(SKKN mới NHẤT) một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1 thông qua công tác chủ nhiệm lớp

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GD&ĐT THÀNH PHỐ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
CHO HỌC SINH LỚP 1 THÔNG QUA CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP

Người thực hiện: Hoàng Thị Chung
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị cơng tác: Trường Tiểu học Ba Đình
SKKN thuộc lĩnh vực: Chủ nhiệm

THANH HOÁ, NĂM 2020

TIEU LUAN MOI download :


MỤC LỤC
TT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3

2.4
3
3.1
3.2

Tiêu đề
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
Cơ sở lí luận
Thực trạng
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết các vấn đề
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
KẾT LUẬN- KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị

Trang
2
2
3
3
3-4
4-5
6- 16
16- 17
17-18

18- 19

1

TIEU LUAN MOI download :


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, vấn đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh hiện nay
đang được xem là một vấn đề cấp bách khơng chỉ trong nhà trường mà của tồn
xã hội. Bởi có quá nhiều nguyên nhân từ cuộc sống của giới trẻ, cách ứng xử
cũng như sự hòa nhập và cách thể hiện bản thân của các em trong từng tình
huống khác nhau khiến chúng ta cần phải nghiêm túc nhìn nhận vấn đề này.
Chúng ta ln nhắc đến những tình trạng như trẻ em ngày nay sống quá ích kỷ,
lạnh lùng, vô cảm không quan tâm tới bất cứ vấn đề gì xung quanh các em.
Chính vì vậy một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của chúng ta là giáo
dục con người toàn diện. Như vậy, người giáo viên không chỉ vừa dạy chữ vừa
dạy cách làm người mà còn trang bị, cung cấp kiến thức về kỹ năng sống cho
học sinh. Đặc biệt đối với học sinh lớp 1, đây là đối tượng học sinh đầu cấp
Tiểu học, các em đang còn rất bỡ ngỡ trong môi trường mới. Hơn nữa, giáo dục
kĩ năng sống cũng là một trong năm nội dung của phong trào “Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”. Để thực hiện thành công nhiệm vụ giáo dục
kĩ năng sống cho học sinh, nếu chỉ giao phó trách nhiệm cho nhà trường là
khơng đủ mà cần có sự phối hợp hiệu quả giữa “Nhà trường, gia đình và xã hội”.
Ngồi ra, qua các kênh thông tin, đặc biệt là dựa vào thực tế, tôi nhận thấy kỹ
năng sống của các em còn nhiều hạn chế. Hầu hết các em lúng túng khi trả lời
hoặc xử lý chưa tốt các tình huống thường gặp trong cuộc sống, trong giao tiếp,
kỹ năng tự bảo vệ trước những vấn đề xã hội có nguy cơ ảnh hưởng đến sức
khỏe và an toàn cuộc sống như: kỹ năng nhận diện một vấn đề, cách xác định

tình huống, cách từ chối, kỹ năng xử lý mâu thuẫn, kỹ năng ra quyết định, tự
chăm sóc sức khỏe... cịn gặp nhiều khó khăn. Để thực hiện thành công nhiệm
vụ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh không thể không quan tâm đến công tác
chủ nhiệm lớp. Người giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là thầy dạy học vừa là người
cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó, có
thể uốn nắn các em đi theo đúng qui định giáo dục trong nhà trường, có những
tác động tích cực đến các em cũng như giúp các em điều chỉnh hành vi theo
hướng tích cực, có lợi nhất. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
thông qua công tác chủ nhiệm lớp ngày càng trở nên thiết yếu. Giáo viên từng
bước hình thành cho học sinh thái độ tự tin, yêu thương tôn trọng con người, yêu
cái đúng, cái thiện, biết phân biệt đúng sai và làm theo cái đúng, nhắc nhở các
em hành động theo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức. Từ nhận thức đó,
là người giáo viên chủ nhiệm lớp 1, tôi hết sức tâm đắc trong việc hướng dẫn và
đào tạo các em thành “con người mới” với đầy đủ các mặt “đức, trí, thể, mỹ”.
Chính vì những lí do nêu trên và qua thực tế giảng dạy cùng với những kinh
nghiệm của bản thân đã tích lũy được qua q trình giảng dạy nhiều năm tơi
mạnh dạn nghiên cứu và đưa ra “ Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh lớp 1 thông qua công tác chủ nhiệm lớp.”
1.2. Mục đích nghiên cứu:
2

TIEU LUAN MOI download :


Tìm hiểu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1 qua cơng tác chủ nhiệm lớp.
Từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp 1A5 Trường Tiểu học Ba Đình - TP Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu các văn bản: Phân tích, nghiên cứu các tài liệu có liên

quan.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Quan sát, điều tra,
viết tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Tính, phân tích số liệu thu được.
- Áp dụng một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh lớp 1.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Trong Luật giáo dục Việt Nam năm 2005, điều 2 chương 3 đã quy định
như sau: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện,
có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm
chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc ”. Hơn thế, giáo dục là quá trình bao gồm giáo dục và giáo dưỡng.
Trong giáo dục thì có giáo dưỡng, trong giáo dưỡng thì có giáo dục. Vậy người
giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị như thế nào trong cơng tác rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh? Làm thế nào để hai quá trình này tạo thành một mục tiêu
chung? Làm thế nào để những người chủ tương lai của đất nước có đủ đức đủ
tài? Làm thế nào để sự nghiệp giáo dục mang lại hiệu quả tốt? Đây chính là
trách nhiệm của tồn xã hội, của những người làm công tác giáo dục, của những
người làm công tác chủ nhiệm lớp, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm lớp 1.
Trong thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 cũng đã
nêu rõ: Giáo viên chủ nhiệm là người có trách nhiệm thực hiện các chỉ tiêu, kế
hoạch nhà trường giao và từ giáo viên đến học sinh nhằm thực hiện có hiệu quả
nguyên lý giáo dục và mục tiêu giáo dục cấp học. Không những thế, giáo viên
chủ nhiệm còn phải rèn luyện cho học sinh về mặt đạo đức cũng như các mặt
hoạt động khác. Đối với bậc học Tiểu học, bậc học nền tảng cho sự phát triển
nhân cách và hình thành kiến thức, việc giáo dục kĩ năng sống đúng đắn cho các
em cần phải đặc biệt được xem trọng vì từ đó các em có được những suy nghĩ
hành động đúng đắn ngay từ ban đầu. Nhất là đối với đối tượng học sinh lớp 1,

tất cả mọi kiến thức, kỹ năng, hành vi, thái độ các em được tiếp nhận ở trường
gần như là mới và lạ lẫm với các em. Ở giai đoạn 6 năm đầu đời, tất cả vốn hiểu
biết và kinh nghiệm sống mà các em có được hầu như đều hình thành do thói
quen sống hàng ngày bằng phương pháp “thử sai”, cũng như do bắt trước người
lớn hoặc được người lớn tập cho nhiều lần thành thói quen. Tính bắt trước của
trẻ giống như là con dao hai lưỡi. Đa phần các em bắt trước các hành vi, lời nói,
việc làm tốt của người khác nhưng cũng khơng ít trường hợp các em làm theo,
3

