1
2
3
4
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
ĐÁP ÁN 30 ĐỀ ĐỌC HIỂU
Đề 1:
Phương thức biểu đạt chính : tự sự.
- Biểu hiện của biện pháp liệt kê: những người lao động chân chính, những nhà kỹ
thuật có chun mơn, những nhà nghiên cứu thành công, những doanh nghiệp tầm
cỡ, những nhà lãnh đạo xuất sắc; người tử tế. (0,25đ)
- Hiệu quả nghệ thuật: nhằm diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía
cạnh khác nhau về sự thành đạt trong tương lai của học sinh mà thầy đã đặt niềm
hy vọng. Đồng thời nhấn mạnh lời khuyên làm người tử tế là quan trọng nhất.
(0,5đ)
- Từ láy: đau đáu (0,25 đ)
- Trong câu trích, từ đau đáu thể hiện vẻ đẹp nhân cách của thầy giáo Văn Như
Cương. Thầy luôn luôn trăn trở, lo lắng cho sự nghiệp giáo dục (0,5đ ).
Học sinh có thể trình bày và lí giải thông điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Sau đây là vài gợi ý:
- Làm người trước hết phải là người tử tế.
- Hãy biết sống tốt với mọi người xung quanh, chứ khơng chỉ biết đến cá nhân
mình.
( Nêu thơng điệp 0,5đ ; Lí giải vì sao 0,5đ )
Đề 2:
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Cách tốt nhất để vượt qua nỗi sợ hãi là hãy đối mặt với chúng, từ đó bắt đầu một
q trình tạo nên sự khác biệt.
“ Những cái kén người” có nghĩa là người ta tự tạo cho mình một lớp vỏ an tồn,
sống khép mình, sợ hãi với tất cả mối quan hệ xung quanh mình.
Thơng điệp tác giả muốn gửi gắm: Muốn khun chúng ta sẻ chia để vượt qua nỗi
sợ hãi của bản thân trong cuộc sống.
0.5
0.75
0.75
1.00
0.5
0.5
1.0
1.0
Đề 3:
1
2
3
4
Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt
Những từ ngữ nói lên sự gắn bó giữa con cái với cha mẹ trong lời tâm sự của
PGS Văn Như Cương: nói chuyện, trao đổi, tâm sự, quan tâm
-Biện pháp tu từ: hốn dụ (đắm mình)
-Tác dụng: tạo nên cách diễn đạt giàu hình ảnh, mang ý nghĩa tâm sự chân thành
để cảnh báo tác hại của sống ảo đối với con cái của các vị phụ huynh.
Học sinh có thể trình bày 1 thơng điệp tâm đắc nhất và có lí giải vì sao. Sau đây là
vài gợi ý:
- Hãy sống thật, không nên sống ảo
- Cha mẹ phải yêu thương, quan tâm đến con cái nhiều hơn.
-Tình thương là hạnh phúc của mỗi con người, mỗi gia đình…
1
0.5
0.5
1.0
1.00
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
Đề 4:
Phương thức biểu đạt chính: tự sự
Từ chiếc bình hoa dưới tầng hầm, một trong hai người Mĩ tin rằng, người Đức
có thể tái thiết đất nước sau chiến tranh vì đó là hình ảnh thể hiện sức sống, tinh
thần lạc quan, niềm hi vọng vào tương lai.
-Biện pháp nghệ thuật: so sánh.
-Tác dụng: tạo nên cách diễn đạt giàu hình ảnh, mang ý nghĩa sâu sắc.
Học sinh có thể trình bày ý kiến theo nhiều cách nhưng cần diễn đạt theo các mức
sau:
-Nêu bài học ứng xử trước khó khăn, thử thách.
-Trình bày lí giải lí do rút ra bài học ấy.
0.5
0.5
1.0
1.0
Đề 5:
1
2
3
4
1
2
3
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
Tác giả khuyên bạn trẻ nên xây dựng cho mình quan niệm: dù làm nghề gì cũng
phải dựa vào sức lao động, ni sống bản thân, gia đình. Sau đó là cống hiến cho
xã hội;
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ sử dụng trong văn bản: Trời cao thỏa sức
chim bay, biển rộng thỏa sức cá bơi lội
- Ẩn dụ: trời cao, biển rộng (điều kiện xã hội); chim bay, cá bơi lội (khả năng của
con người); điệp cấu trúc: Trời cao...biển rộng...
- Tác dụng: gợi hình ảnh cụ thể, tạo sự cân đối cho câu văn, chỉ sự rộng mở về cơ
hội cho mỗi người trong thời đại tồn cầu hóa.
Trả lời ngắn gọn, nêu rõ ràng được quan điểm cá nhân và giải thích được vì sao
quan niệm như vậy. Ví dụ, để khơng trở thành gánh nặng cho xã hội trước hết phải
là người sống, làm việc trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật; là người biết tự
kiếm sống bằng những nghề nghiệp chân chính, khơng vi phạm những chuẩn mực
đạo đức,...
Đề 6:
- Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
- Thao tác lập luận chính của văn bản: chứng minh
Theo tác giả, người kiểm soát người khác là người:
- cố chấp, phòng thủ và bực tức khi người khác không cư xử theo chỉ định của họ;
- luôn bận tâm về hành động của những người xung quanh;
- luôn xét nét thái độ của người khác khi thái độ đó khơng phù hợp với mong muốn
của họ.
