Tài liệu CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH HỆ HÔ HẤP docx

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
HỆ HÔ HẤP
THS.BS HOÀNG THỊ NGỌC HÀ
BM CĐHA – TRƢỜNG ĐHYD HUẾ
Buổi 1 (Tiết 1,2,3):
 Các kỹ thuật hình ảnh thăm khám hệ hô hấp
 Hình ảnh bình thường và bất thường trên
các kỹ thuật
 Đánh giá phim X quang phổi chuẩn
 Các dấu hiệu hình ảnh cơ bản
Kế hoạch bài giảng chi tiết
CĐHA HÔ HẤP (9t)
Bài tập nhóm, báo cáo POWER POINT
Điểm kiểm tra ĐVHT
Buổi 2 (Tiết 4,5,6):
 Nhóm 1: Héi chøng mµng phæi 15’
 Nhóm 2: Héi chøng phÕ qu¶n 15’
 Nhóm 3: Héi chøng phÕ bµo 15’
 Nhóm 4: Héi chøng kẽ 15’
Bài tập nhóm, báo cáo POWER POINT
Điểm kiểm tra ĐVHT
Buổi 3 (Tiết 7,8):
 Nhóm 5: Héi chøng trung thÊt 15’
 Nhóm 6: Bệnh phổi thường gặp 1: Viêm phổi thùy, áp xe
phổi , lao, u phổi-màng phổi 15’
Tiết 9:
Bài giảng tổng hợp, ôn tập
Hƣớng dẫn chuẩn bị
 Làm việc nhóm, chuẩn bị ppt 15’
 Cử đại diện nhóm báo cáo (Điểm ưu tiên)
 Gửi bài báo cáo cho Giáo viên trước giờ học ít

nhất 1 buổi vào đ/c mail
 Giới thiệu một số hình ảnh điển hình của dấu
hiệu, hội chứng, bệnh và phân tích, giải thích HA
 Trả lời câu hỏi của các bạn, của giáo viên
 CBGD hỗ trợ, tóm tắt và giải đáp
CÁC KỸ THUẬT THĂM KHÁM VÀ
DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CƠ BẢN
Hệ hô hấp
Mục tiêu:
 Mô tả được các tiêu chuẩn kỹ thuật cơ bản của phim X quang thường
quy, siêu âm và CLVT lồng ngực.
 Nhận biết được các hình ảnh bình thường và bất thường trên các kỹ thuật
 Phân tích được một số dấu hiệu hình ảnh cơ bản của hệ hô hấp trên phim
X quang thường quy
CÁC KỸ THUẬT HÌNH ẢNH
Thăm khám hệ hô hấp
 Chiếu điện
 Chụp X quang thường quy
 Chụp cắt lớp cổ điển
 Chụp phế quản cản quang
 Siêu âm
 Chụp cắt lớp vi tính
 Chụp mạch máu phổi
 Chụp cộng hưởng từ
 Chụp X quang thường quy
 Siêu âm
 Chụp cắt lớp vi tính
 Chụp cộng hưởng từ
X QUANG PHỔI THẲNG
Chụp X quang quy ƣớc

 Là một phƣơng pháp chẩn đoán cơ bản, đƣợc chỉ định
rộng rãi trong các bệnh lý lồng ngực
 Ƣu điểm:
- Xét nghiệm đơn giản,rẻ tiền
- Cho hình ảnh khách quan
- Bệnh nhân nhiễm xạ tƣơng đối
 Nhƣợc điểm:
- Hình ảnh ít nhạy
- Chồng hình các cấu trúc
Chỉ định tiếp theo ?

Siêu âm
 Chỉ định:
+ Bệnh lý màng phổi:
- Tràn dịch màng phổi: Chẩn đoán, hƣớng dẫn chọc dò
- Dày dính màng phổi
- U màng phổi (Chẩn đoán phân biệt TDMP khu trú)
- Tràn khí màng phổi, đặc biệt rất hữu dụng trong theo dõi TKMP ở trẻ em,
hạn chế nhiễm xạ.
+ Bệnh lý phổi:
- Khối U hoặc đám đông đặc phổi sát thành ngực/ phối hợp tràn dịch MP
- Hƣớng dẫn sinh thiết
+ Bệnh lý cơ hoành:
- Khảo sát vận động cơ hoành bình thƣờng và bệnh lý (biên độ vận động, so
sánh hai bên)
- Thoát vị hoành
- U cơ hoành
+ Bệnh lý trung thất: Chủ yếu là khảo sát trung thất dƣới
Siêu âm