TIEU LUAN MOI download :


nói theo cả những lời nói, việc làm chưa đúng mực. Chính vì vậy mơi trường
sống xung quanh trẻ có ảnh hưởng rất lớn. Do hệ thần kinh của trẻ giai đoạn này
đang phát triển mạnh nên đồng thời kéo theo xu hướng phản ứng mạnh ở các
em, khả năng kìm hãm (khả năng ức chế) của hệ thần kinh cịn yếu, chính vì vậy
mà các em dễ bị kích thích. Thầy cơ giáo, cha mẹ và người thân của các em cần
chú ý đến đặc điểm này để giúp trẻ hình thành tính tự chủ, lịng kiên trì, sự kìm
hãm của bản thân trước những kích thích của hồn cảnh xung quanh, biết giữ
gìn trật tự nơi cơng cộng và trong lớp học. Khi trẻ bắt đầu tới trường - tham gia
học tập ở trường tiểu học là trẻ được bước chân vào một thế giới hoàn toàn khác.
Các em phải tiến hành hoạt động học - hoạt động nghiêm chỉnh có kỷ cương, nề
nếp với những yêu cầu nghiêm ngặt. Chuyển từ hoạt động chủ đạo là vui chơi
sang hoạt động chủ đạo là học tập; chắc chắn trẻ khơng tránh khỏi sự bỡ ngỡ vì
thế phải chuẩn bị cho các em tâm lí chuẩn bị sẵn sàng đi học. Ở tiểu học, toàn bộ
những hành vi cử chỉ của người thầy thường là những mẫu mực cho hành vi của
học sinh nói chung. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến thái độ và cách ứng xử của các
em trong quan hệ với người khác và với xã hội. Các em thường tin tưởng tuyệt
đối ở thầy cô giáo nên chúng thường bắt chước những cử chỉ tác phong của thầy
cơ giáo mình. Ở trường, các em cịn được tiếp xúc với bạn bè, với tập thể nhóm

bạn, tổ, lớp; những hoạt động tập thể cũng ảnh hưởng không ít đến việc hình
thành, phát triển nhân cách và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Như vậy, vấn đề giáo dục học sinh trở thành những con người phát triển
toàn diện là nhiệm vụ hàng đầu, biến các mục tiêu giáo dục thành hiện thực mà
người giữ vai trò quyết định thực hiện nhiệm vụ này chính là giáo viên chủ
nhiệm lớp. Xác định được những yêu cầu trên, bản thân tơi nhận thấy rõ vai trị
của người giáo viên chủ nhiệm trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh.
2.2. Thực trạng:
a. Về nhà trường:
* Thuận lợi:
- Trong quá trình rèn kỹ năng sống cho học sinh ln gắn liền với việc thực hiện
nội dung phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Bên
cạnh đó nhà trường đã vinh dự đạt Chuẩn Quốc gia giai đoạn 2 nên thuận lợi
trong việc thực hiện nội dung xây dựng mơi trường giáo dục xanh, sạch đẹp, an
tồn cho trẻ.
- Được sự hỗ trợ nhiệt tình của Hội cha mẹ học sinh, của các tổ chức đoàn thể
trong và ngoài nhà trường.
- Nhà trường được trang bị hệ thống cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang, có trang
thiêt bị dạy học hiện đại đảm bảo cho yêu cầu giảng dạy và học tập của giáo
viên và học sinh.
- Giáo viên được quan tâm, hỗ trợ kịp thời từ phía Ban Giám Hiệu nhà trường,
từ Tổng phụ trách Đội, Đội cờ Đỏ, được các đồng nghiệp trong tổ khối nhiệt
tình đóng góp ý kiến, rút kinh nghiệm trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh.
* Khó khăn
- Kỹ năng sống của đa số học sinh lớp 1 còn hạn chế, các em còn nhút nhát,
những buổi đầu đến lớp không muốn rời xa người thân để vào học. Khi phát
4

TIEU LUAN MOI download :

biểu các em nói khơng rõ ràng, trả lời trống không, không đủ câu. Khả năng tư
duy độc lập của các em còn hạn chế, hầu hết các vấn đề cần giải quyết đều nhờ
vào sự gợi ý nhắc nhở hoặc làm mẫu của cô giáo.
b. Về lớp 1A5:
* Thuận lợi:
- Sĩ số học sinh là 48 em, trong đó có 23 học sinh nam, 25 học sinh nữ. Con gia
đình cán bộ là 25 em, con gia đình bn bán 18 em, con cơng nhân 5 em, khơng
có học sinh có hồn cảnh đặc biệt.
- Đa số các em học sinh ngoan ngỗn, một số em tích cực, chủ động sáng tạo
trong các hoạt động.
* Khó khăn:
- Một số học sinh chưa làm chủ được hành vi của mình và khả năng tập trung
trong lớp còn chưa đạt, chưa thực sự chú ý lắng nghe và tích cực làm việc theo
nhóm. Các em có nhiều biểu hiện chậm thích nghi, rụt rè, thiếu tự tin hoặc quá
tự do trong lớp, có những em được bố mẹ q nng chiều, ln thích làm, thích
nói theo ý mình và khơng nghe lời mọi người, nhiều em trả lời cô giáo chưa lễ
phép, nói khơng đủ câu,...Chính vì những lí do trên mà tôi đã đưa ra những câu
hỏi để khảo sát các em.
Ví dụ: Vào đầu năm học, tơi đưa ra 5 câu hỏi để khảo sát như sau:
1. Con đang học ở trường nào, lớp nào?
2. Con thích học mơn gì nhất?
3. Ước mơ của con là gì ?
4. Ở nhà con đã giúp đỡ cha mẹ những gì ?
5. Con yêu quý ai nhất, vì sao ?
Kết quả như sau :
Kết quả
Số lượng
Tỉ lệ
Trả lời được cả 5 câu hỏi

8 em
16,7%
Trả lời được 4 câu hỏi
7 em
14,7%
Trả lời được 3 câu hỏi
14 em
29,1%
Trả lời được 2 hoặc 1 câu hỏi
15 em
31,2%
Khơng nói gì
4 em
8,3%
(Bảng 1)
- Qua kết quả khảo sát, tôi thấy số học sinh trả lời được 4, 5 câu hỏi còn hạn chế.
Bên cạnh đó thì số học sinh trả lời được ít câu hỏi lại nhiều hơn.Vậy nguyên
nhân do đâu ?
* Về phía giáo viên:
- Thơng qua tiếp xúc và chia sẻ kinh nghiệm thì tơi thấy việc rèn kĩ năng sống
cho học sinh ở một số giáo viên còn hạn chế: có một vài giáo viên cịn lúng túng
về nội dung và biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, chưa thật sự gần
gũi, thân thiện với học sinh. Việc rèn kĩ năng sống qua việc tích hợp vào các
mơn học cịn hạn chế. Rèn kĩ năng sống qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt động
giáo dục, vui chơi cịn chưa sâu sát, mang tính hình thức. Giáo viên khuyến
khích động viên khen thưởng học sinh cịn ít. Sự tác động của giáo viên dù rất
5

TIEU LUAN MOI download :

quan trọng nhưng vẫn chỉ mang tính định hướng, lựa chọn làm gì, làm như thế
nào quyết định cuối cùng vẫn là ở các em.
* Về phía phụ huynh:
- Một số phụ huynh chỉ quan tâm nhiều đến kiến thức mà ít quan tâm đến nề
nếp, tác phong của con mình trên lớp. Một số học sinh điều kiện hồn cảnh, kinh
tế gia đình khó khăn nên phụ huynh ít có điều kiện quan tâm giáo dục các em.
Ngồi ra, một số phụ huynh trong lớp thì q nng chiều con cái khiến các em
ỷ lại, phụ thuộc vào người lớn, mỗi khi gặp các tình huống trong thực tế thì lúng
túng khơng biết xử lí như thế nào..
Từ những thn lợi và khó khăn trên, bản thân tơi đã tìm nhiều biện pháp
để rèn kỹ năng sống cho học sinh thơng qua q trình giảng dạy và các hoạt
động ngồi giờ lên lớp, sinh hoạt tập thể,...nhằm hình thành các kĩ năng sống
cần thiết cho các em thông qua công tác chủ nhiệm lớp.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Giải pháp 1: Tạo mơi trường học tập thân thiện, tích cực
Ngay từ khi nhận lớp 1A5, để tạo sự gần gũi và gắn kết giữa các thành
viên trong lớp, tôi sắp xếp nhiều thời gian cho học sinh được giới thiệu về bản
thân, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về những sở thích, ước
mơ tương lai cũng như mong muốn của các em. Bên cạnh đó tơi cũng cho các
em biết rõ những mong muốn của mình đối với các em. Đây là hoạt động giúp
cơ trị hiểu nhau, đồng thời tôi muốn tạo một môi trường học tập thân thiện
" Trường học là ngôi nhà thứ hai của các em ". Đây cũng là một điều kiện rất
quan trọng để phát triển khả năng giao tiếp của học sinh. Bởi học sinh không thể
mạnh dạn, tự tin trong một mơi trường mà giáo viên ln gị bó và áp đặt.
Chúng ta cần phải tạo cơ hội để các em tự nói nhiều hơn, nói những điều các em
nghĩ và các em thật sự muốn.