Ơng (vị luật sư) đánh mất rất nhiều khách hàng và cuối cùng thì ơng bị cho thơi
việc, bởi vì:
- Ơng có thói quen sử dụng kẹp giấy đồng của cá nhân theo sở thích của mình, chứ
khơng dùng kẹp giấy bạc do công ty cấp cho. Những khách hàng không dùng kẹp
giấy như ông sẽ bị ông tức giận.
2
0.5
0.5
1.0
1.0
0.5
0.75
0.75
4
1
2
3
4
1
2
Page: Học Văn – Văn học
- Ông đã áp đặt cái tôi cá nhân vào khách hàng, khiến họ bị kiểm sốt, mất tự do
riêng tư.
Học sinh có thể trình bày ý kiến riêng của cá nhân, có thể đồng ý hoặc không đồng
ý, hoặc vừa đồng ý, vừa không đồng ý, có lí giải hợp lí theo ý riêng, không vi phạm
chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Nếu theo hướng đồng ý: đưa ra tình huống kiểm sốt con cái của cha mẹ: Trước
xã hội luôn biến động và đầy rẫy những cạm bẫy, việc thấu hiểu những thay đổi
trong lối sống, cách suy nghĩ của con cái là điều vô cùng quan trọng. Chính vì vậy,
ngồi việc ln lắng nghe, chia sẻ để biết những tâm tư, nguyện vọng của con
mình, cha mẹ cũng nên kiểm soát mọi hành vi và nếp sống của con mình. Vấn đề
là ở chỗ cha me hiểu và thực hiện việc kiểm soát đấy như thế nào để con mình
khơng cảm thấy áp lực, căng thẳng, hay mất đi tính tự lập.
- Nếu theo hướng khơng đồng ý: Trong quan hệ gia đình, xã hội, nếu một người
bị người khác kiểm soát ngặt nghèo, người đó sẽ có cảm giác mình khơng được tơn
trọng quyền riêng tư, dẫn đến rạn nứt tình cảm, để lại nhiều hậu quả đáng tiếc…
- Nếu vừa đồng ý vừa không đồng ý: kết hợp 2 ý kiến trên.
Đề 7:
- Phương thức biểu đạt chính của văn bản: nghị luận
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ cú pháp sử dụng trong văn bản:
a/ Phép liệt kê: em có thể nói hai ngơn ngữ; chơi một loại nhạc cụ; có thể khiêu
vũ; vẽ một bức tranh; có thể làm thơ hay viết nhạc, chơi hoặc tham gia thể thao;
đã đi du lịch; biết kể một câu chuyện tuyệt vời…
- Tác dụng: làm rõ năng lực, sở trường khác nhau của mỗi học sinh
b/ Phép lặp cú pháp: Họ không biết rằng+em biết/em là…(C-V)
- Tác dụng: nhấn mạnh, khẳng định cịn nhiều điều mà kết quả kì thi khơng đánh
giá hết năng lực của học sinh. Qua đó, bức thư thể hiện niềm tin tưởng, tự hào,
khích lệ mỗi học sinh tự tin phát triển năng lực bản thân.
Tác giả viết: Những người tạo ra các đề thi và chấm điểm không biết tất cả mọi
thứ về các em, bởi vì: Đề thi và kết quả chấm điểm khơng thể đánh giá toàn diện
năng lực, năng khiếu của mỗi học sinh; dù kế t quả ho ̣c tâ ̣p có xấ u thì cũng khơng
phải là điề u gì quá tơ ̣i lỗi.
Học sinh có thể đưa ra ít nhất hai cách khác để trở nên thông minh trong quá trình
học tập và rèn luyện ở nhà trường theo ý riêng, miễn là hợp lí theo yêu cầu của đề.
Đề 8:
-Thể thơ: tự do
- Phong cách ngôn ngữ : nghệ thuật
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ:
- Biện pháp tu từ hốn dụ (hai bóng nhỏ- chỉ hình ảnh bố mẹ)
- Tác dụng: gợi hình ảnh cụ thể, gần gũi trên quan hệ tiếp cận giữa bóng và người,
từ đó câu thơ gợi cảnh ra tồ để li hôn, báo hiệu sự tan vỡ của hạnh phúc gia đình.
3
1.0
0.5
1.0
0.5
1.0
0.25
0.25
0.75
3
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
Cách hiểu hai câu thơ: Chắc nó nghĩ như ra đồng, ra bãi/Sớm muộn chi rồi bố mẹ
cũng về...:
- Đó là suy nghĩ thể hiện sự ngây thơ, trong sáng của hai đứa trẻ. Các em
càng ngây thơ, người đọc, người nghe càng xót xa, đau đớn trước tình trạng
li hơn trong cuộc sống;
- Đó cũng là niềm khao khát mái ấm gia đình của trẻ thơ.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thông điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo, pháp luật và có lí giải hợp lí. Sau đây là vài gợi ý:
- Gia đình là tổ ấm duy nhất của mỗi con người
- Hãy đem lại hạnh phúc cho trẻ thơ…
Đề 9:
- Phương thức biểu đạt chính của văn bản: biểu cảm
Những từ ngữ gợi hình ảnh và âm thanh khi người lính nhớ về trường cũ trong văn
bản:
- Từ ngữ gợi hình ảnh: hoa súng tím; hoa phượng hồng;
- Từ ngữ gợi âm thanh: Tiếng ve trong veo;Sân trường đêm - Rụng xuống trái
bàng đêm.
- 01 Biện pháp tu từ nổi bật: điệp cú pháp (Nỗi nhớ…)
- Tác dụng: một mặt tạo ấn tượng sâu đậm về những kỉ niệm thiêng liêng của tuổi
học trò, một mặt tạo cảm giác về một sự xúc động trào dâng, khi nghĩ về tuổi học
trị.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Tuổi học trị là tuổi đẹp nhất
- Mối tình đầu ở học đường đẹp một cách gần gũi, hồn nhiên mà trong sáng,
thánh thiện.
