Bài giảng Tổ chức công tác kế toán - Chương 5: Tổ chức cung cấp và phân tích thông tin kế toán trong đơn vị kế toán

8/4/2020

Chương 5
TỞ CHỨC CUNG CẤP
& PHÂN TÍCH THƠNG TIN KẾ TOÁN
TRONG ĐƠN VỊ KẾ TOÁN

8/4/2020

171

Mục tiêu
-

-

-

Giúp cho người học nắm được đối tượng và
mục đích tổ chức cung cấp thông tin kế toán
Giúp cho người học nắm được các nội dung
tổ chức cung cấp thông tin, các loại báo cáo
tài chính và báo cáo quản trị
Giúp người học nắm được các nội dung tổ
chức phân tích thông tin trong đơn vị kế
toán

8/4/2020

172

86


8/4/2020

Nội dung chương 5
5.1 Đối tượng và mục đích của tổ chức cung
cấp thơng tin kế tốn
5.2 Tổ chức cung cấp thơng tin kế tốn
5.3 Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

8/4/2020

173

5.1 Đối tượng và mục đích của tổ chức
cung cấp thơng tin kế tốn
5.1.1 Đối tượng sử dụng thông tin kế toán
5.1.2 Mục đích của tổ chức cung cấp thông tin
kế toán

8/4/2020

174

87


8/4/2020

5.1.1. Đối tượng sử dụng thơng tin kế tốn
THƠNG TIN KẾ TOÁN
HĐSX kinh doanh
của doanh nghiệp :
Các nghiệp vụ kinh tế

Quyết định kinh tế

Đối tượng sử dụng
thông tin:
- Nhà quản trị DN

- Ngoại sinh

- Cơ quan quản lý NN

- Nội sinh

- Đối tượng khác

Quy trình xử lý số liệu kế tốn
Thu thập thơng tin
- Lập chứng từ
- Ghi chép phản ánh

Xử lý thông tin
- Phân loại
- Hệ thống hoá
- Tổng hợp

8/4/2020

Cung cấp thông tin
- Báo cáo kế toán:
+ Báo cáo tài chính
+ Báo cáo KT quản trị

175

Nợi dung thơng tin KT cần
cung cấp

Các nhà quản trị nội
bộ doanh nghiệp

Các quyết định
kinh doanh

8/4/2020

Các cơ quan quản lý
chức năng: Thuế, Tài
chính…

Các quyết định
quản lý vĩ mô

Các đối tượng khác:
chủ nợ, khách
hàng,…

Các quyết định
kinh tế phù hợp

176

88


8/4/2020

Yêu cầu thông tin KT cần
cung cấp

Rõ ràng và dễ
hiểu

8/4/2020

Phù hợp

Nhất quán để tởng
hợp và so sánh

Đáng tin
cậy

177

5.1.2. Mục đích của tổ chức cung cấp thơng tin

kế tốn
Mục đích cung cấp thông tin KTTC:
- Phản ánh những thông tin chung nhất về tồn bộ
tình hình tài chính, q trình và kết quả kinh
doanh của đơn vị kế toán để đáp ứng nhu cầu
thông tin của chủ DV, nhà quản lý và cho các đối
tượng sử dụng thông tin ở bên ngoài DN

8/4/2020

178

89


8/4/2020

5.1.2. Mục đích của tổ chức cung cấp thơng tin
kế tốn
Mục đích cung cấp thơng tin KTQT:
Nhằm phản ánh kết quả về các chỉ tiêu tài chính, phi tài
chính có thể kiểm soát chủ yếu đạt được trong một
khoảng thời gian nhất định theo kết quả thực tế và theo
dự toán.
Chỉ ra các chênh lệch giữa kết quả thực tế so với dự toán
theo từng chỉ tiêu được phản ánh trong báo cáo nhằm so
sánh, đánh giá tình hình thực hiện các chỉ tiêu dự toán đã
xây dựng.
Cung cấp thông tin cho việc ra quyết định của nhà quản trị

8/4/2020

179

5.2 Tổ chức cung cấp thơng tin kế tốn
5.2.1 Quy định khuôn mẫu kế toán Việt Nam hiện hành về cung cấp thơng tin kế
tốn
5.2.2 Nội dung tổ chức lập hệ thống báo cáo kế toán

8/4/2020

180

90


8/4/2020

5.2.1 Quy định khuôn mẫu kế toán Việt Nam hiện hành về cung cấp thơng tin kế
tốn
- Quy định khn mẫu kế tốn về lập BCTC
- Quy định khn mẫu kế toán về lập báo cáo kế toán quản trị
- Quy định khn mẫu kế tốn về cung cấp thơng tin kế toán

8/4/2020

181

5.2.2. Nội dung tổ chức lập hệ thống báo cáo kế toán:
- Xác định danh mục các báo cáo KT cần lập và cung cấp

(tùy theo yêu cầu của đối tượng sử dụng thông tin)

