(LUẬN văn THẠC sĩ) mối quan hệ lãi suất, giữa tỷ giá hối đoái thực và giá chứng khoán tại thị trường việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.54 MB, 107 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
VĂN THỊ THU THỦY
MỐI LIÊN HỆ GIỮA LÃI SUẤT, TỶ GIÁ
HỐI ĐOÁI VÀ GIÁ CHỨNG KHOÁN TẠI
THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM.
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh-2015
TIEU LUAN MOI download :
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
VĂN THỊ THU THỦY
MỐI LIÊN HỆ GIỮA LÃI SUẤT, TỶ GIÁ
HỐI ĐOÁI VÀ GIÁ CHỨNG KHOÁN TẠI
THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM.
Chun ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã sớ: 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN NGỌC ĐỊNH
TP. Hồ Chí Minh-2015
TIEU LUAN MOI download :
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ kinh tế “MỐI LIÊN HỆ GIỮA LÃI SUẤT, TỶ
GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ GIÁ CHỨNG KHOÁN TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM” là
cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các kết quả nghiên cứu trong Luận văn là trung
thực và chưa từng được cơng bớ trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tơi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung và tính trung thực của Luận văn
này.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm
Văn Thị Thu Thủy
TIEU LUAN MOI download :
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH
TĨM TẮT
1. GIỚI THIỆU: ..................................................................................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài: .......................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu: ..................................................................................... 2
1.3. Phương pháp nghiên cứu: .............................................................................. 2
1.4. Nội dung nghiên cứu: .................................................................................... 4
1.5. Đóng góp của đề tài: ...................................................................................... 4
1.6. Cấu trúc bài nghiên cứu: ............................................................................... 6
2. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY: ..................................... 6
2.1. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa giá chứng khốn và tỷ giá hới
đối: ...................................................................................................................... 6
2.2. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa lãi suất và tỷ giá hới đối: ....... 10
2.3. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa giá chứng khoán và lãi suất: .... 12
2.4. Các nghiên cứu đồng chuyển động của lãi suất, giá chứng khoán, tỷ giá hới
đối: .................................................................................................................... 13
3. DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: ........................................ 15
3.1. Phương pháp nghiên cứu: ............................................................................ 15
3.1.1. Biến đổi wavelet liên tục (CWT): ......................................................... 16
3.1.2. Biến đổi wavelet chéo (XWT): ............................................................. 18
3.1.3. Biến đổi wavelet coherence (WTC):..................................................... 18
3.1.4. Cross wavelet phase angle: ................................................................... 20
3.2. Dữ liệu nghiên cứu: ..................................................................................... 22
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: ............................................................................ 28
4.1. Kiểm định tính dừng: .................................................................................. 28
TIEU LUAN MOI download :
4.2. Kết quả kiểm định Granger: ........................................................................ 30
4.3. Kết quả hàm phản ứng đẩy: ......................................................................... 32
4.4. Kết quả phân rã phương sai: ........................................................................ 33
4.5. Kết quả kiểm định đồng liên kết: ................................................................ 35
4.6. Kiểm định wavelet liên tục (Continuous wavelet transform - CWT): ........ 36
4.7. Kiểm định Cross wavelet transform (XWT): .............................................. 39
4.5.1. Xem xét mối liên kết của cặp lãi suất – tỷ giá REER. .......................... 39
4.5.2. Xem xét mối liên kết của cặp tỷ giá REER – giá chứng khốn:........... 46
4.5.3. Xem xét mới liên kết của cặp lãi suất – giá chứng khoán: ................... 50
4.8. Kiểm định Wavelet cohenrence (WTC): ..................................................... 55
4.6.1. Xem xét mối liên kết của cặp lãi suất – tỷ giá REER. .......................... 55
4.6.2. Xem xét mối liên kết của cặp tỷ giá REER –giá chứng khốn:............ 58
4.6.3. Xem xét mới liên kết của cặp lãi suất – chỉ sớ giá chứng khốn: ......... 60
4.9. So sánh kết quả kiểm định của hai mô hình VAR và Wavelet: .................. 63
5. KẾT LUẬN: ..................................................................................................... 65
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Tên đầy đủ tiếng Anh
Tên đầy đủ tiếng Việt
CWT
