Báo cáo thực tập cơ quan thực tập ban công nghệ, báo điện tử zing news

MỞ ĐẦU
Nghề báo luôn là nghề cao quý trong xã hội, và để trở thành một phóng
viên, nhà báo tốt thì mỗi sinh viên của Học viện báo chí và Tuyên truyền không
chỉ cần thường xuyên trau dồi kiến thức, kĩ năng làm việc mà còn phải được rèn
luyện qua thực tế cuộc sống.
Chính vì vậy, các thực tập, phân công các sinh viên về các cơ quan báo để
học hỏi kinh nghiệm ln là qng thời gian bổ ích cho sinh viên. Về các cơ
quan báo chí, các sinh viên không chỉ được học hỏi về cơ quan báo chí mà mình
u thích mà cịn có cơ hội tiếp thu được nhiều kiến thức thực tiễn mà nhà
trường chưa dạy, tăng cường những kỹ năng làm tin bài, kỹ năng phỏng vấn, kỹ
năng mềm… của bản thân. Đặc biệt đối với chuyên ngành báo chí Đa phương
tiện, những điều này lại càng quan trong bởi đối với làm báo đa phương tiện,
sinh viên phải biết nhiều kĩ năng hơn những loại hình báo chí khác, phải được tơi
luyện qua thực tế nhiều hơn thì mới đáp ứng được nhu cầu của cơng chúng.
Đợt thực tập lần này chính là cơ hội để chúng em được học hỏi nhiều kinh
nghiệm từ những nhà báo của cơ quan báo chí mà mình thực tập, để từ đó, nâng
cao chất lượng làm báo của chính bản thân.


NỘI DUNG
CHƯƠNG I: NHỮNG BÀI HỌC RÚT RA TRONG QUÁ TRÌNH HỌC
TẬP VÀ SÁNG TẠO TÁC PHẨM BÁO CHÍ CỦA BẢN THÂN
I. Tìm hiều về báo điện tử Zing News
1. Vài nét về báo điện tử Zing.vn
Zing, Zing.vn hay Cổng thông tin điện tử Zing là hệ thống dịch vụ đồng
bộ trên Internet được quản lý và vận hành bởi VNG. Zing.vn bao gồm một loạt
các dịch vụ tích hợp như tin nhắn Zalo, âm nhạc trực tuyến Zing mp3, mạng xã
hội, tìm kiếm, nhắn tin trị chuyện phần mềm, phim ảnh, karaoke, video và hình
ảnh. Số liệu thống kê lưu lượng truy cập đã tăng lên đáng kể từ các giới thiệu tới
công chúng. Theo Alexa, hiện nay Zing.vn là một trong những website được truy
cập nhiều nhất tại Việt Nam.

Zing là hệ thống dịch vụ đồng bộ trên Internet, cung cấp cho thị trường
trực tuyến Việt Nam các phương tiện giao tiếp, phong cách sống và nhận thức xã
hội, đi cùng với dịch vụ giải trí số. Zing cung cấp cho khách hàng cơng cụ tìm
kiếm và quản lý thơng tin trực tuyến mới, nhiều tiện ích và nhanh với hệ thống
các thư mục, từ khóa, chức năng, hướng dẫn hồn tồn bằng tiếng Việt. Zing cịn
cung cấp các thông tin cập nhật, đa dạng và thư viện hình ảnh phong phú giúp
cho khách hàng nhanh chóng nắm bắt các sự kiện, tình hình trong nước và thế
giới. Zing là đối tác của Vega về hệ thống quản lý nội dung thơng tin.
2. Vị trí của báo điện tử Zing News
Cơ quan chủ quản của Zing News là Hội xuất bản Việt Nam. Đây là một
trong những trang báo trẻ có sức bật và tầm ảnh hưởng lớn nhất trong đời sống
trẻ của Việt Nam những năm gần đây.
Lịch sử ra đời và phát triển của báo điện tử Zing News
1


