Tổ chức giảng dạy các chương trình cập nhật kiến thức về quản lý tài chính, tài sản và kế toán hành chính sự nghiệp

Tổ chức giảng dạy các chương trình cập nhật
kiến thức về quản lý tài chính, tài sản và
kế tốn hành chính sự nghiệp
Phan Thị Thúy Ngọc
Thạc sĩ, Giảng viên chính, Trường Đại học Mở TPHCM

Tóm tắt
Sự đổi mới về thể chế tài chính trong những năm qua dẫn đến hàng loạt
các chính sách, chế độ tài chính ra đời. Sự đổi mới chính sách tài chính ln
ln kéo theo sự đổi mới trong lĩnh vực kế tốn. Vì vậy, nhu cầu tập huấn cập
nhật kiến thức để triển khai thực hiện là hết sức cần thiết. Bài viết này trình bày
một số kinh nghiệm trong vấn đề tổ chức các chương trình cập nhật kiến thức về
quản lý tài chính, tài sản và hành chính sự nghiệp.
Từ khóa: Giảng dạy, Kế tốn hành chính sự nghiệp, Chương trình cập nhật kiến
thức

1. Giới thiệu
Cập nhật kiến thức là nhu cầu thực tế khách quan không thể thiếu được
đối với người làm cơng tác quản lý tài chính, kế tốn tại các đơn vị hành chính
sự nghiệp. Sự đổi mới về thể chế tài chính từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh
tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa từ năm 1985 đến nay dẫn đến
hàng loạt các chính sách, chế độ tài chính ra đời. Cơ sở pháp lý của sự đổi mới
chính sách tài chính cơng là Luật ngân sách nhà nước. Sự đổi mới chính sách tài
chính ln ln kéo theo sự đổi mới trong lĩnh vực kế tốn. Vì vậy, khi có chính
sách, chế độ tài chính mới ban hành, thơng thường các cơ quan tài chính, ban
ngành của các tỉnh, thành phố thuộc trung ương lập kế hoạch cho việc tập huấn
cập nhật kiến thức để triển khai thực hiện.
Bài viết này chia sẻ kinh nghiệm trong tổ chức các chương trình cập nhật
kiến thức về quản lý tài chính, tài sản và hành chính sự nghiệp. Trong phần đầu,
tác giả trình bày nhu cầu của loại hình đào tạo này. Phần tiếp theo bàn về việc
110

xây dựng chương trình tập huấn. Cuối cùng là một số nhân tố quyết định sự
thành công của các chương trình này.
2. Nhu cầu tổ chức các chương trình cập nhật kiến thức
Lộ trình đổi mới nền tài chính cơng từ năm 1985 đến nay tiến độ ngày
càng nhanh đòi hỏi công chức viên chức đang thực thi nhiệm vụ tài chính, kế
tốn cơng khơng ngừng học tập để nắm bắt kịp thời chính sách, chế độ. Thơng
thường sự đổi mới chính sách tài chính diển ra trong từng 5 năm một lần trọn
một chu kỳ của cấp chính quyền, chính sách tài chính thay đổi trước rồi đến chế
độ kế tốn. Vì vậy, việc cập nhật kiến thức diển ra liên tục, sôi động nhất là năm
đầu của một nhiệm kỳ. Các chương trình tập huấn cũng theo đó mà phát triển.
Nhu cầu cập nhật kiến thức tính ra rất lớn. Bình qn khối cơ quan, hành
chính sự nghiệp của 1 tỉnh hoặc thành phố thuộc trung ương từ 1.500 đến 2.000
đơn vị. Bình qn 1 quận (huyện) có từ 70 đến 120 cơ quan hành chính, đơn vị
sự nghiệp, trong đó các trường từ mầm non cho đến trung học cơ sở bình quân từ
50 trường. Với một tỉnh có 12 huyện thì số lượng đơn vị có thể đến 1.500 đơn vị
là chuyện bình thường. Nếu 1 đơn vị chỉ tính 1 kế tốn và 1 chủ tài khoản thì số
lượng có nhu cầu tập huấn đã đến trên 2.000 người. Có thể minh họa con số ước
lượng sau đây tại một số địa phương đã thực hiện chương trình tập huấn:
• Thành phố Hồ Chí Minh: Có 24 quận, huyện. Bình qn 80 đơn
vị/quận,huyện, trong đó các trường phải trên 50 trường. Bình quân khi
triển khai cập nhật chính sách đổi mới từ 2.000 học viên trở lên.
• Thành phố Cần Thơ: 10 quận, huyện. Bình quân 90 đơn vị/1 quận, huyện
trong đó các trường phải trên 50. Bình qn khi triển khai cập nhật chính
sách đổi mới từ 1.500 học viên trở lên.
• Tỉnh Hậu Giang: Thực hiện các lớp tập huấn, bồi dưỡng ngay từ khi tách
Tỉnh năm 2004. Bình quân từ 500 đến 800 học viên.
• Tỉnh Khánh Hịa, Long An, Lâm Đồng, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Trà
Vinh, Cà Mau, An Giang, Kiên Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương,

