đặc san về xử lí vi phạm hành chính
34
tạp chí luật học
i phm phỏp lut núi chung v vi phm
hnh chớnh núi riờng l hin tng xó
hi phc tp cú mi liờn h a chiu vi rt
nhiu cỏc yu t xó hi khỏc. u tranh
phũng, chng vi phm phỏp lut cng nh vi
phm hnh chớnh ũi hi phi gii quyt ng
b nhiu vn trong ú cn coi trng vic
nhn thc v hon thin cỏc quy nh phỏp lut
v x pht vi phm hnh chớnh. Trong phm vi
bi vit ny chỳng tụi bn n ba vn c
bn l khỏi nim vi phm hnh chớnh, xỏc nh
hnh vi vi phm hnh chớnh v quy nh v
pht tin trong x pht vi phm hnh chớnh.
1. Khỏi nim vi phm hnh chớnh
Trong khoa hc lớ lun v phỏp lut, vi
phm phỏp lut c nh ngha l nhng
hnh vi nguy him cho xó hi, trỏi phỏp lut,
do ngi cú nng lc trỏch nhim phỏp lớ thc
hin mt cỏch c ý hoc vụ ý. õy l c s lớ
lun cn thit cho vic nhn din, phõn tớch
cỏc loi vi phm phỏp lut c th trong nghiờn
cu cng nh ỏp dng phỏp lut thc tin. Vi
phm hnh chớnh l mt dng ca vi phm
phỏp lut, do ú nú cú y cỏc du hiu c
bn ca vi phm phỏp lut. Tuy nhiờn, do lnh
vc qun lớ nh nc l rt rng, cỏc quy
phm phỏp lut hnh chớnh khụng ch l quy
phm bo v m ch yu l cỏc quy phm
iu chnh nờn vi phm hnh chớnh khỏc vi
ti phm khụng ch v ch th, mc nguy
him m cũn c im ca quy phm phỏp
lut trc tip xỏc nh tớnh phỏp lớ ca hnh
vi. Xỏc nh vi phm hnh chớnh l ni dung
cú ý ngha quan trng trong vic nghiờn cu
vn trỏch nhim hnh chớnh.Vic a ra
nh ngha vi phm hnh chớnh trong phỏp
lut thc nh l cn thit cho nhn thc phỏp
lut núi chung v cú tớnh hu ớch cho quỏ
trỡnh ỏp dng x lớ cỏc vi phm thc t núi
riờng. Trc ht i vi ngi dõn, h cng
cn phi bit vi phm hnh chớnh cú cỏc du
hiu no t ỏnh giỏ cỏc hot ng thc t
ca mỡnh hoc xem xột, so sỏnh hnh vi vi
ch th khỏc khi cn thit. Trong trng hp
cú vi phm thc t, nu c quan cú thm
quyn a ra quyt nh khụng ỳng h cn
phi cú s hiu bit nht nh cú chớnh
kin v vic khiu ni hoc khiu kin hnh
chớnh. i vi nhng ch th cú thm quyn
x lớ vi phm hnh chớnh, khi gii quyt cỏc
v vic c th cn ch rừ cho ng s hiu
hnh vi no ca h l vi phm hnh chớnh,
c quy nh ti vn bn quy phm phỏp lut
no v theo ú phi b x lớ ra sao. Nu vic
x lớ vi phm thc t ch n gin buc ỡnh
ch hnh vi vi phm, lp biờn bn, ghi biờn lai
x pht v thu tin pht m thiu i s din
gii cn thit s gim tớnh giỏo dc, nhiu khi
to nờn s c ch cho ch th vi phm dn
n thỏi khụng hp tỏc, ln trn phỏp lut.
Hn na, vic x lớ vi phm n thun ch
V
* Ging viờn chớnh Khoa hnh chớnh - nh nc
Trng i hc lut H Ni
ThS. Lê vơng long *
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
Tạp chí luật học 35
quan tõm tớnh thc nh ca phỏp lut thỡ s
gp nhiu tr ngi v mt nhn thc khi cỏc
quy nh phỏp lut ú cú s thay i. Tuy
nhiờn, t trc n nay, v mt phỏp lut thc
nh, vi phm hnh chớnh mi c nh
ngha mt ln trong Phỏp lnh x pht vi
phm hnh chớnh nm 1989: Vi phm hnh
chớnh l hnh vi do cỏ nhõn, t chc thc
hin mt cỏch c ý hoc vụ ý, xõm phm cỏc
quy tc qun lớ nh nc m khụng phi l ti
phm hỡnh s v theo quy nh ca phỏp lut
phi b x lớ hnh chớnh. Qua khỏi nim ny
cho thy cỏc du hiu ca vi phm hnh chớnh
ó ớt nhiu c khc ho nh l hnh vi cú
li, xõm phm cỏc quy tc qun lớ nh nc.
