SÁCH HNG DN HC TP
TIN HC I CNG
Biên son: PHAN TH HÀ
NGUYN TIN HÙNG
Gii thiu môn hc
0
1
2 GII THIU MÔN HC
1. GII THIU CHUNG:
Bài ging “Tin hc đi cng” đc xây dng theo chng trình đào to t
xa nhm cung cp cho sinh viên các lp i hc t xa ca Hc vin công ngh
Bu chính vin thông; đng thi cng là tài liu tham kho b ích cho sinh viên
i hc và Cao đng đào to ti ch thuc các chuyên ngành K thut, chuyên
nghành Qun tr kinh doanh.
Bài ging “Tin hc đi cng” đã bám sát ni dung c s ca đ cng chi
tit B giáo dc và ào to ban hành. Tuy nhiên, nhóm tác gi có hiu chnh và
cp nht các phn ni dung ng dng mi ca Công ngh thông tin hin nay. Bài
ging gm 5 chng và ph lc. Trong mi chng, nhóm tác gi có đa ra
nhng ví d minh ha, các câu hi và bài tp mt cách h thng đ giúp cho sinh
viên nm bt đc phn hc lý thuyt và tip cn đc vi kin thc thc tin.
Chng 1: Các khái nim c bn. Chng này nhm cung cp cho sinh
viên các kin thc, các khái nim c s liên quan đn tin hc, h thng máy tính
trc khi bc vào các chng tip theo.
Chng 2: H điu hành (HH). Chng này cung cp cho sinh viên các
khái nim c bn, tng quan v h điu hành, bên cnh đó còn cung cp cho
sinh viên phng thc hot đng, chc nng, nhim v ca HH, cách s dng
ca mt s h điu hành thông dng nh HH MS-DOS và HH WINDOWS.
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng. Phn này nhm cung cp
cho sinh viên các k nng c bn trong vic s dng mt s ng dng thông
dng nh Microsoft Word, Excel, Power Point và Virus tin hc. Qua đó, sinh
viên có kh nng s dng phn tin hc vn phòng đ làm công c phc c cho
các công vic vn phòng và đc bit là các môn hc tip theo có s dng tin hc
vn phòng. Bên cnh đó sinh viên hiu đc tác hi ca Virus cng nh cách
phòng chng Virus.
Chng 4 (Ch yu dành cho các ngành TVT và CNTT): Ngôn ng lp
trình C. Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc tng quan và c bn
v ngôn ng lp trình C. Qua đó sinh viên có th nm đc các khái nim c
bn v lp trình và thit lp đc mt s chng trình đn gin phc v cho
2
Gii thiu môn hc
khoa hc k thut và đc bit là làm công c đ phc v cho các môn hc v tin
hc và vin thông mà các em sp hc.
Chng 5 (Ch yu dành cho ngành QTKD): H qun tr c s d liu
(CSDL) Microsoft Access. Chng này cp cho sinh viên kin thc tng quan
v h qun tr CSDL và c th là h qun tr CSDL Microsoft Access, cách thc
t chc d liu trên h qun tr CSDL cng nh các tính nng và các công c
mnh ca Microsoft Access.Qua đó sinh viên nm đc tt c các k nng c
bn cn có đ xây dng và s dng CSDL trên phn mm Microsoft ACCESS.
2. MC ÍCH MÔN HC
Hc phn này cung cp cho sinh viên các kin thc c bn v tin hc, cu
trúc máy tính, h điu hành, các chng trình ng dng thông dng, ngôn ng
lp trình C.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU MÔN HC
hc tt môn hc này, sinh viên cn lu ý nhng vn đ sau :
1- Thu thp đy đ các tài liu :
◊ Bài ging: Tin hc đi cng, Phan Th Hà, Nguyn Tin Hùng, Hc vin
Công ngh BCVT, 2005.
◊ Sách hng dn hc tp và bài tp: Tin hc đi cng, Phan Th Hà,
Nguyn Tin Hùng, Hc vin Công ngh BCVT, 2005.
◊ Bài ging đin t: Tin hc đi cng, Hc vin Công ngh BCVT, 2005.
Nu có điu kin, sinh viên nên tham kho thêm: Các tài liu tham kho
trong mc Tài liu tham kho cui cun sách này.
2- t ra mc tiêu, thi hn cho bn thân:
R
t ra mc các mc tiêu tm thi và thi hn cho bn thân, và c gng
thc hin chúng
Cùng vi lch hc, lch hng dn ca Hc vin ca môn hc cng nh các
môn hc khác, sinh viên nên t đt ra cho mình mt k hoch hc tp cho riêng
mình. Lch hc này mô t v các tun hc (t hc) trong mt k hc và đánh
du s lng công vic cn làm. ánh du các ngày khi sinh viên phi thi sát
hch, np các bài lun, bài kim tra, liên h vi ging viên.