Continuous Wavelet Transform Biến đổi wavelet liên tục
DWT
Discrete Wavelet Transform
Biến đổi wavelet rời rạc
FED
Federal Reserve System
Cục dự trữ liên bang Mỹ
FT
Fourier Transforms
Biến đổi Fourier
IFS
IMF
NEER
International Financial
Statistics
International Monetary Fund
Nominal Effective Exchange
Rate
Thống kê tài chính q́c tế
Quỹ tiền tệ q́c tế
Tỷ giá hới đối hiệu lực danh nghĩa
REER
Real Effective Exchange Rate
Tỷ giá hới đối thực hiệu lực
USD
United State Dollar
Đô la Mỹ
VAR
Vector Auto-Regression
Tự hồi quy Vectơ
WGN
White Gaussian Noise
Nhiễu Gauss trắng
WT
Wavelet Transforms
Biến đổi wavelet
WTC
Wavelet Coherence
Biến đổi liên kết
XWT
Cross Wavelet Transform
Biến đổi wavelet chéo
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Thống kê mô tả dữ liệu thô. ...................................................................... 26
Bảng 3.2: Thống kê mô tả dữ liệu sau khi lấy logarit. .............................................. 27
Bảng 4.1: Kết quả kiểm định tính dừng trên chuỗi dữ liệu gớc. ............................... 29
Bảng 4.2: Kết quả kiểm định tính dừng trên chuỗi dữ liệu sai phân bậc 1. .............. 29
Bảng 4.3: Kết quả kiểm tra chọn độ trễ. ................................................................... 30
Bảng 4.4: Kết quả kiểm định Granger ...................................................................... 31
Bảng 4.5: Kết quả phân rã phương sai của lãi suất ................................................... 33
Bảng 4.6: Kết quả phân rã phương sai của tỷ giá hới đối thực hiệu lực ................. 34
Bảng 4.7: Kết quả phân rã phương sai của giá chứng khoán .................................... 35
Bảng 4.8: Kết quả kiểm định đồng liên kết giữa 3 biến............................................ 36
TIEU LUAN MOI download :
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1a: Sóng Morlet ψ6(t) - phần thực (nét liền) và phần ảo (nét đứt). ............... 15
Hình 3.1b: Biến đổi Fourier của Sóng Morlet ψ6(t) ở hình 3.1a. .............................. 16
Hình 3.2: Tọa độ phân bổ sớm pha – trễ pha của hai biến x, y................................. 22
Hình 3.3. Biến động NEER, REER của Việt Nam từ 7/2000-12/2014. ................... 25
Hình 4.1: Kết quả kiểm định AR Roots. ................................................................... 31
Hình 4.2: Quang phổ Wavelet liên tục theo dữ liệu chuẩn hóa của lãi suất. ............ 37
Hình 4.3: Quang phổ Wavelet liên tục theo dữ liệu chuẩn hóa của tỷ giá hới đối.. 38
Hình 4.4: Quang phổ Wavelet liên tục theo dữ liệu chuẩn hóa giá chứng khốn. ... 38
Hình 4.5: Quang phổ Wavelet chéo theo dữ liệu chuẩn hóa lãi suất-tỷ giá hới
đối. ........................................................................................................................... 39
Hình 4.6 : Biểu đồ diễn biến các lãi suất chủ chốt từ đầu năm 2008 (%) ................. 43
Hình 4.7: Quang phổ Wavelet chéo theo dữ liệu chuẩn hóa tỷ giá hới đối thực hiệu
lực-giá chứng khốn. ................................................................................................. 46
Hình 4.8: Quang phổ Wavelet chéo theo dữ liệu chuẩn hóa lãi suất-giá chứng
khốn. ........................................................................................................................ 50
Hình 4.9 : Diễn biến lãi suất huy động và cho vay VND năm 2011-2012 ............... 54
Hình 4.9: Wavelet cohenrence theo dữ liệu chuẩn hóa lãi suất-tỷ giá hới đối. ....... 55
Hình 4.10: Wavelet cohenrence dữ liệu chuẩn hóa tỷ giá hới đối - giá chứng
khốn. ........................................................................................................................ 58
Hình 4.11: Wavelet cohenrence theo dữ liệu chuẩn hóa lãi suất- giá chứng khốn. 61
TIEU LUAN MOI download :
TÓM TẮT
Bài nghiên cứu này thực hiện kiểm tra các đồng chuyển động chung của cả ba
biến: lãi suất, tỷ giá hới đối thực hiệu lực và giá chứng khốn tại thị trường Việt
Nam, trong khoảng thời gian từ tháng 7 năm 2000 đến tháng 12 năm 2014 bằng cách
sử dụng một sớ phương pháp của mơ hình Wavelet liên tục gồm: cross-wavelet power,
wavelet coherency, độ lệch pha. Bên cạnh đó, bài nghiên cứu cịn sử dụng các kiểm
định nghiệm đơn vị, kiểm định nhân quả Granger, kiểm định đồng liên kết Johansen,
hàm phản ứng đẩy, phân rã phương sai để đưa ra thêm các bằng chứng cho các mối
quan hệ giữa ba biến. Kết quả thực nghiệm của bài nghiên cứu tại thị trường Việt
Nam này cho thấy rằng: giá chứng khốn, tỷ giá, lãi suất là có tồn tại mối quan hệ
liên kết, tuy nhiên các liên kết này chỉ tồn tại khá yếu trong ngắn hạn và không tồn
tại trong dài hạn. Các tác động theo từng cặp giữa các biến như: giá chứng khoán và
tỷ giá hới đối thực hiệu lực, lãi suất và giá chứng khốn, tỷ giá hới đối thực hiệu
lực và lãi suất là không giống nhau tại các không gian thời gian-tần sớ khác nhau.
Các mới liên kết thường có xu hướng được thể hiện rõ trong các thời gian khủng
hoảng. Kết quả này là phù hợp với các kết quả nghiên cứu gần đây của các tác giả
khác đã thực hiện tại một số nước mới nổi trên thế giới.
TIEU LUAN MOI download :
1
1. GIỚI THIỆU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Trong những năm gần đây, khi mà thị trường tài chính q́c tế ngày càng phát
triển, việc tự do hóa thị trường tài chính và các tiến bộ cơng nghệ đã làm tăng sự phụ
thuộc lẫn nhau giữa các thị trường chứng khoán, ngoại hối và tiền tệ. Các mối liên
kết động giữa giá chứng khốn, lãi suất và tỷ giá hới đối đã thu hút sự chú ý đặc biệt
từ các nhà nghiên cứu trên thế giới.
