ĐẶC điểm của GIAI cấp CÔNG NHÂN VIỆT NAM, nội DUNG sứ MỆNH LỊCH sử và VIỆC THỰC HIỆN sứ MỆNH đó của GIAI cấp CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

BÀI TẬP LỚN
HỌC PHẦN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
CHỦ ĐỀ: ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM, NỘI
DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH ĐĨ
CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY

Hà Nội, tháng 3 năm 2021

TIEU LUAN MOI download :


1

TIEU LUAN MOI download :


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................................................... 2
I. Lý luận chung về giai cấp công nhân Việt Nam..................................................................... 3
1. Khái niệm giai cấp công nhân............................................................................................... 3
2. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam....................................................................... 4
II. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay............................................. 5
1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.......................5
2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay......................6
2.1. Thực hiện nội dung kinh tế - kỹ thuật của sứ mệnh lịch sử................................... 6
2.2. Thực hiện nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử.................................... 8
2.3. Thực hiện nội dung văn hóa - xã hội của sứ mệnh lịch sử................................... 10
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................................. 12

2

TIEU LUAN MOI download :


LỜI MỞ ĐẦU
Trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản, C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã
khẳng định: “Giai cấp tư sản khơng những đã rèn những vũ khí giết mình; nó cịn tạo ra
những người sử dụng vũ khí ấy – những cơng nhân hiện đại, những người vơ sản”.
Điều đó có nghĩa rằng, sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại là tất yếu khách
quan. Ngày nay, sau cuộc khủng hoảng và sụp đổ của mơ hình chủ nghĩa xã hội hiện
thực ở Liên Xô và Đông Âu vào cuối thế kỷ XX, nhiều người đã bộc lội sự hoài nghi
về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Các thế lực thù địch, chống cộng cùng với
các phần tử cơ hội, xét lại và chủ nghĩa thực chứng mới dưới mọi hình thức đã và đang
âm mưu xuyên tạc, phủ nhận nhiều quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử, trong đó
có quan điểm về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Trong
bối cảnh này, việc làm sáng tỏ và nhận thức một cách đúng đắn hơn về giai cấp cơng
nhân và về vai trị sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam không chỉ mang ý
nghĩa lý luận sâu sắc mà cịn có ý nghĩa thực tiễn hết sức to lớn.

3

TIEU LUAN MOI download :


I. Lý luận chung về giai cấp công nhân Việt Nam
1. Khái niệm giai cấp công nhân
Khái niệm “Giai cấp công nhân” mặc dù diễn đạt bởi nhiều thuật ngữ khác nhau
nhưng nhìn chung được các nhà kinh điển xác định dựa trên hai phương diện cơ

bản:
Trên phương diện kinh tế - xã hội, giai cấp công nhân được định nghĩa là sản
phẩm và chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân là những
người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất
cơng nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Họ lao động bằng phương thức
công nghiệp ngày càng hiện đại với những đặc điểm nổi bật như: sản xuất bằng
máy móc, lao động có tính chất xã hội hóa, năng suất lao động cao và tạo ra những
tiền đề của cải vật chất cho xã hội mới. Theo C.Mác – PhAngghen thì cơng nhân
công xưởng công nghiệp là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại.
Trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, các ông từng nhấn mạnh rằng:
“công nhân cũng là một phát minh của thời đại mớ, giống như máy móc vậy”.
Về phương diện chính trị - xã hội, giai cấp công nhân là sản phẩm xã hội của
quá trình phát triển tư bản chủ nghĩa, một xã hội có “điều kiện tồn tại dựa trên cơ
sở chế độ làm thuê”. Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, “giai cấp vô sản là
giai cấp những cơng nhân làm th hiện đại, vì mất các tư liệu sản xuất của bản
thân, nên buộc phả bán sức lao động của mình để sống.”
Theo chủ nghĩa Mác – Lenein: Giai cấp cơng nhân là một tập đồn xã hội, hình
thành và phát triển cũng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; Họ
lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá
trình sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã
hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do khơng có tư liệu sản xuất, buộc phải
bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích
cơ bản của họ đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ
mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và
chủ nghĩa cộng sản trên tồn thế giới.
Cịn ở Việt Nam, tại Hội nghị lần thứ sáu của Ban chấp hành Trung ương khóa
X, Đảng ta xác định: “Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn,
đang phát triển bao gồm những người lao động chân tay và trí óc, làm công hưởng
4

