Đánh giá hiệu quả sản xuất của gà bố mẹ sasso tại trại công ty mavin

TRƯỜNG ĐẠI HỌC H NG VƯ NG
KHOA NÔNG – LÂM – NGƢ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Tên đề tài:

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CỦA GÀ BỐ MẸ SASSO
TẠI TRẠI CỦA CÔNG TY MAVIN

Ngành: Thú Y

Người hướng dẫn : Th.S Hoàng Thị Hồng Nhung
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thanh Nga
Khóa học

: 2016 – 2021

Phú Thọ, 2021


i
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập lý thuyết tại trường, thực tập tốt nghiệp là
khoảng thời gian rất cần thiết với mỗi sinh viên. Đây là khoảng thời gian để cho
tất cả sinh viên có cơ hội đem những kiến thức đã tiếp thu được trên ghế nhà
trường ứng dụng vào thực tiễn sản xuất. Sau thời gian tiến hành nghiên cứu nay
tơi đã hồn thành bản khóa luận tốt nghiệp. Để hồn thành được bản khóa luận
này ngồi sự nỗ lực của bản thân, tơi ln nhận được sự giúp đỡ chu đáo, tận tình
của các cơ quan, các cấp lãnh đạo và các cá nhân. Để đáp lại tình cảm đó, qua đây
tơi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc và kính trọng tới tất cả các tập thể, cá nhân đã
tạo điều kiện giúp đỡ tơi trong suốt q trình nghiên cứu.

Trước tiên, tơi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ
nhiệm Khoa Nông Lâm Ngư cùng tập thể các thầy cô giáo trong khoa, Ban lãnh
đạo và đơn vị hành chính nhân sự Cơng Ty Mavin . Tơi cũng xin gửi lời cảm ơn
tới Chú Th.S Vũ Quang Hợp, Anh Kỹ Thuật Trưởng Ngơ Quyết Chiến đã tận
tình giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực tập tại trại. Đặc biệt tôi xin chân thành
cảm ơn sự quan tâm, chỉ bảo và giúp đỡ tận tình cơ giáo Th.S Hồng Thị Hồng
Nhung trong suốt q trình nghiên cứu để hồn thành bản khóa luận tốt nghiệp
này.
Cuối cùng tơi xin trân trọng gửi tới các Thầy giáo, Cô giáo trong hội đồng
chấm báo cáo lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất.
Xin chân thành cảm ơn!
Việt Trì, ngày 21 tháng 05 năm 2021
Sinh viên

Nguyễn Thanh Nga


ii
MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
1.1.Đặt vấn đề........................................................................................................ 1
1.2. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 2
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn........................................................................ 2
1.3.1. Ý nghĩa khoa học......................................................................................... 2
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn ......................................................................................... 2
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................... 3
2.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu các tính trạng sản xuất của gia cầm .... 3
2.2.Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu khả năng sinh sản ở gia cầm ................ 5
2.3.Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ................................................. 9
2.4. Hiệu quả sử dụng thức ăn............................................................................. 13

2.5 Giống gà Sasso .............................................................................................. 14
2.6. Sức sống và khả năng kháng bệnh của gia cầm ........................................... 17
2.7.Một số bệnh thường gặp ở gà bố mẹ Sasso................................................... 18
2.7.1. Bệnh ORT. ................................................................................................ 18
2.7.2. Bệnh viêm đường hô hấp mãn tính (CRD) ............................................... 19
2.7.3. Bệnh viêm ruột hoại tử .............................................................................. 23
2.8. Tình hình nghiên cứu trong nước và ngồi nước ......................................... 25
2.8.1. Tình hình nghiên cứu trong nước. ............................................................. 25
2.8.2. Tình hình nghiên cứu ngồi nước. ............................................................ 27
PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯ NG PHÁP ............................. 29
NGHIÊN CỨU .................................................................................................... 29
3.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................... 29
3.2. Địa điểm nghiên cứu .................................................................................... 29
3.3. Nội dung nghiên cứu. ................................................................................... 29
3.4.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm. ................................................................. 29
3.4.2.Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi ........................................................ 33
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu......................................................................... 36
PHẦN 4 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................. 37


iii
4.1. Tỷ lệ nuôi sống của gà bố mẹ...................................................................... 37
4.2. Khả năng sản xuất trứng của gà bố mẹ qua các tuần tuổi tại trại. ............... 39
4.2.1. Tuổi thành thục sinh dục ........................................................................... 39
4.2.2. Tỷ lệ đẻ ...................................................................................................... 40
4.2.3. Năng suất trứng ......................................................................................... 42
4.3. Tiêu tốn thức ăn cho 10 quả trứng và 10 trứng giống.................................. 44
4.4. Tình hình nhiễm một số bệnh gà Sasso và đề xuất biện pháp phòng, điều trị
............................................................................................................................. 45
4.4.1. Một số bệnh thường gặp trên gà Sasso giai đoạn 19-32 tuần tuổi. ........... 45

4.4.2. Phác đồ điều trị bệnh trên đàn gà Sasso. ................................................... 49
PHẦN 5: KẾT LUẬN,TỒN TẠI,KIẾN NGHỊ .................................................. 50
5.1. Kết luận ........................................................................................................ 50
5.2. Đề nghị ......................................................................................................... 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 51


iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
cs

Cộng sự

CRD

Chonic Respiratory Disease

FCA

Tiêu tốn thức ăn

g

gram

HQSD

Hiệu quả sử dụng thức ăn

Kg

Ki lô gam

KP

Khẩu phần

NST

Năng suất trứng

Nxb

Nhà xuất bản

ORT

Ornithobacterium rhinotracheale

SA31

Giống gà Sasso số 31

TC

Tiêu chuẩn

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

Th.S

Thạc sỹ

TL

Tỷ lệ

TT

Thể trọng

TTTA

Tiêu tốn thức ăn


v
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Chẩn đoán phân biệt bệnh CRD với bệnh ORT ................................. 23
Bảng 3. 1.Sơ đồ khảo nghiệm ............................................................................. 29
Bảng 3. 2.Chế độ dinh dưỡng 19-32 tuần tuổi cho gà SA31A của công ty ........ 30
Bảng 3. 3.Chương trình chiếu sáng cho đàn gà bố mẹ Sasso ............................. 31
Bảng 3.4. Chương trình sử dụng vaccine phịng bệnh cho đàn gà SA31A ........ 31
Bảng 3. 5. Phác đồ điều trị một số bệnh trên gà Sasso ....................................... 32
Bảng 4. 1.Tỷ lệ ni sống của đàn gà thí nghiệm từ tuần 19 đến tuần 32(%) .... 37
Bảng 4.2.Tuổi thành thục sinh dục của gà mái đẻ .............................................. 39
Bảng 4. 3. Tỷ lệ đẻ và tỷ lệ trứng giống đàn gà Sasso tuần tuổi 19- 32(%) ....... 41
Bảng 4.4. Năng suất trứng của đàn gà Sasso từ tuần 19 đến tuần 32 ................. 43