im thiu nh ngha ny l du hiu nng
lc trỏch nhim hnh chớnh ca ch th v
im khụng chớnh xỏc khi cho rng xõm hi
cỏc quy tc qun lớ nh nc. Trờn thc t,
quy tc qun lớ nh nc cú rt nhiu v do
nhiu loi ch th a ra trong ú cú c cỏc
ch th khụng cú chc nng qun lớ hnh
chớnh. Do ú, khụng phi mi quy tc qun lớ
nh nc u l quy phm phỏp lut v cng
khụng phi xõm phm cỏc quy tc ú u l
vi phm hnh chớnh. Trong Phỏp lnh x lớ vi
phm hnh chớnh nm 2002 khụng cú nh
ngha vi phm hnh chớnh, tuy nhiờn ti khon
2 iu 1 cú ghi: X pht vi phm hnh chớnh
c ỏp dng i vi cỏ nhõn, c quan, t
chc cú hnh vi c ý hoc vụ ý vi phm cỏc
quy nh ca phỏp lut v qun lớ nh nc
m khụng phi l ti phm v theo quy nh
ca phỏp lut phi b x pht hnh chớnh.
Mc dự õy khụng phi l nh ngha y
v vi phm hnh chớnh nhng li khc phc
c im thiu chớnh xỏc ca nh ngha
theo Phỏp lnh x pht vi phm hnh chớnh
nm 1989 bng vic nờu lờn tớnh phỏp lớ ca
hnh vi vi phm l xõm hi cỏc quy nh
ca phỏp lut v qun lớ nh nc. Nhỡn
chung, cỏch tip cn c nờu ra trong hai
Phỏp lnh (1989 v 2002) u gn vi vic x
pht (x lớ) vi phm hnh chớnh nờn cú thờm
phn m khụng phi l ti phm m theo
quy nh ca phỏp lut phi b x pht hnh
chớnh. Vn bit l ranh gii gia vi phm
hnh chớnh v ti phm rt khú nh lng
bng cỏc tiờu chớ cú tớnh khoa hc v cú sc
thuyt phc nhng vic xõy dng nh ngha
vi phm hnh chớnh b trúi buc vi vn x
pht (x lớ) nh trờn thiu cht ch v v vn
t khụng thun. Theo chỳng tụi, vi phm hnh
chớnh l nhng hnh vi nguy him cho xó hi,
do ngi cú nng lc trỏch nhim hnh chớnh
thc hin mt cỏch c ý hoc vụ ý vi phm
cỏc quy nh phỏp lut v qun lớ nh nc,
xõm hi cỏc quan h xó hi c cỏc quy
phm hnh chớnh bo v.
2. Xỏc nh hnh vi vi phm hnh chớnh
Trong lớ lun v thc tin, hnh vi vi
phm hnh chớnh c coi l yu t vt cht
cn thit phi xỏc nh cú c s truy cu
trỏch nhim hnh chớnh. Vic xỏc nh mi
quan h gia ni dung v hỡnh thc ca vi
phm ũi hi chỳng ta phi nghiờn cu rừ hn
cu trỳc ca cỏc quy phm phỏp lut. Phn
ln cỏc nh nghiờn cu u thng nht rng
quy phm phỏp lut gm ba b phn cu
thnh l gi nh, quy nh, ch ti. Phn gi
nh thng nờu ch th, a im, thi gian,
iu kin, hon cnh thc t m khi ri vo
hon cnh, iu kin ú ch th ó xỏc nh
c yờu cu, ngh thc hin hnh vi mụ t
trong phn quy nh. Phn quy nh th hin
rừ rt ý chớ ca nh nc thụng qua vic xỏc
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
36
Tạp chí luật học
nh hnh vi ch th nờn thc hin, phi thc
hin hoc khụng c thc hin khi vo
hon cnh, iu kin ó gi nh. Phn ch ti
thng nờu cỏc bin phỏp m nh nc s tỏc
ng vo ch th khụng thc hin ỳng ni
dung ca phn quy nh. Cỏc hnh vi nờu
trong phn quy nh cú th l hnh vi nờn
thc hin (nu vic thc hin hnh vi ny cú
kh nng mang li nhng li ớch nht nh
cho cỏ nhõn, xó hi ng thi vụ hi i vi
cỏc ch th khỏc), phi thc hin (nu vic
khụng thc hin s gõy hu qu xu cho xó
hi), khụng c thc hin (nu vic thc
hin s gõy hu qu xu cho xó hi). Nh vy,
ghi nhn cỏch x s no trong phn quy nh
ó th hin nh nc ỏnh giỏ cỏch x s ú
l cn thit i vi xó hi núi chung. Nhng
nhng hnh vi khụng thc hin hoc thc
hin khụng ỳng phn quy nh cú ng
ngha vi hnh vi vi phm phỏp lut núi
chung v vi phm hnh chớnh núi riờng
khụng? Cú quan im cho rng hnh vi khụng
thc hin hoc thc hin khụng ỳng phn
quy nh ca quy phm l vi phm phỏp lut.
