(SKKN 2022) một số giải pháp nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 36 tháng tuổi tại lớp d3 thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học tại trường mầm non nga an

0
MỤC LỤC
Tên đề mục
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận.
2.2. Thực trạng của vấn đề
2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện.
Giải pháp 1: Tạo môi trường trong lớp để trẻ được hoạt động tích cực.
Giải pháp 2: Phát triển ngôn ngữ bằng cách tạo hứng thú cho trẻ.
Giải pháp 3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua đọc thơ, kể chuyện
diễn cảm tác phẩm văn học.
Giải pháp 4: Sử dụng đồ dùng trực quan sinh động khi cho trẻ làm
quen với văn học để kích thích trẻ phát triển từ.
Giải pháp 5: Ứng dụng cơng nghệ thông tin.
Giải pháp 6: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thơng qua tổ chức trị chơi
đóng kịch.
Giải pháp 7: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hệ thống câu hỏi
đàm thoại.
Giải pháp 8: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong việc kể chuyện,
đọc thơ cho trẻ nghe ở gia đình giúp trẻ phát triển ngơn ngữ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Trang

1
1
3
3
3
3
3
4
6
6
7
8
10
11
12
13
15
16
17
17
18


1
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọ đề tài.
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Non sơng việt nam có được vẻ
vang hay khơng, dân tộc Việt Nam có được sánh vai với các cường quốc năm
châu hay không chính là nhờ vào cơng học tập của các cháu”.{1}
Bác Hồ đã dạy: “Tiếng nói là thứ của cải vơ cùng lâu đời và vô cùng quý

báu của dân tộc, chúng ta phải giữ gìn nó, q trọng nó”.{2}
Văn học luôn là nguồn cảm hứng cho các nhà văn nhà thơ, là món ăn tinh
thần khơng thể thiếu đối với con người và xã hội nói chung và đối với trẻ mầm
non nói riêng.
Trong cuộc sống của chúng ta đều phải sử dụng đến văn học để nhận thức
thế giới, giao tiếp với mọi người. Song văn học có vai trị to lớn trong sự hình
thành và phát triển nhân cách của trẻ em nói riêng, là phương tiện giữ gìn bảo
tồn, truyền đạt là giao lưu giữa người với người để phát triển những kinh
nghiệm lịch sử của dân tộc và phát triển xã hội của loài người. Trẻ em sinh ra
đầu tiên là những cơ thể sinh học, nhờ có ngơn ngữ văn học là phương tiện giao
lưu bằng hoạt động tích cực của mình dưới sự giáo dục và dạy học của người
lớn trẻ em dần chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch sử - xã hội của lồi
người và biến nó thành cái riêng của mình.
Như chúng ta đã biết, sự nghiệp giáo dục đã được Đảng, nhà nước ta cùng
toàn thể xã hội quan tâm coi “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo
dục là đầu tư cho sự nghiệp phát triển”. Mà giáo dục mầm non là bậc học đầu
tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đây là nền móng ban đầu cho sự hình
thành và phát triển tồn diện nhân cách của trẻ sau này. Do đó, nếu giáo dục
mầm non có mơi trường giáo dục lành mạnh, chăm sóc ni dưỡng tốt, đúng
khoa học sẽ giúp trẻ phát triển cả về thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ và ngược lại. Bởi
ở môi trường giáo dục mầm non trẻ không chỉ được học hát múa, học kể chuyện
đọc thơ, học tốn, học vẽ mà trẻ cịn được tham gia các hoạt động vui chơi, trẻ
còn được dạy các kỹ năng sống…Qua đó giúp trẻ thể hiện được tình u thương
đối với gia đình, bạn bè và những người xung quanh, tình u đối với thiên
nhiên, đất nước, trẻ cịn được trải nghiệm và khám phá các mối quan hệ trong xã
hội…Từ đó giúp trẻ phát triển một cách tồn diện nhân cách của con người mới
- Con người xã hội chủ nghĩa.
Trong những năm gần đây bậc học mầm non đặc biệt coi trọng việc tổ chức
các hoạt động phù hợp với sự phát triển của từng cá nhân trẻ, khuyến khích trẻ
hoạt động một chách chủ động tích cực, hồn nhiên vui tươi. Đồng thời, tạo điều

kiện cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức
các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ một cách linh hoạt, luôn lấy trẻ làm trung


2
tâm trong mọi hoạt động nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển một cách tồn diện
cho trẻ.
Để thực hiện có hiệu quả mục tiêu của giáo dục Mầm non thì việc phát
triển ngôn ngữ cho trẻ trong trường Mầm non là vơ cùng quan trọng. Đó là điều
kiện cần giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và tư duy, phán đốn các sự vật hiện tượng
xung quạnh. Từ đó trẻ hiểu được những đặc điểm, tính chất, cơng dụng của các
sự vật hiện tượng. Ngôn ngữ giúp trẻ giao tiếp với bạn bè, cô giáo, những người
xung quanh và thể hiện các vai chơi, thể hiện được những cung bậc tình cảm của
mình…. Nhờ có ngơn ngữ mà trẻ dễ dàng tiếp nhận những chuẩn mực đạo đức
của xã hội và hòa nhập vào xã hội tốt hơn.
Thế nhưng, trẻ 25 - 36 tháng tuổi thì vốn từ của trẻ cịn ít, khả năng diễn
đạt ngơn ngữ có nhiều hạn chế. Trẻ hay nói ngọng, nói nắp, nói câu ngắn và
phần lớn là những danh từ và động từ, các loại khác như tính từ, đại từ, trạng từ
xuất hiện rất ít và được tăng dần theo độ tuổi của trẻ. Trẻ ở lứa tuổi này không
chỉ hiểu nghĩa các từ biểu thị các sự vật, hành động cụ thể mà có thể hiểu nghĩa
các từ biểu thị chất màu sắc, thời gian và các mối quan hệ. Tuy nhiên, mức độ
hiểu nghĩa của các từ này ở trẻ từ 25 - 36 tháng tuổi cịn rất hạn chế và có nét
đặc trưng riêng, trẻ sử dụng các từ biểu thị thời gian chưa chính xác, trẻ nhận
thức về cơng cụ ngữ pháp và sử dụng nó cịn rất hạn chế. Do đó đối với trẻ mầm
non nói chung và trẻ từ 25 - 36 tháng tuổi nói riêng, chúng ta cần phải giúp trẻ
phát triển mở rộng vốn từ, cung cấp vốn từ cho trẻ.
Trẻ 25 - 36 tháng tuổi là thời kì phát cảm ngơn ngữ. Ở thời kì này trẻ ln
tích cực tham gia vào q trình giao tiếp, trải nghiệm, khám phá. Trẻ nói nhiều
và thường xuyên tìm đến người lớn để thoả mãn nhu cầu nhận thức bằng giao
tiếp, vì vậy ở giai đoạn này số lượng từ tăng nhanh. Như vậy, đối với trẻ độ tuổi