Trong khi đó, những năm gần đây, hội nhập ngày càng tăng của Việt Nam vào
nền kinh tế thế giới, đặc biệt khi mà hiện nay Việt Nam đã là thành viên chính thức
của ASEAN, APEC, WTO, TPP… đã thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, thu hút vớn đầu
tư trực tiếp nước ngồi ngày càng tăng. Đến tháng 6/2015, sau hơn 15 năm thị trường
chứng khoán Việt Nam đi vào hoạt động và phát triển, đến nay đã có gần 700 cơng
ty niêm yết với tổng giá trị vớn huy động qua thị trường chứng khốn đạt 1,7 triệu tỷ
đồng, thu hút khoảng 15 tỷ USD vớn đầu tư gián tiếp nước ngồi, với hơn 1,4 triệu
tài khoản giao dịch của các nhà đầu tư (Thu Hương, 2015). Trước tình hình ngày càng
phát triển của các thị trường chứng khốn, ngoại hới, lãi suất tại Việt Nam, bài nghiên
cứu này muốn xem xét các mối quan hệ giữa tỷ giá, lãi suất, giá chứng khốn có thực
sự tồn tại tại thị trường Việt Nam hay không. Nhằm góp phần vào tài liệu tham khảo
cho các nhà đầu tư, các nhà hoạch định chính sách có cái nhìn tổng qt hơn về thị
trường Việt Nam, và có những phản ứng thích hợp với thị trường Việt Nam nhằm
giảm thiểu rủi ro, đảm bảo sự ổn định kinh tế và tài chính. Bởi vì, nghiên cứu mới
quan hệ giữa ba thị trường chứng khốn, lãi suất, ngoại hới là một điều rất quan trọng,
nó có thể đem lại một sớ các lợi ích như sau: Với các nhà đầu tư, cơ cấu tương quan
giữa các thị trường chứng khốn, lãi suất, ngoại hới này có thể được sử dụng để xây
dựng các danh mục đầu tư chiến lược. Các công ty xuất nhập khẩu, các tập đoàn đa
quốc gia, các công ty thường xuyên sử dụng nhiều ngoại tệ có thể quản trị được rủi
ro của mình thơng qua các dự báo tỷ giá hới đối từ các biến động giá chứng khốn
hoặc lãi suất. Đới với các nhà làm chính sách, khi phân tích tớt các kênh truyền dẫn
TIEU LUAN MOI download :
2
giữa các thị trường có thể làm căn cứ để đưa ra những chính sách phù hợp và có thể
dự báo được các tác động của các quyết định của họ lên thị trường.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu:
Bài viết tập trung vào nghiên cứu và xác định các mối liên kết đồng chuyển động
của lãi suất, giá chứng khoán và tỷ giá hới đối thực hiệu lực tại thị trường Việt Nam,
bằng cách sử dụng các biểu đồ sóng: cross -wavelet power, wavelet cohenrency và
phương pháp độ lệch pha (phase difference), kết hợp với mơ hình tự hồi quy véc tơ
để tăng mức độ giải thích cho mơ hình.
Trước hết, trong bài nghiên cứu này sử dụng thuật ngữ: “Mối liên kết đồng chuyển
động” được dịch từ nguyên gốc bài nghiên cứu là: “co-movement”. Theo Dirk Baur
trong bài nghiên cứu “What is Co-movement?” năm 2003 đã định nghĩa: “Comovement is the common movement of returns that is shared by all returns at time t.”
Do đó có thể hiểu co-movement trong bài nghiên cứu này là: sự đồng chuyển động,
hoặc là: sự chuyển động đồng thời của tất cả các biến tại mọi thời điểm trong thời
gian nghiên cứu.
Các phương pháp wavelet còn khá mới và chưa được thực hiện nghiên cứu tại thị
trường Việt Nam. Cụ thể luận văn tập trung trả lời 3 câu hỏi nghiên cứu chính sau:
o Câu hỏi thứ nhất: Liệu có mới liên kết đồng chuyển động của lãi suất, tỷ giá
hới đối, giá chứng khốn tại thị trường Việt Nam hay khơng?
o Câu hỏi thứ hai: Nếu có tồn tại các mới liên kết đồng chuyển động của các
biến thì tồn tại trong ngắn hạn hay dài hạn?
o Câu hỏi thứ ba: Các kết quả của các mơ hình cross-wavelet power, wavelet
coherency và phương pháp độ lệch pha có phù hợp với nền kinh tế Việt Nam hay
không?
1.3. Phương pháp nghiên cứu:
Bài nghiên cứu này tiến hành kiểm định thực nghiệm cho thị trường Việt Nam
dựa theo mơ hình tự hồi quy vec tơ VAR (vector-autoregression) và mơ hình wavelet.
TIEU LUAN MOI download :
3
Mơ hình VAR được áp dụng khá rộng rãi trong kinh tế học, và thường chủ yếu
được áp dụng để tìm ra sự phản ứng có tính chất lan truyền giữa các biến kinh tế
(impulse response), trong khi đó mơ hình wavelet thường được sử dụng trong các kỹ
thuật phân tích tín hiệu sóng trong điện tử.
Trong thực tế, wavelets được coi như một cơng cụ tốn học mạnh mẽ để xử lý tín
hiệu, nó có thể cung cấp hiểu biết nhiều hơn về các đồng chuyển động giữa các biến
sớ tài chính thơng qua một phân rã của các chuỗi thời gian vào không gian tần sốthời gian của nó. Đặc biệt, sự phân rã thành các chuỗi tiểu thời gian và cục bộ hoá
của biến phụ thuộc giữa các chuỗi thời gian là hai lĩnh vực được xem xét phổ biến
nhất của phương pháp wavelet trong tài chính (Aloui và Hkiri, 2014).