Không gian lớp học 1A5 – Năm học: 2019 -2020
Tôi luôn gần gũi học sinh, thường xuyên tìm hiểu, quan sát mọi cử chỉ, hành

động, lời nói, thái độ của các em, khơng chỉ những biểu hiện trong học tập mà
6

TIEU LUAN MOI download :


ngay cả trong khi các em chơi, trò chuyện với bạn. Chú ý tới tất cả các biểu hiện
như: thái độ trước những bài khó, cách các em lắng nghe, trả lời, cách các em
bộc lộ suy nghĩ tình cảm, sự vui mừng khi hoàn thành bài hay được khen, các
em có dễ hịa đồng khơng, có kiên nhẫn khơng hay thường nổi nóng, các em có
linh hoạt sáng tạo không…. Việc làm này sẽ giúp chúng ta nắm được đặc điểm
tính cách của các em. Cũng từ đó, nếu các em có những biểu hiện chưa phù hợp
hoặc gặp khó khăn, chúng ta có thể uốn nắn, giúp đỡ các em. Việc này thực ra
rất đơn giản nhưng yêu cầu chúng ta phải kiên trì và tâm huyết. Trong mọi tình
huống, giáo viên ln cần là tấm gương sáng để học sinh noi theo. Từ đó hình
thành kỹ năng sống tốt nhất cho học sinh.
Sau khi những việc mà tôi đã làm, tôi thấy các em gần gũi hơn, mạnh dạn
hơn trong giao tiếp với cô giáo và bạn bè.
2.3.2. Giải pháp 2: Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp
Khi được nhà trường phân công nhiệm vụ dạy lớp 1 trong năm, bản thân
tôi đã nhận thức được rằng: Công tác chủ nhiệm lớp 1 là một trong những nhiệm
vụ khó khăn nếu thực hiện đầy đủ và có trách nhiệm các yêu cầu, nhiệm vụ của
người giáo viên chủ nhiệm.
* Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp:
Khi nhận lớp, tơi đã tìm hiểu các thơng tin về hồn cảnh, đặc điểm tâm
sinh lý, nhân cách, những ưu điểm, hạn chế của từng học sinh. Sau đó trao đổi
cụ thể với từng phụ huynh để hiểu hơn về học sinh. Từ đó tơi tìm cách khắc
phục những tồn tại mà học sinh đang mắc phải làm ảnh hưởng đến việc học tập
và rèn luyện của các em, động viên để các em phát huy những mặt mạnh. Chính
nhờ sự gần gũi, nắm bắt kịp thời tình hình của học sinh và biết cách xử lý nhanh

chóng, hợp lý các tình huống xảy ra nên một số học sinh có chuyển biến tốt, tạo
sự phấn khởi, giúp các em có hướng phấn đấu đi lên. Nhờ vào việc nắm bắt đặc
điểm tình hình của lớp tốt nên bước đầu tơi đã có được những thuận lợi trong
cơng tác chủ nhiệm, nắm bắt các thông tin kịp thời từ phụ huynh và học sinh
giúp tôi xây dựng được một kế hoạch chủ nhiệm phù hợp, sát tình hình thực tế
và có tính khả thi cao. Qua đó thống nhất với phụ huynh các biện pháp giáo dục
kỹ năng sống tốt nhất cho học sinh.
* Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm:
Kế hoạch chủ nhiệm là bước thiết kế lộ trình thực hiện nội dung giáo dục
mang tính khoa học, giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp tiến hành tổ chức, giáo
dục học sinh một cách chủ động, có mục đích rõ ràng.
Để lớp có nề nếp tốt, ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cho cả năm
học, từng tháng, từng tuần dựa trên kế hoạch của nhà trường và của bộ phận
chuyên môn. Việc xây dựng và lập kế hoạch này giúp tơi có tầm nhìn xa, bao
qt hơn trong công tác chủ nhiệm. Kế hoạch chủ nhiệm cần xác định rõ mục
tiêu, chỉ tiêu các mặt giáo dục học sinh theo từng tháng, học kì, cả năm học và
đặc biệt đưa ra những biện pháp cụ thể nhằm đạt mục tiêu đề ra, phải được triển
khai đến tất cả phụ huynh trong lớp ở buổi họp Cha mẹ học sinh đầu năm học.
Sau học kỳ 1 phải tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm cụ thể và lập phương hướng
hoạt động trong học kỳ 2. Những biện pháp giáo dục phải phù hợp với đặc điểm
7

TIEU LUAN MOI download :


riêng của lớp, của từng học sinh trên cơ sở các thông tin đã thu thập. Chú trọng
việc giáo dục toàn diện đồng thời phát huy những điểm mạnh của các em để
từng bước nâng cao chất lượng giáo dục.
* Xây dựng nội quy lớp học:
Giáo viên nêu nhiệm vụ chính của năm học, nhắc lại nhiệm vụ của học sinh

trong Điều lệ trường tiểu học. Để xây dựng được nội quy lớp học tốt thì tơi đã
giúp các em xây dựng bộ máy tổ chức lớp tốt. Tôi đã căn cứ trên các thông tin
đã cập nhật để bầu chọn ban cán sự lớp. Đội ngũ cán bộ lớp khơng chỉ có học
sinh tiêu biểu mà cịn có cả một số em hiếu động ở trong lớp để các em có ý
thức tự giác, biết sửa chữa những khuyết điểm của bản thân. Hầu hết các em đều
có tiến bộ và trở thành những học sinh gương mẫu. Sau đó tơi hướng dẫn cho
ban cán sự lớp điều hành các bạn trong lớp nêu ý kiến để thống nhất và xây
dựng thành nội quy của lớp, viết và trang trí nội quy lớp. Việc làm này hết sức
có ý nghĩa, đó là: Học sinh được tham gia, được cung cấp thơng tin, được bày tỏ
ý kiến của mình, ý kiến của các em được lắng nghe và tôn trọng. Giúp các em
hiểu, tôn trọng và thực hiện tốt nội quy do chính các em đề ra. Giúp các em rèn
kĩ năng giao tiếp, bày tỏ ý kiến và tham gia quá trình ra quyết định. Phát huy
tinh thần tập thể, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho học sinh. Làm tốt điều này,
chúng ta đã khơi dậy sự tự tin trong mỗi em học sinh. Khi đó các em sẽ đạt tới
đỉnh cao trong học tập. Để việc này đạt kết quả cao hơn, bản thân tôi không bao
giờ bắt các em tuân thủ các nội quy đó xuyên suốt trong cả năm học. Tôi linh
động cho các em sau từng tháng, thảo luận xem nội dung nào đã thực hiện được
và thay thế bằng nội dung khác cần phải thực hiện.
* Xây dựng nề nếp học tập và ý thức tự quản trong giờ học:
- Tập trung duy trì thói quen thực hiện tốt nề nếp sinh hoạt:
Đây là hoạt động đóng vai trị quan trọng có thể quyết định đến học tập và
mọi phong trào của lớp vì lớp học có trật tự, có nề nếp tốt thì học sinh mới chú ý
nghe giảng và hiểu bài được. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên
trong việc giúp học sinh lĩnh hội hết các kiến thức của tiết học. Ngay từ khi nhận
lớp, tôi đã cho các em học nội quy của trường và của lớp. Tơi phân tích kỹ để
các em hiểu nội quy đó. Trong q trình lên lớp, học sinh phải trật tự thì tơi mới
bắt đầu tiết học, tuyệt đối khơng có tình trạng thầy nói - trị nói, khơng ai nghe
ai. Tuy nhiên, trong công tác này luôn phải nghiêm khắc nhưng cũng cần phải
nhẹ nhàng với các em, học ra học, chơi ra chơi. Tôi luôn dành nhiều thời gian
cho các em tổ chức các hoạt động thảo luận, đặt vấn đề, giải quyết vấn đề trong

tiết học. Qua đó phát huy tính tích cực và rèn kĩ năng nói, kĩ năng trình bày ý
kiến trước đám đơng, trước tập thể lớp. Ngay từ buổi học đầu tiên của năm học,
tôi đã đưa ra các yêu cầu thi đua giữa các tổ và các cá nhân để các em cùng thi
đua, phấn đấu. Ln duy trì đều đặn hoạt động thi đua giữa các tổ, các cá nhân,
có khen và động viên kịp thời các em. Bên cạnh đó, tơi ln giáo dục các em ý
thức giữ gìn môi trường xung quanh xanh, sạch, đẹp giúp cho chúng ta có sức
khoẻ tốt, hướng dẫn các em cụ thể cả việc đi vệ sinh đúng nơi quy định, vứt rác
đúng chỗ và thường xuyên thu gom rác để tránh gây ô nhiễm môi trường. Tôi
luôn đề cao tinh thần tự quản của các em, khen ngợi những tập thể cá nhân có ý
8

