Tây tiến Phân tích 14 câu thơ đầu nói về hình ảnh người lính Tây Tiến gắn với thiên nhiên miền Tây Bắc

Tây Tiến- Quang Dũng
Dàn ý phân tích chi tiết 14 câu dầu

14 câu đầu thể hiện hình ảnh người lính Tây Tiến gắn liền với thiên nhiên miền Tây và
những chặng đường hành quân gian khổ.
● Luận điểm 1: Ký ức về núi rừng Tây Bắc và đoàn quân Tây Tiến
Mở đầu bài thơ, Quang Dũng đã tập trung khắc hoạ lại núi rừng Tây Bắc và đoàn quân Tây Tiến.
Điều đặc biệt là khung cảnh ấy hiện về trong ký ức của người lính trẻ:
“Sơng Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Qua hồi ức của tác giả, hình ảnh “Sơng Mã”, “Tây Tiến” giờ đây đều như trở thành những người thân
thương ruột thịt. Mà với nơi đây, Quang Dũng dành trọn vẹn tình cảm nhớ thương của mình. Cụm từ
“nhớ chơi vơi” gợi tả một nỗi nhớ rất lạ lùng. Đó là nỗi nhớ của những người lính đến từ phố thị xa
hoa, nỗi nhớ làm tim như chững lại, chới với, không có điểm dừng. Nỗi nhớ ấy, vừa nhẹ nhàng, lại
vừa mãnh liệt đến lạ. Dường như núi rừng Tây Bắc đã khắc sâu vào tâm hồn những người lính trẻ
biết bao điều. Đó là những kỷ niệm khơng bao giờ quên trong suốt cuộc đời, và hơn cả, đó cũng là
nỗi trống trải, lạc lõng, đậm nỗi nhớ và nỗi buồn man mác trong lòng thi sĩ Quang Dũng.
● Luận điểm 2: Hình ảnh núi rừng Tây Bắc và con đường hành quân gian khổ của những người
lính
Sau hai câu thơ đầu miêu tả nỗi nhớ, hình ảnh núi rừng Tây Bắc và con đường hành quân gian khổ
của những người lính được miêu tả rõ nét. Qua ngịi bút tài hoa của Quang Dũng, không gian hiện
lên đầy chất thơ:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi.
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
“Sài Khao”, “Mường Lát” đều là những địa danh gợi nhắc về địa bàn hoạt động của binh đồn Tây
Tiến. Nó càng làm nhân lên nỗi nhớ “chơi vơi” của tác giả với hình ảnh “sơng Mã” ở đầu. Thế nhưng

1


đến đây, không gian đã được mở rộng hơn, với nhiều chi tiết khơi gợi kỉ niệm hơn. Vùng núi Sài

Khao sương giăng kín lối, dường như chơn lấp đi hình ảnh “đồn qn mỏi” sau chặng đường dài.
Cùng với sự “mỏi” sau chặng hành quân, ngọn đuốc hoa bập bùng trong đêm tối đều là những kỉ
niệm khơi gợi và chứng minh nỗi nhớ vô cùng của tác giả. Quang Dũng đã sử dụng động từ “hoa về”
thay vì “hoa nở”, “đêm hơi” chứ không phải “đêm sương”. Cách kết hợp từ này gợi tả khơng gian
đầy trữ tình, huyền ảo, lung linh như khơng có thực. Giờ đây, nỗi nhớ của nhà thơ như dàn trải khắp
không gian rộng lớn. Mỗi nơi mà nơi bước chân người lính đã đi qua, họ đều dành những tình cảm
yêu thương đặc biệt, khiến chúng trở thành những kỷ niệm khắc sâu trong lịng mãi mãi khơng thể
qn.
Tiếp theo những vẫn thơ trữ tình, Quang Dũng lại sử dụng các câu thơ mạnh hơn, gợi lên sự hiểm
trở của núi rừng Tây Bắc. Qua đó cho thấy sự vất vả, khó khăn và những nỗ lực kiên cường của
người lính khi hành quân chiến đấu:
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời.”
Sử dụng câu thơ toàn thanh trắc, tác giả đã gợi ra một địa hình vô cùng hiểm trở. Cùng với các từ láy
“khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, cái vất vả, khổ cực lại càng được nhân lên. Thế nhưng vượt lên cái khó
khăn ấy, người lính vẫn ln mang một tâm hồn lãng mạn. Hình ảnh nhân hóa “súng ngửi trời” hiện
lên vơ cùng thú vị. Nó đã thể hiện một tâm hồn lãng mạn, hồn nhiên và rất đỗi hài hước của người
lính chiến trong hồn cảnh chiến đấu nhiều khó khăn, thiếu thốn.
Câu thơ “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” lại gợi ra vẻ đẹp của sự sống, sự thi vị lãng mạn giữa núi
rừng hoang vu. Sử dụng thanh bằng cùng hình ảnh “mưa xa khơi”, Quang Dũng gợi lên sự bình n,
ấm áp. Đây chính là chốn dừng chân cho người lính sau những ngày hành quân vất vả, khổ cực.
●