TIEU LUAN MOI download :


lương trong các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản
xuất, kinh doanh, dịch vụ có tính chất cơng nghiệp”.
2. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam, trước hết cũng có những đặc điểm chung của giai
cấp nhân trên thế giới được đúc kết từ những nghiên cứu về giai cấp công nhân (giai
cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư
bản của Mác và Ăng-ghen bao gồm:
Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương
thức công nghiệp với đặc trưng cơng cụ lao động là máy móc, tạo ra
năng suất lao động cao, q trình lao động mang tính chất xã hội hóa.
Giai cấp cơng nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là
chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công
nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức
sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội.
Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn
luyện cho giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ
chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lý lao động công
nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt
để.
Tuy vậy, hiện nay, giai cấp công nhân trên thế giới cũng đã có một số
biến đổi khác biệt về mặt đặc điểm như: xu hướng “trí tuệ hóa” tăng
nhanh (gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, giai
cấp công nhân ngày càng có trình độ cao và hiểu biết sâu rộng về tri
thức và kỹ năng nghề nghiệp), xu hướng “trung lưu hóa” gia tăng
(hiện nay, một bộ phận cơng nhân đã tham gia vào sở hữu một lượng
tư liệu sản xuất của xã hội và được “trung lưu hóa” về mức sống).
Tại Việt Nam, giai cấp công nhân ra đời và phát triển gắn liền với chính sách

khai thác thuộc địa của thực dân Pháp. Giai cấp công nhân Việt Nam cũng mang
những đặc điểm riêng so với giai cấp công nhân trên tồn thế giới, chủ yếu như:
Giai cấp cơng nhân Việt Nam phát triển chậm vì nó sinh ra và lớn lên
ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, dưới ách thống trị của thực dân
Pháp.
Trực tiếp đối kháng với tư bản thực dân Pháp, trong cuộc đấu tranh
chống tư bản thực dân đế quốc và phong kiến để dành độc lập chủ
quyền, xóa bỏ ách bóc lột và thống trị thực dân, giai cấp công nhân
5

TIEU LUAN MOI download :


đã tự thể hiện mình là lực lượng chính trị tiên phong để lãnh đạo cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc, giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa dân
tộc Việt Nam với đế quốc thực dân và phong kiến thống trị, mở đường
cho sự phát triển của dân tộc trong thời đại cách mạng vô sản.
Giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp nhân
dân trong xã hội. Lợi ích của giai cấp cơng nhân và lợi ích dân tộc
gắn chặt với nhau, tạo thành động lực thúc đẩy đoàn kết giai cấp gắn
liền với đoàn kết dân tộc trong mọi thời kỳ đấu tranh cách mạng, từ
cách mạng giải phóng dân tộc đến cách mạng xã hội chủ nghĩa, trong
xây dựng chủ nghĩa xã hội và trong sự nghiệp đổi mới hiện này.
Tuy nhiên, những đặc điểm nêu trên bắt nguồn từ lịch sử hình thành và phát
triển giai cấp cơng nhân Việt Nam với cơ sở kinh tế - xã hội – chính trị ở đầu thế kỷ
XX. Hiện nay, qua hơn 30 năm đổi mới, những đặc điểm đó của giai cấp cơng nhân
đã có những biến đổi do tác động của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và những
tác động của tình hình quốc tế và thế giới. Bản thân giai cấp cơng nhân Việt Nam
cũng có những biến đổi tư cơ cấu xã hội – nghề nghiệp, trình độ học vấn và tay nghề
bậc thợ, đến đời sống, lối sống, tâm lý ý thức. Đội tiên phong của giai cấp cơng

nhân là Đảng Cộng Sản đã có một quá trình trưởng thành, trở thành Đảng cầm
quyền duy nhất ở Việt Nam, đang nỗ lực tự đổi mới, tự chỉnh đốn để nâng cao năng
lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng ngang tầm nhiệm vụ. Một số
nét biến đổi chính có thể kể đến sau đây:
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã tăng nhanh về số lượng và chất
lượng, là giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, gắn với phát triển kinh tế tri thức, bản vệ tài nguyên và môi
trường.
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp,
có mặt trong mọi thành phần kinh tế nhưng đội ngũ công nhân trong khu
vực kinh tế nhà nước là tiêu biểu, đóng vai trị nịng cốt, chủ đạo.
Cơng nhân tri thức, nắm vững khoa học – công nghệ tiên tiến, và công
nhân trẻ được đào tạo nghè theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa
được rẻn luyện trong thực tiễn sản xuất và thực tiễn xã hội, là lực lượng
chủ đạo trong cơ cấu giai cấp công nhân, trong lao động và phong trào
cơng đồn.