TIEU LUAN MOI download :


thức tự quản tốt, từ đó giúp các em có ý thức học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ.
Tôi ln dành thời gian cho các em bình bầu thi đua giữa các tổ, các cá nhân vào
các tiết sinh hoạt cuối tuần. Các tổ và cá nhân xuất sắc được tuyên dương, khen
thưởng trước tập thể lớp và khen thưởng trong giờ chào cờ của tuần tiếp theo.
- Tập trung duy trì, rèn nề nếp học tập:
Ngay từ đầu năm học, tôi điều tra để phân loại học sinh, từ đó có biện
pháp giảng dạy cho phù hợp với từng đối tượng, luôn ưu tiên đến các học sinh
tiếp thu chậm trong lớp, dành cho các em này những câu hỏi đơn giản để các em
cảm thấy tự tin khi phát biểu ý kiến. Tôi cũng luôn tạo ra khơng khí thi đua học
tập sơi nổi trong mọi tiết dạy, duy trì phong trào “Đơi bạn cùng tiến”….
Khi xếp chỗ ngồi, tôi luôn chú ý xếp xen kẽ học sinh tiếp thu chậm với
học sinh năng khiếu để các em tự giúp đỡ nhau trong học tập. Cuối tuần, tơi tổ
chức cho học sinh bình bầu đơi bạn nào tiến bộ nhất trong tuần đó để kịp thời
tuyên dương. Duy trì nề nếp kiểm tra bài đầu giờ và kiểm tra bài của nhau trong
các tiết dạy giúp giáo viên tiết kiệm được thời gian và hướng các em vào mục
tiêu tự đánh giá kết quả của mình. Ln có kế hoạch kèm cặp các em chưa đạt

chuẩn, thường xuyên gọi các em nhút nhát lên làm bài để các em tự tin và mạnh
dạn hơn. Phát động phong trào thi đua học tập giữa các tổ, nhóm, cá nhân, có
tiến hành tổng kết tuyên dương, khen thưởng nhằm khuyến khích tinh thần học
tập tiến bộ của các em.
- Tập trung duy trì, rèn nề nếp tự quản:
Thực chất của việc xây dựng nề nếp tự quản là quá trình từng bước
chuyển hóa tâm huyết, nhiệt tình của thầy cô thành ý thức tự quản tự giác đầy
trách nhiệm và thích thú của trị, tức là biến lớp học của những cá nhân học sinh
thành một tập thể học sinh biết tự quản dưới sự lãnh đạo của giáo viên chủ
nhiệm lớp và ban cán sự lớp. Tôi luôn chú trọng việc phải lấy học sinh làm trung
tâm trong các hoạt động để giáo dục ý thức tự giác của các em, hình thành cho
các em kĩ năng tự quản. Các học sinh tiếp thu chậm được lên bảng thường xuyên
làm những bài tập bắt đầu từ đơn giản trước. Từ đó, các em có ý thức tự học và
ham học hơn. Với hình thức xây dựng “ Đơi bạn cùng tiến”, các em học sinh
năng khiếu đã giúp đỡ các em học sinh tiếp thu chậm vào những giờ ra chơi.
Học sinh gắn bó với nhau hơn. Đó cũng là yếu tố hình thành nhân cách tốt cho
các em.
Tôi đã giáo dục học sinh ý thức làm việc, giờ nào việc ấy, biết chú ý lắng
nghe bạn nói, biết lắng nghe thầy cơ giảng bài, có ý thức xây dựng bài trong các
giờ học. Tôi không quên phát động phong trào thi đua giữa các tổ, giữa các cá
nhân. Phong trào thi đua này được tiến hành liên tục tuần nối tuần, suốt trong cả
năm học. Với hình thức khen thưởng, động viên kịp thời là yếu tố vơ cùng quan
trọng vì nó chính là động lực giúp các em cố gắng, nỗ lực hơn. Ngoài ra, đối với
những học sinh vi phạm nội quy, tôi sẽ đổi chỗ ngồi, gặp riêng em để tâm sự
hoặc trao đổi với cha mẹ học sinh, tuyệt đối khơng phê bình học sinh trước lớp
và dưới cờ. Để rèn tính tự quản, tôi giao trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ lớp tự
quản lý, điều hành các bạn ở những tiết sinh hoạt lớp.
9

TIEU LUAN MOI download :

Sau khi vận dụng giải pháp này, tôi thấy các em học sinh lớp 1A5 đã phát
huy được tính tự giác rất cao của ban cán sự lớp nói riêng và các thành viên
trong lớp nói chung. Trong mọi hoạt động hàng ngày, các em đều có ý thức
muốn tự khẳng định bản thân và tìm cách hịa mình với tập thể .
* Nâng cao chất lượng các tiết sinh hoạt lớp:
Cùng với việc xây dựng cho học sinh có nề nếp về học tập, tự quản tơi cịn
tập trung bồi dưỡng, rèn luyện HS nâng cao chất lượng các tiết sinh hoạt lớp.
Ví dụ: Trong tiết sinh hoạt lớp, tôi luôn hướng dẫn lớp trưởng và ban cán sự lớp
điều hành tiết sinh hoạt. Các em được thảo luận, được nêu ý kiến nhận xét khách
quan về các bạn trong lớp. Sau đó học sinh xếp loại từng bạn trong tuần, tháng.
Với học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng, việc các em
được khen trước bạn bè, được cô giáo động viên kịp thời đúng lúc sẽ là động lực
rất lớn giúp các em mạnh dạn, tự tin và hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập. Để
động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ năng, ngay
trong các tiết sinh hoạt ban cán sự lớp theo dõi và báo cáo lại cho giáo viên để
các em bình chọn những bạn thực hiện tốt, khen thưởng cho những em chăm
ngoan, đạt nhiều thành tích cao trong học tập và rèn luyện. Đây là một hình thức
động viên về tinh thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ nhanh nhẹn hơn, có ý
thức đạo đức tốt hơn, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống.

Tuyên dương học sinh có nhiều tiến bộ trong học tập vào cuối tuần
2.3.3. Giải pháp 3: Hướng dẫn học sinh tham gia xây dựng trường, lớp thân
thiện.
Trong những năm qua Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động phong trào
thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” rộng khắp trên cả
nước. Ở trong mơi trường giáo dục đó, các em được học tập và sinh hoạt trong
một bầu khơng khí thân thiện, gần gũi như ở gia đình. Điều đó góp phần giúp
các em hứng thú trong học tập và đem lại hiệu quả cao trong giáo dục. Trường

học, lớp học được các em coi như ngơi nhà chung, ngơi nhà thứ hai của mình và
để các em thấy được: “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui ”. Bản thân các em
thêm yêu trường, u lớp, gắn bó với ngơi nhà chung đó. Lớp học thân thiện gắn
10

TIEU LUAN MOI download :


bó chặt chẽ với việc phát huy tính tích cực của học sinh, tăng cường giáo dục
các kĩ năng sống cho các em.
* Tăng cường cơng tác trang trí lớp học:
Mơi trường học tập xanh, sạch đẹp, an tồn, thân thiện là yếu tố rất quan
trọng góp phần thu hút trẻ đến trường, đến lớp, góp thêm cho lớp học một luồng
khơng khí thân thiện, thoải mái, sinh động, hăng say trong giờ học, rèn luyện kỹ
năng sống cho học sinh. Các khẩu hiệu trong lớp học mang tính giáo dục cao
như:“ Thi đua dạy tốt- học tốt”, “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, nội quy
học sinh, năm điều Bác Hồ dạy. Xây dựng “Góc thư viện” để tạo điều kiện cho
các em ham đọc sách, mở rộng hiểu biết, phát triển khả năng đọc cho các em.
Rèn kỹ năng sống có trách nhiệm, có ý thức bảo quản tài sản chung, có thói
quen sống gọn gàng, ngăn nắp.

