TÌM HIỂU CHUNG VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA Ô TÔ

Nhận xét của giáo viên hướng dẫn
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Hà Nội, ngày tháng năm 2022
Giáo viên hướng dẫn
(kí tên)


I

MỤC LỤC
MỤC LỤC ...................................................................................................................... I
DANH MỤC HÌNH ẢNH ...........................................................................................IV
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA ...................................... 3

1.1. Tổng quan hệ thống điều hòa trên xe ô tô ...................................................... 3
1.2. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại và chức năng của hệ thống điều hịa khơng
khí .......................................................................................................................... 4

1.2.1. Nhiệm vụ ..................................................................................................... 4
1.2.2. Yêu cầu........................................................................................................ 4
1.2.3. Phân loại ...................................................................................................... 4
1.2.4. Chức năng của điều hịa khơng khí trên ô tô .............................................. 8
1.3. Các bộ phận của hệ thống điều hồ khơng khí ............................................ 11
1.3.1. Bộ sưởi ấm ................................................................................................ 11
1.3.2. Bộ làm mát khơng khí ............................................................................... 12
1.3.3. Hút ẩm ....................................................................................................... 12
1.3.4. Điều khiển nhiệt độ ................................................................................... 12
1.3.5. Điều khiển tuần hồn khơng khí ............................................................... 14
1.3.6. Lọc và làm sạch khơng khí ....................................................................... 15
CHƢƠNG 2: TÌM HIỂU CHUNG VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU HỊA Ơ TƠ............... 17

2.1. Chu kỳ làm lạnh ........................................................................................... 17
2.1.1. Lý thuyết làm mát cơ bản.......................................................................... 17
2.1.2. Môi chất (Ga điều hồ) ............................................................................. 18
2.1.3. Chu trình làm lạnh ..................................................................................... 19
2.2. Cấu tạo và cách hoạt động của bộ sưởi ........................................................ 20
2.2.1. Bộ sưởi ...................................................................................................... 20
2.2.2. Phân loại sưởi ấm ...................................................................................... 21
2.3. Bộ làm lạnh .................................................................................................. 24
2.3.1. Máy nén ..................................................................................................... 32
2.3.2. Van giảm áp và phớt làm kín trục ............................................................. 36
2.3.3. Công tắc nhiệt độ. ..................................................................................... 37
2.3.4. Dầu máy nén ............................................................................................. 38
2.3.5. Ly hợp từ ................................................................................................... 39


II

2.3.6. Giàn nóng .................................................................................................. 39
2.3.7. Bộ lọc ........................................................................................................ 40
2.3.8. Van giãn nở ............................................................................................... 41
2.3.9. Giàn lạnh ................................................................................................... 41
2.4. điều khiển các hoạt động trong hệ thống ..................................................... 42
CHƢƠNG 3: TÌM HIỂU HỆ THỐNG ĐIỀU HOÀ TRÊN XE TOYOTA
COROLLA ALTIS PHIÊN BẢN 2016 ..................................................................... 44

3.1. Hệ thống điều hoà tự động ........................................................................... 45
3.1.1. Vị trí lắp các bộ phận của hệ thống điều hoà tự động trên xe .................. 45
3.1.2. Máy nén ..................................................................................................... 46
3.1.3. Giàn nóng .................................................................................................. 47
3.1.4. Cảm biến áp suất ga .................................................................................. 47
3.1.5. Cảm biến nhiệt độ ( trong xe , ngoài xe)................................................... 48
3.1.6. Cảm biến bức xạ mặt trời .......................................................................... 48
3.1.7. Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh ..................................................................... 49
3.1.8. Phin lọc...................................................................................................... 50
3.1.9. Quạt Block................................................................................................. 50
3.1.10. Giàn lạnh ................................................................................................. 51
3.1.11. Motơ secvo .............................................................................................. 51
3.1.12. Van tiết lưu .............................................................................................. 52
3.1.13. Bảng điều khiển điều hoà của Altis 2016 ............................................... 53
3.1.14. Giàn sưởi ................................................................................................. 53
3.1.15. Mạch Logic của hệ thống điện điều hoà tự động .................................... 54
3.1.16. Mạch điện của hệ thống điều hoà tự động .............................................. 55
3.2. Hệ thống điều hoà bằng tay.......................................................................... 57
3.2.1. Bảng điểu khiển hệ thống điều hồ bằng tay ............................................ 57
3.2.2. Điện trở quạt gió ....................................................................................... 58
3.2.3. Mạch điện của hệ thống điều hoà bằng tay ............................................... 58
CHƢƠNG 4: CÁC HƢ HỎNG THƢỜNG GẶP, BẢO DƢỠNG SỬA CHỮA

HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA TRÊN XE TOYOTA COROLLA ALTIS PHIÊN
BẢN 2016. .................................................................................................................... 61

4.1. Dụng cụ cần chuẩn bị trước khi thực hiện ................................................... 61
4.2. Kiểm tra sơ bộ các hư hỏng ......................................................................... 63
4.3. Kiểm tra các hư hỏng bằng đồng hồ nạp gas ............................................... 67


III

4.3.1. Giá trị áp suất bình thường của hệ thống .................................................. 67
4.3.2. Giá trị 2 đồng hồ thấp hơn mức bình thường............................................ 67
4.3.3. Cả hai chỉ số cao hơn mức bình thường.................................................... 68
4.3.4. Áp suất thấp áp cao hơn bình thường, khơng có sự chênh lệch nhiều
giữa phía áp suất cao và áp suất thấp. ................................................................. 68
4.3.5. Áp suất thấp áp tiến về 0 Psi áp suất cao áp rất cao ................................. 68
4.4. Kiểm tra lỗi bằng máy chuẩ n đoán mã lỗi .................................................. 69
4.4.1. Đối với kiểu tự động ................................................................................. 69
4.4.2. Đối với kiểu điều khiển Bằng Tay ............................................................ 73
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 76
PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 77


IV

DANH MỤC HÌNH ẢNH
hình 1.1: Điều hịa khơng khí kiểu Taplo.......................................................... 5
hình 1.2: Điều hịa khơng khí kiểu khoang hành lý .......................................... 5
hình 1.3: Điều hịa khơng khí kiểu kép ............................................................. 6

hình 1.4: Hệ thống điều hịa khơng khí loại đơn............................................... 6
hình 1.5: Kiểu bằng tay (Khi trời nóng)............................................................ 7
hình 1.6: Kiểu tự động (Khi trời nóng). ............................................................ 8
hình 1.7: Nguyên lý làm mát ............................................................................. 8
hình 1.8: Nguyên lý sưởi ................................................................................... 9
hình 1.9: Bộ lọc khơng khí. ............................................................................. 10
hình 1.10: Bộ lọc gió kết hợp khử mùi. .......................................................... 11
hình 1.11: Bộ sưởi ........................................................................................... 11
hình 1.12: Hệ thống làm mát ........................................................................... 12
hình 1.13: Điều khiển nhiệt độ ra thấp ............................................................ 13
hình 1.14: Điều khiển nhiệt độ ra trung bình .................................................. 13
hình 1.15: Điều khiển nhiệt độ ra cao ............................................................. 13
hình 1.16: Thơng gió cưỡng bức ..................................................................... 14
hình 1.17: Thơng gió tự nhiên ......................................................................... 14
hình 1.18: Bộ lọc khơng khí ............................................................................ 15
hình 1.19: Bộ làm sạch khơng khí................................................................... 16
hình 2.1: Nước bay hơi lấy nhiệt..................................................................... 17
hình 2.2:Thí nghiệm về sự hấp thụ nhiệt ........................................................ 17
hình 2.3: Đồ thị trạng thái tầng ozone............................................................. 18
hình 2.4: Chức năng của mơi chất................................................................... 18
hình 2.5: Chu trình làm lạnh ........................................................................... 19
hình 2.6: Các bộ phận của hệ thống sưởi ........................................................ 20
hình 2.7: Van nước .......................................................................................... 21
hình 2.8: Két sưởi ............................................................................................ 21
hình 2.9: Hệ thống sưởi PTC .......................................................................... 21