- Hãy biết nâng niu, gìn giữ những kỉ niệm của tháng năm học trị. Đó là động
lực để mỗi con người trưởng thành khi bước vào đời.
0.75
1.0
0.5
0.5
1.0
1.0
Đề 10:
1
Phong cách ngôn ngữ : sinh hoạt
0.5
2
-Biện pháp tu từ: hốn dụ (vịng tay)
-Tác dụng: tạo nên cách diễn đạt giàu hình ảnh, mang ý nghĩa ca ngợi tình cảm yêu
thương ấm áp, chở che của cô dành cho học trò, đồng thời thể hiện niềm xúc động
và lòng biết ơn của học trị dành cho cơ giáo trong ngày chia tay.
Cách hiểu: Cha mẹ là người cho con cuộc sống, bạn bè là những chỗ dựa
niềm tin, thử thách rồi những thất bại đã cho con trưởng thành hơn thì chính cơ là
người dạy con vượt qua khó khăn vấp ngã trên đường đời.
- Cha mẹ có cơng sinh thành dưỡng dục, nuôi con nên người;
- Bạn bè là người gần gũi, giúp ta có sức mạnh tinh thần
- Thử thánh, thất bại là bài học của sự thành công
0.75
3
4
0.75
4
1
2
3
4
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
- Cô giáo là người mẹ hiền, nâng đỡ cho bao thế hệ học sinh vượt qua mọi chơng
gai trong cuộc sống.
Học sinh có thể trình bày 1 thơng điệp tâm đắc nhất và có lí giải vì sao. Sau đây là
vài gợi ý:
- Tri ân là đạo lí truyền thống của dân tộc
- Thầy cô là kĩ sư tâm hồn
- Nghề giáo là nghề cao quý…
Đề 11:
- Phương thức biểu đạt chính của văn bản: tự sự
- Thành ngữ: đầu tắt mặt tối
- Giải thích ý nghĩa: tả tình trạng phải làm lụng vất vả liên miên, hết việc này đến
việc khác, khơng có lúc nào được nghỉ ngơi.
Việc tác giả đưa ra câu chuyện anh bạn, bác sĩ và chuyện sản xuất kinh doanh thử
có tác dụng:
- Câu chuyện anh bạn, bác sĩ: có ý nghĩa đề cao ý chí quyết tâm thực hiện đến
cùng những dự định của con người;
- Câu chuyện sản xuất kinh doanh thử : có ý nghĩa trong mọi việc làm, muốn thành
công, cần phải chấp nhận thất bại;
Học sinh có thể trình bày đồng tình hoặc khơng đồng tình hoặc vừa đồng tình, vừa
khơng đồng tình theo ý riêng, nhưng có lí giải đúng, khơng vi phạm chuẩn mực
đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Nếu theo hướng đồng tình: xuất phát từ câu nói: thất bại là mẹ thành cơng. Mỗi
người làm bất cứ điều gì, nhất là thời cịn trẻ, khi gặp khó khăn, thất bại, ta khơng
nên nản lịng, bỏ cuộc. Bởi vì qua cái sai, ta mới rút ra kinh nghiệm, tìm mọi cách
khắc phục để tìm đến cái đúng
- Nếu theo hướng khơng đồng tình: Tuy nhiên, trong thức tế, có những khó khăn,
trở ngại quá lớn so với khả năng của con người. Cho nên có khi ta tiếp tục dấn thân
vào cái sai sẽ nhận lấy hậu quả đáng tiếc.
- Nếu theo hướng vừa đồng tình vừa khơng đồng tình: kết hợp 2 ý kiến trên.
Đề 12:
- Chỉ ra được phương thức biểu đạt chính: nghi luận/ phương thức nghi luận
Nêu đúng tên một biện pháp tu từ cú pháp được sử dụng trong đoạn (2). Học sinh
có thể phát hiện: câu hỏi tu từ/ lặp cú pháp/ chêm xen.
Cãu hỏi của tác giả có thể hiểu là: đừng chờ đợi đến già mớì hưởng thụ cuộc sống;
hãy biết tận hưởng cuộc sống từng ngày.
Nêu rõ quan điểm bán thân; lí giải hợp lí, thuyết phục vẻ sự cần thiết của việc lên
kế hoạch cho tương lai. Có thể đồng ý theo hựớng sau:
- Giúp con người có mục tiêu, phương hướng hành động.
- Giúp con người chủ động tìm các giải pháp; tránh được các rủi ro...
5
1.0
0.5
0.5
1.0
1.0
0.5
0.5
1.0
1.0
1
2
3
4
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
Đề 13:
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
-Biện pháp so sánh : Tâm hồn của chúng ta - các vận động viên
-Tác dụng: Tác giả so sánh tâm hồn chúng ta như các vận động viên, ln cần có
đối thủ để thể hiện đầy đủ sức mạnh của mình, đồng thời chúng ta cần có các mối
quan hệ để có thể nhìn nhận về thế giới và hiểu rõ về bản thân mình hơn.
Vì Các nhà tâm lý học nhận thấy từ trẻ sơ sinh cho đến người trưởng thành đều
luôn khao khát mối quan hệ tác động qua lại giữa người với người. Những đứa trẻ
khơng được lớn lên trong tình u thương thì khi trưởng thành, dù rất khao khát
nhưng vẫn rất khó để có được một đời sống ổn định về cảm xúc.