R
Xây dng các mc tiêu trong chng trình nghiên cu
Bit rõ thi gian nghiên cu khi mi bt đu nghiên cu và th thc hin,
c đnh nhng thi gian đó hàng tun. Suy ngh v thi lng thi gian nghiên
3
Gii thiu môn hc
cu đ “Tit kim thi gian”. “Nu bn mt quá nhiu thì gi nghiên cu”, bn
nên xem li k hoch thi gian ca mình.
3- Nghiên cu và nm nhng kin thc đ ct lõi:
Sinh viên nên đc qua sách hng dn hc tp trc khi nghiên cu bài
ging môn hc và các tài liu tham kho khác. Nên nh rng vic hc thông qua
đc tài liu là mt vic đn gin nht so vi vic truy cp mng Internet hay s
dng các hình thc hc tp khác.
Hãy s dng thói quen s dng bút đánh du dòng (highline maker) đ
đánh du các đ mc và nhng ni dung, công thc quan trng trong tài liu.
4- Tham gia đy đ các bui hng dn hc tp:
Thông qua các bui hng dn hc tp này, ging viên s giúp sinh viên
nm đc nhng ni dung tng th ca môn hc và gii đáp thc mc; đng
thi sinh viên cng có th trao đi, tho lun ca nhng sinh viên khác cùng
lp. Thi gian b trí cho các bui hng dn không nhiu, do đó đng b qua
nhng bui hng dn đã đc lên k hoch.
5- Ch đng liên h vi bn hc và ging viên:
Cách đn gin nht là tham d các din đàn hc tp trên mng Internet.
H thng qun lý hc tp (LMS) cung cp môi trng hc tp trong sut
24 gi/ngày và 7 ngày/tun. Nu không có điu kin truy nhp Internet, sinh
viên cn ch đng s dng hãy s dng dch v bu chính và các phng thc
truyn thông khác (đin thoi, fax, ) đ trao đi thông tin hc tp.
6- T ghi chép li nhng ý chính:
Nu ch đc không thì rt khó cho vic ghi nh. Vic ghi chép li chính là
mt hot đng tái hin kin thc, kinh nghim cho thy nó giúp ích rt nhiu
cho vic hình thành thói quen t hc và t duy nghiên cu.
7 -Tr li các câu hi ôn tp sau mi chng, bài.
Cui mi chng, sinh viên cn t tr li tt c các câu hi. Hãy c gng
vch ra nhng ý tr li chính, tng bc phát trin thành câu tr li hoàn thin.
i vi các bài tp, sinh viên nên t gii trc khi tham kho hng dn,
đáp án. ng ngi ngn trong vic liên h vi các bn hc và ging viên đ
nhn đc s tr giúp.
Nên nh thói quen đc và ghi chép là chìa khoá cho s thành công ca
vic t hc!
4
Chng 1: Các khái nim c bn
0 Chng 1: CÁC KHÁI NIM C BN
1.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
- Các khái nim c bn v thông tin, các h đm và mnh đ logic trong
lnh vc tin hc.
- Tng quan v quá trình x lý thông tin, nhn din k thut phn cng và
phn mm đc nghiên cu trong tin hc.
- Các khái nim c bn v thut toán và s đ khi đ gii quyt mt bài
toán c th trên máy tính đin t.
- Cu trúc ca mt h thng máy tính, phn cng, phn mm, các thit b
ngoi vi.
- Các khái nim v mng, kt ni mng, các cu trúc liên kt mng, các
thành phn thit b đu ni mng và các dch v c bn ca mng máy tính.
1.2. TÓM TT CHNG I
1.2.1. Khái nim thông tin
Thông tin là mt khái nim tru tng, nó đc th hin di nhiu dng
thc khác nhau. Thông tin có th đc phát sinh, đc lu tr, đc bin đi
trong nhng vt mang tin (gi là giá). Thông tin đc bin đi bi các d liu
và các d liu này có th đc truyn đi, đc sao chép, đc x lý hoc b phá
hy. Thông tin đc th hin bng các dng tín hiu vt lý.
1.2.2. X lý thông tin
S đ tng quát ca mt quá trình x lý thông tin
7
Chng 1: Các khái nim c bn
1.2.3. Tin hc
Tin hc là mt ngành khoa hc công ngh nghiên cu các phng pháp x
lý thông tin mt cách t đng da trên các phng tin k thut mà ch yu
hin ti là máy tính đin t.Tin hc hin đang đc ng dng rng rãi trong tt
c các ngành ngh khác nhau ca xã hi t khoa hc k thut, y hc, kinh t,
công ngh sn xut đn khoa hc xã hi, ngh thut
1.2.4. H đm
H đm là tp hp các ký hiu và qui tc s dng tp ký hiu đó đ biu
din và xác đnh các giá tr các s. Mi h đm có mt s ký s (digits) hu hn
và tng s ký s ca mi h đm đc gi là c s (base hay radix), ký hiu là b.
