Nghiên cứu một số kỹ thuật làm tăng ra hoa, đậu quả của giống vải PH40

BӜ GIÁO DӨ&9¬Ĉ¬27ҤO

UBND TӌNH PHÚ THӐ

75ѬӠ1*ĈҤI HӐ&+Ơ1*9ѬѪ1*

ĈӚ QUӔC HUY

NGHIÊN CӬU MӜT SӔ KӺ THUҰ7/¬07Ă1*
5$+2$ĈҰU QUҦ CӪA GIӔNG VҦI PH40

LUҰ19Ă17+Ҥ&6Ƭ
Chuyên ngành: Khoa hӑc cây trӗng

Phú ThӑQăP


BӜ GIÁO DӨ&9¬Ĉ¬27ҤO

UBND TӌNH PHÚ THӐ

75ѬӠ1*ĈҤI HӐ&+Ơ1*9ѬѪ1*

ĈӚ QUӔC HUY

NGHIÊN CӬU MӜT SӔ KӺ THUҰ7/¬07Ă1*
5$+2$ĈҰU QUҦ CӪA GIӔNG VҦI PH40

LUҰ19Ă17+Ҥ&6Ƭ
Chuyên ngành: Khoa hӑc cây trӗng
Mã sӕ: 8620110

1JѭӡLKѭӟng dүn khoa hӑc: TS. NguyӉn Hӳu La

Phú ThӑQăP


i
/Ӡ,&$0Ĉ2$1

- 7{L[LQFDPÿRDQUҵng, các sӕ liӋu và kӃt quҧ nghiên cӭu trong luұQYăQQj\
là trung thӵFYjFKѭDsӱ dөQJÿӇ bҧo vӋ mӝt hӑc vӏ nào.
- 7{L[LQFDPÿRDQUҵng, mӑi sӵ JL~Sÿӥ cho viӋc thӵc hiӋn luұQYăQWӕt nghiӋp
Qj\ÿmÿѭӧc cҧPѫQYjFiFWK{QJWLQWUtFKGүn trong luұQYăQÿӅXÿmÿѭӧc chӍ rõ
nguӗn gӕc.
3K~7K͕QJj\WKiQJ4 QăP
7iFJLҧOXұQYăQ

Ĉӛ4XӕF+X\


ii
/Ӡ,&Ҧ0Ѫ1

7Uѭӟc hӃt tơi xin bày tӓ lịng biӃWѫQVkXVҳc tӟi TS. NguyӉn Hӳu La ± Phó
YLrQWUѭӣng ViӋn Khoa hӑc kӻ thuұt Nơng Lâm nghiӋp MiӅn Núi phía BҳFOjQJѭӡi
ÿmÿӏQKKѭӟQJÿӅ tài và trӵc tiӃp giúp tơi trong suӕt q trình thӵc tұp tӕt nghiӋp,
hoàn thành luұQYăQWӕt nghiӋp này.
Bên cҥQKÿyW{LFNJQJ[LQJӱi lӡi cҧPѫQÿӃn tұp thӇ 3KzQJĈjRWҥo và các
thҫy cô giáo Khoa Nông - Lâm - 1Jѭ- 7UѭӡQJĈҥi HӑF+QJ9ѭѫQJ
LuұQYăQQj\VӁ khơng thӇ thӵc hiӋQÿѭӧc nӃu khơng có sӵ JL~Sÿӥ nhiӋt tình

cӫa tұp thӇ anh chӏ em Trung tâm nghiên cӭu và Phát triӇn Rau Hoa Quҧ - ViӋn
KHKT Nơng lâm nghiӋp miӅn núi phía Bҳc.
Cuӕi cùng tơi xin chân thành cҧPѫQJLDÿuQKYjEҥQEqÿmOX{Qӣ bên tơi,
khích lӋ ÿӇ tơi có thӇ hoàn thành luұQYăQWӕt nghiӋp này.
7{L[LQFKkQWKjQKF̫P˯Q
3K~7K͕QJj\WKiQJ4 QăP
+ӑFYLrQ

Ĉӛ4XӕF+X\


iii

MӨC LӨC
MӢ ĈҪU ..................................................................................................................... 1
1. Tính cҩp thiӃt cӫDÿӅ tài .......................................................................................... 1
2. MөFÿtFK\rXFҫu cӫDÿӅ tài .................................................................................... 2
2.1. MөFĈtFK .............................................................................................................. 2
2.2. Yêu cҫu................................................................................................................. 2
éQJKƭDNKRDKӑc và thӵc tiӉn cӫDÿӅ tài ................................................................ 2
éQJKƭDNKRDKӑc ................................................................................................. 2
éQJKƭDWKӵc tiӉn .................................................................................................. 3
&KѭѫQJ. TӘNG QUAN NGHIÊN CӬU ................................................................. 4
1.1. Tình hình sҧn xuҩt, tiêu thө, chӃ biӃn vҧi trên thӃ giӟi. ....................................... 4
1.1.1. Tình hình sҧn xuҩt và tiêu thө vҧi trên thӃ giӟi................................................. 4
1.1.2. Nhu cҫu dinKGѭӥng và phân bón cho cây vҧi .................................................. 7
1.1.3. Nhӳng nghiên cӭu vӅ các biӋQSKiSWiFÿӝQJFѫJLӟLYjÿLӅu tiӃt ra hoa ........ 9
1.1.4. Bҧo quҧn và chӃ biӃn ...................................................................................... 10
1.2. Nhӳng nghiên cӭu vӅ tình hình sҧn xuҩt và tiêu thө vҧi ӣ ViӋt Nam ................ 12
1.2.1. Tình hình sҧn xuҩt và tiêu thө vҧi ................................................................... 12

1.2.2. Tình hình bҧo quҧn và chӃ biӃn: ..................................................................... 14
1.2.3. Tình hình sҧn xuҩt, chӃ biӃn và tiêu thө vҧi ӣ tӍnh Phú Thӑ .......................... 15
1.3. Yêu cҫu sinh thái cӫa cây vҧi ............................................................................. 17
1.4. Nghiên cӭu vӅ ÿһFÿLӇm thӵc vұt hӑc ................................................................ 19
1.5. Nhӳng nghiên cӭu vӅ kӻ thuұWWKkPFDQKYjGLQKGѭӥng cây vҧi ..................... 23
1.5.1. Nhӳng nghiên cӭu vӅ các biӋQSKiSWiFÿӝQJFѫJLӟi .................................... 23
1.5.2. Nhu cҫXGLQKGѭӥng và phân bón cho vҧi....................................................... 24
1.5.3. Nghiên cӭu vӅ GLQKGѭӥng qua lá ................................................................... 27
&KѭѫQJ. ,7NG, N,'81*9ơ3+1*3+ẩ31*+,ầ1&U ....... 28
LWng nghiờn cu......................................................................................... 28
2.2. Ni dung dung nghiên cӭu ................................................................................. 28
2.3. ThӡLJLDQÿӏDÿLӇm nghiên cӭu .......................................................................... 28
3KѭѫQJSKiSEӕ trí thí nghiӋm ........................................................................... 28
2.5. Các chӍ tiêu theo dõi ........................................................................................... 31
3KѭѫQJSKiSSKkQWtFKYj[ӱ lý sӕ liӋu ............................................................. 34
&KѭѫQJ. KӂT QUҦ NGHIÊN CӬU VÀ THҦO LUҰN ...................................... 35