Thơng điệp có thể là: Ln biết chia sẻ và làm những điều tốt nhất khi có thể. Hoặc
xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp.
Học sinh có thể đưa ra các thơng điệp khác nhau và giải thích theo cách hiểu của
mình.
Đề 14:
Phương thức biểu đạt chính trong văn bản : nghị luận
Hiệu quả nghệ thuật của từ “chỉ” và từ “vẫn” trong câu văn: Cũng giống như khi
nhìn một nửa ly nước, có người nói “chỉ cịn nửa ly nước", cũng có người nói “vẫn
cịn nửa ly nước": làm rõ 2 thái độ, 2 cái nhìn trước cùng một hiện tượng. Từ “chỉ”
gợi cái nhìn bi quan, tiêu cực; từ “vẫn”thể hiện cái nhìn lạc quan, tích cực.
Hiểu câu nói trích trong văn bản: Chấp nhận những điều bạn khơng thể thay
đổi, thay đổi những điều bạn có thể thay đổi được:
- Trong cuộc sống, có những điều ta không thể thay đổi được theo ý muốn chủ
quan của mình vì đó là những điều trở thành quy luật, tất yếu. Nếu tìm mọi cách
để thay đổi, ta sẽ mất cơng vơ ích, gặp thất bại cay đắng;
- Tuy nhiên, nếu có những điều có thể thay đổi, ta sẽ tìm cách thay đổi để nó phù
hợp với hoàn cảnh mới, thúc đẩy sự tiến bộ xã hội, đem lại hạnh phúc cho cá nhân
và cộng đồng.
Thí sinh có thể nêu một thơng điệp tâm đắc nhất. Nêu rõ lí do tại sao chọn
thơng điệp đó. Sau đây là gợi ý:
- Mỗi người cần phải có cách sống tích cực, suy nghĩ tích cực để thay đổi
cuộc đời của mình;
- Thay đổi để thành cơng.
0.5
1.0
0.5
1.0
0.5
0.5
1.0
1.0
Đề 15:
1
2
3
Thao tác lập luận chính: phân tích
Biện pháp tu từ: Điệp ngữ và liệt kê “không vướng bận ... không phải đương đầu...
không cảm thấy” “Khi những gì ta có... Đó cũng là khi ta”.
Tác dụng: Nhấn mạnh những lợi ích, kết quả khi chúng ta biết q trọng những gì
mình đang có, cho thấy những mặt trái khi theo đuổi tiền tài, địa vị, danh vọng.
Câu văn có thể hiểu là: Nếu trong cuộc sống nếu bạn chỉ biết cố làm hài lịng người
khác thì bạn sẽ đánh mất đi bản thân mình, đánh mất cá tính, nét riêng của mình...
6
0.5
0.75
0.75
4
1
2
3
4
1
2
3
Page: Học Văn – Văn học
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
Thông điệp:
-Hãy sống là chính mình thay vì ép bản thân sống theo ý muốn của người khác.
- Cần tránh xa cạm bẫy của tiền tài, danh vọng.
Đề 16:
- Phương thức biểu đạt chính trong văn bản: nghị luận
Hiểu việc phân chia mục tiêu và mục tiêu duy nhất khác nhau ở điểm:
- Phân chia mục tiêu: là cách chia mục tiêu lớn thành những mục tiêu nhỏ hơn để
ta dễ dàng vượt qua. Từ đó, ta có động lực bước tiếp nhằm hồn thành mục tiêu
lớn ban đầu đã đặt ra;
- Mục tiêu duy nhất: là chỉ có một đích đến sau khi đã vượt qua hàng loạt những
khó khăn thử thách.
Có thể nói: Khi thấy mục tiêu hồn tồn nằm trong tầm với, bạn sẽ cảm thấy tự
tin. Tại vì: khi làm một việc gì đó, nếu như ta nắm bắt và hiểu nó, biết nhìn nhận
khả năng của mình và biết chắc chắn có thể làm được thì ta sẽ niềm tin vào chính
mình, có động lực, sức mạnh tinh thần để quyết tâm thực hiện đến cùng.
Thí sinh có thể đồng tình/khơng đồng tình hoặc đồng tình một phần với câu nói: Ý
chí của tơi đã bị cả chặng đường dài phía trước quật ngã. Cần có lí giải lí do hợp
lí, hợp tình, hợp chuẩn mực pháp luật và đạo đức.
- Nếu đồng tình với câu nói: dựa trên câu chuyện của Một vận động viên marathon
người Nhật Bản để khẳng định mục tiêu chặng đường dài phía trước là trở ngại,
rào cản rất lớn làm cho con người mệt mỏi, nhụt chí, khơng thể về đến đích đã đặt
ra;
- Nếu khơng đồng tình: Khẳng định ý chí của con người có sức mạnh rất lớn, biến
khơng thành có. Ý chí chính là nhân tố quyết định trên mỗi chặng đường đi đến
thành cơng. Ý chí thường đi đơi với sự nghị lực, đây cũng là hai vấn đề không thể
tách rời nhau. Chúng tạo thành một tổng thể đem lại một kết quả như con người
mong muốn. Vì thế, dù có chặng đường dài phía trước với nhiều thử thách, có ý
chí quyết tâm thì con người khơng bao thể gục ngã.
- Nếu đồng tình một phần: kết hợp 2 ý trên.