Zing News ra mắt vào tháng 1 năm 2008, là một “sân chơi” mà tập đoàn
VNG tạo ra nhằm phủ song rộng rãi các thông tin dành cho giới trẻ.
Tháng 4/2009 – Zing.vn và CSM giành giải thưởng Sao Khuê do VINASA
( Hiệp hội doanh nghiệp phần mềm Việt Nam) trao tặng.
Tháng 2/2012 – Cổng thông tin điện tử Zing.vn đứng đầu top 100 website
Việt Nam với 16 triệu người dung.
Tính tới nay, Zing News nằm trong số các trang báo mạng có lượng độc
giả lớn nhất Việt Nam và là trang báo luôn dẫn đầu về tốc độ thông tin, hình ảnh
đến với độc giả.
3. Nội dung
Hiện nay, báo có hình thức xuất bản duy nhất là bản điện tử. Về nội dung,
báo luôn giữ vững quan điểm, đưa các thông tin phù hợp luật pháp, đường lối
của Đảng và nhà nước.
Zing News cung cấp thông tin ở tất cả các lĩnh vực của đời sống: chính trị,

kinh tế, thể thao, đời sống, pháp luật… Đối tượng báo hướng đến là những độc
giả trẻ và người lao động trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 30 tuổi.
Về phát hành, đây là trang báo có tốc độ đưa tin/ bài nhanh nhất hiện nay.
4. Tổ chức nhân sự
Tổng biên tập: Ngơ Việt Anh
Phó tổng biên tập: Nguyễn Thị Thu Hà
Các phịng ban chun mơn:
Khối nội dung: Ban thư Ký tịa soạn, Ban thời sự, Ban thế giới, Ban kinh
doanh, Ban thể thao, Ban công nghệ, Ban xe 360, Ban giải trí, Ban phim ảnh,
Ban sức khỏe, Ban thời trang, Ban âm nhạc, Ban giáo dục, Ban sống trẻ, Ban du
lịch, Ban ẩm thực
Khối nội vụ: Văn phòng, Ban tổ chức, Ban Kế hoạch – Tài chính, Bộ phận
Cơng nợ.
2


Các văn phịng vùng miền: Văn phịng TP.Hồ Chí Minh, Văn phịng Hà
Nội.
Phương tiện xuất bản báo chí
Cổng thơng tin điện tử
Xây dựng mạng xã hội
Tổng đài tư vấn
Quy trình xuất bản
Quy trình xuất bản 1 tác phẩm báo chí: Đề tài sẽ do tịa soạn chỉ định hoặc
phóng viên, cộng tác viên trình bày được duyệt, sau đó phong viên, cộng tác viên
sẽ thực hiện tác phẩm rồi gửi bài về tịa soạn qua email của trưởng/ phó Ban
( với video) hoặc nhập nội dung lên hệ thống CMS để chờ duyệt, đăng tải.
Quy trình xuất bản 1 tác phẩm trên CMS ( Phần mềm quản lý nội dung):
Phóng viên nhập bài
Trưởng ban duyệt nội dung

Biên tập
Soát lỗi
Trưởng ban xuất bản
Thư kí tịa soạn Hậu kiểm ( có thể yêu cầu chỉnh sửa thêm)
Thời gian phát hành tin bài: Liên tục đẩy các thơng tin theo dịng sự kiện.
II. Hoạt động thực tập tại ban Công nghệ
1.

Đôi nét về hoạt động ban Công nghệ

Công nghệ là một trong những chuyên mục quan trọng của báo điện tử
Zing News. Qua khảo sát trong thời gian từ tháng 1/2017 đến hết tháng 4/2017,
nhìn chung chun mục Cơng nghệ chiếm một vị trí khá quan trọng trên trang
báo, đồng thời cũng dành được rất nhiều sự quan tâm từ phía độc giả.
Các bài viết trong chuyên mục này chủ yếu đều do các cây bút có uy tín
của tịa soạn đảm nhận viết, qua sự nắm bắt và tìm hiểu thơng tin một cách
nhanh nhạy. Những bài viết của chuyên mục Công nghệ tập trung chủ yếu vào
3


những thông tin về sự ra mắt thiết bị mới, tính năng được nâng cấp, hay hạn chế,
thế mạnh của những thiết bị điện tử, công nghệ. Những đề tài được đơng đảo
người tiêu dung nói chung và những tín đồ cơng nghệ nói riêng quan tâm.
– Số lượng phản hồi dưới bài viết: Nhìn chung cịn ít. Một số bài viết
không nhận được phản hồi của công chúng. Tuy nhiên cũng có những bài viết
thu hút được sự chú ý của độc giả và nhận được số lượng bình luận đột biến. Và
có một điều nổi bật là người đọc sẽ dễ dàng tương tác khi comment vào cuối mỗi
bài viết vì hầu như ln có những ý kiến ủng hộ hoặc phản biện lại với mỗi bình
luận. Độc giả chỉ có thể phản hồi hay ý kiến về bài viết thơng qua đường dây
Hotline mà tịa soạn hỗ trợ trên đầu thanh menu của tờ báo.

2.