Bảng 4. 5. Tiêu tốn thức ăn cho 10 quả trứng và 10 trứng giống ....................... 44
Bảng 4.6. Tỷ lệ mắc bệnh của gà Sasso từ 19-32 tuần tuổi ................................ 46
Bảng 4.7. Triệu chứng lâm sàng của gà mắc bệnh ............................................. 47
Bảng 4. 8. Bệnh tích của gà mắc bệnh ................................................................ 48
Bảng 4.9.Phác đồ điều trị bệnh cho gà Sasso...................................................... 49


vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1.Tỷ lệ nuôi sống của đàn gà thí nghiệm từ tuần tuổi 19 - 32(%) ......... 38
Biểu đồ 2.Tỷ lệ đẻ của đàn gà thí nghiệm tuần tuổi 19- 32(%) .......................... 42


1
PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1.1.Đặt vấn đề.
Trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, ngành chăn ni gia cầm
hiện nay đã và đang phát triển mạnh, chiếm vị trí quan trọng trong tổng giá trị
sản xuất của ngành chăn nuôi nước ta. Ngành chăn nuôi gia cầm trong 10 năm
qua đạt được những thành tựu đáng khích lệ tổng đàn gia cầm từ 100 triệu con
đến nay đã đạt gần 467 triệu con, tỷ trọng chăn nuôi gia cầm năm 2019 (25,3%)
tăng mạnh so với năm 2018 (20,6%). Quy mô đàn gia cầm của cả nước những
năm vừa qua liên tục tăng; tổng đàn gia cầm tăng trưởng trên 5%/năm đến năm
2018 đạt 408,970 triệu con, trong đó gà đạt 316,916 triệu con, thủy cầm đạt
92,054 triệu con. Tính đến hết tháng 12/2019, tổng đàn gia cầm của cả nước đạt
467 triệu con, tăng 14,2% so cùng thời điểm năm 2018.Chăn ni gia cầm ngày
càng có vị trí quan trọng trong việc cung cấp thực phầm cho con người, năm
2019 sản lượng trứng đạt trên 13 tỷ quả, sản lượng thịt đạt trên 1,2 triệu tấn. Để
đáp ứng nhu cầu con người, việc tăng sản lượng ngoài áp dụng tiến bộ khoa học
kĩ thuật vào chọn giống, dinh dưỡng, phịng trị bệnh thì việc đưa các giống gà

mới có năng suất, chất lượng thịt cao vào nuôi là điều không thể thiếu.
Hiện nay, các giống gà thả vườn địa phương như: Ri, Mía, Hồ, Đơng
Tảo...đang được ni có những ưu điểm nổi bật như chất lượng thịt thơm ngon
và thích nghi tốt với điều kiện mơi trường. Tuy nhiên, các giống gà này có khả
năng tăng trọng, khả năng sinh sản thấp do đó hiệu quả kinh tế chăn nuôi chưa
cao. Nhằm đáp ứng nhu cầu về con giống, nước ta đã nhập nhiều giống gà nổi
tiếng như gà Sasso,Tam Hồng, Kabir... Giống gà Sasso có những ưu điểm như
năng suất cao, chất lượng thịt tốt và thích nghi được với môi trường chăn nuôi
tại Việt Nam. Nuôi nhốt 70 - 80 ngày, con mái đạt 1,5 - l,8 kg, con trống đạt 1,72,2 kg. Mỗi năm gà mái có thể cho 145 - 165 quả trứng, FCR 2,8 – 3 kg. Khả
năng nuôi sống 23 - 66 tháng tuổi: 92%. Sản lượng trứng/ 10 tháng đẻ: 159 quả/
mái, sản lượng trứng giống/ mái: 152 quả/ mái.
Công ty Mavin là một cơng ty lớn có uy tín về sản xuất con giống với
mục tiêu tạo ra giống gà độc quyền có năng suất tốt nhất thị trường và đã đạt


2
được nhiều thành tựu nổi bật như giống gà Sasso SA31A trọng lượng sống ở 24
tuần: 2003g, số lượng trứng ở 66 tuần: 234 quả, tổng mức tiêu thụ từ 0-65 tuần:
48kg.Nguồn con giống Công ty Mavin dần khẳng định vị thế trên thị
trường.Hơn nữa,chăn nuôi của Công ty áp dụng quy trình và kỹ thuật chăn ni
tiên tiến nên đã có hiệu quả chăn ni gà rất tốt.
Xuất phát từ những vấn đề trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá
hiệu quả sản xuất của gà bố mẹ Sasso tại trại Cơng ty Mavin ”
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá khả năng sản xuất của gà bố mẹ Sasso tại trại nghiên cứu
- Đánh giá được tình hình nhiễm 1 số bệnh thường gặp trên đàn gà
- Đánh giá hiệu quả điều trị 1 số bệnh
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
Đóng góp số liệu khoa học về khả năng sản xuất của gà Sasso bố mẹ được

chọn tạo tại Việt Nam làm cơ sở để xây dựng các tiêu chuẩn định mức kinh tế
kỹ thuật cho bộ giống gà này.
Kết quả của đề tài là tài liệu tham khảo có giá trị phục vụ công tác nghiên
cứu và sản xuất.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả của đề tài là cơ sở tin cậy đánh giá hiệu quả sản xuất của gà bố
mẹ Sasso trong thực tiễn sản xuất.


3
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu các tính trạng sản xuất của gia cầm
Khi nghiên cứu các tính trạng sản xuất của gia cầm, các nhà khoa học không
những nghiên cứu về đặc điểm di truyền mà còn nghiên cứu đến các yếu tố
ngoại cảnh tác động lên tính trạng đó. Bản chất di truyền các tính trạng sản xuất:
Theo quan điểm di truyền học thì hầu hết các tính trạng về năng suất của gia
cầm như: Sinh trưởng, sinh sản, cho lơng, cho trứng, cho thịt... phần lớn đều là
các tính trạng số lượng (Quantitative Character) và do các gen nằm trên cùng
nhiễm sắc thể (NST) quy định.
Phần lớn sự thay đổi trong q trình tiến hố của sinh vật cũng là sự thay đổi
của các tính trạng số lượng. Tính trạng số lượng là những tính trạng mà ở đó sự
sai khác nhau về mức độ giữa các cá thể rõ nét hơn là sự sai khác về chủng loại.
Sự sai khác nhau này chính là nguồn vật liệu cho chọn lọc tự nhiên cũng như
chọn lọc nhân tạo. Các tính trạng số lượng được quy định bởi nhiều gen, các gen
điều khiển tính trạng số lượng phải có mơi trường phù hợp mới được biểu hiện
hoàn toàn.
Theo Nguyễn Văn Thiện, 1995 thì giá trị đo lường của tính trạng số lượng
trên một cá thể được gọi là giá trị kiểu hình (Phenotypic value) của cá thể đó.
Các giá trị có liên quan tới kiểu gen là giá trị kiểu gen (Genotypic value) và giá
trị có liên hệ với mơi trường là sai lệch môi trường (Environmental deviation).

