Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đoàn thuyền đánh cá

Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đồn thuyền đánh cá

Dàn ý Phân tích 2 khổ thơ đầu Đoàn thuyền đánh cá
1. Mở bài
● Giới thiệu nhà thơ Huy Cận, bài thơ Đoàn thuyền đánh cá và dẫn dắt vào
khổ thơ 1, 2 của bài thơ.
2. Thân bài
a. Khổ thơ thứ nhất
● So sánh: mặt trời - hòn lửa: tạo cảm giác gần gũi, quen thuộc, khiến
người đọc dễ hình dung.
● Nhân hóa: sóng cài then, đêm sập cửa: khiến cho thiên nhiên trở nên sinh
động, có hồn hơn.
● Hồn cảnh ra khơi: Buổi hồng hơn ấm áp, n bình.
● Vũ trụ là một ngơi nhà lớn mà màn đêm là cánh cửa, ngọn sóng là then.
→ Giữa lúc thiên nhiên nghỉ ngơi thì con người lại bắt đầu cơng cuộc lao động
của mình.
"Đồn thuyền đánh cá lại ra khơi", từ "lại" vừa tạo ra sự đối lập giữa tứ thơ ở
hai câu trên và hai câu thơ dưới, vừa biểu hiện sự lặp lại của công việc giống
như mọi ngày, giống như bao nhiêu năm tháng đã đã qua đoàn thuyền đánh cá
vẫn tiếp tục ra khơi không ngừng nghỉ.
Con người lao động không mệt mỏi, cất cao tiếng hát, luôn vững tinh thần, công
việc dù có lặp lại nhưng khơng hề nhàm chán vẫn mang đến những cảm giác,
phấn chấn, náo nức, say mê ở người ngư dân.
b. Khổ thơ thứ hai

Tổng hợp: Download.vn

1


Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đoàn thuyền đánh cá

● Câu hát của người lao động gắn liền với biển khơi, với những loài cá (cá
bạc, cá thu,…)
● Sự giàu có của biển cả: cá thu như đồn thoi, đêm ngày dệt biển,… Mẹ
thiên nhiên ln ưu ái trao cho người dân lao động nơi đây những tinh
hoa tốt đẹp nhất.
● Khúc hát lao động hùng tráng của con người thể hiện tinh thần lạc quan,
yêu đời, yêu lao động vô cùng đẹp đẽ của con người nơi đây.
3. Kết bài
● Khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật của 2 khổ thơ nói riêng và bài
thơ nói chung.

Phân tích 2 khổ đầu Đồn thuyền đánh cá
Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi đã được tác giả Huy Cận khắc họa thật ấn
tượng qua hai khổ thơ đầu của bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”.
Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đọc những câu thơ, ta thấy cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong 1 khung
cảnh huy hoàng, tráng lệ : ra khơi trong buổi hồng hơn, “mặt trời xuống biển”
rồi mà vẫn còn rực cháy như hòn lửa; sắc đỏ của “hòn lửa” khổng lồ ấy như
nhuộm cả 1 vùng biển, vùng trời. Buổi hồng hơn trên biển vì thế khơng lặng
buồn, hiu hắt mà vừa tươi tắn ôm ấp sự sống vừa kì vĩ tráng lệ. “Mặt trời xuống
biển’ cũng là lúc thiên nhiên vũ trụ đi vào trạng thái nghỉ ngơi, thư giãn. Để tái
hiện lại giây phút ấy, tác giả đã sử dụng phép tu từ nhân hóa và ẩn dụ : sóng cài
then, đêm sập cửa. Qua những hình ảnh đó ta thấy vũ trụ như 1 ngôi nhà lớn với
màn đêm là cánh cửa, những lượn sóng trên biển là then cửa.

