(SKKN 2022) một số giải pháp giúp học sinh THPT tăng chỉ số cảm xúc EQ thông qua công tác chủ nhiệm

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT VĨNH lỘC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH
THPT TĂNG CHỈ SỐ CẢM XÚC EQ
THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM.

Người thực hiện: Bùi Thị Nguyệt
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Cơng tác chủ nhiệm

THANH HĨA, NĂM 2022


MỤC LỤC
Trang
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu......................................................................................2
1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm........................................................2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh ngiệm..........................3
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.....................................................5
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân đồng nghiệp và nhà trường..........................................................................18
3. Kết luận, kiến nghị

3.1. Kết luận........................................................................................................18
3.2. Kiến nghị......................................................................................................18


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Bùi Thị Nguyệt
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: THPT Vĩnh Lộc
TT
1.
2.
3.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
giá xếp loại

Một số kinh nghiệm trong việc tích hợp
giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng
dạy môn sinh học lớp 11.
Một số kinh nghiệm về tính số kiểu gen
tối đa trong quần thể.

Sở GD &
ĐT Thanh
Hóa
Sở GD &

ĐT Thanh
Hóa
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho Sở GD &
học sinh trung học phổ thông qua Tiết 21- ĐT Thanh
Bài 19 – “Ảnh hưởng của thuốc hóa học Hóa
bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và
môi trường” – Công nghệ 10.

Kết quả
đánh giá
xếp loại
Loại C

2009-2010

Loại B

2011-2012

Loại B

2014-2015

Năm học đánh
giá xếp loại

4.

Hệ sinh thái, sinh quyển và vấn đề bảo vệ Sở GD &
mơi trường.

ĐT Thanh
Hóa

Loại C

2017-2018

5.

Giúp học sinh THPT nâng cao nhận thức Sở GD &
tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân trước ĐT Thanh
các đại dịch tồn cầu thơng qua chủ đề Hóa
virut và bệnh truyền nhiễm

Loại C

2020-2021


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Những phẩm chất tâm lí của người giáo viên – PH. N. GÔNÔBÔLIN, Người
dịch : Nguyễn Thế Hùng, Ninh Giang - Nhà xuất bản giáo dục – 1976.
[2] Ứng xử sư phạm – Trịnh Trúc Lâm, Nguyễn Văn Hộ - Nhà xuất bản đại học
sư phạm – 2011.
[3] Giáo trình tâm lí học giáo dục – Nguyễn Đức Sơn - Nhà xuất bản đại học sư
phạm - 2017.
[4] Điều lệ trường trung học - Bộ GD & ĐT.
[5] Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet về giáo dục Việt Nam - Nguồn:

[6] Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet về chỉ số cảm xúc EQ - Nguồn:




1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài.
Hiện nay xu hướng tồn cầu hóa và cơng nghệ 4.0 ngày càng phát triển,
làm cho con người ngày càng bận rộn, tấp nập, vội vã... địi hỏi kĩ năng, thao tác,
trí tuệ và cách ứng xử, hành vi trong công việc phải hồn thiện hơn. Theo thời
gian chỉ số IQ khơng ngừng gia tăng, đặc biệt là các quốc gia phát triển, đáp ứng
ngày càng cao với việc xử lí số liệu trong công việc. Song để đạt tới sự thành
công bên cạnh chỉ số IQ cao thì một chỉ số đang được quan tâm nhiều hiện nay,
đó là chỉ số cảm xúc – EQ. EQ là viết tắt tiếng anh của Emotional Quotient,
được hiểu theo nghĩa là khả năng xác định, kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ của bản
thân và người xung quanh. Vì vậy EQ là chỉ số đo lường trí tuệ về cảm xúc của
con người và là yếu tố quyết định hành vi của người đó [6]. Chỉ số EQ cao đồng
nghĩa với việc họ sống rất giàu tình cảm, ln thấu hiểu, giúp đỡ mọi người
xung quanh và được nhiều người yêu mến, tôn trọng. Cho nên người có EQ cao
có khả năng thành cơng trong cuộc sống hơn thực tế hơn là trên sách vở. Khi đi
xin việc nếu sở hữu IQ cao sẽ giúp bạn dễ dàng được nhận. Nhưng để làm việc
được lâu dài, có khả năng thăng tiến thì chúng ta phải cần đến EQ. Đó cũng
chính là lí do mà nhiều nhà tuyển dụng hiện nay có đưa bài test EQ khi tuyển
chọn nhân viên. Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ số EQ có thể thay đổi do
luyện tập mỗi ngày như: tập thể thao để tinh thần minh mẫn, giảm stress, tham
gia nhiều hoạt động để tăng tương tác với mọi người, trở thành tình nguyện viên,
viết nhật kí mỗi ngày, học các kĩ năng giao tiếp, biết cách kiềm nén cơn giận,
đọc sách, hỏi bạn bè để biết bạn cần phải hồn thiện điều gì…
Trong thực tế cuộc sống cho thấy có những doanh nhân thành đạt khi bị