Lý thuyết wavelet được sinh ra trong giữa thập niên 1980 (Morlet và cộng sự,
1984). Morlet đã phát triển phương pháp đa phân giải (multiresolution); trong đó,
Morlet sử dụng một xung dao động, được hiểu là một “wavelet” (một sóng nhỏ) cho
thay đổi kích thước và so sánh với tín hiệu ở từng đoạn riêng biệt. Kỹ thuật này bắt
đầu với sóng nhỏ (wavelet) chứa các dao động tần sớ khá thấp, sóng nhỏ này được so
sánh với tín hiệu phân tích để có một bức tranh tồn cục của tín hiệu ở độ phân giải
thơ. Sau đó sóng nhỏ được nén lại để nâng cao dần tần sớ dao động. Q trình này
gọi là làm thay đổi tỉ lệ (scale) phân tích; khi thực hiện tiếp bước so sánh, tín hiệu sẽ
được nghiên cứu chi tiết ở các độ phân giải cao hơn, giúp phát hiện các thành phần
biến thiên nhanh cịn ẩn bên trong tín hiệu.
Việc áp dụng mơ hình phân tích wavelet vào nghiên cứu trong kinh tế lượng có
một sớ ưu điểm chính như: phân tích wavelet có khả năng phân rã các dữ liệu thành
nhiều khoảng tỷ lệ thời gian, khả năng xử lý kể cả dữ liệu không dừng và cục bộ hóa
trong khơng gian thời gian – tần suất. Mới liên kết ngắn hạn và lâu dài được thiết lập
rõ ràng thơng qua quy mơ thời gian wavelet, nó cung cấp cho chúng ta một bức tranh
toàn diện về toàn bộ mối liên kết (Durai và Bhaduri, 2009).
TIEU LUAN MOI download :
4
1.4. Nội dung nghiên cứu:
Bài nghiên cứu này dựa trên ý tưởng của bài nghiên cứu chính: “Analyzing time–
frequency relationship between interest rate, stock price and exchange rate through
continuous wavelet” của Alin Marius Andrieș, Iulian Ihnatov, Aviral Kumar Tiwari
(2014), được đăng tải trên tạp chí Economic Modelling 41 (2014) 227–238.
Bài nghiên cứu này sẽ được thực hiện với ba biến: lãi suất, tỷ giá hới đối thực
hiệu lực, giá chứng khoán tại thị trường Việt Nam, cho thời gian từ 7/2000 -12/2014
theo các dữ liệu hàng tháng.
Bắt đầu bài nghiên cứu này, được thực hiện bằng kiểm định Granger, kiểm định
đồng liên kết Johansen, phân rã phương sai, hàm phản ứng đẩy. Mục đích của các
kiểm định này là: kiểm định xem liệu có mới quan hệ ngắn hạn hay dài hạn giữa mối
liên kết động của ba biến tỷ giá hới đối thực, lãi suất, giá chứng khốn. Từ đó đưa
ra các nhận định ban đầu, và kỳ vọng kết quả sẽ đạt được trong mơ hình wavelet tại
thị trường Việt Nam.
Tiếp theo đi vào chuẩn hóa các dữ liệu và đưa vào kiểm định mối liên kết động
của ba biến tỷ giá hới đối thực, lãi suất, giá chứng khoán tại thị trường Việt Nam
theo ba phương pháp biểu đồ sóng: cross -wavelet power, wavelet cohenrency và
phương pháp lệch pha. So sánh các kết quả giữa các phương pháp biểu đồ sóng, và
với kết quả kỳ vọng ban đầu bằng mơ hình VAR đã thực hiện.
1.5. Đóng góp của đề tài:
Trong bối cảnh này, bài nghiên cứu này góp phần vào các tài liệu hiện có ở các
khía cạnh sau đây:
+ Đầu tiên, trong khi nghiên cứu thường có xu hướng tập trung vào các cặp liên
kết giữa giá chứng khoán, tỷ giá và lãi suất. Trong bài nghiên cứu này, chúng ta xem
xét các đồng chuyển động của tất cả ba biến: lãi suất, tỷ giá hối đoái thực hiệu lực
REER, giá chứng khoán VNINDEX.
TIEU LUAN MOI download :
5
+ Thứ hai, bài nghiên cứu này được dựa trên phương pháp tiếp cận của crosswavelet power, wavelet coherency, và độ lệch pha, cho phép chúng ta tránh những
vấn đề tính khơng dừng của các chuỗi thời gian. Ngoài ra, đưa ra mức độ liên kết giữa
các chuỗi thời gian tài chính qua thời gian, cho ta nhìn thấy một cái nhìn tồn cục qua
từng thời gian chi tiết, mơ hình thơng thường có thể cung cấp cho chúng ta một hình
ảnh méo mó về các mới liên kết kinh tế, có xu hướng phản ánh trạng thái hoặc hành
vi trung bình, chung của cả giai đoạn của nền kinh tế.
+ Thứ ba, bài nghiên cứu này nghiên cứu các trường hợp cụ thể của nền kinh tế
Việt Nam, đây là một thị trường ngày càng phát triển và hội nhập vào thị trường toàn
cầu. Mặc dù rằng, nhiều nghiên cứu về vấn đề này đã được thực hiện đối với Mỹ và
các nước châu Âu, các nhà nghiên cứu thường nghi ngờ các mối liên kết sẽ không
được chặt chẽ khi sử dụng dữ liệu từ một nền kinh tế mới nổi. Bài nghiên cứu này
kiểm định sự phù hợp của mơ hình wavelet tại Việt Nam như thế nào.
Kết quả thực nghiệm của bài nghiên cứu tại thị trường Việt Nam này cho thấy
rằng: giá chứng khoán, tỷ giá và lãi suất được liên kết, tuy nhiên các liên kết này chỉ
tồn tại trong ngắn hạn, không tồn tại trong dài hạn. Và tác động theo cặp cặp chứng
khốn- tỷ giá hới đối, lãi suất và chứng khốn, và tỷ giá hới đối - lãi suất giữa các
biến là không giống nhau tại các không gian thời gian-tần số khác nhau. Kết quả này
là phù hợp với các kết quả nghiên cứu gần đây của các tác giả đã thực hiện tại một số
nước đang phát triển trên thế giới, và phù hợp với kỳ vọng kết quả được thực hiện
bằng mơ hình tự hồi quy vectơ VAR.