Như vậy kiểu gen quy định một giá trị nào đó của kiểu hình và mơi trường gây
ra một sự sai lệch với giá trị kiểu gen theo hướng này hoặc hướng khác. Quan hệ
đó được biểu thị như sau:
P=G+E
Trong đó: P: Là giá trị kiểu hình
G: Là giá trị kiểu gen
E: Là sai lệch mơi trường
Tuy nhiên khác với tính trạng chất lượng, giá trị kiểu gen của tính trạng số
lượng do nhiều gen nhỏ (Minorgene) cấu tạo thành. Đó là hiệu ứng riêng biệt
của từng gen thì rất nhỏ, nhưng tập hợp nhiều gen nhỏ sẽ có ảnh hưởng rõ rệt


4
đến tính trạng nghiên cứu. Hiện tượng này gọi là hiện tượng đa gen (Polygene)
gồm các thành phần: Cộng gộp, trội và tương tác gen, nên được biểu thị theo
công thức sau:
G=A+D+I
Trong đó: G: Là giá trị kiểu gen
A: Là giá trị cộng gộp (Additive value)
D: Là giá trị sai lệch trội (Dominance deviation)
I : Là giá trị sai lệch tương tác (Interaction deviation)
Trong đó giá trị cộng gộp (A) là do giá trị giống quy định, là thành phần
quan trọng nhất của kiểu gen vì nó ổn định, có thể xác định được và di truyền lại
cho thế hệ sau, có ý nghĩa trong chọn dịng thuần, là cơ sở cho việc chọn giống.
Hai thành phần sai lệch trội (D) và tương tác gen (I) cùng có vai trị quan trọng, là
giá trị giống đặc biệt chỉ có thể xác định được thông qua con đường thực nghiệm.
D và I không di truyền được và phụ thuộc vào vị trí và sự tương tác giữa các gen.
Chúng là cơ sở của việc lai giống. Đồng thời tính trạng số lượng cũng chịu ảnh
hưởng của môi trường chung và môi trường riêng:
- Sai lệch môi trường chung (General environmental) (Eg) là sai lệch do

các yếu tố tác động lên toàn bộ các cá thể trong nhóm vật ni. Loại này có
tính chất thường xun và khơng cục bộ như: Thức ăn, khí hậu... Do vậy đó là
sai lệch giữa các nhóm, giữa các cá thể và giữa các phần khác nhau trên một cơ
thể.
- Sai lệch môi trường riêng (Environmental deviation) (Es) là các sai lệch do
các yếu tố môi trường tác động riêng rẽ lên từng nhóm cá thể vật ni hoặc một
giai đoạn nào đó trong đời một con vật hay các phần khác nhau của con vật.
Loại yếu tố này có tính chất khơng thường xun và cục bộ như các thay đổi về
thức ăn, khí hậu, trạng thái sinh lý... gây ra. Như vậy, quan hệ của kiểu hình (P),
kiểu gen (G) và mơi trường (E) của một cá thể biểu thị như sau:
P = A + D + I + Eg + Es
Trong đó: P: Là giá trị kiểu hình (phenotyp Value)
A: Là giá trị cộng gộp (Additive Value)


5
D: Là giá trị sai lệch trội (Dominance Value)
I: Là sai lệch tương tác hay sai lệch át gen (Epistatic deviation)
Eg: Là sai lệch môi trường chung (General enviromental diviation)
Es: Là sai lệch môi trường riêng (Special enviromental diviation)
Như vậy, năng suất giống vật nuôi phụ thuộc vào các yếu tố di truyền và
ngoại cảnh. Vật nuôi nhận được khả năng di truyền từ bố mẹ, nhưng sự thể hiện
khả năng đó ở kiểu hình lại phụ thuộc vào ngoại cảnh mơi trường sống (như chế
độ chăm sóc, ni dưỡng, quản lý…). Đây là cơ sở để tạo lập một điều kiện
ngoại cảnh thích hợp nhằm củng cố phát huy tối đa khả năng di truyền của các
giống vật nuôi, đặc biệt là gia cầm.
Do đó để đạt được năng suất, chất lượng cao trong chăn ni (giá trị kiểu
hình như mong muốn) chúng ta cần phải có giống tốt và tạo ra mơi trường thích
hợp để phát huy hết tiềm năng của giống. Trong đề tài này, chúng tôi sẽ nghiên
cứu ảnh hưởng của môi trường (E) đến giá trị kiểu hình, từ đó tìm ra mức độ ảnh

hưởng cũng như tạo ra mơi trường thích hợp để tiềm năng của giống (G) được
thể hiện ra giá trị kiểu hình (P) có lợi cho người chăn ni.
2.2.Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu khả năng sinh sản ở gia cầm
Khả năng sinh sản của gia cầm được thể hiện bởi các chỉ tiêu về sản
lượng, khối lượng, hình dạng, chất lượng trứng, khả năng thụ tinh và ấp nở. Đối
với các giống gia cầm khác nhau, khả năng sinh sản cũng rất khác nhau.
- Sản lượng trứng: Sản lượng trứng là lượng trứng mà gia cầm mái đẻ ra
trong một vòng đời, phụ thuộc vào tuổi thành thục, cường độ đẻ trứng, tần
số thể hiện bản năng đòi ấp, thời gian nghỉ đẻ và thời gian đẻ kéo dài. Theo
Bandsch và Bilchel (1978), sản lượng trứng được tính trong 365 ngày kể từ
khi đẻ quả trứng đầu tiên.
Cường độ đẻ trứng là sức đẻ trứng trong một thời gian ngắn, có liên quan
chặt với sức đẻ trứng trong cả năm của gia cầm. Sự xuất hiện bản năng đòi ấp
phụ thuộc vào yếu tố di truyền, thể hiện ở các giống khác nhau với những mức
độ khác nhau. Sự khác nhau đó thể hiện ở thời điểm ấp và thời gian ấp kéo dài.
Phần lớn các dòng gà ham ấp đều có sức đẻ trứng kém.


6
Thời gian nghỉ đẻ của gia cầm giữa các chu kỳ đẻ trứng ảnh hưởng trực
tiếp tới sản lượng trứng. Yếu tố này bị ảnh hưởng bởi tính mùa vụ, sự thay đổi
thức ăn, di chuyển, ... Thời gian đẻ kéo dài được tính theo thời gian đẻ trứng
năm đầu, bắt đầu từ khi đẻ quả trứng đầu tiên tới khi thay lơng hồn tồn. Giữa
thời gian đẻ trứng kéo dài với sự thành thục có tương quan nghịch rõ rệt, với sức
đẻ trứng có tương quan dương rất cao (Brandsch, Biichel, 1998).Tương quan
giữa sản lượng trứng 3 tháng đẻ đầu với sản lượng trứng cả năm rất chặt, r = 0,7
- 0,9 (Hutt, 1946)
- Năng suất trứng: Năng suất trứng là số trứng một gia cầm mái sinh ra
trong một đơn vị thời gian. Đối với gia cầm đẻ trứng, đây là chỉ tiêu năng suất
quan trọng nhất, phản ánh trạng thái sinh lý và khả năng hoạt động của hệ sinh

dục. Năng suất trứng phụ thuộc nhiều vào giống, đặc điểm của cá thể, hướng sản
xuất, mùa vụ và dinh dưỡng ...
Năng suất trứng có hệ số di truyền không cao, nhưng lại dao động lớn h2 =
0,12 - 0,3 (Nguyễn Văn Thiện, 1995). Theo Hutt (1978), hệ số di truyền năng suất
trứng của gà Leghorn là 0,09 - 0,22, gà Plymouth là 0,25 - 0,41.
Năng suất trứng của gà Đông Tảo/36 tuần đẻ đạt 67,71 quả/ mái (Nguyễn
Đăng Vang và CS, 1999). Gà Tam Hồng dịng 882 có năng suất trứng 130,62 146,4 quả/ mái/ năm (Trần Công Xuân và cs, 1999). Phùng Đức Tiến và cs
nghiên cứu trên gà Ai Cập, công bố năng suất trứng từ 22 - 64 tuần đạt 158,4
quả/ mái.
Gà hướng trứng thường có năng suất trứng rất cao, Nguyễn Huy Đạt
và CS (1996), cho biết gà Moravia và gà Goldline - 54 thương phẩm cho
năng suất trứng/ mái/ năm đạt tương ứng 242 và 259 - 265 quả.
Giữa các dòng trong một giống, dịng trống có năng suất trứng cao hơn
dịng mái, Bùi Quang Tiến và cs (1999), nghiên cứu trên gà Ross - 208 cho
biết năng suất trứng/ 9 tháng đẻ của dòng trống đạt 106,39 quả dòng mái đạt
151,08 quả.
- Khối lượng trứng: của gia cầm thuộc nhóm tính trạng số lượng chịu ảnh
hưởng của nhiều gen, đặc biệt là gen liên kết với giới tính. Khối lượng trứng của


