Ảnh hưởng của văn hoá Tây Ban Nha tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và bài học cho doanh nghiệp Việt Nam

TRƯ ỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠN G
NH DOA NH
H QUỐ C TẾ
VIỆN KIN H TẾ VÀ K INH
----

----

TIỂU LUẬN VĂN HÓA TRONG KINH
DOANH QUỐC TẾ
ĐỀ TÀI:

VĂN HÓA TRONG KINH DOANH QUỐC TẾ CỦA TÂY BAN NHA

Nhóm thực hiện

: Nhóm 7

Lớp

: KTE319(GD2-HK2-2122).2

Giáo viên giảng dạy : TS. Vũ Thị Bích Hải
Ths. Trần Bích Ngọc

Hà Nội, tháng 05 năm 2022


MỤC LỤC
LỜI M Ở ĐẦU ...................................................................................................... 3
Chương I.

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐẤT NƯỚC TÂY BAN NHA ........... 4

1. Lịch sử hình thành ........................................................................................ 4
2. Vị trí địa lý...................................................................................................... 5
3. Khí hậu........................................................................................................... 6
4. Kinh tế............................................................................................................ 7
Chương II.

VĂN HÓA TÂY BAN NHA .......................................................... 8

1. Ngôn ngữ ....................................................................................................... 8
2. Con người ...................................................................................................... 9
3. Phong tục tập quán .......................................................................................10
4. Ẩm thực .........................................................................................................11
5. Nghệ thuật.....................................................................................................11
6. Lễ hội ............................................................................................................13
Chương III.

VĂN HÓA TRONG KINH DOANH CỦA TÂY BAN NHA ....14

1. Mơ hình doanh nghiệp và hệ thống phân cấp ..............................................14
2. Văn hóa giao tiếp ..........................................................................................15
3. Các quy ước trong kinh doanh .....................................................................16
Chương IV.

SỰ THÀNH CÔNG CỦA SIESTA & GO .................................20

1. Nguồn gốc Siesta trong văn hóa Tây Ban Nha ............................................20
2. Sự ra đời của Siesta & Go.............................................................................22

Chương V.

BÀI HỌC CHO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM ......................23

1. Quan hệ hợp tác Việt Nam – Tây Ban Nha ..................................................23
2. Bài học gửi tới các doanh nghiệp Việt khi muốn thực hiện hoạt động kinh
doanh tại Tây Ban Nha .....................................................................................26
LỜI KẾT .............................................................................................................29

2


LỜI MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh hội nhập Kinh tế - Văn hóa tồn cầu như hiện nay, Việt Nam
phải khơng ngừng mở rộng quan hệ hợp tác với các quốc gia trên tồn thế giới.
Khơng những thế, các doanh nghiệp Việt Nam phải khơng ngừng phát triển mạnh
mẽ để có thể vươn ra thế giới cạnh tranh cùng bạn bè năm châu để góp phần dựng
xây kinh tế nước nhà. Để làm được điều đó, việc nghiên cứu sự khác biệt trong văn
hóa các nước trước khi thực hiện hoạt động kinh doanh quốc tế lại vô cùng quan
trọng. Khi đang hoạt động kinh doanh quốc tế tại nước đó, do chúng ta tìm hiểu
khơng kỹ hoặc tìm hiểu sai nguồn về văn hóa nước họ dẫn đến những sự hiểu lầm
trầm trọng. Mà sự truyền đạt sai lầm có liên quan đến q trình giao thoa văn hóa có
thể làm hỏng các thỏa thuận làm ăn, làm giảm lượng hàng bán được và làm xấu đi
hình ảnh của doanh nghiệp. Vậy nên chúng ta khơng chỉ phải tìm hiểu văn hóa nước
họ mà chúng ta cịn phải tìm hiểu cả những văn hóa trong kinh doanh nước đó để có
thể tránh đi nhưng nguy cơ, rủi ro về văn hóa khi hợp tác với quốc gia đó.
Trong xu hướng hội nhập toàn cầu trên thế giới, Việt Nam đã ký Hiệp định Đối tác
Chiến lược với 11 quốc gia bao gồm 5 nước ASEAN và Anh, Pháp, Italy, Tây Ban
Nha, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong đó, Tây Ban Nha là quốc gia đầu tiên tại châu
Âu ký tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam vào năm 2009. Kể

từ khi chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1977, trao đổi thương mại song
phương được duy trì vững chắc, tăng đều 15-20%, từ 205 triệu USD năm 2001 lên
gần 2,8 tỷ năm 2016.
Khơng những thế, Tây Ban Nha cịn là một trong những quốc gia có nền văn hóa
đặc sắc nhất trên thế giới, là sự kết tinh văn hóa đa dạng từ nhiều quốc gia; nơi được
biết đến với điệu múa Flamenco sôi động; những lễ hội truyền thống độc đáo, thú vị
hay nền ẩm thực nổi tiếng trên thế giới. Vậy nên, nhóm 7 chúng em quyết định chọn
đề tài “Ảnh hưởng của văn hoá Tây Ban Nha tới hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp và bài học cho doanh nghiệp Việt Nam” nhằm mang tới cái nhìn tồn diện
về văn hóa Tây Ban Nha tác động hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó rút
ra bài học cho doanh nghiệp Việt khi muốn hoạt động kinh doanh tại thị trường này.

3


Chương I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐẤT NƯỚC TÂY BAN NHA
1. Lịch sử hình thành
Lịch sử Tây Ban Nha bắt đầu từ khu vực Iberia thời tiền sử cho tới sự nổi lên
và lụi tàn của một đế quốc toàn cầu, cho tới lịch sử thời hiện đạ i với tư cách là một
thành viên của Liên minh châu Âu.
Những người hiện đại đầu tiên đã di cư tới Tây Ban Nha khoảng 32.000 năm trước.
Trong hàng thiên niên kỷ sau đó có nhiều nền văn hóa và nhóm người tới khu vực
này, trong đó có người Iberia, người Tartessos, người Celt, người Phoenicia, người
Hy Lạp, người Carthage, người Suebi và người Visigoths. Năm 711, người Moors,
một đạo quân người Berber và người Ả Rập, đã xâm chiếm và chinh phục gần như
toàn bộ bán đảo Iberia. Trong 750 năm tiếp theo, các nhà nước Hồi giáo độc lập
được thành lập, tồn bộ khu vực dưới sự kiểm sốt của người Hồi giáo được gọi là
Al-Andalus. Trong khi đó những vương quốc Kitơ giáo ở phía bắc bắt đầu q trình
đấu tranh giành lại bán đảo được gọi là Reconquista, quá trình này kết thúc năm
1492 với sự s ụp đổ của Granada.

Vương quốc Tây Ban Nha được thành lập năm 1492 sau sự thống nhất của Vương
quốc Castile và Vương quốc Aragon.[1] Đây cũng là năm chuyến tàu của
Christopher Columbus khám phá ra Tân thế giới, đánh dấu sự khởi đầu của Đế quốc
Tây Ban Nha. Một tòa án dị giáo được thành lập, những người theo đạo Do Thái và
đạo Hồi không chấp nhận chuyển đổi tôn giáo bị trục xuất khỏi Tây Ban Nha.
Trong ba thế kỷ tiếp theo, Tây Ban Nha là cườ ng quốc thực dân có tầm ảnh hưởng
nhất trên thế giới. Tây Ban Nha là cường quốc mạnh nhất châu Âu và một cường
quốc toàn cầu trong thế kỷ 16 và phần lớn thế kỷ 17. Nền triết học, văn học và mỹ
thuật của Tây Ban Nha phát triển rực rỡ trong thời kỳ này. Tây Ban Nha phát triển
thành một đế quốc rộng lớn, trải dài từ California tới Patagonia, cũng như các thuộc
địa trải dài ở tây Thái Bình Dương. Trở nên giàu có nhờ tài sản thu hái được ở các
thuộc địa, Tây Ban Nha bị lôi kéo vào các cuộc chiến tranh tôn giáo và các cuộc
chiến với nhiều quốc gia châu Âu khác. Tây Ban Nha mất dần quyền kiể m soát ở
các vùng đất ở Hà Lan, Ý, Pháp và Đức ngày nay và bị lôi vào các cuộc chiến tranh
với Pháp, Anh, Thụy Điển và Đế quốc Ottoman ở Địa Trung Hải và Bắc Phi. Các
cuộc chiến tại châu Âu đã dẫn tới những tổn thất nặng nề về kinh tế, giai đoạn sau
thế kỷ 17 chứng kiến sự suy tàn của Đế quốc Tây Ban Nha dưới triều đại Habsburg.
Sự suy tàn lên đến đỉnh điểm trong cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha, cuộc chiế n
kết thúc đã đẩy Tây Ban Nha từ vị trí một cường quốc hàng đầu châu Âu trở thành
một cường quốc hạng hai, mặc dù quốc gia vẫn duy trì được sức mạnh thực dân.
Thế kỷ 18 chứng kiến sự nổi lên của một triều đại mới, Nhà Bourbon, triều đại này
đã có những nỗ lực tái tạo những thể chế nhà nước và giành được một vài thành
4


cơng, trong đó có sự tham gia vào Chiến tranh Độc lập Hoa Kỳ. Tuy vậy, cuối thế
kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, châu Âu trải qua một giai đoạn hỗn loạn với Cách mạng
Pháp và các cuộc chiến tranh của Napoleon, hậu quả của cuộc chiến là phần lớn lãnh
thổ châu Âu bị Pháp chiếm đóng, trong đó có Tây Ban Nha. Sự chiếm đóng này đã
khơi mào cho một cuộc chiến tranh giành độc lập, cuộc chiến đã tàn phá Tây Ban