6

TIEU LUAN MOI download :


II. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Về kinh tế, giai cấp công nhân Việt Nam với số lượng đơng đảo cơng nhân có
cơ cấu ngành nghề đa dạng, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp
ở mọi thành phần kinh tế, với chất lượng ngày một nâng cao về kỹ thuật và công nghệ
sẽ là nguồn nhân lực lao động chủ yếu tham gia phát triển nền kinh tế thị trường hiện
đại, định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy khoa học – công nghệ làm động lực quan trọng,
quyết định tăng năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả. Đảm bảo tăng trưởng kinh

tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, thực hiện hài hài lợi ích cá nhân –
tập thể và xã hội.
Về mặt chính trị - xã hội, cùng với nhiệm vụ giữ vững và tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng thì nhiệm vụ “giữ vững bản chất giai cấp cơng nhân của Đảng, vai trị
tiên phong, gương mẫu của cán bộ đảng viên” và “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn
Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” là những nội dung chính yếu, nổi bật, thể hiện
sức mệnh lịch sử giai cấp cơng nhân về phương diện chính trị - xã hội.
Về mặt văn hóa tư tưởng, nội dung trực tiếp về văn hóa tư tưởng thể hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với nội dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội
chủ nghĩa, giáo dục đạo đức cách mạng, rèn luyện lối sống, tác phong công nghiệp,
văn minh, hiện đại, xây dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam, hồn thiện
nhân cách. Bên cạnh đó, giai cấp cơng nhân cịn tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh
vực tư tưởng lý luận để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh, đó là nền tảng tư tưởng của Đảng ta, chống lại những quan điểm sai trái,
những xuyên tạc của các thế lực thù địch, kiên định lý tưởng, mục tiêu và con đường
cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
2.1. Thực hiện nội dung kinh tế - kỹ thuật của sứ mệnh lịch sử
Trong những năm đổi mới, giai cấp công nhân nước ta đã có những bước phát
triển tích cực, mạnh mẽ, đang tăng nhanh về số lượng, ngày càng đa dạng về cơ cấu,
đồng thời chất lượng đội ngũ được nâng lên, đã xuất hiện bộ phận cơng nhân trí thức.
Cùng với các giai cấp, giai tầng xã hội khác trong khối đại đồn kết tồn dân tộc, giai
cấp cơng nhân đã có đóng góp to lớn vào q trình phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước, phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh
cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, làm cho nước ta trở thành một nước công
7

TIEU LUAN MOI download :