phá sản họ nhảy lầu tự tử, mặc dù số tài sản cịn lại họ có thể sống dư giả đến hết
đời. Nhiều ông bố, bà mẹ chỉ vùi đầu vào cơng việc, ít quan tâm, để ý đến con
cái. Sinh viên đi học vì theo ý của bố mẹ, khơng biết ước mơ, tương lai của
mình sẽ đi đâu, về đâu, học để làm gì, cơng việc liệu có tạo niềm vui trong cuộc
sống. Nhiều học sinh chỉ biết ăn với học mà vô cảm thiếu quan tâm đến những
người xung quanh. Vẫn cịn đâu đó những học sinh nghịch ngợm, phá phách,
ngang bướng, bạo lực học đường, yêu đương vượt quá giới hạn, có lối suy nghĩ
học cho bố mẹ chứ khơng phải học cho mình. Cịn có những thanh niên có lối
sống khơng lành mạnh, thích tiêu xài, nghiện ngập, mại dâm, ma túy... có những
em học sinh bỏ học để đi làm để kiếm tiền, thậm chí có những em đang ở độ tuổi
đến trường – độ tuổi vơ tư, hồn nhiên lại có thái độ uất ức, bức xúc, bế tắc và
cuối cùng tự tìm đến cái chất để giải thoát cho bản thân, như trường hợp nam
sinh cấp 3 tên L.N.N.M. (16 tuổi), học sinh trường THPT chuyên Hà Nội –
Amsterdam, nạn nhân có biểu hiện trầm cảm, trước khi nhảy lầu tự tử, em có để
lại thư tuyệt mệnh. Trường hợp em học sinh B.Đ.K lớp 8A2, trường THCS Ngô
Mây, đã để lại thư tuyệt mệnh rồi treo cổ tự tử, nội dung bức thư cho biết áp lực
cuộc sống gia đình làm em không thoải mái, hoặc như em T.T.D. (12 tuổi), ở
tầng 22 chung cư Goldmark City, em D. đang học lớp 6, theo gia đình, có thể do
áp lực về việc học tập, làm bài thi không tốt, nên D. đã nhảy từ tầng 22
xuống. Em Đ.T.T trú ở xóm 1, xã Nam Nghĩa, hiện đang là học sinh lớp 10,
trường THPT dân lập Sào Nam đã nhảy cầu tự tử vì bị trầm cảm. Trường hợp
1


em L.Q.H chuyên tin Lam Sơn đạp xe đến Nghệ An bị mất tích 3 ngày nhờ cộng
đồng mạng chia sẻ gia đình mới tìm được con. Tại trường THPT Vĩnh lộc cịn có
những em học sinh như P.Q.S phải nghỉ học vì bất ổn kinh tế gia đình, bố mẹ bất
hịa, em P.T.T nghỉ học vì u đương vượt quá giới hạn …Tất cả đều có thể xảy
ra nếu như chúng ta bị mất cân bằng cảm xúc. Nhận thức được điều đó tơi mạnh
dạn đưa ra đề tài “Một số giải pháp giúp học sinh THPT tăng chỉ số cảm xúc EQ

thông qua công tác chủ nhiệm” để phần nào đó giúp học sinh có thái độ tích cực
hơn, sống vui vẻ, hồn nhiên, trong sáng như đúng nghĩa của lứa tuổi học trị.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Thơng qua công tác chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm (GVCN) thường
xuyên gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ những khó khăn vướng mắc của học sinh. Là
người thầy đồng thời là một người bạn với các em, tạo sự tin tưởng để các em
bộc bạch, tâm sự những nỗi niềm mà đơi khi khơng dám nói với bố mẹ hay
khơng dám chia sẻ với bạn bè. Thông qua các hoạt động của lớp chủ nhiệm để
các em cảm nhận được tình yêu thương giữa con người với con người, giữa con
người với mọi vật xung quanh. Từ đó giúp các em tự tin hơn trong cuộc sống,
biết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, hịa thuận với bạn bè và nhìn nhận sự việc ở
góc độ tích cực hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Tìm hiểu những cơ sở lí luận về phẩm chất tâm lí của người giáo viên,
cách ứng xử sư phạm và tâm lí lứa tuổi mới lớn để đưa những vấn đề mang tính
thực tiễn, thời sự, cấp thiết vào trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm lớp
nhằm tăng chỉ số cảm xúc EQ trong tư duy, nhận thức của học sinh THPT Vĩnh
Lộc.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
- Nghiên cứu tài liệu và các cơng trình nghiên cứu tâm lí tuổi học sinh.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về các phương pháp, biện pháp xử lí các tình
huống sư phạm xảy ra trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm lớp.
1.4.2. Phương pháp chuyên gia
Gặp gỡ, trao đổi, tiếp thu ý kiến của các đồng nghiệp, tham khảo qua sách
, báo , tạp chí , các bài tham luận trên Internet để làm cơ sở cho việc nghiên cứu
đề tài.
1.4.3. Phương pháp thực tập sư phạm
Thực nghiệm sư phạm ở trường THPT Vĩnh Lộc, tiến hành theo quy trình
của đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục để đánh giá hiệu quả của đề tài nghiên

cứu.
1.4.4. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp này để thống kê, xử lý, đánh giá kết quả thu được.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng sáng kiến kinh nghiệm.
Có nhiều chỉ số khác nhau của não bộ con người, phản ánh năng lực của
mỗi cá nhân như IQ- chỉ số thông minh, EQ- chỉ số cảm xúc, AQ - Chỉ số vượt
khó, CQ - Chỉ số sáng tạo, SQ - chỉ số xã hội, MQ - chỉ số đạo đức, SQ - chỉ số
biểu đạt ngôn ngữ, PQ - chỉ số đam mê. Ngày nay chỉ số EQ đang dần trở thành
2