Bình Phước, Đắc Nơng. Bình quân từ 300 học viên/1 chương trình tập
huấn
3. Xây dựng chương trình tập huấn
3.1 Xác định đối tượng phục vụ của các chương trình tập huấn
Xác định đúng đối tượng phục vụ giúp xây dựng chương trình đào tạo
phù hợp. Cụ thể là:

111


• Chủ tài khoản: Chương trình thích hợp là các nội dung quản lý tài
chính, quản lý tài sản, đọc, hiểu, sốt xét và phân tích các chỉ tiêu
trên các báo cáo tài chính kế tốn
• Kế tốn trưởng, kế tốn viên: Chương trình thích hợp là các nội
dung quản lý tài chính, quản lý tài sản, các tiêu chuẩn, định mức
chi tiêu, kiểm soát chi của kho bạc, các quy trình kế tốn, đọc,
hiểu, sốt xét và phân tích các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính kế
tốn
• Chun viên chun quản, thẩm kế: Chương trình thích hợp là các
nội dung về trình tự kiểm tra xét duyệt dự tốn, quyết tốn, chính
sách, chế độ chi tiêu, hiểu và đọc được thơng tin tài chính trên các
báo cáo tài chính, kế tốn của đơn vị
3.2 Các u cầu xây dựng chương trình
Kinh nghiệm bản thân cho thấy chương trình tập huấn ngồi việc phù hợp
với đối tượng phục vụ cịn cần đảm bảo các u cầu sau:
• Tính hệ thống: phải đảm bảo hệ thống pháp lý của các văn bản, các chính
sách, chế độ mà cấp có thẩm quyền ban hành theo sự phân cấp bao gồm
các văn bản Luật là cơ sở nền tảng để ban hành các nghị định nhằm chi
tiết từng điều khoản của Luật, kế đến là các thong tư hướng dẩn thực hiện
một số điều của nghị định. Theo sự phân cấp đến tận địa phương thì

UBND các cấp, các cơ quan quản lý cấp trên tiếp tục có các cơng văn
hướng thực thi các quy định tại địa phương và tại đơn vị.
• Tính kế thừa: Bất kỳ một chính sách chế độ nào khi ban hành đều có tính
kế thừa, khi xây dựng chương trình và nội dung trình bày đều phải xác
định tính kế thừa trước khi phổ biến nội dung của chính sách, chế độ.
Cuối cùng là hướng dẩn xử lý chuyển tiếp từ chính sách, chế độ cũ sang
áp dụng các chính sách chế độ mới ban hành
• Tính đồng bộ: Khi xây dựng chương trình ln ln tính đến các văn bản
khác có liên quan đến việc thực hiện các chính sách, chế độ triển khai
nhằm minh chứng tính đồng bộ của các văn bản khi thực thi
• Tính dự báo: Sau khi xây dựng chương trình tập huấn và triển khai cho
các đối tượng, tiếp cận thực tế theo dõi quá trình thực hiện, đánh giá
thuận lợi, khó khăn để dự báo khả năng sửa đổi, bổ sung trong tương lai,
gắn kết với nghị quyết của các cấp chính quyền, đối chiếu với lộ trình đổi
mới để xác định thời gian sử dụng một chương trình tập huấn
112