Nhng thc ra vn khụng n gin nh
vy. Tớnh trỏi phỏp lut l khụng th thiu i
vi vi phm phỏp lut (v vi phm hnh
chớnh) nhng khụng phi mi hnh vi trỏi
phỏp lut u l vi phm phỏp lut (hay vi
phm hnh chớnh). Phi núi rng mc dự phỏp
lut c bo m bng sc mnh cng ch
ca Nh nc nhng ú khụng phi l s bo
m u tiờn v duy nht. t ra cỏc quy
phm phỏp lut, Nh nc mong mun nú
c thc hin mt cỏch t giỏc. Bi khi
c thc hin mt cỏch t giỏc thỡ phỏp lut
phỏt huy c ton b giỏ tr tớch cc ca nú.
Trong ch ta, mi quan h gia Nh nc
v nhõn dõn l mi quan h hp tỏc (ch
khụng i u) nhm to mụi trng qun lớ
thun li v kh nng t hiu qu qun lớ
cao. Mt khỏc, bng vic a ra ngh, yờu
cu, mnh lnh trong phn quy nh Nh nc
mong mun thit lp trt t xó hi nht nh
hoc trt t xó hi tt hn (so vi trt t xó
hi s cú nu khụng theo cỏc quy nh ú).
Cho nờn khụng phi tt c cỏc hnh vi
khụng thc hin hoc thc hin khụng ỳng
phn quy nh u i ngc li li ớch xó
hi hay chng i Nh nc v u cn phi
b Nh nc x lớ, tc l phi coi l vi phm
phỏp lut (v vi phm hnh chớnh). Vy lm
th no xỏc nh c hnh vi no l
hnh vi vi phm hnh chớnh?
xỏc nh hnh vi vi phm hnh chớnh
cn cn c vo hai du hiu l du hiu ni
dung v du hiu hỡnh thc. Du hiu ni
dung l tớnh nguy him cho xó hi ca hnh
vi. Du hiu hỡnh thc ca vi phm phỏp lut
hnh chớnh l hnh vi ú phi c phỏp lut
hnh chớnh quy nh. Thc cht du hiu hỡnh
thc l s phỏp lut hoỏ du hiu ni dung.
Trong xõy dng phỏp lut, xỏc nh hnh
vi vi phm hnh chớnh iu cn bn cn xỏc
nh du hiu ni dung. Mt hnh vi ch cú
th b coi l vi phm hnh chớnh núi riờng v
vi phm phỏp lut núi chung khi nú cha
ng kh nng phỏ v trt t xó hi, lm
phng hi cỏc giỏ tr, cỏc li ớch xó hi c
nh nc tha nhn v bo v. Hn na, tớnh
nguy him ny phi t n mt mc nht
nh m xó hi khụng chp nhn c. Song
mc nguy him cho xó hi ca hnh vi l
i lng tru tng m trong nhiu trng
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
Tạp chí luật học 37
hp khụng cú phng tin o lng no xỏc
nh c chớnh xỏc mc ca nú. Mt
khỏc, nguy him hay khụng, nguy him n
mc no li tu thuc vo s ỏnh giỏ ca
Nh nc, vo iu kin kinh t, xó hi, mụi
trng, yờu cu, mc ớch qun lớ c th. Mt
hnh vi xy ra vo thi im ny cú th khụng
nguy him hay mc nguy him cho xó hi
khụng ỏng k nhng xy ra vo thi im
khỏc li cú tớnh nguy him ỏng k. Chng
hn, trong lnh vc giao thụng ng b, Nh
nc ó ban hnh nhng quy nh v quy tc
giao thụng, iu kin v ngi v phng tin
tham gia giao thụng nhng khụng phi mi
hnh vi khụng theo ỳng nhng quy nh ú
u c quy nh l vi phm hnh chớnh.