Đề 17:
- Phương thức biểu đạt chính trong văn bản: nghị luận
- Biệp pháp tu từ cú pháp: lặp cấu trúc: Nếu như mãi…Nếu như bạn…
- Tác dụng: cách lặp cấu trúc câu làm cho cách diễn đạt có tác dụng nhấn mạnh về
một lời khuyên chân thành dành cho những người đang nuối tiếc quá khứ mà bỏ
quên tương lai tươi đẹp trước mắt.
Hiểu về triết lí được rút ra từ câu chuyện cơ bạn tơi chẳng may làm đổ ly nước:
- Triết lí đó là: ly nước bị hất đổ là hiện thực, vậy hãy chấp nhận và lau sạch nó
7
1.0
0.5
0.5
1.0
1.0
0.5
0.75
0.75
4
1
2
3
4
1
2
3
Page: Học Văn – Văn học
- Cách hiểu: con người cần chấp nhận sự thay đổi, vạn biến của cuộc đời qua từng
giờ, từng ngày. Từ những biến chuyển đó mà ta tiếp tục tiến về phía trước với niềm
tin và hy vọng để có cuộc sống tốt đẹp hơn.
Thí sinh có thể đồng tình/khơng đồng tình hoặc đồng tình một phần với câu nói:
Khơng mất đi thì sẽ khơng có tương lai. Cần có lí giải lí do hợp lí, hợp tình, hợp
chuẩn mực pháp luật và đạo đức.
- Nếu đồng tình với câu nói: Quy luật cuộc sống là sự vận động không ngừng theo
chiều hướng đi lên, tích cực. Những gì cũ kĩ, lạc hậu sẽ mất đi để thay vào đó là
cái mới, cái tiến bộ…
- Nếu khơng đồng tình: Tuy chúng ta chấp nhận sự mất đi của sự vật, hiện tượng
để hướng về tương lai nhưng thực tế cuộc sống vẫn có những điều khơng thể mất
đi. Những giá trị tinh thần mang tính vĩnh hằng như niềm tin, đạo lí, chân lí, lịng
tốt…ln tồn tại bền vững trước thời gian nghiệt ngã.
- Nếu đồng tình một phần: kết hợp 2 ý trên.
Đề 18:
Phương thức biểu đạt chính trong văn bản: nghị luận
- Biện pháp tu từ so sánh: Ý nghĩ (như) những hạt giống được gieo trong tâm hồn
- Tác dụng: tạo cách diễn đạt gợi hình ảnh cụ thể khi nói về ý nghĩ của con người.
Qua đó, người đọc hình dung rõ hơn tác dụng của ý nghĩ tốt và hậu quả của ý nghĩ
xấu.
Cách hiểu về suy nghĩ tích cực, suy nghĩ tiêu cực trong văn bản:
- suy nghĩ tích cực: là suy nghĩ theo chiều hướng tốt thì những điều tốt đẹp sẽ đến,
làm cho con người lạc quan, vui vẻ;
- suy nghĩ tiêu cực:là suy nghĩ theo chiều hướng xấu thì chỉ nhận được những điều
bất lợi, làm cho con người bất an, lo lắng.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Phải biết suy nghĩ theo hướng tích cực trước mọi tình huống xảy ra trong cuộc
sống
- Niềm tin sẽ tạo nên sức mạnh để con người chiến thắng nghịch cảnh…
Đề 19:
Phương thức biểu đạt chính của văn bản: tự sự
- Biện pháp nghệ thuật: đối lập
- Tác dụng: Nhấn mạnh cho người đọc thấy được sự trái ngược giữa hai cô gái
trong cùng độ tuổi, cùng công việc nhưng thái độ, cách ứng xử với khách hàng lại
khác nhau hoàn toàn.
Nhân vật tơi cảm thấy phấn chấn và trong lịng tràn ngập niềm vui là nhờ thái độ
cư xử tích cực của cô gái thu ngân thứ nhất. Cô là người vui vẻ, hài hước với nụ
cười dí dỏm khi giao tiếp với khách hàng, trong đó có nhân vật tơi. Điều đó đã làm
cho người khách trở nên lạc quan, yêu đời.
8
1.0
0.5
1.0
0.5
1.0
0.5
0.75
0.75
4
1
2
3
4
1
2
Page: Học Văn – Văn học
Thí sinh có thể đồng tình/khơng đồng tình hoặc đồng tình một phần với câu trả lời
Cháu thích đọc những tin tốt lành hơn của cơ gái thứ nhất. Cần có lí giải lí do hợp
lí, hợp tình, hợp chuẩn mực pháp luật và đạo đức.
- Nếu đồng tình với câu nói: Trong cảm nhận mỗi người, không ai muốn nhận được
tin xấu. Không ai muốn cuộc sống của mình chìm trong bóng tối âm u, sợ hãi. Mọi
người ai cũng mong chờ tin tốt lành vì nó đem đến sự may mắn, làm cho cuộc sống
trở nên tươi sáng, hạnh phúc. Tin tốt lành có tác dụng truyền động lực, cảm hứng,
niềm lạc quan…cho tất cả mọi người
- Nếu khơng đồng tình: Trong cuộc sống, mỗi người có sở thích khác nhau. Có khi
đọc những tin không tốt lành lại là dịp mỗi người nhận ra bản chất của cái xấu, cái
ác…để rút ra bài học kinh nghiệm cho mình và mọi người;
- Nếu đồng tình một phần: kết hợp 2 ý trên.
Đề 20:
Phong cách ngơn ngữ của văn bản: báo chí
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp nghệ thuật:
- Biện pháp nghệ thuật: đối lập: quỳ gối là sự thể hiện tấm lịng nhân, nghĩa, lễ,
trí, tín của người qn tử đối lập với quỳ gối trước sự uy hiếp của kẻ khác
- Tác dụng: Việc đối lập để nhấn mạnh khi nào hành động quỳ gối là đúng, đáng
trân trọng, khi nào là quỳ gối sai, đáng phê phán; giúp cho việc bàn luận của tác
giả trở nên sắc bén, giàu sức thuyết phục.