V

hình 2.10: Bộ sưởi ấm bằng điện .................................................................... 22

hình 2.11: Bộ sưởi ấm đốt nóng bên trong ..................................................... 23
hình 2.12: Bộ sưởi ấm loại khớp chất lỏng ..................................................... 23
hình 2.13: Các bộ phận của bộ làm lạnh ......................................................... 24
hình 2.14: Cấu tạo máy nén............................................................................. 32
hình 2.15: Ngun lí hoạt động của máy nén ................................................. 33
hình 2.16: Cấu tạo máy nén loại xoắn ốc ........................................................ 33
hình 2.17: Ngun lí hoạt động của máy nén loại xoắn ốc ............................. 34
hình 2.18: Cấu tạo máy nén loại đĩa lắc .......................................................... 34
hình 2.19: Hoạt động của máy nén đĩa lắc ...................................................... 35
hình 2.20: Máy nén loại trục khuỷu và loại gạt xuyên.................................... 36
hình 2.21: Van giảm áp ................................................................................... 37
hình 2.22: Phớt làm kín trục ............................................................................ 37
hình 2.23: Cơng tắc nhiệt ................................................................................ 37
hình 2.24: Li hợp máy nén .............................................................................. 39
hình 2.25: Giàn nóng ....................................................................................... 40
hình 3.1: Toyota Corola Altis 2016 ................................................................ 44
hình 3.2: Các bộ phận bên ngồi hệ thống ...................................................... 45
hình 3.3: Các bộ phận bên trong hệ thống ...................................................... 45
hình 3.4: Các bộ phận trong máy nén ............................................................. 46
hình 3.5: Thiết kế của giàn nóng ..................................................................... 47
hình 3.6: Cảm biến nhiệt độ mơi trường ......................................................... 48
hình 3.7: Vị trí cảm biến nhiệt giàn lạnh và đường đặc tính nhiệt độ - điện trở
................................................................................................................. 49
hình 3.8: Giá trị điện trở theo nhiệt độ ............................................................ 49
hình 3.9: Quạt block và vị trí lắp trên xe ........................................................ 50
hình 3.10: Giàn lạnh ........................................................................................ 51
hình 3.11: Cấu tạo motơ secvơ........................................................................ 51
hình 3.12: Van tiết lưu..................................................................................... 52

VI

hình 3.13: Bảng điều khiển điều hịa của Altis 2016 ...................................... 53
hình 3.14: Giàn sưởi ........................................................................................ 53
hình 3.15: Sơ đồ khối các phần trong hệ thống .............................................. 54
hình 3.16: Sơ đồ mạch điện xe corolla altis 2016 ........................................... 56
hình 3.17: Bảng điều khiển hệ thống điều hòa bằng tay ................................. 57
hình 3.18: Điện trở quạt gió ............................................................................ 58
hình 3.19: Mạch điện điều hòa bằng tay xe altis 2016.................................... 60


1

MỞ ĐẦU
Hòa trong bối cảnh phát triển chung của ngành công nghiệp thế giới.
Ngành công nghiệp ô tô ngày càng khẳng định hơn nữa vị thế vượt trội của
mình so với các ngành cơng nghiệp khác. Khơng cịn đơn thuần là những
chiếc xe chỉ được coi như một phương tiện phục vụ đi lại, vận chuyển. Những
phiên bản xe mới lần lượt ra đời, kết hợp giữa những bước đột phá về công
nghệ kỹ thuật và những nét sáng tạo thẩm mỹ tạo nên những chiếc xe đáp ứng
được kỳ vọng của người tiêu dùng.
Ngày nay, một chiếc xe ô tơ khơng những phải đảm bảo về tính năng an
tồn cho người sử dụng mà nó cịn phải đảm bảo cung cấp được các thiết bị
tiện nghi nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Một
trong số đó là hệ thống điều hịa khơng khí trên ô tô. Nhờ sự tiến bộ của khoa
học công nghệ mà hệ thống này ngày càng được hoàn thiện và phát triển.
Đem lại sự thoải mái, dễ chịu cho người ngồi trong xe dưới mọi điều kiện thời
tiết. Từ những yêu cầu trên em đã được định hướng lựa chọn đề tài tốt nghiệp:
“Nghiên cứu hệ thống điều hòa trên xe Toyota Corolla altis 2016”.
Cuối cùng chúng em xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy giáo

hướng dẫn TS. Nguyễn Tuấn Nghĩa đã chỉ bảo chúng em tận tình giúp
chúng em vượt qua những khó khăn vướng mắc trong khi hồn thành đề tài
của mình. Đến nay đồ án tốt nghiệp của em đã hoàn thành các mục tiêu đề ra
theo đúng thời gian quy định. Do kiến thức còn hạn chế, chúng em cũng
mong nhận được những nhận xét, góp ý từ các thầy trong Khoa Cơng nghệ Ơ
tơ để giúp đề tài của chúng em hồn thiện hơn.