Nha và mở đầu cho phong trào giành độc lập thành công của các thuộc địa ở châu
Mỹ. Bị tàn phá bởi cuộc chiến, Tây Ban Nha trải qua thời kỳ bất ổn khi các đảng
phái chính trị đại diện cho các nhóm “tự do”, “phản động”, “ơn hịa” chiến đấu và
giành quyền kiểm sốt đất nước ngắn hạn. Phong trào dân tộc bùng nổ ở các thuộc
địa cuối cùng tại Cuba và Philippines đã dẫn đến một cuộc chiến tranh với Hoa Kỳ,
Tây Ban Nha chính thức mất các thuộc địa cuối cùng vào cuối thế kỷ 18.
Sau một giai đoạn bất ổn chính trị đầu thế kỷ 20, Tây Ban Nha bị rơi vào cuộc nội
chiến đẫm máu năm 1936. Cuộc chiến kết thúc với sự hình thành của một nền độc
tài dân tộc đứng đầ u bởi Francisco Franco, chế độ của Francisco Franco đã kiểm
soát quốc gia này cho đến năm 1975. Tây Ban Nha là quốc gia trung lập trong Chiến
tranh thế giới thứ hai, dù vậy thì rất nhiều chiến binh tình nguyện Tây Ban Nha tham
chiến về cả hai phía. Những thập kỷ hậu chiến là giai đoạn tương đối ổn định (ngoại
trừ phong trào vũ trang đòi độc lập ở xứ Basque), Tây Ban Nha đã trải qua giai đoạn
bùng nổ kinh tế thập niên 1960 và 1970. Triều đại Bourbon đứng đầu bởi hoàng tử
Juan Carlos được tái lập sau cái chết của Franco năm 1975. Tây Ban Nha hiện đại,
một quốc gia theo chế độ quân chủ lập hiến, là một trong những quốc gia phát triển
nhất châu Âu, thành viên của Liên minh châu Âu và là chủ nhà của Thế vận hội Mùa
hè 1992.
2. Vị trí địa lý
Diện tích của Tây Ban Nha là 504.782 km2 và đứng hàng thứ 50 trên thế giới
về diện tích. Cịn tại châu Âu, Tây Ban Nha là quốc gia có diện tích rộng thứ 4, chi
sau Nga, Ukraina và Pháp. Trong đó, diện tích phần đất của Tây Ban Nha là 499.542
km2 và diện tích phần nước là 5.240 km2. 88% ranh giới c ủa Tây Ban Nha là giáp
với các biển và vịnh (4 964 km). Phần biên giới trên bộ của Tây Ban Nha dài tổng
cộng 1917,8 km. Trong đó, phần biên giới giáp với Bồ Đào Nha dài 1214 km, với
Pháp 623 km, với Andorra 63,7 km, với Gibraltar 1,2 km. Riêng hai vùng lãnh thổ
tách biệt của Tây Ban Nha thuộc châu Phi là Melilla và Ceuta giáp với Morocco, dài
tổng cộng 15,9 km.
Tây Ban Nha có hai quần đảo chính là quần đảo Balearic ở vùng Địa Trung Hải và
quần đảo Canary ở Đại tây Dương. Quần đảo Balearic có diện tích khoảng 5.000

km2, cách bờ biển phía đơng của Tây Ban Nha 80 km. Quần đảo Canary cách bờ
5


biển châu Phi 90km, được tạo thành bởi hoạt động của núi lửa. Những hòn đảo rộng
nhất của quần đảo này, đảo Tenerife và Gran Canaria, đều có những đỉnh núi rất cao.
Trên đảo Tenerife cso đỉnh núi Teide cao 3 717 m, là ngọn núi cao nhất Tây Ban
Nha. Teide là một ngọn núi lửa đã tắt.
Địa hình c ủa Tây Ban Nha có thể chia làm 3 miền chính: miền Trung tâm Meseta,
các miền núi khác và miền đất thấp. Miền Trung tâm của Meseta có thể coi như một
vùng cao nguyên khổng lồ ở trung tâm Tây Ban Nha với độ cao trung bình từ 610
đến 700 m. Được bao quanh bởi những vùng núi, miền Trung tâm Meseta dốc thoai
thoải về phía tây, nơi có những con sông đồ sang Bồ Đào Nha. Dãy Trung tâm
Sistema là xương sống của vùng, chia miền Trung tâm Meseta thành hai khu vực
phía bắc và phía nam.
Những miền núi khác bao gồm dãy núi Pyrenees ở phía đơng bắc và dãy Sistema
Penibético ở phía đơng nam. Dãy Pyrenees đã làm thành một đường biên giới tự
nhiên giữa Tây Ban Nha với Pháp và Andorra, và trong quá trình lịch sử đã góp phần
làm cách biệt Tây Ban Nha với các nước châu Âu khác. Đỉnh núi cao nhất dãy
Pyrenees là đỉnh Pico de Aneto, cao 3 400 m. Dãy Sistema Penibético chạy dài từ
phía đơng bắc đến phía nam Tây Ban Nha, song song với đường bờ biển. Dãy Sierra
Nevada, một phần của dãy Sistema Penibético có đỉnh núi cao nhất bán đảo Iberia
là đỉnh Mulhacén, cao 3479 m.
Các vùng đất thấp bao gồm đồng bằng Andalusia phía tây nam, lịng chảo Ebro phía
đơng bắc và các đồng bằng ven biển. Đồng bằng Andalusia thực chất là một thung
lũng sơng rộng do sơng Guadalquivir chảy qua. Vùng lịng chảo Ebro thì được sơng
Ebro chảy qua, và bị bao bọc bởi dãy núi Sistema Ibérico ở phía nam và phía tây, và
dãy Pyrenees phía bắc. Các đồng bằng ven biển là những dải đất hẹp giữa những
rằng núi ven biển. Đồng bằng ven biển rộng nhất chạy theo con sông Golfo de Cádiz,
nơi tiếp liền với đồng bằng Andalusia.

3. Khí hậu
Do có nhiều đồi núi, khí hậu Tây Ban Nha phân hóa rất phức tạp. Ta có thể
chia làm 3 khu vực khí hậu chính như sau:
• Khí hậu lục địa: ở những vùng đất ở sâu trong nội địa, trong đó có thủ đơ Madrid.
• Khí hậu Địa Trung Hải: trải dài từ đồng bằng Andalusia đến phía nam và vùng bờ
biển phía đơng chạy lên gần dãy núi Pyrenees, những phía núi chạy theo đường bờ
biển, trong đó có thành phố Barcelona.
• Khí hậu Hải dương: ở Galacia, những dải đồng bằng ven vịnh Biscay. Khu vực có
khí hậu hải dương còn được gọi là Tây Ban Nha Xanh.
6


4. Kinh tế
Nền kinh tế Tây Ban Nha là nền kinh tế lớn thứ mười bốn thế giới tính theo
GDP danh nghĩa cũng như là một trong những nền kinh tế lớn nhất theo sức mua
tương đương. Tây Ban Nha là thành viên của Liên minh châu Âu, Tổ chức Hợp tác
và Phát triển Kinh tế và Tổ chức Thương mại Thế giới. Tây Ban Nha có nền kinh tế
hỗn hợp tư bản chủ nghĩa. Tây Ban Nha là nền kinh tế lớn thứ năm ở châu Âu sau
Đức, Vương quốc Anh, Pháp và Ý cũng như lớn thứ tư trong khu vực đồng tiền
chung châu Âu dựa trên số liệu thống kê về GDP danh nghĩa. Năm 2019, Tây Ban
Nha là nhà xuất khẩu lớn thứ mười lăm trên thế giới và nhà nhập khẩu lớn thứ mười
bốn. Tây Ban Nha được xếp ở vị trí thứ 25 về chỉ số phát triển con người của Liên
Hợp Quốc và thứ 32 về GDP bình quân đầu người theo số liệu của Ngân hàng Thế
giới. Do đó Tây Ban Nha được coi là nền kinh tế thu nhập cao và nằm trong số các
nước có trình độ phát triển con người rất cao. Theo The Economist năm 2005, Tây
Ban Nha có chất lượng cuộc sống cao thứ 10 thế giới.
Sau cuộc khủng hoảng tài chính 2007–08, nền kinh tế Tây Ban Nha rơi vào tình
trạng suy thối và chu kỳ kinh tế vĩ mô phát triển theo hướng tiêu cực. So với các
nước khác thuộc khu vực EU hay Hoa Kỳ, nền kinh tế Tây Ban Nha bước vào suy
thoái muộn hơn (nền kinh tế vẫn tăng trưởng vào năm 2008) nhưng phục hồi lâu

hơn. Sự bùng nổ kinh tế của những năm 2000 đã bị đảo ngược khiến hơn một phần
tư lực lượng lao động của Tây Ban Nha bị rơi vào tình cả nh thất nghiệp vào năm
2012. Nhìn chung GDP của Tây Ban Nha giảm gần 9% trong giai đoạn 2009–2013.
Tình hình kinh tế bắt đầu được cải thiện từ năm 2013–2014. Kể từ đó, nền kinh tế
bắt đầu đảo ngược mức thâm hụt thương mại kỷ lục trong những năm nền kinh tế
bước vào giai đoạn bùng nổ. Nước này đã đạt được thặng dư thương mại vào năm
2013 sau ba thập kỷ nhập siêu. Thặng dư tiếp tục tăng trong năm 2014 và 2015.
Năm 2015, GDP của Tây Ban Nha đã tăng 3,2%, đây là tỷ lệ cao nhất kể từ năm
2007, năm cuối g năm đó. Chỉ trong hai năm (2014–2015), nền kinh tế Tây Ban Nha
đã phục hồi lại bằng 85% GDP trước cuộc suy thối 2009–2013. Thành cơng này
khiến một số cùng trước khi cuộc khủng hoảng tài chính thế giới xảy ra. Tây Ban
Nha là nước có tốc độ phát triển kinh tế cao nhất so với các nền kinh tế lớn hơn của
EU tron nhà phân tích quốc tế gọi đây là "nơi trưng bày cho những nỗ lực cải cách
cơ cấu" của Tây Ban Nha. Tốc độ tăng trưởng GDP mạnh mẽ tiếp tục được ghi nhận
vào năm 2016 khi Tây Ban Nha có tốc độ tăng trưởng nhanh gấp đơi so với mức
trung bình c ủa khu vực đồng euro. Nhờ vậy mà nền kinh tế Tây Ban Nha được dự
báo sẽ vẫn là nền kinh tế hoạt động tốt nhất trong số những nền kinh tế lớn trong
khu vực đồng tiền chung châu Âu vào năm 2017. Tỷ lệ thất nghiệp của Tây Ban Nha
đã giảm đi đáng kể từ năm 2013 đến năm 2017. Tỷ lệ thất nghiệp thực tế thấp hơn
7


nhiều, vì ước tính có hàng triệu người làm việc trong thị trường xám mà những người
này vẫn bị coi là thất nghiệp. Mặc dù các ước tính về nền kinh tế ẩn có thể khác
nhau, nhưng GDP thực tế của Tây Ban Nha có thể lớn hơn khoảng 20% vì người ta
ước tính rằng nền kinh tế ngầ m của Tây Ban Nha hàng năm có giá trị dao động trong
khoảng 190 tỷ Euro (224 tỷ USD). Trong số các nước châu Âu có thu nhập cao, chỉ
có Ý và Hy Lạp được ước tính là có nền kinh tế ngầm lớn hơn Tây Ban Nha. Do đó,
Tây Ban Nha có thể có sức mua tương đương cao hơn cũng như hệ số Gini nhỏ hơn
so với các con số chính thức. Vào năm 2012, chính phủ Tây Ban Nha đã chính thức

yêu cầu một khoản tín dụng từ Cơ chế Bình ổn châu Âu (ESM) để tái cơ cấu lĩnh
vực ngân hàng trong thời kỳ khủng hoảng tài chính. ESM đã phê duyệt khoản hỗ trợ
lên tới 100 tỷ euro, mặc dù vậy cuối cùng thì Tây Ban Nha chỉ nhận được 41,3 tỷ
Euro. Chương trình ESM dành cho Tây Ban Nha kết thúc với việc nước này đã hồn
trả tồn bộ khoản tín dụng được sử dụng sau mười tám tháng.