7
gia cầm tăng nhanh trong giai đoạn đẻ đầu sau đó chậm lại và ổn định khi tuổi
gia cầm càng cao.
- Chất lượng trứng: Được thể hiện qua các yếu tố hình thái,độ dày vỏ
trứng,chất lượng lịng đỏ.Hình thái của trứng: trứng gia cầm thường có hình
oval, hoặc hình e-lip một đầu lớn và một đầu nhỏ. Hình dạng trứng thường mang
đặc điểm của từng cá thể. Chỉ số hình thái của trứng có ý nghĩa kinh tế trong vận
chuyển, đóng gói. Trứng càng dài càng dễ vỡ.
Chỉ số hình thái có ý nghĩa quan trọng khơng chỉ trong việc đóng gói, vận
chuyển mà cịn liên quan đến tỷ lệ ấp nở của trứng gia cầm. Những trứng quá

dài hoặc quá tròn đều cho tỷ lệ ấp nở kém.
Độ dày vỏ trứng: Vỏ trứng có tác dụng làm lớp vỏ bảo vệ bên ngoài và
lớp vỏ này được chia làm hai tầng: tầng trên cùng xốp, tầng dưới cứng và có
rất nhiều lỗ khí. Lỗ khí có tác dụng giúp cho hoạt động hô hấp của phôi.
Chiều rộng của mỗi lỗ khí biến động từ 6-42 micro và trung bình là 20
micro. Độ rộng của của các lỗ khí một mặt ảnh hưởng đến độ chịu lực của
vỏ trứng (lỗ khí nhỏ thì độ chịu lực lớn và ngược lại), mặt khác chúng cũng
ảnh hưởng đến tỷ lệ nở ( lỗ khí to từ 36-42 micro thì sự bốc hơi nước nhanh,
làm giảm khả năng hô hấp của phôi). Độ dày vỏ có tương quan dương đối
với độ bền vỏ và có ảnh hưởng đến tỷ lệ ấp nở. Thường những trứng có vỏ
quá dày hoặc quá mỏng đều có tỷ lệ nở kém. Vỏ trứng quá dày hạn chế sự
bốc hơi nước, cản trở quá trình phát triển của phơi, gia cầm con khó đạp vỡ
vỏ khi nở. Nếu vỏ trứng quá mỏng làm bay hơi nước nhanh, khối lượng
trứng giảm nhanh, dễ chết phôi, sát vỏ, nở yếu và tỷ lệ chết cao. Độ dày lý
tưởng của vỏ trứng là 0,26-0,34 mm.
Chất lượng lòng đỏ: Tỷ lệ lòng đỏ chiếm 30-33% khối lượng trứng và có
đường kính khoảng 30- 35mm. Để đánh giá chất lượng lòng đỏ người ta dùng
chỉ số lòng đỏ. Chỉ số này được xác định bằng tỷ lệ giữa chiều cao lòng đỏ so
với đường kính của nó. Cùng với chỉ tiêu về chỉ số lịng đỏ thì màu sắc lịng đỏ
cũng là một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng trứng gia cầm. Màu sắc
của lòng đỏ phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng thức ăn. Màu vàng của lòng đỏ


8
là do hỗn hợp của lipit là xantophil tạo nên. Hàm lượng xantophil phụ thuộc vào
khẩu phần ăn. Các loại xantophil khác nhau tạo nên các màu vàng khác nhau:
lutein cho màu vàng chanh, zeaxanthin cho màu vàng đậm.
Chỉ số lòng trắng đặc: là tỷ lệ giữa chiều cao lòng trắng đặc và đường kính
trung bình của lịng trắng, tính theo cơng thức sau:
Chiều cao lịng trắng đặc

Chỉ số lịng trắng đặc

=

x 100
Trung bình đường kính lịng trắng

Đơn vị Haugh: xác định thông qua khối lượng trứng và chiều cao lịng trắng
đặc:
HU = 100 log (H+7,57-1,7.W0,37)
Trong đó: HU là đơn vị Haugh
H là chiều cao lòng trắng đặc (mm)
W là khối lượng trứng
Đơn vị Haugh càng cao thì chất lượng trứng càng tốt, thực tế những quả
trứng chênh lệch nhau 8 đơn vị Haugh thì coi như có chất lượng tương tự.
- Tuổi thành thục sinh dục
Tuổi thành thục sinh dục là tuổi bắt đầu hoạt động sinh dục và có khả
năng tham gia q trình sinh sản. Ở gà mái tuổi thành thục sinh dục là tuổi đẻ quả
trứng đầu tiên đối với từng cá thể hoặc lúc tỷ lệ đẻ đạt 5% đối với mỗi đàn (quần
thể) gà (Pingel và CS, 1980) (dẫn theo Trần Thị Mai Phương, 2004).
Tuổi thành thục về tính chịu ảnh hưởng của giống và mơi trường. Các
giống khác nhau thì tuổi thành thục về tính cũng khác nhau. Pingel và CS (1980)
(dẫn theo Trần Thị Mai Phương, 2004) cho rằng, tuổi thành thục sinh dục của gà
khoảng 170 - 180 ngày, biến động trong khoảng 15 - 20 ngày. Tuổi đẻ quá trứng
đầu của gà Ri 135 - 144 ngày (Nguyễn Văn Thạch, 1996), gà Đơng Tảo 157
ngày (Phạm Thị Hồ, 2004).
Tuổi đẻ sớm hay muộn liên quan chặt chẽ đến khối lượng cơ thể ở một
thời điểm nhất định. Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thành thục sinh dục sớm là
ngày, tháng nở của gà con (độ dài của ngày chiếu sáng), khoảng thời gian

