Tài liệu Tại sao người già lại hay mất ngủ? potx

Tại sao người già lại hay
mất ngủ?

Tỉ lệ những người già phàn nàn về giấc ngủ ngày càng
tăng lên và cao hơn hẳn so với những đối tượng ở lứa tuổi
khác.
Người ta ước tính rằng khoảng 48% những người trên 50 tuổi
bị mất ngủ với các biểu hiện khó duy trì giấc ngủ và thường
thức dậy vào buổi sớm, khó khăn để tiếp tục ngủ lại, không
thấy khoẻ khoắn sau giấc ngủ.

Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ?

Quá trình lão hoá liên quan đến sự thay đổi một cách
tự nhiên của hệ thống sinh lý kiểm soát giấc ngủ và hành vi.
Gần đây người ta đánh giá cao vai trò của loại hormon
melatonin trong sự liên quan với mất ngủ ở người già.
Melatonin là một loại hormon thần kinh của tuyến yên và
được sản xuất dưới sự kiểm soát của vùng dưới đồi.

Serotonin được chuyển hoá thành melatonin thông qua hai
emzym ở tế bào tuyến yên.

Thông thường loại hormon này được tạo ra nhiều về ban
đêm, khi mức cường độ ánh sáng giảm. Sự sản xuất loại
hormon này giảm đi vào ban đêm khi tuổi ngày một cao vì
vậy sự giảm này song song với việc giảm số lượng và chất
lượng giấc ngủ. Người ta đã thừa nhận rằng sự giảm

melatonin ảnh hưởng tới sự gián đoạn khi ngủ.

Hệ thống sinh học thần kinh kiểm soát nhịp sinh học trong
ngày của cơ thể bao gồm cả chu kỳ thức ngủ có thể trở nên
kém hiệu quả khi người ta già đi và giảm sự thích ứng đối với
những thay đổi. Có bằng chứng chỉ ra rằng hoạt động chu kỳ
ngày đêm bị suy giảm đi khi tuổi cao và sự điều hoà nhiệt độ
cũng bị giảm đi tương tự. Vì vậy chu kỳ ngày đêm ở những
người già có thể bị ảnh hưởng và dễ dàng bị gián đoạn giấc
ngủ.
Những vấn đề rối loạn giấc ngủ đặc biệt ví dụ như rối loạn
vận động có chu kỳ, ngừng thở khi ngủ hoặc rối loạn hành vi
trong khi ngủ dường như là tăng lên theo tuổi. Điều này làm
cho người già có tỉ lệ mất ngủ tăng cao, đặc biệt là với chứng
ngừng thở khi ngủ gặp ở người già với một tỉ lệ cao vì đối
tượng này là những người thường có những bệnh lý về đường
hô hấp ví dụ như tâm phế mạn hoặc viêm phổi tắc nghẽn mạn
tính…

Những rối loạn tâm thần và cơ thể có thể bất lợi đối với giấc
ngủ đặc biệt là ở người già, tỉ lệ mắc những rối loạn này
thường tăng cao.

Tình trạng bệnh lý cơ thể, đặc biệt là liên quan đến đau mạn
tính (ví dụ bệnh viêm xương khớp) thường gặp ở người già
và ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Đối với người già, tỉ lệ mắc các bệnh lý về tim mạch như
tăng huyết áp, suy tim, bệnh lý đường hô hấp như viêm phế
quản, phổi, đái tháo đường, sa sút trí tuệ. Điều này khiến

những người già thường sử dụng rất nhiều loại thuốc khác
nhau và nó có thể xảy ra tương tác hoặc tác động khác nhau
đến giấc ngủ. Hậu quả là thay đổi về giấc ngủ.

