổ máu trong ngày vui này
Chúa (đứng dậy): Bng ơng ta ra, sao ngươi lại nói là cứu ta?
Quỳnh: Khải chúa, đào trường thọ ăn vào sẽ sống lâu mn tuổi. Vậy mà thần mới
cắn có một miếng mà đã bị chết chém. Như vậy phải gọi là đào đoản thọ mới đúng ạ.
Nếu chúa thượng ăn cả quả thì sẽ như thế nào?
Chúa (chỉ tay, mắt giận dữ): Ngươi... Ngươi... (vung tay) Bãi triều

CẢNH 5. NHÀ QUỲNH. Kéo đổ nhà trạng
Diễn viên gồm: Chúa (….); Quỳnh (……); Quan thị (……); Lính (Lính 1; lính 2;
lính 3; lính 4; lính 5)
5 lính hùng hổ vào nhà Quỳnh
Người ở: Có chuyện gì vậy các chú?
Lính1: Ta vào kéo đổ nhà trạng vì thói sàm sỡ, phạm thượng. Tránh ra.
Cả bọn đi vào trước nhà

6


Lính 1: Bọn bay đâu, ai vào việc nấy, vào chỗ cả đi. Tao hơ thì chúng bây cùng kéo
Lính 2 + Lính 3 cùng buộc dây vào cột. Lính cịn lại đến cầm lấy dây thừng chuẩn bị

kéo. Lính 1 đứng đầu dây.
Quỳnh: Các chú làm gì thế này?
Lính1: Dạ bẩm, chúng tơi có lệnh đến kéo đổ nhà quan
Quỳnh: Lệnh của ai?
Lính1: Dạ... (cúi đầu)
Quỳnh: Thơi được, ta biết các ngươi theo lệnh của ai rồi. Lệnh là kéo đổ nhà nhưng
ko được hò la. Ai hò la, ta cắt lưỡi.
Tốp lính vào vị trí cầm dây
Lính1: Nào … 2 ... 3
Quỳnh (cao giọng): Ta cấm
Lính2: Kéo đi, kéo đi.
Tất cả cùng hết sức kéo nhưng ko kéo được.
Lính 3. Chịu thơi. Kéo nặng mà ko cho hị thì kéo làm sao được. Thơi về đi.
Lính 1. Ko được, mày đi báo đi (bảo lính 2)
Lính 1 chạy ra ngồi, đến chỗ lùm cây có quan thị đang đứng nấp. Quan thị nói thầm
vào tai của lính 1 (mày cho người ị vào nhà nó nghe rõ chưa?)
Lính 1 (chạy vào): Có lệnh mới rồi. Ko kéo được nhà thì mỗi đứa vào làm 1 bãi
Người ở: Lệnh gì mà quái ác thế.
Quỳnh: Này, lệnh cho các chú ị nhưng ko được đái. Ai đái ta cắt.
Lính 4: Ị mà ko đái thì ai làm được. Về thơi.
Quỳnh và người ở nhìn nhau cười.
Lính 5 nói với lính 4
Lính 5: Khoan, ta nghĩ ra cách rồi..
Lính 5 đi ra phía sau lùm cây, đứng dậy cầm theo gáo hứng nước tiểu; vừa đi vừa xoa
bụng rồi đổ nước ra cây
Người ở (nhìn thấy, tức giận): chú thật là quá thể mà.

CẢNH 6. Rau nhà trồng

7

Tại phủ chúa
(diễn viên: Chúa- …….; Quan thị - ……….)
Quan thị ngắm nghía, ngửi củ cải
Chúa (đi vào): Ngươi thấy cây cải thế nào?
Quan thị thấy chúa thì chắp tay vái
Quan thị: Dạ hiếm có, hiếm có ạ. Thần đã đi nhiều nơi nhưng chưa thấy cây cải nào
to thế... Ôi cái củ này, to quá, đẹp quá ... (tay vuốt củ)
Chúa: Ngươi có biết ai dâng tiến ta ko?
Quan thị: Chắc là vị quan nào nhận được ơn mưa móc của chúa đây mà.
Chúa: Trạng vừa dâng tiến ta đấy.
Quan thị: Ông ta lấy đâu ra giống cải to thế nhỉ? Vơ lí, chả nhẽ...
Chúa: Hắn nói sở dĩ có cây cải này là nhờ bón phân của những kẻ đến phá nhà và làm
bậy bạ đấy.
Quan thị (mặt hốt hoảng): Trời ạ, to gan thật, chẳng hóa ra, trạng bảo chúa ăn... (lấy
tay che miệng)
Chúa (vẻ mặt và lời nói căm giận): Đúng, trạng đã nhiều lần lỡm ta, nhưng chưa lần
nào xấc xược như lần này.
Quan thị: Khải chúa, trạng cậy mình có tài nên dám phạm thượng, coi trời bằng vung,
kiêu căng ngang ngược
Chúa: Vậy thì, ta ko cần hắn nữa
Quan thị: Khải chúa, con người này càng để lâu càng bất lợi cho ta. Nhưng khép tội
hắn ngay, thần e lòng người ko thuận
Chúa: Vậy ý ngươi thế nào?
Quan thị (ghé sát tai chúa): Xin chúa thượng mời hắn đến ăn dự yến cuối năm (ra
hiệu 2 bàn cắt chéo nhau)

CẢNH 7. NHÀ TRẠNG
Diễn viên: Quỳnh (…), Lính 2 (……), Người ở (………..)