Đánh giá chất lượng:

Đề tài được triển khai phong phú, thể hiện hầu như đầy đủ các vấn đề
trong đời sống công nghệ, theo dõi sát sao những diễn biến về thị trường công
nghệ, những thông tin quan trọng về thiết bị, sản phẩm công nghệ được đông đảo
người tiêu dung quan tâm.
Chuyên mục khơng mang tính lý luận, chính trị sắc sảo.Tuy nhiên, các bài
viết thể hiện tính thời sự cao. Bằng chứng là ngay sau khi xảy ra sự kiện, chuyên
mục Cơng nghệ đã có những bài viết kịp thời theo sát dịng sự kiện.
Ví dụ: Sự kiện ra mắt Samsung Galaxy được tường thuật trực tiếp, phóng
viên của cơ quan có mặt trực tiếp tại buổi ra mắt và cung cấp những thơng tin,
hình ảnh cùng sự đánh giá khách quan về sản phẩm. Sau sự kiện cũng có rất
nhiều những bài phân tích, đánh giá ưu, nhược điểm của sản phẩm này để người
dung có thể có sự thấu hiểu rõ ràng nhất với món hàng mà mình quan tâm.
Về công chúng và tầm ảnh hưởng của bài viết có thể xét trên nhiều
phương diện.Trước tiên là số lượng người truy cập vào bài viết, số lượng độc giả
để lại bình luận.
Về số lượng độc giả truy cập đọc bài viết thì chỉ có tịa soạn mới nắm
được thơng tin. Tuy nhiên theo khảo sát thì hầu hết các bài đều đã từng được
4


xuất hiện trên box: Bài viết được nhiều người quan tâm và số lượng vote cho
mỗi bài viết cũng được hiển thị ngay trên trang báo.
Các đề tài xuất hiện trong chuyên mục này nhìn chung đáp ứng được yêu
cầu chung của Zing, đồng thời hoàn toàn phù hợp với tính chất của tờ báo: thơng
tin nhanh gọn, kịp thời và chính xác.
Số lượng độc giả để lại bình luận: một đặc trưng trong chuyên mục Công

nghệ của Zing là ln có sự bàn luận rất sơi nổi về những chủ đề hot. Họ đưa ra
ý kiến và sẽ luôn có người đồng tình hoặc phản bác lại. Từ đó 1 phần gợi ý cho
tác giả những ưu điểm cũng như hạn chế của bài viết để có thể phục vụ độc giả
tốt hơn.
Nội dung:
– Thông tin: Thông tin mà bài viết mang đến khá phong phú, nhiều chiều,
trải rộng trên tất cả mọi lĩnh vực của xã hội. Hầu hết đó là những sự kiện, sự việc
nóng “sốt”, dành được sự quan tâm của nhiều người.
– Cách thức triển khai: thông thường các bài viết đều được triển khai theo
lối diễn dịch: tác giả đặt vấn đề chính và đưa ra điều mình muốn nói ở ngay đầu
bài viết.
3.

Hình thức:

Về cách trình bày: Tít lớn, tên tác giả đặt ngay bên dưới. Tiếp đến là thời
gian xuất bản để người xem thấy được sự nóng hổi của thơng tin.Dung lượng
mỗi bài viết trung bình 1000 chữ.Bố cục tùy thuộc vào từng bài, chủ yếu là diễn
dịch và quy nạp, đoi khi cuối bài có câu hỏi mở.
Văn phong được thể hiện trong các bài của chuyên mục Công nghệ khơng
mang hơi hướng tự sự, trữ tình, câu khơng thực sự trau chuốt, bóng bẩy nhưng
vẫn gây được cảm xúc mãnh liệt nơi người đọc. Hầu như những bài viết trong
chuyên mục này đều được viết chủ yếu nhằm cập nhật những thơng tin nhanh,
gọn, chính xác về tình hình thị trường tiêu dùng, ra mắt thiết bị, thay đổi của sản
5


phẩm, hay đánh giá sản phẩm. Bên cạnh đó, một trong những thể loại không thể
thiếu của chuyên mục này là những bài dịch về các vụ kiện, thu hồi sản phẩm
của các trang báo nước ngồi. Tuy khơng nhiều nhưng những bài viết thuộc thể

loại biên dịch của chuyên mục cũng góp phần khơng nhỏ vào tính đa dạng,
phong phú và đầy đủ cho thông tin của tờ báo.
Ngôn ngữ: một điểm khá dễ thấy trong lối sử dụng ngôn ngữ của chuyên
mục Bảo vệ người tiêu dùng là cách giật Tít, đặt tít khá “kêu”, thường hay đặt
những động từ mạnh lên đầu câu nhằm tạo cảm giác nặng và tăng tính thu hút
lên của sản phẩm.
4.