một yếu tố quan trọng để đánh giá con người. Việc đạt được chỉ số EQ cao sẽ
giúp ích cho bạn rất nhiều trong cuộc sống. Đạt chỉ số EQ cao đồng nghĩa chúng
ta sẽ có cuộc sống hạnh phúc hơn bởi việc giao tiếp và thấu hiểu người khác sẽ
trở nên dễ dàng, đồng thời khả năng hành động theo lý tính và kiềm chế trong
những hồn cảnh khó khăn sẽ tốt hơn. Tất cả sẽ giúp ta có nhiều mối quan hệ tốt
và thành cơng hơn.
Có bốn thành phần cốt lõi cấu thành nên chỉ số EQ:
- Tự nhận thức về bản thân: là khả năng nhận ra những cảm xúc của riêng
mình có mục đích gì và hiểu rõ căn nguyên của những cảm xúc ấy. Tự nhận thức
về bản thân cũng liên quan tới việc nhận biết điểm mạnh, điểm yếu của bản thân
và lòng tự trọng của mỗi người.
- Tự kiểm soát: là khả năng trì hỗn sự tự thỏa mãn, cân bằng nhu cầu của
bản thân khi so với người khác và chủ động kiềm chế cơn bốc đồng. Bên cạnh
đó cịn là khă năng thích ứng, đối phó trước thay đổi và duy trì sự tận tâm kiên
trì trong cơng việc.
- Nhận thức về xã hội: là khả năng hòa hợp với cảm xúc và những quan
tâm từ cộng đồng cũng như khả năng nhận biết và thích ứng với cách hành xử
của xã hội.

- Quản lý mối quan hệ: là về khả năng hòa hợp với người khác, quản lý
xung đột, khả năng giao tiếp, truyền cảm hứng và gây ảnh hưởng lên người
khác[6].
Các mức độ của chỉ số EQ được đánh giá như sau:
- EQ dưới 85: Được đánh giá là nhóm có EQ thấp. Ở nhóm đối tượng này
thì khả năng sáng tạo kém và thường chỉ chiếm phần nhỏ dân số của thế giới.
- EQ từ 86 đến 115: Đây là mức độ phổ biến nhất chiếm đại đa số trên thế
giới. Ở mức độ này thì khả năng sáng tạo của con người được đánh giá ở mức
độ tương đối.
- EQ trên 115 đến 131: Đây là nhóm có chỉ số EQ cao, chiếm khoảng 15 %
dân số của thế giới. Theo nhiều nghiên cứu, những người có EQ ở mức độ này
thường dễ đạt được thành công.
- EQ cao trên 131: Đây là nhóm đặc biệt, chưa đến 2% dân số thế giới có
mức EQ này.
Trí tuệ cảm xúc EQ ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc, mức độ tinh
thông nghề nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng đó, với cương vị là một
người giáo viên THPT vừa làm công tác giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm
lớp, tôi nhận ra rằng chúng ta không nên áp dụng rập khn máy móc bất kỳ
một phương pháp giáo dục tiên tiến nào, hoặc không phải lúc nào cũng chú
trọng chỉ số thông minh của học sinh mà nên “ Dĩ bất biến, ứng vạn biến” , giáo
dục nhân cách, tâm hồn cho học sinh, “tiên học lễ, hậu học văn” để sau này có
được các thế hệ học sinh “vừa hồng vừa chuyên” theo lời Bác Hồ dạy “Hiền tài
là nguyên khí quốc gia”.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Bất kì một nền giáo dục của bất cứ một quốc gia nào đều hướng tới mang
lại giá trị trí tuệ và nhân cách cho con người. Khi con người được giáo dục, khả
năng nhận thức được thay đổi, học hỏi được nhiều kiến thức, tăng kinh nghiệm
3

để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Giáo dục Việt nam hướng tới mục tiêu
chung của giáo dục phổ thơng là nhằm phát triển tồn diện con người Việt Nam
có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất,
năng lực và ý thức cơng dân; có lịng u nước, tinh thần dân tộc, trung thành
với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng
sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập
quốc tế[5].
Thực tế cho thấy áp lực cuộc sống ngày càng nhiều, nhất là việc cả thế
giới đã và đang trải qua đại dịch Covid – 19, nó đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến
cơng việc, kinh tế của toàn nhân loại, vấn đề sinh hoạt, học tập trong gia đình bị
thay đổi. Áp lực này khơng chỉ có người lớn mà trẻ em, học sinh cũng phải gánh
chịu.
Trong những năm gần đây, trước sự phát triển không ngừng của khoa học
công nghệ, đã mang lại nhiều thuận lợi cho những nhu cầu thiết yếu trong cuộc
sống về vật chất lẫn tinh thần của con người. Tuy nhiên, những góc khuất của nó
đâu đó đã mang lại những điều không mong muốn. Sự phát triển như vũ bão của
khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đã khiến cho rất nhiều em
đã tiếp cận với máy tính, điện thoại, ti vi và mạng Inernet từ khá sớm. Công việc
tất bật đã khiến cho các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến con cái. Trước kia khi
công nghệ thông tin chưa phát triển, con cháu sống cùng với bố mẹ ông bà, thời
gian bố mẹ, ông bà giành cho con cháu nhiều hơn. Xét về góc độ tình cảm gia
đình, phần nào đó gắn bó hơn, trẻ con được đùm bọc, thương yêu, chia sẻ nhiều
hơn. Cuộc sống hiện đại làm cho khoảng cách giữa các thế hệ càng xa hơn, ít
tìm ra điểm chung, dễ xung khắc trong các mối quan hệ, đặc biệt ảnh hưởng đến
độ tuổi học sinh THPT- độ tuổi chuyển từ trẻ nhỏ sang người lớn mà về góc độ
tâm sinh lí đang có sự thay đổi rõ rệt.
Bên cạnh lối sống ảo, thì tình trạng đua địi chưng diện theo trang phục,
đầu tóc của các ca sĩ, diễn viên trong phim và đặc biệt là thích chơi game online
đang diễn ra ngày càng nhiều ở lứa tuổi mới lớn. Chính những vấn đề này ảnh

