Bài giảng Quản lý nhà nước về kinh tế - Chương 3: Các phương pháp và công cụ quản lý nhà nước về kinh tế

Chương 3:
CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ CÔNG CỤ
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ

3.1

3.2

3.3

• Bộ máy QLNN về KT
• Các phương pháp QLNN về KT
• Các cơng cụ QLNN về KT


3.1. Bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế

3.1.1

3.1.2

3.1.3

• Nhà nước và Nhà nước cộng hịa XHCN Việt Nam
• Cơ cấu bộ máy QLNN về KT

• Cơng chức QLKT


3.1.2. Cơ cấu bộ máy QLNN về KT
Theo sự phân định chức năng:

Các hoạt động quản lý được chuyên môn hóa
Cơ quan quản lý ngành/lĩnh vực
Cấp Chính phủ : Các bộ

Cấp tỉnh/thành phố : Các sở, ban
Cấp quận/huyện : Các phòng
Bộ máy QLNN về KT là bộ phận cấu thành bộ máy nhà nước, TH các chức năng
QLNN về KT từ trung ương đến địa phương


3.1.3. Công chức quản lý kinh tế
 Công chức là chỉ những người làm việc thường xuyên trong bộ máy hành chính nhà
nước. Họ được tuyển dụng, bổ nhiệm và làm việc ổn định theo những chuyên môn
nhất định, được Nhà nước trả lương và bảo đảm những ĐK về vật chất và tinh thần để
thi hành công vụ. Lao động của cơng chức mang tính nghề nghiệp và chịu sự điều
chỉnh của đạo luật riêng
 Công chức quản lý nhà nước về KT là một bộ phận của công chức nhà nước được Nhà
nước tuyển dụng, bổ nhiệm và thực hiện chức năng QLNN về KT
 Công chức QLNN về KT là những nhà chuyên môn, lao động của họ là một loại
lao động có tính chất nhà nghề thuộc bộ máy nhà nước, một loại lao động nằm
trong cơ cấu lao động XH
 Bao gồm: Chuyên gia phân tích KT, Cố vấn KT, Các nhà hoạch định chính sách KT


3.2. Các phương pháp QLNN về KT

3.2.1. Các
phương
pháp

hành chính

3.2.2. Các
phương
pháp
kinh tế

3.2.3. Các
phương
pháp
giáo dục

3.2.4. Vận
dụng các
phương
pháp
QLNN về
KT trong
nền KTTT


3.2.1. Các phương pháp hành chính
Khái niệm phương pháp hành chính
Đặc điểm phương pháp hành chính
Nội dung phương pháp hành chính
Yêu cầu khi áp dụng phương pháp hành chính


Khái niệm phương pháp hành chính

Phương pháp hành chính trong QLNN về KT là
cách thức tác động trực tiếp của nhà nước
thơng qua các quyết định dứt khốt có tính bắt
buộc lên đối tượng QLNN về KT, nhằm thực
hiện các mục tiêu của quản lý KT vĩ mơ trong
những tình huống nhất định


3.2.2. Các phương pháp kinh tế
Khái niệm phương pháp kinh tế
Đặc điểm phương pháp kinh tế
Nội dung phương pháp kinh tế
Yêu cầu khi áp dụng phương pháp kinh tế


Khái niệm phương pháp kinh tế

Phương pháp kinh tế trong QLNN về KT là
cách thức tác động gián tiếp của nhà nước, dựa
trên những lợi ích KT có tính hướng dẫn, lên
đối tượng QLNN về KT, nhằm làm cho họ
quan tâm tới hiệu quả cuối cùng của sự hoạt
động, từ đó mà tự giác, chủ động hồn thành
tốt nhiệm vụ được giao, khơng cần phải có sự
tác động thường xun của nhà nước bằng
phương pháp hành chính


3.2.3. Các phương pháp giáo dục
Khái niệm phương pháp giáo dục

Đặc điểm phương pháp giáo dục
Nội dung phương pháp giáo dục
Yêu cầu khi áp dụng phương pháp giáo dục


Khái niệm phương pháp giáo dục

Phương pháp giáo dục trong QLNN về KT là

cách thức tác động của nhà nước vào nhận thức
và tình cảm của những con người thuộc đối
tượng QLNN về KT, nhằm nâng cao tính tự
giác, tính tích cực và nhiệt tình lao động của họ
trong việc thực hiện tốt nhiệm vụ được giao


3.2.4. VẬN DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP QLNN VỀ
KT TRONG NỀN KTTT
Quá trình QLNN về KT cần phải được vận dụng tổng hợp các phương pháp

Ngoài 3 phương pháp trên, trong QLNN về KT có nhiều phương pháp khác có
thể áp dụng
Cần nắm vững đặc điểm của từng phương pháp quản lý để vận dụng phù hợp

Trong nền KTTT, phương pháp kinh tế chú trọng và được coi là phương pháp
chủ yếu nhất trong các hoạt động QLNN về KT


3.3. Các công cụ QLNN về KT
3.3.1.

Yêu cầu
của các
công cụ
QLNN
về KT
trong
nền
KTTT
và hội
nhập

3.3.2.
Hệ
thống
luật
pháp

3.3.3.
Kế
hoạch
hóa

3.3.4.
Các
chính
sách KT

3.3.5.
Bộ máy
tổ chức

3.3.2. Hệ thống luật pháp
 Khái niệm
 Các bộ phận cấu thành
 Vai trò
 Đổi mới hệ thống luật pháp trong QLNN về KT


3.3.3. Cơng cụ kế hoạch hóa
 Khái niệm
 Các bộ phận cấu thành
 Vai trị
 Đổi mới kế hoạch hóa trong QLNN về KT


3.3.4. Cơng cụ chính sách kinh tế
 Khái niệm
 Các bộ phận cấu thành
 Vai trị
 Đổi mới chính sách kinh tế trong QLNN về KT


3.3.5. Bộ máy tổ chức
 Khái niệm
 Cơ cấu bộ máy tổ chức
 Vai trò
 Đổi mới bộ máy tổ chức trong QLNN về KT

Khái niệm bộ máy tổ chức trong QLNN về KT

Bộ máy QLNN về KT là một chỉnh thể các bộ phận trong cơ cấu tổ
chức quyền lực nhà nước, có chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ khác
nhau, có quan hệ, ràng buộc và phụ thuộc lẫn nhau, được bố trí
thành cấp và khâu để thực hiện chức năng nhất định của QLNN về
KT nhằm đạt mục tiêu đã đặt ra.