Cách trình bày, bố cục:

Bài viết trong chuyên mục Bảo vệ người tiêu dùng được đăng tải hầu như
không gặp phải trường hợp bị lỗi phơng chữ, gây khó khăn cho người đọc trong
q trình tiếp cận thơng tin.Điều này phần nào cho thấy sự chặt chẽ và cẩn trọng
trong quá trình duyệt và quản lý trang web của tờ báo.
Cách trình bày và bố cục của bài viết khá thoáng, dễ nhìn, dễ đọc.Người
đọc ít bị rối mắt và vì quảng cáo được dàn trên trang khá ít và khơng có nhiều
quảng cáo động gây mất tập trung khi đọc.
Thông thường mỗi bài viết đều được sắp xếp theo thứ tự Tít chính, sapo,
tít phụ, ảnh và có thể có thêm Box thông tin. Khi độc giả click vào mục Bảo vệ
người tiêu dùng, các bài viết sẽ được xuất hiện theo một hàng dọc đều đặn và
được sắp xếp vị trí theo thứ tự của ngày tháng năm. Mỗi bài viết sẽ được trích
dẫn Sapo của bài viết và ảnh minh họa rõ rang nhằm tạo cảm giác thoáng, sinh
động và hấp dẫn đối với người đọc.
Đặc biệt, trên chuyên mục Cơng nghệ, người đọc dễ dàng nhìn thấy một
loạt những vấn đề nóng nhất, nhiều người đọc nhất được sắp xếp vào một khung
vng nhỏ phía bên góc phải của chuyên trang, mỗi vẫn đề kèm theo sẽ được liệt
kê tổng số những tin bài, ảnh và clip có liên quan.
6

– Dung lượng: các bài viết đều có dung lượng khá lớn, hầu hết đều hơn
1000 chữ. Đặc biệt những bài viết về đề tài vệ sinh an toàn thực phẩm ít nhất
phải có 1500 chữ. Điều này dễ gây sự mỏi mắt và nhàm chán cho người đọc. Tuy
nhiên, một”điểm cộng” là ảnh minh họa trong những bài viết như vậy lại khá
sinh động, bắt mắt và gắn liền với nội dung bài viết, thể hiện rõ ràng mục đích và
tính chất của vấn đề, tạo sự dễ hiểu và thuyết phục cho người đọc.
– Tốc độ load (tải) của các bài viết tương đối nhanh vì nhìn chung trên
chun mục Bảo vệ người tiêu dùng cịn ít quảng cáo, dung lượng trang còn nhẹ.
III. Những bài học về thực tiễn làm báo rút ra trong quá trình học
tập và sáng tạo tác phẩm báo chí của bản thân.
Kết thúc kỳ thực tập, qua hơn 3 tháng trải nghiệm thực tế, mỗi sinh viên
báo chí đều mang trong mình những cảm xúc riêng. Người thì vui vẻ, hứng khởi
như vừa được thổi bùng lên ngọn lửa đam mê, yêu nghề; người thì lại thấy chán
nản, thất vọng và muốn bỏ cuộc…
4 năm ngồi trên ghế nhà trường với những tiết học lý thuyết, chúng em đã
được nhiều lần nghe các thầy cơ giáo nói về sự nguy hiểm và vất vả của nghề
báo, thế nhưng khi chưa được cọ xát thực tế thì chúng em chưa thể nhận thức hết
được ý nghĩa của những lời giảng ấy. Và đợt thực tập đầu tiên này đã giúp chúng
em thấy thấm thía hơn rất nhiều.
Nhiều lúc thấy chán nản và thất vọng khi mọi chuyện khơng như mình
tưởng tượng. Có khi là vì những tin, bài mà mình dồn bao nhiêu tâm huyết và
cơng sức để viết bị gạt ra ngồi vì đã có bài của phóng viên trong báo; có khi lại
mệt mỏi vì cứ phải chạy theo các anh chị phóng viên để xin đi cùng tác nghiệp
nhưng vẫn khơng được người ta “để ý” đến; có khi lại thất vọng vì viết xong một
bài mất bao thời gian mà vẫn khơng được ngó ngàng đến, khi hỏi thì cũng chỉ
nhận được câu trả lời muôn thuở: “Anh / chị sẽ xem qua cho em”… nhưng chờ
mãi cũng chẳng thấy đâu.
7

