Bài giảng Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội: Chương 4 - Nguyễn Công Nhựt

Bài giảng

THỐNG KÊ TRONG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC XÃ HỘI
Chương 4 PHÂN PHỐI MẪU

Nguyễn Công Nhựt
Kênh video />Nguyen Cong Nhut

Ngày
28 tháng 10 năm 2021
Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

1 / 40


GIỚI THIỆU MÔN HỌC THỐNG KÊ TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC XÃ HỘI

Hướng dẫn cách học - chi tiết cách đánh giá môn học
Tài liệu, video bài giảng được đưa lên elearning hàng tuần. Sinh viên tải về, in ra và mang
theo khi học. Điểm tổng kết môn học được đánh giá xuyên suốt quá trình học
Điểm quá trình: 40%
Thi cuối kỳ: 60%
Thi tự luận, 60 phút

Cán bộ giảng dạy
ThS Nguyễn Công Nhựt

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

2 / 40


Content

1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU
Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
Bài 2 CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGẪU NHIÊN

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

7

HỒI QUY VÀ TƯƠNG QUAN
Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

3 / 40


Content

1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU
Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
Bài 2 CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGẪU NHIÊN

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

7

HỒI QUY VÀ TƯƠNG QUAN
Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

4 / 40


Content

1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU
Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
Bài 2 CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGẪU NHIÊN

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

7

HỒI QUY VÀ TƯƠNG QUAN
Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

5 / 40


Content

1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU
Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
Bài 2 CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGẪU NHIÊN

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

7

HỒI QUY VÀ TƯƠNG QUAN
Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

6 / 40


PHÂN PHỐI MẪU
NỘI DUNG

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

7 / 40

PHÂN PHỐI MẪU
NỘI DUNG

4-1 Khái niệm về tổng thể và mẫu

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

7 / 40


PHÂN PHỐI MẪU
NỘI DUNG

4-1 Khái niệm về tổng thể và mẫu
4-2 Các đặc trưng của mẫu ngẫu nhiên

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

7 / 40


Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU

NỘI DUNG

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 40


Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
NỘI DUNG

1. Tổng thể và mẫu

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 40


Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
NỘI DUNG

1. Tổng thể và mẫu
2. Mẫu ngẫu nhiên, mẫu cụ thể

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 40


Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
NỘI DUNG

1. Tổng thể và mẫu
2. Mẫu ngẫu nhiên, mẫu cụ thể
3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 40


Bài 1 KHÁI NIỆM VỀ TỔNG THỂ VÀ MẪU
NỘI DUNG

1. Tổng thể và mẫu

2. Mẫu ngẫu nhiên, mẫu cụ thể
3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
4. Trình bày mẫu cụ thể

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 40


1. Tổng thể và mẫu

Định nghĩa
Giả sử ta cần nghiên cứu dấu hiệu nào đó trên các phần tử của một tập hợp chứa rất
nhiều phần tử, khi đó ta gọi tập này là tổng thể.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

9 / 40


1. Tổng thể và mẫu

Định nghĩa
Giả sử ta cần nghiên cứu dấu hiệu nào đó trên các phần tử của một tập hợp chứa rất
nhiều phần tử, khi đó ta gọi tập này là tổng thể.

Ví dụ 1.
Khảo sát chiều cao trung bình của tồn bộ sinh viên ở thành phố A, toàn bộ sinh viên ở thành
phố A là tổng thể. Vì có q nhiều sinh viên khơng thể điều tra hết được nên ta lấy 500 sinh
viên đại diện để khảo sát thì 500 sinh viên này là mẫu, cỡ mẫu là n = 500 .

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

9 / 40


2. Mẫu ngẫu nhiên, mẫu cụ thể

Định nghĩa
Mỗi phần tử của mẫu kích thước ♥ đều được chọn ngẫu nhiên, độc lập nên ta có ♥ biến
ngẫu nhiên (❳1 , ❳2 , ..., ❳♥ ) độc lập, cùng phân phối (vì chúng cùng phân phối với X). Ta
gọi bộ n biến ngẫu nhiên (❳1 , ❳2 , ..., ❳♥ ) này là một mẫu ngẫu nhiên hay mẫu lý thuyết
kích thước n. Ứng với mỗi phép chọn mẫu cụ thể ❳1 = ①1 , ❳2 = ①2 , ..., ❳♥ = ①♥ ta được
một bộ giá trị (①1 , ①2 , ..., ①♥ ) gọi là mẫu cụ thể hay mẫu thực nghiệm.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

10 / 40


2. Mẫu ngẫu nhiên, mẫu cụ thể

Định nghĩa
Mỗi phần tử của mẫu kích thước ♥ đều được chọn ngẫu nhiên, độc lập nên ta có ♥ biến
ngẫu nhiên (❳1 , ❳2 , ..., ❳♥ ) độc lập, cùng phân phối (vì chúng cùng phân phối với X). Ta
gọi bộ n biến ngẫu nhiên (❳1 , ❳2 , ..., ❳♥ ) này là một mẫu ngẫu nhiên hay mẫu lý thuyết
kích thước n. Ứng với mỗi phép chọn mẫu cụ thể ❳1 = ①1 , ❳2 = ①2 , ..., ❳♥ = ①♥ ta được
một bộ giá trị (①1 , ①2 , ..., ①♥ ) gọi là mẫu cụ thể hay mẫu thực nghiệm.

• Lý do chọn mẫu: Khơng đủ kinh phí, sai số trong điều tra tồn thể, mẫu đủ lớn sẽ ngoại suy
ra toàn quần thể.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

10 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.
Cách chọn:

Lập danh sách toàn bộ những đơn vị mẫu trong quần thể.
Sử dụng phương pháp “bốc thăm” hoặc sử dụng bảng số ngẫu nhiên để chọn đơn vị mẫu

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.
Cách chọn:
Lập danh sách toàn bộ những đơn vị mẫu trong quần thể.
Sử dụng phương pháp “bốc thăm” hoặc sử dụng bảng số ngẫu nhiên để chọn đơn vị mẫu

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên

3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.
Cách chọn:
Lập danh sách toàn bộ những đơn vị mẫu trong quần thể.
Sử dụng phương pháp “bốc thăm” hoặc sử dụng bảng số ngẫu nhiên để chọn đơn vị mẫu
Ưu điểm: Cách làm đơn giản, tính đại diện
cao. Có thể lòng vào các kỷ thuật chọn
mẫu khác

Nguyen Cong Nhut

Hạn chế: Cần phải có khung mẫu. Các cá
thể được chọn vào mẫu có thể phân bố tản
mạn.

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.1 Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản

Là mẫu mà tất cả các thể trong quần thể có cùng cơ hội để chọn vào mẫu.
Cách chọn:
Lập danh sách toàn bộ những đơn vị mẫu trong quần thể.
Sử dụng phương pháp “bốc thăm” hoặc sử dụng bảng số ngẫu nhiên để chọn đơn vị mẫu

Ưu điểm: Cách làm đơn giản, tính đại diện
cao. Có thể lòng vào các kỷ thuật chọn
mẫu khác

Hạn chế: Cần phải có khung mẫu. Các cá
thể được chọn vào mẫu có thể phân bố tản
mạn.

Hình
Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 40


3. Các kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên
3.2 Chọn mẫu phân nhóm

Là phương pháp chọn mẫu chia tổng thể thành các nhóm tương đối thuần nhất, từ mỗi
nhóm lấy ra một mẫu ngẫu nhiên.

Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

12 / 40