Kết quả này có ý nghĩa quan trọng xem xét hoạch định chính sách và các nhà đầu
tư. Đặc biệt, sự thay đổi biến động lan truyền tồn tại giữa tỷ giá hới đối, lãi suất và
thị trường chứng khốn, tuy nhiên hiệu ứng lây lan là tạm thời và mất dần đi sau một
khoảng thời gian ngắn. Như vậy, hoạch định chính sách nên khơng nhất thiết phải
phản ứng để ngăn chặn tác động lan truyền trong thời kỳ biến động cao nếu đó là điều
đã kỳ vọng tác động trong ngắn hạn, hoặc có chính sách phù hợp khi tác động vào
từng thị trường và khả năng lây lan bất ổn có thể xảy ra. Tương tự như vậy, các nhà
TIEU LUAN MOI download :
6
đầu tư mà tự phòng ngừa bằng cách sử dụng cơ cấu danh mục đầu tư liên quan đến
ba thị trường chứng khốn, lãi suất, tỷ giá hới đối cho mục đích lợi nhuận của mình.
1.6. Cấu trúc bài nghiên cứu:
Cấu trúc của bài nghiên cứu được chia ra làm 5 mục chính như sau:
Mục 1: Giới thiệu.
Mục 2: Tổng quan các nghiên cứu trước đây.
Mục này sẽ tổng kết các bài nghiên cứu, và khung lý thuyết tại một số quốc gia
trên thế giới mà đã được thực hiện kiểm định mối liên kết động giữa ba biến lãi suất,
tỷ giá hới đối, giá chứng khốn, và các kết quả đã đạt được. Đây là cơ sở để định
hướng cho bài nghiên cứu.
Mục 3: Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu.
Trong phần này sẽ đi tìm hiểu về mơ hình biểu đồ đường sóng (wavelet) dựa theo
khung lý thuyết của tác giả mơ hình. Đây chính là cơ sở để xây dựng biến, dữ liệu
và phương pháp thực hiện chạy mơ hình kiểm định.
Mục 4: Kết quả nghiên cứu.
Mục 5: Kết luận.
Đưa ra kết luận cho trường hợp Việt Nam và một số hạn chế gặp phải khi thực
hiện mơ hình tại Việt Nam, hướng phát triển trong tương lai của đề tài.
2. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY:
2.1. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa giá chứng khốn và tỷ giá hối đối:
Các mới liên kết động giữa giá chứng khốn và tỷ giá hới đoái đã thu hút được
sự chú ý của nhiều nhà kinh tế, về cả lý thuyết và thực nghiệm, vì cả hai đều đóng
vai trị quan trọng trong việc ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế của một
quốc gia (Nieh và Lee, 2001). Tuy nhiên các lý thuyết kinh tế đã không đạt được một
sự đồng thuận về sự tồn tại hay hướng đi chung về mối liên kết giữa tỷ giá và giá
chứng khoán.
TIEU LUAN MOI download :
7
Có ba cách tiếp cận lý thuyết chính cho mối liên kết giữa tỷ giá và giá chứng
khoán như sau:
Theo cách tiếp cận định hướng dòng chảy “flow-oriented” (Dornbusch và
Fischer, 1980): thay đổi tỷ giá hới đối dẫn đến thay đổi của giá chứng khoán.
Chuyển động của tỷ giá ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế q́c tế, do đó ảnh hưởng
đến các biến kinh tế thực sự, do đó ảnh hưởng đến chi phí của một cơng ty với hàng
xuất khẩu/ nhập khẩu lớn, kết quả dẫn đến tác động vào giá chứng khốn của cơng
ty. Các tài liệu tun bớ trước đó về mới liên hệ tích cực giữa hai biến này, trong
trường hợp này được tỷ giá được tính theo cách yết giá trực tiếp.
Hướng tiếp cận định hướng chứng khoán “stock-oriented” (Frankel, 1984) dự
đoán tác động ngược lại với cách tiếp cận dòng chày định hướng (Dornbusch và
Fischer, 1980), cho rằng do giá chứng khoán tác động đến tỷ giá vì luồng vớn nước
ngồi vào và luồng vốn nước ngoài ra: các nhà đầu tư nước ngoài bị thu hút bởi một
sự gia tăng liên tục (giảm) giá chứng khốn dẫn đến dịng vớn vào (dịng tiền ra) dẫn
đến một sự định giá cao (thấp) của đồng nội tệ. Lý thuyết này chứng minh rằng tỷ giá
hới đối được xác định bởi cung và cầu của các tài sản tài chính. Theo phương pháp
này hai mơ hình được phát triển - mơ hình cân bằng danh mục đầu tư và các mơ hình
tiền tệ - đã khẳng định một liên kết tiêu cực với các tỷ giá hới đối.
Ći cùng, hướng tiếp cận thị trường tài sản “asset-market” (Phylaktis và
Ravazzolo, 2005): khơng có hoặc có một mới liên kết yếu giữa giá chứng khốn và
tỷ giá hới đối. Tỷ giá được coi như một tài sản; giá trị của nó được xác định bởi kỳ
vọng tỷ giá tương lai và thông tin ảnh hưởng giá trị tương lai của tỷ giá hới đối có
thể khác nhau từ những yếu tố mà gây ra những thay đổi trong giá chứng khoán.
Bên cạnh các phương pháp này, các thị trường chứng khốn cũng có thể ảnh
hưởng đến tỷ giá thông qua hiệu ứng của cải “the wealth effect”. Theo đó, tăng trong
giá trị chứng khốn sẽ tăng tác động vào nhu cầu tiền tệ của một quốc gia với sự gia
tăng tổng của cải của công dân của mình.