Chính những điều ấy đã làm mất đi phần nào ở bản thân em niềm tin và
lòng nhiệt huyết với nghề báo, để rồi sau thời gian thực tập, có khơng ít lần em
cho rằng mình khơng thích hợp với nghề báo, mình khơng thể làm được nghề
báo, mình chọn nghề báo là sai lầm… Nhưng có lẽ “thất bại là mẹ thành cơng” –
vì vậy hãy biết chấp nhận thất bại để có nhiều thành cơng hơn nữa.Mỗi lần vấp
ngã là một lần thêm trưởng thành. Có vấp ngã, mới có thể biết rằng con đường
chúng ta đi khơng hề bằng phẳng, để từ đó mình sẽ có cái nhìn xa hơn, rộng hơn
trong mọi việc.
Đến bây giờ, khi chỉ còn mấy tháng nữa là hết thời sinh viên, bản thân em
nhận ra rằng 4 năm sinh viên thực sự là một vốn rất quý, tuổi trẻ lại càng là một
vốn q nữa. Sở dĩ mình có thể đi nhiều, hỏi nhiều, tiếp xúc, va chạm và học hỏi
được nhiều vì bởi rằng mình mang cái mác sinh viên và mình cịn trẻ. Nhiều lúc
bản thân vẫn tự hình dung sau này mình ra trường rồi, đã đi làm gì đó rồi, liệu
rằng có cơng ty, nhà máy, xí nghiệp nào sẵn sàng giang rộng tay mà chào đón
mình vào, cho hỏi han đủ thứ hay không? Sở dĩ bây giờ mình làm được điều đó
vì mình là sinh viên, hỏi và học theo nghĩa là học, theo nghĩa là phi lợi nhuận, và
bởi vì mình cịn trẻ, cịn bé xíu, cịn ngồi trên ghế nhà trường, hằng mở mồm ra
là sách vở, là em thực tế còn kém lắm, nên họ giúp mình. Nhưng sau này bản
thân mình đi làm ở 1 cơng ty rồi, mình đến cơng ty khác nhờ họ giúp xem? Vậy
nên còn ngày nào, giờ nào cịn mang trên mình cái mác sinh viên thì phải nên tận
dụng hết.Sau này khi ra trường bản thân phải xác định là tất cả phải tự mình hết,
chẳng có ai giúp đỡ được cho mình (gần như là thế).
Đi thực tập, em được chào đón bằng câu “Em cứ viết bài đi rồi gửi”. Các
bạn trong lớp cũng vậy, vì gần như báo nào cũng khơng có chỗ và thiết bị dư
(máy tính chẳng hạn) dành cho sinh viên đến thực tập.
Hầu như đứa nào cũng phải tự tìm đề tài, tự thực hiện. Tồ soạn có thể cho
giấy giới thiệu nếu bài viết đòi hỏi phải phỏng vấn chính thức nhưng chuyện
8

được đi theo “làm phụ tá” cho một phóng viên chính thức thì vẫn cịn là ước mơ
với nhiều người.
Học báo chí là học kỹ năng, do đó việc được học hỏi trực tiếp kinh nghiệm
tác nghiệp của người đi trước là rất cần thiết. Kỳ thực tập đầu tiên này chủ yếu là
để sinh viên được tiếp xúc với mơi trường báo chí. u cầu “cứ viết bài đi rồi
gửi” theo em vơ hình trung đã xố bỏ cơ hội cho sinh viên thực hiện mục tiêu
này.
Một lãnh đạo của cơ quan báo chí nơi em thực tập từng tun bố khơng
chính thức rằng thực tập chẳng qua là “tự mình thực sự tập”.Như vậy phải chăng
là phủ nhận hồn tồn trách nhiệm của cơ quan báo chí đối với sinh viên?Và nếu
như tờ báo “đứng ngoài cuộc chơi” thì việc gì phải nhận sinh viên thực tập? Chỉ
cần nói “chúng tơi chỉ nhận tác phẩm, khơng nhận người” là xong.
Bản thân em nhiều lúc cứ tưởng nghề báo “màu hồng”, mơ mộng suốt ba
năm học, nhưng lại ngại tiếp xúc, ngại tìm hiểu trong khi kiến thức chẳng có là
bao.
Đến khi thực tập, tồ soạn giao việc, những lúc không thực hiện nổi, lại
thấy nghề báo “màu xám” và nản chí.Và chính bởi tâm lý như thế nên có khi
suốt cả mấy tuần chẳng viết nổi một tác phẩm. Nhưng sau cùng, qua mỗi lần như
thế, bản thân cũng tự “ngộ” ra được một bài học đắt giá rằng: “có lẽ mình nên
học thêm một chun ngành nào đó để có thêm kiến thức. Tiếp đến, phải mở
rộng quan hệ để có nguồn tin và xây dựng đội ngũ cộng tác viên cho riêng mình.
Sau nữa là phải kiên trì, thậm chí là… bám dai như đỉa cho đến khi các anh chị
trong tòa soạn đồng ý cho mình đi theo học hỏi”.
Cuối cùng, cần phải biết tự an ủi mình để mỗi khi vấp ngã vẫn có thể đứng
dậy đi tiếp.
Một chị phóng viên kì cựutrong tịa soạn đã từng thẳng thắn chia sẻ với
bản thân em những kinh nghiệm làm báo của một người đi trước, cụ thể
rằng: Sinh viên báo chí thời nay cần học tập… Năm Cam, Chí Phèo và AQ!
9