iv
3.1. ҦQKKѭӣng cӫa kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn khҧ QăQJVLQKWUѭӣQJUDKRDÿұu quҧ,
QăQJVXҩt, phҭm chҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ................................................................ 35
3.1.1. ҦQKKѭӣng cӫa kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃQVLQKWUѭӣng cӫa giӕng vҧi PH40 ..... 35
3.1.2. ҦQKKѭӣng tәng hӧp cӫa các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn khҧ QăQJUD
hoa, quҧ giӕng vҧi PH40 ........................................................................................... 36
3.1.3. ҦQKKѭӣng tәng hӧp các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃQQăQJVXҩt giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 37
3.1.4. ҦQKKѭӣng các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn chҩWOѭӧng quҧ vҧi PH40 39
3.2. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧQăQJVXҩt,
phҭm chҩt cӫa giӕng vҧi PH40.................................................................................. 39
3.2.1. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn thӡi gian ra lӝc thu cӫa giӕng vҧi PH40

................................................................................................................................... 40
3.2.2. Ҧnh Kѭӣng phân bón lân qua rӉ ÿӃn sӕ Oѭӧng và chҩWOѭӧng lӝc cӫa giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 41
3.2.3. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn diӋn tích lá giӕng vҧi PH40............ 42
3.2.4. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 43
3.2.5. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi PH40.. 43
3.2.6. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJ
suҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ............................................................................................ 44
3.2.7. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón qua rӉ ÿӃn phҭm chҩt quҧ giӕng vҧi PH40 ............ 46
3.3. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧQăQJVXҩt,
phҭm chҩt cӫa giӕng vҧi PH40.................................................................................. 47
3.3.1. ҦQKKѭӣQJSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn sӕ Oѭӧng và chҩWOѭӧng lӝc cӫa giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 47
3.3.2. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn diӋn tích lá giӕng vҧi PH40. ........... 48
3.3.3. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 49
3.3.4. Ҧnh hѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi PH40 .. 50
3.3.5. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJ
suҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ............................................................................................ 51
3.3.6. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn phҭm chҩt quҧ giӕng vҧi PH40 ...... 52
3.4. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧQăQJVXҩt,
phҭm chҩt cӫa giӕng vҧi PH40.................................................................................. 53


v
3.4.1. ҦQKKѭӣQJSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn sӕ Oѭӧng và chҩWOѭӧng lӝc cӫa giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 53
3.4.2. Ҧnh Kѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn diӋn tích lá giӕng vҧi PH40 .......... 54
3.4.3. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng vҧi

PH40 .......................................................................................................................... 55
3.4.4. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi PH40 56
3.4.5. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩt và
QăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ................................................................................... 57
3.4.6. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn phҭm chҩt quҧ giӕng vҧi PH40. ... 58
KӂT LUҰ19¬Ĉӄ NGHӎ ....................................................................................... 59
1. KӃt luұn ................................................................................................................. 59
ĈӅ nghӏ .................................................................................................................. 59
TÀI LIӊU THAM KHҦO ......................................................................................... 60
I. TiӃng ViӋt .............................................................................................................. 60
II. TiӃng Anh ............................................................................................................. 62


vi

DANH MӨC BҦNG
Bҧng 1.1. SҧQOѭӧng vҧi cӫa mӝt sӕ Qѭӟc trên thӃ giӟi .............................................. 5
Bҧng 1.2. Tình hình sҧn xuҩt vҧi ӣ các tӍnh miӅn Bҳc ViӋt Nam ............................. 12
Bҧng 1.3. SҧQOѭӧng các sҧn phҭm chӃ biӃn vҧLQăP ...................................... 14
Bҧng 1.4/ѭӧng xuҩt khҭu các mһt hàng tӯ quҧ vҧLQăP ............................... 14
Bҧng 1.5. DiӋQ WtFK QăQJ VXҩt, sҧQ Oѭӧng mӝt sӕ cây trӗQJ OkX QăP Wҥi tӍnh Phú
Thӑ ............................................................................................................................ 17
Bҧng 3.1. ҦQKKѭӣng tәng hӧp cӫa các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn khҧ QăQJ
ra lӝFÿ{QJJLӕng vҧi PH40 ....................................................................................... 36
Bҧng 3.2. ҦQKKѭӣng tәng hӧp cӫa các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn khҧ QăQJ
ra hoa, quҧ giӕng vҧi PH40 ....................................................................................... 37
Bҧng 3.3. ҦQKKѭӣng tәng hӧp các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn các yӃu tӕ cҩu
WKjQKQăQJVXҩWYjQăQJVXҩt giӕng vҧi PH40 .......................................................... 38
Bҧng 3.4. ҦQKKѭӣng tәng hӧp các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃn chҩWOѭӧng quҧ
vҧi PH40 .................................................................................................................... 39

Bҧng 3.5. Thӡi gian ra lӝc thu cӫa giӕng vҧi PH40 ӣ các cơng thӭc thí nghiӋm ..... 40
Bҧng 3.6. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn sӕ Oѭӧng lӝc và hình thái lӝc trên
giӕng vҧi PH40 .......................................................................................................... 41
Bҧng 3.7. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn diӋn tích lá ............................... 42
Bҧng 3.8. ҦQKKѭӣng cӫa qua rӉ ÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng vҧi PH40..... 43
Bҧng 3.9. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi PH40
................................................................................................................................... 44
Bҧng 3.10. Các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ӣ các
cơng thӭc thí nghiӋm ................................................................................................. 45
Bҧng 3.11. ҦQKKѭӣng cӫa phân lân qua rӉ ÿӃn chҩWOѭӧng quҧ vҧi PH40 .............. 46
Bҧng 3.12. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn sӕ Oѭӧng lӝc và hình thái lӝc trên
giӕng vҧi PH40 .......................................................................................................... 47
Bҧng 3.13. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQOkQTXDOiÿӃn diӋn tích lá..................................... 48
Bҧng 3.14. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lânTXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng
vҧi PH40 .................................................................................................................... 49
Bҧng 3.15. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi PH40
................................................................................................................................... 50
Bҧng 3.16. Các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ӣ các
cơng thӭc thí nghiӋm ................................................................................................. 51


vii
Bҧng 3.17. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃn chҩWOѭӧng quҧ vҧi PH40 ....... 52
Bҧng 3.18. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn sӕ Oѭӧng lӝc và hình thái lӝc
trên giӕng vҧi PH40 .................................................................................................. 53
Bҧng 3.19. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón .DOLTXDOiÿӃn diӋn tích lá............................ 54
Bҧng 3.20. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón Kali TXDOiÿӃn khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ giӕng
vҧi PH40 .................................................................................................................... 55
Bҧng 3.21. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn tӹ lӋ ÿұu quҧ trên giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 56