Trong nhng nm gn õy, do s gia tng
nhanh chúng ca cỏc phng tin tham gia
giao thụng trong iu kin h thng giao
thụng cha ỏp ng c nhu cu, cng thờm
ý thc chp hnh phỏp lut ca ngi tham
gia giao thụng kộm dn n tỡnh trng khụng
bo m trt t an ton giao thụng v nhiu
tai nn ỏng tic xy ra. Do vy, tớnh nguy
him cho xó hi ca mt s hnh vi ó tng
lờn ng thi thit lp trt t an ton giao
thụng cn thit, nhiu hnh vi trc kia cha
c coi l vi phm phỏp lut thỡ nay ó
c quy nh l vi phm hnh chớnh. Vớ d,
hnh vi iu khin xe ụ tụ cú kớnh chn giú,
kớnh ca khụng phi l loi kớnh an ton,
khụng i xe p bờn phi chiu i ca mỡnh,
i xe p vt bờn phi trong trng hp
khụng c phộp
(1)
Vic xỏc nh hnh vi vi phm hnh chớnh
cng cn phi phõn bit vi phm hnh chớnh
vi ti phm. Vi phm hnh chớnh v ti
phm trong nhiu trng hp ch khỏc nhau
v mc nguy him cho xó hi ca hnh vi,
trong ú vi phm hnh chớnh cú mc nguy
him cho xó hi thp hn ti phm. S phõn
bit ny thng da vo mt s du hiu nh
s ln vi phm, tớnh cú t chc ca vi phm,
hu qu ca hnh vi Khi xõy dng phỏp
lut, cn thit phi lng hoỏ mt s du hiu
xỏc nh ranh gii gia vi phm hnh
chớnh v ti phm.
Xỏc nh hnh vi vi phm hnh chớnh cũn
phi cn c vo iu kin v ch th thc hin
hnh vi. Quy phm phỏp lut l quy tc x s
mu dnh cho cỏc i tng m phỏp lut
hng ti. Vi mc ớch chớnh l thit lp trt
t xó hi cn thit, cú nhiu quy tc x s
khụng ch t ra vi cỏc ch th cú nng lc
trỏch nhim phỏp lớ m cũn bao gm c cỏc
ch th khụng cú nng lc trỏch nhim phỏp
lớ, vớ d, cỏc quy phm v quy tc an ton giao
thụng. D nhiờn, i vi cỏc ch th khụng cú
nng lc trỏch nhim phỏp lớ, cỏc quy tc x
s mang tớnh cht hng dn, khuyn khớch
ỏp dng l ch yu. Cỏc hnh vi trỏi phỏp lut
do cỏc ch th ny thc hin khụng phi l vi
phm hnh chớnh vỡ khụng tho món iu kin
v ch th. Vớ d, iu 57 Ngh nh s
36/2001/N-CP ngy 10/7/2001 v vic bo
m trt t an ton giao thụng ng b v
trt t an ton giao thụng ụ th quy nh tr
em di 12 tui khụng c iu khin xe
p cú ng kớnh bỏnh xe t 650mm tr lờn.