- Xây dựng mẫu biểu của các báo cáo KT
- Quy định người chịu trách nhiệm lập các BCKT
- Xác định và hướng dẫn căn cứ, phương pháp lập các chỉ
tiêu trên các báo cáo KT
- Kiểm tra, đối chiếu và chuẩn hóa thông tin trên các sổ KT và
tài liệu liên quan được sử dụng để lập BCKT

- Thực hiện lập, cung cấp thông tin BCKT
8/4/2020

182

91


8/4/2020

Tổ chức xác định danh mục các loại báo cáo kế toán (Phân loại):

Căn cứ vào tính chất pháp lý

Báo cáo tài chính

Báo cáo KTQT

8/4/2020

183

Căn cứ vào nội dung kinh tế

BCTC gồm:

BCKTQT gồm:

- BCĐKT,

- BC hàng tồn kho,

- BCKQHĐKD,

- BC tăng giảm TSCĐ,

- BCLCTT,

- BC chi phí, giá thành,...

- Thuyết minh BCTC

- …..

8/4/2020

184

92

8/4/2020

Căn cứ vào kỳ lập báo cáo

Báo cáo kế toán định
kỳ

Báo cáo kế toán thường
xuyên

8/4/2020

185

Căncứ vào cơ sở lập

8/4/2020

Báo cáo kế toán

Báo cáo kế toán

thực hiện

dự báo

186

93

8/4/2020

Tổ chức xây dựng các biểu mẫu báo cáo kế toán
- Biểu mẫu BCTC: Các biểu mẫu, số lượng báo cáo được xác
định phụ thuộc vào sự lựa chọn chế độ kế toán áp dụng của
đơn vị kế toán. Biểu mẫu Báo cáo tài chính được Nhà nước
quy định thống nhất theo mẫu thống nhất.
- Biểu mẫu BCKTQT: Không có biểu mẫu quy chuẩn về báo cáo

KTQT, các biểu mẫu được thiết kế phụ thuộc vào đặc thù hoạt
động của từng đơn vị, tổ chức, phụ thuộc vào đối tượng báo
cáo, vào yêu cầu của nhà quản lý và năng lực, trình độ của
cán bộ kế toán
8/4/2020

187

* Hệ thống báo cáo quản trị bao gồm:
- Báo cáo định hướng hoạt động kinh doanh: Thông tin kế hoạch
- Báo cáo tình hình thực hiện: Thông tin thực hiện, quá khứ
=> Kiểm soát
- Báo cáo biến động: Lập dựa vào số liệu thực tế với kế hoạch
hoặc định mức

=> Đánh giá trách nhiệm

- Báo cáo phân tích, dự đoán: Thông tin dự báo, tương lai
=> Tư vấn, ra quyết định

8/4/2020

188

94


8/4/2020

Quy định người chịu trách nhiệm lập các BCKT

-

Kế toán trưởng và Thủ trưởng đơn vị chịu trách nhiệm về sự trung thực của các
số liệu trong BC kế toán.

-

Kế toán trưởng của các đơn vị kế toán phải quy định rõ trách nhiệm của các bộ
phận kế toán liên quan trong BMKT (Kế toán tổng hợp, kế toán từng bộ phận)
về việc cung cấp các số liệu, tài liệu, đảm bảo thời gian và sự chính xác cho
việc lập các báo cáo:

8/4/2020

189

Xác định và hướng dẫn căn cứ, phương pháp lập các
chỉ tiêu trên các báo cáo KT
Xác định mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên báo cáo với các

sổ KT tổng hợp, sổ KT chi tiết và tài liệu liên quan
Ví dụ:
- Mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên BCĐKT với các sổ KT
tổng hợp, sổ KT chi tiết và tài liệu liên quan
- Mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên BCKQHĐKD với các
sổ KT tổng hợp, sổ KT chi tiết và tài liệu liên quan
- Mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên BCLCTT với các sổ
8/4/2020

KT tổng hợp, sổ KT chi tiết và tài liệu liên quan

190

95


8/4/2020

Tổ chức kiểm tra, đối chiếu và chuẩn hóa thơng tin trên các sổ KT và tài liệu
liên quan được sử dụng để lập BCKT
+ Kiểm tra và đối chiếu số liệu, thông tin trên các chứng từ và sổ KT để đảm bảo
trung thực, hợp lý của thông tin KT như tính hợp pháp, hợp lý của chứng từ, giữa
các sổ kế toán có liên quan, giữa các sổ kế toán của đơn vị với các đơn vị khác
+ Kiểm kê cuối kỳ và đối chiếu số liệu giữa kết quả kiểm kê với sổ kế toán
+ Khoá sổ kế toán và kiểm tra tính chính xác của việc ghi chép trên sổ tổng hợp và
sổ chi tiết (lập bảng cân đối tài khoản và bảng tổng hợp chi tiết)
+ Thực hiện các điều chỉnh số liệu cần thiết