2

Đề tài gồm 4 chƣơng:
Chương1: Tổng quan về hệ thống điều hịa
Chương 2: Tìm hiểu chung về hệ thống điều hịa ơ tơ
Chương 3: Tìm hiểu hệ thống điều hồ trên xe Toyota Corrola Altis phiên bản
2016
Chương 4: Các hư hỏng thường gặp, bảo dưỡng sửa chữa hệ thống điều hòa
trên xe Toyota Corolla Altis phiên bản 2016.

Hà Nội, ngày 30 tháng 05 năm 2022
Chủ nhiệm đề tài

Nguyễn Đăng Cảnh


3

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA
1.1. Tổng quan hệ thống điều hịa trên xe ơ tơ
Điều hịa khơng khí là một hệ thống quan trọng trên xe. Nó điều khiển
nhiệt độ và tuần hồn khơng khí trong xe giúp cho hành khách trên xe cảm

thấy dễ chịu trong những ngày nắng nóng mà cịn giúp giữ độ ẩm và lọc sạch
khơng khí. Ngày nay, điều hịa khơng khí trên xe cịn có thể hoạt động một
cách tự động nhờ các cảm biến và các ECU điều khiển. Điều hồ khơng khí
cũng giúp loại bỏ các chất cản trở tầm nhìn như sương mù, băng đọng trên
mặt trong của kính xe.
Để làm ấm khơng khí đi qua, hệ thống điều hịa khơng khí sử dụng ngay
két nước như một két sưởi ấm. Két sưởi lấy nước làm mát động cơ đã được
hâm nóng bởi động cơ và dùng nhiệt này để làm nóng khơng khí nhờ một
quạt thổi vào xe, vì vậy nhiệt độ của két sưởi là thấp cho đến khi nước làm
mát nóng lên. Do đó ngay sau khi động cơ khởi động két sưởi không làm
việc.
Để làm mát khơng khí trong xe, hệ thống điện lạnh ơ tơ hoạt động theo
một chu trình khép kín. Máy nén đẩy mơi chất ở thể khí có nhiệt độ cao áp
suất cao đi vào giàn ngưng. Ở giàn ngưng mơi chất chuyển từ thể khí sang thể
lỏng. Mơi chất ở dạng lỏng này chảy vào bình chứa (bình sấy khơ). Bình này
chứa và lọc mơi chất. Mơi chất lỏng sau khi đã được lọc chảy qua van giãn
nở, van giãn nở này chuyển môi chất lỏng thành hỗn hợp khí - lỏng có áp suất
và nhiệt độ thấp. Mơi chất dạng khí - lỏng có nhiệt độ thấp này chảy tới giàn
lạnh. Quá trình bay hơi chất lỏng trong giàn lạnh sẽ lấy nhiệt của khơng khí
chạy qua giàn lạnh. Tất cả môi chất lỏng được chuyển thành hơi trong giàn
lạnh và chỉ có mơi chất ở thể hơi vừa được gia nhiệt đi vào máy nén và quá
trình được lặp lại như trước.


4
1.2. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại và chức năng của hệ thống điều hịa
khơng khí
1.2.1. Nhiệm vụ
Hệ thống điều hịa khơng khí trên ơ tơ là một hệ thống đảm bảo chất
lượng khơng khí bên trong ơ tơ nhằm duy trì điều kiện khí hậu trong ơ tơ thích

hợp với sức khỏe con người. Hệ thống bao gồm các chức năng : tăng nhiệt độ
(chế độ sưởi ấm), giảm nhiệt độ (chế độ làm lạnh), thơng gió, hút ẩm.
Tùy theo độ lớn của không gian, mức độ phức tạp yêu cầu của ô tô mà
kết cấu hệ thống điều hịa khơng khí phức tạp hay đơn giản, có đầy đủ hay có
một số các chức năng kể trên .
Chỉ tiêu tối ưu của môi trường bên trong : nhiệt độ 18 đến 22 độ C, độ
ẩm 40 đến 60% ; tốc độ thơng gió 0.1 đến 0.4 m/s, lượng bụi nhỏ hơn 0.001
g/m3.
1.2.2. u cầu
- Khơng khí trong khoang hành khách phải lạnh.
- Khơng khí phải sạch.
- Khơng khí lạnh phải được lan truyền khắp khoang hành khách.
- Không khí lạnh khơ (khơng có độ ẩm).
1.2.3. Phân loại
1.2.3.1. Phân loại theo vị trí lắp đặt điều hịa khơng khí