TIEU LUAN MOI download :
8
Bằng nghiên cứu thực nghiệm (Chow, 1997; Roll, 1992) tìm thấy một mới quan
hệ tích cực giữa tỷ giá (tỷ giá ở đây được tính là giá tính bằng đồng nội tệ của USD)
và tỷ suất sinh lợi chứng khoán (của thị trường nội địa).
Một loạt các tài liệu nghiên cứu tập trung vào các mối liên kết giữa tỷ suất sinh
lợi chứng khốn và thay đổi tỷ giá hới đối để giải thích sự biến động gần đây. Nghiên
cứu thường có xu hướng tập trung vào các mới liên kết cùng chuyển động giữa tỷ
suất sinh lợi chứng khoán và thay đổi tỷ giá hới đối.
Nghiên cứu gần đây về sự đồng chuyển động của tỷ giá hối đoái và giá chứng
khoán đã cho thấy một mối liên kết mạnh mẽ giữa hai biến này, đặc biệt là trong
thời kỳ khủng hoảng (Nath và Samanta, 2003; Katechos, 2011; Walid và cộng sự,
2011; Lee, 2011; Lin, 2012; Tsai, 2012; Gounopoulos, 2013, Inci và Lee, 2014).
Cụ thể như sau:
Nath và Samanta (2003) nghiên cứu cho thị trường Ấn Độ, cho thấy rằng phần
lớn các tỷ suất sinh lợi trong thị trường ngoại hới và chứng khốn khơng có mới liên
kết với nhau.
Katechos (2011) nghiên cứu mối liên kết tỷ giá và thị trường chứng khoán với
một cách tiếp cận thay thế, ơng tính tốn tỷ suất sinh lợi thị trường vớn tồn cầu, thay
vì sử dụng các biện pháp thực hiện thị trường vớn hoạt động, và tìm thấy bằng chứng
của một liên kết mạnh mẽ của biến này với tỷ giá hới đối. Kết quả cho thấy những
dấu hiệu của mối liên kết được xác định bởi mức lãi suất trên thị trường cụ thể.
Walid (2011) nghiên cứu sự biến động của giá chứng khốn và tỷ giá hới đối
trên một nhóm các nước mới nổi ở khu vực khác nhau của thế giới: Hong Kong,
Singapore, Malaysia và Mexico. Kết quả cho thấy các giai đoạn biến động cao trùng
với những thời kỳ khủng hoảng, như các cuộc khủng hoảng Mexican và khủng hoảng
tài chính châu Á, các cuộc tấn công khủng bố năm 2001 và cuộc khủng hoảng cho
vay dưới chuẩn năm 2008.
TIEU LUAN MOI download :
9
Lee (2011) xem xét sự tương tác giữa giá chứng khốn và tỷ giá hới đối của
một sớ q́c gia châu Á-Thái Bình Dương bởi mới tương quan năng động. Kết quả
thực nghiệm của họ chỉ ra rằng mối tương quan giữa thị trường chứng khốn và ngoại
hới trở nên cao hơn khi biến động thị trường chứng khoán tăng.
Lin (2012) thơng qua các mơ hình ARDL để điều tra sự cùng chuyển động
giữa tỷ giá và giá chứng khoán trên các thị trường châu Á mới nổi. Kết quả cho thấy
rằng mối liên kết này trở nên mạnh mẽ hơn trong thời kỳ khủng hoảng so với thời
gian bình thường, cho thấy sự lây lan giữa hai biến. Hơn nữa, sự biến động tỷ giá hới
đối là một hiệu ứng của các cú sớc giá chứng khốn và được điều khiển bởi các cán
cân tài khoản vốn hơn là thương mại.
Tsai (2012) đã đi đến các kết quả tương tự như sau khi điều tra sự hiện diện
của sự cân bằng danh mục đầu tư ảnh hưởng ở các nước châu Á. Bằng cách sử dụng
mơ hình hồi quy điểm phân vị, kết quả ủng hộ cho lý thuyết cân bằng danh mục đầu
tư hiệu quả cho tình h́ng khơng bình thường, ví dụ: khủng hoảng tài chính, và bong
bóng thị trường. Trong thời gian "bình thường", khơng có dịng vớn rõ ràng, trong
các mới liên kết giữa hai thị trường này, tác động thương mại quốc tế xảy ra.
Gounopoulos (2013) sử dụng phương pháp VAR-BEKK kiểm tra tác động của
rủi ro tỷ giá hới đối lên hiệu quả hoạt động vớn tài chính ở một sớ nước phát triển,
cụ thể là Mỹ, Anh và Nhật Bản. Kết quả cho thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính
gần đây, tỷ suất sinh lợi ngành ngân hàng liên quan âm với những thay đổi trong
ngoại tệ.
Inci và Lee (2014) đã kiểm tra tác động của thay đổi tỷ suất sinh lợi chứng
khốn lên thay đổi tỷ giá hới đối tại tám q́c gia lớn và chín ngành chủ yếu của các
nền kinh tế của họ. Phương pháp của họ sử dụng các mối liên kết nhân quả và nêu
bật ảnh hưởng động bằng cách sử dụng các biến trễ. Họ phát hiện bằng chứng cho
thấy độ trễ tỷ giá hới đối có tác động đáng kể đến tỷ suất sinh lợi chứng khốn và
rằng đã có một bằng chứng về mới liên kết nhân quả Granger giữa tỷ giá và lãi chứng
khốn trên cả hai chiều. Hơn thế nữa, các mới liên kết trở nên mạnh mẽ hơn trong
những năm suy thoái gần đây.