1.2.5. Cu trúc tng quát ca máy tính đin t
Mi loi máy tính có th có các hình dng hoc cu trúc khác nhau tùy
theo mc đích s dng. Tuy nhiên, mt máy tính mun hot đng đc phi hi
t đ các yu t sau :
- Phn cng: bao gm các thit b vt lý mà ngi dùng có th quan sát
đc. ó là các bng mch đin t đc lp ghép li vi nhau và đc cung
cp đin nng đ hot đng. Phn cng máy tính thng đc chia ra làm ba
phn c bn - đó là: Thit b nhp, thit b x lý và thit b xut
- Phn mm: bao gm các chng trình đc vit bi các nhà lp trình
nhm mc đích điu khin các mch đin t cng nh thc hin các phép tính
toán. Phn mm thng chia làm ba loI c bn - đó là: H điu hành, phn
mm ng dng và phn mm tin ích.
1.2.6. Khái nim v mng máy tính
mc đ đn gin nht, mng (network) bao gm hai máy tính ni vi
nhau bng cáp (cable) theo mt chun nào đó sao cho chúng có th dùng chung
d liu. Mi mng máy tính dù phc tp đn đâu đi na cng đu bt ngun t
h thng đn gin đó.
1.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Câu 1: Hãy xác đnh mã nh phân nào sau đây là kt qu đc chuyn đi
t mã s thp phân 29.75
(10)
:
a/ 01101.01
(2)
b/ 11011.11
(2)
c/ 11101.11
(2)
d/ Tt c đu sai
8
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 2: Hãy xác đnh mã nh phân nào sau đây là kt qu đc chuyn đi
t mã s hexa-deximal 3C4
(16)
:
a/ 001011000110
(2)
b/ 001111000100
(2)
c/ 010010100010
(2)
d/ Tt c đu sai
Câu 3: Hãy xác đnh kt qu đúng ca phép tính cng 2 s nh phân 0101 +
1100 :
a/ 10011
b/ 10001
c/ 11001
d/ 10101
Câu 4: Hãy xác đnh kt qu đúng ca phép tính nhân 2 s nh phân 0110 *
1011 :
a/ 1001001
b/ 1100101
c/ 1000110
d/ 1000010
Câu 5: Trong phn cng máy tính, nhng thit b nào sau đây thuc nhóm
thit b đu vào (Input) :
a/ Keyboard, Mouse, Light Pen
b/ Keyboard, Scanner, Digitizer
c/ Mouse, Light Pen, Touch screen
d/ Tt c đu đúng
Câu 6: Trong phn cng máy tính, nhng thit b nào sau đây thuc nhóm
thit b đu ra (Output) :
a/ Printer, RAM Disk, Plotter
b/ Printer, Scanner, Plotter
c/ Monitor, Plotter, Printer
d/ Tt c đu sai
9
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 7: Phn mm AntiVirus đc cài đt trong máy tính thuc nhóm phn
mm nào sau đây
a/ Phn mm ng dng
b/ Phn mm h thng
c/ C hai nhóm phn mm trên.
d/ Tt c đu sai.
Câu 8: H điu hành mng nào sau đây cho phép thc hin kiu mng
ngang hàng :
a/ Windows 2000/NT
b/ UNIX.
c/ LINUX
d/ Novell Netware
Câu 9: H điu hành mng nào sau đây cho phép thc hin kiu mng
Client/Server :
a/ Windows NT Server
b/ UNIX
c/ Novell Netware
d/ Tt c đu đúng
Câu 10: Máy tính PC (Personal Computer) mà chúng ta đang s dng hin
nay thuc phân loi máy tính nào sau đây.
a/ Microcomputers
b/ Minicomputers
c/ Mainframe computers
d/ Supercomputers
Câu 11: Trong cu trúc liên kt (Topology) mng máy tính cc b (LAN)
có nhng kiu c bn nào sau đây :
a/ Ring Topology và Bus Topology
b/ Ring Topology và Star Topology
c/ Bus Topology, Star Topology và Ring Topology
d/ Bus Topology, Star Topology, Ring Topology và Mesh Topology
10
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 12: Hãy xác đnh thit b liên kt mng HUB hot đng tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 13: Hãy xác đnh thit b liên kt mng Bridge hot đng tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 14: Hãy xác đnh thit b liên kt mng Router hot đng tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 15: Giao thc nào sau đây đc s dng chung trong tt c các h
điu hành mng hin nay :
a/ UUCP
b/ TCP/IP
c/ NetBEUI
d/ Tt c đu sai.
Câu 16: Giao thc nào sau đây đc s dng dành riêng trong các h điu
hành mng ca Microsoft :
a/ IPX/SPX
b/ TCP/IP
c/ NetBEUI
d/ Tt c đu đúng.