này chúng ta cần phải giúp trẻ phát triển mở rộng các loại từ trong các từ, thông
qua làm quen với tác phẩm văn học, không những vậy các tác phẩm văn học có
vai trị tích cực trong việc hình thành đạo đức cho trẻ, mỗi tác phẩm văn học
đem đến cho trẻ tâm hồn phong phú giàu tình thương chân thật, giúp cho trẻ biết
được cái xấu, cái tốt, cái đẹp và làm theo cái đẹp.
Trẻ mầm non là lứa tuổi “học ăn, học nói”. Đặc biệt, giai đoạn 2 tuổi, tốc
độ phát triển ngôn ngữ của trẻ diễn ra rất nhanh. Hoạt động làm quen với tác
phẩm văn học giúp trẻ phát triển vốn từ, nói rõ ràng, mạch lạc, biết diễn đạt suy
nghĩ, yêu cầu của mình và phát âm chuẩn. khả năng này không phải ngẫu nhiên
có được mà phải tập, rèn luyên ngay từ khi trẻ bắt đầu bi bơ học nói và trong q
trình trẻ đến lớp mầm non.
Chính vì vậy là giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ 25 - 36
tháng tuổi tôi hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà


3
trẻ. Tơi đã khơng ngừng tìm các biện pháp tích cực nhằm phát triển ngôn ngữ
đặc biệt là thông qua các hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. Với tất cả
những lý do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài “Một số giải pháp
nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi tại
lớp D3 thông qua làm quen với tác phẩm văn học tại Trường Mầm non Nga
An” làm đề tài nghiên cứu trong một năm qua với mong muốn nâng cao chất
lượng cho trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua làm quen với tác phẩm văn học và
được đồng nghiệp đóng góp ý kiến xây dựng.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Trong thời buổi kinh tế thị trường như hiện nay, mọi người đều lo làm ăn,
kiếm sống, Các bậc cha mẹ chưa dành nhiều thời gian trò chuyện với con cái để
dạy trẻ phát âm đúng, rõ ràng, phát triển vốn từ cịn ít. Do vậy vốn từ của trẻ em
cịn hạn chế, trẻ chủ yếu được tiếp xúc và phát triển vốn từ qua ti vi, phim ảnh
… chưa được sự chỉ bảo uốn nắn của người lớn. Xuất phát từ những lý do trên

tơi thấy mình cần có những biện pháp cụ thể nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
một cách tích cực có hiệu quả cho trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Nhóm trẻ 25 - 36 tháng tuổi lớp D3 Trường Mầm non Nga An do tôi phụ
trách.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp thực hành, luyện tập.
- Phương pháp khảo sát chất lượng học sinh trên lớp.
- Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Ngôn ngữ là yếu tố quan trọng gắn liền với nguồn gốc sự phát triển tồn tại
của loài người. Ngôn ngữ là phương tiện để con người hiểu nhau, trao đổi thông
tin qua lại với nhau nhằm thúc đẩy xã hội phát triển. Để có được ngơn ngữ
phong phú, chính xác phải phát triển lời nói và hồn thiện ngơn ngữ cho trẻ theo
một q trình ngay từ nhỏ, bước đầu tiên là tập nói, tập phát âm chuẩn từ khi trẻ
bập bẹ tập nói đến các lớp học sau này. Phát triển ngôn ngữ được xem là một
trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong việc phát triển toàn diện nhân
cách cho trẻ mầm non.
Trẻ 26 - 36 tháng là lứa tuổi hay bắt chước và học theo cách làm của người
lớn, của bạn bè một cách tự phát, kể cả lời nói và việc làm. Trong khi trẻ tập nói
nếu trẻ bắt chước đúng và được cung cấp nhiều từ mới thì ngơn ngữ của trẻ phát
triển tốt, chính xác. Do vậy muốn trẻ có ngơn ngữ chính xác vốn từ phong phú


4
người lớn và mọi người xung quanh phải có kế hoạch, phương pháp dạy trẻ phù
hợp, giáo viên phải phát âm chuẩn có kiến thức và kỹ năng tổ chức các hoạt
động nhận biết tốt. Qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học hình thành ở

trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí
tưởng tượng cho trẻ.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
* Thuận lợi:
Truờng mầm non Nga An là truờng chuẩn mức độ 2 nên ơ sở vật chất,
trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi được trang bị đầy đủ phục vụ chăm sóc ni
duỡng giáo dục trẻ Lớp có đầy đủ đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho
công tác dạy và học, phục vụ cho việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, thông qua
hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
- Được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo các cấp, các ban ngành, đoàn thể
địa phương và Ban chấp hành nhà trường luôn chăm lo và thường xuyên bồi
dưỡng chất lượng trên cô và trẻ góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục mầm non
xã nhà.
- Các cháu khỏe mạnh, nhanh nhẹn thích hoạt động, vui chơi, trẻ rất thích
đọc thơ, kể chuyện, xem đóng kịch, diễn rối, các bài đồng giao, ca dao tục ngữ.
- Là một giáo viên có kinh nghiệm, nhưng không ngừng học hỏi, tham khảo
tài liệu, dự giờ đồng nghiệp để rút ra kinh nghiệm cho bản thân, tham gia đầy đủ
lớp tập huấn kiến thức về các chuyên đề.
- Đa số các bậc phụ huynh nhiệt tình ủng hộ các phong trào của lớp như:
Phụ huynh cùng thu gom những phế liệu để giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi phục
vụ cho hoạt động, ủng hộ tiền mua cây cảnh và xây dựng môi trường giáo dục
phù hợp, góp phần quan trọng để lớp, nhà trường thực hiện tốt các hoạt động.
- Các cháu đi học đều, ngoan, lễ phép.
* Khó khăn:
Do khả năng nhận thức khơng đồng đều, đa số các cháu mới đi học nên
chưa có nề nếp học tập, việc hình thành thói quen nề nếp rất vất vả.
Một số cháu phát âm chưa chuẩn, diễn đạt câu chưa mạch lạc, cháu nhận
biết chậm, chưa mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động.
Khả năng chú ý có chủ định của trẻ cịn kém, trẻ hứng thú nhanh nhưng
cũng dễ chán, dễ quên ngay.