TIEU LUAN MOI download :
10
Tuy nhiên các nghiên cứu liên quan đến các liên kết lâu dài giữa hai biến tỷ
giá và giá chứng khốn thì thường thấy sự bất ổn hoặc khơng có một mối liên kết
(Phylaktis và Ravazzolo, 2005; Zhao, 2010; Diamandis và Drakos 2011; Inci và Lee,
2014). Cụ thể như sau:
Phân tích một mẫu của các nước khu vực Thái Bình Dương, Phylaktis và
Ravazzolo (2005) phát hiện ra rằng thị trường chứng khốn và ngoại hới có liên quan
tích cực thơng qua kênh thị trường chứng khoán Mỹ. Hơn nữa, ảnh hưởng của khủng
hoảng tài chính chỉ là tạm thời trên sự cùng chuyển động dài hạn của các thị trường.
Zhao (2010) phân tích mới liên kết năng động giữa tỷ giá hiệu lực của đồng
Nhân dân tệ (RMB) và giá chứng khoán trong thời gian từ 1/1991-6/2009, bằng cách
sử dụng VAR và các mơ hình GARCH đa biến. Khơng có bằng chứng về một mối
liên kết ổn định dài hạn giữa hai biến, nhưng có một sớ bằng chứng về tác dụng hai
chiều biến động lây lan giữa ngoại hối và thị trường chứng khoán.
Diamandis và Drakos (2011) phát hiện ra rằng thị trường chứng khốn và
ngoại hới Mỹ La-tinh đang liên kết tích cực và rằng hành vi thị trường chứng khoán
Mỹ là một kênh cho các liên kết này. Các mối liên kết trong dài hạn giữa hai thị
trường được đặc trưng bởi sự bất ổn định.
2.2. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa lãi suất và tỷ giá hối đối:
Lãi suất và tỷ giá hới đối là 2 trong sớ những cơng cụ quan trọng để chính phủ
điều hành nền kinh tế vĩ mơ của một quốc gia. Tuy là 2 công cụ khác nhau nhưng
giữa chúng có mới quan hệ qua lại mật thiết với nhau. Các lý thuyết kinh tế thường
gặp về mối quan hệ giữa lãi suất và tỷ giá hới đối như sau: Theo lý thuyết ngang giá:
lãi suất là yếu tố nền tảng để định giá các hợp đồng tiền tệ trong tương lai và kỳ hạn.
Theo đó, lý thuyết cho rằng sự biến động của một đồng tiền so với một đồng tiền
khác trong tương lai sẽ được bù đắp bởi sự chênh lệch lãi suất. Lý thuyết tiền tệ: do
tỷ giá là giá cả so sánh của các loại tiền tệ của các quốc gia nên tỷ giá biến động xuất
phát từ yêu cầu phản ánh sự thay đổi của những yếu tố tiền tệ trong và ngoài nước.
Lý thuyết cân bằng danh mục đầu tư: Đầu tư vào cổ phiếu thường mang lại lợi tức
cao hơn so với lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngân hàng hay đầu tư trái phiếu. Tuy nhiên,
TIEU LUAN MOI download :
11
các nhà đầu tư thông thường lại không đầu tư hoàn toàn vào cổ phiếu. Lý do là vì lợi
tức cao thường đi kèm với rủi ro cao hơn, và theo lý thuyết cân bằng danh mục đầu
tư thì trong mọi đầu tư tài chính, mọi quyết định đều nên được xem xét trên cơ sở cân
bằng giữa lợi tức và rủi ro.
Ví dụ: Xét trường hợp đồng VNĐ và USD (các yếu tố khác không đổi). Khi lựa
chọn nắm giữ đồng tiền nội tệ và đồng ngoại tệ (cụ thể là USD), người ta sẽ xem xét
mức lãi suất thực tế của 2 đồng tiền này. Khi lãi suất của VNĐ cao hơn lãi suất của
USD (lãi suất thực), người ta sẽ có xu hướng chuyển từ nắm giữ USD sang nắm giữ
VNĐ. Điều này làm cho nhu cầu VNĐ tăng lên, cầu về USD giảm đi, từ đó giá USD
sẽ giảm đi so với VNĐ, hay tỷ giá giảm tới một mức tỷ giá mới mà cung cầu USD VNĐ trở nên cân bằng. Khi đó, lãi suất thực tế của VND và USD tương đương nhau
(điều kiện ngang bằng lãi suất và khơng tính tới lạm phát). Khi có ảnh hưởng của lạm
phát, mặc dù lãi suất danh nghĩa tăng, nhưng lãi suất thực tế giảm, lúc này ngược lai
- VND sẽ giảm giá so với USD, dẫn tới tỷ giá tăng.
Ngược lại, khi đồng USD tăng giá, để tạo cân bằng trên thị trường ngoại hối,
NHTW sẽ chủ động tăng lãi suất đồng nội tệ (VND) thông qua đẩy mạnh lượng cung
ngoại tệ ra nền kinh tế đồng thời hút bớt đồng nội tệ về. Điều này làm cho cung cầu
ngoại hối trở nên cân bằng.
Các nghiên cứu thực nghiệm về mối liên kết giữa tỷ giá và lãi suất cịn khá hạn
chế. Một sớ bài nghiên cứu về mối quan hệ giữa lãi suất và tỷ giá hới đối như sau:
Bautista (2003) xem xét sự tương tác lãi suất và tỷ giá hới đối bằng sử dụng
phân tích mới tương quan năng động có điều kiện (DCC-GARCH) ở Philippines cho
thời gian từ 1988-2000. Các kết quả cho thấy một mới tương quan tích cực mạnh mẽ
giữa tỷ giá hới đối và lãi suất, nhất là trong thời kỳ khủng hoảng về kinh tế 1997.