11
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 17: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 80 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ TELNET
Câu 18: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 23 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ TELNET
Câu 19: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 25 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ POP
Câu 20: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 21 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/TELNE
12
Chng 2: H điu hành
0 Chng 2: H IU HÀNH
2.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
- Khái nim và phân loi h điu hành.
- Gii thiu v h điu hành (HH) MS-DOS, các lnh c bn ca HH
MS-DOS.
- HH Windows, các khái nim, môi trng làm vic, chi tit v hng
dn s dng Windows.
- Gii thiu các h điu hành khác.
2.2. TÓM TT CHNG 2
2.2.1. Khái nim và phân loi h điu hành
̇ Khái nim: h điu hành là mt tp hp các chng trình lo vic điu khin
hot đng ca máy tính và to môi trng đ các phn mm khác chy đc.
̇ Phân loi h điu hành: Ngi ta phân loi h điu hành theo kh nng
thc hin cùng lúc mt hay nhiu chng trình hoc kh nng qun lý mt hay
nhiu máy tính.
Theo tiêu chun th nht ta có 2 loi h điu hành: HH đn nhim, HH
đa nhim.
Theo tiêu chun th 2 ta có: H điu hành cho máy đn l ,h điu hành mng
2.2.2. H điu hành MS-Dos
2.2.2.1. Các thành phn c bn ca MS-DOS
a) Boot record
b) Tp h thng IO.sys
c) Tp h thng MSDOS.SYS:
d) Chng trình COMMAND.COM và các lnh ni trú
e) Lnh ngoi trú
13
Chng 2: H điu hành
2.2.2.2. Các lnh c bn ca MS-DOS
a) Lnh ni trú (internal command)
Tp lnh ni trú gm các lnh chính thng dùng nh:
· Các lnh liên quan đn th mc: DIR, CD, MD, RD, PATH, TREE,
· Các lnh liên quan đn file: TYPE, DEL, COPY, REN,
· Các lnh thi gian: TIME, DATE
· Các lnh khác: PROMPT, CLS, VER, VOL,
b. Lnh ngoi trú (external command)
Các lnh ngoi trú nh:
· Các lnh liên quan đn đa: FORMAT, LABEL, CHKDSK,
DISKCOPY,
· Các lnh liên quan đn t chc h thng: SYS, TREE, DELTREE,
· Các lnh liên quan đn tp tin: UNDELETE, ATTRIB, FIND,
· Các lnh khác: PRINT, GRAPHICS, SORT,
2.2.3. H điu hành WINDOWS
2.2.3.1. Gii thiu v h điu hành WINDOWS:
Là h điu hành đa nhim, có tính nng giao din ngi-máy bng âm
thanh, đ ha, trang b nhiu chc nng ca s, s dng các trình đn kéo
xung và con chut, có các kiu ch đa dng, các dng c vn phòng (đng h,
máy tính, lch,s ghi chép ).
2.2.3.2. C bn v cách cài đt HH WINDOWS
Có th cài đt Windows 2000 theo hai cách: Nâng cp t Windows 95 hay
Windows 98 lên Windows 2000 (chng trình Setup t đng chuyn các thit
lp h thng trc đây và các chng trình ng dng c đã cài đt vào
Windows 2000), cài Windows 2000 hoàn toàn mi (máy tính trc đây và h
điu hành không phi là Windows, đa cng hoàn toàn mi, các chng trình
ng dng cng phi cài li t đu).
2.2.3.3. S dng MENU START và thanh TASKBAR
- Menu Start
Khi nháy nút Start xut hin menu Start:
14
Chng 2: H điu hành
Trong menu này có các mc:
̇ Programs: khi tr chut vào mc này s xut hin menu dc cp hai
Programs cha tt c các chng trình có th chy.
̇ Documents: m các tài liu đã đc m gn đây nht.
̇ Settings: sa đi màn hình nn hoc các thit lp h thng.
̇ Search: tìm tp hoc th mc.
̇ Help: khi chn mc này ca s tr giúp xut hin. Ca s tr giúp có 3
nút: Contens (hng dn phân theo ch đ), Index (các ch đ hng
dn lit kê theo th t t vng), Search (tìm mi ch đ có cha mt t
hay câu, sau đó la chn ch đ cn xem hng dn).
̇ Run: m các mc nh trang Web, chng trình và các tài nguyên máy
tính khác.
̇ Shut Down: tt hoc khi đng li máy.
2.2.3.4. Windows Expolorer
Windows Explorer là công c tr giúp ca Windows 2000 giúp ta bit
đc toàn b máy tính có nhng gì, cho phép xem ni dung máy tính nh mt
h thng th bc hay cu trúc cây. Ta có th xem d dàng ni dung mi đa,
mi th mc, cng nh bt k đa nào trong mng.
2.2.3.5. Desktop và các biu tng
Các biu tng trên Desktop chia thành hai loi: biu tng mc nhiên là
biu tng có sn ca Windows 2000 nh My Computer và Recycle Bin, biu
tng đng tt (Shortcut) có du mi tên góc di bên trái hình v biu
tng. Biu tng đng tt cung cp cách truy nhp vào các tài liu và chng
trình thng hay s dng mt cách d dàng bng cách nháy đúp lên biu tng.