9
chiếu sáng tự nhiên hay nhân tạo, cũng như khối lượng cơ thể. Sự biến động
trong tuổi thành thục sinh dục có thể cịn do các yếu tố khác có ảnh hưởng
đến sinh trưởng và phát triển như chăm sóc, quản lý, thú y hay khẩu phần ăn
cũng có ảnh hưởng mạnh đến chỉ tiêu này (Jonhanson, 1972).
2.3.Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh sản
Sức sản xuất trứng là đặc điểm phức tạp và biến động, nó chịu ảnh hưởng
bởi tổng hợp các yếu tố bên trong và bên ngồi.
- Giống, dịng: Ảnh hưởng đến sức sản xuất một cách trực tiếp. Cụ thể giống
Leghorn trung bình có sản lượng 250 - 270 trứng/năm. Về sản lượng trứng,
những dòng chọn lọc kỹ thường đạt chỉ tiêu cao hơn những dòng chưa được
chọn lọc kỹ khoảng 15 % - 30 % về sản lượng.
- Tuổi gia cầm: Có liên quan chặt chẽ tới sự đẻ trứng của nó. Như một quy
luật, ở gà sản lượng trứng giảm dần theo tuổi, trung bình năm thứ hai giảm 15
% - 20 % so với năm thứ nhất, cịn ở vịt thì ngược lại, năm thứ hai có sản lượng
trứng cao hơn năm thứ nhất 9 % - 15 %.
- Tuổi thành thục sinh dục: Liên quan đến sức đẻ trứng của gia cầm, nó là
đặc điểm di truyền cá thể. Sản lượng trứng của 3 - 4 tháng đầu tiên tương quan
thuận với sản lượng trứng cả năm.
- Ảnh hưởng của nhiệt độ: Gà con ở giai đoạn còn nhỏ (30 ngày tuổi đầu) cơ
quan điều khiển nhiệt chưa hoàn chỉnh, cho nên yêu cầu về nhiệt độ tương đối
cao. Nó rất nhạy cảm với tác động của điều kiện khí hậu thay đổi. Những ngày
đầu tiên thân nhiệt của gà con mới nở không ổn định và phụ thuộc vào nhiệt độ
chuồng ni. Vì thế nhiệt độ chuồng ni trong giai đoạn đầu của gà cần phải
quan tâm giữ ấm, nếu nhiệt độ quá thấp gà con sẽ tụ đống lại, không ăn, gà sinh
trưởng kém hoặc chết do tụ đống dẫm đạp lên nhau. Song ở các giai đoạn sau
nếu nhiệt độ mơi trường q cao thì sẽ hạn chế việc sử dụng thức ăn, gà uống
nhiều nước, bài tiết phân lỏng, hạn chế khả năng sinh trưởng và gà dễ mắc bệnh
các đường tiêu hố.

Gia cầm có thân nhiệt tương đối ổn định, sự ổn định này là do chúng có sự
điều hồ nhiệt hồn chỉnh, trong đó hệ thần kinh đóng vai trị quan trọng. Nhiệt


10
độ của các cơ quan bên trong và của não ln thay đổi, nó cao hơn nhiệt độ
trung bình của thân, nhiệt độ của da thấp hơn và có thể bị thay đổi, thân nhiệt
của gia cầm trung bình 40 - 42

. Nhiệt độ của cơ thể dao động do các yếu tố

nuôi dưỡng, tuổi, giống gia cầm, thời gian trong ngày cũng như mức độ hoạt
động của gà. Sự ổn định tương đối nhiệt độ của cơ thể gia cầm (đẳng nhiệt)
được giữ lại chỉ trong điều kiện cân bằng giữa sự tạo nhiệt và sự mất nhiệt.
Điều này đạt được nhờ sự điều hồ hố học (thơng qua q trình trao đổi chất)
và điều hồ lý học (sự thay đổi nào về nhiệt độ của môi trường đều ảnh hưởng
đến cơ chế điều tiết nhiệt ở gia cầm và nó ảnh hưởng đến q trình sinh trưởng
và phát dục của chúng).
Ảnh hưởng của yếu tố nhiệt độ là những tác động của nó liên quan đến việc
tiêu thụ thức ăn, ngồi ra cịn làm tăng hoạt động sinh lý của hệ tuần hồn, hơ
hấp gây stress mạnh. Nhiệt độ thích hợp nhất cho gà là 15

đến 25

. Những

thay đổi nhiệt độ trên và dưới ngưỡng này đều có thể gây stress và ảnh hưởng
đến khả năng sinh trưởng và phát triển của gà.
Liên quan mật thiết đến sản lượng trứng. Ở điều kiện nước ta nhiệt độ chăn
nuôi thích hợp với gia cầm đẻ trứng là 14 – 22 oC. Nếu nhiệt độ trên giới hạn

cao sẽ thải nhiệt nhiều qua hô hấp và nếu dưới giới hạn thấp sẽ gia cầm phải huy
động năng lượng chống rét.
- Ảnh hưởng của độ ẩm khơng khí
Ẩm độ cũng là một tác nhân ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của gia
cầm. Trong mọi điều kiện của thời tiết, nếu ẩm độ khơng khí cao đều bất lợi cho
gia súc, gia cầm, bởi vì nhiệt độ thấp mà ẩm độ cao làm tăng khả năng dẫn nhiệt,
gà con dễ mất nhiệt gây cảm lạnh và ngược lại nhiệt độ cao, ẩm độ cao làm cơ
thể gia cầm thải nhiệt khó khăn và dẫn đến cảm nóng. Nhiệt độ và ẩm độ là hai
yếu tố luôn thay đổi theo mùa vụ, cho nên ảnh hưởng của thời tiết mùa vụ đến
tốc độ sinh trưởng của gia cầm là điều tất yếu.
Vai trị của ẩm độ khơng khí, cùng với nhiệt độ môi trường luôn luôn là
những tác nhân chủ yếu ảnh hưởng trực tiếp đến tiểu khí hậu chuồng ni, từ đó


11
ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống hàng ngày của cơ thể gia cầm, chúng
không những chịu ảnh hưởng khi gia cầm đã lớn mà còn tác động khi chúng ở
giai đoạn nhỏ, thậm chí cịn ở cả giai đoạn phôi thai. Phisinhin (1985) dẫn theo
tài liệu của Larion B.P (trích từ Đào Văn Khanh, 2002) xác nhận, gà con nở vào
mùa xuân, thường sinh trưởng kém trong 15 ngày đầu, sau đó tốc độ sinh trưởng
kéo dài đến 3 tháng tuổi. Smetner CI (1975) (trích từ Đào Văn Khanh, 2002), đã
chứng minh rằng: Gà con nở vào mùa xuân và mùa hè, thời gian đầu sinh trưởng
kém, ngược lại nở vào mùa thu thì gà sinh trưởng tốt ngay trong những ngày
tuổi đầu. Như vậy trong điều kiện khí hậu tối ưu, ẩm độ thấp, thời tiết mát mẻ sẽ
ảnh hưởng tốt đến sinh trưởng của gia cầm.
- Ánh sáng: Gia cầm rất nhạy cảm với ánh sáng, đặc biệt là giai đoạn gà
con và giai đoạn gà đẻ. Thời gian và cường độ chiếu sáng phù hợp sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho gà ăn, uống, vận động ảnh hưởng tốt đến khả năng sinh
trưởng. Nó được xác định qua thời gian chiếu sáng và cường độ chiếu sáng. Yêu
cầu của gà đẻ thời gian chiếu sáng 12 - 16 giờ/ngày, có thể sử dụng ánh sáng tự

nhiên và ánh sáng nhân tạo để đảm bảo giờ chiếu sáng và cường độ chiếu sáng 3
- 3,5 w/m2. Thời gian gà đẻ trứng thường từ 7 - 17 giờ, nhưng đa số đẻ vào buổi
sáng, cụ thể số gà đẻ 7 - 9 giờ đạt 17,7 % so với tổng số gà đẻ trong ngày. Ở
nước ta điều kiện khí hậu khác với các nước nên cường độ đẻ trứng ở gà cao
nhất vào 8 - 12 giờ chiếm 60 % so với gà đẻ trứng trong ngày.
- Mật độ nuôi cũng là một vấn đề nhạy cảm, ảnh hưởng tới hiệu quả và
năng suất chăn nuôi gia cầm. Ni mật độ thưa lãng phí lao động, lãng phí
chuồng trại và hiệu quả sản xuất thấp. Ni ở mật độ cao khơng hợp lý ảnh
hưởng tới tiểu khí hậu chuồng nuôi ảnh hưởng của mật độ nuôi gồm nhiều
yếu tố:
Mật độ ni ảnh hưởng tới hàm lượng khí độc sinh ra trong chuồng ni.
Khí độc trong chuồng sinh ra từ phân bị phân huỷ, nước tiểu, nước thải, thức
ăn thừa ... tạo thành các khí

