BỆNH HỌC ĐỘNG VẬT ĐỊNH NGHĨA BỆNH HỌC

MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA BỆNH HỌC

PGS.TS. Nguyễn Văn Khanh
BSTY. Lê Nguyễn Phương Khanh

1


1. Bệnh học (Pathology)
Là sự khảo sát những thay đổi về phương diện cơ thể
học, hóa học và sinh lý học trong cơ thể con vật gây ra
bởi bệnh tật. Môn bệnh học được chia ra nhiều ngành
chuyên môn.
a. Bệnh học đại cương (General pathology)
Khảo sát những thay đổi căn bản thông thường trong
các mô hay cơ quan
b. Bệnh học chuyên biệt (Special pathology)
Là môn học áp dụng những thay đổi căn bản trong Bệnh
học đại cương vào những bệnh riêng biệt của con vật,
bao gồm sự khảo sát có hệ thống từng cơ quan và ghi
nhận những thay đổi bệnh lý gây ra bởi những bệnh
cảm nhiễm, ký sinh trùng, thiếu dinh dưỡng, thương
tích...
2


c. Bệnh học thử nghiệm (Experimental pathology)
Là sự tạo ra những bệnh tích (lesions) bằng các phương
pháp thí nghiệm
d. Bệnh học đại thể (Macroscopic hay Gross pathology)
Là sự khảo sát một con vật bằng cách mổ xẻ có hệ thống

và khơng cần có những kính phóng đại
e. Bệnh học sau chết (Post-mortem pathology)
Là sự khảo sát một con thú sau khi chết
f. Bệnh học vi thể hay mô bệnh học, tế bào bệnh học
(Microscopic pathology, Histopathology, Cellular
pathology)
Là sự khảo sát các mô được làm tiêu bản vi thể và
nhuộm các loại màu khác nhau
3


g. Bệnh học phi lâm sàng (Clinical pathology)
Gồm những phương pháp phịng thí nghiệm dùng để
giúp các y sĩ chẩn bệnh
h. Bệnh học thể dịch (Humoral pathology)
Là sự khảo sát những thay đổi trong huyết thanh
như: kháng thể (antibodies), agglutinins, precipitins,
lysins, opsonins, antitoxins... sinh ra trong cơ thể khi
thú bị bệnh
i. Bệnh học hóa học (Chemical pathology)
Là sự khảo sát những thay đổi hóa học trong thể
dịch và mơ do hậu quả của bệnh
k. Bệnh học sinh lý (Physiological pathology)
Những biến đổi bệnh lý liên hệ tới sự hoạt động của
các cơ quan (sự chuyển động, sự tiêu hóa, sự tiết
dịch, sự biến dưỡng...)
4


2. Khám nghiệm tử thi (Necropsy; Autopsy)

Là sự khám nghiệm một con thú sau khi chết bằng
cách mổ xẻ có hệ thống.
3. Bệnh tích (Lesion)
Là những thay đổi trong cơ thể thú, trong mô và cơ
quan do bệnh tấn công và tạo nên
4. Bệnh tích chủ yếu hay bệnh trưng
(Pathognomonic lesion)
Là những bệnh tích xác định bệnh một cách chắc
chắn
5. Sinh thiết (Biopsy)
Là sự cắt và khảo sát mô và tế bào lấy từ một con
vật còn sống
5