- Biu tng My Computer
My Computer là rt hu dng nu ta mun xem ni dung riêng mt th
mc hay mt đa. Khi ta nháy đúp My Computer trên màn hình nn, các đa
đang dùng hin lên trong ca s My Computer. Nháy đúp lên biu tng đa,
ca s s hin lên các th mc cha trong đa này. Sau đó ta có th nháy đúp
vào th mc đ xem các tp có trong th mc này.
15
Chng 2: H điu hành
2.2.4. H điu hành LINUX
2.2.4.1. Các đc đim c bn
H điu hành UNIX có mt s đc đim sau:
- a chng
- Nhiu ngi s dng
- Bo mt
- c lp phn cng
- Kt ni m
- Dùng chung thit b
- T chc tp tin phân cp
2.2.4.2. Các thành phn chính ca h điu hành UNIX:
- Windows & Graphic User Interface
- Shell
- Lnh và tin ích
- Các b điu khin thit b
- Kernel
2.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Câu hi
1. Nêu khái nim v h điu hành
2. Phân loi h điu hành
3. H điu hành nào là HH đn nhim?
̌ DOS
̌ WINDOWS 2000
̌ WINDOWS XP
4. H điu hành nào là HH đa nhim?
̌ UNIX
̌ WINDOWS 2000
̌ DOS
16
Chng 2: H điu hành
5. Trong HH MS_DOS da h thng là đa cha ít nht nhng tp nào?
̌ COMMAND.com
̌ IO.sys
̌ MSDOS.sys
̌ C 3 tp trên
6. nh ngha nào là đnh ngha tp tin:
̌ là ni lu tr thông tin bao gm chng trình, d liu, vn bn,
Mi tp tin có mt tên riêng phân bit. Tên tp tin thng có 2 phn: phn tên
(name) và phn m rng (extension). Phn tên là bt buc phi có ca mt tp
tin, còn phn m rng thì có th có hoc không.
̌ là ni ct gi các tp tin theo mt ch đ nào đó theo ý ngi s
dng. Ðây là bin pháp giúp ta qun lý đc tp tin, d dàng tìm kim chúng
khi cn truy xut. Các tp tin có liên quan vi nhau có th đc xp trong cùng
mt tp tin.
̌ là lnh ch dn l trình cho phép ta t th mc bt k có th đn
trc tip th mc cn truy xut.
7. nh ngha nào là đnh ngha đng dn:
̌ là ni lu tr thông tin bao gm chng trình, d liu, vn bn,
Mi tp tin có mt tên riêng phân bit. Tên tp tin thng có 2 phn: phn tên
(name) và phn m rng (extension). Phn tên là bt buc phi có ca mt tp
tin, còn phn m rng thì có th có hoc không.
̌ là ni ct gi các tp tin theo mt ch đ nào đó theo ý ngi s
dng. Ðây là bin pháp giúp ta qun lý đc tp tin, d dàng tìm kim chúng
khi cn truy xut. Các tp tin có liên quan vi nhau có th đc xp trong cùng
mt tp tin.
̌ là lnh ch dn l trình cho phép ta (con tr) t th mc bt k có
th đn trc tip th mc cn truy xut.
8. Mun to mt th mc bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau?
̌ Copy con
̌ Rd
17
Chng 2: H điu hành
̌ Md
̌ DIR
9. Mun to mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào trong các
lnh sau :
̌ Copy con
̌ del
̌ Md
̌ DIR
10. Mun to xóa mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Copy con
̌ del
̌ Md
̌ Rd
11. Mun khi to đa mi bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Format
̌ del
̌ Md
̌ Date
12. Mun to đa khi đng ti đa A: bng lnh ca MSDOS thì ta dùng
lnh nào trong các lnh sau :
̌ Format A:
̌ Format A:/s
̌ Format A:/a
̌ Sys A:/q
13. Mun xóa mt th mc bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Copy con
̌ del
18
Chng 2: H điu hành
̌ Md
̌ Rd
14. Mun đi tên mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào trong
các lnh sau
̌ rename
̌ del
̌ Md
̌ không lnh nào đúng
15. Trong HH WINDOWS chng trình ng dng Control Panel dùng đ:
̌ Cài đt hay thay đi cu hình ca h thng
̌ Xem ni dung ca th mc
̌ Chng phân mnh đa cng
16. Windows Explorer là công c tr giúp, giúp ta bit đc:
̌ Toàn b máy tính có nhng gì, cho phép xem ni dung ca máy
tính nh mt h thóng th bc hay cu trúc hình cây. Cho phép xem ni dung
mi đa, mi th mc, bt k mt đa nào trong mng
̌ Phép to và hiu chnh các hình nh đ ha: mt bc v trong Paint,
thông tin đ ha lu trong Clipboard, mt bc nh ghi dng BMP, GIF, JPEG
̌ Các đi tng b xóa b khi ta thao tác trong Windows 2000. Các
tp không thc s b loi khi đa cng cho đn khi ta làm rng thùng rác.