,

,

,

... khí

khi đi vào cơ thể

hàm lượng kiềm dự trữ trong máu tăng, gia cầm rơi vào trúng độc kiềm (Đỗ


12
Ngọc Hoè, 1995). Khi làm lượng

trong chuồng là 25ppm sẽ làm giảm

lượng hemoglobin trong máu, giảm sự trao đổi khí, giảm hấp thu dinh dưỡng
và làm giảm tăng trọng của gà tới 4 % (theo Coldhaft T.M (1971) trích từ Đỗ
Ngọc Hoè, 1995). Cùng với
trưởng,

, khí

cũng là khí độc ảnh hưởng tới sinh

kết hợp với Na trong dịch niêm mạc đường hô hấp tạo thành

NaS, muối này đi vào máu, thuỷ phân thành
trúng độc cho gia súc. Nếu nồng độ

tác động tới thần kinh gây

lớn hơn 1mg/l gà sẽ bị chết vì bị liệt

trung khu hơ hấp (Đỗ Ngọc H, 1995).
Mật độ chuồng nuôi ảnh hưởng tới hàm lượng vi sinh vật trong chuồng,
chúng làm chuồng bụi bẩn nhiều, cùng với hàm lượng vi sinh vật có nhiều trong
chất độn chuồng, thơng qua sự có mặt của nhiệt độ, độ ẩm hơng khí là vectơ lan
truyền mầm bệnh. Theo Đỗ Ngọc H (1995), trích từ Osbadistons, Gbrit
(1968), khi ni gà thương phẩm từ 11,5 con/ m2 lên 14.5 con/ m2 sẽ làm tăng
thêm sự tấn công của vi sinh vật và số lượng vi sinh vật trong khơng khí tăng
lên, đồng thời mức độ nhiễm bệnh và tỷ lệ chết tăng theo. Mật độ nuôi ảnh
hưởng tới khả năng điều hồ thân nhiệt, vì mật độ ni làm thay đổi nhiệt độ, độ
ẩm của tiểu khí hậu chuồng ni. Giảm mật độ ni, góp phần làm toả nhiệt từ

cơ thể gà ra dễ dàng hơn. Với điều kiện khí hậu ở nước ta, khi ni gà nhốt thì
mật độ 10 con/

hoặc ít hơn là cần thiết để cơ thể toả nhiệt thuận lợi.

Theo Van Horne P (1991) khi chăn nuôi gà ở mật độ cao thì hàm lượng
NH3, CO2, H2S được sinh ra trong đất độn chuồng cao. Vì khi mật độ gà đơng thì
lượng bài tiết thải ra nhiều hơn, trong khi đó gà cần tăng cường trao đổi chất nên
lượng nhiệt thải ra cũng nhiều, do đó nhiệt độ chuồng nuôi tăng, nên sẽ ảnh
hưởng đến việc tăng khối lượng gà và làm tăng tỷ lệ chết khi mật độ chuồng
ni khá cao cùng nhiệt độ khơng khí cao.
- Cường độ đẻ liên quan mật thiết tới sản lượng trứng, nếu cường độ đẻ cao
thì sản lượng trứng cao và ngược lại.
- Chu kỳ đẻ trứng: chu kỳ đẻ trứng được tính từ khi đẻ quả trứng đầu tiên đến


13
khi ngừng đẻ và thay lơng, đó là chu kỳ thứ nhất và lặp lại tiếp tục chu kỳ thứ hai.
Sản lượng trứng phụ thuộc vào thời gian kéo dài chu kỳ đẻ trứng.
- Thay lông: sau mỗi chu kỳ đẻ trứng gia cầm nghỉ đẻ và thay lông, ở điều
kiện bình thường, thay lơng lần đầu tiên là những điểm quan trọng để đánh giá
gia cầm đẻ tốt hay xấu. Những con thay lông sớm thường là những con đẻ kém
và kéo dài thời gian thay lông tới bốn tháng. Ngược lại, nhiều con thay lông
muộn và nhanh, thời gian nghỉ đẻ dưới hai tháng, đặc biệt là đàn gà cao sản thời
gian nghỉ đẻ chỉ 4 - 5 tuần và đẻ lại ngay khi chưa hình thành bộ lơng mới, cá
biệt có những con đẻ ngay trong thời gian thay lơng.
- Ngồi ra gia cầm đẻ trứng cịn chịu sự chi phối trực tiếp của khí hậu, dinh
dưỡng, thức ăn, chăm sóc quản lý, tính ấp bóng....
2.4. Hiệu quả sử dụng thức ăn
Chi phí thức ăn trong chăn nuôi gia cầm thường chiếm tới 60 - 70% giá

thành sản phẩm, do vậy tiêu tốn thức ăn trên một đơn vị sản phẩm càng thấp thì
hiệu quả kinh tế càng cao và ngược lại.
Theo Chambers và cs (1984), hệ số tương quan giữa khối lượng cơ thể với
tiêu tốn thức ăn thường rất cao (r = 0,5 - 0,9). Tương qua giữa sinh trưởng và
chuyển hoá thức ăn là âm và thấp từ (r = -0,2 đến -0,8). Box và Bohren (1954),
Willson (1969) đã xác định hệ số tương quan giữa khả năng tăng khối lượng cơ
thể và hiệu quả chuyển hoá thức ăn từ 1 - 4 tuần tuổi là r = + 0,5.
Đối với gia cầm nuôi thịt, tiêu tốn thức ăn thường được tính cho một kg
tăng trọng, phụ thuộc vào dịng, giống, tính biệt, đội tuổi ... Các giống có tốc độ
tăng trọng nhanh sẽ tiêu tốn ít thức ăn hơn các giống tăng trọng thấp. Những giai
đoạn tuổi đầu tiên tốm thức ăn thấp hơn so với các giai đoạn sau.
Theo Trần Công Xuân và cộng sự (1995), gà broiler Ross 208 - V35 được
nuôi cùng chế độ dinh dưỡng, tiêu tốn thức ăn/ kg tăng trọng ở 4; 6 và 8 tuần
tuổi tương ứng là 1,65; 1,83 và 2,02kg.
Đối với gia cầm sinh sản lấy trứng giống hoặc thương phẩm, tiêu tốn thức
ăn thường được tính cho 10 quả trứng hoặc 1kg trứng.
Theo Nguyễn Đăng Vang và cs (1999), tiêu tốn thức ăn/ 10 trứng của


14
gà Đông Tảo trong 36 tuần đẻ là 4,14kg. Trần Cơng Xn và cs (1999) cho
biết, gà Tam Hồng Jiangcun có mức tiêu tốn thức ăn/ 10 trứng trong 66 tuần
đẻ đạt 2,94 - 2,998kg. Theo Phùng Đức Tiến và CS (1999) gà kiên dụng trứng
thịt Ai Cập tiêu tốn 2,33 kg thức ăn/10 trứng trong 43 tuần.
Gè đẻ trứng tiêu chuẩn có mức tiêu tốn thức ăn sản xuất trứng thấp,
Nguyễn Huy Đạt và CS (1996), cho biết tiêu tốn thức ăn/10 trứng trong 12 tháng
đẻ gà Goldline -54 thương phẩm đạt 1,65 – 1,84 kg và gà Moravia thương phẩm
đạt 1,86kg.
Ngoài ra tiêu tốn thức ăn của gia cầm cịn phụ thuộc vào điều kiện khí
hậu, thời tiết, chế độ chăm sóc ni dưỡng và tình trạng sức khoẻ.