Người viết khẳng định: không thể lấy cái sai này để sửa chữa cho cái sai khác thể
hiện trong đoạn văn (3) là vì:
- Khi lấy cái sai này để sửa chữa cho cái sai khác thì sai lầm càng thêm trầm trọng,
nặng nề hơn. Tất nhiên sẽ để lại hậu quả lớn hơn so với ban đầu.
- Người viết muốn để lại bài học về cách sửa chữa sai lầm khi con người mắc sai
lầm.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Phải biết lên án những kẻ nhẫn tâm chà đạp lên đạo lí truyền thống dân tộc
- Lịng tự trọng là phẩm chất đáng quý của con người…
1.0
0.5
0.75
0.75
1.0
Đề 21:
- Phương thức biểu đạt chính của văn bản: nghị luận
0.5
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ cú pháp trong bài diễn văn của Jim Valvano (1.0đ)
thể hiện qua văn bản
- Biện pháp tu từ: lặp cú pháp: Hãy tận hưởng…Hãy để tiếng cười…Hãy sống với
tất cả nhiệt tình…hãy sống với những ước mơ
- Tác dụng: Nhấn mạnh và làm nổi bật quan điểm của người nói, đưa ra những lời
khuyên một cách cụ thể và mạnh mẽ, làm cho lời nói có sức thuyết phục người
nghe.
9
3
4
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
Giải thưởng danh dự ArthurAshe mà Jim Valvano được trao tặng năm 1993 lại (0.5đ)
chẳng có liên quan gì đến sự nghiệp bóng rổ cả vì: Giải thưởng danh dự
ArthurAshe mà Jim Valvano được trao tặng là giải thưởng về lịng dũng cảm.
Chính nhờ dũng cảm vượt qua căn bệnh hiểm nghèo nên ông được tôn vinh và
nhận giải thưởng, chứ không phải do sự nghiệp lừng lẫy của ơng.
Học sinh có thể trình bày đồng tình hoặc khơng đồng tình hoặc vừa đồng tình, vừa
1.0
khơng đồng tình theo ý riêng, nhưng có lí giải đúng, không vi phạm chuẩn mực
đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Nếu theo hướng đồng tình: khẳng định ngày mai cịn q xa vời đó là sự thật.
Con người nghiều khi không quyết định số phận của mình ở ngày mai. Vì thế, điều
duy nhất mà con người muốn được là thực tại, nên phải sống thực sự có ý nghĩa
trong hiện tại.
- Nếu theo hướng khơng đồng tình: Bản thân con người có sức mạnh niềm tin.
Cho nên, dù ngày mai có xa vời thì trước sau ngày ấy cũng đến. Vì thế, khơng
những sống cho hiện tại mà hãy hướng về tương lai với niềm tin tươi sáng
- Nếu theo hướng vừa đồng tình vừa khơng đồng tình: kết hợp 2 ý kiến trên.
Đề 22:
- Chỉ ra được phương thức biểu đạt chính: nghi luận/ phương thức nghi luận
Chỉ ra và nêu tác dụng thao tác lập luận chính trong đoạn văn (2)
- Chỉ ra: thao tác lập luận chính: so sánh: Cuộc sống của chúng ta ... như khi chúng
ta làm công việc chăm sóc và tỉa cành cho cây...
-Tác dụng: đối chiếu nét giống nhau giữa vấn đề cuộc sống ( mang tính khái qt,
trừu tượng) với việc chăm sóc và tỉa cành cho cây ( mang tính cụ thể, hình ảnh)
nhằm giúp người đọc nhận thức rõ hơn giá trị của sự vừa phải trong cuộc sống
hằng ngày
Hiểu về chân lí mà tác giả đã rút ra: bất cứ một điều gì vừa phải bao giờ cũng tốt
hơn thừa mứa:
- Vừa phải tức là có chừng mực, khơng thừa, khơng thiếu; thừa mứa là nhiều đến
mức không thể sử dụng hết được;
- Cả câu nói được hiểu là: cuộc sống sẽ trở nên đơn giản khi ta biết vừa phải, biết
loại bỏ đi những điều vô bổ hay quá xa xỉ. Nếu biết tiết chế, dừng đúng lúc, ta sẽ
không rơi vào lối sống hoang phí, để dành thời gian quý giá tập trung vào những
việc làm thiết thực.
HS có thể nêu một thơng điệp tâm đắc nhất. Nêu lí do vì sao chọn thơng điệp đó
một cách hợp lí, hợp tình, khơng vi phạm pháp luật và chuẩn mực đạo đức. Sau
đây là vài gợi ý:
- Sống đơn giản sẽ đem lại hạnh phúc cho con người
- Đừng lãng phí thời gian
10
0.5
0.75
0.75
1.0
Page: Học Văn – Văn học
Đề 23:
1
2
3
4
1
2
3
4
Phương thức biểu đạt trong văn bản : tự sự, nghị luận
Michael Jordan sau này đã trở thành huyền thoại trong làng bóng rổ thế giới : là
nhờ sau khi bị thất bại, anh đã có thái độ tích cực, khơng đầu hàng trước số phận
mà đã tiếp tục luyện tập chăm chỉ, hoàn thiện những kĩ năng của mình.