Chương II. VĂN HÓA TÂY BAN NHA
1. Ngơn ngữ
Tây Ban Nha hay xứ sở bị tót là một trong những nơi đặc sắc nhất trên thế
giới và chính ngơn ngữ Tây Ban Nha đã góp phần tạo nên điều đó.
Tiếng Tây Ban Nha là một trong sáu ngơn ngữ chính thức của Liên Hợp Quốc, Khối
liên minh Châu Âu, MERCOSUR, và Khối liên minh Thái Bình Dương. Nhưng ít ai
biết rằng tiếng Tây Ban Nha lại là ngôn ngữ phổ biến thứ hai trên thế giới chỉ đứng
sau mỗi Trung Quốc nếu tính theo số lượng người bản ngữ. Theo Ethnologue, với
329 triệu người bản ngữ, tiếng Tây Ban Nha đứng thứ 2 thế giới về ngôn ngữ về số
người nói nó như là ngơn ngữ đầu tiên của họ. Nó hơi cao so với tiếng Anh (328
triệu) chỉ đứng sau Trung Quốc (1,2 tỷ). Điều này được thể hiện khi ngồi Tây Ban
Nha, có 20 quốc gia trên thế giới sử dụng tiếng Tây Ban Nha như ngơn ngữ mẹ đẻ
thứ hai của mình. Điển hình trong nhóm đó ta phải kể đến các nước như Mexico,
Chile, Bolivia, Columbia, Cuba, … Ngoài việc sử dụng tiếng Tây Ban Nha tại các
trường học thì ngơn ngữ này còn được sử dụng hàng ngày trong giao tiếp ở hầu hết
các quốc gia Nam Mỹ và Trung Mỹ.
Đặc biệt nhất là Tây Ban Nha còn là quốc gia đa ngôn ngữ công khai và và hiến pháp
quy định rằng quốc gia sẽ bảo vệ "toàn thể người Tây Ban Nha và các dân tộc c ủa
Tây Ban Nha trong việc thực thi nhân quyền, văn hoá và truyền thống, ngơn ngữ và
các thể chế của họ. Nhóm ngơn ngữ Rôman được sử dụng rộng rãi nhất ở Tây Ban
Nha; trong đó tiếng Tây Ban Nha hoặc tiếng Castilian, là ngơn ngữ duy nhất có địa
vị chính thức cho cả nước. Ngồi ra cịn có thêm một số ngơn ngữ có địa vị đồng
8

chính thức với tiếng Tây Ban Nha như: Tiếng Basque (euskara) tại Xứ Basque và
Navarra; Tiếng Catalan (català) có vị thế chính thức tại Catala, quần đảo Baleares,
và tại Cộng đồng Valencia với tên gọi chính thức là tiếng Valencia (valencià); Tiếng
Galicia (galego) có vị thế chính thức tại Galicia. Xét số lượng người nói; tiếng
Basque được nói bởi 2%, Catalan/Valencia bởi 17%, và tiếng Galicia bởi 7%.
Để nói riêng về tiếng Tây Ban Nha, nằm trong hệ ngôn ngữ La tinh, tiếng Tây Ban
Nha được xem là dễ hơn so với tiếng Pháp, Đức và Thụy Điển. Do nằm trong hệ
ngơn ngữ Latin, nên tiếng Tây Ban Nha có khá nhiều điểm tương đồng với mình.
Chẳng hạn như trong cách phát âm của ngơn ngữ này có khá nhiều phần giống với
cách phát âm Tiếng Việt như: a (a), b (be), c (ce), ch (che), d (de), e (e), i (i), k (ka),
o (o), p (pe), q (cu), … Về mặt từ vựng thì tiếng Tây Ban Nha có khá nhiều từ na ná
Tiếng Anh như: historia – history, patata – potato, cultura – culture, tomate – tomato,
clima – climate… Riêng ngữ pháp Tây Ban Nha thì rắc rối hơn tiếng Anh một chút,
tuy nhiên, điểm đặc biệt trong cách sử dụng ngữ pháp Tây Ban Nha là chủ ngữ
thường lược bỏ trong câu Khi sử dụng, cả nói và viết, người ta chú trọng nhiều đến
các động từ và chỉ quan tâm đến động từ của câu. Mỗi chủ ngữ tương đương với một
động từ được chia.
2. Con người
Vương quốc Tây Ban Nha không chỉ là một trong những địa điểm du lịch nổi
tiếng nhất thế giới với những phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, đồ sộ mà con người
nơi đây còn nổi tiếng về sự cởi mở thân thiện và độ mến khách của mình.Trong giao
tiếp, người Tây Ban Nha có cách chào rất độc đáo đối với những người phụ nữ; đó
là họ hơn 2 lần lên cả hai má những người phụ nữ đó thay cho lời chào thân thiện
nhất kể cả đó là lần đầu tiên họ gặp mặt. Và tất nhiên, điều đó sẽ không được áp
dụng với những người nam giới, mà thay vào đó, họ sẽ nhận được một ơm và cái vỗ
lưng nhẹ hay những cái vẫy tay để thay cho lời chào. Hình thức chào hỏi này phổ
biến đối với mọi mối quan hệ ở nơi đây: từ lần đầu gặp mặt hay đến những mối quan
hệ trang trọng như quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia.
Vì là một quốc gia rất gần gũi và thân thiện nên việc được một người lạ mới gặp lần

đầu bắt tay và chủ động bắt chuyện thân thiết cũng không phải hiếm gặp tại đất nước
này. Khi gặp nhau, người Tây Ban Nha sẽ chào hỏi “Hola! Que tal?” nếu dịch ra
Tiếng việt nó có nghĩa “ Xin chào, bạn thế nào”. Và đơi khi họ sẽ đi ln ngay sau
đó chứ không chờ đợi câu trả lời từ người đối diện. Nếu trong văn hóa Việt Nam,
điều đó sẽ bị coi như một cách ứng xử kì lạ và vơ cùng bất lịch sự trong giao tiếp;
tuy nhiên, đối với người Tây Ban Nha nó chỉ là thói quen xã giao rất bình thường
của họ.
9


Hình ảnh con người lạc quan, thân thiện và vơ cùng hiếu khách ở Tây Ban Nha đã
trở thành một nét đẹp đặc trưng không thể thiếu trong nền văn hóa nước này.
3. Phong tục tập quán
 Ăn mặc
Theo quan niệ m c ủa người Tây Ban Nha, giày đen biểu thị cho các cơ hội kinh
doanh. Chính vì vậy, người Tây Ban Nha rất thích màu đen và các màu tối. Đối với
trước và sau buổi họp, ngoài việc mọi người bắt tay nhau và chào hỏi niềm nở, còn
cần chú ý tới quần áo chỉnh tề, nam mặc comple và phải đeo cà vạt, nữ mặc áo vest
và váy.
 Giờ giấc sinh hoạt muộn
Phong tục tập quán sinh hoạt của người Tây Ban Nha diễn ra khá muộn.
Bữa sáng thường được ăn vào khoảng 9 giờ sáng. Họ ăn rất ít thường là một tách cà
phê hoặc cam vắt, bánh mì, bánh chocolate hay churros hoặc bánh mì phết cà chua
và thêm dầu tưới lên trên.
Bữa trưa thường được ăn vào khoảng 2 hoặc 3 giờ chiều, trong khi bữa tối được ăn
từ khoảng 9 giờ tối đến 11 giờ tối. Cuộc sống về đêm của họ rất nhộn nhịp và họ cho
rằng ăn tối mới là bữa ăn chính trong ngày.
Bên cạnh đó, đối với người Tây Ban Nha, 2 giờ đến 5 giờ chiều là thời điểm lý tưởng
để gác lại mọi việc ngoài trời và nghỉ ngơi. Các văn phòng và đại lý ở Tây Ban Nha
thường đóng cửa từ 1 giờ và trễ nhất là 4 giờ 30 phút chiều. Giấc ngủ trưa 'siesta'

kéo dài tới 3 tiếng đồng hồ của người Tây Ban Nha được coi như di sản thế giới.
 Phong tục chào đón năm mới đặc biệt
Vào đêm giao thừa, mọi người sẽ tập trung trước tivi hay quảng trường,
cùng một chén nhỏ và mặc đồ nội y màu đỏ. Đây là nét văn hóa cực kỳ độc đáo
của người Tây Ban Nha để chào đón năm mới. Truyền hình quốc gia sẽ truyền hình
trực tiếp từ Real Casa de Correos -tháp đồng hồ từ thế kỷ 18. Sau khi chiếc chng
rung nhanh 4 hồi, sẽ có khoảng thời gian im lặng bên nhau rồi bắt đầu 12 hồi chuông
đại diện cho 12 tháng trong năm. Khi hồi chuông đầu tiên ngân lên, người dân Tây
Ban Nha sẽ bỏ quả nho đầu tiên vào miệng. Mỗi hồi chuông cách nhau 2 giây và
suốt 12 hồi chuông là “12 quả nho may mắn”. Nếu có thể ăn liên tục 12 quả ở tiếng
chuông cuối cùng, bạn sẽ gặp may mắn trong năm mới. Không chỉ nhai ngấu nghiến
nho vào giữa đêm, họ cịn mặc cả nội y màu đỏ như quần lót, áo ngực hay thậm chí
cả bít tất đỏ. Điều thú vị nhất là món đồ này phải được nhận từ người khác. Ngồi
ra, khơng kém phần độc đáo là bỏ chiếc nhẫn vàng vào ly rượ u mừng cava (rượu
sâm banh có bọt). Nhưng đừng uống cả nó, nếu khơng điều này sẽ mang lại vận rủi.
10