nghiệp theo hướng hiện đại. có nền cơng nghiệp hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa
trong một, hai thập kỷ tới, với tầm nhìn tới giữa thế kỳ 21 (2050).
Về mặt sản xuất, giai cấp công nhân là lực lượng cơ bản, chủ yếu, có vai trị to lớn
trong nền kinh tế quốc dân. Mặc dù về số lượng công nhân ở nước ta chiếm tỷ lệ không
lớn trong tổng số dân cư (khoảng 13%) nhưng nắm giữ những cơ sở vật chất và các
phương tiện sản xuất hiện đại nhất của xã hội, quyết định phương hướng phát triển chủ
yếu của nền kinh tế. Giai cấp công nhân là lực lượng lao động đóng góp nhiều nhất vào
ngân sách nhà nước. Hằng năm giai cấp đóng góp khoảng 50% tổng sản phẩm xã hội
và bảo đảm hơn 60% ngân sách nhà nước.
C. Mác khẳng định, giai cấp công nhân là chủ thể của phương thức sản xuất
công nghiệp với các đặc tính: cơng cụ lao động là máy móc, năng suất lao động cao, lao
động có tính chất xã hội hóa cao và gợi mở nhiều giải pháp tích cực cho q trình phát
triển xã hội. Chính từ q trình sản xuất vật chất bằng phương thức cơng nghiệp, giai
cấp công nhân được xác định là giai cấp quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội
hiện đại và thơng qua đó, chuẩn bị những tiền đề vật chất cho xã hội tương lai. Lý luận
đó đang tiếp diễn với mức độ sâu sắc và rộng lớn hơn trong thời điểm hiện tại ở cuộc
Cách mạng công nghiệp 4.0. Những nghiên cứu về cuộc cách mạng này đang xác nhận
điều đó. Về đại thể, như dự báo của Giáo sư K. Sô-áp: “Những sáng tạo lớn về công
nghệ sắp thổi bùng những thay đổi lớn lao trên khắp thế giới - như một tất yếu khách
quan”. Tốc độ của những sáng kiến lan tỏa nhanh, năng suất lao động tăng mạnh.
Chẳng hạn cách đây hơn 1 thập niên, dự án đầu tiên về giải mã bộ gen người mất 13
năm để hồn thành với chi phí là 2,7 tỷ USD. Còn hiện nay, một bộ gen người có thể
được giải trình tự trong vài giờ với chi phí vài nghìn USD. Các máy giải trình tự gen
“để bàn” giá thành tương đối thấp có thể được sử dụng trong chẩn đốn thường ngày,
có khả năng cải thiện đáng kể việc điều trị từ việc ứng dụng công nghệ ADN để đưa ra
các phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân. Tiếp theo là sinh học tổng hợp cho
khả năng tùy chỉnh chính xác các sinh vật bằng việc chỉnh sửa ADN được thiết kế có
chủ đích.

Nhìn chung, “sự hài hịa và tích hợp ngày càng tăng của nhiều ngành và nhiều phát
kiến khác nhau” vừa tạo ra những đột phá mới trong sản xuất và dịch vụ, vừa tạo ra
những cơ sở mới cho tăng năng suất lao động xã hội. Cần chú ý tới những biểu hiện
mới của tính chất xã hội hóa, bộc lộ từ cuộc Cách mạng công nghiệp 3.0 và nay đang
tiếp diễn.
Cơ hội học tập đang mở rộng hơn với mọi người. Hiện nay, người ta nói nhiều đến vấn
đề giảm dần nhu cầu về lao động giản đơn, tăng lao động trình độ cao nhưng chưa chú
8

TIEU LUAN MOI download :


ý đến khả năng tiếp cận giáo dục - dạy nghề cũng tăng lên và dễ dàng hơn với đa số.
Người lao động hiện đại dễ dàng hơn trong việc học tập để nâng cao tay nghề và mở
rộng khả năng chuyển đổi nghề nghiệp trước những thách thức về việc làm do Cách
mạng công nghiệp 4.0 đặt ra.
Kiến thức, kỹ năng lao động hiện đại đang có xu hướng xã hội hóa. Máy tính, điện
thoại thơng minh, các kho dữ liệu khổng lồ có thể dễ dàng tiếp cận với chi phí thấp, các
trường đại học, cao đẳng với nhiều chương trình đào tạo từ xa… là những điều kiện
thuận lợi để người lao động bình thường có thể học tập và tự học để nâng cao trình độ
chuyên môn thông qua cơ sở của truyền thông số. “Dễ tiếp cận, chi phí thấp, trung tính
về địa lý của truyền thông là những nhân tố cho phép tương tác rộng rãi hơn, vượt qua
các ranh giới xã hội, kinh tế, văn hóa, chính trị, tơn giáo và ý thức hệ”.
Nhu cầu của thị trường sức lao động hiện đại vừa đặt ra yêu cầu cao về chất lượng của
nguồn nhân lực, vừa nâng cao vị thế của người lao động. Khi đã có một trình độ tương
đương với nhu cầu của thị trường, vị thế của người công nhân cũng khác trước khi
thương lượng với người sử dụng lao động về giá cả của hàng hóa sức lao động. Trong
điều kiện mới, khả năng tự bảo vệ của người lao động đã được tăng lên.
Sự biến đổi cấu tạo hữu cơ tư bản thay đổi cũng đang làm rõ xu thế xã hội hóa lực
lượng sản xuất. Tri thức khoa học và cơng nghệ có vai trị lớn trong sản xuất đang tạo

