vai trò của thuốc chống viêm, hạ sốt, giảm đau trong lâm sàng thú y

Giáo viên giảng dạy: Đào Công Duẩn
Sinh viên thực hiện: Lê Quang Huy, Nguyễn Thị Hằng
Lê Thị Huyền, Nguyễn Thị Huyên,
Đề tài:
Vai trò của thuốc chống viêm, hạ sốt, giảm đau trong lâm sàng thú y
BÁO CÁO
DƯỢC LÝ HỌC LÂM SÀNG
www.themegallery.com Company Logo
Khái niệm thuốc chống viêm
Phân loại thuốc chống viêm
Thuốc chống viêm tác dụng toàn thân
Thuốc chống viêm tác dụng cục bộ
NỘI DUNG

Viêm là một phản ứng bảo vệ của cơ thể. Nhưng khi phản ứng
viêm xảy ra quá mạnh thì phải dùng các thuốc chống viêm,
trong số đó có loại thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm

Thuốc chống viêm là thuốc có tác dụng lên một khâu nào đó
của quá trình viêm hoặc làm ngừng hẳn quá trình viêm.
Khái niệm
Tác dụng toàn thân
Tác dụng cục bộ
ACTH
Glucocorticoid
NSAID
Lưu ý: thuốc chống viêm toàn thân có thể sử dụng cho cục bộ
Antihistamin
Thuốc hút dịch
Cao dán, thuốc đắp
Thuốc bôi dạng dầu

Thuốc săn, se
Phân loại
Thuốc chống
viêm
Khái niệm

Là những thuốc đồng thời có tác dụng chống
viêm, hạ sốt, giảm đau nhưng không phải steroid.

Tùy từng loại cụ thể mà tác dụng thể hiện ưu thế một mặt
nào đó. Có loại có tác dụng giảm đau nổi trội hơn; có loại
tác dụng hạ sốt nổi trội hơn,…cả ba tác dụng này đều có cơ
chế chung là ức chế Cyclooxygennase. Nghĩa là thuốc
ngăn cản sự hình thành và tác dụng của các chất hóa
học trong viêm.
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Tác dụng dược lý – chống viêm
Đặc điểm tác dụng chống viêm:

Tác dụng lên hầu hết các loại viêm không kể
nguyên nhân.

Chỉ ở liều cao mới có tác dụng chống viêm.

Thuốc có tác dụng lên thời kỳ đầu của quá trình
viêm.
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Tác dụng dược lý – chống viêm

Cơ chế chống viêm
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Tác dụng dược lý – giảm đau

Chỉ có tác dụng với chứng đau nhẹ, khu trú.

Tác dụng tốt với chứng đau do viêm ( đau khớp, viêm cơ,
viêm dây thần kinh, đau răng, đau sau mổ).

Khác với morphin, các thuốc này không có tác dụng với
đau nội tạng, không gây ngủ, không gây khoan khoái và
không gây nghiện.

Theo Mondaca và Vane (1978), do làm giảm tổng hợp PG
F2α nên các NSAID làm giảm tính cảm thụ của các ngọn
dây cảm giác với các chất gây đau của phản ứng viêm như
bradykinin, histamine, serotonin.
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Tác dụng dược lý – giảm đau

Đối với một số chứng đau sau mổ, NSAID có thể có tác
dụng giảm đau mạnh hơn cả morphin vì mổ đã gây ra
viêm.

Trong đau do chèn ép cơ học hoặc tác dụng trực tiếp của tác nhân
hóa học, kể cả tiêm trực tiếp prostaglandin, các NSAID có tác
dụng giảm đau kém hơn, càng chứng tỏ cơ chế quan trọng giảm
đau do NSAID là do ức chế tổng hợp PG.

Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Tác dụng dược lý – giảm đau
Cơ chế giảm đau
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Một số thuốc sử dụng
Paracetamol

Paracetamol có tác dụng hạ sốt, giảm đau tốt nhưng
không có tác dụng chống viêm. so với các dẫn xuất Anilin
khác, Paracetamol không hoặc chỉ có tác dụng rất ít ức
chế hoạt lực của cylcooxygenase ở ngoại biên, nhưng
trong não lại ức chế rõ rệt sự tổng hợp Prostaglandin.