Trang trí lớp học thân thiện với học sinh
* Tham gia trồng và chăm sóc cây xanh:
Theo tơi, ngồi nhiệm vụ học tập thì các em cũng phải được tham gia
trồng và chăm sóc cây xanh, khn viên của nhà trường. Bởi lẽ một trường học,
một lớp học xanh mát, ngập tràn sắc màu thiên nhiên sẽ giúp các em có một tâm
trạng vui tươi nhẹ nhàng với mỗi ngày đến lớp. Chăm sóc cây đầu giờ học đó
cũng là cách rèn kĩ năng sống cho học sinh. Giáo viên luôn theo dõi, nhắc nhở,
động viên các em phấn khởi tự giác trong việc chăm sóc các chậu cây xanh của
lớp mình để mỗi ngày ln xanh tươi. Để thực hiện phong trào này, giáo viên

còn huy động mọi năng lực của học sinh để hoàn thành vườn hoa nhỏ của lớp.
Việc trang trí lớp học giúp cho các em biết yêu và tạo ra sự gần gũi thân thiện,
biết u cái đẹp, giúp các em có ý thức gìn giữ trường lớp của mình. Tạo cho
các em sự thoải mái hứng thú trong học tập. Qua đó giáo dục các em tinh thần
trách nhiệm đối với tập thể lớp cũng như giáo dục các em tinh thần đoàn kết, sự
cần cù, tính khéo léo và yêu lao động của các em.
* Xây dựng môi trường học tập thân thiện:
Để xây dựng được môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực, bản
thân tơi đã áp dụng phương pháp giảng dạy theo hướng “Lấy người học làm
trung tâm” thực sự là phương pháp giảng dạy “thân thiện” với người học vì
người ta quan niệm người thầy chỉ là người tổ chức hoạt động và giúp đỡ học
11

TIEU LUAN MOI download :


sinh tiếp thu kiến thức. Học trò thực sự là nhân vật trung tâm trên lớp học.
Người thầy là người nêu vấn đề và cùng học trò tranh luận cho tới khi học trị
hiểu thấu đáo vấn đề đó. Phương pháp giảng dạy này đã tạo nên nhu cầu tự học
tự nghiên cứu bên ngoài lớp học và rèn luyện cho người học thói quen đào sâu
suy nghĩ về một vấn đề nào đó. Dần dần học trị sẽ hình thành thói quen suy
nghĩ một cách chủ động, độc lập sáng tạo và biết chia sẻ những suy nghĩ của
mình với người khác.
Đặc biệt tơi ln gắn nội dung lí thuyết với kĩ năng thực hành qua các
môn học như, Hoạt động ngoài giờ lên lớp, Tự nhiên và xã hội, Thủ công, Đạo
đức.. để tăng hiệu quả bài học và giúp các em nắm nội dung bài học một cách dễ
dàng hơn từ thực tế, tăng cường kĩ năng sống, kĩ năng làm việc theo nhóm cho
các em. Có thể nói đây là những tiết học mà các em rất thích thú, qua đó tơi dạy
cho các em kĩ năng tự chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng thực hành trên lí thuyết để
khơng xa rời thực tế.

Ví dụ: Khi dạy môn Đạo đức ở bài 9: “ Lễ phép, vâng lời thầy giáo, cô giáo ”
( Vở bài tập đạo đức trang 33), tôi đã giáo dục các em phải lễ phép, lắng nghe và
làm theo lời thầy giáo, cô giáo dạy bảo, cần chào hỏi lễ phép khi gặp gỡ hay chia
tay thầy cơ, nói năng nhẹ nhàng, dùng hai tay khi trao hay nhận vật gì đó từ thầy
cô, phải thực hiện theo lời dạy bảo của thầy cô giáo.
Thầy cô như thể mẹ cha
Vâng lời, lễ phép mới là trị ngoan.
Để học sinh tích cực trong học tập, tôi đã chú trọng đến việc đổi mới hình
thức dạy học, có các biện pháp cụ thể để xây dựng được môi trường thân thiện
ngay trong lớp học, làm sao để tạo cho học sinh sự hứng thú, có nhu cầu nhận
thức và chủ động tích cực trong việc học tập của mình. Bên cạnh đó tơi ln tạo
điều kiện cho các em có mơi trường hoạt động để phát huy được năng lực và
cách xử lý mọi tình huống trong cuộc sống như:
- Xây dựng nhóm bạn cùng tiến: Tôi chia lớp thành 4 tổ và trong mỗi tổ các em
tự phân chia công việc cho các thành viên để xây dựng “ nhóm bạn cùng tiến” ,
những học sinh tiếp thu nhanh giúp đỡ và kèm cặp những bạn tiếp thu chậm để
các bạn học chậm không bị tự ti, mặc cảm và thụ động trong học tập, mạnh dạn
hơn trong giao tiếp và cùng hòa đồng khi tham gia các hoạt động tập thể.
- Các em học sinh Tiểu học rất thích tham gia các trị chơi. Chính vì vậy trong
các tiết học tơi thường tổ chức cho các em một số trò chơi để giúp các em rèn
luyện thể chất, sự khéo léo, trở nên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân
thiện, đoàn kết... Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm
hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh
cịn tạo ra nhiều đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể
chất và tâm hồn các em theo chiều hướng tốt hơn. Từ đó các em được rèn luyện
trí thơng minh, sự nhanh nhẹn, thể hiện được kĩ năng quản lí thời gian và kĩ
năng đảm nhận trách nhiệm qua các việc làm cụ thể.
* Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua việc tích hợp vào các mơn học:
Để hình thành những kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh
qua các môn học, tôi vận dụng nhiều phương pháp dạy phát huy tính tích cực,

12

TIEU LUAN MOI download :


chủ động, sáng tạo của học sinh như: thực hành giao tiếp, trò chơi học tập,
phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm,
phương pháp hỏi đáp,…Thông qua các hoạt động học tập, được phát huy trải
nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai,…học sinh có được
cơ hội rèn luyện, thực hành nhiều kĩ năng sống cần thiết.
Ví dụ: Ở môn Tiếng Việt, tất cả các bài Tập đọc đều có phần luyện nói theo chủ
đề như: Tự giới thiệu; Bé và bạn bè; Mai sau khôn lớn; Vâng lời cha mẹ; Giúp
đỡ cha mẹ; Nghề nghiệp của cha mẹ; Những người bạn tốt; Sức khỏe là vốn quý
nhất... Các tình huống giao tiếp cụ thể được lồng ghép trong q trình dạy, học.
Tơi chỉ gợi mở sau đó cho các em tự nói một cách tự nhiên, hồn tồn khơng gị
bó áp đặt.
Tơi thường xun tổ chức cho các em luyện nói theo nhóm và luân phiên các
thành viên của các nhóm nhằm mục đích giúp tất cả các em có thể giao tiếp trực
tiếp với nhau, Khuyến khích các em cịn nhút nhát nói nhiều hơn, bước đầu là
nói một, hai câu ngắn sau đó dần dần hướng dẫn các em nói nhiều hơn, diễn đạt
suy nghĩ cụ thể, rõ ràng và thuyết phục hơn. Bên cạnh đó khơng qn hướng dẫn
cho các em luyện nghe. Các em cần chú ý lắng nghe cô và các bạn, suy nghĩ về
những thông tin được đưa ra là đúng hay sai, mình có như thế khơng, mình sẽ
nói thế nào về vấn đề ấy… Sau khi học sinh trình bày bài nói, tơi thường hỏi
một số câu hỏi nhỏ để kiểm nghiệm mức độ nhận thức vấn đề nghe được của các
em, sau thời gian quen dần, tôi định hướng cho các em cách hỏi lẫn nhau để
kiểm tra thơng tin cũng như khích lệ bạn.
Ví dụ: Khi dạy về chủ đề nói: "Bé Tự giới thiệu", tơi đưa ra nội dung: “Em hãy
nói về bản thân em và làm quen với mọi người”. Sau vài lời khuyến khích đầu
tiên, tơi tổ chức cho các em đứng thành vịng trịn tự giới thiệu về tên và sở thích