a. Kiểu Táplơ
Ở kiểu này, điều hịa khơng khí thường được gắn ở bảng táplô.
Đặc điểm của loại này là không khí lạnh từ cụm điều hịa được thổi
thẳng đến mặt trước người lái nên hiệu quả làm lạnh có cảm giác hơn so với
cơng suất của cụm điều hịa, cửa ra khơng khí lạnh được điều chỉnh bởi bản
thân người lái nên người lái có thể cảm nhận được hiệu quả làm lạnh.


5

hình 1.1: Điều hịa khơng khí kiểu Taplo

b. Kiểu khoang hành lý
Ở kiểu này cụm điều hịa khơng khí đặt ở cốp sau xe. Cửa ra và cửa

vào của khí lạnh được đặt ở lưng ghế sau.
Do cụm điều hòa gắn ở cốp sau nơi có khoảng trống lớn nên điều hịa
kiểu này có ưu điểm của một bộ điều hịa với cơng suất giàn lạnh lớn và có
cơng suất làm lạnh dự trữ.

hình 1.2: Điều hịa khơng khí kiểu khoang hành lý

c. Kiểu kép
Khí lạnh được thổi ra từ phía sau và phía trước bên trong xe. Đặc tính
làm lạnh bên trong xe rất tốt, phân bố nhiệt độ bên trong xe đồng đều hơn, tạo
mơi trường vi khí hậu dễ chịu trong xe.


6

hình 1.3: Điều hịa khơng khí kiểu kép
1.2.3.2. Phân loại theo chức năng

a. Loại đơn
Loại này bao gồm một bộ thơng gió được nối với bộ sưởi hoặc với hệ
thống lạnh chỉ dùng để sưởi hoặc để làm lạnh.

hình 1.4: Hệ thống điều hịa khơng khí loại đơn.

b. Loại dùng cho tất cả các mùa
Loại này kết hợp một bộ thơng gió với một bộ sưởi ấm và hệ thống làm
lạnh. Hệ thống điều hịa này có thể sử dụng trong những ngày lạnh, ẩm để làm
khơ khơng khí. Tuy nhiên, nhiệt độ trong khoang hành khách sẽ bị hạ thấp
xuống, điều đó có thể gây ra cảm giác lạnh cho hành khách. Nên để tránh điều
đó hệ thống này sẽ cho khơng khí đi qua két sưởi để sấy nóng. Điều này cho

7
phép điều hịa khơng khí đảm bảo được khơng khí có nhiệt độ và độ ẩm thích
hợp. Đây chính là ưu điểm chính của điều hịa khơng khí loại 4 mùa. Loại này
cũng có thể chia thành loại điều khiển nhiệt độ thường, lái xe phải điều khiển
nhiệt độ bằng tay khi cần.
Loại điều khiển tự động, nhiệt độ bên ngồi và bên trong xe ln được
máy tính nhận biết và bộ sưởi hay bộ điều hịa khơng khí sẽ tự động hoạt
động theo nhiệt độ do lái xe đặt ra, vì vậy duy trì được nhiệt độ bên trong xe
ln ổn định.
Cịn trong các hệ thống điều hịa khơng khí và hệ thống lạnh trên các xe
đơng lạnh, xe lửa, các xe ôtô vận tải lớn…cũng vẫn áp dụng theo nguyên lý
làm lạnh trên, nhưng về mặt thiết bị và sự bố trí của các bộ phận trong hệ
thống thì có sự thay đổi để cho thích ứng với đặc điểm cấu tạo và những yêu
cầu sử dụng phù hợp với công dụng của từng loại thiết bị giao thông vận tải
nhằm phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của con người.
1.2.3.3. Phân loại theo cách thức điều khiển

a. Phƣơng pháp điều khiển bằng tay
Phương pháp này cho phép điều khiển bằng cách dùng tay để tác động
vào các công tắc hay cần gạt để điều chỉnh nhiệt độ trong xe. Ví dụ: cơng tắc
điều khiển tốc độ quạt, hướng gió, lấy gió trong xe hay ngồi trời...

hình 1.5: Kiểu bằng tay (Khi trời nóng).