Như vậy tác dụng dược lý của Paracetamol được coi là
thuốc hạ sốt giảm đau, nhưng không có tác dụng chống
viêm
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Một số thuốc sử dụng
Paracetamol

Thuốc chỉ có tác dụng chữa triệu chứng trong viêm, góp
phần làm thuyên giảm viêm.

Thuốc có tác dụng phụ là làm Methaemoglobin, trường
hợp cá thể mẫn cảm với thuốc sẽ có mề đay ở da, phù
niêm mạc, chán ăn.


Liều lượng hạ sốt, giảm đau ở chó là: 20 – 30mg/kg thể
trọng, ngày 3 – 4 lần.
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Một số thuốc sử dụng
Acid Salicylic và các muối

Các Salicylic ức chế có hồi phục Cyclooxygenase, đủ để có tác
dụng giảm đau, sốt và viêm.

Có tác dụng mạnh đến niêm mạc dạ dày, nên chỉ dùng ngoài da để
điều trị bệnh ngoài da. Nồng độ 2% hoặc thuốc mỡ 5 - 10% .
Thuốc chống viêm toàn thân
NSAID
Khái niệm
Thuốc chống viêm toàn thân
Glucocorticoid
Do vỏ thượng thận sản xuất và giải phóng
dưới sự điều hòa củaACTH
Nó có tác dụng chống viêm, chống đáp ứng và ức chế miễm dịch.
gây giữ muối và nước trong cơ thể ( tác dụng không mong muốn)
Tác dụng chống viêm.

Bản chất của tác dụng chống viêm là thuốc ức chế hoạt
động của Phospholipaza A2 và từ đó ức chế quá trình
biến đổi của axits Arachidonic.

Glucocorticoid ở giai đoạn đầu làm giảm hoặc làm
ngừng các dấu hiệu bệnh lý của viêm như giãn mao
mạch, phù, sự di chuyển của bạch cầu Leucocyt. Giai

đoạn sau làm thay đổi các quá trình tăng sinh của hệ
mạch, làm tăng sinh các nguyên sợi, các quá trình tạo
Collagen
Thuốc chống viêm toàn thân
Glucocorticoid
Tác dụng chống viêm

Glucocorticoid làm thay đổi số lượng và hoạt động bạch
cầu trong máu: tăng số lượng bạch cầu trung tính, giảm
Lymphocyt, Monocyt, bạch cầu ái toan và ái kiềm, ức
chế hình thành các Kinin, ức chế giải phóng Histamin,
làm ổn định màng Lysosom. Từ các tác dụng trên, tựu
chung lại, làm giảm viêm.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân
Ứng dụng:

Trong thú y, chỉ sử dụng Glucocorticoid điều trị thay thế.

Dùng chống viêm và khi cần để làm giảm miễn dịch.

Sẽ có kết quả tốt đối với

Điều trị các quá trình viêm cấp tính có nguồn gốc chấn
thương như viêm khớp, viêm túi hoạt dịch, viêm gân.

Điều trị mề đay, các bệnh tự miễn dịch.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân
•

Ứng dụng:

Trạng thái sốc với nhiều nguyên nhân khác nhau (trường hợp
trụy tim mạch có nguy cơ tử vong, tác dụng hạn chế, phải sử
dụng thuốc có hiệu quả nhanh hơn. Sốc do nội độc tố phải sử
dụng kết hợp với kháng sinh).

Các bệnh về mắt và tai như viêm kết mạc mắt dị ứng, viêm
giác mạc, viêm mống mắt – thể mi, viêm tai ngoài.

Các trường hợp viêm kết tràng, viêm gan.

Điều trị chứng đa xê tôn.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân
Chú ý

Liều lượng sử dụng tương đối rộng, cần phải căn cứ vào hoạt
tính, đặc điểm dược động học của hoạt chất, dạng thuốc, cách
cho thuốc, trạng thái bệnh súc để quyết định.

Nguyên tắc sử dụng trong thú y cần phải nắm: nếu điều trị lâu
dài, luôn luôn phải sử dụng liều lượng tối thiểu như vậy mới
đạt hiệu quả mong muốn.