Hnh vi tr em di 12 tui iu khin xe p
cú ng kớnh bỏnh xe t 650mm tr lờn
khụng phi l vi phm hnh chớnh, vỡ ch
c coi l vi phm hnh chớnh khi ngi
thc hin hnh vi t 14 tui tr lờn. Cng
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
38
Tạp chí luật học
xin bn thờm v khon 6 iu 3 Phỏp lnh x
lớ vi phm hnh chớnh nm 2002: Khụng x
lớ vi phm hnh chớnh trong cỏc trng hp
thuc tỡnh th cp thit, phũng v chớnh ỏng,
s kin bt ng hoc vi phm hnh chớnh
trong khi ang mc bnh tõm thn hoc cỏc
bnh khỏc lm mt kh nng nhn thc hoc
kh nng iu khin hnh vi. Cú th khng
nh, v mt ni dung thỡ quy nh ny hon
ton khụng chớnh xỏc do khụng nhn thc
ỳng cỏc thuc tớnh c bn ca hnh vi. Hnh
vi c hiu l cỏch ng x c biu hin
bng c ch, hnh ng c th
(2)
c hỡnh
thnh trờn c s nhn thc. Khi ch th b mt
kh nng nhn thc thỡ mi hot ng ca h
ch l nhng thao tỏc vụ thc ch khụng phi
l hnh vi. V, ó khụng l hnh vi thỡ khụng
th coi l vi phm phỏp lut ngay c khi gõy
hu qu xu cho xó hi v trỏi phỏp lut.
(3)
Nh vy, vic mt kh nng nhn thc t nú
ó loi b vi phm phỏp lut, loi b vic x
lớ ca Nh nc i vi ch th ch khụng
phi vn coi l vi phm phỏp lut hnh chớnh
nhng khụng b x lớ nh khon 6 iu 3
Phỏp lnh x lớ vi phm hnh chớnh nm 2002
ó a ra. Hn na, khi ch th b mt kh
nng nhn thc thỡ mt luụn kh nng iu
khin hot ng (ch khụng l hnh vi) ca
h. Nhng mt kh nng iu khin hnh vi
cha hn ó b mt kh nng nhn thc.
Nh vy, vic xỏc nh hnh vi no l vi
phm hnh chớnh trong quỏ trỡnh xõy dng
phỏp lut v x lớ vi phm hnh chớnh khụng
n gin l s phiờn ngang t ni dung ca
phn quy nh ca cỏc quy phm phỏp lut.
õy l cụng vic ũi hi s cõn nhc, xem xột
vn mt cỏch ton din trong mi quan h
vi cỏc yu t kinh t - xó hi trong ú vi
phm hnh chớnh xut hin v tn ti, cng
nh yờu cu bo m phỏp ch nhm qun lớ
t nc mt cỏch tt nht.
3. Quy nh v pht tin trong x pht
vi phm hnh chớnh
Mt vi phm hnh chớnh cú th b x pht
bng mt trong ba hỡnh thc pht chớnh l
cnh cỏo, pht tin, trc xut (khi hỡnh thc
trc xut l hỡnh thc pht chớnh). Trong ú:
Cnh cỏo c ỏp dng i vi cỏ nhõn, t
chc vi phm hnh chớnh nh, ln u, cú
tỡnh tit gim nh hoc i vi mi hnh vi vi
phm hnh chớnh do ngi cha thnh niờn
t 14 n di 16 tui thc hin (iu 13
Phỏp lnh x lớ vi phm hnh chớnh nm
2002); trc xut l buc ngi nc ngoi
cú hnh vi vi phm phỏp lut Vit Nam ri
khi lónh th nc cng ho xó hi ch ngha
Vit Nam (iu 15 Phỏp lnh x lớ vi phm
hnh chớnh nm 2002). Theo ú, phm vi ỏp
dng cnh cỏo v trc xut tng i hn hp,
ph bin nht l pht tin. Tuy nhiờn, vic
quy nh v mc pht tin hin nay cũn cú
nhng vng mc cn c gii quyt:
- Gii hn pht tin ca cỏc ch th cú
thm quyn x pht
Khi quy nh thm quyn pht tin ca
tng ch th, phỏp lut quy nh mc ti a
mi ch th c quyn ỏp dng, mc ti a
ny c xỏc nh cn c vo mc ti a ca
khung tin pht quy nh i vi tng hnh vi
c th. iu 57 Phỏp lnh x lớ vi phm hnh
chớnh nm 2002 quy nh: Mc pht tin c
th i vi mt hnh vi vi phm hnh chớnh l
mc trung bỡnh ca khung tin pht c quy
nh i vi hnh vi ú; nu cú tỡnh tit gim