Tổng hợp: Download.vn

2

Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đoàn thuyền đánh cá

Hai động từ “cài” then “sập cửa” sử dụng liên tiếp trong 1 câu thơ gợi cảm giác
đêm trên biển xuống rất nhanh, bóng tối phút chốc ngập tràn, thiên nhiên vũ trụ
sau 1 ngày làm việc đã đến lúc nghỉ ngơi, tắt lửa, đóng cửa, cài then. Và đúng
lúc ấy “Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”. Con người ra khơi làm việc tương
phản với cảnh nghỉ ngơi của biển cả. Hình ảnh “đồn thuyền” gợi cho ta cảm
nhận cách ra khơi thật đông vui, hào hứng. Từ “lại” trong câu thơ biểu thị sự lặp
lại thường nhật, liên tục cho thấy việc đoàn thuyền ra khơi trong buổi hồng hơn
là 1 cơng việc bình thường, hàng ngày của những người ngư dân, thật đều đặn
mà cũng thật khẩn trương như chạy đua với thời gian. Đồng hành với những
người ngư dân khơng chỉ có đồn thuyền mà cịn có những khúc tráng ca : “Câu
hát căng buồm cùng gió khơi”. Hình ảnh “câu hát căng buồm” là 1 hình ảnh ẩn
dụ tuyệt hay, câu hát của những người ngư dân lạc quan, yêu đời, yêu nghề, yêu
biển có sức mạnh làm căng cánh buồm, cùng với gió đưa thuyền ra xa.
Hát rằng: cá bạc biển Đơng lặng,
Cá thu biển Đơng như đồn thoi
Đêm ngày dệt biển mn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đồn cá ơi!
Những câu hát khỏe khoắn, say sư hứng khởi vang xa, trải rộng trên mặt biển
vừa ngợi ca biển đẹp giàu với “cá bạc biển Đơng lặng” “cá thu” “như đồn thoi”
vừa khao khát chinh phục biển khơi làm giàu cho Tổ quốc “đến dệt lưới ta đoàn
cá ơi” khiến cho buổi ra khơi đầy khí thế, hứa hẹn 1 ngày thắng lợi.

Phân tích 2 khổ đầu bài thơ Đồn thuyền đánh cá
Huy cận là nhà thơ xuất sắc của phong trào thơ mới trước cách mạng, thơ Huy
Cận hướng về thiên nhiên vũ trụ với những nét buồn man mác, sau cách mạng
thơ ông tập trung ca ngợi thiên nhiên đất nước và niềm vui của con người trước

Tổng hợp: Download.vn

3


Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đoàn thuyền đánh cá

cách mạng với một hồn thơ dạt dào cảm xúc. Tiêu biểu là bài thơ "đoàn thuyền
đánh cá” được sáng tác năm 1958 sau chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Hạ
Long - Quảng Ninh. Bài thơ là một khúc tráng ca khỏe khoắn, hào hùng về thiên
nhiên và con người lao động. Điều này được thể hiện sâu sắc, tinh tế ở khổ 1 và
khổ 2 của bài:
Đến với khổ thơ đầu là cảnh biển vào đêm và đoàn thuyền ra khơi đánh cá,
trước hết cảnh biển vào đêm được khắc họa bằng đôi mắt quan sát sắc sảo, trí
tưởng tượng phong phú và tài năng nghệ thuật điêu luyện của nhà thơ:
“Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Hình ảnh "mặt trời xuống biển” được so sánh với "hịn lửa” đỏ rực, cách so sánh
này làm cho hồng hôn trên biển trở lên rực rỡ tráng lệ và ấm áp, chứ không ảm
đạm hắt hiu như thơ cổ, sau lúc hồng hơn là màn đêm bng xuống "sóng đã
cài then đêm sập cửa” câu thơ sử dụng phép tu từ nhân hóa gợi cảm xúc vũ trụ
như một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ cịn là những
con sóng là chiếc then cài của ngôi nhà vĩ đại. Thiên nhiên vũ trụ đang chìm vào
đêm yên tĩnh và lặng lẽ, đồng thời phép nhân hóa cịn gợi lên sự gần gũi giữa tự
nhiên và con người lao động: con người đi trong biển đêm mà như đi trong ngơi
nhà thân u của mình, đối lập với trạng thái nghỉ ngơi của vũ trụ, con người lại
bắt đầu cơng việc của mình:
"Đồn thuyền đánh cá lại ra khơi”
Ở đây không phải là từng chiếc riêng lẻ mà là cả đoàn thuyền - sức mạnh mới
của cuộc đời đổi thay, "lại ra khơi” diễn tả nhịp lao động của dân chài đã ổn

định vào nề nếp trong hịa bình.