của từng em và làm quen với các bạn xung quanh. Lúc đầu các em rất ái ngại
không tự tin khi nói về mình nhưng tơi nhắc nhở những điều cần chú ý trong khi
giao tiếp, cộng thêm một môi trường hoà đồng, thân thiện các em đã thực hiện
rất tốt, khơng cịn những cái nhìn ái ngại. Thay vào đó là những cánh tay tự tin
cùng câu nói chắc gọn: “Mình tên là Đức Anh, mình học lớp 1A5 trường Tiểu
học Ba Đình, mình thích đá bóng....”
Hoạt động luyện nói cuối bài đọc được tổ chức như một cuộc nói chuyện
nhỏ giữa các bạn với nhau. Ví như khi học sinh nói về chủ đề: Mai sau khơn lớn,
giúp đỡ cha mẹ, bạn có hay làm nũng bố mẹ khơng… Sau khi đưa gợi ý về nội
dung và cách nói, tơi chia lớp thành các nhóm 4 để các em tự kể lại với các bạn.
Các em thường tỏ ra rất hào hứng mỗi khi được nói cho bạn mình nghe. Có
nhiều khi do q phấn kích, có em nói to hoặc nói rất nhiều, cần phải theo dõi và
uốn nắn các em ngay.
Không chỉ rèn kỹ năng sống cho học sinh qua hoạt động luyện nói mà ta
có thể rèn kỹ năng sống cho các em qua việc dạy Tập đọc, Kể chuyện.
Ví dụ: Khi dạy các bài Tập đọc: Mèo con đi học, ta có thể giúp các em rèn kĩ
năng tự nhận thức, xác định giá trị, phê phán, vượt qua khó khăn… Hoặc khi kể
các câu chuyện: Rùa và Thỏ, Bông hoa cúc trắng, Dê con nghe lời mẹ… các em
được giáo dục và rèn luyện có hiệu quả các kỹ năng như tự nhận thức, tư duy
13

TIEU LUAN MOI download :


phê phán, sự cảm thông, tự tin, bảo vệ bản thân, vượt qua khó khăn để đạt mục
tiêu…
Các kĩ năng được phát triển từ dễ đến khó. Sau bài học giới thiệu bản thân là
những bài học như khám phá bản thân, tư duy hiệu quả và đặc biệt là kĩ năng
làm việc nhóm. Tơi ln tạo khơng khí thân thiện, áp dụng việc đổi mới phương
pháp tạo điều kiện cho các em mạnh dạn, tự lập, tự khẳng định và phát huy mình

hơn qua việc học nhóm.
Ví dụ: Khi dạy bài Tự nhiên và xã hội: "Ăn uống hằng ngày " tơi cho học sinh
thảo luận nhóm và lên thực đơn cho các bữa ăn trong một ngày: Sáng, trưa, tối.
Sau khi học sinh nhận xét thực đơn của nhau, học sinh sẽ khắc sâu kiến thức về
một bữa ăn đầy đủ cần đảm bảo các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe.
Thơng qua các bài: “Vệ sinh thân thể; Hoạt động và nghỉ ngơi; Ôn tập con
người và sức khoẻ; Trời nắng, trời mưa...” giáo dục các em hiểu rằng thân thể
sạch sẽ giúp cho chúng ta khoẻ mạnh, biết những việc nên làm và không nên
làm để cơ thể ln sạch sẽ, có ý thức tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng ngày, tự
giác thực hiện nếp sống vệ sinh, khắc phục những hành vi có hại cho sức khoẻ.
Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách hợp lí để có sức khoẻ tốt.
Lựa chọn các phương pháp dạy học thích hợp với từng bài dạy gây hứng
thú học tập cho học sinh, khơng rập khn máy móc, khơng áp đặt tình huống,
cần sáng tạo theo từng tiết dạy. Qua từng bài tập, trò chơi, kể chuyện theo tranh,
quan sát tranh và trả lời câu hỏi, đánh giá và tự đánh giá hành vi của bản thân và
những người xung quanh, các bài tập tơ màu, đóng vai theo tranh, theo tình
huống v.v ... Học sinh tự khám phá và chiếm lĩnh kiến thức mới, kỹ năng mới
sau đó giáo viên kết luận hành vi đạo đức đúng.
Ví dụ: Khi dạy bài đạo đức: "Cảm ơn và xin lỗi " giáo viên có thể tổ chức cho
các em trao đổi :
- Em nói lời cảm ơn, xin lỗi khi nào?
- Bạn đã cảm ơn em về điều gì? Em cảm thấy như thế nào khi được bạn cảm
ơn, xin lỗi?...
Qua đó các em sẽ bộc lộ những suy nghĩ của mình. Các em được sắm vai các
tình huống cần nói lời cảm ơn, lời xin lỗi. Chú ý nhắc nhở học sinh ln nhớ:
phải nói lời cảm ơn khi được giúp đỡ, được tặng quà hoặc nói lời xin lỗi khi làm
sai, làm phiền người khác…
Hướng dẫn các em thực hiện hành vi qua các trò chơi, sắm vai, đố vui,
nêu ý kiến của mình để củng cố ghi nhớ hành vi đã học. Giáo viên khuyến khích
những em có tính cách nhút nhát tham gia vào trò chơi.

Một vài ngày đầu, giáo viên phân công các tổ trưởng theo dõi kiểm tra.
Cuối mỗi giờ học, giáo viên nhận xét tuyên dương trước lớp những em đã thực
hiện tốt, giúp đỡ động viên những em còn lúng túng, chưa gọn gàng, dần dần
hành vi đó sẽ trở thành thói quen tốt của các em.
Sau khi áp dụng biện pháp này, tôi thấy các em đã có sự tiến bộ rõ rệt về cả
nhận thức và hành vi. Nhiều em đã biết làm việc nhóm cùng các bạn, biết tự
phục vụ bản thân và giúp đỡ bạn bè trong lớp như em Diệu Anh, Minh Lâm,
Bảo Ngọc, Gia Bảo, Khánh Ngọc, Đan Chi, Hải An...Nhiều em đã có kỹ năng
14

TIEU LUAN MOI download :


rất tốt trong giao tiếp với thầy cô giáo và bạn bè như: Kinh Khanh, Bá Phúc,
Hoàng Phong, Hoàng Quyên, Khánh An, Như Quỳnh, Tú Ngọc, ...
2.3.4. Giải pháp 4: Thường xuyên củng cố các mối quan hệ thân thiện
Trong môi trường giáo dục, chúng ta cần phải xây dựng cho được các mối
quan hệ giữa thầy và trò, trò với trò, thầy với phụ huynh và mối quan hệ giữa gia
đình, nhà trường và xã hội.... Giáo dục cũng giống như một mạng lưới các mối
quan hệ, nó địi hỏi tất cả mọi người phải phối hợp với nhau để tạo ra kết quả tốt
nhất. Những gì làm cho giáo dục trở nên tốt đẹp hơn chính là các mối quan hệ
tích cực, hợp tác và tơn trọng lẫn nhau. Nhận thức được tầm quan trọng đó bản
thân tơi đã thực hiện một số biện pháp sau:
* Xây dựng mối quan hệ học sinh và học sinh:
Trong lớp, giáo viên phải thường xuyên nhắc nhở các em xưng hô sao cho
đúng là bạn bè, không được xưng “ mày, mi, tao, bà, …” , khơng nói tục, khơng
dùng vũ lực với bạn, luôn giữ thái độ nhẹ nhàng, thân tình, sẵn sàng động viên,
giúp đỡ những bạn khơng may gặp hồn cảnh khó khăn, giúp đỡ nhau trong học
tập cũng như lúc vui chơi, không chia bè phái trong lớp, khơng nên ghét bạn mà
nên hịa đồng và là bạn tốt của nhau.