8/4/2020

191

Tổ chức thực hiện lập, cung cấp thông tin BCKT
Tùy theo từng loại báo cáo KT và từng đối tượng sử dụng để tổ chức cung cấp
thông tin cho phù hợp, cụ thể:
- Đối với BCTC:
+ Tổ chức cung cấp cho các đối tượng nhận báo cáo theo thời gian quy định
+ Công khai thông tin tài chính của đơn vị
- Đối với báo cáo KTQT: Tổ chức cung cấp cho các nhà quản trị các cấp theo phạm
vi, lĩnh vực khác nhau kịp thời theo yêu cầu quản lý

8/4/2020

192

96


8/4/2020

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

* Mục đích: để đánh giá một cách toàn diện và cụ thể về tình hình
tài chính, tình hình hoạt động kinh doanh của đơn vị nhằm đáp ứng
nhu cầu của các đối tượng sử dụng thông tin khác nhau.
* Nội dung tổ chức phân tích thơng tin kế tốn:
- Tổ chức bộ phận phân tích
- Xác định nội dung phân tích
- Tổ chức lựa chọn phương pháp phân tích
- Tổ chức lập kế hoạch phân tích

- Tổ chức thực hiện phân tích
- Tổ chức lập báo cáo phân tích
193

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Tổ chức bộ phận phân tích:
+ Nhân sự bộ phận phân tích có thể được tổ chức thành bộ phận
độc lập hoặc kiêm nhiệm
+ Nhân sự của bộ phận phân tích báo cáo phải có đủ năng lực và
trình độ chuyên môn

194

97


8/4/2020

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Xác định nội dung phân tích:
+ Phân tích thơng tin KTTC:

Các nội dung phân tích gồm phân tích cơ cấu tài sản, phân
tích cơ cấu nguồn vốn, có cấu nguồn kinh phí, phân tích tình
hình biến động nguồn vốn và sử dụng vốn…; Phân tích hiệu
quả hoạt động SXKD của đơn vị, phân tích hiệu quả sử dụng

tài sản ngắn hạn, phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ…; Phân

tích rủi ro của đơn vị: Phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn trong
huy động vốn và thanh toán....
195

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Xác định nội dung phân tích:
+ Phân tích thơng tin KTQT:
Dựa trên số liệu dự toán và thông tin thu thập thực tế về doanh
thu/thu, chi phí/chi… các đơn vị kế tốn thực hiện tổ chức phân tích
thông tin và các chỉ tiêu phân tích thường được thiết kế dưới dạng
so sánh bằng cách lấy kết quả thực hiện so sánh đối chiếu với số
liệu dự toán ban đầu nhằm đánh giá tình hình thực hiện dự toán
cũng như hiệu quả hoạt động chung hay của từng bộ phận trong
đơn vị.
196

98


8/4/2020

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Tổ chức lựa chọn phương pháp phân tích
+ Phương pháp so sánh: so sánh thông tin giữa thực tế với kế
hoạch, giữa thực tế của các kỳ kế toán khác nhau, giữa các đơn vị
trong cùng một ngành,...
+ Phương pháp phân tích nhân tố: đánh giá mức độ tác động cụ thể
của các nhân tố đến các chỉ tiêu kinh tế tài chính tổng hợp

+ Phương pháp phân tích Dupont….
+ Phương pháp khác như phương pháp cân đối, phân tích chi tiết,...

197

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Tổ chức lập kế hoạch phân tích
+ Xác định mục tiêu phân tích: Phụ thuộc vào mục đích cụ thể của
từng đối tượng sử dụng thông tin
+ Xây dựng chương trình phân tích báo cáo đơn vị như: Xác định
nội dung phân tích, phạm vị phân tích, thời gian ấn định trong
chương trình phân tích, tài liệu,...

198

99


8/4/2020

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Tổ chức thực hiện phân tích
Từ việc thu thập tài liệu và xử lý thông tin; Tính toán phân tích và dự
đoán; Tổng hợp kết quả và rút ra kết luận; Viết báo cáo phân tích;
Hoàn chỉnh hồ sơ phân tích.

199

5.3. Tổ chức phân tích thơng tin kế tốn

- Tổ chức lập báo cáo phân tích
Sản phẩm cuối cùng của quá trình phân tích báo cáo là báo cáo kết
quả phân tích. Báo cáo phân tích là bảng tổng hợp những đánh giá
cơ bản cùng những tài liệu chọn lọc để minh họa, rút ra từ q trình
phân tích.
Cuối bảng báo cáo phân tích cần đề xuất các kiến nghị và chỉ kiến
nghị những nội dung liên quan đến việc phân tích thơng tin kế tốn

200

100