Bҧng 3.22. Các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40 ӣ các
cơng thӭc thí nghiӋm ................................................................................................. 57
Bҧng 3.23. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLTXDOiÿӃn chҩWOѭӧng quҧ vҧi PH40 ..... 58


viii
DANH MӨC HÌNH ҦNH
Hình 3.1. ҦQKKѭӣng cӫa các biӋn pháp kӻ thuұt khoanh vӓ ÿӃQQăQJVXҩt cӫa giӕng
vҧi PH40 .................................................................................................................... 38
Hình 3.2. ҦQKKѭӣng cӫa phân bón lân qua rӉ ÿӃQQăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40.. 45
Hình 3.3. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQOkQTXDOiÿӃQQăQJVXҩt thӵc thu cӫa giӕng vҧi
PH40 .......................................................................................................................... 51
Hình 3.4. ҦQKKѭӣng cӫDSKkQEyQ.DOLÿӃQQăQJVXҩt cӫa giӕng vҧi PH40 .......... 57


ix

DANH MӨC KÝ HIӊU VIӂT TҲT

cs

: Cӝng sӵ

CT

: Công thӭc

Cv

: HӋ sӕ biӃQÿӝng

ĈF

: Ĉӕi chӭng

Ĉ97

: ĈѫQYӏ tính

DTKD

: DiӋn tích kinh doanh

KHKT

: Khoa hӑc kӻ thuұt

LSD

: Sai khác nhӓ nhҩWFyêQJKƭD

SL

: SҧQOѭӧng


1

MӢ ĈҪU
1. Tính cҩp thiӃt cӫDÿӅ tài

Cây vҧi, cịn gӑi là LӋ Chi (Litchi chinensis) là loài duy nhҩt trong chi Litchi
thuӝc hӑ Bӗ hòn (Sapindaceae), là cây ăQTXҧ nhiӋWÿӟi có giá trӏ GLQKGѭӥng và giá
trӏ kinh tӃ cao. Thành phҫn chӫ yӃu cӫa thӏt quҧ Ojÿѭӡng, ngồi ra có vitamin A, B,
C. Vitamin A và vitamin B chӍ có trong múi vҧLWѭѫL&ѫPYҧi chӭa nhiӅu vitamin C
YjSURWHLQJL~StFKWăQJFѭӡng chӭFQăQJmiӉn dӏch, nâng cao sӭFÿӅ kháng. Ngoài
ra cây vҧLFzQÿѭӧc ӭng dөng trong y hӑFÿӇ ÿLӅu trӏ mӝt sӕ loҥi bӋQKQKѭ7KLӃu
máu, nҩc, trҿ HPÿiL[yQFKӳa nhӑt, tiêu chҧy, sӕWUpWÿDXUăQJ«
NhӳQJQăPJҫQÿk\Fk\YҧLÿѭӧc coi là loҥLFk\[RiÿyLJLҧm nghèo và tӯng
EѭӟFJL~SQJѭӡi dân làm giҫXÿһc biӋt là ӣ FiFYQJÿӗi núi và trung du các tӍnh phía
BҳF7KHR9Q(FRQRP\EiRÿLӋn tӱ thuӝc nhóm Thӡi báo Kinh tӃ ViӋW1DP³WtQK
ÿӃQQăP9LӋt Nam hiӋn có khoҧng 160.000 ha nhãn, vҧi, chôm chôm, cho sҧn
phҭm xuҩt khҭXÿHPYӅ KѫQWULӋX86'´
Nguӗn gӕc cӫa giӕng vҧi chín sӟm PH40
Trong q trình thӵc hiӋn nhiӋm vө ³/ѭXJLӳ và bҧo quҧn tұSÿRjQTXӻ gen
Fk\ăQTXҧ miӅn BҳF´KjQJQăPYjWKӵc hiӋQÿӅ tài phӕi hӧp vӟi ViӋn Nghiên cӭu
Rau quҧ ³1JKLrQ Fӭu, tuyӇn chӑn và khҧo nghiӋm giӕng vҧL 3+´ 7UXQJ WkP
Nghiên cӭu và Phát triӇn Rau hoa quҧ (thuӝc ViӋn KHKT Nông Lâm nghiӋp miӅn
núi phía Bҳc) tӯ các nguӗn gen bҧQÿӏa, qua quá trình nghiên cӭXÿiQKJLiFKӑn lӑc
ÿmWX\Ӈn chӑQÿѭӧc giӕng vҧi PH40, có nhӳQJÿһc tính tӕt vӅ QăQJVXҩt và chҩWOѭӧng,
có thӡi gian chín sӟPKѫQJLӕng vҧi Thanh Hà tӯ 20 ± 30 ngày, thích hӧp vӟLÿLӅu
kiӋn sinh thái nhiӅXÿӏDSKѭѫQJWKXӝc Vùng trung du miӅn núi phía Bҳc và rҩWÿѭӧc
thӏ WUѭӡQJѭDFKXӝng.
Mӝt trong nhӳng biӋn pháp kéo dài thӡi gian cung cҩp sҧn phҭm quҧ vҧLWѭѫL
trên thӏ WUѭӡQJYjWăQJÿѭӧc hiӋu quҧ kinh tӃ FKRQJѭӡi trӗng là bӕ WUtFѫFҩu giӕng
có thӡi gian cho thu hoҥch khác nhau bao gӗm các giӕng chín sӟm, chín chính vө và
chín muӝQĈӇ ÿiSӭQJÿѭӧc yêu cҫu này, viӋFÿiQKJLiÿѭӧc khҧ QăQJVLQKWUѭӣng,
QăQJVXҩt, phҭm chҩt và tính thích ӭng cӫa các giӕng vҧi chín sӟm ӣ các vùng sinh
thái khác nhau nhҵm chӑn tҥRUDÿѭӧc mӝt tұSÿRjQFiFJLӕng vҧLWURQJÿyFyFiF
giӕng chín sӟPѭXW~OjUҩt cҫn thiӃt.

