Hệ thống nội tiết
Các tuyến ngoại tiết có ống dẫn chất
tiết vào xoang cơ thể hay bề mặt.
Các tuyến nội tiết ngược lại, tiết
hormon vào khaỏng gian bào sau đó
vào dòng máu để vận chuyển đến cơ
quan đích
Tuyến
nội tiết có thể là một cơ quan riêng
biệt, cũng có thể là những đám tế bào tập
trung trong một cơ quan khác, ví dụ: đảo
tụy ở tụy hoặc tế bào kẻ ở tinh hồn.
Một sớ cơ quan khác như gan, thận lại có
chức năng nội tiết từ các tế bào của chính
nó. Cũng có các cơ quan có nhiều bằng
chứng là một tuyến nội tiết, nhưng chức
năng lại chưa được biết hết như tuyến
tùng, tuyến ức.
CÁC TUYẾN NỘI TIẾT CHÍNH
1.Tuyến yên
2.Thể tùng
3. tuyến giáp
4.Tuyến thượng
thận
5. Tụy
6. Tuyến sinh
dục
7. Tuyến cận
giáp
8. Tuyến ức
Tuyến yên
Tuyến
yên có kích thước bằng hạt đậu
nhỏ, treo ở mặt dưới của não, nằm lọt
vào trong hố yên. Tuyến yên được điều
khiển bởi một trung khu thần kinh ở
trên nó là vùng hạ đời.
Vùng
hạ đồi
Tuyến
yên (yên
Trước)
Tuyến
yên (yên
sau)
Thùy sau tuyến yên: yên thần
kinh
Chứa
các sợi trục
của tế bào thần
kinh mà thân nằm
ở vùng hạ đồi
Hormones dự trữ
là ADH và
Oxytoxine do
vùng hạ đồi tiết ra
Thùy trước (Tuyến yên tuyến)
Bài
tiết nhiều hormone tác dụng các
tuyến khác, và GH có nhiệm vụ giúp
cơ thể phát triển...
Cơ chế tác dụng do vùng hạ đồi điều
khiển và cơ chế feed back
Tuyến giáp
Phôi
thai
Tuyến phát sinh từ nền của mầm hầu.
Mầm tuyến giáp phát triển từ sàn
miệng tiến sâu xuống vùng cổ trước, để
lại sau nó một ớng, bình thường sẽ teo
lại nối eo tuyến giáp với đáy lưỡi: ống
giáp lưỡi. Một vài trường hợp còn tồn tại
một phần ống giáp lưỡi là u nang giáp
lưỡi.
Đường đi của tuyến
giáp
U nang giáp lưỡi
Giải phẫu học
Tuyến giáp gồm hai thùy
nối nhau bởi một eo nằm
trước vòng sụn 2 - 3 của
khí quản. Tuyến gờm vơ
sớ nang tuyến tiết
hocmon T3, T4 có chức
năng trong sự tăng
trưởng của cơ thể. Ngoài
ra còn tiết calcitonin
trong chuyển hóa calci
Bệnh nhân cường
giáp
TÚN CẬN GIÁP
Thường có bớn tuyến, nhỏ bằng hạt
gạo, nằm ở sau thùy bên của tuyến
giáp. Về vị trí, hai tuyến bên trái, hai
tuyến bên phải; hai tuyến nằm ở trên,
hai tuyến nằm ở dưới. Tuyến giữ vai trò
trong sự điều hòa biến dưỡng phosphocalci.
Tuyến thượng thận
Nằm ở vị trí trên thận, được bao quanh
bởi lớp mỡ quanh thận.
Gồm hai phần cỏ và tủy chức năng và
phôi thai khác nhau.
Vỏ
Tủy
Vỏ
Gồm 3 lớp tiết 3 Hormone khác nhau
Lớp cầu: tiết aldosterone.
Lớp bó: tiết glucocorticoid
Lớp lưới: tiết ra androgen
Tủy thượng thận
Ng̀n gớc phơi thai từ ngoại bì như hệ
thần kinh. Tiết ra Adrenaline và
Noradrenaline
TỤY NỢI TIẾT
Tụy
tạng là một tuyến tiêu hóa, tuy
nhiên nằm giữa mơ tụy lại có cơ quan
nội tiết. Ðó là các đảo tụy sản xuất ra
insuline có tác dụng hạ đường máu.
Ngồi ra, đảo tụy còn tiết ra
glucagon có tác dụng ngược lại.
TINH HOÀN VÀ B̀NG
TRỨNG
Ngồi chức năng
ngoại tiết, tinh hồn
ở nam và b̀ng
trứng ở nữ còn có
các nhóm tế bào sản
xuất ra nội tiết tớ
giới tính (androgen ở
nam, oetrogen ở nữ),
có vai trò điều hòa
chức năng sinh dục
và xác định tính dục
kỳ hai.
Các tuyến nội tiết khác
Tuyến ức:
Thymosin
Các tuyến nội tiết khác
Tuyến tùng:
Melatonin