8

b. Phƣơng pháp điều khiển tự động

hình 1.6: Kiểu tự động (Khi trời nóng).

Điều hịa tự động điều khiển nhiệt độ mong muốn thơng qua bộ điều
khiển điều hịa (ECU A/C). Nhiệt độ khơng khí được điều khiển một cách tự
động dựa vào tín hiệu từ các cảm biến gửi tới ECU. VD: cảm biến nhiệt độ
trong xe, cảm biến nhiệt độ môi trường, cảm biến bức xạ mặt trời…
1.2.4. Chức năng của điều hịa khơng khí trên ơ tơ
1.2.4.1. Chức năng điều khiển nhiệt độ và điều khiển không khí trong

xe
a. Chức năng làm mát

hình 1.7: Ngun lý làm mát


9
Đầu tiên chức năng của nó là làm giảm nhiệt độ ở trong xe đến nhiệt độ
lý tưởng cho người trong xe. Bộ phận giàn lạnh là bộ phận trao đổi nhiệt để
làm mát khơng khí trước khi đưa vào khoang xe. Khi bật cơng tắc điều hịa
khơng khí, máy nén bắt đầu làm việc, đẩy môi chất lạnh (ga điều hòa) tới giàn
lạnh. Giàn lạnh được làm mát nhờ mơi chất lạnhvà khi đó khơng khí thổi qua
giàn lạnh bởi quạt gió sẽ được làm mát để đưa vào trong xe.
Khác với việc làm nóng khơng khí phụ thuộc vào nhiệt độ của nước làm
mát động cơ còn việc làm mát khơng khí lại phụ thuộc vào mơi chất lạnh
(R11 có cơng thức hóa học CCl3F, R12, R13 hay R22). Hai chức năng này
hoàn toàn độc lập với nhau.
b. Chức năng sƣởi
Chức năng sưởi giúp tăng nhiệt độ trong xe.

hình 1.8: Nguyên lý sưởi

Chức năng sưởi làm nhiệt độ trong xe ấm lên tăng nhiệt ở trong xe.
Người ta dùng két sưởi như một bộ trao đổi nhiệt để làm nóng khơng khí
trong xe. Két sưởi lấy nước làm mát đã được hâm nóng bởi động cơ này để
làm nóng khơng khí trong xe nhờ quạt gió. Nhiệt độ của két sưởi vẫn còn thấp


10
cho đến khi nước làm mát nóng lên. Do đó ngay sau khi động cơ khởi động
két sưởi không làm việc như một bộ sưởi ấm.
1.2.4.2. Chức năng hút ẩm và lọc gió.

a. Chức năng hút ẩm
Nếu độ ẩm trong khơng khí lớn khi đi qua giàn lạnh, hơi nước trong
khơng khí sẽ ngưng tụ lại và bám vào các cánh tản nhiệt của giàn lạnh. Kết
quả là khơng khí sẽ được làm khô trước khi đi vào trong khoang xe. Nước
đọng lại thành sương trên các cánh tản nhiệt và chảy xuống khay xả nước sau
đó được đưa ra ngồi xe thơng qua vịi dẫn.
b. Chức năng lọc gió.
Một bộ lọc được đặt ở cửa hút của hệ thống điều hịa khơng khí để làm
sạch khơng khí trước khi đưa vào trong xe.
Gồm hai loại:
 Bộ lọc chỉ lọc bụi.
 Bộ lọc lọc bụi kết hợp khử mùi bằng than hoạt tính.

hình 1.9: Bộ lọc khơng khí.


11

hình 1.10: Bộ lọc gió kết hợp khử mùi.

1.3. Các bộ phận của hệ thống điều hồ khơng khí
1.3.1. Bộ sƣởi ấm
Người ta dùng một két sưởi để làm nóng khơng khí. Két sưởi lấy nước
làm mát động cơ đã được hâm nóng và dùng nhiệt này để làm nóng khơng khí
thổi vào trong xe. Khi động cơ khởi động, nhiệt độ nước làm mát còn thấp
nên két sưởi chưa làm việc.