2
6RQJÿӇ ÿѭDQKDQKFiFJLӕng vҧi chín sӟm bә VXQJYjRFѫFҩu giӕng vҧi ӣ
miӅn Bҳc, bên cҥnh viӋFÿiQKJLiFiFÿһFÿLӇPVLQKWUѭӣng, phát triӇn cӫa các giӕng
ÿӇ chӑn tҥRUDÿѭӧc các giӕQJѭXW~WURQJTXiWUuQKWUӗng trӑt gһp phҧi mӝt sӕ trӣ
ngҥi sau:
- Do khҧ QăQJVLQKWUѭӣng khoҿ nên lӝFWKXWKѭӡng thành thөc sӟm (vào tháng
9, 10) dүQÿӃn khҧ QăQJUDOӝFÿ{QJFDROjPFKRQKӳng cây ra lӝFÿ{QJNK{QJUDKRD
ÿұu quҧ.
- Thӡi gian ra hoa, nӣ hoa sӟPQrQWKѭӡng chӏu ҧQKKѭӣng cӫDÿLӅu kiӋn thӡi
tiӃt bҩt lӧi (nhiӋWÿӝ thҩp, ҭPÿӝ FDRGRPѭDSKQ
Jk\NKyNKăQFKRWKө phҩn, thө
tinh làm giҧm tӹ lӋ ÿұu quҧ dүQÿӃQQăQJVXҩt thҩp.
Cùng vӟi viӋFÿiQKJLiFKӑn ra các giӕng vҧi chín sӟm có khҧ QăQJPDQJOҥi
hiӋu quҧ kinh tӃ cao bә VXQJYjRFѫFҩu giӕng hiӋQQD\YjWuPUDFiFÿһFÿLӇm cҫn
khҳc phөc, thì viӋc nghiên cӭu các biӋn pháp kӻ thuұWWURQJÿyFyYLӋc sӱ dөng các
biӋn pháp cҳt tӍa, bә VXQJGLQKGѭӥng qua lá và sӱ dөng chҩWÿLӅXKRjVLQKWUѭӣng
nhҵm nâng cao khҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ FNJQJQKѭQăQJVXҩWWăQJKLӋu quҧ kinh tӃ
FKRQJѭӡi trӗng vҧi là hӃt sӭc quan trӑng.
Xuҩt phát tӯ nhӳng vҩQÿӅ trên, chúng tôi tiӃn hành nghiên cӭXÿӅ tài: "Nghiên
cӭu mӝt sӕ kӻ thuұWOjPWăQJUDKRDÿұu quҧ cӫa giӕng vҧi PH40 tҥi tӍnh Phú Thӑ".
2. MөFÿtFK\rXFҫu cӫDÿӅ tài
2.1. MͭFĈtFK
;iFÿӏnh mӝt sӕ biӋn pháp kӻ thuұWOjPWăQJNKҧ QăQJUDKRDÿұu quҧ cӫa
giӕng vҧi chín sӟm PH40.
2.2. Yêu c̯u
;iFÿӏnh thӡLÿLӇm xӱ lý biӋQSKiSFѫJLӟi thích hӧSOjPWăQJNKҧ QăQJUD
KRDÿұu quҧ.
;iFÿӏnh ҧQKKѭӣng phân lân (P2O5) bә sung và KNO3 ÿӃn khҧ QăQJUDKRD
ÿұu quҧ tҥi Phú Thӑ.

éQJKƭDNKRDKӑc và thӵc tiӉn cӫDÿӅ tài
éQJKƭDNKRDK͕c
KӃt quҧ nghiên cӭu cӫDÿӅ tài cung cҩp nhӳng dүn liӋu khoa hӑc vӅ khҧ QăQJ
VLQKWUѭӣng, phát triӇn cӫa giӕng vҧi chín sӟP3+OjPFѫVӣ cho viӋFÿiQKJLiiS


3
dөng các biӋn pháp kӻ thuұt thâm canh nhҵm nâng cao tính әQÿӏQKUDKRDÿұu quҧ
cӫa giӕng vҧi chín sӟm PH40.
éQJKƭDWK͹c ti͍n
- ĈӅ tài bә sung mӝt sӕ giҧi pháp mӟLWURQJWKkPFDQKFKăPVyFFk\Yҧi chín
sӟPQKѭELӋQSKiSFѫJLӟi khoanh vӓ, sӱ dөng các loҥLGLQKGѭӥng góp phҫn hồn
thiӋn quy trình thâm canh vҧi chín sӟPWKHRKѭӟQJWăQJKLӋu quҧ FKRQJѭӡi trӗng
vҧi.
- Nhӳng kӃt quҧ cӫDÿӅ tài có thӇ tәng hӧp, bә sung hoàn thiӋQÿӇ sӱ dөng làm
tài liӋu tham khҧo, nghiên cӭu, giҧng dҥy cho các nhà khoa hӑc, cán bӝ kӻ thuұt nông
nghiӋp, hӑc sinh, sinh viên, nông dân.... vӅ kӻ thuұt thâm canh cây vҧi chín sӟm PH40
tҥi Phú Thӑ.


4
&KѭѫQJ 1
TӘNG QUAN NGHIÊN CӬU
1.1. Tình hình sҧn xuҩt, tiêu thө, chӃ biӃn vҧi trên thӃ giӟi.
1.1.1. Tình hình s̫n xṷt và tiêu thͭ v̫i trên th͇ giͣi
* Tình hình sҧn xuҩt
Trên thӃ giӟLFyKѫQTXӕc gia có diӋn tích trӗng vҧLFiFQѭӟc này chӫ yӃu
thuӝc khu vӵc châu Á - 7KiL%uQK'ѭѫQJWURQJÿy7UXQJ4XӕFÿѭӧc có diӋn tích và
sҧQOѭӧng lӟn nhҩt trên thӃ giӟi. Cây vҧLÿѭӧc trӗng rӝng khҳp miӅn nam Trung Quӕc,
ӣ ÿk\Fk\YҧLÿmWUӣ WKjQKFk\ăQTXҧ chӫ lӵc tӯ nhӳQJQăPNKRҧQJKѫQWULӋu