Khi chiếc đồng hồ điểm xong 12 tiếng và những quả nho cuối cùng khơng cịn là lúc
mọi người hơn lên má nhau, chúc mừng bằng những ly rượu cava và ăn bánh turron.
4. Ẩm thực
Ẩm thực là một phần khơng thể thiếu khi nhắc đến văn hóa Tây Ban Nha. Là
một trong số 10 quốc gia có nền ẩm thực lớn thế giới với những món ăn nổi tiếng
được chế biến từ hải sản tươi ngon như Bacalao (Cá Tuyết), Chorizo (Xúc Xích),
Jamón Serrano (Giăm Bơng) hay thức uống Sangria. Ẩm thực Tây Ban Nha chủ yếu
được rút ra từ các truyền thống Do Thái, Andalucia và La Mã và gần giống với ẩ m
thực Địa Trung Hải. Quốc gia này cũng là một trong những nhà sản xuất ô liu lớn
nhất thế giới. Họ dùng hành tây, tỏi và rượu vang trong bữa ăn. Hầu hết các bữa ăn
được chuẩn bị ở Tây Ban Nha đều có khoai tây, đậu, hạt tiêu và cà chua làm nguyên
liệu chính. Tây Ban Nha là nước chủ yếu ăn gạo, và nhiều món ăn được chế biến từ

gạo. Chúng có đủ loại, từ những món hết sức cầu kỳ cho đến những món hết sức đơn
giản như món cơm nấu với bất kỳ thứ gì có sẵn trong bếp: một miếng mỡ hun khói
hay một lát cá. Món ăn nổi tiếng nhất được phục vụ ở nơi này được gọi là tapas,
được chế biến rất tỉ mỉ, công phu. Phục vụ tapas với đồ uống là một phong tục rất
phổ biến trong văn hóa Tây Ban Nha. Sherry, rượ u và bia là những đồ uống thông
thường được phục vụ với tapas.
Ngồi ra, Cocidos cũng là một món rất phổ biến. Đó là món hầm truyền thống của
Tây Ban Nha. Món này thường gồm rau tươi, rau khô với các loại thịt, và mỗi tỉnh
đều có sáng tạo riêng và có tên gọi riêng. Nhưng, để gọi là tinh túy thực sự c ủa ẩm
thực Tây Ban Nha thì khơng thể khơng nhắc đến Chorizo – nó có mặt trong mọi món
ăn của đất nước này. Đây là một loại xúc xích thịt lợn, có độ hun khói riêng biệt và
màu đỏ sẫm từ ớt đỏ khơ hun khói. Tây Ban Nha cũng là nơi có nhiều đầu bếp đẳng
cấp thế giới như Sergi Cola, Ilan Hall, Penelope Casas và Karlos Arguinano.
5. Nghệ thuật
5.1. Văn học
Baroque là giai đoạn quan trọng nhất đối với văn hoá Tây Ban Nha, do đây
cũng là thời kỳ Đế quốc Tây Ban Nha hưng thịnh. Tác phẩm nổi tiếng Don Quijote
xứ La Mancha của Miguel de Cervantes được viết trong thời kỳ này. Don Quixote
của Cervantes được coi là tác phẩm tiêu biểu nhất trong các kinh điển của văn học
Tây Ban Nha và một tác phẩ m cổ điển của văn học phương Tây.
Văn học Tây Ban Nha thường đề cập đến các thể loại văn học (thơ, văn xuôi và
kịch). Sự phát triển c ủa nó trùng khớp và thường xuyên giao thoa với các truyền
thống văn học khác từ các vùng trong cùng lãnh thổ.
11


5.2. Hội họa
Hội họa Tây Ban Nha là một thành phần khơng thể thiếu của hội họa châu Âu
và có tầm ảnh hưởng rất lớn. Do sự đa dạng về lịch sử, địa lý, văn hóa, hội họa Tây
Ban Nha cũng chịu ảnh hưởng của rất nhiều những nền hội họa khác nhau như Pháp,

Ý. Đất nước này là quê hương của rất nhiều họa sĩ nổi tiếng toàn thế giới trong hai
trường phái Baroque và hiện đại.
Trong thế kỷ XX, một trong những họa sĩ nổi tiếng nhất toàn thế giới của Tây Ban
Nha là danh họa Pablo Picasso (1881-1973). Cùng với Georges Braque, ông được
coi là người đồng sáng lập của trường phái hội họa lập thể. Cũng khơng thể khơng
nhắc tới Salvador Dalí (1904-1989), một họa sĩ lớn khác của Tây Ban Nha theo chủ
nghĩa siêu thực.
5.3. Kiến trúc
Có thể nói, kiến trúc chính là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo
nên một bức tranh đầy màu sắc rực rỡ cho nền văn hóa Tây Ban Nha. Với 42 di sản
thế giới được công nhận bởi UNESCO, Tây Ban Nha là quốc gia có số lượng di sản
thế giới lớn thứ hai chỉ sau Ý. Chịu ảnh hưởng của nhiều phong cách kiến trúc có
thể kể đến phong cách kiến trúc châu Âu cùng với dịng kiến trúc La Mã và có sự
pha trộn của nhiều giai đoạn, nhưng phải khẳng định nét đặc sắc trong kiến trúc Tây
Ban Nha khơng thể tìm thấy ở các quốc gia khác trong khu vực. Một số cơng trình
kiến trúc nổi tiếng gồm có: bảo tàng nghệ thuật Picasso Barcelona, nhà thờ Sagrada
Familia,... Thủ đô Madrid hấp dẫn du khách bởi những cung điện nguy nga, tráng
lệ, những bảo tàng với đường nét kiến trúc độc đáo hay những quảng trường nhộn
nhịp. Cũng chính bởi nét độc đáo trong kiến trúc đã khiến Tây Ban Nha trở thành
một trong 3 quốc gia (sau Hoa Kỳ và Pháp) thu hút lượng du khách đông nhất trên
thế giới.
5.4. Âm nhạc và vũ đạo
Nét đặc sắc quyến rũ trong âm nhạc Tây Ban Nha là điệu nhảy Flamenco. Chủ
đề của vũ điệu Flamenco thường là thượng đế, phụ nữ và tình yêu. Âm nhạc và vũ
điệu flamenco mang đậm phong cách đặc trưng của nền vǎn hóa Tây Ban Nha.
Người dân nơi đây yêu âm nhạc, họ thích được nhảy múa và coi vũ điệu Flamenco
như đứa con tinh thần của mình.Đặc điểm của điệu nhảy Flamenco là những tư thế
riêng biệt, tiếng búng hay vỗ tay và tiếng giày gõ nhịp điệu trên sàn nhảy.
Nhạc cụ truyền thống phổ biến nhất thế giới là guitar có nguồn gốc tại Tây Ban Nha.
Văn hóa Tây Ban Nha ln sơi động với những giai điệu âm nhạc hòa trộn giữa

12


guitar, trống, lắc vui tươi, đặc sắc cùng điệu nhảy Flamenco c ủa những cô gái xinh
đẹp người Tây Ban Nha.
6. Lễ hội
Tây Ban Nha được cả thế giới biết đến là quốc gia yêu thích các lễ kỷ niệm
và lễ hội. Các lễ hội thì được tổ chức quanh năm và thu hút một lượng lớn khách du
lịch đến với Tây Ban Nha nhờ sự độc đáo và thú vị của nó. Chính những sự độc đáo
và thú vị này đã góp phần giúp nền văn hóa Tây Ban Nha trở thành nền văn hóa đặc
sắc nhất trên thế giới. Hai lễ hội nổi tiếng nhất của Tây Ban Nha đó chính là Lễ hội
ném cà chua Tomatina và Lễ hội San Fermin hay còn gọi là Lễ hội bị đuổi; là một
trong những điều níu chân du khách từ xa tới.
Đầu tiên, lễ hội ném cà chua La Tomatina là một lễ hội truyền thống tại Tây ban Nha
và được mệnh danh là “cuộc chiến thực phẩm” lớn nhất thế giới . Lễ hội được tổ
chức thứ tư cuối cùng của tháng 8 tại thị trấn nhỏ Bunol của thành phố Valencia, là
một cơ hội thú vị để người dân Tây Ban Nha có thể thả lỏng, vui chơi và chìm đắm
mình trong những điều gì đó thật điên rồ. Điểm cuốn hút chính của lễ hội là một
ngày dài chiến đấu với nhau bằng đồ ăn.
Đối với người Tây Ban Nha, họ quan niệm màu đỏ thắm của trái cà chua sẽ đem lại
may mắn cho mùa thu hoạch tiếp theo; do vậy, ngay từ sáng sớm, người dân đã đổ
xô và đường và ném những trái cà chua đỏ vào người nhiệt tình hoặc thậ m chí cả là
người đối diện. Mọi người hào hứng cầm cà chua trong tay tung hứng, ném vào
nhau, vừa ném, họ lại vừa hò hét trong vui vẻ. Cuộc chiến diễn ra trong một đến hai
giờ đồng hồ và cả thành phố sau đó chìm trong dịng nước ép cà chua cao đến mắt
cá chân. Sở cứu hỏa sẽ xuất hiện ngay sau đó và phun nước xuống thành phố. Khơng
ai cịn được phép ném cà chua trên phố nữa. Tuy chỉ diễn ra trong vòng 1 - 2 tiếng
ngắn ngủi nhưng dư âm lễ hội này để lại trong du khách và người Tây Ban Nha có
thể kéo dài một thời gian rất lâu.
Ngoài ra, nhắc đến Tây Ban Nha, thế giới sẽ nhớ đến hình ảnh những chú bị tót

mạnh mẽ và hung hăng tại các đấu trường, nhớ đến biệt danh “xứ sở bị tót” của
Vương quốc này. Và hình ảnh chú bị tót lại là điểm nhấn cho nét độc đáo của Lễ
hội San Fermin hay cịn gọi là Lễ hội bị tót đuổi, một trong những lễ hội truyền
thông nổi tiếng nhất trên thế giới. Lễ hội thường được tổ chức vào tuần đầu tiên của
tháng 7 tại thành phố Pamplona, thủ phủ vùng Navarra, phía Bắc Tây Ban Nha và lễ
hội sẽ kéo dài 9 ngày Khi tiếng còi báo hiệu kế tiếp được, 6 chú bị tót hung hãn
được thả rơng trên khắp nẻo đường của thành phố Pamplona. Và khi đó, người tham
gia phải chạy hết sức để tránh xa phạm vi của những chiếc sừng và cũng là lúc để
họ thử thách lịng can đảm của chính mình. Họ tìm cách để những con bị tót đuổi
13


mình trên chặng đường dài 850m t ừ rìa thị trấn tới trung tâm đấu bị tót. Tại đây,
những con bị tót sẽ đối mặt với các đấu sĩ bị tót. Họ chờ sẵn chúng ở sân đấu bị để
tham chiến. Bên cạnh những nét độc lạ mà lễ hội San Fermin mang lại, nó cịn là lễ
hội mang tính khốc liệt và nguy hiể m nhất trong các lễ hội truyền thống hiện nay
của Tây Ban Nha.