hưởng khơng ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, đạo đức của học
sinh. Nhiều phụ huynh đã bất lực trước những hành vi của con mình, nên đã
“trăm sự nhờ thầy” đã gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong
công tác giáo dục đạo đức học sinh. Mặt khác, công tác chủ nhiệm chủ yếu là
kiêm nhiệm, thực tế hiện nay chưa có một khố đào tạo chính thức nào cho
GVCN. Chính vì vậy, GVCN làm chủ nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm của bản
thân, cộng với trao đổi học hỏi đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường. Nội dung
chương trình giảng dạy cịn nặng về kiến thức thuần tuý, số tiết dành cho giáo
dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh cịn q ít, trong khi xã hội ngày càng
phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh lí của các em đang phát triển mạnh,
các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu biết, tìm tịi, bắt chước, thích giao lưu,
đua địi, thích khẳng định mình..., trong khi kiến thức về xã hội, gia đình, sự
hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện
tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm pháp luật, bạo lực học đường, vi phạm đạo đức,
bỏ học đi làm ăn… vẫn còn diễn ra. Đó là khó khăn về mặt khách quan gây cản
4


trở cho những người làm công tác chủ nhiệm lớp. Có người quá nghiêm khắc, có
người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gị ép học sinh theo khn khổ một cách
máy móc, dẫn đến cả giáo viên và học sinh đều bị áp lực. Người dễ dãi thì lại
bng lỏng cơng tác quản lí, thiếu quan tâm sâu sát. Thực tế, nhiều khi giữa thầy
cô chủ nhiệm và học sinh khơng phải bao giờ cũng tìm được tiếng nói chung.
Thầy cô là người cha, người mẹ thứ hai của học sinh, đặc biệt với với
người GVCN vai trị đó càng thể hiện rõ rệt và sâu sắc hơn, ảnh hưởng mạnh mẽ
đến tâm lí của học sinh. Thầy cơ chủ nhiệm là người chịu trách nhiệm thực hiện
mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp,
là người xây dựng kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện theo kế hoạch đó và
theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh. Nhưng để có được một tập
thể lớp vững mạnh, giáo dục tồn diện, giáo viên chủ nhiệm khơng chỉ đơn

thuần là người dạy chữ, là người quản lý học sinh mà giáo viên chủ nhiệm phải
thực sự là một người tâm huyết, u thương học sinh, hết lịng vì học sinh.
Chính vì vậy mà khi nhận nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn trăn
trở, suy nghĩ, nỗ lực để tìm ra phương pháp giúp học sinh lớp chủ nhiệm ngày
càng trở nên tiến bộ hơn.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Nhà giáo dục Nga K.D Usinski từng nói: “Muốn giáo dục con người về
mọi mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt”. Để làm tốt công tác chủ nhiệm
lớp, tạo mối quan hệ gắn kết giữa các thành viên trong lớp cũng như nâng cao
chỉ số cảm xúc EQ cho các em, giáo viên chủ nhiệm phải nắm vững tâm sinh lí,
nhu cầu, nguyện vọng, ước mong, khả năng trình độ của học sinh, nắm vững
hoàn cảnh sống, những tác động của gia đình, mối quan hệ xã hội, bạn bè của
học sinh. Cụ thể như sau:
2.3.1.Thực hiện nghiêm túc các giờ sinh hoạt lớp.
Sinh hoạt đầu giờ: Trước mỗi buổi học, ở trường THPT Vĩnh Lộc ln
duy trì sinh hoạt 15 phút đầu giờ từ thứ 2 đến thứ 7. Thứ 2 giành thời gian cho
việc thông báo các nội dung công việc của lớp trong tuần như việc thực hiện nề
nếp ra vào lớp, trang phục, đầu tóc, dày dép, phù hiệu đúng quy định, nhắc vở
việc ôn tập đạt điểm cao trong kiểm tra 15 phút, kiểm tra miệng, kiểm tra định
kì… và các cơng việc chung của cả lớp theo kế hoạch của nhà trường. Thứ 3 và
thứ 5 để các em đọc sách, báo sưu tầm những câu chuyện về Bác Hồ, các danh
nhân văn hóa, các thơng tin về khoa học ứng dụng…Thứ 4, thứ 6 dành thời gian
cho các em thảo luận bài tập khó, chữa bài tập, tăng khả năng giao lưu học hỏi
lẫn nhau. Thứ 7 sinh hoạt văn nghệ, tập các bài hát về quê hương, kháng chiến,
tinh thần tuổi trẻ…để các em hòa đồng, bằng lời ca, tiếng hát các em thấy vui
vẻ, hào hứng, yêu đời hơn.
Sinh hoạt cuối tuần: Vào tiết sinh hoạt lớp cuối tuần sẽ bao gồm 2 nội
dung: thứ nhất là tổng kết những mặt đạt được và nhược điểm tồn đọng ở tuần
vừa qua, kiểm điểm nhắc nhở những sai phạm của học sinh, rút kinh nghiệm cho
hoạt động tuần tới; thứ hai là tổ chức thảo luận theo các chủ đề như tình bạn,