QJѭӡLGkQÿӏDSKѭѫQJFyOLrQTXDQÿӃn nghӅ trӗng và chӃ biӃn vҧi. DiӋn tích trӗng
vҧLWăQJOrQQKDQKFKyQJWURQJJLDLÿRҥn 1983 ± WăQJPDQKQKҩt tӯ QăP
± QKѭQJVDXÿyGLӋn tích vҧi әQÿӏnh trong khoҧng 590.000 ha. SҧQOѭӧQJQăP
ÿҥt 1.123.000 tҩn, 1.550.400 tҩQYjQăPYjWҩQYjRQăP
(Menzel C.M. và cs, 2005). 1ăPVҧQOѭӧng là 2,3 triӋu tҩn.
Ӣ ҨQĈӝ cây vҧLÿѭӧc trӗng chӫ yӃu ӣ bang Bihar, tây Bengal diӋn tích khoҧng
56.200 ha, sҧQOѭӧng 429.000 tҩn (Chen, H and H.Hung, 2000; Ghosh, S. P., 2000).
Thái Lan cây vҧLÿѭӧc trӗng chӫ yӃu ӣ miӅn Bҳc, vùng trӗng chính là Chiang mai,
Chiang Rai. ViӋW1DPOjQѭӟc có diӋn tích và sҧQOѭӧng vҧLÿӭng thӭ ba trên thӃ giӟi
vӟi diӋQWtFKQăPNKRҧng 22.937 ha, sҧQOѭӧQJKѫQWҩn (Menzel C.M.
và cs, 2005). Cây vҧLFNJQJOjPӝt trong nhӳng cây trӗng chӫ yӃu ӣ trung tâm và miӅn
nam cӫDĈjL/RDQGLӋn tích vào khoҧng 11.961 ha, sҧQOѭӧQJKѫQWҩn. Cây
vҧLÿѭӧc trӗng rҧi rác ӣ %DQJODÿHWQKѭQJGLӋn tích chiӃm rҩt ít chӍ khoҧQJKѫQ
ha, sҧQOѭӧQJKѫQWҩn. Mһc dù cây vҧLÿѭӧFÿѭDÿӃn trӗng ӣ Úc tӯ khá lâu,
VRQJPmLFKRÿӃn nhӳQJQăPPӟi trӣ thành cây trӗng có tính hàng hóa.
Ӣ Brazil vҧLÿѭӧc trӗng chӫ yӃu ӣ phía tây bang Sanpaolo. Giӕng vҧi trӗng
chӫ yӃu là giӕQJ%HQJDOFyQăQJ suҩWWUXQJEuQKNJFk\ÿӕi vӟLFk\WUѭӣng
WKjQKÿѭӧFWѭӟLQѭӟc. Thӡi gian thu hoҥch tӯ tháng 12 ± 1. Tuy nhiên do chӍ trӗng
tұp trung mӝt giӕng nên giá vҧi giҧm mҥnh tӯ 86'NJYjRQăP[Xӕng còn
86'NJYjRQăP9ҩQÿӅ cӫa sҧn xuҩt vҧi tҥL%UD]LOFNJQJFKtQKOjWKLӃu
mӝt tұSÿRjQJLӕng có thӡi gian thu hoҥch khác nhau.
Sҧn xuҩt vҧi ӣ 1DP3KLFyFKXQJNKyNKăQQKѭ%UD]LOÿyOjWKLӃu giӕng vҧi
chín sӟm và chín muӝn. Thӡi vө thu hoҥch vҧi chính vө cӫa Nam Phi rҩt ngҳn chӍ


5
kéo dài tӯ 6 ± 8 tuҫQÿ~QJYjRGӏp nghӍ lӉ Giáng sinh do vұy rҩt khó th nhân cơng
ODRÿӝQJFNJQJQKѭYұn chuyӇn, vì vұy các dӵ án phát triӇn cây vҧi tҥLÿk\ÿӅu tұp
trung vào tuyӇn chӑn các giӕng vҧLÿӏDSKѭѫQJKRһc nhұp nӝi có thӡi gian thu hoҥch
khơng trùng vӟi giӕng chính vө.

VҧLÿѭӧc trӗng ӣ 0DGDJDVFDQăPYjÿѭӧc xuҩt khҭXYjRQăP%DQ
ÿҫu, vҧLÿѭӧc xuҩt khҭu bҵQJÿѭӡng hàng không vӟi khӕLOѭӧng nhӓ do vұy giá vҧi
rҩWFDRĈӃQQăPVDXNKLÿѭӧc xӱ lý bҵng khí SO2, vҧi có thӇ bҧo quҧQÿѭӧc 4
tuҫQYjÿѭӧc vұn chuyӇn bҵQJÿѭӡng biӇn do vұ\JLiWKjQKÿmJLҧm xuӕng. Trong
YjLQăP0DGDJDVFDÿmWUӣ thành mӝt trong nhӳQJQѭӟc xuҩt khҭu vҧLKjQJÿҫu trên
thӃ giӟi. Tuy nhiên, hiӋn nay xuҩt khҭu vҧi cӫD0DGDJDVFDÿDQJJһp nhiӅXNKyNKăQ
QKѭVӵ JLDWăQJFiFQKj[Xҩt khҭu vҧLWURQJQѭӟFFNJQJQKѭ\rXFҫu chһt chӁ KѫQYӅ
chҩWOѭӧng sҧn phҭm tӯ phía châu Âu, vӟi yêu cҫu giҧm tӕLÿDKjPOѭӧng chҩt hóa
hӑc cịn tӗQGѭVDXEҧo quҧn.
%ҧQJ6ҧQOѭӧQJYҧLFӫDPӝWVӕQѭӟFWUrQWKӃJLӟL
TT

7rQQѭӟc

1ăP

SҧQOѭӧng (tҩn)

1

Trung Quӕc

2018

2.300.000

2

ҨQĈӝ

2018

677.000

3

ViӋt Nam

2018

380.000

4

Châu Phi

2017

131.000

5

Thái Lan

2018

48.000

6

%DQJODÿHVK

2018

12.000

7

Nam Phi

2017

9.800
Nguӗn: Agroinfo

1ăPVҧQOѭӧng vҧi quҧ cӫa thӃ giӟLÿҥt khoҧng 3,5 triӋu tҩn, WURQJÿy
FiFQѭӟc châu Á chiӃm khoҧng 95% tәng sҧQOѭӧng, Trung Quӕc và ҨQĈӝ lҫQOѭӧt
chiӃm khoҧng 65% và 19% vӅ Oѭӧng- ViӋt Nam chiӃm khoҧQJYjÿӭng vӏ trí
thӭ 3 vӅ sҧn xuҩt.
Tuy nhiên, trong khi vҧi sҧn xuҩt tҥi Trung Quӕc và ҨQĈӝ chӫ yӃXÿѭӧc tiêu
thө tҥi thӏ WUѭӡng nӝLÿӏa thì ViӋt Nam xuҩt khҭu tӟi 50% sҧQOѭӧng vҧi cӫa cҧ Qѭӟc
QKѭQJFKӫ yӃu chӍ qua cӱa khҭu phө và lӕi mӣ biên giӟLQrQFKѭDFyPһt trên bҧQÿӗ
QKѭPӝt nhà xuҩt khҭu lӟn vӅ vҧi. Và do vұy, cùng vӟi Trung Quӕc và ҨQĈӝ, cҧ ba
Qѭӟc dүQÿҫu này lҥi không phҧLOjQѭӟc dүQÿҫu vӅ xuҩt khҭXPjQKѭӡng vӏ trí