Nhiều phụ huynh bận cơng việc ít có thời gian trị chuyện với trẻ nghe trẻ
nói để uốn nắn về ngơn ngữ cũng như dạy trẻ nói đúng, nói chuẩn.
* Kết quả của thực trạng (Tháng 9/2021) .
- Thời gian đầu năm học trẻ mới bắt đầu đến trường chưa quen với môi
trường mới và phải xa bố mẹ, người thân trong gia đình nên trẻ đang cịn hay


5
khóc và chưa chịu học, chịu chơi. Vì thế việc cho trẻ phát triển vốn từ đang
còn hạn chế.
- Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2021 - 2022 tại lớp tôi phụ
trách.
Kết quả
Tổng
TT
Nội dung
Đạt
Chưa đạt
số trẻ
ST
%
ST
%
Trẻ mạnh dạn khi giao tiếp
1
17
5
29.4%
12
70.6%

với cô và các bạn.
Trẻ diễn đạt được mong
2 muốn nhu cầu giao tiếp của
17
6
35.3%
11
64.7%
mình.
Trẻ thể hiện được cảm xúc
3
17
4
23.5%
13
76.5%
của mình với cơ và các bạn .
Hiểu được một số đại từ
4
17
3
17.6%
14
82.4%
đơn giản gần gũi với trẻ .
Trẻ diễn đạt được câu, từ rõ
5
17
5
29.4%

12
70.6%
ràng mạch lạc, chính xác
Từ kết quả khảo sát chất lượng đầu năm cho thấy ngôn ngữ của trẻ 25 - 36
tháng tuổi mà lớp tơi phụ trách có kết quả cháu đạt u cầu thấp.
* Nguyên nhân:
- Tuy đã biết được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ
nhưng trong thực tế q trình chăm sóc giáo dục hầu như bản thân chưa chú ý
đến việc thay đổi nội dung và cách thức trị chuyện, tạo các tình huống cho trẻ
thể hiện những tình cảm và yêu cầu của mình bằng các âm các từ. Khi nói
chuyện với trẻ cơ hay nói nhanh và khơng chú ý tới việc sửa sai lỗi về từ, âm,
câu cho trẻ.
- Thời gian trước đó tơi chưa chú ý luyện câu, từ cho trẻ song cịn nhiều trẻ
nói thiếu, nói lặp cơ khơng kịp thời điều chỉnh và sửa sai.
- Đối với trẻ thì hệ thống ngôn ngữ không được mở rộng do cô đưa hệ
thống câu hỏi đóng, trẻ hay nói câu thiếu các thành phần nên kết quả phát triển
ngôn ngữ chưa cao.
- Khả năng lĩnh hội thông tin của trẻ rất hạn chế nếu cô truyền đạt một câu
dài hoặc một sự việc có nội dung truyền tải nhiều.
Qua kết quả đó tơi miệt mài nghiên cứu tài liệu, các phương tiện thông tin
đại chúng, đồng nghiệp và đưa một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ
25 - 26 tháng tuổi thông qua cho trẻ làm quen với văn học.


6
2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện.
Giải pháp 1: Tạo môi trường trong lớp để trẻ được hoạt động tích cực.
Tạo mơi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong trương trình giáo
dục mầm non mới.
Hiện nay nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích

trẻ phát triển ngơn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao.
Vì thế ngay từ đầu năm học tơi đã chú trọng vào tạo mơi trường bằng cách đưa
hình ảnh các nhân vật câu chuyện nổi bật vào góc văn học và một số góc trong
và ngồi lớp thể hiện trên mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số bộ truyện tranh
ngồi chương trình để đưa vào giảng dạy, vận động phụ huynh đóng góp truyện
tranh đưa vào góc văn học cho trẻ hoạt động thường ngày. Những câu chuyện
được thể hiện trên các mảng tường trong không gian to đã giúp trẻ dễ tri giác, trẻ
được thảo luận, bàn bạc về câu chuyện đó. Từ đó trẻ biết vận dụng vào để phát
âm chính xác các hình ảnh đó một cách dễ dàng, tăng thêm vốn từ cho trẻ, qua
đó trẻ có thể kể lại các câu chuyện đó. Ngồi việc tạo những bức tranh trên các
mảng tường tơi còn đi sâu làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động: Con
rối, dùng xốp cắt hình các con vật, cây hoa có trong chuyện cho trẻ tự chon và
phát âm.

Hình ảnh: Truyện Qủa Thị

Hình ảnh: Truyện thỏ con khơng vâng lời mẹ

Tơi ln tận dụng diện tích phịng học, chú ý bố trí, sắp xếp các học cụ đội
hình để tạo mơi trường học tập thoải mái cho trẻ.
Điều đặc biệt hơn nữa tôi đã đầu tư suy nghĩ và làm các loại rối tay cho trẻ
hoạt động. Qua đó tơi thấy trẻ rất thích thú với những tiết kể chuyện bằng rối
tay, trẻ tích cực tham gia trả lời các câu hỏi cô đưa ra và ngôn ngữ của trẻ cũng
tăng lên rõ rệt.
Qua cách nghĩ và làm như vậy tơi đã tạo ra một góc văn học với đầy đủ
chủng loại về đồ dùng trực quan đa dạng và phong phú đã giúp trẻ tham gia vào
hoạt động. Tôi luôn chú ý đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và
sửa sai, rèn luyện ngôn ngữ cho trẻ .
Tạo môi trường văn học cho trẻ hoạt động tích cực là một việc làm vơ cùng
quan trọng bởi nó là chỗ dựa, là cơ sở vững chắc cho sự phát triển ngôn ngữ của