Dùng liều cao một lần, nguy hiểm ít; nhưng kéo dài trên 3 – 4
ngày sẽ ảnh hưởng đến hệ trục Dưới đồi – Tuyến yên –
thượng thận. Quá trình ức chế ngược sẽ diễn ra.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân

Chú ý

Các chế phẩm loại tác động ngắn như Prednizolon khi
sử dụng lâu dài cần phải chú ý đến hiệu ứng chu kỳ
nhịp thời gian (24 giờ) của quá trình phân tiết hormone.
Với chó, nên cho thuốc vào các giờ buổi sáng, với mèo
cho uống vào các giờ buổi chiều tối.

Sử dụng Glucocorticoid trong điều trị, liều lượng hàng
ngày nên giảm 20 – 25%; nếu cần khi kết thúc điều trị
Glucocorticoid ta dùng ACTH.

Những ca bệnh dùng thuốc ở cục bộ có hiệu quả, ta
không nên sử dụng toàn thân.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân
Một số thuốc hay sử dụng

Prednizolon:

Đại GS: 100 – 300mg/con, im, iv
0,2 – 0,5mg/kg thể trọng, im.

Tiểu GS: 2 – 20mg/con, im; tiếp đó: 0,5 – 1,0mg/con, po.

Dexamethazon, Betametazon

Đại GS: 5 – 30mg/con, im, iv.
2 – 10mg/con, tiêm động mạch.


Chó: 0,5 – 2,0 mg/con, im, iv.
0,25 – 2mg/con, po.

Mèo: 0,25 – 0,5mg/con, im, iv.
0,1 – 1,0/con,po.
Glucocorticoid
Thuốc chống viêm toàn thân

Ứng dụng

Kích thích hoạt động của thượng thận sau khi điều trị kéo dài
Glucocorticoid.

Điều trị thay thế Glucocorticoid khi thượng thận vẫn hoạt
động bình thường.

Dùng để chẩn đoán công năng của thượng thận.

Dùng chế phẩm Tetracosactid 1mg chứa 100UI ACTH.

Liều lượng

Đại gia súc: 2 – 6mg/con, tiêm bắp.

Tiểu gia súc: 0,01 – 0,02 mg/con.
ACTH
Thuốc chống viêm tác dụng toàn thân
Khái niệm

Các thuốc kháng Histamin là những chất gắn với

Recepter H1 và H2 của tế bào. Do đó ức chế toàn bộ
tác dụng gây ra do Histamin

Chia ra làm hai nhóm: thuốc ức chế Receptor
H1 và thuốc ức chế Receptor H2 (ít sử dụng)
Anti histamin
Thuốc chống viêm tác dụng toàn thân
1. Thuốc ức chế Receptor H1
Tripelennamin Dehistin

Là muối Chlohydrat dễ tan trong nước. Hơi mẫn cảm
với ánh sáng. Là chế phẩm dùng dự phòng và điều trị
phản ứng quấ mẫn. Thuốc dễ gây ngủ. Tiêm tĩnh mạch
ngựa, sau vài phút có biểu hiện rung cơ vã mồ hôi,
rung cơ nên không dùng iv.

Liều lượng :

Ngựa, bò : 0,5mg/kg thể trọng,im, ngày ba lần,
không quá 240mg/con.

Chó, mèo : 0,5 – 1,0 mg/kg thể trọng, im, ngày 2 – 3 lần,
1,0 – 1,5 mg/kg thể trọng, po, ngày 3 lần.
Anti histamin
Thuốc chống viêm tác dụng toàn thân
1. Thuốc ức chế Receptor H1
Chlopheniramin.

Kháng Histamin mạnh hơn Diphenyhydramin, nhưng
tác dụng gây ngủ kém hơn. Thời gian tác dụng

ngắn,do đó phải sử dụng loại dung môi có tác dụng
kéo dài để ứng dụng trong thực tế.

Liều lượng: Chó: 0,4 – 2mg/kg thể trọng,
po, ngày 2 lần.
Anti histamin
Thuốc chống viêm tác dụng toàn thân