6
FKRFiFQѭӟFQKѭ0DGDJDVFD[Xҩt khҭu khoҧng 25% sҧQOѭӧng, chiӃm khoҧng 70%
thӏ phҫn ӣ (8FNJQJQKѭ[Xҩt khҭu toàn thӃ giӟi), Nam Phi (xuҩt khҭu tӟi 90%) hay
,VUDHOKѫQVҧQOѭӧng) (GHD, 2013). TәQJOѭӧng xuҩt khҭu trên thӃ giӟi chӍ

chiӃm mӝt tӹ trӑng rҩt nhӓ - khoҧng 2% tәng sҧQOѭӧng sҧn xuҩt.
HoҥWÿӝng sҧn xuҩt vҧi quҧ diӉn ra chӫ yӃu ӣ khu vӵc phía Bҳc bán cҫu và chӍ
mӝWOѭӧng nhӓ ӣ Nam Bán cҫu (gӗm Úc, Madagasca, Nam Phi và mӝt sӕ quӕc gia
NKiF
7URQJWѭѫQJODLGӵ EiR%UD]LOFNJQJFyWKӇ xuҩt khҭu vҧi quҧ sang Mӻ khi nguӗn
cung cho thӏ WUѭӡng nӝLÿӏDÿmGѭWKӯa. Do sӵ khác biӋt vӅ mùa vө WURQJQăPTXҧ vҧi
ÿѭӧc thu hoҥch chӫ yӃu tҥi Bҳc bán cҫXYjRPDKqJLDLÿRҥn tӯ tháng 5 ÿӃn tháng 7),
trong khi mùa thu hoҥch ӣ phía Nam bán cҫu diӉn ra tӯ WKiQJÿӃn tháng 2.
* Thӏ WUѭӡng tiêu thө
HiӋn nay thӏ WUѭӡng tiêu thө chính cӫa vҧi là HӗQJ.{QJYj6LQJDSRKDLQѭӟc
này nhұp khҭu tӯ ÿӃn 15.000 tҩn vҧi tӯ Trung QuӕFYjĈjL/oan vào thӡi kǤ
WKiQJYjWKiQJ1JRjLUDĈjL/RDQFzQ[Xҩt khҭu quҧ vҧi sang các thӏ WUѭӡng khác
QKDXQKѭ&DQDGD1Kұt Bҧn, Philipin, Mӻ. Thӏ WUѭӡQJFKkXỈXKjQJQăPWLrXWKө
khoҧng 20.000 tҩn vҧLWѭѫLFiFQѭӟc nhұp khҭu chӫ yӃXOj3KiSĈӭc, Anh. Vҧi ÿѭӧc
tiêu thө mҥnh vào thӡi gian giӳa lӉ *LiQJVLQKYjQăPPӟL1ѭӟc cung cҩp vҧi chính
trong thӡi kǤ này là Mandagasca khoҧng 80%, Nam Phi khoҧQJ&iFQѭӟc
Úc, Thái Lan và ҨQĈӝ FNJQJ[Xҩt khҭu vҧi sang các thӏ WUѭӡng này vào thӡi gian
tháng 6 ± 7 nKѭQJFKӍ vào khoҧng 600 ± 700 tҩQQăP0HQ]HO&0YjFV

Các thӏ WUѭӡng mӟLQKѭFiFQѭӟc Ҧ Rұp, Saudi, Arabia, Yemen, Dubai, hàng
QăPFNJQJQKұp khҭXYjLWUăPWҩn vҧLWѭѫL7X\QKLrQVRYӟi tәng sҧQOѭӧng vҧi nhұp
khҭu vүn chiӃm mӝt tӍ lӋ rҩt nhӓ, ngoҥi trӯ ÒFOjQѭӟc xuҩt khҭu khoҧng 25 ± 30%
tәng sҧQOѭӧQJFzQFiFQѭӟc khác chӍ chiӃm 0.2 ± 0.5%. Sӕ Oѭӧng vҧLÿѭӧFÿyQJKӝp
và bҧo quҧn lҥnh khoҧng 2500 tҩn ӣ Trung Quӕc, 500 tҩn ӣ ĈjL/RDQYjÿѭӧc xuҩt
khҭX VDQJ FiF Qѭӟc Mӻ, Canada, Hàn Quӕc. Tuy nhiên, sҧn phҭm vҧL ÿyQJ Kӝp
WKѭӡQJNK{QJÿѭӧFѭDFKXӝng trên thӏ WUѭӡQJYuKѭѫQJYӏ NpPKѫQYҧLWѭѫLYҧi bҧo
quҧn trong nhiӋWÿӝ lҥQKFNJQJJһSNKyNKăQYuYӓ quҧ WKѭӡng bӏ chuyӇn màu sau mӝt
thӡi gian ngҳn.
HiӋQQD\FiFQѭӟc muӕn mӣ rӝng thӏ WUѭӡng tiêu thө vҧLWѭѫLFҫn phҧi chú
trӑng mӝt sӕ yӃu tӕ sau: nghiên cӭu tuyӇn chӑn thêm nhiӅu giӕng vҧi khác nhau vӟi