2.5 Giống gà Sasso
Gà Sasso còn gọi là gà Label Sasso là giống gà cơng nghiệp có xuất xứ từ
Pháp, chúng là giống gà lông màu Sasso do hãng Sasso tạo ra năm 1978 và được
nuôi theo kiểu gà thả vườn trong điều kiện nông hộ ở Pháp. Là một dịng gà thịt
có khả năng thích nghi cao, dễ ni, kháng bệnh tốt, chất lượng thịt thơm ngon,
thích nghi với phương thức chăn nuôi bán công nghiệp hay nuôi thả vườn, gồm
nhiều dòng khác nhau. Việt Nam đã nhập và ni thử nghiệm hai dịng SA31 và
SA51 sau đó, gà Sasso với các dòng (X40, X04, S30, A01) đã được Nhà nước
Việt Nam công nhận là một giống vật nuôi được sản xuất, kinh doanh tại Việt
Nam.
Gà Sasso là dòng gà thịt của Pháp nhập vào Việt Nam từ năm 2002, được
nuôi nhiều ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc), trại thực nghiệm Liên-Ninh (Hà Tây) và
một số nơi ở miền Bắc.Gà Sasso có thể ni được từ Bắc vào Nam và hiện nay
ni gà Sasso theo hướng thịt. Tại xí nghiệp gà giống Tam Đảo và trung tâm
nghiên cứu gia cầm Vạn Phúc đã nhập 4 dịng ơng bà và gà bố mẹ SA31L để lai
tạo ra gà thịt. Các chỉ tiêu sản xuất của gà bố mẹ SA31L trung bình.
Đặc điểm
Là giống gà nặng cân của Pháp, đặc điểm giống gà này là khá đồng đều về
ngoại hình: lơng màu vàng nâu, chân, da và mỏ có màu vàng, ức nở. Gà có lơng
màu nâu đỏ, da vàng, da chân vàng. Giống gà Sasso có màu lơng nâu đỏ, chân


15
và mỏ có màu vàng, da vàng, thịt ngon, được ưu chuộng. Hãng đưa ra sản xuất
18 dòng gà trống với mục đích sử dụng khác nhau: Dịng nhẹ cân hoặc nặng cân
với các đặc trưng như Lông đỏ, đen, xám, hoặc trắng. Da vàng hoặc trắng, chân
đen, xám hoặc vàng. Trụi cổ hay có lơng cổ.
Gà có màu lơng nâu vàng hoặc nâu đỏ, màu đơn; chân, da, mỏ rất vàng, chất
lượng thịt tốt: thịt rắn, chắc, thơm ngon, có vị ngon đậm đà tương tự gà Ri của
Việt Nam. Gà Sasso có khả năng chống chịu bệnh tốt, chúng chịu được nóng và

độ ẩm cao. Gà có sức chịu đựng tốt với điều kiện nóng ẩm. Gà lớn nhanh, lúc 2
tháng tuổi kể từ lúc bóc trứng, ni đúng kỹ thuật gà đạt 2,2 - 2,5 kg/con.Gà
Sasso tận dụng được ngô, tấm, gạo, sắn và thức ăn thừa của lợn. Gà đạt hiệu quả
kinh tế cao kể cả nuôi thả vườn và tập trung. Sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn
chỉnh hoặc thức ăn đậm đặc phối trộn với các nguyên liệu khác.
Nếu nuôi theo phương pháp nữa nhốt nữa thả 90 – 100 ngày có thể đạt trọng
lượng 2,1 – 2,3 kg. Tiêu tốn thức ăn 3,1 – 3,5 kg thức ăn cho 1 kg tăng trọng.
Nuôi bán chăn thả, sau 90 - 100 ngày gà đạt 2,1 – 3,3 kg. Mỗi kilôgam tăng
trọng tiêu tốn 3,1 - 3,3 kg thức ăn. Nuôi 70 - 80 ngày, con mái đạt 1,5 - l,8 kg,
con trống đạt 1,7 - 2,2 kg. Mỗi năm gà mái có thể cho 145 - 165 quả trứng. Mỗi
kilôgam tăng trọng tiêu tốn 2,8 – 3 kg thức ăn. Khối lượng cơ thể lúc giết thịt (9
tuần tuổi): 2390g. Khả năng nuôi sống 23 - 66 tháng tuổi: 92%. Sản lượng
trứng/ 10 tháng đẻ: 159 quả/ mái. Tỷ lệ trứng giống: 95,5%; Tỷ lệ ấp nở: 80%.
Sản lượng trứng giống/ mái: 152 quả/ mái. Sản lượng gà con 1 ngày tuổi: 129
con/ mái.
Các dịng
Dịng trống: Con trống lơng màu nâu, con mái lơng màu trắng. Dịng mái:
Lơng màu nâu, có năng suất trứng 65 tuần: 180 quả. Khối lượng trứng
50gam/quả. Dòng thương phẩm: Lông màu nâu vàng hoặc nâu đỏ; chân, mỏ và
da màu vàng. Khối lượng lúc 9 tuần tuổi nặng 2,5 kg/con. Các dịng sử dụng
rộng rãi như dịng Lơng hiện nay là X44 và X44N, T55 và T55N, T77 và T77N,
T88 vàT88N. Về dịng mái hãng có 6 dịng nhằm đáp ứng các yêu cầu sử dụng
Lùn hoặc chắc khỏe, nặng cân hoặc nhẹ cân tự phân biệt giới tính hoặc không.