tình u tuổi học trị, giới tính, chọn nghề nghiệp, công việc trong tương lai, hôn
nhân và hạnh phúc gia đình, an tồn giao thơng, phịng chống tệ nạn xã hội
5


HIV/AIDS, bạo lực học đường, vai trị của cơng nghệ thơng tin và mặt trái của
nó, cách ứng xử văn minh…

Ảnh 1: Sinh hoạt lớp đầu giờ và cuối tuần
2.3.2. Tổ chức cho lớp tham gia sinh hoạt ngoại khóa.
Hoạt động ngoại khóa của nhà trường cũng được tổ chức thường xuyên,
tùy thuộc vào kế hoạch cụ thể của nhà trường. Các chủ đề cũng khá là phong
phú, đa dạng như là chủ dề an tồn giao thơng, tư vấn hướng nghiệp, phòng
chống tệ nạn xã hội HIV/AIDS... lớp chủ nhiệm cũng rất tích cực tham gia góp
những vai diễn trong những vở kịch ngắn, trả lời nhanh những câu hỏi để nhận
quà, tham gia vẽ tranh cổ động, giúp các thầy cô chuẩn bị khánh tiết và thu dọn
sau mỗi buổi ngoại khóa.
6


Ảnh 2: Hoạt động ngoại khóa
Đặc biệt trong buổi sinh hoạt ngoại khóa rung chng vàng “về miền di
sản”, lúc đầu trong lớp khơng ai muốn tham gia vì tâm lí sợ sệt, sợ bị loại lại xấu
hổ, tơi đã động viên, khích lệ để lớp trưởng tham gia, xem như đây là một sân
chơi bổ ích, lành mạnh, giúp rèn luyện độ tự tin, mạnh dạn và năng cao tầm hiểu
biết của mình, và một điều bất ngờ đã xảy ra, em Vũ Nguyên Trường – Lớp
trưởng đã giành giải nhất cuộc thi, điều đó đã khích lệ tinh thần ham học hỏi của
lớp lên rất nhiều để các em tự tin hơn trong cuộc sống.

7

Ảnh 3: Em Vũ Nguyên Trường đạt giải nhất thi rung chuông vàng” về miền di
sản”
8


2.3.3. Hoạt động động viên thăm hỏi“ lá lành đùm lá rách”.
Trong lớp chủ nhiệm, mỗi em có một hồn cảnh riêng, khơng phải em nào
cũng có đầy đủ về vật chất lẫn tinh thần. Em L.M.T mồ côi cả cha lẫn mẹ, phải
ở cùng ông bà ngoại là bệnh binh, hoặc như em T.T.H con của mẹ đơn thân
nhưng mẹ còn bị tâm thần phân liệt, phải ở cùng bà ngoại để sống và nhận trợ
cấp xã hội, em L.T.H.L gia đình có 4 chị em, mẹ khơng có việc làm ổn định, bố
phải chạy thận, phải mượn nhà để ở... những hồn cảnh éo le đó làm các em tự
ti, rụt rè, buồn tủi. Bằng sự cảm thông và thấu hiểu tôi đã tổ chức gây quỹ từ
thiện từ những tấm lòng tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm
lá rách nhiều của các em trong lớp, các bạn trong lớp đóng góp và động viên các
bạn có hồn cảnh khó khăn đó trong dịp tết đến xuân về, làm các em thấy ấm
lịng hơn trong những ngày đầu năm. Ngồi ra các em còn tham gia ủng hộ tiền
quà tết cho các bạn học sinh con hộ nghèo, có hồn cảnh khó khăn trong nhà
trường, chương trình đơng ấm q hương, chương trình chia khó vùng cao, mua
tăm ủng hộ hội người mù Huyện Vĩnh Lộc. Những việc làm đó của các em tuy
không nặng về giá trị vật chất, nhưng mang lại giá trị tinh thần to lớn, càng làm
tô đẹp thêm nét đẹp tâm hồn của các em.