 Ƣu điểm:
- Xét nghiệm đơn giản, rẻ tiền, dễ thực hiện
- Không nhiễm xạ, có thể thực hiện nhiều lần
- Có thể làm tại giƣờng, tại phòng mổ, đơn vị hồi sức…
 Nhƣợc điểm:
- Hình ảnh phụ thuộc nhiều vào ngƣời khám, máy móc
- Không khí không dẫn truyền âm nên khả năng khảo sát hạn chế
 Kỹ thuật:
- Sử dụng đầu dò rẻ quạt, bổ sung đầu dò thẳng
- Tƣ thế: + Bệnh nhân nằm ngữa, cửa sổ âm là gan và lách
+ Bệnh nhân ngồi, siêu âm qua kẽ liên sƣờn
Kỹ thuật ?
Chụp cắt lớp vi tính
 Ƣu điểm:
+ Là một kỹ thuật hiện đại, độ nhạy và chính xác cao
+ Khảo sát tổn thƣơng trong mối tƣơng quan giải phẫu
+ Xác định đƣợc bản chất tổn thƣơng nhờ đo tỷ trọng
+ Chụp độ phân giải cao cho phép khảo sát các tổn
thƣơng nhỏ của phế quản, phế nang và tổ chức kẽ
+ Khảo sát đƣợc phân bố mạch máu phổi
 Nhƣợc điểm:
+ Xét nghiệm đắt tiền
+ Liều nhiễm xạ cao
Chụp cắt lớp vi tính
 Chỉ định:
+ Thăm dò khối u trung thất, nhất là nghi ngờ phình,
bóc tách động mạch chủ, u mỡ, áp xe trung thất, u
tuyến ức
+ Nốt mờ đơn độc khó xác định trên phim phổi

+ Cần chẩn đoán giãn phế quản, kén khí hay ổ áp xe
nhỏ, các tổn thƣơng kẽ
+ Nghi ngờ tràn dịch tràn khí màng phổi ít hoặc khu trú
+ Xác định mức độ lan rộng, xâm lấn trong ung thƣ
phế quản, phổi hay tìm tổn thƣơng di căn
Chụp cắt lớp vi tính
 Kỹ thuật:
Chuẩn bị bệnh nhân:
+ Yêu cầu bệnh nhân nín thở tốt
+ Nhịn ăn trƣớc chụp 6 tiếng
Các lớp cắt:
+ Nhìn toàn cảnh phổi: cắt 10mm liên tục
+ Khu trú tổn thƣơng: 1-2mm, có thuốc
+ Rốn phổi thƣờng đƣợc cắt 5mm liên tục
Cửa sổ sử dụng:
+ Cửa sổ nhu mô phổi: 400-800 UH, trung tâm –800UH
+ Cửa sổ trung thất: 200-400 UH, trung tâm 0 UH
+ Cửa sổ rộng: ít dùng, mức trung tâm khoảng –500 và
độ rộng # 2500, khó khảo sát các tổn thương nhỏ
Chụp cắt lớp vi tính
Tiêm cản quang tĩnh mạch:
+ Tiêm rất nhanh toàn bộ thuốc hoặc nhiều liều
+ Khảo sát tƣới máu: chụp thì động mạch, tĩnh mạch
Chụp phổi độ phân giải cao hay chụp lớp mỏng:
+ Phế quản phân biệt đƣợc đến lần phân chia thứ 6-7
+ Động mạch phổi thấy đƣợc cho đến động mạch trung
tâm tiểu thuỳ, hình ảnh là các nốt mờ nhỏ nhất cách
màng phổi 1-1.5 mm
+ Thấy đƣợc các tiểu thuỳ thứ cấp (tiểu thuỳ Miller).
Chụp CLVT mạch máu phổi (CTA):

Kỹ thuật ? Hình ảnh bình thường ?
Chụp cộng hƣởng từ
 Ƣu điểm chung:
+ Là một kỹ thuật hiện đại, độ nhạy và chính xác cao
+ Khảo sát tổn thƣơng trong mối tƣơng quan giải
phẫu, tái tạo hình ảnh 3D
+ Xác định bản chất tổn thƣơng nhờ cƣờng độ tín hiệu
+ Không gây nhiễm xạ, không gây tai biến
+ Khảo sát mạch máu không cần thuốc cản quang
 Nhƣợc điểm chung:
+ Độ phân giải không gian thấp thấy ít rõ bờ cấu trúc
+ Có ảnh nhiễu do cử động hô hấp
+ Chống chỉ định đối với bệnh nhân có vật kim loại
trong cơ thể
+ Chi phí cao
Chụp cộng hƣởng từ
 Chỉ định:
+ Khảo sát tổn thƣơng phổi, màng phổi vùng đỉnh (Hạn chế của CLVT)
+ Bất thƣờng ở trung thất
+ Chụp mạch máu không bơm thuốc
 Kỹ thuật:
Khá phức tạp với việc sử dụng nhiều chuỗi xung, nhiều thông số kỹ
thuật cũng nhƣ nhiều hƣớng cắt khác nhau để tạo đƣợc hình ảnh có ích
cho chẩn đoán.
Chụp X quang thƣờng quy
 Kỹ thuật:
+ Các thông số kỹ thuật:
 Điện thế cao: 115-130 KV, độ tƣơng phản vừa đủ
 Điện thế thấp: độ tƣơng phản cao, dễ bỏ sót tổn thƣơng (Ƣu thế

trong khảo sát xƣơng sƣờn)
+ Tƣ thế:
 Chụp ngực thẳng
 Chụp ngực nghiêng
 Các tƣ thế bổ sung:
- Chụp chếch
- Chụp thì thở ra
- Bệnh nhân nằm nghiêng tia X chiếu ngang
- Tƣ thế đỉnh ƣỡn