17. Khi mun di chuyn d liu t vùng ngun đn vùng đích, ta phi s
dng lnh nào trong cp lnh nào di đây?
̌ Cut, Paste
̌ Copy, Paste
̌ File, Open
18. Khi mun copy d liu t vùng ngun đn vùng đích, ta phi s
dng lnh nào trong cp lnh nào di đây?
̌ Cut, Paste
̌ Copy, Paste
̌ Del, Paste
19
Chng 2: H điu hành
Bài tp thc hành
Bài 1. Dùng lnh ca MSDOS đ thc hin các yêu cu sau:
1. To cây th mc sau:
2. Trong th mc tin hc, to 2 tâp tin danhsach1.txt và file danhsach2.txt
vi ni dung tùy chn
3. Ni 2 tp tin danhsach1.txt và danhsach2.txt thành danhsach.txt
4. Di chuyn tt các tp va to câu 2,3 vào th mc CANBAN
5. i tên tp danhsach.txt trong th mc CANBAN thành ds.txt
6. Xóa màn hình và xem ni dung vn bn theo các cách sau:
ng ti th mc gc ( đa C)
ng ti th mc KETOAN
ng ti th mc CANBAN
7. To thêm th mc HA trong đa C.Sao chép tt c các tp tin trong th
mc CANBAN vào th mc HA
8. Xem li ngày, gi h thng nu sai thì sa li
9. Xóa tp tin danhsach1.txt, danhsach2.txt trong th mc HA
10. Xem ni dung tp tin ds.txt trong th mc HA bng cách đng ti th
mc QLHVIEN
11. Xóa th mc KTOANTC
12. Copy tt c các tp có phn m rng là TXT t th mc gc vào trong
th mc HA .
13. Xóa toàn b cây th mc QLHVIEN
20
Chng 2: H điu hành
Bài 2: Thc hành các yêu cu sau trên HH WINDOW2000
Khi đng máy đ vào Windows. Nháy vào nút Start đ hin menu Start,
hãy duyt qua tt c các menu con ca menu Start có trên máy.
Dùng lnh Start / Help đ m ca s tr giúp, duyt qua các hng dn
phân theo ch đ (nháy vào các mc có cun sách đ m các mc con, nháy vào
các mc có du chm hi đ xem chi tit), xem các hng dn xét theo th t t
vng. óng ca s hng dn.
To mt biu tng đng tt cho Notepad trên màn hình nn vi tên là Soan Thao
Van Ban, ni cha chng trình Notepad là %SystemRoot%\System32\notepad.exe.
To biu tng đng tt th hai cho Paint trên màn hình nn vi tên là
Ve Tranh, ni cha chng trình Paint là %System%\System32\mspaint.exe.
Nháy vào biu tng đng tt Soan Thao Van Ban trên Desktop đ m
ca s Notepad, cc đi ca s, son tho mt vn bn bt k và ghi vào đa vi
tên tp là Vidu1.txt. Nháy vào biu tng Ve Tranh trên Desktop đ m Paint,
cc đi ca s, v mt bc tranh tùy ý và ghi vào đa vi tên tp là Vidu2.bmp.
Chuyn đi làm vic gia hai ca s bng các nút trên thanh Taskbar. Cc
tiu c hai ca s v các nút trên thanh Taskbar.
Thit lp màn hình nn: nháy nút phi chut trên Desktop, hin menu tt,
chn Properties, hin hp thoi, chn lp Background, duyt xem các nh nn
trong khung Select a background picture, chn mt nh, OK.
Thit lp màn hình ch (màn hình hin khi không dùng máy tính): nháy
nút phi chut trên Desktop hin menu tt, chn Properties, hin hp thoi,
chn lp Screen Saver, duyt xem qua các màn hình ch trong hp điu khin
kéo xung Screen Saver, chn mt màn hình ch, trong mc Wait đt là 5 phút,
chn OK.
Xem các thông tin h thng: Dùng lnh Start / Programs / Accessories /
System Tools / System Information.
Xem các phông ch đã cài đt trên máy: dùng lnh Start / Settings /
Control Panel / Fonts.
óng tt c các ca s đã m. Thoát khi Windows 2000 và tt máy tính.
Bài 3: Thc hành các yêu cu sau trên HH WINDOW
Khi đng Windows Explorer, trong khung bên trái ca ca s hãy nháy
vào các th mc có du cng (+) đ xem toàn b cây th mc ca đa cng C.
21
Chng 2: H điu hành
Trong khung bên trái chn đa C, duyt qua 5 cách xem các tp trong
khung bên phi bng lnh View / Details, List, Large Icons, Small Icons,
Thumbnails.