Nghe có vẻ khó tin và khó hiểu nhưng thực sự nghĩ lại thì bản thân em thấy rất
đúng.Phải quan hệ giỏi như Năm Cam, lì lợm như Chí Phèo và lạc quan như AQ.
Xét cho cùng, có những lúc chúng ta cần phải làm một việc xấu nho nhỏ
để đạt được điều tốt đẹp lớn hơn. Để trở thành một phóng viên tốt (chưa dám nói
là giỏi) và đi đúng con đường mình đã chọn thì “hy sinh” một chút (học tập “tính
xấu” của ba nhân vật kể trên) cũng là điều đáng làm.
Nếu thực sự nỗ lực, kỳ thực tập sẽ là điểm bắt đầu. Nếu khơng, đó sẽ là
dấu chấm hết.
Thứ nhất, nhà báo cần thu hút sự hợp tác và cùng tham gia của công
chúng. Trong thực tế, quy trình truyền thơng truyền thống diễn ra như sau: sự
kiện được nhà báo truyền tải tới công chúng thơng qua các phương tiện truyền
thơng. Trong q trình truyền thơng đó, nhà báo đóng vai trị là người chủ động
tích cực, cịn cơng chúng thường ở vị trí bị động hơn. Tuy nhiên, trong môi
trường truyền thông mới, quy trình truyền thơng đơn nhất đã thay đổi, ranh giới
giữa nhà báo và cơng chúng dần bị xóa nhịa, cơng chúng ngày càng chủ động và
tích cực hơn, khiến chủ thể của truyền thông được chuyển từ sự “lũng đoạn độc
quyền” của phóng viên chuyên nghiệp thành phóng viên và cơng chúng cùng
chia sẻ, mơ hình truyền thơng được chuyển từ (đơn nhất) một chiều sang truyền
thông tương tác (đa chiều). Sự nhất thể hóa giữa người truyền thơng và công
chúng đã trở thành nét đặc trưng chủ yếu của mơ hình truyền thơng mới trong kỷ
ngun truyền thơng hội tụ.
Ví dụ, các cuộc tấn cơng tại Mumbai (Ấn Độ) tháng 11.2008 đã tạo ra
một “cơn bão” tin tức được cập nhật trực tiếp từ người dân, làm tăng lượng truy
cập và thông tin trên các trang mạng xã hội Twitter và Flickr. Một bản đồ trên
Google map về các địa điểm bị tấn cơng nhanh chóng được thiết lập. Một bài
viết dài về các cuộc tấn công nhanh chóng xuất hiện trên trang Wikipedia (trang
bách khoa tồn thư mở do độc giả đóng góp) chưa đầy một tiếng đồng hồ sau
cuộc tấn công”.
10