Người già thường có xu hướng sử dụng nhiều loại thuốc có
thể là do bác sỹ kê đơn hoặc tự mua về dùng và những thuốc
này có thể gây ra mất ngủ. Những loại thuốc gây ra mất ngủ
có thể là methyserginde, nicotin, scopolamine; thuốc giảm
xung huyết ở mũi; các dẫn chất của xanthine, thuốc chống
tăng huyết áp, steroid, thuốc kích thích tâm thần, hormon
tuyến giáp và một số chất kích thích như rượu, caffeine.
Một vấn đề ngày càng gặp nhiều, đặc biệt là trong xã hội hiện
đại ngày nay, đó là ở những người già phải đối mặt với tình
trạng cô đơn, thiếu thốn tình cảm và những người già có
nguy cơ cao gặp phải những vấn đề về kinh tế, tài sản, sự mất
mát người thân, và tang tóc, con cái hư hỏng đó cũng chính
những nguyên nhân gây ra các tình trạng bệnh lý như là lo âu
và trầm cảm, là điều kiện gây nên mất ngủ ở lứa tuổi này.
Và điều trị
Việc trước tiên là cần phải xác định nguyên nhân gây mất
ngủ, ví dụ như những bệnh lý xảy ra đồng thời như đau, rối
loạn vận động chi có chu kỳ, trầm cảm, và việc điều trị tập
trung vào điều trị nguyên nhân này. Khi đã xác định được
nguyên nhân thì việc điều trị bao gồm có biện pháp dùng
thuốc và không dùng thuốc trong đó biện pháp không dùng
thuốc có vai trò cực kỳ quan trọng.
Việc điều trị không dùng thuốc bao gồm các vấn đề cần được
thực hiện một cách nghiêm túc để đảm bảo vệ sinh giấc ngủ:
- Đi ngủ và thức giấc đúng giờ, đặc biệt là thức giấc vào buổi
sáng đều đặn vào một giờ nhất định, không nên thức giấc vào

lúc 6giờ khi phải đi làm và những ngày cuối tuần thì ngủ đến
tận chiều.
- Phòng ngủ phải yên tĩnh, mát mẻ, nên tắt ti vi hoặc đài
trước khi lên giường đi ngủ vì việc để ý đến những thông tin
trên ti vi có thể làm cho người bệnh lo lắng và khó đi vào
giấc ngủ.
- Bệnh nhân nên nghỉ ngơi, không làm việc khoảng 30 phút
trước khi đi ngủ, tránh các sự việc gây căng thẳng, chuyển
sang các hoạt động khác có lợi hơn cho giấc ngủ như đọc
sách báo, nghe nhạc.
- Không nên uống rượu, bia, caffein, tranh luận những vấn đề
gây căng thẳng trước khi đi ngủ.
- Bệnh nhân được khuyên là không nên lo lắng khi đi ngủ là
mình sẽ không ngủ được hoặc lo lắng về kế hoạch làm việc
cho ngày mai. Nếu bệnh nhân cảm thấy không ngủ được sau
30 phút thì họ nên ra khỏi giường và đọc sách hoặc làm một
việc gì đó , sau đó quay trở lại giường khi họ cảm thấy buồn
ngủ vì nếu cứ tiếp tục nằm trên giường khi chưa ngủ được chỉ
làm tăng thêm sự kích thích, gây khó ngủ.
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, khoảng từ 30- 40
phút một ngày, mỗi tuần khoảng 3-4 lần sẽ giúp ngủ tốt hơn.
- Những thuốc giảm đau không cần phải kê đơn nên được sử
dụng một cách hạn chế.
Khi phải dùng đến thuốc thì cần phải lưu ý những vấn đề sau
đây ở người già:
Một bệnh nhân có thể được điều trị bởi nhiều bác sỹ trong
những lĩnh vực khác nhau và được sử dụng số lượng đơn
tương ứng với từng bệnh lý trong những phạm vi đó. Một
điều cần thiết là một bác sỹ nên quản lý tất cả các loại thuốc
để biết được tình trạng bệnh lý của bệnh nhân một cách tổng

hợp nhất. Các cụ ta có câu "ăn được ngủ được là tiên", vì vậy
chúng ta cần có một thói quen tốt để có giấc ngủ tốt, không
nên lạm dụng nhiều loại thuốc, tránh lo lắng, căng thẳng ảnh
hưởng tới giấc ngủ.