Chương III. VĂN HĨA TRONG KINH DOANH CỦA TÂY BAN NHA
1. Mơ hình doanh nghiệp và hệ thống phân cấp
Để phân tích các nền văn hóa trong điều kiện mơi trường làm việc, Geert
Hofstede đã phát triển một khung phân tích với bốn chiều. “Khoảng cách quyền lực”
là một trong số đó và mơ tả sự bình đẳng của con người liên quan đến địa vị xã hội,
phúc lợi, quyền lực và luật pháp. Khoảng cách quyền lực càng cao thì mọi người
càng có xu hướng chấp nhận sự phân bổ quyền lực khơng bình đẳng trong xã hội.
Tây Ban Nha có giá trị khoảng cách quyền lực tương đối cao là 57 (so với giá trị
khoảng cách sức mạnh của Đức là 35). Điều này lại ảnh hưởng đến chiều sâu của hệ
thống phân cấp tổ chức. Trong trường hợp của Tây Ban Nha, khoảng cách quyền lực
cao ám chỉ một tổ chức nhiều lớp. Do mức độ sâu sắc của thứ bậc này trong tổ chức,
nhân viên được phân chia theo cấp bậc cao dần và quyền lực chỉ được nắm giữ bởi

một hoặc chỉ một số ít. Đây chính là hệ thống phân cấp cá nhân. Mơ hình tổ chức
này phản ánh hệ thống xã hội hơn là hệ thống chức năng. Các yêu cầu được chuyển
từ trên xuống dưới cùng bởi vì có q nhiều quy tắc cho nên hệ thống và cơ chế này
phải tồn tại. Nhưng người Tây Ban Nha lại không tin vào những hệ thống đó. Thay
vào đó, các quy tắc trong các tổ chức như vậy bị phá vỡ, và nền tảng thực sự của nó
là các hiệp hội và liên minh khơng chính thức.
Mole Map - một ma trận bao gồ m khía cạnh lãnh đạo và tổ chức. Chiều hướng tổ
chức được phân cực thành tổ chức hữu cơ và hệ thống. Vị trí c ủa Tây Ban Nha chỉ
ra rằng các tổ chức của nó chủ yếu là hữu cơ. Điều này có nghĩa là giao tiếp khơng
chính thức và phức tạp, chủ nghĩa chuyên chế phổ biến, địa vị là quan trọng và tính
sáng tạo được đánh giá cao.
Như đã đề cập ở đoạn trên, giá trị khoảng cách quyền lực của Tây Ban Nha là tương
đối cao, điều đó ngụ ý rằng phong cách lãnh đạo điển hình ở Tây Ban Nha là gia
trưởng. Điều này được hỗ trợ dựa trên mơ hình quan hệ gia đình trong văn hóa Tây
Ban Nha. Người đứng đầu cơng ty được coi là người bảo trợ chu đáo và quyết đoán.
Tannenbaum và Schmidt đã phát triển một mơ hình phong cách lãnh đạo khác. Họ
phân cực thành một phong cách chỉ đạo và dân chủ. Tây Ban Nha chắc chắn thuộc
hàng lãnh đạo chỉ đạo. Điều này có nghĩa là cấp trên quyết định mà không hỏi ý kiến
cấp dưới. Trong Mole Map, chiều thứ hai là khả năng lãnh đạo, vị trí của Tây Ban
14


Nha trên Mole Map thể hiện phong cách lãnh đạo mang tính cá nhân cao. Điều này
cho thấy rằng việc lập kế hoạch chủ yếu được thực hiện bởi ban lãnh đạo cao nhất
của một công ty. Chỉ một số ít biết chiến lược. Hơn nữa, quyền hạn được thể hiện
bằng cách duy trì sự xa cách với các nhóm và áp đặt ý chí c ủa một người lên họ.
Quyền lực khơng hồn tồn phụ thuộc vào địa vị mà còn phụ thuộc vào chất lượng
của các mối quan hệ với cấp dưới. Lòng trung thành của họ được trao cho con người
chứ không phải các tổ chức.
Kết luận rằng, trong văn hóa kinh doanh của Tây Ban Nha sự tôn trọng một người

dựa trên tầng lớp và địa vị của người đó. Văn hóa doanh nghiệp Tây Ban Nha là cực
kỳ phân cấp, và chỉ có ơng chủ, người có thẩm quyền đưa ra quyết định. Nói chung,
cấp dưới tuân theo các lệnh, tuân theo thẩm quyền và giải quyết mọi vấn đề trước
khi chúng xuất hiện. Do đó, tốt hơn hết là dành thời gian với những người được coi
là "ngang hàng địa vị” với bạn để ra quyết định làm ăn.
Hãy nỗ lực để thích nghi với các cách kinh doanh của Tây Ban Nha, bởi vì nó thể
hiện sự tơn trọng cũng như sự linh hoạt của bạn đối với văn hóa và chương trình của
họ. Người Tây Ban Nha muốn làm quen với bạn trước khi tiếp tục kinh doanh, vì
vậy hãy sẵn sàng và trả lời bất kỳ câu hỏi nào họ có thể có về bạn. Mặt khác, tốt nhất
là khơng nên hỏi quá nhiều câu hỏi cá nhân trong phần giới thiệu đầu tiên.
Cảm xúc mạnh mẽ dựa vào văn hóa kinh doanh Tây Ban Nha. Do đó, hãy làm việc
để xây dựng mối quan hệ tốt với các đối tác Tây Ban Nha của bạn. Mặc dù người
Tây Ban Nha tiếp nhận thông tin và ý tưởng mới, nhưng họ không thay đổi suy nghĩ
của họ một cách dễ dàng. Hãy sẵn sàng thương thảo và thỏa hiệp.
2. Văn hóa giao tiếp
2.1. Về ngơn ngữ
Ngơn ngữ chính thức là tiếng Tây Ban Nha và là ngôn ngữ phổ biến thứ hai
trên thế giới. Mặc dù những nhà kinh doanh ở Tây Ban Nha cũng có thể nói một
chút tiếng Anh nhưng tốt nhất bạn nên thuê phiên dịch viên để tránh trường hợp đối
tác hiểu nhầm là bạn không tin tưởng họ. Khi giao tiếp bằng tiếng Anh, hãy nói thật
ngắn gọn, sử dụng những câu đơn giản và tránh dùng từ lóng hoặc từ quá kỹ thuật,
tốc độ vừa phải và dùng đúng ngữ pháp tiếng Anh. Người Tây Ban Nha rất ít khi
thừa nhận rằng họ khơng hiểu một phần nào đó của cuộc nói chuyện. Thậm chí trong
các cuộc họp sử dụng tiếng Anh là chủ yếu thì họ vẫn nói chuyện với nhau bằng
ngơn ngữ bản xứ. Làm như vậy khơng có nghĩa bạn bị bỏ quên mà họ chỉ muốn tạo
thêm s ự thoải mái và thống nhất quan điểm trong nội bộ. Sự gián đoạn tiếng Tây
Ban Nha thường chỉ ra sự quan tâm chân thành và nhiệt tình trong cuộc thảo luận,
vậy khơng nên lo lắng khi gặp phải sự gián đoạn trong cuộc trò chuyện.
15

2.2. Về cách xưng hô
Người Tây Ban Nha sắp xếp họ tên theo thứ tự như sau đầu tiên là tên gọi sau
đó là đến họ. Ở Bắc Tây Ban Nha thì chỉ có những người bạn thân mới gọi nhau
bằng tên. Ngược lại ở phía Nam, thì người dân lại khá thoải mái trong việc xưng hô.
Người dân rất thân thiện và cởi mở nhưng họ cũng hay tự ái và thấy xúc phạm khi
bị chỉ trích và lập tức bỏ buộc họp ra về. Trong văn hóa kinh doanh của Tây Ban
Nha sự tôn trọng một người dựa trên tầng lớp và địa vị của người đó.
2.3. Về thói quen giao tiếp
Người Tây Ban Nha khơng thích ồn ào và những hành vi náo nhiệt. Hãy nói
chuyện một cách nhẹ nhàng khi mời đối tác ăn trưa và ăn tối tại các quán ăn hoặc
nhà hàng. Tuy nhiên, việc ngắt lời người khác hoặc cùng nói một lúc lại được người
Tây Ban Nha chấp nhận. Mọi người đứng nói chuyện thường cách nhau từ khoảng
2 đến 3 feet (khoảng gần 1 mét) chứ không gần gũi như văn hoá của các nước Châu
Mỹ Latin khác.
Giao tiếp ở Tây Ban Nha thường là gián tiếp. Họ rất cẩn thận trong lời nói và cách
nói, thường khơng đi thẳng ngay vào vấn đề và luôn yêu cầu mọi thứ phải sắp xếp
trước trong mọi trường hợp. Người Tây Ban Nha rất hiếm khi im lặng và thường sử
dụng tín hiệu để diễn tả một vấn đề quan trọng. Bạn phải cố gắng hiểu được ấn ý qua
ánh mắt và những cử chỉ không lời của họ để hiểu thông tin họ muốn truyền đạt.
Cử chỉ và ngôn ngữ cơ thể tại Tây Ban Nha thường rất sống động. Họ có thể khơng
chỉ đứng rất sát bạn mà cịn vỗ nhẹ vào tay hoặc vai khi trò chuyện với bạn. Khi bắt
gặp phải những cử chỉ này, nếu bạn tránh xa họ ra thì sẽ chỉ gây ra sự xúc phạm.
Giao tiếp bằng mắt cũng hay được sử dụng vì nó gây cho người khác sự chú ý, biểu
lộ sự chân thành và từ đó có thể giúp xây dựng một mối quan hệ tin tưởng lẫn nhau.
Người Tây Ban Nha thường che giấu sự tức giận bằng nụ cười, nên khi họ cười
khơng có nghĩa là bày tỏ sự hiếu khách và vui vẻ.
3. Các quy ước trong kinh doanh
3.1. Gặp gỡ và tiếp đón đối tác
Trước hết, sử dụng một trung gian giới thiệu bạn với chính đối tác mà bạn