chҩWOѭӧng cao, thӡi kǤ thu hoҥFKNpRGjL1KѭQJYQJVҧn xuҩt vҧLFKtQKÿmÿѭӧc


7
[iFÿӏQKÿyOjQѫLFyYҧi thu hoҥch tháng 12 ± 1 là Úc, Madagasca, tháng 5 ± 8 là Ҩn
Ĉӝ ĈjL /RDQ 9LӋt Nam, Thái Lan, cùng vӟi thí nghiӋm ӣ FiF QѭӟF QKѭ ,VDUHO
Mauritius, Trung Quӕc cho thҩ\NpRGjLKѫQQӳa thӡi vө thu hoҥch cӫa vҧLOjÿLӅu
hồn tồn có thӇ OjPÿѭӧc. Bên cҥQKÿyFiFF{QJQJKӋ ÿLӅu khiӇn nhiӋWÿӝ trong q
trình bҧo quҧQFNJQJQKѭYұn chuyӇQÿDQJÿѭӧc nghiên cӭu mӝt cách tích cӵc. Vì
vұy, các nhà sҧn xuҩt có thӇ cung cҩp vҧLWѭѫLFKҩWOѭӧng cao cho thӏ WUѭӡng nhiӅu
tháng trong mӝWQăPWURQJWѭѫQJODLJҫn (Menzel CM. và cs, 2005; Mitra SK. Và cs,
2003).
1.1.2. Nhu c̯XGLQKG˱ͩng và phân bón cho cây v̫i
Cây vҧi có nhu cҫXGLQKGѭӥng cao, nhҩWOjÿҥPYjNDOL+jPOѭӧng các chҩt
GLQKGѭӥng trong lá vҧi phҧn ánh tình trҥQJGLQKGѭӥng cӫa cây. Phân tích lá vҧi cho
thҩy tӹ lӋ N: P: K: Ca: MgO trong lá là 7,8: 1: 4,1KѭYұy cây cҫn nhiӅu
ÿҥm và kali. ThiӃXÿҥPFiFÿӧt lӝc cӫa cây mӑc yӃXFjQKOiEpPjXYjQJUuDOiKѫL
cong, lá, hoa, quҧ rөng nhiӅu. ThӯDÿҥm sӁ ҧQKKѭӣQJÿӃn quá trình phân hố mҫm
KRDGRÿyQăQJVXҩt, sҧQOѭӧng giҧm. Thӡi kǤ vҧi ra hoa cҫn nhiӅXNDOLNKLÿұu quҧ
ÿӃn lúc thu hoҥFKKjPOѭӧng kali trong cây giҧm dҫn (Trҫn ThӃ Tөc, 2004; Li Y.C.
và cs, 2000; Menzel C.M. và Simpson D.r., 1989; Sharma K.K.,1990). Có thӇ phân
tích lá thuҫn thөc qua tӯng thӡi kǤ ÿӇ so sánh thành phҫn các chҩt GLQKGѭӥng trong
ÿyYӟi thành phҫQWK{QJWKѭӡng và bón thêm nhӳng chҩt cịn thiӃu. KӃt quҧ phân tích
lá vҧi ӣ mӝt sӕ trang trҥi vҧi ӣ Úc cho thҩy yêu cҫXGLQKGѭӥng qua lá tӯ tháng 5 ± 8
là: 1,5 ± 1,8% N: 0,14 ± 0,22% P: 0,66 ± 1% K: 0,3 ± 0,5% Mg: 50 ± 100 mg/g Fe:
100 ± 250 mg Mn: 15 ± 30 mg Zn: 10 ± 25 mg Cu: 25 ± 60 mg Bo (Batten, D.J. và
cs, 1995). Bón phân cho vҧLWUrQFѫVӣ SKkQWtFKKjPOѭӧQJGLQKGѭӥQJWURQJOiÿѭӧc
tiӃn hành rӝng rãi ӣ $XVWUDOLDQKѭQJFKѭDWKӵc sӵ phә biӃn ӣ FiFQѭӟc trӗng vҧi khác
do giá thành phân tích khá cao (Ollesen T., 2000).
&NJQJFyWKӇ dӵa vào sӕ liӋXSKkQWtFKÿҩt mà bón phân cho vҧi. Tác giҧ Trҫn

ThӃ Tөc, Ngơ Bình (1997) cho rҵng có thӇ FăQFӭ YjRÿLӅu kiӋQÿҩWÿDLÿӝ tuәi khác
QKDXÿӇ có chӃ ÿӝ bón phân cho phù hӧp. Các nghiên cӭu cho thҩy bón phân có ҧnh
KѭӣQJÿӃn thӡi gian ra lӝFOjPWăQJVӕ ÿӧt và kéo dài thӡi gian ra lӝc cӫa vҧi. Phân
bón N:P:K có ҧQKKѭӣng rõ rӋWÿӃn các yӃu tӕ cҩXWKjQKQăQJVXҩWYjQăQJVXҩt vҧi.
Ӣ Thanh Hà và Lөc Ngҥn các cơng thӭc có sӱ dөng SKkQ13.ÿӅXFyKjPOѭӧng
ÿѭӡQJYLWDPLQ&WăQJQKѭQJKjPOѭӧng chҩWNK{NK{QJWKD\ÿәi. Tӹ lӋ N:P:K tӕt
nhҩt cho vҧi là: 1: 0,5: 1,2. Bón phân cho vҧi có thӇ chia làm 3 thӡi kǤ: thӡi kǤ xuҩt
hiӋn lӝc thu, phân hóa mҫm hoa và thӡi kǤ quҧ non.


8

Ngồi viӋc bón phân hӳXFѫSKkQNKRiQJFKRYҧi thì phun bә sung các nguyên
tӕ ÿDYLOѭӧQJFNJQJOjPWăQJQăQJVXҩt vҧi rõ rӋt. Trong sӕ 16 nguyên tӕ thiӃt yӃu
vӟi cây trӗng, có 7 nguyên tӕ YLOѭӧng là Fe, Cu, Mn, Zn, Mo, B, Cl, thiӃu nhӳng
nguyên tӕ này cây khơng thӇ hồn tҩt chu kǤ sӕng cӫDPuQKĈӕi vӟLFk\ăQTXҧ các
nguyên tӕ YLOѭӧQJQKѭVҳt (Fe), kӁm (Zn), bo (B) có mӝt vai trị quan trӑng trong
viӋc cҧi thiӋQÿһc tính ra hoa (Hoàng Minh Tҩn và cs, 1994; NguyӉQ;XkQ7Uѭӡng,
2005). Theo nghiên cӭu cӫa các nhà khoa hӑc Nga thì B góp phҫn vào sӵ chuyӇn hóa
Gluxit ӣ trong cây, khi thiӃX%FiFFѫTXDQFҫn nhiӅXÿѭӡQJQKѭKRDTXҧ QRQWKѭӡng
bӏ rөng. Tác giҧ Tan, Y. và cs (2000) cho thҩy: viӋc thiӃu hөt các chҩt khoáng và mӝt
sӕ nguyên tӕ YLOѭӧng là nguyên nhân gây rөng và nӭt quҧ ÿӕi vӟi giӕng vҧi Nuomici.
Theo Katalymov M.V. (1977) khi nghiên cӭu vӅ sӵ nҧy mҫm hҥt phҩn cӫa
mӝt sӕ loҥi cây cho thҩy: hҥt phҩn có thӇ nҧy mҫm tӕt trong giӑt dӏch lҩy ӣ mһt núm
nhө\KRDÿӇ thay cho mұt hoa, ông cho hҥt phҩn nҧy mҫm trong dung dӏFKÿѭӡng có
nӗQJÿӝ thích hӧp thì phҩn hoa khơng nҧy mҫP'RÿyPXӕn nҧy mҫPÿѭӧc thì phҩn
hoa cҫn mӝt chҩt nӳa vӕn có trong mұt hoa cӫa núm nhө\ÿyFKtQKOj%R%RFzQ
cҫn cho quá trình phát triӇn cӫa quҧ VDXNKLKRDÿmWKө phҩn, khi loҥi bӓ Bo ra khӓi
dung dӏFKGLQKGѭӥng thì mӝt sӕ lӟn quҧ VDXNKLÿmKuQKWKjQKFNJQJEӏ rөng (NguyӉn
Xuân HiӅn, 1977). Phun boric nӗQJÿӝ 50 ppm cho vҧi vào thӡi kǤ nӣ KRDOjPWăQJ