ra một thay đổi quan trọng: tư bản khả biến (v) tăng nhanh, tư bản bất biến (c) giảm
tương đối trong tỷ lệ cấu thành giá trị của hàng hóa. Vai trị to lớn của tri thức, tay
nghề, văn hóa, kinh nghiệm của người cơng nhân trong sản xuất công nghiệp đang
từng bước phá vỡ cơ chế chiếm hữu của giai cấp tư sản, vốn bắt nguồn từ độc quyền
sở hữu tư liệu sản xuất, độc quyền chiếm đoạt giá trị thặng dư.
Máy móc, cơng nghệ sẽ vẫn tiếp tục đóng vai trị là “những nhà cách mạng” thầm lặng.
Chính xu hướng “tích hợp, hội tụ của thế giới vật chất, thế giới số và con người” quy
định và thúc đẩy xã hội phải phát triển khác đi. Nó buộc con người trong q trình sản
xuất hiện đại không chỉ chú ý đến lợi nhuận, hiệu quả kinh tế mà cịn phải quan tâm đến
nhiều khía cạnh khác của phát triển bền vững.
Xã hội hóa là xu thế khách quan đang được Cách mạng công nghiệp 4.0 thúc đẩy khá
mạnh mẽ. Nó thể hiện ở xu hướng tiếp hợp, liên ngành, liên kết chuỗi trong sản xuất
hiện đại. Xã hội hóa cịn thể hiện ở sự gắn kết các khâu sản xuất - dịch vụ - tiêu dùng.
Trước đây, trong Cách mạng công nghiệp 3.0 vốn đã có bước tiến dài với lý thuyết makét-tinh, cịn ngày nay đang tiếp diễn với việc kết hợp đa chiều: kỹ thuật số, vật chất và
sinh học trong sản xuất và dịch vụ.
9

TIEU LUAN MOI download :


2.2. Thực hiện nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử
Theo quan niệm của C. Mác, sở dĩ giai cấp cơng nhân có sứ mệnh lịch sử là vì họ là
giai cấp đại diện cho xu thế xã hội hóa của lực lượng sản xuất hiện đại. Trong sản xuất
công nghiệp, họ vừa là “sản phẩm của nền đại công nghiệp”, vừa là chủ thể của quá
trình này. Do gắn liền với phương thức lao động này, giai cấp cơng nhân có được
những phẩm chất, như tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác, tâm lý lao động
cơng nghiệp... Đó là những phẩm chất cần thiết cho một giai cấp cách mạng và có năng
lực lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa.
C. Mác là người đầu tiên chỉ ra quan hệ lợi ích phức tạp giữa công nhân và tư bản. Hai
bên vừa đối lập nhau về lợi ích cơ bản, vừa phụ thuộc nhau về lợi ích hằng ngày trong

thị trường sức lao động. Lao động sống của công nhân là nguồn gốc cơ bản của giá trị
thặng dư và sự giàu có của giai cấp tư sản cũng chủ yếu nhờ vào việc bóc lột được
ngày càng nhiều giá trị thặng dư. “Trong xã hội ấy, những người lao động thì khơng
được hưởng, mà những kẻ được hưởng lại khơng lao động”. Đây là mâu thuẫn cơ bản
về lợi ích giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản và là cốt lõi của bất công và đấu
tranh giai cấp trong xã hội hiện đại. Mâu thuẫn ấy không thể điều hịa và chỉ có thể
được giải quyết bằng việc xóa bỏ chế độ bóc lột giá trị thặng dư trên cơ sở xác lập một
quan hệ sản xuất mang tính chất cơng hữu những tư liệu sản xuất chủ yếu. Chính lực
lượng sản xuất mang tính chất xã hội hóa đã chỉ ra biện pháp giải quyết ấy.
Theo đó, nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được
xác định là cuộc đấu tranh vì các mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, như cơng bằng, bình
đẳng, dân chủ… và tập trung nhất là việc xác lập chế độ chính trị - xã hội mới do giai
cấp công nhân lãnh đạo - chế độ xã hội chủ nghĩa để tạo ra tiền đề chính trị cho xây
dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.
Ngày nay, giai cấp công nhân Việt Nam đã ngày càng trở nên lớn mạnh, có giác ngộ
giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng; có ý thức công dân yêu nước, yêu chủ nghĩa
xã hội, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa của dân tộc; nhạy bén và vững vàng trước những
diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và những biến đổi của tình hình trong nước.
Đồng thời, họ cịn có tinh thần đồn kết dân tộc, đoàn kết và hợp tác quốc tế, đủ khả
năng là giai cấp lãnh đạo thực hiện sức mệnh lịch sử.
Song song với đó, cuộc cách mạng cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa ở Việt Nam đang
tạo cơ hội và làm nổi bật các nội dung sau: Dân chủ hóa - cơng nghệ số góp phần mở
rộng truyền thông, tạo điều kiện để thông tin đến với mọi người, qua đó phát triển dân
chủ. Với những nước phát triển, thông qua thành tựu khoa học - công nghệ, người dân
có điều kiện tốt hơn để giám sát và chia sẻ quyền lực với nhà nước đương trị. Công
10

