Bài giảng Kế hoạch hóa phát triển - Chương 3: Hệ thống kế hoạch hóa phát triển kinh tế - xã hội

CHƯƠNG 3. HỆ THỐNG KẾ HOẠCH HÓA PHÁT TRIỂN
KINH TẾ - XÃ HỘI
3.1. Hệ thống KHH phát triển theo nội dung

3.2. Hệ thống KHH phân theo thời gian
3.3. Cơ cấu tổ chức KHH

18


HỆ THỐNG KHH PHÁT TRIỂN THEO NỘI DUNG

Chiến lược phát
triển

Quy hoạch phát
triển

Kế hoạch phát
triển

Chương trình và
dự án phát triển

19


CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN
❑ Chiến lược phát triển KT-XH là một hệ thống các phân tích, đánh giá và lựa chọn thể hiện những quan điểm,
tầm nhìn, mục tiêu của một quá trình phát triển mong muốn và sự nhất quán về con đường và các giải pháp
cơ bản để thực hiện

❑ Đặc trưng
• Tính chất dài hạn và sự tương đối trong phân đoạn thời gian
• Tính chất định tính là chủ yếu
• Tính hướng đích và thể hiện sự đột phá, ưu tiên
20


Nội dung của chiến lược phát triển

Xác định xuất phát điểm
của chiến lược

Xác định đích đến của
chiến lược

Tìm ra con đường kết nối
hiện tại với tương lai

21


QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN KT-XH
❑ Quy hoạch phát triển thể hiện tầm nhìn, sự bố trí chiến lược về thời gian và không gian lãnh thổ,
xây dựng khung vĩ mô về tổ chức không gian để chủ động hướng tới mục tiêu, đạt hiệu quả cao,
phát triển bền vững. Quy hoạch phát triển KT-XH là văn bản luạn chứng và lựa chọn phương án

phát triển hợp lý và tổ chức KT-XH dài hạn (ít nhất là 5 năm) trên khơng gian lãnh thổ nhất định.

❑ Đặc trưng:

• Quy hoạch mang tính cụ thể hơn chiến lược cả về thời gian và nội dung
• Là bản luận chứng khoa học, chứng minh được đầy đủ sự hợp lý, tính hiệu quả và tính khả thi của các phương án phát
triển và tổ chức khơng gian hoạt động KT-XH

• Là một văn bản mang tính pháp lệnh

22


• Nội dung của quy hoạch phát triển:
Phân tích tiềm
năng, đánh giá
thực trạng
phát triển và
dự báo yếu tố
tác động bên
trong và bên
ngoài

Xác định hệ thống
kết cấu hạ tầng
đảm bảo yêu cầu
các hoạt động KTXH trên vùng quy
hoạch và trong
thời kỳ quy hoạch

Xác định
nhiệm vụ
cụ thể đạt
được trong

thời kỳ
quy hoạch

Luận
chứng mục
tiêu phát
triển

Luận
chứng
phương
án tổng
hợp về
tổ chức
KT-XH

Luận chứng
danh mục
đầu tư và
nhu cầu vốn
cho các dự
án ưu tiên
đầu tư

Định
hướng
phân bổ
sử dụng
đất đai

Các giải
pháp
thực
hiện quy
hoạch

Luận
chứng bảo
vệ môi
trường
23


KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN
❑ Kế hoạch phát triển là một công cụ định hướng và triển khai thực hiện chiến lược và quy hoạch
phát triển, nó xác định hệ thống các mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu cần đạt được trong một thời kỳ
nhất định (gọi là kỳ kế hoạch) và các giải pháp, các cơ chế chính sách cần thiết thực hiện

❑ Đặc trưng
• Tính phân đoạn trong kế hoạch chặt chẽ hơn so với chiến lược phát triển

• Tính định lượng cụ thể hơn
• Tính kết quả và hiệu quả rõ ràng hơn
24


• Bộ phận cấu thành hệ thống KHH phát triển
❑ Xét từ tính chất, nội dung: kế hoạch mục tiêu và các kế hoạch biện pháp
❑ Xét theo góc độ thời gian: kế hoạch dài hạn 10 năm, kế hoạch trung hạn 3 hay 5 năm, kế
hoạch ngắn hạn 1 năm và dưới 1 năm

25


CHƯƠNG TRÌNH VÀ DỰ ÁN PHÁT TRIỂN

Chương trình và dự án phát triển là công cụ triển khai tổ chức thực hiện chiến lược và kế hoạch 5
năm phát triển KT-XH, nó đưa ra các mục tiêu và tổ chức đảm baỏ nguồn lực để thực hiện mục tiêu
đối với các vấn đề mang tính bức xúc, nổi cộm và đột phá của nền kinh tế trong thời kỳ kế hoạch.

26


• Nội dung quá trình xây dựng chương trình dự án phát triển

Xác định vấn đề cần
thiết phải đưa vào
chương trình, dự án

Xác định mục tiêu của
chương trình, dự án

Xác định nhu cầu nguồn
lực cho chương trình dự
án và các bên tham gia
trong thực hiện

Tổ chức giám sát đánh
giá chương trình dự án

27


HỆ THỐNG KHH PHÂN THEO THỜI GIAN
❑ Kế hoạch 5 năm phát triển KT-XH
❑ Kế hoạch hàng năm phát triển KT-XH

28


KẾ HOẠCH 5 NĂM PHÁT TRIỂN KT-XH
❑ Kế hoạch 5 năm là sự cụ thể hóa các chiến lược và quy hoạch phát triển trong thời kỳ 5 năm phát triển KTXH. Kế hoạch xác định các mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu KT-XH trong thời kỳ 5 năm, xác định các cân đối để

đảm bảo tính chất ổn định trung hạn và các chính sách phân bổ, huy động và sử dụng nguồn lực

❑ Nội dung kế hoạch 5 năm
• Đánh giá thực hiện kế hoạch 5 năm phát triển KT-XH giai đoạn 5 năm trước
• Dự báo tình hình KT-XH thế giới và trong nước giai đoạn 5 năm tới và ảnh hưởng của nó tới phát triển KT-XH đất
nước trong 5 năm tới

• Xác định phương hướng phát triển trong thời kỳ kế hoạch
• Xây dựng cân đối vĩ mô và giải pháp lớn

29


KẾ HOẠCH HÀNG NĂM PHÁT TRIỂN KT-XH

❑ Kế hoạch hàng năm là bước cụ thể hóa kế hoạch 5 năm, là một công cụ điều hành các hoạt động mang tính
tác nghiệp thường niên của nền kinh tế nhằm thực hiện được mục tiêu của kế hoạch 5 năm

❑ Nội dung của kế hoạch hàng năm
• Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm trước
• Phần kế hoạch định hướng phát triển KT-XH hàng năm

• Các nội dung mang tính tác nghiệp thường niên cần nhấn mạnh trong kế hoạch hàng năm: kế hoạch
ngân sách, kế hoạch cung ứng tiền tệ, kế hoạch XNK và quản lý cán cân thanh toán quốc tế, kế hoạch
giải quyết việc làm

30


CƠ CẤU TỔ CHỨC KHH

• Cấp xây dựng kế hoạch

• Cơ quan KHH quốc gia
• Cơ quan kế hoạch ngành và địa phương

31