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
Tạp chí luật học 39
nh thỡ mc pht tin cú th thp hn nhng
khụng gim quỏ mc ti thiu ca khung tin
pht; nu cú tỡnh tit tng nng thỡ mc pht
cú th tng lờn nhng khụng c vt quỏ
mc ti a ca khung tin pht. Nh vy,
nu hnh vi vi phm hnh chớnh khụng cú tỡnh
tit tng nng, gim nh thỡ mc pht ng
nhiờn c n nh l mc gia ca khung v
mc ti a ca khung ch ỏp dng khi hnh vi
cú nhiu tỡnh tit tng nng. Trờn thc t, cỏc
hnh vi vi phm hnh chớnh khụng cú tỡnh tit
tng nng, gim nh cú s lng ln hn
nhiu ln nhng hnh vi cú tỡnh tit tng
nng, gim nh. Tc l ngi cú thm quyn
x pht thng xuyờn x pht cỏc hnh vi vi
phm hnh chớnh vi cỏc tỡnh tit c bn
nhng thm quyn x pht li cn c vo mc
pht i vi hnh vi cú tỡnh tit tng nng c
bit. Cỏch quy nh ny vụ hỡnh trung ó hn
ch mt cỏch ỏng k thm quyn ca cỏc ch
th cú thm quyn x pht vi phm hnh
chớnh. Chng hn, hnh vi sn xut bng, a
nhc cú ni dung phn ng hoc ghộp thờm
õm thanh, hỡnh nh cú ni dung phn ng
vo bng nhc, a nhc ó c phộp lu
hnh nhng cha n mc truy cu trỏch
nhim hỡnh s cú khung tin pht t
10.000.000 ng n 30.000.000 ng. Nu
hnh vi ny khụng cú tỡnh tit tng nng,
gim nh thỡ mc pht l 20.000.000 ng,
mc pht ny phự hp vi thm quyn ca
ch tch u ban nhõn dõn huyn. Nhng theo
quy nh ca iu 42 Phỏp lnh x lớ vi phm
hnh chớnh nm 2002 thỡ ch tch u ban nhõn
dõn huyn khụng cú quyn pht i vi hnh
vi ny vỡ mc ti a ca khung tin pht l
30.000.000 ng ó vt quỏ gii hn thm
quyn ca ch tch huyn.
- Khụng thng nht trong quy nh ca
phỏp lut dn n khú khn cho vic ỏp dng
Cỏc quy nh ca phỏp lut u ch quy
nh mt khung tin pht cho mt hnh vi vi
phm, trong ú bao hm c hnh vi thụng
thng, hnh vi cú tỡnh tit tng nng, hnh vi
cú tỡnh tit gim nh v theo iu 57 Phỏp
lnh mc pht trờn mc trung bỡnh ca khung
ch ỏp dng khi hnh vi cú tỡnh tit tng nng.
Nu xem xột mt s quy nh ca Ngh nh s
15/2003/ N-CP ngy 19/2/2003 quy nh x
pht vi phm hnh chớnh v giao thụng ng
b s thy cú vn khụng n. n c, khon
8 iu 19 quy nh: pht tin t 5.000.000
ng n 10.000.000 ng i vi hnh vi
lng lỏch, ỏnh vừng hoc ui nhau trờn
ng b trong hoc ngoi ụ th ca ngi
iu khin xe ụ tụ v khon 9 iu 19 quy
nh: pht tin t 10.000.000 ng n
20.000.000 ng i vi hnh vi vi phm quy
nh ti khon 8 iu ny m gõy tai nn
hoc khụng chp hnh lnh dng xe ca
ngi ang thi hnh cụng v hoc chng i
ngi thi hnh cụng v nhng cha n
mc truy cu trỏch nhim hỡnh s. Trong
cỏc iu kin ỏp dng khon 9 cú tỡnh
tit khụng chp hnh lnh dng xe ca
ngi ang thi hnh cụng v, õy chớnh l
tỡnh tit tng nng c quy nh ti khon
8 iu 9 Phỏp lnh x lớ vi phm hnh
chớnh nm 2002 Tip tc thc hin hnh vi
vi phm hnh chớnh mc dự ngi cú thm
quyn ó yờu cu chm dt hnh vi ú.
Vy khi hnh vi c quy nh ti khon 8
iu 19 Ngh nh s 15/2003/N-CP cú tỡnh
đặc san về xử lí vi phạm hành chính
40
Tạp chí luật học
tit tng nng ny thỡ ỏp dng mc pht trờn
mc trung bỡnh ca khung ti khon 8 l t
trờn 7.500.000 ng n 10.000.000 ng hay
ỏp dng mc trung bỡnh ca khung ti khon 9
l 15.000.000 ng?
