Ba cống hiến vĩ đại của Các Mac

I. Tìm hiểu chung:

1. Ph. Ăng-ghen (1820 – 1895):
- Là nhà triết học người
Đức.
- Là nhà hoạt động cách
mạng nổi tiếng của
phong trào công nhân
thế giới và Quốc tế cộng
sản.
-
Là bạn thân của Mác
→ góp phần quan trọng
trong lí luận của chủ
nghĩa Mác.

2. Các Mác (1818 – 1883):
-
Là nhà triết học và lí luận
chính trị vĩ đại người Đức.
- Lãnh tụ thiên tài của giai
cấp công nhân và nhân
dân lao động trên toàn thế
giới.
- Sáng tạo học thuyết chủ
nghĩa cộng sản khoa học
→ vũ khí lí luận và hành
động của giai cấp công
nhân.

3. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh ra đời:
Được viết sau thời điểm Các Mác qua đời và
đọc trước mộ Mác.
- Thể loại: điếu văn (văn tế)
- Bố cục:
+ Phần một: sự ra đi của Mác.
+ Phần hai: ba cống hiến vĩ đại của Các Mác.
+ Phần ba: đánh giá sự bất tử của Mác.

II. Đọc - hiểu:
1. Sự ra đi của Mác:
“Chiều ngày 14 tháng ba, vào lúc ba giờ
kém mười lăm phút, nhà tư tưởng vĩ đại
nhất trong số những nhà tư tưởng
đã . Để Mác ở lại một mình
vẻn vẹn chỉ có hai phút, thế mà khi trở vào
phòng, chúng tôi đã thấy ông
thanh thản trên chiếc ghế bành - nhưng là
.”
ngừng suy nghĩ
ngủ thiếp đi
giấc ngủ nghìn thu
hiện đại
ngừng suy nghĩ
hiện đại
ngủ thiếp đi
giấc ngủ nghìn thu

1. Sự ra đi của Mác:
Con người đó ra đi
là một tổn thất
Đối với giai cấp vô
sản đang đấu tranh ở
châu Âu và châu Mĩ
Đối với khoa học lịch
sử
Nỗi trống
vắng đối
với toàn
nhân loại

2. Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác:
a. Cống hiến thứ nhất: tìm ra quy luật phát triển
của lịch sử loài người
→ Vai trò: giúp con người nhận thức được quy
luật tồn tại và phát triển của xã hội.
quyết định
Cơ sở hạ tầng
(kinh tế và
nhu cầu
sinh hoạt
trực tiếp)
Kiến trúc thượng tầng
(chính trị, pháp quyền,
triết học, khoa học,
đạo đức, tôn giáo,
nghệ thuật…)

a. Cống hiến thứ nhất: tìm ra quy luật
phát triển của lịch sử loài người
-
Nghệ thuật: thủ pháp so sánh ngang bằng
Trong KHTN (sinh
học): cống hiến vĩ
đại của Đác-uyn:
tìm ra quy luật tiến
hóa của thế giới
hữu cơ.
Trong KHXH (lịch
sử, triết học): cống
hiến vĩ đại của Các
Mác: tìm ra quy luật
phát triển của lịch sử
loài người.
≈
Làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của tư tưởng Mác

b. Cống hiến thứ hai: tìm ra quy luật
vận động riêng của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của
xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra
→ giá trị thặng dư (m)
T - H
- T’
Giá trị thặng dư
TLSX (c) c
Sức LĐ (v) … sản xuất…
H’

v + m

b. Cống hiến thứ hai: tìm ra quy luật
vận động riêng của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của
xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra
→ giá trị thặng dư (m)
Công trình nghiên cứu
khoa học của các nhà
kinh tế học tư sản và
phê bình chủ nghĩa xã
hội: mò mẫm trong
bóng tối
Cống hiến về giá trị
thặng dư của Mác: lập
tức một ánh sáng xuất
hiện
><

b. Cống hiến thứ hai: tìm ra quy luật
vận động riêng của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của
xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra
→ giá trị thặng dư (m)
-
Vai trò: giúp con người nhận thức rõ bản
chất của chủ nghĩa tư bản và biết cách đấu
tranh.
-
Nghệ thuật so sánh vượt trội

so sánh tương phản

c. Cống hiến thứ ba: kết hợp giữa lí
thuyết và thực tiễn, biến các lí thuyết
cách mạng – khoa học thành hành
động cách mạng
Khoa học động lực lịch sử
lực lượng cách mạng
Mác là một nhà cách mạng
Đấu tranh là hành động tự nhiên
của Mác
Lật đổ xã hội tư
sản và thiết chế
nhà nước của nó
Giải phóng giai
cấp vô sản hiện
đại
Đem đến cho giai
cấp vô sản ý thức
tự giải phóng
Tác động
cách mạng
đến công
nghiệp, đến
sự phát triển
lịch sử nói
chung

 Tiểu kết:
- Các Mác là “nhà tư tưởng vĩ đại nhất

trong số những nhà tư tưởng hiện đại”.
- Thể hiện sự kính phục và thương tiếc
của Ăng-ghen đối với Các Mác.
2. Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác:

3. Đánh giá sự bất tử của Mác:
“… Và tôi có thể mạnh dạn nói rằng ông có
thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc
đã có một kẻ thù riêng nào cả.
Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời
sống mãi!”
→ Vai trò lịch sử to lớn của Mác → khẳng
định sự trường tồn vĩnh cửu của Mác.

III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Nhận thức sâu sắc những cống hiến vĩ
đại của Các Mác đối với lịch sử nhân loại.
- Thái độ kính trọng, đề cao, tình cảm tiếc
thương của Ăng-ghen đối với Mác.

2. Nghệ thuật:
- Lập luận chặt chẽ: thông báo cái chết →
đánh giá sự nghiệp của người quá cố →
bày tỏ sự tiếc thương của người sống.
- Biện pháp so sánh tăng tiến với kết cấu
trùng điệp
→ Tạo ấn tượng và tăng tính thuyết phục.
- Thủ pháp so sánh tương đồng, so sánh
vượt trội, so sánh tương phản…

Giống như
A… B đã
Nhưng không
chỉ như B mà
A còn…
Nhưng đó
chưa phải
là điều chủ
yếu ở B
mà…