Ảnh 4: Cô chủ nhiệm và các bạn học sinh cùng với bạn L.T.H.L vui vẻ bên nhau.
2.3.4. Hoạt động dã ngoại.
Vĩnh Lộc – mảnh đất địa linh nhân kiệt, con người nơi đây thật tự hào khi
được sinh sống trên mảnh đất quê hương với di sản văn hóa thế giới Thành Nhà
Hồ - nơi ghi lại dấu ấn lịch sử của cha ơng ta. Di tích Thành Nhà Hồ đã trở nên

quen thuộc, là một phần khơng thể thiếu trong kí ức của mỗi thế hệ học sinh
Vĩnh Lộc. Với nhiều cuộc thi được tổ chức tại đây như cuộc thi rung chng
vàng do Huyện đồn tổ chức, học sinh lớp chủ nhiệm cũng đã tích cực tham gia
dẫu kết quả không được cao như mong đợi.
9


Ảnh 5: Tham gia cuộc thi rung chuông vàng tại Thành Nhà Hồ
Thành Nhà Hồ cách trường hơn 1 km, nên rất thuận lợi cho việc tham
quan cũng như ngồi bên nhau trò chuyện. Đến Thành Nhà Hồ chúng ta có thể
dạo bộ quanh thành, thăm bốn cửa: của chính là cửa Nam, cửa Bắc, cửa Đông,
cửa Tây, đi sâu vào bên trong tham quan đôi rồng bằng đá, quan sát la thành, hào
thành, tham quan khu bảo tàng lưu giữ những cổ vật của Thành cũng như công
cuộc xây Thành. Đàn tế Nam Giao, động Chùa Thông đều rất gần trường, cũng
là những điểm đến của các buổi dã ngoại của lớp. Các em đều tự chủ động về
phương tiện đi lại, khơng tốn kém, khơng phải cầu kì trong công tác chuẩn bị.
Các buổi dã ngoại được lớp tổ chức rất vui vẻ, đầy kỉ niệm, các em hiểu hơn về
di tích lịch sử, các danh lam thắng cảnh quê mình, làm tăng thêm tình yêu quê
hương đất nước. Qua các buổi dã ngoại, các em đoàn kết hơn, gắn bó hơn.
10


Ảnh 6: Dã ngoại tại Thành Nhà Hồ
2.3.5. Hoạt động hướng nghiệp.
Có lẽ ai trong chúng ta tuổi trẻ đều từng mơ ước có được cuộc sống sau
này hạnh phúc, yêu và được yêu, đi du lịch, làm những điều mình muốn...Ở độ
tuổi học sinh THPT sự định hướng cho tương lai còn chưa được rõ ràng, còn
mang nặng cảm tính. Để quyết định ngã rẽ quan trọng này trong cuộc đời cần có
sự chia sẻ, định hướng, tư vấn của gia đình, thầy cơ. Thực tế cho thấy nhiều em
11

đến trường nhưng khơng biết tương lai mình sẽ đi đâu về đâu, thi trường đại học
nào, có nên học tiếp hay khơng, làm ngành nghề gì...Trong các buổi tư vấn
hướng nghiệp nhà trường tổ chức, tôi đã động viên các em chuẩn bị câu hỏi về
các lĩnh vực mình quan tâm để các thầy cô giải đáp thắc mắc. Trong các buổi
sinh hoạt cuối tuần tơi có hướng dẫn các em vẽ một sơ đồ tư duy, trong sơ đồ đó
các em trả lời được các câu hỏi như: em thích nghề gì? em chọn nghề gì trong
tương lai? để làm được ngành nghề đó thì mục tiêu đặt ra là gì? Vạch được kế
hoạch để đạt được mục tiêu đó? Qua các buổi sinh hoạt chung đó đã khơi dậy
mong muốn, ước mơ, lấy động lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập và cố
gắng đạt được mơ ước của mình.
2.3.6. Sử dụng cổng thơng tin điện tử của lớp.
Một kênh thông tin để gắn kết nhanh gọn với lớp chủ nhiệm là kênh thông
tin điện tử. Lập một nhóm messenger gồm có GVCN, giáo viên bộ mơn và các
thành viên của lớp. Nhóm này dùng để trao đổi thông tin, các nội dung công
việc của được đề cập nhật liên tục đáp ứng nhanh và hiệu quả. GVCN trao đổi
các thông tin nhà trường tới lớp, Giáo viên bộ mơn có thể gửi bài tập cho lớp,
học sinh thảo luận, trao đổi vấn đề còn vướng mắc, cổng thông tin điện tử này
đặc biệt hiệu quả ở lớp 12 lúc mà các em đăng kí hồ sơ thi tốt nghiệp. Trước
thời khắc quan trọng của cuộc đời mỗi học sinh – kì thi tốt nghiệp lớp 12, thơng
qua nhóm lớp tơi nhắn tin động viên tất cả các em tạo tâm lí thoải mái, tích cực
để các em yên tâm thi đạt kết quả cao nhất.

Ảnh 7: Nhật kí tin nhắn giữa thầy cơ giáo với lớp chủ nhiệm

12


2.3.7. Tích cực tham gia các cuộc thi.

Một trong những hoạt động mang lại niềm vui tươi, phấn khởi cho học
sinh là hoạt động văn nghệ. Lớp tham gia thi văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo
Việt Nam, hội diễn văn nghệ trong hoạt động ngoại khóa, chào mừng ngày thành
lập đồn...bên cạnh đó tơi cũng động viên các em cùng nhau tham gia câu lạc bộ
học tập, hội thi khoa học kĩ thuật cấp trường. Trong đợt tham gia cuộc thi “sáng
tạo ý tưởng” em Vũ Xuân Minh – bí thư của lớp cũng được Huyện đồn đánh
giá cao và được tham gia thi cấp Tỉnh. Cuộc thi tìm hiểu lịch sử Đảng bộ Thanh
Hóa, tơi có hướng dẫn lớp trưởng Vũ Nguyên Trường tìm kiếm tài liệu, tổng hợp
thông tin và viết bài, các bạn trong lớp cũng tích cực hỗ trợ, sau nhiều ngày nỗ
lực làm đề tài, em đã đạt giải ba cấp Tỉnh, em rất vui mừng và ngày càng cố
gắng hơn trong học tập cũng như các phong trào thi đua, đặc biệt là dẫn dắt lớp
đồn kết, nỗ lực phấn đấu vì tinh thần tập thể. Mỗi học sinh khác nhau sẽ có thế
mạnh khác nhau, vẫn biết kết quả học tập là rất quan trọng, nhưng nếu quá chú ý
đến điều này, thì vơ tình gây áp lực cho các em có thành tích học tập thấp hơn.
Khi các em có cơ hội và được khích lệ kịp thời sẽ thể hiện được mặt mạnh của
bản thân, giúp các em tự tin hơn và dần hình thành khả năng định hướng nghề
nghiệp trong tương lai.