- Mc pht c th i vi mt vi phm
hnh chớnh
Theo tinh thn ca Phỏp lnh x lớ vi
phm hnh chớnh nm 2002 thỡ cỏc hnh vi vi
phm hnh chớnh u cú khung tin pht
ỏp dng nhng thc ra khi x pht ngi cú
thm quyn x pht khụng cú quyn la chn
mc pht trong gii hn ca khung m buc
phi ỏp dng mt mc ó c n nh khi
hnh vi khụng cú tỡnh tit tng nng, gim
nh, ú l mc trung bỡnh ca khung. Cú th
thy, mc pht tin c ỏp dng th hin s
ỏnh giỏ ca Nh nc v tớnh cht, mc
nguy him cho xó hi ca vi phm. Vic xỏc
nh chớnh xỏc mc pht tng xng vi hnh
vi vi phm cú ý ngha tớch cc trong u tranh
phũng, chng vi phm phỏp lut. Cỏc hnh vi
vi phm hnh chớnh cú cựng tờn gi xy ra
trờn thc t rt a dng, ng nhiờn khụng
hon ton ging nhau v tớnh cht, mc
nguy him cho xó hi v rừ rng ũi hi b x
pht vi mc pht khỏc nhau. Xin ly vớ d v
hnh vi lỏi xe ụ tụ chy quỏ tc quy nh
trờn 20% c quy nh ti im a khon 7
iu 9 Ngh nh s 15/2003/N-CP. Hnh
vi chy quỏ tc quy nh 21% hay 100%,
thm chớ hn na u l hnh vi chy quỏ
tc quy nh trờn 20%. Rừ rng vic chy
quỏ 100% tc quy nh nguy him hn
nhiu so vi chy quỏ tc quy nh 21%
nhng c hai trng hp u b pht nh nhau
l 1.500.000 ng. Chỳng tụi cho rng vic
quy nh khung tin pht hin nay thc cht l
quy nh mc tin pht c nh i vi tng
hnh vi. Cn phi quy nh khung theo ỳng
ngha cú th cỏ bit hoỏ mc pht i vi
tng hnh vi c th bng cỏch: 1) Nhng hnh
vi m s cú mt ca cỏc tỡnh tit tng nng,
gim nh khụng lm thay i ln v tớnh cht,
mc nguy him cho xó hi ca hnh vi thỡ
quy nh mt khung chung bao hm trong ú
c hnh vi vi nhng tỡnh tit c bn v hnh
vi cú tỡnh tit tng nng, gim nh; 2) Nhng
hnh vi m s cú mt ca cỏc tỡnh tit tng
nng, gim nh lm thay i ỏng k tớnh
cht, mc nguy him cho xó hi ca hnh
vi thỡ cn cú cỏc khung c bn, khung i vi
hnh vi cú tỡnh tit tng nng, khung i vi
hnh vi cú tỡnh tit gim nh. V tt nhiờn,
khi x pht ngi cú thm quyn cú quyn
la chn mt mc pht thớch hp trong gii
hn ca khung. Cỏch quy nh ny khụng ch
x pht mt cỏch thớch ỏng thụng qua vic
cỏ bit hoỏ mc pht i vi tng vi phm c
th m cũn gii quyt c c bt hp lớ v
gii hn thm quyn pht tin ca cỏc ch th
cú quyn x pht v khú khn trong thc tin
x pht nh ó phõn tớch trờn./.
(1).Xem: Lut Giao thụng ng b; Ngh nh s
49/CP ngy 26/7/1995 quy nh x pht hnh chớnh v
hnh vi vi phm trt t an ton giao thụng ng b v
trt t an ton giao thụng ụ th; Ngh nh s 39/2001/N-
CP ngy 13/7/2001 quy nh x pht hnh chớnh v vi
phm trt t an ton giao thụng ng b v trt t an
ton giao thụng ụ th; Ngh nh s 15/2003/N-CP
ngy 19/2/2003 quy nh x pht vi phm hnh chớnh
v giao thụng ng b.
(2).Xem: T in ting Vit thụng dng, Nxb. Giỏo
dc, H Ni,1995, tr.456.
(3).Xem: Lờ Vng Long: ng c hoỏ hnh vi phỏp
lut, Tp chớ lut hc s 1/2000, tr.36.