TIEU LUAN MOI download :

nghệ và thiết bị ngày càng cho phép người dân tiếp cận gần hơn với chính phủ để nêu
ý kiến, để cùng phối hợp hoạt động. Đồng thời, các chính phủ cũng sở hữu sức mạnh
về công nghệ để tăng cường sự quản trị của mình đối với người dân dựa trên những hệ
thống giám sát rộng rãi và khả năng điều khiển kết cấu hạ tầng số. “Tuy nhiên, xét về
tổng thể, các chính phủ sẽ ngày càng phải đối mặt với áp lực phải thay đổi cách thức
tiếp cận hiện nay của họ đối với sự tham gia của cơng chúng và quy trình đưa ra quyết
định khi vai trò trung tâm của họ trong việc thực thi chính sách bị suy giảm trước sự
xuất hiện của các nguồn cạnh tranh mới, sự phân phối lại và phân bổ quyền lực dưới sự
hỗ trợ đắc lực của công nghệ”.
Cùng với những cơ hội để phát triển dân chủ, cơng bằng, bình đẳng, cuộc cạnh tranh đấu tranh giữa “hai con đường”, giữa chế độ xã hội chủ nghĩa và chế độ tư bản chủ
nghĩa dường như cũng sắp bước vào một bước ngoặt lịch sử mới. Hãy thử sắp xếp các
dữ kiện chính trị, xã hội lớn gắn với các chu kỳ cách mạng công nghiệp: Cách mạng
công nghiệp lần thứ nhất và Công xã Pa-ri - năm 1871; Cách mạng công nghiệp lần thứ
hai với Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917; Cách mạng công nghiệp lần thứ ba với
sự kiện Đông Âu - Liên xô và cải cách, đổi mới… Lơ-gíc đó cho phép chúng ta dự báo
và kỳ vọng vào những thay đổi của đời sống chính trị, xã hội theo hướng tích cực.
Khơng ai khác, chính giai cấp cơng nhân với trình độ được tri thức hóa, với tổ chức
khoa học và tinh thần cách mạng sẽ vẫn là chủ thể hàng đầu của những cuộc cách mạng
trong tương lai.
Cách mạng công nghiệp hiện đại với những tiền đề mà nó tạo ra sẽ cho thấy những
bước tiến mới của chủ nghĩa xã hội hiện thực. Hiện nay, hầu hết các quốc gia đang
phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa đều rất quan tâm và quyết tâm mạnh mẽ
hướng tới Cách mạng công nghiệp 4.0. Đây cũng là một con đường để phát triển rút
ngắn, để xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội.
2.3. Thực hiện nội dung văn hóa - xã hội của sứ mệnh lịch sử
Trên bình diện thế giới hiện nay, hịa bình, hợp tác cùng phát triển trong mơi trường
dân chủ, cơng bằng, bình đẳng đang là xu thế lớn. Xu thế ấy tạo điều kiện thuận lợi
cho sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Xét cho cùng, mọi tiến bộ xã hội trong lịch sử và gần gũi hơn là những thành quả
nhiều mặt của các cuộc cách mạng công nghiệp gần đây cũng chỉ xoay quanh một vấn

đề lớn của nhân loại, đó là làm thế nào để kết hợp hài hịa giữa tăng trưởng kinh tế với
tiến bộ, công bằng xã hội. Hệ giá trị của giai cấp công nhân với những giá trị cơ bản
phù hợp với những tiêu chí cơ bản xã hội hiện đại, như lao động, công bằng, bình
đẳng, dân chủ và sự phát triển tự do toàn diện cho mỗi người… đang ngày càng được
11