đang muốn cộng tác sẽ tạo ra được lợi thế cho bạn. Tránh đến muộn quá 10 đến 15
phút và nếu bị muộn thì nên báo trước với họ. Giờ làm việc ở Tây Ban Nha thường
từ 9 giờ sáng tới 6 giờ chiều, ngày làm việc từ thứ 2 tới thứ 6. Buổi họp thường bắt
đầu bằng những câu chuyện ngoài lề. Các buổi họp đầu diễn ra khá trịnh trọng,
nhưng khi hai bên đã hiểu nhau hơn thì diễn ra trong khơng khí khá thoải mái.
16


Theo phong tục, trước và sau buổi họp mọi người bắt tay nhau và chào hỏi niềm nở.
Phụ nữ đôi khi nhẹ nhàng ơm lấy nhau, sau đó chạm vào má trong khi hơn nhẹ vào
khơng khí. Họ cũng có thể chào đón một người đàn ơng Tây Ban Nha là một người
bạn đặc biệt thân thiết theo cách này. Quần áo cần chỉnh tề, nam mặc complê và phải
đeo cà vạt, nữ mặc áo vest và váy. Vào lần gặp gỡ đầu tiên không nên tặng quà mà
nên tặng vào những lần gặp gỡ sau. Không giống với Nhật Bản và các quốc gia khác,
người châu Âu đa phần khơng đóng gói q tặng và các đối tác thường bóc ngay
món quà vào lúc được trao. Lưu ý rằng, cần nhạy cảm với những khác biệt trong khu
vực vì việc đưa ra nhận xét sai lệch về khu vực nguồn gốc của người Tây Ban Nha
được coi là một sự xúc phạm (ví dụ, nhầm một người Catalonia thành ngườ i xứ
Basque).
Giới thiệu lần đầu với người Tây Ban Nha nên được thực hiện một cách chính thức.
Mở rộng một cái bắt tay ngắn nhưng chắc chắn trong khi vẫn giữ liên lạc bằng mắt.
Một cử chỉ phổ biến khác c ủa Tây Ban Nha là chụp tay xuống để nhấn mạnh một
điểm. Tây Ban Nha là một quốc gia rất tơn giáo, vì vậy nhiều người sẽ bị xúc phạm
nếu họ nghe bạn lấy tên của Chúa vô ích, và tốt nhất là đừng chửi thề khi có sự hiện
diện của người khác.
Việc trao đổi danh thiếp trong buổi gặp gỡ đầu tiên là rất cần thiết. Danh thiếp nên
có một mặt là tiếng Anh và mặt kia là tiếng Tây Ban Nha. Khi trao danh thiếp, nên
để mặt tiếng Tây Ban Nha theo chiều người nhận có thể đọc được.
3.2. Một số lưu ý về cử chỉ và đối thoại
Dấu hiệu "OK" của Bắc M ỹ (tạo ra một vịng trịn ngón tay và ngón cái đầu

tiên) được coi là thô tục và không bao giờ được sử dụng. Triệu hồi một người bằng
cách quăn ngón tay trỏ của bạn được coi là thô lỗ. Thay vào đó, hãy xoay lịng bàn
tay xuống và vẫy ngón tay hoặc toàn bộ bàn tay. Đừng ngần ngại hỏi xem bạn có
gặp khó khăn trong việc hiểu những c ử chỉ này hay khơng, đặc biệt là vì ý nghĩa
thường thay đổi theo vùng.
Ngoài ra, cần tránh đặt quá nhiều sự nhấn mạnh vào kinh nghiệm chuyên môn và
thành công trong kinh doanh của bản thân trong một cuộc trò chuyện. Trong văn hóa
Tây Ban Nha, tính cách và con người là thước đo chính xác và được tơn trọng nhất,
vì vậy hãy quan tâm nhiều hơn đến cách họ cảm nhận về bạn và chứng tỏ tài năng
của bản thân.
3.3. Trong kí kết hợp đồng
3.3.1. Đàm phán
17


Quan điểm và phong cách là yếu tố quan trọng tác động tới đàm phán kinh
doanh tại Tây Ban Nha. Tuy nhiên, thỉnh thoảng người Tây Ban Nha lại có những
thay đổi bất chợt. Xét về mặt lý thuyết, người mua ln đứng ở vị trí thuận lợi trên
bàn đàm phán. Nhưng với người Tây Ban Nha, điều đó khơng phải luôn đúng - mà
theo họ, cả hai bên đều phải có trách nhiệm để đi đến thỏa thuận chung cuối cùng.
Họ mong chờ những cam kết mang tính dài hạn từ phía đối tác và chú trọng chủ yếu
vào lợi ích lâu dài. Mặc dù phong cách đàm phán ban đầu mang tính cạnh tranh,
nhưng họ vẫn coi trọng mối quan hệ lâu dài và hy vọng một kết quả có lợi cho cả
đơi bên. Người Tây Ban Nha quan niệm những đề nghị được đưa ra đều dựa trên lợi
ích của các bên trong vịng đàm phản, nhưng khơng có nghĩa các bên sẽ cố gắng
dành được những lợi thế bằng bất kỳ giá nào. Chính vì thế, bạn hãy cố gắng duy trì
đừng để xung đột xảy ra giữa hai bên trong suốt quá trình thương lượng và thực hiện
theo hướng tiếp cận đơi bên cùng có lợi, từ đó giành được sự tơn trọng của đối tác
và họ sẽ cư xử với thái độ nhã nhặn và chân thành. Nếu có tranh cãi hãy phân tích
ngun nhân và thực tế sao cho thật logic nhưng vẫn giữ được thái độ cởi mở và hợp

tác và đề nghị đối tác đưa ra những khả năng khác. Một số người cho rằng nắm giữ
càng nhiều thông tin đồng nghĩa với việc có nhiều lợi thế hơn khi đàm phán. Do đó,
ngay cả khi bạn đã gây dựng được mối quan hệ cá nhân khá thân thiện thì người Tây
Ban Nha cũng không bao giờ cởi mở trong việc chia sẻ thông tin.
Về tốc độ đàm phán là tương đối chậm và kéo dài. Người Tây Ban Nha thường
không vội vã và cũng khơng thích người nào như vậy. Để đạt được mục tiêu cuối
cùng, bạn có thể phải đi lại khá nhiều lần. Các công việc như xây dựng mối quan hệ,
thu thập thông tin, thương lượng và đưa ra quyết định cuối cùng đòi hỏi khá nhiều
thời gian. Mọi cố gắng đẩy nhanh quá trình này đều khơng mang lại kết quả tốt mà
thậm chí cịn khiến cho đối tác cảm thấy khó chịu. Trong suốt quá trình đàm phán
hãy kiên nhẫn, kìm nén cảm xúc và biết chấp nhận những trì hỗn phát sinh.
Người Tây Ban Nha thường thích phong cách làm nhiều việc cùng một lúc. Họ có
thói quen cùng một lúc theo đuổi nhiều mục tiêu và nhiều hạng mục cơng việc. Trong
q trình đàm phán, họ thường bàn bạc các vấn đề không theo trật tự đã định trước
mà thường quay đi quay lại một số vấn đề đã được thống nhất, do đó cần theo dõi
tồn bộ q trình thương lượng và thường xuyên tập trung vào các mục mà đối tác
có vẻ sẽ đồng thuận với bạn. Nếu đối tác Tây Ban Nha tự dưng giảm tốc độ đàm
phản, hãy đánh giá một cách thật cẩn trọng xem họ muốn thêm thời gian để tìm hiể u
thơng tin hay họ khơng muốn làm ăn với bạn. Thơng thường thì đây có thể là một
thủ thuật với mục đích buộc bạn phải giảm giả đơn hàng. Lại một lần nữa, khi gặp
trường hợp này, hãy bình tĩnh và kiên định với quan điểm của mình.
18


3.3.2. Thương lượng
Phong cách làm việc người Tây Ban Nha thường thích thương lượng và mặc
cả. Nếu họ thấy bạn khơng hưở ng ứng cũng như khơng nhiệt tình tham gia sẽ khiến
họ nghi ngờ hoặc thấy bị xúc phạm, hoặc cũng có thể họ thấy bạn khơng thực sự
mặn mà. Tuy nhiên, người Tây Ban Nha thường quan tâm đến kết quả chung chứ
không chú trọng vào từng điểm nhỏ. Một số người coi trọng thỏa thuận hợp tác cuối

cùng, sau đó họ mới quan tâm bàn bạc chi tiết các vấn đề.
Giá khởi điểm so với giá lúc ký kết hợp đồng thường chênh nhau khoảng 40%. Bạn
nên lường trước những mức giá đối tác có thể đưa ra và chuẩn bị những mức giá mà
mình có thể đáp ứng được. Nếu đối tác không đồng ý và tranh cãi, bạn nên giữ thái
độ điềm tĩnh và kính trọng, tránh đối đầu. Nếu cần hãy biểu lộ mong muốn thỏa
thuận lại theo cách khác sao cho có lợi cho cả đôi bên. Tuy nhiên, đừng bao giờ thừa
nhận những lỗi mà mình khơng gây ra vì nó có thể ảnh hưởng đến hình ảnh của cơng
ty bạn. Trong trường hợp bạn thấy thông tin mà đối tác đưa ra là sai thì bạn cũng
đừng nên mắng nhiếc hoặc thậm chí tế nhị nhắc nhở là họ đang nói sai sự thật. Sử
dụng một bên thứ ba là thủ thuật đàm phán ít được sử dụng tại Tây Ban Nha, mặc
dù đây là biện pháp có lợi cho cả đôi bên trên bàn đàm phán. Tuy nhiên, đừng lấy
bên thứ ba đó ra để ép đối tác vì họ sẽ không chấp nhận bất kỳ một đại diện nào mà
bạn lựa chọn trong các vòng đàm phán tiếp theo. Giới doanh nhân Tây Ban Nha rất
coi trọng bản thân nên họ hiếm khi thừa nhận rằng họ phụ thuộc vào ai đó cho dù sự
thật có là như vậy.
Đối tác Tây Ban Nha có thể sử dụng các biện pháp đàm phán gây sức ép như: yêu
cầu bạn hẹn ngày đưa ra quyết định, hoặc chần chừ không trả lời. Quyết định cuối
cùng được đưa ra nhiều hơn một lần và khơng biết đâu là chính thức. Các thủ thuật
như mở đầu vòng đàm phán với những lời đề nghị hấp dẫn nhất, biễu lộ sự không
khoan nhượng, đưa ra áp lực về thời gian, hoặc đưa ra đơn chào hàng có hiệu lực
ngắn bị coi là những hành động khơng thỏa đáng hoặc thậm chí có mục đích làm
mất mặt họ. lm lặng là cách biểu lộ sự không đồng ý hiệu quả nhất khi đàm phán với
người Tây Ban Nha. Các thủ thuật đàm phán như đề nghị bằng văn bản hoặc nỗ lực
muốn giới thiệu những điều khoản và điều kiện bằng văn bản hiếm khi thành công
tại Tây Ban Nha. Trong hầu hết trường hợp, doanh nhân Tây Ban Nha thường phớt
lờ hoặc phản đối những thủ thuật này và yêu cầu cả hai bên phải thảo luận và đàm
phàn từng khía cạnh một. Nạn tham nhũng và hối lộ rất hiế m khi thấy tại Tây Ban
Nha. Vì thế, nên tránh tặng q có giá trị hoặc đưa ra những lời đề nghị trong khi
thương lượng dễ bị hiểu lầm là mua chuộc.
Sau một cuộc đàm phán và thương lượng thành công, đôi khi quà tặng được trao đổi