3.3 Xác định nội dung chương trình
• Tiêu đề của chương trình phải tốt lên mục tiêu của chương trình. Thông
thường là tiêu đề lớp bồi dưỡng…, lớp nâng cao năng lực quản lý…..Nếu
là lớp bồi dưỡng thì đối tượng là các kế toán mới được tuyển dụng, các
chủ tài khoản mới được bổ nhiệm, đề bạt. Lớp nâng cao năng lực dành
cho đối tượng kế toán, chủ tài khoản đảm nhận chức vụ nhiều năm. Để
biết rõ từng đối tượng thì chỉ có cách duy nhất là làm việc cụ thể với đơn
vị đặt hàng.
• Nội dung chương trình: Hiện nay chia làm các nhóm chương trình gồm:
1. Nhóm chương trình quản lý tài chính, tài sản và kế tốn của các đơn vị
sự nghiệp ngành giáo dục
2. Nhóm chương trình quản lý tài chính, tài sản và kế tốn của các đơn vị

sự nghiệp ngành y tế
3. Nhóm chương trình quản lý tài chính, tài sản và kế toán của các đơn vị
sự nghiệp các ngành kinh tế, nơng nghiệp, lâm nghiệp,…..
4. Nhóm chương trình quản lý tài chính, tài sản và kế tốn của các cơ
quan hành chính nhà nước, cơ quan Đảng, tổ chức Hội, đồn thể
5. Nhóm chương trình quản lý tài chính, tài sản và kế tốn ngân sách, tài
chính xã, phường, thị trấn
6. Nhóm chương trình thực hành kế tốn và ứng dụng phần mềm kế tốn
IMAX
7. Nhóm chương trình quản lý tài chính dự án đầu tư xây dựng và kế
tốn các chủ đầu tư
8. Nhóm chương trình quản lý tài chính và kế tốn hợp tác xã
9. Nhóm chương trình thi tuyển cơng chức tuyển vị trí việc làm kế tốn,
quản lý tài chính, quản lý cơng sản
4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành cơng của các chương trình tập
huấn cập nhật kiến thức
Qua nhiều năm tham gia các chương trình tập huấn, cập nhật kiến thức tại
các địa phương, người viết nhận thấy những nhân tố sau có ảnh hưởng đến sự
thành cơng của chương trình
• Nắm bắt nhu cầu thực tế, xây dựng các chương trình tập huấn ngay từ đầu
năm
113


• Gửi chương trình cho Sở Tài chính, Sở Nội vụ địa phương để các Sở tập
họp vào chương trình huấn luyện chun mơn nghiệp vụ để ghi vào dự
tốn
• Sau khi dự tốn duyệt các lớp tập huấn thì phối kết hợp với các Sở để tổ
chức triển khai
• Lựa chọn giảng viên thích hợp am hiểu thực tế tại địa phương và in ấn tài

liệu tập huấn
• Ký kết hợp đồng lưu ý đến điều khoản chi phí giữa 2 bên, chuẩn bị cơ sở
vật chất và điều kiện học tập cho học viên
5. Kết luận
Tóm lại, nhu cầu cập nhật chính sách, chế độ quản lý tài chính là nhu cầu
cấp thiết khách quan và có số lượng đáng kể. Việc xây dựng chương trình cần
xác định đối tượng phục vụ (học viên), xem xét các yêu cầu của chương trình và
xác định các nội dung phù hợp. Đặc trưng của các lớp này là sử dụng kinh phí
của ngân sách chứ khơng phải người học đóng góp. Vì vậy, cần am hiểu lề lối
làm việc của cơ quan tài chính và hoạch định tổ chức tốt để lớp học thành công.
Bài viết dừng lại ở mức độ chia sẻ kinh nghiệm cá nhân. Cần có các ý
kiến đóng góp, các khảo sát chi tiết hơn để có thể hình thành một nghiên cứu đầy
đủ.

114