To cây th mc sau t th mc gc C:
Sao chép hai tp Thang Mot.txt và Thang hai.txt sang th mc Bao cao
Quy II. Di chuyn tp Thang ba.txt sang th mc Bao cao Quy III. Kim tra
vic thc hin.
Xóa th mc thc hành cùng vi các th mc con. óng ca s Windows
Explorer.
Bài 4.
Khi đng Paint v bc tranh bt k lu vào tp tranh.bmp
V ch ký ca bn và ghi tp vào đa vi tên là Bai3.bmp.
C:
\
Thc hành Báo cáo Quý 1
Tháng Mt.txt
Tháng Hai.txt
Tháng Ba.txt
Báo cáo Quý II
Báo cáo Quý III
22
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
Chng 3: CÁC PHN MM NG DNG THÔNG DNG
3.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
Các k nng c bn trong vic s dng phn mm ng dng son tho vn
bn Word.
Các thao tác c bn trong vic s dng và thc hin các hàm ca bng tính
Excel cng nh cách chèn hình nh, biu đ bng tính.
Các cách c bn đ to ra mt trình din báo cáo bng POWERPOINT,
thit lp cách hin th ca các Slide cùng mt s công c ph tr.
Khái nim v VIRUS tin hc và cách phòng chng VIRUS.
3.2. TÓM TT CHNG III
3.2.1. Chng trình son tho vn bn WORD
3.2.1.1. Các thao tác son tho c bn
Son tho vn bn bng ting Vit:
Trong Windows 2000 dùng b mã Unicode version 2 (mã hai byte) và có
nhiu font cho phép hin th ting Vit có du nh Times New Roman, Arial,
Tahoma, Courier New. Mun to vn bn ting Vit ta cn mt chng trình
bàn phím ting Vit đ gõ ting Vit, có th dùng VietKey.
3.2.1.2. Các thao tác đnh dng vn bn
a. nh dng ký t
- nh dng bng hp thoi Font
i vi mt đon vn bn, ta có th đnh dng li nó theo font mi, c
mi, kiu mi. Trc tiên hãy chn khi vn bn cn đnh dng li, dùng lnh
Format / Font, xut hin hp thoi Font.
b. nh dng Paragraph
Chc nng này cho phép thay đi cách hin th ca mt đon vn bn.
Chn đon vn bn, dùng lnh Format / Paragraph, xut hin hp thoi sau gm
hai lp: Indents and Spacing, Line and Page Breaks….
23
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
3.2.1.3. nh dng trang và in n
a. Chn c giy và đt l
Trc khi bt tay vào son tho mt vn bn ta phi chn c giy đnh in và
đt l cho trang in bng lnh File / Page Setup, xut hin hp thoi Page Setup
b. In vn bn
Mun in vn bn dùng lnh File / Print (hoc nháy chut vào nút Print trên
thanh Standard)
3.2.1.4. Chèn hình nh và công thc toán
- Chèn thêm các ký t đc bit
chèn thêm mt ký t đc bit (ví d ℵℜ), thc hin theo trình t nh
sau: đa con tr vn bn đn ni cn chèn, dùng lnh Insert / Symbol
- ánh công thc toán - Equation
Trc tiên ta đt con tr nhp vào ch đnh chèn công thc, dùng lnh
Insert / Object, hin hp thoi Object, chn lp Create New, nháy đúp chut
vào mc Microsoft Equation 3.0. Khi đó ti đim chèn xut hin khung đ nhp
công thc và ca s nh Equation
- Chèn tp nh vào vn bn đang son
Dùng lnh Insert / Picture / From FileTo các dòng ch ngh thut nh WordArt
3.2.2. Bng tính EXCEL 2000
3.2.2.1. nh dng d liu s:
Dùng đ trình bày li vùng bng tính nh chn kiu th hin s liu, chn
đn v tính thích hp, thay đi kiu ch, c ch, nhn mnh ni dung s liu
quan trng
3.2.2.2. nh dng d liu ch:
D liu ch đã nhp trong các ô có th đnh dng li theo các thành phn:
Font (nét ch), Font Style (nghiêng, đm, ), Size (kích thc ch), Color (màu
ca ch). Các bc thc hin đnh dng ký t: chn vùng d liu đ đnh dng,
thc hin lnh Format / Cells, xut hin hp thoi Format Cells, chn lp Font
(các mc cng ging nh trong Word 2000), chn Font, Font Style, Size,
Underline, Color thích hp cho ch.