7
trẻ. Địi hỏi cơ giáo viên phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các con vật ngộ
nghĩnh, đáng yêu đồng thời cũng phải biết hướng lái, gợi mở cho trẻ có cảm xúc
tích cực khi tham gia vào hoạt động. Qua nội dung bức tranh, các nhân vật, các
con rối trẻ được xem và nói lên nhận xét của mình về các đồ dùng đó.
* Kết quả: Ngơn ngữ của trẻ được phát triển một cách phong phú và đa
dạng được là nhờ vào việc tạo môi trường hoạt động tích cực.
Giải pháp 2: Phát triển ngơn ngữ bằng cách tạo hứng thú cho trẻ.
Việc phát triển ngôn ngữ bằng cách tạo hứng thú để dẫn dắt trẻ vào các tác
phẩm văn học là một phần rất cần thiết để trẻ hứng thú trước khi vào bài tôi đưa
ra tình huống bất ngờ để trẻ có tâm thế cảm thụ tác phẩm tốt hơn tôi đã tạo cho
trẻ hứng thú trong các tác phẩm văn học như trong truyện “Đơi bạn nhỏ”
Giọng cơ đọc hùng hồn lời: “Vít, vít. Vịt đây. vịt đây!”
Đó là lời nói trong tác phẩm nào?
Hay truyện "Cuộc phiêu lưu của những chú gà nhí”
- Giọng hoảng hốt kêu cứu của cô Sáo khi thấy đàn gà con sắp chìm.
“Cứu với! cứu với
Gà con sắp chết đuối
Cứu.. Cứu”
Ví dụ: Hay trong bài thơ: “Quả Thị” tôi lấy một quả Thị và đàm thoại với
trẻ về bài thơ.
- Và trong bài thơ “Cây đào” tôi đã làm 1 cây đào cho trẻ quan sát và đàm
thoại.

Hình ảnh: Dạy trẻ bài thơ “Cây Đào”


8

- Trong bài thơ “Hoa kết trái” tôi cho trẻ quan sát ở ngoài vườn hoa đã
trồng cây hoa Cà, hoa Huệ, hoa Nhài và đàm thoại với trẻ.
* Kết quả: Từ việc tạo hứng thú cho trẻ, gây bất ngờ cho trẻ, trẻ đã phát
hiện để trả lời câu hỏi của cô đã giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách chính
xác, nhanh nhạy.
Giải pháp 3: Phát triển ngơn ngữ cho trẻ thông qua đọc thơ, kể chuyện
diễn cảm tác phẩm văn học.
Đọc thơ, kể chuyện diễn cảm cho trẻ nghe là một trong những cách tốt nhất
để khuyến khích trẻ ham đọc sách, phát triển ngơn ngữ trí tưởng tượng và cách
sáng tạo ở trẻ. Trẻ nhà trẻ ln thích tìm tịi khám phá về thế giới xung quanh
bằng đơi mắt ngạc nhiên, thích thú qua các tác phẩm văn học để giúp trẻ đến
cảm thụ các tác phẩm văn học đạt hiệu quả và làm thoả mãn nhu cầu ham hiểu
biết, thì người đọc kể tác phẩm cần phải thể hiện giọng điệu một cách mượt mà,
truyền cảm có khi du dương ướt át nhưng có khi cao giọng chua cay phù hợp với
tính cách từng nhân vật hoặc giọng điệu của từng tác phẩm, Tùy cách sử dụng
giọng đọc, lời kể kết hợp với cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp để truyền đạt nội
dung, chủ đề của tác phẩm đến với trẻ để tạo ra những rung cảm, xúc cảm, giúp
trẻ làm quen với văn học giàu hình ảnh. Muốn nội dung của tác phẩm đến với trẻ
làm rung động lòng trẻ, gây hứng thú nghe hiểu cho trẻ thì cơ giáo phải là người
tìm ra thủ thuật đọc kể diễn cảm. Trước tiên phải xác định loại tác phẩm văn học
thơ hay truyện từ đó tìm hiểu nội dung truyện thơ, luyện giọng điệu, biến giọng
điệu của mình thành giọng điệu của tác phẩm và kết hợp với cử chỉ, điệu bộ nét
mặt. Chính giọng điệu, cử chỉ, nét mặt đây là phương tiện hỗ trợ cho lời kể,
giọng đọc thêm sinh động, hấp dẫn. Phương pháp đọc kể diễn cảm cô cần tách
biệt giữa đọc và kể ở hoạt động học.
* Đọc thơ cho trẻ cần phải chú ý ngữ điệu giọng
Qua giọng đọc diễn cảm sẽ nâng cao năng lực cảm thụ thơ của trẻ, trẻ làm
quen với nhịp điệu và ngơn ngữ hình ảnh trong thơ biết liên kết với hình ảnh
cuộc sống đem đến cho trẻ nhiều cảm xúc những tình cảm cao đẹp.
“Hoa cà / tim tím

Hoa hoa / huệ trắng tinh
Hoa nhài / xinh xinh
Đua nhau / cùng nở.
(Hoa kết trái)
Hay:
“Hoa gạo/ rực đỏ
Bơng gạo/ trắng tinh
Gió thổi / rung rinh
Bông bay/ lả tả”
(Cây gạo)


9
Muốn phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động dạy thơ đạt kết quả
tốt tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng về nội dung, tư tưởng nghệ thuật của bài thơ, xác
định giọng điệu, âm điệu, nhịp điệu của bài thơ, khi đọc thơ cho trẻ nghe tôi cần
phải làm sáng tỏ tư tưởng của tác phẩm, thể hiện được cảm xúc của tác phẩm và
sự hiểu biết của bản thân đối với tác phẩm. Thơ có đặc điểm riêng, ngôn ngữ
làm thơ giàu hàm súc âm hưởng, vẻ đẹp của bài thơ không chỉ do nhạc điệu,
nhịp điệu mà còn do vần điệu nối các câu thơ thành một bài thơ. Vì vậy cần trao
dồi kỹ thuật đọc thơ thì mới có thể trình bày tác phẩm thơ một cách diễn cảm.
Một điều không thể thiếu được trong cách đọc thơ diễn cảm đó là sự kết hợp
giữa giọng đọc và cử chỉ điệu bộ, giúp trẻ tiếp nhận tác phẩm một cách dễ dàng
hơn để từ đó giúp trẻ phát từ ngữ được tốt hơn.
* Kể chuyện
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động kể chuyện khơng như cách
đọc chuyện bình thường chỉ dùng giọng điệu của mình thành giọng điệu của tác
phẩm mà phải cần giúp trẻ nghe, cảm nhận như có sự hiện hữu của các nhân vật
trong truyện biến nhân vật trong truyện thành hình ảnh sống động có cá tính.
Ví dụ: Truyện “Thỏ con không vâng lời”