hình 1.11: Bộ sưởi


12
1.3.2. Bộ làm mát khơng khí

hình 1.12: Hệ thống làm mát

Giàn lạnh được dùng để làm mát khơng khí trước khi đưa vào trong xe,
khi bật cơng tắc điều hồ khơng khí, máy nén bắt đầu làm việc và đẩy chất
làm lạnh (ga điều hoà) tới giàn lạnh. Giàn lạnh được làm mát nhờ chất làm
lạnh và sau đó nó làm mát khơng khí được thổi vào trong xe từ quạt giàn lạnh.
Việc làm nóng khơng khí phụ thuộc vào nhiệt độ nước làm mát động cơ
nhưng việc làm mát khơng khí là hồn tồn độc lập với nhiệt độ nước làm mát
động cơ.
1.3.3. Hút ẩm
Lượng hơi nước trong không khí tăng lên khi nhiệt độ khơng khí cao hơn
và giảm xuống khi nhiệt độ khơng khí giảm xuống. Khơng khí được làm mát
khi đi qua giàn lạnh. Nước trong khơng khí ngưng tụ và bám vào các cánh tản
nhiệt của giàn lạnh. Kết quả là độ ẩm trong xe bị giảm xuống. Nước dính vào

các cánh tản nhiệt đọng lại thành sương và được chứa trong khay xả nước.
Cuối cùng, nước này được tháo ra khỏi khay của xe bằng một vịi.
1.3.4. Điều khiển nhiệt độ
Điều hồ khơng khí trong ô tô điều khiển nhiệt độ bằng cách sử dụng cả
két sưởi và giàn lạnh hoặc bằng cách điều chỉnh vị trí cánh hồ trộn khơng khí
cũng như van nước. Cánh hồ trộn khơng khí và van nước phối hợp để chọn
ra nhiệt độ thích hợp từ các núm chọn nhiệt độ trên bảng điều khiển.


13

hình 1.13: Điều khiển nhiệt độ ra thấp

hình 1.14: Điều khiển nhiệt độ ra trung bình

hình 1.15: Điều khiển nhiệt độ ra cao


14
1.3.5. Điều khiển tuần hồn khơng khí
1.3.5.1. Thơng gió tự nhiên.

Việc lấy khơng khí bên ngồi đưa vào trong xe nhờ chênh áp được tạo ra
do chuyển động của xe được gọi là sự thơng gió tự nhiên. Sự phân bố áp suất
khơng khí trên bề mặt của xe khi nó chuyển động được chỉ ra trên hình vẽ,
một số nơi có áp suất dương, cịn một số nơi khác có áp suất âm. Như vậy cửa
hút được bố trí ở những nơi có áp suất dương (+) và cửa xả khí được bố trí ở
những nơi có áp suất âm (-).

hình 1.17: Thơng gió tự nhiên

hình 1.16: Thơng gió cưỡng bức

1.3.5.2. Thơng gió cƣỡng bức.

Trong các hệ thống thơng gió cưỡng bức, người ta sử dụng quạt điện hút
khơng khí đưa vào trong xe. Các cửa hút và cửa xả khơng khí được đặt ở cùng
vị trí như trong hệ thống thơng gió tự nhiên. Thơng thường, hệ thống thơng
gió này được dùng chung với các hệ thống thơng khí khác (hệ thống điều hồ
khơng khí, bộ sưởi ấm).


15
1.3.6. Lọc và làm sạch khơng khí
1.3.6.1. Bộ lọc khơng khí.

a. Chức năng:
-

Một bộ lọc được đặt ở

cửa hút của điều hồ khơng khí
để làm sạch khơng khí đưa vào
trong xe.

hình 1.18: Bộ lọc khơng khí

b. Thay thế:
-

Khi bộ lọc khơng khí bị tắc do bẩn sẽ rất khó đưa khơng khí vào

trong xe, điều này làm cho hiệu suất của điều hoà kém. Để ngăn ngừa
điều này xảy ra cần phải kiểm tra và thay thế bộ lọc không khí một cách
định kỳ. Chu kỳ để kiểm tra và thay thế bộ lọc khơng khí khác nhau tuỳ
theo kiểu xe và điều kiện làm việc, do đó phải có lịch bảo dưỡng xe.
c. Phân loại bộ lọc khơng khí
-

Có hai loại bộ lọc khơng khí: Một loại chỉ lọc bụi và loại kia cịn

có tác dụng khử mùi bằng than hoạt tính.
-

Bộ lọc khơng khí được lắp đặt ở phần lớn các xe ngày nay và bộ

lọc có thể được thay thế một cách dễ dàng.
1.3.6.2. Bộ làm sạch khơng khí.

a. Cơng dụng:
-

Bộ làm sạch khơng khí là một thiết bị dùng để loại bỏ khói thuốc

lá, bụi,.v.v. để làm sạch khơng khí trong xe.