Qua đó, có thể thấy, cơng chúng là đối tác quan trọng của nhà báo. Vì vậy,
để có thể sử dụng những thơng tin thật sự hữu ích từ cơng chúng, các trang tin
trên mạng cần mời gọi và tôn trọng sự đóng góp nội dung từ phía cơng chúng.
Nếu không, công chúng sẽ dễ dàng đi sang các trang web khác – nơi họ có thể
tương tác, để lại ý kiến của mình, vì biết rằng ý kiến đó sẽ có người đọc hoặc
nghe. Ngồi ra, khả năng tư duy của phóng viên cịn được thể hiện thơng qua các
sản phẩm báo chí hội tụ, phương tiện truyền thơng hợp nhất, thu hút lượng công
chúng lớn cho cơ quan báo chí của mình.
Thứ hai, nhà báo cần biết tổng hợp và chắt lọc thông tin. Trong môi trường
truyền thông hội tụ, sự đa dạng hóa của các loại hình truyền thông đã đem lại
cho con người nguồn thông tin đa dạng và phong phú, tuy nhiên sự hỗn tạp và
thiếu trật tự của thông tin đã khiến công chúng gặp khơng ít khó khăn trong việc
lựa chọn những thơng tin hữu ích, thậm chí là bị “quấy rối” trước tình trạng
“bùng nổ thơng tin”. Với sự đa dạng của các phương tiện truyền thông cũng
khiến tần suất tiếp xúc với các phương tiện truyền thông của công chúng tăng
mạnh, ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, khiến mọi mặt trong đời sống
đều mang dấu ấn của truyền thông. Đặc biệt, trong trong thời đại Web2.0, cơng
chúng có thể tự cung cấp nội dung thông tin, đồng thời thông qua các kênh
truyền thông tiến hành các hoạt động giao lưu và xã hội hóa truyền thơng.
Trong xã hội hiện đại, sự ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông
càng ngày càng lớn, khả năng phân biệt tính chính xác của công chúng đối với
thông tin lại không cao, vai trị “gác cổng” của báo chí khơng được phát huy tốt,
không khu biệt được một cách hiệu quả đối với thơng tin, thậm chí xuất hiện các
luồng tin lá cải, sai sự thật, câu khách rẻ tiền. Trên mạng Internet, hiện tượng này
càng nghiêm trọng hơn, phá hoại “môi trường sinh thái” vốn có của mạng
Internet, xâm phạm đến quyền được nắm bắt thông tin của công chúng.
Trong bối cảnh đó, vai trị của nhà báo trong q trình tổng hợp và chắt
lọc thông tin, đem đến cho công chúng những sản phẩm truyền thông chất lượng,

11


giảm thiểu những khó khăn cho cơng chúng trong vấn đề tiếp nhận những thơng
tin hữu ích, làm tốt vai trò của “người gác cổng” là rất cần thiết.
Hiện nay, giá trị then chốt của nhà báo không chỉ đơn thuần là thu thập
thông tin và đưa tin, mà trong mớ thông tin hỗn loạn, phức tạp như hiện nay cần
phải biết chọn lọc hợp lý, tổng hợp, đánh giá những thơng tin quan trọng có giá
trị thực sự, tổ hợp và sắp xếp một cách logic các thông tin “hổ lốn” ấy, từ đó
cung cấp những bài phân tích, bình luận có giá trị đối với cơng chúng, giúp họ
hiểu và nắm một cách chân thực, hệ thống và sâu sắc hơn những sự kiện xảy ra
trong xã hội.
Thứ ba, nhanh nhưng phải chính xác. Trong kỷ nguyên truyền thông hội
tụ, mặc dù cách thức truyền thông luôn được đổi mới, nhưng “nội dung là số
một” vẫn là yếu tố then chốt để các hãng truyền thông cạnh tranh với nhau và
yêu cầu về chất lượng nội dung cũng cao hơn. Sự hội tụ về mặt kỹ thuật đã khiến
tốc độ truyền phát thơng tin tăng lên nhanh chóng, nhưng chất lượng nội dung
khơng cao và xem nhẹ tính khách quan của báo chí; tin, bài thiếu chiều sâu, hiện
tượng đồng nhất hóa (giống nhau) khá nghiêm trọng. Hiện tượng này được thể
hiện ở sự trùng lặp và na ná trong các bản tin, góc độ tiếp cận khơng có điểm đột
phá. Với một sự kiện, nhưng nhiều tờ báo cùng đăng tải trên trang chủ ở góc độ
tiếp cận giống nhau. Đặc biệt, khi trong nước và quốc tế xảy ra sự kiện lớn, tình
trạng “tơng xe” này lại càng rõ nét, phần lớn đều dùng bài viết hoặc ảnh của
hãng truyền thông lớn, nên nội dung gần như khơng có sự khác biệt nhiều.
Ngồi ra, tình trạng đồng nhất hóa cịn được thể hiện ở sự trùng lặp trong
phong cách biên tập, dàn trang, cách thức bố trí giao diện, chương trình truyền
hình; trùng lặp trong việc xác định công chúng mục tiêu và thời gian ra báo…
Hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa các phương tiện truyền thông ngày càng
gay gắt, các hãng truyền thông lớn đều lấy việc đưa các bản tin độc quyền vào
thời điểm sớm nhất làm tơn chỉ. Tuy nhiên, vì theo đuổi tính cấp thời và “độc