- Giọng của Thỏ mẹ nhẹ nhàng, âu yếm.
- Giọng của Thỏ con nhanh nhẩu.
- Giọng Bươm bướm chậm rãi.
.
- Giọng bác Gấu hiền từ.
Lúc này khơng cịn là giọng của cơ nữa mà chính là giọng của các nhân vật.
Qua đó trẻ sẽ cảm nhận được ngay tính cách của nhân vật và nội dung câu
truyện sẽ được làm sáng tỏ.
Vì vậy tơi ln phải là người tìm hiểu truyện, tìm ra tính cách của nhân vật
để hịa mình vào nhân vật đó, cuốn mình vào câu truyện để truyền đạt đến trẻ
nội dung câu truyện.
Để kể diễn cảm một câu truyện hay đọc diễn cảm một bài thơ không nhất
thiết phải thuộc từng chữ như trong sách truyện hoặc thơ mà cần phải thể hiện
như cuộc đối thoại giữa nhân vật này với nhân vật khác, nhiều khi lại trở về là
người dẫn truyện, nhưng luôn phải lấy cốt truyện, nội dung truyện làm trọng
tâm. Để làm được điều đó tơi cần có phương pháp kể chuyện hấp dẫn và sáng
tạo để lôi cuốn trẻ, kết hợp với cử chỉ điệu bộ một cách phù hợp.
Ví dụ: Kể chuyện “Thỏ ngoan” Ngồi những lúc dùng hình ảnh (tranh
truyện) Tơi cịn dùng tay của mình làm điệu bộ, ngồi ánh mắt, gương mặt giao
lưu với trẻ tôi dùng tay gõ xuống bàn khi gõ cửa gọi cáo…
Như vậy đọc kể diễn cảm có thể nói là sự hịa trộn giọng đọc, cử chỉ điệu
bộ, nét mặt, ánh mắt của mình với tác phẩm mà tôi sẽ truyền đạt đến trẻ.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học có một điều tơi thấy rất quan trọng đó là lời nói của cơ giáo. Trẻ ở độ tuổi


10
mầm non chưa biết đọc do đó trẻ cảm thụ các tác phẩm văn học trong lúc nghe
cô giáo đọc, kể các tác phẩm đó. Để trẻ hiểu được nội dung tác phẩm, hình thành
kỹ năng về lời nói của đủ câu, ngơn ngữ rõ ràng mạch lạc và nhìn thấy được các

hình tượng, các khung cảnh, các tình tiết và biết các đánh giá đúng đắn tác phẩm
thì cơ giáo phải có một nghệ thuật đọc kể diễn cảm. Đọc kể diễn cảm giúp trẻ
trình bày tác phẩm văn học một cách diễn cảm, từ đấy trẻ tự hiểu được tình tiết
truyện, đánh giá đúng nhân vật.
Nêú chỉ đọc và kể diễn cảm chưa đủ mà còn phải biết dùng thủ thuật đọc kể
diễn cảm thì mới đem đến thành công trong giờ học. Khi thể hiện tác phẩm phải
ngắt nghỉ đúng, sử dụng âm thanh đúng, nói đúng ngữ pháp. Tơi ln tìm tịi
sách báo thường xun để nâng cao thủ thuật đọc lên cao nhằm tạo cho trẻ sự
hứng thú, cảm nhận tác phẩm và hiểu tác phẩm sâu sắc và chú ý lắng nghe .
* Kết quả: Thông qua việc đọc, kể diễn cảm các tác phẩm văn học. Tôi đã
giúp cho trẻ hệ thống được lời nói, giúp trẻ hiểu được khái niệm của các câu từ,
để trẻ vận dụng câu, từ vào các tình huống thích hợp trong mọi hồn cảnh.
Giải pháp 4: Sử dụng đồ dùng trực quan sinh động khi cho trẻ làm
quen với văn học để kích thích trẻ phát triển từ.
Để giúp trẻ phát triển từ một cách tốt nhất tôi đã sử dụng đồ dùng trực quan
sinh động để kích thích việc phát triển từ cho trẻ, sử dụng đồ dùng trực quan là
yếu tố không thể thiếu trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, nó xuất
phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ, từ tư duy trực quan cụ thể đến tư duy trừu
tượng, từ cảm tính đến lý tính và khả năng chú ý của trẻ thiếu bền vững dễ phân
tán, chóng chán, mệt mỏi. Sử dụng đồ dùng trực quan sẽ khắc sâu tác phẩm một
cách dễ dàng. Đồ dùng trực quan phong phú có thể là tranh ảnh, các con rối, mơ
hình minh họa có từ và phù hợp mới gây hứng thú cho trẻ và khơi dậy những
rung cảm thẩm mỹ ở trẻ. Tạo cho trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.

Hình ảnh: Cơ giáo dạy trẻ đọc bài thơ “Bắp cải xanh” theo mơ hình.


11
Giải pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin.
- Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt khi cho trẻ hoạt động làm quen với tác

phẩm văn học, dù là thơ hay truyện. Muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên tôi
phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của
trẻ. Trước đây tôi và các đồng nghiệp thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ
dùng chính trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Song với
hình thức mới hiện nay, thời đại ứng dụng công nghệ thông tin nên tôi đã biết
ứng dụng để vào bài giảng mang lại kết quả rất cao. Giải pháp này ln gây sự
chú ý, tị mị cho trẻ. Vì vậy tơi đã sử dụng cơng nghệ thơng tin vào giảng dạy để
mang lại kết quả cao.
- Với bài thơ “Màu của quả” tôi đã chụp các loại quả có trong bài thơ và
in vào đĩa VCD. Sau đó tơi trình chiếu cho trẻ xem trước khi cho trẻ đọc bài thơ
“Màu của quả”. Tơi cịn mở cho trẻ xem vào hoạt động chiều, hoạt động đón
trẻ để trẻ được củng cố ôn luyện và đọc lại bài thơ, trẻ thuộc và nhớ nội dung bài
thơ rất nhanh. Qua đó cũng phát triển ngơn ngữ mạch lạc, giúp trẻ nhận biết
được các loại quả, màu sắc riêng biệt của mỗi loại quả.

Hình ảnh: Chụp minh hoạ cho bài thơ “Màu của quả”.
- Với câu chuyện “Quả trứng” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội
dung câu chuyện đó tơi trình chiếu cho trẻ xem. Ngồi ra tơi còn làm đoạn phim


12
về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ dễ nhớ nội dung
truyện và thấy được nét đặc trưng của các nhân vật.