16

b. Cấu tạo:

-

Bộ làm sạch khơng khí gồm có một quạt giàn lạnh, motor quạt

giàn lạnh, cảm biến khói, bộ khuyếch đại, điện trở và bầu lọc có cacbon
hoạt tính.

hình 1.19: Bộ làm sạch khơng khí

c.
-

Ngun lý hoạt động:
Bộ lọc khơng khí dùng một motor quạt để lấy khơng khí ở trong

xe và làm sạch khơng khí đồng thời khử mùi nhờ than hoạt tính trong bộ
lọc. Ngồi ra, một số xe có trang bị cảm biến khói để xác định khói
thuốc và tự động khởi động khi motor quạt giàn lạnh ở vị trí “HI” .


17

CHƢƠNG 2: TÌM HIỂU CHUNG VỀ HỆ THỐNG ĐIỀU HỊA Ô TÔ
2.1. Chu kỳ làm lạnh
2.1.1. Lý thuyết làm mát cơ bản
-

Trong một ngày nóng nực, chúng ta cảm thấy hơi lạnh sau khi

bơi. Đó là vì khi bay hơi, nước đã lấy nhiệt từ cơ thể của chúng ta.

Tương tự như vậy chúng ta cũng cảm thấy lạnh khi chúng ta bôi cồn vào
tay, cồn đã lấy nhiệt của chúng ta khi bay hơi. Chúng ta có thể làm cho
các vật lạnh đi bằng cách sử dụng các hiện tượng tự nhiên này: chất lỏng
bay hơi có thể lấy nhiệt từ các chất.

hình 2.1: Nước bay hơi lấy nhiệt

-

hình 2.2:Thí nghiệm về sự hấp thụ nhiệt

Quan sát thí nghiệm trên hình vẽ. Một bình có vịi được đặt trong

một hộp cách nhiệt tốt. Chất lỏng trong bình là chất có thể bốc hơi ngay
ở nhiệt độ khơng khí. Khi miệng vịi được mở chất lỏng trong bình sẽ
bay hơi. Khi đó nó hấp thụ nhiệt từ khơng khí nằm giữa bình và hộp.
Nhiệt này được truyền vào hơi của chất lỏng và bay ra ngoài. Ở thời
điểm này, nhiệt độ của khơng khí trong hộp sẽ thấp hơn so với nhiệt độ
của nó trước khi mở vịi.


18
2.1.2. Mơi chất (Ga điều hồ)
-

Mơi chất là chất trao đổi nhiệt khi nó tuần hồn. Nó nhận nhiệt

khi bay hơi và giải phóng nhiệt khi nó hố lỏng, tuỳ theo áp suất và nhiệt
độ mà mơi chất có thể ở trạng thái lỏng, hoặc khí.

hình 2.3: Đồ thị trạng thái tầng ozone.

-

hình 2.4: Chức năng của mơi chất

Mơi chất tên là CFC12 (R12) đã được sử dụng trong điều hồ ơ

tơ tới tận năm 1995. Tuy nhiên người ta phát hiện ra rằng CFC12 (R12)
có thể phá huỷ tầng ơ zơn khi nó bay vào tầng khơng khí. Việc phá huỷ
tầng ô zôn sẽ làm tăng lượng bức xạ tia cực tím từ mặt trời đến trái đất
gây ra bệnh ung thư da và huỷ hoại môi trường, đây là một vấn đề có
tính tồn cầu. Vì vậy khi cần phải thay thế hoặc sửa chữa các chi tiết của
điều hồ phải thu hồi lại mơi chất. Nếu mơi chất được phục hồi một cách
chính xác bằng máy phục hồi mơi chất thì mơi chất sẽ khơng giảm đi các
tính chất của nó khi tái sử dụng. Hiện nay mơi chất HFC 134a (R 134a)
khơng có các chất phá huỷ tầng ơ zơn và theo các nghiên cứu thì môi
chất này không gây hại cho sức khoẻ con người khi tiếp xúc với nó, mơi
chất này cũng khơng bắt lửa, hiện nay đang được sử dụng rất rộng rãi
trên các hệ thống làm lạnh. Hệ thống điều hoà được thiết kế để sử dụng