để đánh dấu một dịp vui vẻ.
19


3.4. Tầm quan trọng của việc xây dựng mối quan hệ trong kinh doanh
Xây dựng mối quan hệ cá nhân lâu dài và tin cậy rất quan trọng đối với người
Tây Ban Nha, những người ln muốn có một sự ràng buộc chắc chắn trước khi đi
đến ký kết hợp đồng. Khi đối tác tỏ thái độ hài lòng với bạn thì lúc đấy bạn mới nên
khởi động vịng đàm phán. Người Tây Ban Nha có xu hướng khơng tin vào đối tác
khơng kiên nhẫn hoặc có động cơ khơng rõ ràng khi xây dựng mối quan hệ với họ.
Mặc dù người Tây Ban Nha rất nhiệt tình và thân thiện nhưng họ cũng hay tự ái và
thấy bị xúc phạ m khi bị chỉ trích và lập tức bỏ buổi họp ra về. Giữ thể diện, tôn trọng
danh dự và niềm tự hào của đối tác là yêu cầu cốt yếu khi hợp tác kinh doanh với
người Tây Ban Nha. Chỉ trích họ trước đám đơng có thể gây ra những hậu quả xấ u
đối với vòng đàm phán. Vì thế, hãy ln kiềm chế cảm xúc, đừng để lộ sự khơng hài
lịng của mình, tránh những cuộc xung đột giữa hai bên và giữ thái độ lịch sự, nhã
nhặn.
Việc đối tác nghĩ rằng bạn đáng tin cậy thì quan trọng hơn những trách nhiệm mà
bạn phải làm. Thiết lập mối quan hệ cá nhân với những người khác ở Tây Ban Nha
có thể tạo nên sức mạnh liên kết và rất cần thiết khi kinh doanh với đối tác Tây Ban
Nha. Vấn đề cốt yếu là bạn phải có thái độ trung thực và chân thành với họ. Quan
hệ cá nhân phụ thuộc khá nhiều vào tình bạn bền vững cũng được hiểu là mỗi bên
phải có trách nhiệm giúp đỡ lẫn nhau. Ngồi ra, nếu có một bên thứ ba đứng ra giới
thiệu thì đó cũng là điểm thuận lợi để bạn rút ngắn thời gian quá trình xây dựng mối
quan hệ làm ăn với đối tác Tây Ban Nha tiềm năng.
Kết luận chung, khi thâm nhập vào thị trường Tây Ban Nha, việc tìm hiểu văn hóa
kinh doanh của người dân đất nước này là một yếu tố quan trọng để giúp định hướng
cho doanh nghiệp của bạn, là hành trang để chuẩn bị tâm lý đối phó và thích ứng với
văn hóa làm việc nơi đây cũng như nắm bắt được những sở thích, thói quen, văn hóa
sẽ là điểm cộng rất lớn với đối tác của bạn. Có những thứ nhìn là vậy nhưng khơng

phải vậy, văn hóa vốn là “tảng băng chìm”. Bạn càng hiểu rõ về văn hóa Tây Ban
Nha thì bạn càng có thế mạnh trên thị trường này.

Chương IV. SỰ THÀNH CƠNG CỦA SIESTA & GO
Cơng ty khởi nghiệp Tây Ban Nha làm sống lại văn hóa ngủ trưa và giúp những
người lao động mệt mỏi
1. Nguồn gốc Siesta trong văn hóa Tây Ban Nha
Khoa học đã chứng minh rằng ngủ trưa khoảng 10 đến 20 phút sau bữa trưa
sẽ rất tốt cho sức khỏe, tăng tuổi thọ và giúp bạn lấy lại được sức lực để chiến đấu
với những cơng việc cịn lại của buổi chiều. Ở nhiều nơi trên thế giới kể cả Việt Nam
20


cũng có nhiều người hay ngủ trưa sau bữa ăn dù vậy nhiều bạn du học sinh Việt thậm
chí cả nhiều người khách quốc tế khác khi đến thăm Tây Ban Nha đều thấy sửng sốt
vì văn hóa ngủ trưa của người dân xứ này. Nhiều người cịn nói vui rằng văn hóa
ngủ trưa của người Tây Ban Nha có thể được xếp vào danh sách các di s ản phi vật
thể của nhân loại. Siesta mặt khác như đã ngấm vào máu, chính thế mà đã từng có
cuộc thi… “vô địch ngủ trưa” được tổ chức tại Madrid và thu hút được khá nhiều
người đến tham dự, người nào ngủ đẫy giấc được đến 20 phút trong tiếng ồn ào của
ban trưa sẽ là người chiến thắng và bạn tin được không đã rất nhiều người thắng giải.
Tây Ban Nha có khí hậu khá nóng, đặc biệt là vào giữa buổi chiều, do đó giấc ngủ
trưa truyền thống ra đời để công nhân làm việc trên các lĩnh vực có thời gian được
tránh khỏi cái nóng. Nhờ đó họ sẽ cảm thấy sảng khoái sau khi nghỉ ngơi và có thể
làm việc đến tận đêm khuya.

Đường phố Tây Ban Nha vào giờ nghỉ trưa
Có lẽ ngoại trừ những thành phố lớn hay trung tâm dịch vụ vẫn mở cửa hàng xuyên
trưa thì nhiều nơi khác trên đất nước Tây Ban Nha phố xá đều im lìm trong khoảng
thời gian nửa buổi chiều, có khi đến hết buổi chiều. Các cửa hàng ở Tây Ban Nha

thường đóng cửa hàng để nghỉ trưa từ 2 đến 4 tiếng đồng hồ. Và thường ở trong các
căng tin của nhiều trường đại học sẽ không phục vụ bữa trưa vào lúc 12 rưỡi hoặc 1
giờ chiều, vì khoảng thời gian này thường là q sớm. Chính vì mất q nhiều vào
thời gian nghỉ trưa nên người Tây Ban Nha phải tăng giờ làm việc đến đêm, có khi
đến 9, 10 giờ họ mới từ chỗ làm ra về. Vì vậy mà họ lại dùng bữa tối cũng vơ cùng
muộn và ngủ ít hơn. Nếu bạn là người ăn uống điều độ như ở Việt Nam thì có lẽ sẽ
rất khó thích nghi với lịch sinh hoạt này.

21


Cũng chính vì giấc ngủ trưa q dài mà người Tây Ban Nha bị đánh giá là có nhịp
sinh hoạt lộn xộn. Nhất là trong thời đại ngày nay, giữa sự phát triển nhộn nhịp của
nền kinh tế, xã hội giấc ngủ trưa bị coi là làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế
của Tây Ban Nha nên trong mấy năm trở lại đây nhiều người đang cố gắng điều
chỉnh lại giờ giấc cho phù hợp với tiến độ của thế giới nói chung. Hầu như đa số
giấc ngủ trưa ngắn sau giờ làm việc tại các văn phòng, công ty và cả các cửa hàng
đều bị bỏ trong suốt tuần làm việc.
2. Sự ra đời của Siesta & Go
Ở những thành phố lớn, guồng quay bận rộn của công việc đang dần lấy đi
giấc ngủ trưa của người lao động thành thị, khiến dân văn phòng phải làm nhiều giờ
cảm thấy mệt mỏi. Giờ đây, Maria Estrella Jorro de Inza đã ra mắt giải pháp cho
giấc ngủ trưa vào năm 2017. Siesta and Go - quán bar ngủ trưa đầu tiên của Madrid
nằm ở Azca, ngay trung tâm khu tài chính của thành phố, nơi có các cơng ty như
HSBC, Google và Deloitte. Chỉ với 15 € một giờ mọi người có thể dễ dàng đặt phịng
và tận hưởng sự thư giãn, cùng với đó là dịch vụ truy cập Internet, sách, báo, sử dụng
bộ sạc điện thoại và bất cứ thứ gì khách hàng có thể cần để hưởng lợi từ một giấc
ngủ trưa.
Tất nhiên, ý tưởng nay không phải là nguyên bản. Cô De Inza đã tìm thấy nó trong
một chuyến đi đến Tokyo. Thủ đơ Nhật Bản, nổi tiếng với các lựa chọn lưu trú ngắn

ngày cho những cơng dân bị bỏ đói ngồi khơng gian như "khách sạn con nhộng",
cũng có cái gọi là quán cà phê ngủ trưa. Các quán cà phê cung cấp cho khách hàng
tùy chọn ngủ lại ngắn trong ngày - một thực tế mà một số người Nhật cho rằng có
những lợi ích sức khỏe to lớn.
Đối với người dân Tây Ban Nha, quán bar dành cho giấc ngủ trưa của Siesta & Go
mang đến cho họ một không gian nghỉ ngơi tiện lợi. Quán có 19 giường, và khách
được cung cấp khăn trải giường mới, nút tai, dép đi trong nhà và khu vực cà phê để
thư giãn. Siesta & Go thu hút khoảng 30 người mỗi ngày cho mỗi 19 giường, chủ
yếu là nhân viên trẻ ở độ tuổi 20 đến 30 và nam giới ở độ tuổi 50
Có thể nói rằng, với sự thay đổi trong nhịp sống của xã hội hiện nay khi người dân
tiến tới làm việc ít giờ hơn và loại bỏ thời gian ngủ trưa, Siesta & Go đã góp phầ n
làm sống lại và gìn giữ văn hóa ngủ trưa của người Tây Ban Nha, giúp những người
lao động mệt mỏi có khơng gian phù hợp để nghỉ ngơi giữa ngày.

