Tài liệu XÉT NGHIỆM CHẨN ĐOÁN HIV pot

XÉT NGHIỆM CHẨN ĐOÁN HIV

NỘI DUNG

Cấu trúc của HIV

Các dấu ấn MD ở người nhiễm HIV

Mục đích của XN HIV

Các phương pháp XN HIV

Lựa chọn kỹ thuật XN

Biện luận kết quả XN

CẤU TRÚC CỦA HIV

Vỏ ngoài
gp 120
gp 41

Vỏ trong
P 18
P 24

Lõi : 2 phân tử ARN đơn
Gen Gag → KN vỏ
Gen Pol → reverve transcriptase

protease
endonuclease
Gen EnV → KN vỏ

CÁC DẤU ẤN MD Ở NGƯỜI
NHIỄM HIV

MỤC ĐÍCH CỦA XN CHẨN ĐOÁN HIV
NGUYÊN TẮC

Tự nguyện

Tư vấn và bảo mật

XN theo qui trình của Bộ Y tế

MỤC ĐÍCH CỦA XN CHẨN ĐOÁN HIV
MỤC ĐÍCH

Giám sát HIV/AIDS

An toàn truyền máu

Chẩn đoán nhiễm HIV

Nghiên cứu khoa học

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
Nguyên lý

Dùng KN để phát hiện KT kháng HIV trong
máu, dịch tiết

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
Áp dụng

Giám sát DTH

Chẩn đoán nhiễm HIV > 18 tháng tuổi

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
Gồm các XN

XN sàng lọc : có độ nhạy cao
ELISA
Thử nghiệm nhanh (SERODIA)

XN khẳng định : có độ đặc hiệu cao
Western blot
Kỹ thuật MD

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA – nguyên lý

KN virus được cố định trên phiến nhựa

KT/ máu bn kết hợp đặc hiệu với KN


Phát hiện phức hợp KN-KT bằng hệ thống
cộng hợp gắn men và cho phản ứng hiện
màu với cơ chất tương ứng

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA – nguyên lý
Thành phần

KN

KT

Chất tạo màu

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA trực tiếp
ELISA gián tiếp

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA sandwich

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA cạnh tranh

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV

PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA – ưu điểm

Đọc kết qủa bằng máy

Thực hiện nhiều mẫu cùng lúc

Lưu giữ kết quả

Giá thành tương đối rẻ

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
ELISA – hạn chế

Đầu tư trang thiết bị

Sinh phẩm : bảo quản lạnh

Nhân viên XN : phải được đào tạo

Thời gian thực hiện XN : 3-4 giờ

Mẫu ít → tốn kém

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
SERODIA – nguyên lý
Hạt gelatin gắn với KN viurs sẽ tạo ngưng
kết khi gặp KT kháng HIV trong huyết thanh

bn
KN sử dụng : HIV 1 gp41 protein tái tổ hợp
HIV 1 p24 protein tái tổ hợp
HIV 2 gp36 protein tái tổ hợp

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
CÁC THỬ NGHIỆM NHANH KHÁC

Kit Determine HIV1/2
Nguyên lý sắc ký MD

Kit Multispot HIV1/2
Nguyên lý ELISA

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
THỬ NGHIỆM NHANH – ưu điểm

Dễ thực hiện

Cho kết quả nhanh

Số lượng mẫu nhỏ

Không đòi hỏi thiết bị đặc biệt

Sinh phẩm dễ bảo quản

KTV chỉ cần đào tạo nhanh

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
THỬ NGHIỆM NHANH – hạn chế

Giá thành cao

Không thuận lợi với số mẫu lớn

Không lưu giữ được kết quả

Độ nhạy kém

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
WESTERN BLOT – nguyên lý

Tách protein virus theo TLPT bằng điện di trên
polyacrylamid gel

Chuyển sang giấy nitrocellulose

KT kháng HIV/mẫu thử kết hợp đặc hiệu với KN

Phát hiện phức hợp KN-KT bằng cộng hợp KT
kháng IgG gắn men

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
WESTERN BLOT – nguyên lý

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
WESTERN BLOT- đọc kết quả

Âm tính : không có băng nào

Dương tính : có ít nhất 2 băng tương ứng
với protein vỏ
HIV1: gp 160, gp 120, gp 41
HIV 2 : gp 140, gp 125, gp 36

Chưa xác định : có băng ở vị trí khác tiêu
chuẩn dương tính

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIẾP
WESTERN BLOT- đọc kết quả

CÁC PHƯƠNG PHÁP XN HIV
PHƯƠNG PHÁP TRỰC TIẾP
Nguyên lý

Phát hiện trực tiếp KN virus

Acid nucleic

Virus