TIEU LUAN MOI download :


hiện thực hóa. Ngày nay, giai cấp cơng nhân Việt Nam đang thường xuyên giáo dục
cho các thế hệ công nhân và lao động trẻ ở nước ta về ý thức giai cấp, bản lĩnh chính
trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, củng cố mỗi liên hệ mật thiết giữa giai
cấp cơng nhân với dân tộc, đồn kết giai cấp gắn liền với đoàn kết dân tộc và đoàn kết
quốc tế. Điều này đã tạo nên sự kết hợp của sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại
trong thời đại Hồ Chí Minh hiện này.
Quan niệm của chủ nghĩa Mác và những nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội thời kỳ cải
cách, đổi mới đã đưa ra một tiếp cận văn hóa và nhìn nhận rằng: “Chủ nghĩa xã hội là
văn minh hóa văn hóa, chứ không chỉ giản đơn là sự vận động của vật chất và phúc lợi
vật chất của mọi người… Chủ nghĩa xã hội là chủ nghĩa nhân văn, không chỉ trên
ngun tắc loại trừ mọi hình thức bóc lột, áp bức, bần cùng hóa, bạo lực, mà căn bản là
các quan hệ xã hội toàn diện và lối sống hàng ngày xứng đáng với tính người… Chủ
nghĩa xã hội là sự bảo đảm tính phụ thuộc biện chứng và sâu sắc của sự phát triển tự do
từng cá nhân với sự phát triển tự do của mọi người trong xã hội”. Quan niệm về chủ
nghĩa xã hội đầy tính nhân văn ấy sẽ làm mới, cập nhật và có điều kiện rộng rãi hơn
trong q trình hiện thực hóa.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra ở thời điểm hiện tại là một thành tựu
của văn minh, có những đóng góp, bổ sung vào nhận thức duy vật lịch sử về các vấn
đề trong phát triển. Ở phương diện xã hội, sát cánh cùng giai cấp sản xuất ra của cải
vật chất - giai cấp công nhân, “đang xuất hiện ngày càng đông đảo tầng lớp/giai cấp
sáng tạo trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, thiết kế, nghệ thuật, văn hóa, giải trí,

truyền thơng, giáo dục - đào tạo, y tế, pháp luật. Cùng với sự phát triển của cách mạng
công nghiệp và kinh tế sáng tạo, lao động sáng tạo ngày càng chiếm vị trí chủ đạo
trong lực lượng lao động xã hội, đặt ra vấn đề nhìn nhận lại vai trò của các giai cấp,
tầng lớp trong xã hội hiện đại…”. Hệ giá trị của giai cấp cơng nhân theo đó có thể
được bổ sung những giá trị tuy khá đặc thù nhưng gần gũi của các tầng lớp khác như
trí thức - nhóm xã hội coi sáng tạo, dân chủ như điều kiện môi trường để lao động và
phát triển.
Bên cạnh đó, cucách mạng cơng nghiệp cũng đặt ra nhiều vấn đề mới, từ quá trình vận
động tự thân và việc bị các thế lực lợi dụng vào những mưu đồ phản tiến bộ, phản văn
hóa. Tuy nhiên, tiến bộ xã hội có đủ sức mạnh để lựa chọn biện pháp tối ưu để giải
quyết. Như GS. K. Sô-áp khẳng định: “Tôi vững tin rằng kỷ ngun cơng nghệ mới,
nếu được định hình một cách tích cực và có trách nhiệm, sẽ có thể là một chất xúc tác
cho một cuộc phục hưng văn hóa mới”. Cũng có thể nói như vậy với sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân Việt Nam và chủ nghĩa xã hội ở thế kỷ XXI.
12

TIEU LUAN MOI download :


13

TIEU LUAN MOI download :


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc đại học – không chuyên lý
luận chính trị 2019) – Bộ Giáo Dục Và Đào Tạo
“Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng
sản” và ý nghĩa thời đại” – Tạp chí của ban Tun giáo trung ương
Thời kỳ cơng nghiệp 4.0: Sứ mệnh lịch sử vẫn thuộc về giai cấp công nhân hiện

đại – Báo Lao Động
Những nhận thức mới về giai cấp công nhân hiện nay – Tạp chí Cộng Sản

14

TIEU LUAN MOI download :