16
Trong đó có 2 dịng được sử dựng rộng rãi như dòng bà hiện nay là 2 dòng mái
SA31 và SA51.
Gà SA31: Được hãng Sasso chọn tạo vào năm 1985, để sản xuất gà thịt ni
bán cơng nghiệp. Có ba loại gà SA31: Bình thường, nặng cân và Mini (lùn). Gà

SA31 có lơng màu đỏ hoặc nâu đỏ, có sức chịu đựngcao với mơi trường khắc
nghiệt, thích nghi với mơi trường nhiệt đới nóng ẩm. Do gà SA31 mang gen lặn
hoàn toàn nên toàn bộ số gà thịt sản xuất ra đều mang đắc điểm giống dòng bố
(về màu chân, màu lơng, có lơng cổ hay trụi lơng cổ). Gà SA31 đã được nhập
vào Việt Nam từ 4 năm trở lại đây.
Dịng SA31 có sản lượng trứng 66 tuần tuổi là 187 quả. Khối lượng mái 20
tuần nặng 2010g. Đây là dịng mái để sản xuất gà thịt, có sức sống tốt, phù hợp
với khí hậu Việt Nam. Khi kết thúc giai đoạn hậu bị, có khối lượng khoảng 2 kg,
kết thúc giai đoan khai thác trứng, gà nặng khoảng 3 kg. Sản lượng trứng trung
bình của một con mái 160 – 170 quả. Tỉ lệ trứng ấp 92%. Tỉ lệ ấp nở khoảng 80
– 82%/ trứng có phơi. Tỉ lệ nuôi sống gà con 95 – 97%. Tỉ lệ hao hụt gà mái đẻ
7 – 10%. Đàn gà thương phẩm 10 tuần tuổi có khối lượng 2,2 – 2,4 kg. Tiêu tốn
thức ăn/kg thịt hơi khoảng 2,4 – 2,5 kg.
Giống gà sasso được nuôi tại trại công ty Mavin thuộc dòng SA31A với các
đặc điểm:
- Trọng lượng sống ở 20 tuần: 1728g
- Trọng lượng sống ở 24 tuần: 2003g
- Trọng lượng sống ở 66 tuần: 2432g
- Số lượng trứng ở 66 tuần: 234 quả
- Tỷ lệ chết từ 0-20 tuần: 2,5%
- Tỷ lệ chết từ 21-60 tuần: 5,5%
- Tổng mức tiêu thụ từ 0-65 tuần: 48kg
- Mức tiêu thụ mỗi gà con từ 0-66 tuần: 250g
Tập đoàn Mavin hiện đang là đối tác chiến lược của công ty giống Sasso
(Pháp), đi tiên phong trong việc lai tạo con giống phù hợp với thị trường Việt
Nam với mục tiêu tạo ra giống gà độc quyền có năng suất tốt nhất thị trường.


17
Hoạt động chăn nuôi gà do một thành viên của Tập đoàn - Mavin Chickfarm

thực hiện.Từ năm 2019, Tập đoàn Mavin đã liên kết với Công ty giống Sasso
(Pháp) phát triển các giống Gà ri Mavin 233 và Gà vàng Mavin 232 phục vụ nhu
cầu của người chăn nuôi.
2.6. Sức sống và khả năng kháng bệnh của gia cầm
Tỷ lệ nuôi sống là chỉ tiêu đánh giá sức sống và sự thích nghi của gia cầm.
Sức sống và khả năng kháng bệnh ở đàn gia cầm là chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật quan
trọng, phản ánh khả năng thích nghi trong mơi trường của đàn giống. Nó phản
ánh thể chất của con vật, đặc trưng cho từng giống loài và được xác định bởi khả
năng chống chịu ảnh hưởng của dịch bệnh và những tác động bất lợi của môi
trường sống. Cơng tác thú y và phịng bệnh tốt có liên hệ mật thiết tới tốc độ
sinh trưởng và giúp cho chăn nuôi đạt hiệu quả cao.
Sức sống của gà được tính bằng tỷ lệ ni sống sau một khoảng thời gian.
Tính trạng này có hệ số di truyền thấp nên tỷ lệ nuôi sống ở gia đoạn gà con chủ
yếu phụ thuộc vào điều kiện môi trường. Đối với cơ thể sinh vật những biểu
hiện sinh lý trong phản ứng stress là tác động tương quan giữa gen và mơi sinh,
trong đó tất nhiên chịu ảnh hưởng vai trị của các quy luật di truyền đa gen, trội,
lặn, giới tính, ....,
Theo Trần Thanh Vân và cs (2014): Khi nhiệt độ xuống q thấp, cơ thể
gia cầm khơng cịn điều tiết được được, thân nhiệt thay đổi làm rối loạn các hoạt
động sinh lý bình thường của cơ thể, bệnh tật phát sinh làm gia cầm yếu ớt và có
thể chết.
Vì stress là phản ứng của cơ thể sinh vật đối với bất cứ tác động nào của
môi sinh để tự vệ và bảo tồn, cho nên mọi biện pháp để hạn chế ảnh hưởng của
stress và ngăn chặn hậu quả đều nhằm mục tiêu bảo vệ sự sống của con vật và
chất lượng sản phẩm của nó.
Sức sống của vật ni được xác định thơng qua khả năng có thể chống lại
những ảnh hưởng bất lợi của môi trường cũng như ảnh hưởng của dịch bệnh.
Người ta thông qua tỷ lệ nuôi sống để đánh giá sức sống của vật ni trong giai
đoạn thí nghiệm.

18
Trong cơng tác lai tạo, khi dùng những dịng, giống có sức sống cao thì
con lai sẽ thừa hưởng tính trạng trội có khả năng này. Sức sống cao cịn phụ
thuộc vào yếu tố mầm bệnh hoặc các dạng vi sinh vật gây bệnh khác.
Như vậy, sức sống và khả năng kháng bệnh của đàn gia cầm phụ thuộc
vào nhiều yếu tố: di truyền và ngoại cảnh, trong đó ngoại cảnh giữ vai trị quan
trọng. Vì vậy trong chăn ni để nâng cao tỷ lệ nuôi sống, sức kháng bệnh cũng
như giảm tổn thất do bệnh tật cần tiến hành các biện pháp thú y và chăm sóc
ni dưỡng thích hợp với từng đối tượng và độ tuổi của vật nuôi.
2.7.Một số bệnh thƣờng gặp ở gà bố mẹ Sasso
2.7.1. Bệnh ORT.
* Nguyên nhân gây bệnh
Là một bệnh hô hấp cấp tính do vi khuẩn có tên Ornithobacterium
rhinotracheale (ORT) gây ra. Vi khuẩn tác động trực tiếp lên đường hô hấp và
phổi của gà gây khó thở, ngáp, ho, chảy nước mắt mũi, phổi viêm hóa mủ tạo
(casein) bã đậu hình ống.
* Lứa tuổi mắc bệnh
Mọi lứa tuổi đều mắc bệnh, gà lớn mắc bệnh cao hơn, thường xảy ra trên
gà đẻ, gà thịt nuôi thả vườn. Đặc biệt khi gà con nhiễm các bệnh do vius như
bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB), viêm thanh khí quản truyền nhiễm
(ILT), bệnh sưng phù đầu do vi-rút (APV) thì ORT có thể xảy ra khá sớm trên
gà con 2 tuần tuổi
Tỷ lệ nhiễm bệnh 50 - 100%, tỷ lệ chết 5 - 20%, nếu kế phát các bệnh kế
phát khác tỷ lệ chết tăng cao hơn.
* Triệu chứng
Sốt cao, mệt mỏi, xã cánh, giảm ăn. Chảy nước mũi, sưng mặt, viêm sưng
mí mắt. Ho, khó thở, ngáp liên tục. Gà có thể chết nhanh hoặc gây đột tử trên gia
cầm non do nhiễm trùng não.Trên gà đẻ thường xảy ra lúc gà đang đẻ, đạt đỉnh
đẻ hoặc trước khi đẻ và thường ghép với coryza gây bệnh nặng hơn, gà giảm đẻ,

trứng nhỏ, vỏ trứng xấu.
* Bệnh tích