Luận điểm 3: Hình ảnh người lính và kỉ niệm tình quân dân

Sau những vần thơ tả cảnh, Quang Dũng viết lên những câu thơ đặc tả người lính, ám ảnh và khắc
sâu vào tâm trí độc giả:

2

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời.”
Chỉ với hai câu thơ, tác giả đã lột tả được cái khắc nghiệt của chiến tranh, và cũng trân trọng sự hy
sinh cao cả của người lính chiến. Họ đã ra đi, trong tư thế hiên ngang, oai hùng, sẵn sàng xả thân vì
Tổ quốc. Chỉ là “bỏ quên đời” thôi, ra đi thanh thản, nhẹ nhàng, “khơng bước nữa”, chứ khơng hề
nuối tiếc điều gì. Họ đã chiến đấu và hy sinh trong tư thế ngẩng cao của nòng súng, rồi trở về với đất
Mẹ thiêng liêng lại rất đỗi bình thản.
Chứng kiến những người đồng đội chiến đấu, rồi ngã xuống, Quang Dũng không khỏi xót xa. Ơng
thương cảm nhưng cũng khâm phục tinh thần hi sinh của những con người dũng cảm ấy:
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”
Câu thơ đặc tả vẻ oai linh, hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc với kết cấu thơ tân kỳ và các động từ mạnh
“gầm”, “trêu”,… đã làm nổi bật sự nguy hiểm tột độ. Đó là cái nguy hiểm ln rình rập nơi rừng
thiêng nước độc của ác thú, của thiên nhiên với thác xối, núi nhọn. Để rồi cuối cùng, nhà thơ như
bừng tỉnh khỏi những kỉ niệm của mình. Những hồi ức đó, ngỡ như đang được sống lại, thì vỡ vụn
với nỗi nhớ da diết, nồng nàn “cơm lên khói” “thơm nếp xơi”. Tình quân dân tha thiết, ấm nồng với
hương lửa, nắm xôi, những ngày cịn chiến đấu cứ ám ảnh mãi khơng thơi. Sau tất cả, con người và
tình cảm qn dân ln là nỗi nhớ đọng lại nơi người lính, là chút nương tựa của tâm hồn họ mỗi khi
mỏi mệt, gian nan.
Kết bài Chỉ với 14 câu thơ, Quang Dũng đã khắc hoạ được thiên nhiên Tây Bắc với đầy đủ sắc thái
khác nhau. Từ đó làm nổi bật hình tượng người lính Tây Tiến nói riêng và những người lính trẻ nói
chung. Họ sẵn sàng từ bỏ ánh đèn phố thị, buông bút nơi giảng đường để cầm súng chiến đấu. Dù
khó khăn, gian khổ chất chồng thì sự quyết tâm, tinh thần lạc quan và tâm hồn mơ mộng vẫn không

3

hề vơi bớt.

4