tӹ lӋ ÿұu quҧ tӯ 2,4 ± 4 lҫn so vӟLÿӕi chӭng. Tuy nhiên nӗQJÿӝ cӫa boric q cao sӁ
khơng có lӧi cho viӋc thө phҩn thұm chí cịn có hҥi cho hoa cái, vì vұy khi sӱ dөng
boric cho vҧi cҫn nghiên cӭu mӝt cách cө thӇ, tùy theo giӕQJÿLӅu kiӋn canh tác mà
chӑn nӗQJÿӝ phun thích hӧp (Trҫn ThӃ Tөc, 2004).
Trong cây kӁm tham gia vào thành phҫn cӫDKѫQHQ]LPĈһc biӋt kӁm tham
gia quá trình sinh tәng hӧp trytophan, chҩt tiӅn thân cӫa auxin (indolaxetic axit), khi
thiӃu kӁm sӵ sinh tәng hӧp IAA bӏ giҧm mҥnh. Khi khơng có kӁPWURQJP{LWUѭӡng
GLQKGѭӥng cây sӁ phát triӇn rҩt kém hoһc có thӇ bӏ chӃt mһc dù có tҩt cҧ các yӃu tӕ
GLQKGѭӥng khác, các loҥLÿҩt cát hoһFFiWSKDÿҩWÿӗLWKѭӡng thiӃu kӁP&k\ăQTXҧ
khi thiӃu kӁPFiFÿӧt lӝFWKѭӡQJVLQKWUѭӣng chұPQăQJVXҩt giҧm, quҧ nhӓ và chҩt
OѭӧQJNpP+jPOѭӧng kӁPWăQJWURQJWKӡi gian phân hóa chӗLPDQJKRDOjPWăQJ
QăQJVXҩt mӝt sӕ loҥLFk\ăQTXҧ mӝWFiFKFyêQJKƭD.KLFk\FyELӇu hiӋn chӗi non
bӏ rөt lҥi, lá có triӋu chӭQJ~DYjQJOjÿmWKLӃu kӁm ӣ mӭc trҫm trӑng, vì vұy bón bә
sung kӁm cҫQÿѭӧc tiӃn hành dӵa trên kӃt quҧ SKkQWtFKÿҩt chӭ không nên dӵa vào
triӋu chӭng cӫa cây (NguyӉn Xuân HiӅn, 1977; Hoda M. 1985) khi phun kӁm nӗng
ÿӝ 0,5% và 1% cho vҧi vào thӡi kǤ phân hóa mҫm hoa, quҧ non cho thҩy kӁm không


9
OjPWăQJWӹ lӋ KRDFiLQKѭQJOjPWăQJWӹ lӋ ÿұu quҧQăQJVXҩt và chҩWOѭӧng vҧi mӝt
FiFKFyêQJKƭD«
ĈӗQJ&X
FyêQJKƭDTXDQWUӑQJWURQJÿӡi sӕng thӵc vұWQyLFKXQJYjFk\ăQ
quҧ QyLULrQJÿӗng tham gia vào hoҥWÿӝng cӫa các enzim tham gia vào các phҧn ӭng
trong quá trình quang hӧSÿӗng bҧo vӋ diӋp lөc khӓi bӏ phá hӫ\WăQJNKҧ QăQJTuang
hӧp cho cây. NӃu thiӃXÿӗQJFk\ăQTXҧ sӁ xuҩt hiӋn bӋnh khô ngӑn, lá có dҥng khơng
EuQKWKѭӡng, gân lá hình cánh cung. Khi thiӃXÿӗng trҫm trӑQJKѫQFiFFKӗi non có
thӇ bӏ chӃt, trên quҧ có nhӳQJXPjXÿӓ VDXÿyVүm lҥi, phҫn lӟn quҧ bӏ rөng, nhӳng
quҧ cịn lҥi phҭm chҩt rҩt kém. Tình trҥng thiӃXÿӗQJWKѭӡng trùng vӟi thiӃu kӁm và
ӣ nhӳQJQѫLÿҩt chua (Hoàng Minh Tҩn và cs, 1994; NguyӉQ;XkQ7Uѭӡng, 2005;

Menzel C.M., 1989).
Theo tác giҧ PhҥP0LQK&ѭѫQJ
NKLSKXQFiFQJX\rQWӕ QKѭ%RGѭӟi
dҥng H3BO3, kӁPGѭӟi dҥng ZnS04 .7H2VDXÿұu quҧ KDLQJj\YjQJj\QăQJVXҩt
vҧL7KDQK+jWăQJWӯ 5,6 % - 25 % so vӟLÿӕi chӭQJWURQJÿySKXQERULFOjPWăQJ
QăQJVXҩt cao nhҩWĈӝ %UL[WăQJWӯ 4,5 % - 7ÿѭӡng tәng sӕ WăQJWӯ 3,7 - 12,1
%.
Tác giҧ Chen và Huang (2000) dӵa trên kӃt quҧ SKkQWtFKOiFNJQJWuPUDOѭӧng
SKkQYLOѭӧng thích hӧp cho vҧLÿӝ tuәLNLQKGRDQKQKѭVDX ± 5mg Zn, 1,5 ± 5mg
Mn, 1 ± 5mg Cu, 0,4 ± 100 mg Bo.
Theo tác giҧ NguyӉn Ngӑc Nông và cs (2003) khi phân tích mӝt sӕ nguyên tӕ
vi OѭӧQJWURQJÿҩt Thái Nguyên cho thҩ\KjPOѭӧng kӁPWURQJÿDVӕ các loҥLÿҩt ӣ
Thái Nguyên biӃn thiên tӯ 1,23 ± PJNJÿӗng tӯ ÿӃQPJNJKjPOѭӧng
Qj\ÿӅu nҵm ӣ QJѭӥQJQJKqRÿӃn trung bình. Do vұy cҫn có các thí nghiӋm phun bә
sung các ngun tӕ YLOѭӧng cho vҧL+QJ/RQJÿӇ góp phҫQWăQJWӹ lӋ ÿұXFNJQJQKѭ
QăQJVXҩt quҧ.
1.1.3. Nhͷng nghiên cͱu v͉ các bi͏QSKiSWiFÿ͡QJF˯JLͣLYjÿL͉u ti͇t ra hoa
Ĉӕi vӟi cây vҧi sӵ phát sinh cӫa lӝFÿ{QJOjPFk\Qӣ hoa kém thұm chí khơng
nӣ hoa dүQÿӃQQăQJVXҩt giҧm. Mӝt trong nhӳQJSKѭѫQJSKiSOjPYҧLUDKRDÿ~QJ
thӡi vө ÿyOjQJăQFKһn sӵ SKiWVLQKYjVLQKWUѭӣng cӫa lӝFÿ{QJ.
+ Khoanh vӓ: tác dөng làm cho thӡi gian nhҩWÿӏnh ngӯng vұn chuyӇn sҧn
phҭm quang hӧp tӯ ngӑn xuӕQJSKtDGѭӟLOjPWăQJÿѭӡng tәng sӕ trên cành, tҥRFѫ
sӣ thuұn lӧi cho viӋc hình thành mҫm hoa và các bӝ phұn cӫDKRDKѫQQӳa cịn có
tác dөng làm giҧPQăQJOѭӧng cung cҩp cho bӝ rӉ, giҧPFѫQăQJKRҥWÿӝng cӫa bӝ