Hình ảnh: Về đoạn phim “Quả trứng”
Giải pháp 6: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thơng qua tổ chức trị chơi
đóng kịch.
Hoạt động đóng kịch giúp trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống
lại tâm trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng
thời trẻ biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng

kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính liên
tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển vốn từ và ngôn
ngữ mạch lạc, lôgic ở trẻ và tư duy, trẻ cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc.
Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ
khắc hoạ được tính cách nhân vật. Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các
nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của
nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm.
Ví dụ: Trong truyện “Cá và chim” cho tổ 1 làm cá, tổ 2 làm chim, để trẻ tự
thể hiện hành động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân
vai cho từng trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời
thoại của nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này tơi là người dẫn truyện
và trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét


13
về vai diễn của mình, của bạn, từ đó trẻ hiểu đựơc nội dung câu chuyện về môi
trường sống của cá là ở dưới nước cịn chim bay trên trời.

Hình ảnh: Trẻ đóng kịch câu chuyện “Cá và chim”
Sử dụng đồ dùng trực quan vào lúc nào? Có thể sử dụng lúc giới thiệu bài,
có khi lại minh họa cho lời kể, khi trích dẫn làm rõ ý, có thể sử dụng 2 - 3 đồ
dùng trực quan cho một câu truyện. Với phương pháp đổi mới giáo dục không
dừng lại ở tranh ảnh mà cịn nên sử dụng mơ hình sân khấu, phim ảnh…
Muốn sử dụng đồ dùng trực quan để đưa tác phẩm đến với trẻ cũng cần
phải chau chuốt và điêu luyện tơi tìm hiểu cách sử dụng đồ dùng trực quan đó
cho phù hợp. Nếu dùng tranh minh họa thì khi đến nhân vật nào chỉ vào nhân
vật đó, trẻ nhìn và biết nhân vật đó đang làm gì có giống với tính cách mà tơi
vừa kể khơng. Nếu dùng rối minh họa thì lại hịa giọng điệu của mình vào nhân
vật rối và làm cho rối sống động hơn…Sử dụng đồ dùng trực quan nào cũng thế,
ln ln phải theo trình tự của cốt truyện, hình ảnh nào có trước, hình ảnh nào

có sau, tơi luôn phải linh hoạt, sáng tạo trong khi sử dụng đồ dùng trực quan.
Giải pháp 7: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hệ thống câu hỏi
đàm thoại.
Đàm thọai là một quá trình hỏi và đáp, trao đổi giữa cơ và trẻ, trong đó cơ
giữ vai trị chủ đạo giúp trẻ hiểu sâu và nhớ lại tác phẩm văn học. Việc đàm
thoại kết hợp với giảng giải, gợi mở, giúp trẻ hiểu tác phẩm một cách đầy đủ có
hệ thống, nhờ vậy trẻ có thể dễ dàng nhớ tác phẩm phát huy tính tích cực, rèn
luyện óc tư duy tưởng tượng, khơi dậy những rung cảm, xúc cảm thẩm mỹ. Đàm
thoại là cơ hội tốt để trẻ sử dụng từ và diễn đạt một cách chính xác biểu cảm, từ
đó phát triển ngơn ngữ mạch lạc cho trẻ. Để phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho
trẻ qua hoạt động làm quen với văn học thì khơng thể nào thiếu được hệ thống
câu hỏi đàm thoại. Câu hỏi đóng vai trò quan trọng trong trò chuyện, đàm thoại,


14
sử dụng câu hỏi với trẻ nhằm gây hứng thú và sự chú ý của trẻ đến sự vật hiện
tượng, cần cho trẻ tìm hiểu khám phá hơn gợi tính tị mị ở trẻ. Giúp trẻ tìm hiểu
kỹ bản chất của sự vật hiện tượng xung quanh. Phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ
nghe hiểu nghĩa của từng loại câu hỏi, câu trả lời của người khác với câu hỏi
trong đời thường, do đó tơi cần chuẩn bị các câu hỏi trước trò chuyện, đàm thoại
cùng với trẻ. Câu hỏi được chuẩn bị trước giúp tôi chủ động hỏi trẻ, đưa ra
những câu hỏi chính xác và dễ hiểu đối với trẻ. Trong q trình trị chuyện, đàm
thoại, chúng ta nên sử dụng các dạng câu hỏi khác nhau.
* Dạng câu hỏi nhận biết.
Giúp trẻ tái tạo nội dung truyện, nhớ lại một cách có hệ thống các việc diễn
ra. Loại câu hỏi này dùng cho những trẻ yếu và trung bình trong lớp.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với câu chuyện “Cả nhà ăn dưa hấu”, với chủ
đề Mẹ và những người thân yêu của bé, tôi đã xây dựng hệ thống câu hỏi đàm
thoại theo các dạng sau:
+ Các con vừa nghe cơ kể chuyện gì?

+ Trong câu chuyện nhà bạn Hùng có những ai?
+ Trước khi ăn dưa chị hoa làm gì?
* Dạng câu hỏi vận dụng kinh nghiệm.
Trẻ vận dụng khả năng hiểu biết của mình để trả lời nhằm giúp trẻ phát
triển trí tưởng tượng và sự sáng tạo của mình. Loại câu hỏi này tơi thường dùng
cho những trẻ khá hơn trong lớp.
Ví dụ: Truyện “Đôi bạn tốt”
Tôi đặt ra các câu hỏi:
- Các con thấy bạn vịt đã làm gì để cứu bạn gà? (trong truyện “đơi bạn tốt”)
- Con thích nhân vật nào nhất trong câu chuyện “Hai anh em thỏ?” Vì sao
con lại thích nhân vật đó?
Để giúp trẻ hiểu sâu sắc nội dung tư tưởng của tác phẩm, tôi thường đặt câu
hỏi để tạo cơ hội cho trẻ tự bày tỏ thái độ của mình đối với nhân vật. Trẻ tự đặt
mình vào hồn cảnh của nhân vật để tìm ra cách giải quyết.
Ví dụ: Trong truyện “Kiến con đi ô tô” tôi hỏi trẻ
+ Các bạn trong truyện đã làm gì khi bác gấu đến?
+ Bạn gấu bị sâu răng là vi đâu? (Trong truyện “Gấu con bị sâu răng”)…
Như vậy, bằng việc sử dụng hệ thống câu hỏi đa dạng đi từ đơn giản đến
phức tạp, từ dễ đến nâng cao sẽ kích thích hứng thú và tính tích cực hoạt động
của mọi đối tượng trẻ đồng thời tạo cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin và tinh thần học
tập sôi nổi. Cách đưa câu hỏi như vậy sẽ rất phù hợp với khả năng nhận thức của
trẻ. Những cháu khá giỏi trả lời câu hỏi nâng cao sẽ giúp các cháu yếu hơn tích
cực học hỏi, đây chính là cách cho trẻ học qua bạn và trẻ sẽ dần dần bắt chước