quyền” thơng tin, nhiều nhà báo gần như phải biên tập rất nhanh, và chú ý rất
12


nhiều đến kỹ xảo làm “nóng” bản tin để “câu” độc giả, khán giả. Hậu quả của
việc theo đuổi tốc độ dẫn đến coi nhẹ tính khách quan của báo chí, đưa tin thiếu
chiều sâu, nội dung hời hợt. Ngồi ra, một số cơ quan báo chí vì lợi ích kinh tế
nên tìm mọi cách để lấy lịng “thượng đế”, bằng các nội dung chương trình có
khuynh hướng câu khách, kém chất lượng, rẻ tiền…
Thứ tư, nhà báo cần có tư duy đa phương tiện. Nhìn từ đời sống truyền
thơng hiện nay ở nước ta có thể thấy, hiện có khơng ít phóng viên báo in cảm
thấy rất khó khăn khi sử dụng phương thức tác nghiệp bằng các phương tiện
truyền thơng mới trong đó có mobile, đơn giản vì họ quen lối viết cầu kỳ, chỉn
chu, thậm chí có phần “cơng thức hóa”. Do đó, bên cạnh việc sở hữu một chiếc
máy điện thoại thông minh kha khá, nhà báo cần phải có “tư duy mobile” khi tác
nghiệp.
Hiện nay, nhiều hãng truyền thông lớn trên thế giới đều yêu cầu nhà báo
cùng lúc phải cung cấp các nội dung cho nhiều loại hình truyền thơng khác nhau,
một phóng viên làm việc trong cơ quan truyền thông đa phương tiện, sau khi
phỏng vấn một sự kiện, cần hoàn thành rất nhiều công việc như viết tin cho báo
giấy, gửi sản phẩm cho truyền hình và phát thanh, thậm chí cả Internet bao gồm
video, ảnh, bản tin viết cho điện thoại di động. Tuy nhiên, yêu cầu đối với nhà
báo “đa kỹ năng” cần phải linh hoạt để vừa có thơng tin, vừa có hình ảnh tĩnh và
hình ảnh động, và điều quan trọng là luôn ý thức về việc gửi về tòa soạn một
cách nhanh nhất. Theo nhà báo Lê Quốc Minh, Tổng biên tập báo điện tử
Vietnamplus, làm báo trên điện thoại di động sẽ là xu hướng chủ đạo, vì thế việc
tác nghiệp bằng mobile cũng sẽ trở nên phổ biến trong tương lai để phục vụ thể
loại mobile news. Đây là một thể loại mới, có thể bổ sung cho báo in, phát thanh
và truyền hình. Tuy nhiên, nhà báo cần chú ý đưa tin nhanh, nhưng phải phản
ánh đầy đủ sự thật, bởi không phải cái gì nhanh cũng đúng.

Tóm lại, để thích ứng trong mơi trường truyền thơng mới, nhà báo “đa kỹ
năng” ngồi việc nắm bắt các công nghệ làm báo truyền thống, phải biết xử lý
13


ảnh và video, đặc biệt biết sử dụng mạng xã hội để tăng giá trị cho tờ báo điện tử
của mình và coi cơng chúng là đối tác trong q trình tác nghiệp. Tuy nhiên, nhà
báo ln phải tỉnh táo, biết kiểm chứng khi đọc thông tin trên mạng xã hội, hãy
ln nhớ và tìm trả lời các câu hỏi: Ai là nguồn tin? Có phải họ thực sự là người
họ tự nhận? Nhà báo có thể chắc chắn rằng những người đó đang đứng ở địa
điểm đó? Thơng tin này có nhất qn với các báo khác khơng? Thơng tin đó có
vẻ đáng ngờ khơng?

14


KẾT THÚC
Đợt thực tập lần này tuy chỉ kéo dài có 1 tháng, tuy là khoảng thời gian
khơng nhiều nhưng qua đó, tơi cũng đã học được rất nhiều kinh nghiệm về việc
quay phim, thực hiện, biên tập một tác phẩm truyền hình và phát thanh. Nhờ
những kinh nghiệm đó mà tôi đã nâng cao được tầm hiểu biết, kiến thức chuyên
môn mà kinh nghiệm thực tế cho bản thân.
Xin cảm ơn Ban Công nghệ, báo điện tử Zing News cùng những sự chỉ
bảo tận tình của giáo viên hướng dẫn đã giúp tơi thực hiền và hồn thành kỳ thực
tập một cách thuận lợi và đạt nhiệm vụ được giao.

15