Ảnh 8: Hoạt động văn nghệ của nhà trường.
2.3.8. Tổ chức các hoạt động thể dục thể thao.
Như chúng ta đã biết hoạt động thể dục thể thao luôn năng cao sức khỏe,
là cầu nối gắn kết mọi người gần nhau hơn, cũng như làm giảm stress tạo tâm lí
vui vẻ, phấn khởi. Hoạt động thể dục thể thao của lớp diễn ra sôi nổi, nhất là
13


mơn bóng đá – mơn thể thao vua. Sự giao lưu trong mỗi trận bóng đá làm các
em hiểu nhau hơn và đoàn kết hơn. Hoạt động này phá vỡ khoảng cách về học
lực, gia cảnh, ngoại hình. Khi tham gia thể thao, các em được cháy hết mình,
cống hiến cho khán giả những trận đấu, những bàn thắng đẹp mắt. Sau mỗi trận

đấu, dù rất mệt, nhưng các em đều thấy vui vẻ, thoải mái. Một hoạt động thể dục
thể thao khác được lớp rất yêu thích trong các giờ ra chơi ngắn ngủi là đá cầu,
thời gian không dài nhưng có thể giúp các em vận động, thư giãn sau mỗi tiết
học dài, cũng là giúp các em tránh xa thiết bị điện tử hấp dẫn – chiếc điện thoại.

Ảnh 9: Cô chủ nhiệm và lớp vui mừng bên đội bóng đá nam đạt chức vơ địch
2.3.9. Tham gia tích cực các hoạt động Đồn.
Hằng năm nhà trường tổ chức các hoạt động thiết thực chào mừng ngày
thành lập Đoàn 26/3 để khơi dậy tinh thần nhiệt huyết, năng động của thế hệ trẻ.
Phải nói rằng ngày thành lập Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là ngày
hội của bao thế hệ thanh niên Việt Nam. Hòa chung với nhịp sống tươi trẻ của
thanh niên nhà trường, các đồn viên trong lớp tham gia tích cực, nhiệt tình các
hoạt động tập thể như kéo co, nhảy bao bố, văn nghệ, di chuyển bóng cuộc thi
hùng biện do Đoàn Trường tổ chức. Khi tham gia tập thể các em có cơ hội để thể
hiện mình, thể hiện tinh thần đồng đội, được giao lưu, học hỏi và rút ra cho mình
những kinh nghiệm bổ ích. Các em được sống trong niềm vui, được ước mơ,
hoài bão, được cống hiến và xây dựng lí tưởng sống, hướng đi đúng đắn cho
riêng mình. Là giáo viên chủ nhiệm tơi ln theo sát các em, cổ vũ, động viên
khích lệ về mặt tinh thần, tạo niềm tin, động lực để các em có bước đà vượt lên
phía trước.

14


Ảnh 10: Khơng khí vui vẻ trong ngày kỉ niệm thành lập Đồn

Ảnh 11: Lớp trưởng tích cực tham gia các hoạt động đồn ở địa phương
2.3.10. Tăng tính đồn kết thông qua hoạt động lao động.
Bên cạnh việc học tập, vui chơi, tôi rất chú trọng đến công tác lao động
của học sinh. Khi tham gia lao động, chúng ta rèn cho học sinh tính tự giác, cẩn

15


thận, cần cù, siêng năng, biết cách thu xếp bố trí cơng việc hợp lí, cũng là đang
làm tăng chỉ số AQ, SQ. Khi tham gia lao động các em làm cùng nhau, vui vẻ,
nói chuyện rơm rả, được cống hiến sức mình vào cơng việc tập thể, nêu các tính
đồn kết, gương mẫu cũng chính là đang rèn chỉ số cảm xúc EQ.
Các hoạt động lao động của học sinh tại trường như vệ sinh lớp học, lau
cửa kính, quạt trần, vệ sinh nhà xe, quét mạng nhện, trực trường để quét dọn lá
cây rụng, vệ sinh khu vực riêng của lớp (trồng và chăm sóc vườn cây thuốc
nam) do Đoàn giao nhiệm vụ. Ngoài ra trong những nhiệm vụ đột xuất khác như
thu gom rác thải, quét dọn một đoạn hè phố cho đường giao thông sạch sẽ thì
lớp cũng tích cực tham gia.