Cách hiểu câu nói: Ta sẽ mạnh mẽ hơn khi vượt qua nghịch cảnh:
- Nghịch cảnh thực chất chính là những khó khăn, thử thách mà ta gặp phải trên
đường đời.
- Nếu ta vượt qua nghịch cảnh thì gọi là thành cơng, nếu ta khơng vượt qua thì gọi
là thất bại. Dù thành cơng hay thất bại thì điều đó cũng qua đi và ta sẽ lại gặp những
thử thách mới. Vậy thì, nghịch cảnh dường như đang giúp ta lớn lên từng ngày…
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Cần có thái độ tích cực để đương đầu với trở ngại của cuộc sống
- Không ai muốn sống trong nghịch cảnh. Nhưng một khi đối diện với nghịch
cảnh, ta cần phải tìm mọi cách để vượt qua.
Đề 24:
Phương thức biểu đạt chính trong văn bản trên: Nghị luận
Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật biện pháp tu từ trong đoạn văn (1)
- Biện pháp tu từ so sánh: Xung đột như một vết thương nhiễm trùng
- Tác dụng: Gợi hình ảnh cụ thể, dễ hiểu. Qua đó, tác giả cho thấy xung đột khơng
bao giờ tự hố giải mà sẽ tồn tại dai dẳng, thậm chí ngày càng nặng nếu không biết
cách giải quyết.
Tác giả khẳng định: Mỗi xung đột, dù với người thân hay với khách hàng, là cả
một cơ hội lớn để trui rèn mối liên lạc gần gũi hơn với người đó? Vì qua xung đột
nếu được giải quyết ổn thoả, con người sẽ hiểu về nhau hơn, tơn trọng nhau và
khắng khít nhau hơn.
Học sinh có thể trình bày và lí giải đồng tình/ khơng đồng tình/ đồng tình một phần
theo ý riêng, khơng vi phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi
ý:
- Nếu đồng tình: Xung đột bắt nguồn từ những mâu thuẫn trong quan hệ xã hội.
Nếu chạy trốn xung đột, đồng nghĩa chúng ta tự cắt đứt sợi dây quan hệ. Vì thế, ta
cần đối mặt và tìm cách giải quyết mâu thuẫn một cách triệt để. Đó cũng là cơ hội
để mỗi bên rút ra bài học q giá…
- Nếu khơng đồng tình: Nhiều khi xung đột q giới hạn cho phép, có khả năng
khơng thể giải quyết được, chúng ta cần lùi một bước trên tinh thần một điều nhịn,
chín điều lành để giữ hồ khí…
- Nếu đồng tình một phần: kết hợp 2 lí giải trên.
11
0.5
0.5
1.0
1.0
0.5
0.75
0.75
1.0
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
Page: Học Văn – Văn học
Đề 25:
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
-Biện pháp tu từ: ẩn dụ: hoa hồng, chơng gai
-Tác dụng: Gợi hình ảnh cụ thể, qua đó, giúp người đọc hiểu được rõ ràng về giá
trị của cuộc đời. Đó là để có hạnh phúc, chúng ta phải trải qua nhiều khó khăn thử
thách.
Có thể nói: Cuộc sống, với tất cả sự khắc nghiệt vốn có của nó, sẽ khiến cho bước
chân bạn nhiều lần rướm máu. Bởi vì cuộc sống ln chứa đựng những khó khăn,
thử thách. Vượt qua được gian khổ đó, chúng ta phải chấp nhận đau đớn, thậm chỉ
phải trả giá bằng nhiều thứ, không chỉ một lần mà là nhiều lần như thế. Quan trọng
là chúng ta có đủ dũng khí để đương đầu với nghịch cảnh cuộc đời hay không.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Tuổi trẻ sống phải có bản lĩnh, kiên cường
- Ước mơ và hồi bão ln gắn với với tuổi trẻ
- Khó khăn, thử thách là mơi trường để con người rèn luyện ý chí, nghị lực
Đề 26:
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
- Biện pháp tu từ: ẩn dụ: (Cầu vồng thành cơng), cơn mưa (khó khăn, thất bại)
- Tác dụng: làm cho cách diễn đạt trở nên gợi hình ảnh cụ thể, nhằm gợi liên tưởng
một điều: Muốn có được thành công, chúng ta phải trải qua những thử thách, gian
khổ.
Cách hiểu về câu nói: đối mặt với thất bại, nhất là thất bại đầu đời, lại là điều
không hề dễ dàng: Khi gặp phải một vài thất bại đầu đời, nhiều người có thể cảm
thấy cả thế giới như sụp đổ vì họ khơng đủ sức để chịu đựng sự thật phũ phàng,
không đủ bản lĩnh để đối diện với những gì đã diễn ra, đi ngược với niềm hy vọng
của họ.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Có niềm tin vào cuộc sống sẽ mang lại nhiều điều tốt đẹp cho chúng ta;
- Muốn có thành cơng, phải chấp nhận thất bại
Đề 27:
Phương thức biểu đạt chính của văn bản: nghị luận
- Biện pháp tu từ: lặp cấu trúc và liệt kê (Là khi bạn trao đi yêu thương… Là khi
bạn trao đi niềm tin…)
- Tác dụng: nhấn mạnh, khẳng định và làm rõ những điều tốt đẹp mà chúng ta trao
đi nhưng khơng nhận lại điều tốt đẹp. Từ đó, cần phải nhận thức được sự phức tạp,
đa dạng của cuộc sống.