Lính 2: Quan trạng có nhà ko?

8


Người ở: Có việc gì vậy chú?
Lính 2: Có lệnh chúa đòi, phải đưa tận tay quan trạng
Quỳnh: ai gọi gì ta đó ?
Lính2: Dạ thưa trạng, có lệnh chúa địi quan ạ.
Quỳnh (mở giấy ra xem): Ngươi về nói là ta phụng chỉ
Quỳnh (nói với người ở, vẻ mặt buồn rầu): Muộn mất rồi. Chúa mời ta dự yến cuối
năm. Ta đi chuyến này lành ít dữ nhiều. Chắc ko có cơ hội để về gặp mẹ ta và những
người thân thiết rồi.
Người ở: Trời, con biết mà
Quỳnh: Ta dặn ngươi này, ngày mai nếu ta có mệnh hệ gì, mọi người ko được khóc
lóc, cứ coi như ta vẫn còn sống. Khi nào trong phủ chúa báo tang thì ngươi mới được
phát tang ta nhớ chưa?
Người ở: vâng ạ.

CẢNH 7. PHỦ CHÚA
Diễn viên gồm: Chúa (……); Quỳnh (…….); Quan thị (………); Đầu bếp (……..)
Chúa: Hôm nay, ta ban cho trạng được dự yến cuối năm với ta
Quỳnh: Dạ, đa tạ chúa thượng
Người hầu bưng 2 bát yến lên
Chúa: Ngươi ăn đi
Chúa và Quỳnh cùng ăn
Chúa: Hê hê trạng là người có tài biết trước mọi việc. Vậy trạng có biết khi nào trạng
về nơi cực lạc ko?
Quỳnh: Khải chúa, tất nhiên là có chứ ạ
Chúa (nhìn nham hiểm): Bao giờ ?

Quỳnh: Trời sinh ra trạng là để hầu chúa, khi nào chúa ko cịn thì trạng mới chết.
Chúa: Hê hê … có thật thế khơng?
Quỳnh: cười ha ha

9


Quỳnh về, chúa cho người đi dò la tin tức. Nhà trạng vẫn sắm tết vui vẻ. Trạng vẫn
ngồi đánh cờ (nằm đọc sách)
CẢNH 8. PHỦ CHÚA
Diễn viên gồm: Chúa (……..); Quỳnh (……); Quan thị (……….); Lính 1 (……..); Lính
3 (……); Đầu bếp (……)
Lính 1: Khải chúa, nhà trạng vẫn sắm sửa tết rất vui ạ
Chúa: Nói láo, thế trạng đang làm gì?
Lính 1: Dạ, trạng vẫn đang đánh cờ với tên đầy tớ ạ
Chúa (tức giận) Gọi ngay tên đầu bếp lên đây
Quan thị: Ngươi bảo hắn phải làm đúng bát yến như bữa chúa mời trạng ăn nghe
chưa?
Lính1: tn lệnh.
Đầu bếp: Khải chúa
Quan thị: Hơm nọ có làm đúng như lời ta dặn ko?
Đầu bếp: Dạ đúng như thế này ạ
Chúa (đập bàn): Thôi im đi, các ngươi về hùa lừa ta hả?
Quan thị: Vơ lí, chả nhé (ngửi bát yến hít hít)
Chúa: Ngửi ngửi, hít hít cái gì, hắn cịn sống sờ sờ ra đấy lại cịn vơ lí với chả nhẽ gì.
Lính 3: Dạ bẩm, quan trạng gửi vào dâng để chúa ngự (dâng 1 đĩa trái cây)
Chúa: Lại còn thế nữa, chúng mày đối ta, chúng mày lừa ta.
Chúa bưng bát yến và ăn
Quan thị (hốt hoảng lo sợ) Khải chúa...
Chúa: Ta mà ko chết, chúng mày chết với ta

Chúa ôm bụng đau, nằm lăn ra
Quan thi và đầu bếp đỡ chúa
Quan thị: Khải chúa... Chúng mày đâu, gọi ngự y
Quan: Muộn rồi, chúa thượng đã băng hà...
Quan thị: Ngươi đã giết chúa. Cảnh vệ đâu.. Bắt hắn nhốt vào ngục

10


Đầu bếp: Con ko có tội...
CẢNH 9. NHÀ TRẠNG
Nghe tin chúa chết, người ở vuốt mắt cho Quỳnh, thắt khăn trắng lên đầu
Người ở: Đúng là trạng chết chúa cũng băng hà
Dưa gang đỏ đít thì cà đỏ chơn.
Xin quan trạng hãy n nghỉ nơi chín suối. Tơi sẽ đưa quan về quê theo di nguyện.

11