Bài giảng Lịch sử nhà nước và pháp luật - Chương 6: Nhà nước và pháp luật tư sản

CHƯƠNG 6
NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT TƯ SẢN

• A. Nhà nước và pháp luật tư sản thời kỳ chủ nghĩa tư
bản tự do cạnh tranh

• B. Nhà nước và pháp luật tư sản thời kỳ chủ nghĩa tư
bản hiện đại


A. Nhà nước và pháp luật tư sản thời kỳ chủ
nghĩa tư bản tự do cạnh tranh

• I. Nhà nước
• II. Pháp luật


I. Nhà nước tư sản thời kỳ chủ nghĩa tư bản
tự do cạnh tranh

1. Đặc điểm chung
2. Nhà nước Anh
3. Nhà nước Hoa Kỳ
4. Nhà nước Pháp


2. Nhà nước Anh
A, Sự thiết lập chính thể quân chủ nghị viện

B, Tổ chức bộ máy nhà nước

A, Sự thiết lập chính thể qn chủ nghị viện:

•

Sau khi cách mạng tư sản Anh chế độ hai viện
của nghị viện được phục hồi.
Chính thể quân chủ nghị viện được xác lập


B, Tổ chức bộ máy nhà nước

Hồng Đế

Nghị viện
Chính phủ


3. Nhà nước Hoa Kỳ
• A, Sự thiết lập

• B, Tổ chức bộ máy nhà nước


A, Sự thiết lập
•

Thế kỷ XVIII, Anh đã thành lập được 13 vùng thuộc địa ở
Bắc Hoa Kỳ.

•

Tư tưởng liên kết các vùng thành nhà nước thống nhất nảy
sinh vào giữa thế kỷ XVIII.

•

07/1776 đại diện của 13 vùng di dân tập trung tại thành
phố Philadenphia soạn thảo và công bố “Tuyên ngôn độc
lập”, tuyên bố thành lập Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.


B, Tổ chức bộ máy
Nghị viện

Pháp viện tối cao


4 Nhà nước Pháp

• Cách mạng tư sản Pháp được chia thành 3 giai

đoạn:
- Cách mạng bùng nổ và nền quân chủ lập
hiến của đại tư sản (1789 – 1792).
- Sự thiết lập chính thể Cộng hịa của tầng lớp
tư sản địa phương (1792 – 1793).
- Chính thể Cộng hịa của tầng lớp tư sản lớp
dưới (1793 – 1794).

II. Pháp luật tư sản thời kỳ chủ nghĩa tư
bản tự do cạnh tranh

Hiến pháp

Luật Dân sự

Luật Hình sự

Luật tố tụng


B, NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT TƯ SẢN HIỆN ĐẠI

I. Chủ nghĩa tư bản trong những năm đầu thế kỷ XX
II. Những thay đổi cơ bản của nhà nước và pháp luật
tư sản thời kỳ chủ nghĩa tư bản hiện đại


I. Chủ nghĩa tư bản trong những năm đầu thế
kỷ XX

•
•

•
•

Nhà nước tư sản vẫn là cơng cụ bảo vệ lợi ích của giai cấp

tư sản nhưng cao hơn về mức độ thể hiện ở sự cấu kết
giữa các tập đoàn tư bản độc quyền với nhà nước để phục
vụ quyền lợi của giai cấp tư sản độc quyền.
Vai trò và thực quyền của tổng thống, thủ tướng (cơ quan
hành pháp) được tăng cường.
Nhà nước tư sản thực hiện chức năng quản lý kinh tế.
Nhà nước tư sản thực hiện sự trấn áp phong trào đấu
tranh do Đảng Cộng sản lãnh đạo, phát triển nền dân chủ
tư sản


II. Những thay đổi cơ bản của pháp luật tư
sản thời kỳ chủ nghĩa tư bản hiện đại
•

Chế định Luật Hiến pháp tư sản hiện đại: Mở rộng hơn các quyền tự
do, dân chủ(quyền tự do bầu cử, quyền bình đẳng nam nữ, quyền có
việc làm...).

•

Chế định Luật Dân sự: Đổi mới hoàn toàn các quy định về quyền sở
hữu tư bản nhà nước, dung hịa lợi ích giữa tư bản độc quyền và lợi
ích nhân dân; ra đời các đạo luật chống độc quyền nhưng chỉ mang
tính hình thức.

•

Chế định Luật Hơn nhân và gia đình: Thay đổi địa vị của người phụ nữ
theo hướng tích cực.

•

Chế định Luật Hình sự: Thể hiện xu hướng ơn hịa và nhân đạo hóa,
nhiều quốc gia xóa bỏ hình phạt tử hình