12
0.5
0.75
0.75
1.0
0.5
0.75
0.75
1.0
0.5
0.75
3
4
1
2
3
4
1
2
3
Page: Học Văn – Văn học
Tác giả nói: Có thể bạn đang phải gánh chịu những thất bại đầu đời và cảm thấy
thất vọng về cuộc sống cũng như các mối quan hệ quanh mình. Nhưng bạn thân
mến, đừng vì thế mà tuyệt vọng! Bởi vì:
- Khi tuyệt vọng, tâm trí của chúng ta trở nên lu mờ hơn bao giờ hết. Ta nhìn mọi
thứ bằng con mắt bi quan chán chường và có cảm tưởng như mình khơng cịn gì
để sống.
- Khi tuyệt vọng, trái tim của họ khơng đủ lớn để chứa đựng nổi sự mất mát quá
lớn lao. Trái tim chưa đủ lớn là tại vì trong quá khứ chưa có thói quen chịu đựng
cảm xúc xấu khi thất bại, hay chưa bao giờ đón nhận một hồn cảnh trái ngang nào
có tầm vóc lớn lao.
- Khi tuyệt vọng, ta luôn thấy tương lai mịt mờ tối.
Anh/chị chọn lựa con đường nào sau đây: hoặc dũng cảm đối mặt để chinh phục
thử thách hoặc lảng tránh và bng xi tất cả. Nêu rõ lí do tại sao.
Học sinh có thể trình bày và lí giải chọn lựa con đường theo ý riêng, không vi phạm
chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Đề 28:
Phương thức biểu đạt chính trong văn bản: nghị luận
- Biện pháp tu từ chính: Lặp cú pháp/ Điệp cù pháp: Hy vọng là…hy vọng đặt…hy
vọng thúc giục…
- Tác dụng: Có tác dụng nhấn mạnh, khẳng định tầm quan trọng của niềm hy vọng
dành cho mọi người, nhất là đối với tuổi trẻ.
Có thể nói Hy vọng đặt đôi chân chúng ta lên con đường mà mắt chúng ta
khơng nhìn thấy được ...? vì
- Hy vọng là ngọn đèn dẫn đường, soi sáng đường đi cho mỗi người, giúp
chúng ta đi đúng hướng;
- Cuộc sống muôn hình vạn trạng. Khi có hy vọng, chúng ta sẽ nhìn thấy
con đường để đi và đến đích thành cơng;
- Mỗi lúc chúng ta dừng bước, hy vọng sẽ thúc giục chúng ta bước tiếp.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thơng điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Đừng bao giờ đánh mất hy vọng
- Lạc quan, yêu đồi luôn là lẽ sống đẹp cho con người.
Đề 29:
Phương thức biểu đạt chính của văn bản: nghị luận
Con số 86.400 giây trong văn bản được tính từ 0 giờ đến 24 giờ của một ngày.
Cách hiểu về khái niệm Ngân hàng Thời gian:
- Là số thời gian trong một ngày
13
0.75
1.0
0.5
0.75
0.75
1.0
0.5
0.5
1.00
4
1
2
3
4
Page: Học Văn – Văn học
- Điều đặc biệt là thời gian ở đây nếu đi qua sẽ không lấy lại được hoặc
không thể chuyển số dư sang ngày hôm sau như chuyển tiền ngân hàng bình
thường.
Anh/ chị có đồng tình với câu Ngân hàng Thời gian khơng cho phép bạn
chuyển khoản số dư sang ngày hôm sau cũng như khơng cho phép bạn chi q
những gì bạn có trong văn bản khơng? Vì sao?
Học sinh có thể trình bày và lí giải đồng tình theo ý riêng, khơng vi phạm chuẩn
mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Thời gian trong cuộc sống là thời gian vật lí ( Khác với thời gian nghệ thuật
trong văn học…).Vì thế, một khi nó đi qua, chúng ta sẽ không lấy lại được
- Hãy sống trọn vẹn từng giây phút, tận hưởng và tận hiến. Nếu không, chúng ta
sẽ ân hận, nuối tiếc vì đã bỏ lỡ nhiều cơ hội.
Đề 30:
Phương thức biểu đạt chính trong văn bản: nghị luận
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong câu: năm tháng giúp tôi hiểu rằng quá
khứ khốn khổ tựa như loài ký sinh cần phải loại bỏ.
- Biện pháp tu từ so sánh: quá khứ khốn khổ ( như) ký sinh cần loại bỏ
- Tác dụng: là cho cách diễn đạt gợi hình ảnh cụ thể, dễ hiểu. Từ đó, ta biết được
hậu quả của quá khứ khốn khổ và có hướng khắc phục phù hợp.
Tác giả nhận định: nếu chỉ biết sống với quá khứ, ta sẽ làm hại chính mình bởi điều
đó đồng nghĩa với việc phủ nhận cuộc sống hiện tại:
- Quá khứ đã đi qua, khơng bao giờ trở lại. Vì thế, cần phải thốt khỏi những q
khứ khơng đáng nhớ để sống tốt hơn trong hiện tại
- Con người cần phải sống cho hiện tại và hướng về tương lai để tiến xa hơn;
- Nếu chỉ mãi sống quá khứ, ta sẽ quên hiện tại, trở thành người lạc hậu vì thiếu
sự cầu tiến.
Học sinh có thể trình bày và lí giải thông điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi
phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Sau đây là vài gợi ý:
- Phải có bản lĩnh sống kiên cường, mạnh mẽ để đương đầu với thử thách, tai
ương xảy ra trong cuộc đời
- Hãy để quá khứ đau buồn ngủ yên…
Hết
Link 30 đề đọc hiểu:
/>14
1.0
0.5
0.75
0.75
1.0