Tổng hợp: Download.vn

4


Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đồn thuyền đánh cá

Tác giả đã tạo ra một hình ảnh khỏe lại chân thực vừa lãng mạn bay bổng, sự
gắn kết của 3 sự vật "cánh buồm, gió khơi, câu hát” của người dân đánh cá. Câu
hát thể hiện niềm vui, sự phấn chấn và niềm tin tưởng vào chuyến ra khơi thắng
lợi.
Sang khổ thơ thứ hai nói rõ về câu hát để làm nổi bật nét tâm hồn của người dân
chài, tiếng hát cầu mong đi biển gặp nhiều may mắn.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đơng như đồn thoi
Đêm ngày dệt biển mn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Trong niềm vui hân hoan lao động, cảnh vật biển, cảnh quan biển dường như
đều phát sóng, họ cất lên tiếng hát ngợi ca sự giàu có của biển cả, bởi "rừng
vàng, biển bạc” trong câu thơ thứ nhất từ "bạc” là một định ngữ nghệ thuật có ý
nghĩa số lượng cá nhiều và phải tạo lên sự giàu có quý giá của biển cả. Cái giàu
ấy cịn được cụ thể hóa ở câu thơ thứ hai với hình ảnh so sánh "cá thu” với
"đoàn thoi” đã được tác giả xây dựng trên một liên tưởng thực tế ” cá thu mình
lấp lánh ánh trăng lướt rất nhanh trên biển như con thoi chạy đi chạy lại trên
khung cửa dệt vải. Từ đó ta mới hiểu được hai câu thơ sau là những nhân hóa vơ
cùng tinh tế của Huy Cận. Trong sự tưởng tượng của những người đánh cá yêu
quý biển cả quê hương của mình, cá đi trên biển là cá dệt biển, cá vào lưới là cá
dệt lưới, "đến dệt lưới ta” từ "ta” vang lên đầy tự hào kiêu hãnh trong suốt bài

thơ, khơng cịn là cái tơi nhỏ bé, đơn côi như ngày xưa nữa mà là cái "ta” tập thể
đầy sức mạnh. Tuy nhiên, với người dân miền biển lúc này chuyện làm ăn
thường có nhiều may rủi nên ra khơi đánh cá họ cầu mong biển lặng sóng êm,
gặp luồng cá đánh bắt được nhiều, niềm mong ước ấy phản ánh tấm biển, khổ
thơ mang âm hưởng ngọt ngào vang xa, của dòng cảm hứng vũ trụ với sự lãng
Tổng hợp: Download.vn

5


Văn mẫu lớp 9: Phân tích 2 khổ đầu bài Đoàn thuyền đánh cá

mạn của tâm hồn, kết hợp với những hình ảnh sáng tạo đã đem đến cho người
đọc bao liên tưởng, bao thú vị về vẻ đẹp của thơ ca viết về lao động.
Tóm lại với việc xây dựng hình ảnh thơ bằng liên tưởng, tưởng tượng, âm
hưởng hào hùng, lạc quan, bài thơ đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận nói chung
và hai khổ thơ đầu nói riêng đã khắc họa cảnh biển đêm vô cùng lung linh và
cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá với niềm say sưa lạc quan tin tưởng của người
dân chài, đó là niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống
mới, qua đây đã khơi gợi trong lòng người đọc chúng ta sự trân trọng con người
lao động mới từ đó hãy góp sức xây dựng đất nước ngày càng thêm giàu đẹp.

Tổng hợp: Download.vn

6