16


Ảnh 11: Học sinh trường THPT Vĩnh Lộc tích cực tham gia bảo vệ mơi trường
học đường
2.3.11.Vai trị tư vấn của giáo viên chủ nhiệm với học sinh.
Cho dù không được đào tạo để làm công tác chủ nhiệm, nhưng với trách
nhiệm của mình, khi nhận nhiệm vụ này tơi luôn cố gắng học hỏi đồng nghiệp,
17


tìm tài liệu qua các kênh thơng tin như sách, báo, mạng internet...để hiểu hơn về
tâm lí lứa tuổi học sinh THPT. Nếu các em tôn trọng cô như “ mẹ của em ở
trường” thì tơi xem các em như “ những đứa con ở trường” và có tình cảm đặc
biệt hơn với các em ở lớp mình chủ nhiệm. Trong quá trình dạy học và các hoạt
động khác với lớp, tôi thường xuyên quan sát, theo dõi sự thay đổi về tâm lí của

từng em, ngồi ra tơi cũng tìm hiểu kênh thơng tin bạn bè, gia đình và người
quen của các em, để biết được tâm lí của các em và kịp thời động viên, chia sẻ,
tư vấn trước những khó khăn vướng mắc, tháo gỡ được các nút thắt trong lịng
các em.
Tư vấn khơng có nghĩa là chỉ ra cho các em con đường đi, mà là phân
tích, chỉ ra được có nhiều con đường lựa chọn khác nhau, mỗi hướng đi có ưu,
nhược điểm riêng, các em có sự hiểu biết hơn, tường minh hơn về vấn đề cần
giải quyết từ đó có thể tự mình chọn cho mình hướng đi nào phù hợp và chịu
trách nhiệm với quyết định của mình.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Từ thực tế giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi nhận thấy việc
tăng chỉ số cảm xúc EQ cho học sinh là việc làm cần thiết, các em lớn dần về trí
tuệ lẫn tình cảm, biết sẻ chia, thấu hiểu, quan tâm đến những người xung quanh.
Tầm nhận thức về xã hội cũng vì thế mà được nâng cao hơn, các em biết tự sắp
xếp cơng việc của bản thân, có lịng biết ơn, biết có ước mơ, hồi bão, giảm tệ
nạn bạo lực học đường, giảm stress, giảm sự bi quan, sống lạc quan và có mục
tiêu cho mình phấn đấu.
Kết quả đó được ghi nhận ở tỉ lệ đậu tốt nghiệp 100% ở lớp A5 khóa 2015
– 2018, lớp A4 khóa 2018 – 2021. Các em thi đậu đại học với tỉ lệ cao, có những
em đạt điểm rất cao và chọn cho mình trường đại học phù hợp với nguyện vọng,
sở thích của bản thân như các em Đinh Xuân Cường, Bùi Quốc Chung lớp A5
đậu trường sĩ quan thông tin, em Quách Thành Đạt A5, em Phạm Doãn Sơn A4
học trường sĩ quan lục qn 1. Có em khơng theo học thì chọn học nghề như em
Vũ Quang Linh A5 (thi đạt 24,5 điểm) nhưng chọn hướng đi riêng cho mình là
trường cao đẳng nghề Đà Nẵng. Nhiều em chọn đi xuất khẩu lao động phù hợp
với năng lực, sở trường của bản thân như Huyền Hậu, Hiếu, Lâm, Tùng, Yến
A5. Em Mai Tiến Tuân A4 (23,5 điểm), em Vũ Nguyên Trường A4 (24,25
điểm), đã tạm gác lại quyền lợi cá nhân quyết định lên đường nhập ngũ, trở
thành người lính cụ Hồ, hồn thành nghĩa vụ cơng dân. Có một điều thật đáng

mừng là mỗi em có một hoàn cảnh khác nhau, nhưng sự phấn đấu và nhiệt huyết
thanh xuân của các em luôn căng tràn, ai cũng hài lịng, khơng tự ti, vui vẻ, u
đời và biết ơn với cuộc sống này.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Qua thời gian dài giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp ở trường, trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân tôi đã rút ra những kinh nghiệm để có thể
vận dụng vào q trình dạy học và mang lại hiệu quả cao là: Cần tích cực nghiên
cứu các tâm lí lứa tuổi mới lớn để vừa là thầy vừa là bạn, cùng các em vượt qua
những giai đoạn khó khăn, giúp các em hồn thiện về tri thức lẫn nhận thức xã
18


hội, nhằm xây dựng trường học hạnh phúc - ngôi nhà thứ hai của các em, để sau
này các em trở thành những công dân tốt cho đất nước.
3.2. Kiến nghị.
Đối với giáo viên
Phải thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp
vụ sư phạm, đổi mới phương pháp dạy học.
Phải ln tìm tịi, sáng tạo để từng bước cải tiến phương pháp dạy học cho phù hợp
với từng tiết học, bài học với những đối tượng học sinh khác nhau.
Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh ngày một tốt hơn để tìm cách tháo
gỡ những khó khăn khi học sinh mắc phải, cũng như động viên, khuyến khích, tăng
khen, giảm chê đối với học sinh.
Đối với nhà trường
Tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để giáo viên và học sinh có những buổi học,
buồi giao lưu thật tích cực và thú vị.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tơi trong q trình giảng dạy và
làm cơng tác chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông. Trong quá trình làm
đề tài khơng tránh khỏi những sai sót, rất mong được sự góp ý chân thành của

quý đồng nghiệp.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 5 năm 2022
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Bùi Thị Nguyệt

19