* Xây dựng tốt mối quan hệ: Gia đình - Nhà trường - Xã hội:
Có ba nhân tố chính trong việc giáo dục học sinh đó là: Gia đình, nhà
trường và xã hội. Trong đó, gia đình và nhà trường là hai mơi trường mang tính
trực tiếp quyết định đến sự hình thành nhân cách của các em. Nhận thức được
điều đó bản thân tơi ln phối hợp và giữ mối liên hệ thường xuyên với phụ
huynh học sinh:
Gia đình ln là chỗ dựa vững chắc cho các em, giúp các em vượt qua
mọi khó khăn để vươn lên trong cuộc sống. Vì thế tơi quyết tâm “ nối nhịp cầu
giáo dục” với cha mẹ các em, đi đến thống nhất cách giáo dục an toàn, hiệu quả
nhất. Để làm tốt việc này, đầu năm học, dưới sự chỉ đạo của nhà trường, tôi đã
tổ chức cuộc họp cha mẹ học sinh và cùng đề ra kế hoạch biện pháp thực hiện để
có sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình và nhà trường. Trong buổi họp phụ
huynh đầu năm, tôi đã nêu rõ cho phụ huynh biết những quy định của lớp cũng
như của nhà trường, đề nghị cha mẹ học sinh phối hợp thực hiện nghiêm túc
nhằm đạt hiệu quả giáo dục như mong muốn. Vì vậy, tơi ln chú trọng phát
huy tác dụng của sổ liên lạc điện tử, thông qua sổ liên lạc thông báo với phụ
huynh mọi hoạt động của học sinh trong từng tháng, từng kì. Các em rất phấn
khởi tự tin vào bản thân khi sự phấn đấu của mình được bố mẹ, thầy cô và tâp
thể lớp ghi nhận. Tơi cịn hướng dẫn phụ huynh nhắc nhở con em mình thực
hiện hành vi theo từng bài học. Đó là những kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống,
lễ phép với người trên. các kỹ năng tự phục vụ, biết giúp đỡ ơng bà cha mẹ; đảm
bảo an tồn cho bản thân...
Vì vậy, việc kết hợp thường xun, thơng báo kịp thời từng đợt thi đua cho
phụ huynh để phụ huynh yên tâm, phấn khởi về con em mình là việc làm cần
thiết.
2.3.5. Giải pháp 5: Giáo dục kĩ năng sống thơng qua hoạt động giáo dục
ngồi giờ lên lớp:
15

TIEU LUAN MOI download :

Kỹ năng sống khơng thể được hình thành chỉ trên lý thuyết, cần phải có
q trình thực hành, phải trải qua thực tế, các kỹ năng sẽ dần hình thành và trở
thành thói quen sống. Tham gia các hoạt động tập thể là cơ hội tốt để học sinh
trải nghiệm. Đó là qua các buổi sinh hoạt ngoại khóa của trường, của lớp: Đội,
Sao nhi đồng, ban Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tham gia đầy đủ các
hoạt động do nhà trường tổ chức như: Tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày
20/11, kỷ niệm ngày 22/12, kỷ niệm ngày 8/3, ... Thông qua các hoạt động này,
tôi có thể lồng ghép giáo dục kĩ năng sống: hợp tác, hoà nhập, kỹ năng lãnh đạo
cho học sinh lớp mình thơng qua cách phân cơng nhiệm vụ cho từng cá nhân
trong lớp, phát huy tinh thần chủ động, tích cực của các em để lớp mình chủ
nhiệm có thể đạt thành tích cao. Đồng thời khuyến khích học sinh tham gia các
buổi vệ sinh sân trường, chăm sóc bồn hoa cây cảnh. Qua đó, học sinh được rèn
các kỹ năng lao động, ý thức trách nhiệm với công việc, được hoạt động trong
nhóm. Học sinh cịn được rèn kỹ năng sống thơng qua những buổi tun truyền
về phịng tránh tai nạn giao thơng, tai nạn học đường, phải phịng ngừa, ngăn
chặn những tệ nạn xã hội trong học sinh là điều ai cũng nhận thấy, nhưng vấn đề
là ở sự quyết tâm cao, là các biện pháp thiết thực, cụ thể và hiệu quả từ trong
mỗi gia đình, mỗi nhà trường và rộng ra hơn nữa là ý thức trách nhiệm của tồn
xã hội. Gia đình, nhà trường, xã hội hãy cùng nhau góp sức để các em vững tin
hơn trong cuộc sống.

Học sinh tham gia hoạt động tập thể - hoạt động ngoài giờ lên lớp
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
- Đối với học sinh: Khi về nhà, các em có ý thức, có thái độ tốt với mọi người
trong gia đình. Với bạn bè, ln hồ đồng vui vẻ. Khi giao tiếp, các em rất tự
tin, lịch sự, nhã nhặn với bạn bè, lễ phép với thầy cô. Các em đã biết cách xưng
hơ thân thiện, biết hịa đồng, đặt lợi ích tập thể lớp lên trên lợi ích cá nhân. Biết

tránh những người lạ, không để cho người lạ tiếp cận ... Các em duy trì và làm
các cơng việc trong lớp với tinh thần tự giác rất cao. Trong các hoạt động phong
trào, các em tham gia rất tích cực, đạt nhiều thành tích cao. Điều quan trọng là
qua các hoạt động đó, tơi đã phát huy được khả năng, năng lực vốn có của các
em, rèn luyện cho các em các kĩ năng sống quan trọng như trong phần nội dung
16

TIEU LUAN MOI download :


sáng kiến tơi đã trình bày. Qua việc vận dụng các phương pháp trên một cách
tích cực: khơng khí ở lớp ln vui vẻ, thích thú, các em tỏ ra say mê và tích cực
chủ động chiếm lĩnh kiến thức. Các em ngày càng năng động hơn, tư duy của
các em phát triển hơn nhiều so với đầu năm. Ngoài ra, các em còn biết lập
những kế hoạch học tập ở lớp, ở nhà và cả kế hoạch giúp đỡ những bạn học
chậm. So với đầu năm học, những học sinh thụ động nhút nhát, các em đã dần tự
tin hơn, mạnh dạn hơn khi giao tiếp. Trong các giờ học, các em đã có ý kiến
phát biểu với thầy cô, với các bạn. Với bạn bè, các em luôn biết quan tâm, chia
sẻ và giúp đỡ nhau trong học tập. Tất cả học sinh đều được tạo mọi điều kiện
khuyến khích khơi dậy tính tị mị, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh
dạn, tự tin, rèn luyện phù hợp với khả năng. Hầu hết các em đều có thói quen lao
động tự phục vụ, được rèn luyện kĩ năng tự lập, nhận thức và vận động nhỏ...
Xuất phát từ thực tiễn của lớp và nhiều năm làm công tác chủ nhiệm cũng như
qua quá trình thực hiện các biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông
qua công tác chủ nhiệm, tôi thấy học sinh trong lớp có chuyển biến rõ rệt về kỹ
năng sống và chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng lên.
Điều này được thể hiện qua bảng sau:
Kết quả
Số lượng
Tỉ lệ