24
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
3.2.2.3. S dng công thc,các hàm:
Excel có mt s hàm mu (Function Wizard) dùng tiên li và đn gin, ví
d công thc =A3+A4+A5+A6+A7 có th thay bng hàm SUM (A3:A7). Dng
thc tng quát ca hàm:
=<Tên hàm>(Danh sách đi s)
Các hàm s hc
ABS (N), SQRT (N), INT (N), PI (), MOD (N,M), ROUND (biu_thc_s, n),
SUM (danh sách các tr), AVERAGE (danh sách các tr), MAX (danh sách các
tr), MIN (danh sách các tr), COUNTA (danh sách các tr), COUNT (danh
sách các tr), RANK (x, danh sách)
Các hàm ngày tháng
DAY (d liu kiu ngày), MONTH (d liu kiu ngày), YEAR (d liu
kiu ngày)
Các hàm logic
IF (biu thc logic, biu thc 1, biu thc 2): nu biu thc logic là đúng
thì hàm cho giá tr là <biu thc 1>, trái li cho giá tr là <biu thc 2>. Các
biu thc 1 và biu thc 2 cng có th là nhng hng tr, biu thc (chui, s,
logic) và cng có th là mt hàm IF khác.
AND (điu kin 1, điu kin 2, ), OR (điu khin 1, điu kin 2, ),
NOT (điu kin)
Các hàm x lý chui
LEFT(TEXT,N), RIGHT(TEXT,N), LEN(TEXT), LOWER(TEXT),
UPPER (TEXT), PROPER(TEXT)
Các hàm tìm kim
VLOOKUP (x, Bng, Ct tham chiu, Cách dò),HLOOKUP(x, Bng,
Hàng tham chiu, Cách dò).
3.2.3. Phn mm trình din POWERPOINT 2000
PowerPoint dùng đ to mt trình din (Presentation) gây n tng cho
mt bài nói trc đông đo ngi nghe trong mt hi ngh, mt bui bo v
lun án. Cách dùng h thng menu, dùng các thanh công c Standard và
Formatting, dùng Office Assistant và nhn tr giúp, chèn các đi tng đ ha
25
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
và hình nh, chèn Table trong PowerPoint đc thc hin ging nh trong
Word. Ta có th d dàng sao chép vn bn trong Word và các biu đ trong
Excel vào trong PowerPoint.
3.2.3.1. To trình din da trên Slide trng
Các bc đ to mt trình din t đu:
Bc 1: Dùng lnh File / New, hin hp thoi New Presentation:
Bc 2: Gõ tiêu đ ca Slide và ni dung ca nó. Chèn mt slide trng
mi: nháy nút Common Tasks trên thanh Formatting, hin menu dc, chn mc
New Slide (hoc dùng lnh Insert / New Slide, hay Ctrl+M), xut hin li hp
thoi New Slide, chn mt mu slide, b xung ni dung cho nó.
Bc 3: Xem cách hin th slide đang thit k: nháy nút Slide Show góc
trái bên di ca s PowerPoint. Trong lúc xem khi nháy nút phi chut vào
màn hình, xut hin menu tt gm các mc: End Show (kt thúc xem), Next
(xem trang tip), Previous (lùi v trang trc).
Bc 4: Ghi tp vào đa dùng lnh File / Save.
3.2.3.2. In các slide và các chú gii ra giy
Dùng lnh File / Print, xut hin hp thoi Print, trong mc Print What hãy
la chn đi tng cn in.
3.2.4. Virus tin hc
Virus tin hc hay còn gi là virus máy tính (computer virus) là mt đon
chng trình n, có kích thc nh, có kh nng t sao chép, sinh sôi ny n
nh mt virus sinh hc, lây lan nhanh và có th gây nguy c phá hoi các phn
mm h ca h điu hành, xóa mt phn hay toàn b các tp tin d liu, to ra
các tp tin vô ngha chim ly không gian b nh ca máy, hoc ch đn thun
trêu chc hay đe da suông ngi s dng.
3.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Phn Word
I. Câu hi
1. Khi đang son tho trên phn mm Word, nu mun ghi d liu vào 1 tp
thì ta chn File trên thanh Menu sau đó chn:
̌ New
̌ Save
26
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
̌ Open
̌ Edit
2. Khi đang son tho trên phn mm Word, nu mun m 1 tp thì ta
chn File trên thanh menu sau đó chn:
̌ New
̌ Save
̌ Open
̌ Edit
3. Khi đang son tho trên phn mm Word, mun sao chép mt khi ta
phi chn khi mun sao chép sau đó chn: Edit ri tip tc chn :
̌ Copy
̌ Cut
̌ Insert
̌ Select all
4. Khi đang son tho trên phn mm Word, mun di chuyn mt khi ta
phi chn khi mun sao chép sau đó chn: Edit ri tip tc chn :
̌ Copy
̌ Cut
̌ Insert
̌ Save
5. Sau khi đã thc hin câu 7 hoc câu 8 mun dán vn bn vào v trí con
tr đang đng ta chn Edit ri chn:
̌ Paste
̌ Cut
̌ Insert
̌ Select all
6. Khi đang son tho, mun đnh dng nhanh bng thanh công c ta dùng
thanh công c:
̌ Formatting
̌ Standard
27