22


Chương V. BÀI HỌC CHO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
1. Quan hệ hợp tác Việt Nam – Tây Ban Nha
1.1. Chính trị - ngoại giao
Việt Nam – Tây Ban Nha thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 23/5/1977, mối
quan hệ giữa hai nước ngày càng được c ủng cố và phát triển. Tại các diễn đàn quốc
tế, Việt Nam và Tây Ban Nha luôn ủng hộ lẫn nhau trong việc tham gia vào các cơ
quan của Liên Hợp quốc. Hai bên đã trao đổi một số đoàn cấp cao nhằm tăng cường
tiếp xúc và bàn bạc các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước. Trong
chuyến thăm Tây Ban Nha của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tháng 12/2009,
hai Bên đã thiết lập quan hệ “Đối tác chiến lược hướng tới tương lai”, khẳng định
quyết tâm đẩy mạnh quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước trong thời gian tới.
1.2. Quan hệ hợp tác kinh tế
1.2.1. Thương mại

Về thương mại, Tây Ban Nha có tốc độ tăng trưởng trao đổi thương mại với
Việt Nam ở mức cao, khoảng 15%-20%/năm trong vài năm gần đây và tăng gần gấp
đôi trong 3 năm qua, từ mức 1,33 tỷ USD năm 2010 lên 2,4 tỷ USD năm 2013.
1.2.2. Đầu tư
Hiện Tây Ban Nha có 60 dự án tại Việt Nam với 88,55 triệu USD vốn FDI,
(đứng thứ 59/177) tập trung vào các lĩnh vực như: sản xuất men sứ và thuốc màu tại
Bà R ịa – Vũng Tàu (3,6 triệu USD); sản xuất vật liệu cách nhiệt cao cấp tại Vĩnh
Phúc (2,4 triệu USD). Các doanh nghiệp Tây Ban Nha đang quan tâm đầu tư các dự
án hạ tầng lớn tại Việt Nam, kể cả theo hình thức Đối tác công tư (PPP) như dự án
sân bay Long Thành, xây dựng tuyến Metro số 5 tại Thành phố Hồ Chí Minh.
1.3. Về hợp tác phát triển
Từ năm 1995 đến nay, thơng qua bốn Chương trình hợp tác tài chính, Tây Ban
Nha đã cam kết cấp cho Việt Nam 680 triệu Euro vốn vay ưu đãi và tín dụng thương
mại cho đầu tư phát triển thơng qua 04 Chương trình Hợp tác tài chính (trong đó
viện trợ khơng hồn lại khoảng 110 triệu Euro). Tuy nhiên, việc thực hiện các dự án
đầu tư bằng nguồn vốn ODA c ủa Tây Ban Nha còn hạn chế do tỷ lệ giải ngân trên
tổng vốn cam kết còn thấp, mới chỉ ở mức 30%-35%. Từ năm 2015, Tây Ban Nha
đã cắt viện trợ không hồn lại cho Việt Nam.
Trong Chương trình hợp tác tài chính giai đoạn 4 (giai đoạn 2008-2015), Tây Ban
Nha cam kết cấp cho Việt Nam khoảng 65 triệu Euro vốn ODA, ưu tiên lĩnh vực cơ
sở hạ tầng, năng lượng, thông tin liên lạc, quản lý nước và 03 triệu viện trợ không
23


hồn lại để cơng ty Tây Ban Nha giúp làm dự án khả thi các loại của dự án mà hai
bên thoả thuận (sử dụng cho Dự án Thu gom và xử lý rác thải tại thành phố Vũng
tàu trị giá 54 triệu USD; Dự án xây dựng cầu Thiệu Khánh, Thiệu Hóa, Thanh Hóa
trị giá 17 triệu Euro).
Hiện hai bên đang tiến hành các thủ tục nội bộ, tiến tới ký kết Chương trình hợp tác
tài chính giai đoạn 5 với trị giá vốn vay ODA là 305 triệu Euro, trong đó 275 triệ u

Euro sử dụng cho Dự án xây dựng tuyến Metro số 5 tại Thành phố Hồ Chí Minh, số
cịn lại sử dụng cho các dự án và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ thơng qua các
tổ chức tín dụng của Việt Nam.
1.4. Các lĩnh vực hợp tác khác
Về giáo dục đào tạo: hợp tác trong lĩnh vực này đã có những bước phát triển
khích lệ, tuy vẫn tập trung chủ yếu vào các hoạt động đào tạo về ngôn ngữ. Năm
2005, Khoa Tây Ban Nha đã được thành lập tại Đại học Hà Nội và nhận được sự hỗ
trợ của Tây Ban Nha về cơ sở vật chất, hiện tại có 2 giáo viên Tây
Ban Nha tham gia giảng dạy; từ năm 1998-2017, Tây Ban Nha đã cấp khoảng 285
học bổng cho Việt Nam.
Về văn hoá: tháng 6/2005, hai bên đã ký Hiệp định Hợp tác Văn hóa, Giáo
dục và Khoa học. Ngồi ra, hai bên đã phối hợp tổ chức nhiều hoạt động văn hóa
như: Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Tây Ban Nha tại hai thành phố lớn là Madrid
và Barcelona (tháng 10/2005 và tháng 12/2009); Cử đoàn múa và nhóm nghệ thuật
biểu diễn tại Việt Nam; Tổ chức triển lãm pa-nơ Bốn trăm năm tác phẩm Don Quijote
vịng quanh thế giới. Nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội, phía Tây
Ban Nha đã tài trợ nâng cấp 01 khách sạn của UBND TP Hà Nội theo kiến trúc Tây
Ban Nha và tham gia d ự án Con đường Gốm sứ.
Về du lịch: Tây Ban Nha là cường quốc du lịch. Thời gian qua, hợp tác trong
lĩnh vực này đã đạt được những kết quả rất tích cực. Tháng 4/2002, hai bên đã ký
Hiệp định hợp tác du lịch cấp Chính phủ. Hai bên cũng thường xuyên trao đổi đoàn
chuyên ngành các cấp, tham gia và tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến du lịch tại cả
hai nước. Tháng 1/2017, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc
Thiện đã thăm Tây Ban Nha và làm việc với Tổ chức Du lịch Thế giới, dự khai mạc
Hội chợ du lịch Fitur, Lễ Công bố Năm quốc tế về Du lịch bền vững và Chương
trình giới thiệu điểm đến Việt Nam tại Madrid.
Về hợp tác quốc phòng: tháng 12/2008 Tây Ban Nha cử Tùy viên Quốc phòng
kiêm nhiệm Việt Nam có trụ sở tại Băng Cốc, Thái Lan. Tháng 11/2009, ta đã mở
Phòng tùy viên Quốc phòng tại Madrid, Tây Ban Nha. Tháng 10/2010, Quốc V ụ
khanh Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha thăm Việt Nam và hai bên đã ký Biên bản ghi

24


nhớ về hợp tác Quốc phịng. Đầu năm 2011, phía Tây Ban Nha bắt đầ u hỗ trợ Việt
Nam đào tạo phi công quân sự, bán máy bay tuần tra biển. Hiện hai nước đã thực
hiện xong hợp đồng mua 05 máy bay CASA-212-400.
Về năng lượng: tháng 12/2014, Tập đoàn dầu khí Repsol mua lại Talisman
(Canada) và tiếp quản một số dự án Talisman đang khai thác tại Việt Nam trong đó
có các lơ 133 và 134 và 135 và 136/03. Tháng 5/2016, do tính nhạy cảm liên quan
đến khu vực tranh chấp ở Biển Đông nên hiện ta đang tạm dừng triển khai thăm dò,
khai thác tại khu vực nước sâu xa bờ, trong đó có lơ 136/03. Phía Repsol chia sẻ về
quyết định của Việt Nam; cam kết Repsol ln hành động vì lợi ích của hai bên và
mong muốn là đối tác ưu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực khai thác dầu khí.
Về hợp tác địa phương: Thành phố Hồ Chí Minh đã ký thỏa thuận hữu nghị
và hợp tác kinh tế - thương mại, văn hoá - thể thao với thành phố Barcelona và
Sevilla của Tây Ban Nha. Ngoài ra, các địa phương khác cũng đang kết nối quan hệ
hợp tác như giữa Thành phố Hải Phòng và Thành phố Valencia; giữa thị xã Gia
Nghĩa tỉnh Đắk Nông và Quận Valdejajon, thành phố Zaragoza; giữa thị xã Tibia
(Valencia) và Thành phố Hội An...
Về vấn đề Biển Đông: Trong thời gian qua, Tây Ban Nha đã bày tỏ quan tâm
và thể hiện vai trò ngày càng lớn tại châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có vấn đề
Biển Đông. Tại các diễn đàn đa phương (Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM lần
thứ 13, tháng 11/2017) và các tiếp xúc song phương (Phó Thủ tướng, Bộ trưởng
Phạm Bình Minh thăm Tây Ban Nha tháng 5/2017; tham vấn chính trị Việt Nam –
Tây Ban Nha tại Hà Nội tháng 1/2017) Tây Ban Nha nhấn mạnh tự do hàng hải,
hàng khơng, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hịa bình, khơng s ử dụng vũ lực
hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, cho rằng COC ràng buộc về pháp lý; cam kết chia sẻ
kinh nghiệm với Việt Nam về việc sử dụng cơ chế trọng tài quốc tế cũng như các
biện pháp xử lý tranh chấp và phân định biên giới biển.
Mặt khác, Tây Ban Nha cũng thể hiện việc vai trị trong việc bảo vệ lợi ích

các cơng ty, Tập đoàn đang hợp tác kinh doanh tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương
(trong đó có Repsol hiện đang khai thác thăm dò tại khu vực nước sâu xa bờ tại Biển
Đông).
1.5. Về cộng đồng người Việt Nam tại Tây Ban Nha
Cộng đồng người Việt tại Tây Ban Nha có khoảng 1.200 người Việt định cư,
450 sinh viên du học và hơn 1.000 gia đình người Tây Ban Nha nhận con nuôi Việt
Nam sống rải rác ở 19 tỉnh và thành phố Tây Ban Nha, trong đó nhiều nhất là ở
Madrid, Barcelona, Tenerrife, Alicante... Đại đa số người Việt nhập cư Tây Ban Nha
25