15
bạn chịu suy nghĩ trả lời, làm cho các cháu yếu ngày càng phát triển ngôn ngữ,
mở rộng kiến thức hơn, mạnh dạn và ngày càng tự tin hơn.
Nhờ hệ thống câu hỏi nêu trên mà trẻ cảm thụ truyện kể một cách tích cực
hơn, sâu sắc hơn, trẻ nhớ nội dung câu chuyện lâu hơn và khi cho trẻ đóng kịch

trẻ sẽ tái tạo tính cách nhân vật tự tin hơn, chân thật hơn.
Ngoài ra trong giờ kể chuyện, tơi ln tạo ra bầu khơng khí vui tươi giúp
trẻ có tâm trạng thoải mái, từ đó trẻ tích cực trả lời các câu hỏi của cô đưa ra.
Khi trẻ trả lời câu hỏi tôi không bao giờ áp đặt trẻ mà tôi để trẻ tự trả lời
theo ý hiểu của mình, trẻ tự diễn đạt theo ý của trẻ, tạo cho trẻ sự mạnh dạn, tự
tin khi diễn đạt sau đó tơi mới hướng trẻ vào nội dung nhất định. Căn cứ vào khả
năng cảm thụ của trẻ để tôi lần lượt đưa ra từng dạng câu hỏi từ dễ đến khó sao
cho tất cả trẻ trong lớp đều trả lời câu hỏi theo khả năng của mình.
* Kết quả: Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các hệ thống câu hỏi
đàm thoại sẽ giúp cho tất cả trẻ trong lớp đều tham gia tích cực sơi nổi. Khi tôi
vừa đặt câu hỏi, tất cả các cháu đều mạnh dạn giơ tay phát biểu. Những cháu
cảm nhận rất tốt trả lời những câu nâng cao sẽ giúp cho những cháu yếu hơn học
hỏi. Đây chính là cách cho trẻ học qua bạn, dần dần trẻ bắt chước bạn, chịu suy
nghĩ trả lời, làm cho những cháu chậm yếu ngày càng phát triển ngơn ngữrõ
ràng, chính xác hơn, từ đó giúp trẻ mở mang kiến thức hơn, mạnh dạn hơn, đồng
thời ngày càng tự tin hơn. Và cũng chính qua hệ thống mà câu hỏi vừa nêu trên,
trẻ đã cảm thụ truyện một cách tích cực hơn, sâu sắc hơn, trẻ nhớ nội dung câu
truyện lâu hơn và khi trẻ đóng kịch, trẻ sẽ tái tạo tính cách nhân vật một cách tự
nhiên, chân thật hơn.
Giải pháp 8: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong việc kể chuyện, đọc
thơ cho trẻ nghe ở gia đình giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.
Phối hợp với phụ huynh là một giải pháp vô cùng quan trọng, lôi cuốn sự
quan tâm của các bậc phụ huynh để họ cùng tham gia thực hiện như mua sắm
đầy đủ 100% đồ dùng học tập cho trẻ, đặc biệt là đồ dùng phục vụ cho hoạt
động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng và các hoạt động nói chung, tạo
cơ hội để các bậc phụ huynh hiểu được cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ dù vất vả
như thế nào. Từ đó thực hiện tốt lượng thông tin hai chiều để phối kết hợp chặt
chẽ bằng nhiều hình thức như:
- Tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức và tầm quan
trọng của trẻ làm quen với tác phẩm văn học nhằm phát triển hiểu biết và ngôn

ngữ của trẻ.
- Trị chuyện, trao đổi với các bậc phụ huynh, thơng qua hoạt động đón
trả trẻ hàng ngày để họ nắm bắt được tình hình sức khoẻ và khả năng nhận
thức của trẻ.


16
- Bồi dưỡng cho trẻ kết hợp với các bậc phụ huynh thông qua các bài thơ,
truyện tạo điều kiện cho trẻ có khả năng phát triển ngơn ngữ và nhận thức riêng
của trẻ và những tình huống kích thích trẻ để trẻ được mạnh dạn, tự tin, tích cực
trong hoạt động.
- Trong chương trình học ở các chủ đề tơi in ấn các bài thơ, câu truyện treo
ở góc trao đổi phụ huynh và gửi video qua hội nhóm lớp qua zalo, facbook nhờ
phụ huynh dạy trẻ ở nhà.
- Tổ chức họp phụ huynh theo định kỳ để thông báo tình hình học tập và
sức khỏe của trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Bằng những biện pháp trên tôi đã áp dụng vào thực tế giảng dạy ở lớp
mình. Qua các giờ học tơi thấy các cháu rất hứng thú, ngôn ngữ của trẻ đã phát
triển rất tốt thơng qua cho trẻ làm quen với văn học, thích nghe kể chuyện, thích
được kể chuyện và đọc thơ,…Thơng qua đó mà việc phát triển ngơn ngữ đạt
hiệu quả cao:
Kết quả khảo sát cuối năm (Tháng 4 năm 2022):
Kết quả
Tổng
TT
Nội dung
số
Đạt
Chưa đạt

trẻ
ST
%
ST
%
Trẻ mạnh dạn khi giao tiếp với
1
cô và các bạn.
17
16
94.1
1
5.9
Trẻ diễn đạt được mong muốn
2
nhu cầu giao tiếp của mình.
17
17
100.
0
0.0
Trẻ thể hiện được cảm xúc của
3
mình với cơ và các bạn .
17
15
88.2
2
11.8
Hiểu được một số trạng từ đơn

4
giản gần gũi với trẻ.
17
16
94.1
1
5.9
Trẻ diễn đạt được câu, từ rõ
5
ràng mạch lạc, chính xác.
17
17
100
0
0.0
2.4.1 Đối với giáo viên:
Từ kết quả khảo sát tôi thấy rằng trẻ đã tiến bộ lên rõ rệt số trẻ nắm bắt
được khả năng giao tiếp, diễn đạt bằng từ ngữ, biết thể hiện cảm xúc kết quả
đạt được khả quan hơn so với đầu năm. Chính vì vậy tơi có thể khẳng định với
những giải pháp mà tôi đã lựa chọn để cho trẻ nâng cao chất lượng phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi lớp D1 thông qua làm quen với tác phẩm
văn học tại trường mầm non Nga An” . Trong một năm qua là rất hiệu quả. Bản
thân tôi đã tự tin hơn khi dạy trẻ, môi trường lớp học đã phong phú hơn, đồ
dùng dạy trẻ cũng nhiều hơn. Đặc biệt sự kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo


17
ngày càng tốt hơn phụ huynh đã quan tâm đến trẻ và dành nhiều công sức cũng
như vật chất.
2.4.2. Đối với trẻ:

Trẻ đã nắm mạnh dạn giao tiếp với cô và các bạn, biết thể hiện cảm xúc
của mình, diễn đạt đuợc câu từ mạch lạc, chính xác và đặc biệt hơn nữa trẻ
mạnh dạn tự tin và rất hứng thú khi được tham gia hoạt động khám phá khoa
học nói riêng và tham gam gia tất cả các hoạt động do cơ giáo và nhà trường
tổ chức nói chung.
2.4.3. Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
Các giáo viên đã nắm vững được nội dung, phương pháp và hình thức của
hoạt động làm quen với tác phẩm văn học, đặc biệt tổ chức theo hình thức lấy trẻ
làm trung tâm, biết lựa chọn, sắp xếp những đồ dùng đồ chơi phù hợp với chủ đề
theo hướng mở để trẻ hoạt động.
Nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên và quan tâm
đến việc học tập của các cháu mỗi tháng, từng kỳ, cùng với giáo viên lên kế
hoạch chương trình cụ thể chi tiết đầy đủ đảm bảo dạy và học theo đúng chủ đề.
Trong khi nghe kể chuyện, kể lại chuyện và trả lời các câu hỏi của cô. Vốn
từ của trẻ được tăng lên rất nhiều đồng thời trẻ biết sử dụng các loại câu đầy đủ
chủ ngữ và vị ngữ.
Như vậy qua việc áp dụng các biện pháp tích cực nêu trên ta thấy kết quả:
Trẻ đạt yêu cầu cao hơn hẳn so với việc thực hiên theo phương pháp cũ. Tỉ
lệ trẻ chưa đạt yêu cầu giảm rõ rệt. Trẻ có khả năng phát triển ngơn ngữ rất tốt
hiểu được lời nói của mọi người, tự tin khi giao tiếp với người lớn biết trả lời
các câu hỏi đủ câu, biết kể lại các câu chuyện ngắn đã được nghe. Vốn từ phong
phú và đa dạng của trẻ đó là niềm vui, niềm động viên lớn đối với tôi, giúp tôi
càng thêm yêu nghề mến trẻ và hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy dỗ các cháu.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Muốn giúp trẻ 25 - 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua cho trẻ làm
quen với văn học tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có biện pháp giáo dục
phù hợp. Vận dụng cấc biện pháp giáo dục mọi lúc, mọi nơi. Chú ý đến trẻ cá
biệt, luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.

- Đầu tư thời gian để nghiên cứu kĩ đề tài để có các phương pháp dạy học
cụ thể, phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
- Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan
thuộc bài soạn cũng như gợi mở kiến thức cho trẻ. Thông qua các hoạt động ở
mọi lúc, mọi nơi nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Trong q trình thực hiện tơi đã đúc rút lên một số kinh nghiệm sau: Để
phát triển ngôn ngữ tốt cho trẻ thì nhiệm vụ của người giáo viên là:


18
- Tạo môi trường giao lưu ngôn ngữ tự do, thoải mái. Tạo cơ hội cho trẻ
nghe âm thanh khác nhau từ môi trường xung quanh.
- Chú ý lắng nghe trẻ nói, giúp đỡ, khích lệ động viên, thu hút trẻ trò
chuyện với giáo viên, với các bạn và với những người khác.
- Tổ chức cho trẻ hoạt động kết hợp với lời nói trong các trị chơi, bài hát,
đóng kịch.
- Tơn trọng khuyến khích sự sáng tạo của trẻ khi sử dụng câu, từ.
- Quan sát đánh giá sự phát triển ngôn ngữ của từng trẻ để lên kế hoạch phù
hợp với khả năng của trẻ trong lớp.
- Phát hiện sớm những trẻ có khó khăn về ngơn ngữ, từ đó có biện pháp
thích hợp để giúp đỡ trẻ.
- Thống nhất phương pháp dạy giữa giáo viên trong lớp. Kết hợp chặt chẽ
với phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
3.2. Kiến nghị.
- Nhà trường cần tham mưa tốt với phụ huynh để mua sắm bổ sung thêm về
trang thết bị phục vụ việc dạy và học cho các lớp.
- Duy trì tổ chức các hoạt động thao giảng, các hội thi giáo viên giỏi bộ
môn, làm thêm đồ dùng đồ chơi bé khéo tay ở các lớp.
- Tạo điều kiện cho giáo viên được đi tham quan các trường diển hình để
học hỏi kinh nghiệm

Trên đây là kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc nâng cao chất lượng phát
triển ngôn ngữ cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi D3 mà lớp tơi phụ trách. Trong q
trình thực hiện đề tài này chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học, các cấp và bạn bè đồng
nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tơi được hồn thiện hơn nhằm khơng
ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga An ngày 10 tháng 4 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của tôi viết, không sao chép
của người khác.
Người viết SKKN

Lê Thị Hải


19
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nghiên cứu một số tạp chí, tạp san giáo dục mầm non. Tham khảo trên
mạng internet.
2. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non nhà trẻ 24 - 36
tháng - Nhà xuất bản giáo dục Việt nam tháng 6/2015.
3. Giáo trình đánh giá trẻ trong giáo dục mầm non, Nhà xuất bản giáo dục
năm 2008.
4. Bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên mầm non.

20
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
*********
Họ và tên tác giả: Lê Thị Hải
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường mầm non Nga An
TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, sở,
tỉnh)

Phát triển ngôn ngữ cho trẻ
mẫu giáo 4 - 5 tuổi thông
qua ca dao đồng dao - câu
đố ở trường Mầm Non Nga
An.
Biện pháp giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ mẫu
giáo 4 - 5 tuổi tại lớp B3
Trường Mầm Non Nga An.

Phòng
GD&ĐT
Huyện

Nga Sơn
Phòng
GD&ĐT
Huyện
Nga Sơn

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B
hoặc C)

Năm học
đánh gia
xếp loại

A

2014 - 2015

A

2018 - 2019