Trả lời được cả 5 câu hỏi
25 em
52%
Trả lời được 4 câu hỏi
15 em
31,25%
Trả lời được 3 câu hỏi
3 em
6,25%
Trả lời được 2 hoặc 1 câu hỏi
5 em
10,5%
Khơng nói gì
0
0
(Bảng 2)
So sánh với bảng khảo sát 2 với bảng khảo sát 1, tơi thấy tỉ lệ học sinh có
kỹ năng sống tốt tăng lên rõ rệt. Số học sinh trả lời được 5 câu hỏi tăng 35,3%;
số học sinh trả lời được 4 câu hỏi tăng 16,55%, số học sinh trả lời 3 câu hỏi và 1,
2 câu hỏi giảm đáng kể, đặc biệt hơn là khơng cịn em nào nhút nhát khơng nói
gì. Đây là cả một q trình rèn luyện liên tục trong suốt cả năm học của cơ và trị
chúng tơi. Tơi cảm thấy rất vui và tự hào vì mình đã góp phần làm nên thành
cơng chung của nhà trường.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Kỹ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội, nó cần thiết
đối với học sinh cấp Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng để các em
có thể ứng phó một cách tự tin, tự chủ và hoàn thiện hành vi của bản thân trong
giao tiếp, giải quyết các vấn đề của cuộc sống với mọi người xung quanh, mang
lại cho mỗi cá nhân cuộc sống thoải mái, lành mạnh về thể chất, tinh thần và các

mối quan hệ xã hội khi môi trường thân thiện, dễ hồ đồng và cảm hố lành
mạnh. Hơn nữa, vấn đề giáo dục kỹ năng sống còn cần đến vốn sống, tình
thương và nhân cách của người thầy. Học sinh học kiến thức ở thầy trước hết là
ở tấm gương sống của người thầy. Vì vậy, để học sinh khơng thất vọng vì thầy
thì trước hết “mỗi thầy cô giáo hãy là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng
17

TIEU LUAN MOI download :


tạo” mà ngành Giáo dục đã và đang tiếp tục vận động. Làm được như vậy, tôi
nghĩ rằng Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không những không làm q tải
trong chương trình giáo dục mà cịn đem đến cho người học sự hứng thú, sôi nổi
và niềm vui trong học tập. Người học đã hứng thú và tự giác thì chắc chắn việc
giáo dục kỹ năng sống cho người học sẽ thực chất và hữu ích, mục tiêu giáo dục
toàn diện sẽ đạt được hiệu quả như mong muốn. Giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh thông qua công tác chủ nhiệm là một trong những nội dung giáo dục quan
trọng. Có được kĩ năng sống sẽ giúp các em học sinh tự tin bước vào cuộc sống
tương lai. Tăng cường rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh chính là nâng chất
lượng nguồn lực đáp ứng yêu cầu hội nhập hiện nay. Thấy được sự cần thiết, cấp
bách của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thì người giáo viên chủ nhiệm
phải xác định được nội dung, biện pháp trong công tác giáo dục kĩ năng sống
thông qua công tác chủ nhiệm để định hướng cho các em cách sống, cách tu
dưỡng, cách rèn luyện đạo đức để trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.
Với nhận thức đó, tơi tin rằng việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua
cơng tác chủ nhiệm lớp có vai trị rất lớn trong việc nâng cao chất lượng cũng
như hình thành nhân cách cho các em. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm khi tham
gia công tác giáo dục không chỉ là nắm được những chỉ số của quản lí hành
chính đơn thuần như tên, tuổi, số lượng, hồn cảnh gia đình của học sinh, trình
độ học sinh về học lực, phẩm chất đạo đức mà còn phải dự báo xu hướng, tổ

chức giáo dục, dạy học phù hợp điều kiện khả năng của từng học sinh. Vì vậy
trong quá trình dạy học lớp 1A5, tôi luôn vận dụng các biện pháp trên một cách
linh hoạt.
Trong những năm làm công tác chủ nhiệm lớp, bản thân tơi đã tích cực
tìm tịi, nghiên cứu sách vở, học hỏi đồng nghiệp và những người đi trước để
vận dụng các phương pháp dạy học một cách khéo léo, phù hợp với từng bài,
từng phần nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cũng như để lôi cuốn, tạo hứng
thú và đưa các em đến với niềm đam mê thích thú trong học tập. Nhờ áp dụng
các biện pháp trên một cách linh hoạt mà tôi luôn giữ mối quan hệ gần gũi với
học sinh, khuyến khích các em nói ra những gì mình nghĩ để tất cả các giờ học
đều thoải mái, vui tươi và sơi nổi hơn. Có thể khẳng định, đến nay các em học
sinh lớp 1A5 đã có nhiều tiến bộ trong phát triển năng lực và phẩm chất.
3.2. Kiến nghị:
* Với giáo viên: Để phù hợp với giai đoạn hiện nay, tôi nghĩ mỗi giáo viên chủ
nhiệm cần đổi mới nội dung, phương pháp và kĩ năng thực hiện công tác chủ
nhiệm như sau:
- Nắm được mục tiêu giáo dục nói chung, mục tiêu lớp học, kế hoạch nhiệm vụ
giáo dục dạy học của năm học.
- Cần nắm vững phương pháp, nghệ thuật sư phạm.
- Hiểu được đặc điểm tâm lí, trình độ hiểu biết, vốn sống của học sinh Tiểu học
nói chung và đặc biệt là học sinh lớp 1 nói riêng.
- Biết tổ chức quản lí việc học tập của học sinh nhằm hình thành tính tích cực, tự
lập, tự giác hoàn thành nhiệm vụ của các em.
18

TIEU LUAN MOI download :


- Có kế hoạch tìm hiểu hồn cảnh gia đình và đặc điểm từng học sinh của lớp
chủ nhiệm.

- Cần năng động, sáng tạo, luôn cập nhật thông tin thường xuyên để có biện
pháp giáo dục phù hợp với từng giai đoạn.
- Yêu nghề, mến trẻ, tận tụy với công việc, thương u học sinh như chính
con em của mình.
- Làm việc có kế hoạch để phối kết hợp giữa gia đình với các hoạt động của nhà
trường tạo sự đồng bộ nhịp nhàng trong quá trình giáo dục học sinh.
- Kết hợp chặt chẽ với Ban giám hiệu nhà trường và giáo viên bộ môn.
- Giáo viên thường xuyên trao đổi, liên hệ với cha mẹ học sinh để phối hợp cùng
giáo dục các em một cách toàn diện nhất.
- Giáo viên phải biết duy trì và phát huy những nề nếp tốt, khắc phục những mặt
còn hạn chế của học sinh trong lớp.
Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm phải luôn là tấm gương sáng cho học sinh
noi theo.
* Với các cấp lãnh đạo: Cần tổ chức hội thảo trao đổi kinh nghiệm về biện pháp
rèn kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học để giáo viên có điều kiện trao đổi, học
hỏi lẫn nhau nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Trên đây là một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
thông qua công tác chủ nhiệm lớp mà tôi đã thực hiện. Tơi rất mong nhận được
những ý kiến đóng góp từ đồng nghiệp và các cấp quản lý để sáng kiến của tôi
vận dụng tốt hơn trong những năm học sau.
XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU

TPTH, ngày 25 tháng 5 năm 2020
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.
Người viết

Hoàng Thị Chung

19

TIEU LUAN MOI download :


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Chung
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường tiểu học Ba Đình,
thành phố Thanh Hóa
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
Năm học
giá xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
xếp loại
đánh giá
(Phòng, Sở,
(A, B,
xếp loại
Tỉnh...)
hoặc C)
1
Thiết kế một số trị chơi giúp HS
học tốt mơn Tự nhiên xã hội lớp Phòng GD
B

2012- 2013
3.
2

3

Một vài kinh nghệm dạy giải các
bài tốn về diện tích hình tam
giác nhằm phát huy khả năng tư
duy toán học cho học sinh lớp 5.
Một vài kinh nghệm dạy giải các
bài toán về diện tích hình tam
giác nhằm phát huy khả năng tư
duy tốn học cho học sinh lớp 5.

Phòng GD

A

2017- 2018

Sở GD

B

2017- 2018

20

TIEU LUAN MOI download :