Hacker (2012) bằng mơ hình Haar Wavelet áp dụng tại các q́c gia Thuỵ Sỹ,
Thuỵ Điển, Hàn Quốc trong thời gian từ 1998-2000, để đo lường sự mối quan hệ của
lãi suất và tỷ giá hới đối dựa theo các thay đổi trong tỷ giá hới đối. Kết quả nghiên
cứu cho thấy một mới liên kết tích cực giữa tỷ giá hới đoái và lãi suất.
TIEU LUAN MOI download :
12
Chinn và Meredith (2004) thực hiện nghiên cứu thực nghiệm cho các nước G7
trong thời gian từ 1973-2000 bằng kiểm định Robustness Tests. Bài nghiên cứu cho
thấy có một mới liên kết tích cực giữa lãi suất và tỷ giá hới đối khi dùng các dữ liệu
đáo hạn dài hạn, nhưng điều ngược lại đã xảy ra khi sử dụng đến dữ liệu ngắn hạn.
Choi và Park (2008) đã thực hiện kiểm định mối liên kết nhân quả giữa lãi suất
và tỷ giá hới đối trong giai đoạn khủng hoảng châu Á từ 1997-1998 tại các quốc gia
Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan. Bằng cách sử dụng một mơ hình VAR,
các tác giả bác bỏ việc sử dụng chính sách tiền tệ thắt chặt, cụ thể là chính sách giữ
lãi suất cao trong việc ổn định tỷ giá hới đối trong giai đoạn khủng hoảng. Theo các
tác giả, việc giữ nguyên lãi suất ở mức cao trong thời gian dài của thời gian khủng
hoảng sẽ tớn chi phí kinh tế lớn và không hiệu quả để ổn định tỷ giá hới đối.
2.3. Các nghiên cứu về mối liên kết động giữa giá chứng khoán và lãi suất:
Hiện tại các bài nghiên cứu rõ ràng mối liên kết động giữa giá chứng khốn và
lãi suất là rất hiếm. Thường mới quan hệ này được lồng ghép vào kiểm định cùng với
các biến vĩ mơ. Tuy nhiên vẫn có một sớ bài nghiên cứu đã chứng minh: những cú
sốc tỷ giá và/ hoặc lãi suất ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lợi thị trường chứng khoán
(Ioannidis và Kontonikas, 2008; Ahmad, 2010; Pirovano, 2012).
Ioannidis và Kontonikas (2008) phát hiện ra rằng sự thay đổi chính sách tiền
tệ bị ảnh hưởng đáng kể tỷ suất sinh lợi chứng khoán trong 13 nước OECD trong giai
đoạn giữa năm 1972 và 2002.
Đối với các thị trường chứng khốn và thị trường ngoại hới tại Pakistan, những
thay đổi trong lãi suất và tỷ giá hới đối có tác động đáng kể đến tỷ suất sinh lợi
chứng khoán trong giai đoạn giữa năm 1998 và 2009 (Ahmad và các cộng sự, 2010).
Pirovano (2012) đã nghiên cứu trong các thành viên mới của Khu vực châu
Âu EU, sự biến động giá chứng khoán được xác định bởi những cú sớc tỷ giá và chính
sách tiền tệ khu vực đồng Euro, và giá chứng khoán nhạy cảm với lãi suất Euro-zone
hơn đến lãi suất trong nước.
TIEU LUAN MOI download :
13
2.4. Các nghiên cứu đồng chuyển động của lãi suất, giá chứng khốn, tỷ giá hối
đối:
Một sớ bài nghiên cứu đã được tiến hành kiểm định kết hợp chuyển động chung
của tất cả ba biến lãi suất, tỷ giá hối đối, giá chứng khốn như sau:
Mok (1993) bằng mơ hình ARIMA và các kiểm định Granger đã nghiên cứu
các đồng liên kết giữa lãi suất, tỷ giá hới đối, giá chứng khốn tại Hồng Kơng trong
khoảng thời gian giữa năm 1986 và 1991. Bài nghiên cứu đã cho thấy ra rằng tỷ giá
hới đối và giá chứng khốn, lãi suất nhìn chung là khá độc lập khi đưa chúng vào
cùng một nhóm. Tác giả chỉ tìm thấy mới quan hệ một chiều từ giá cổ phiếu tác động
lên lãi suất từ kết quả kiểm định nhân quả, và mối quan hệ nhân quả hai chiều giữa
giá cổ phiếu và tỷ giá hối, nhưng kết quả này khá yếu.
Gupta và các cộng sự (2002) đã đánh giá mối liên kết giữa lãi suất, tỷ giá và
chứng khoán Jakarta tại Indonesia, cho giai đoạn từ năm 1/1993 đến 12/1997, bằng
mơ hình ARIMA để thiết lập các mối quan hệ nhân quả. Nhưng các tác giả không thể
xác định một liên kết nhân quả phù hợp trong giai đoạn từ năm 1993 đến năm 1997,
tác giả chỉ tìm được các mới quan hệ nhân quả trong thời gian ngắn, tuy nhiên các
kết quả này yếu.
Mishra (2004) sử dụng kiểm định nhân quả Granger và kỹ thuật Vector Auto
Regression trên tỷ suất sinh lợi hàng tháng chứng khoán, tỷ giá và lãi suất trên thị
trường Ấn Độ cho thời gian từ tháng 4/1992 đến tháng 3/2002, cho thấy rằng có tồn
tại một liên kết nhân quả một chiều giữa tỷ giá và lãi suất, nhưng khơng có liên kết
nhân quả của Granger giữa tiền lãi tỷ giá hới đối và tỷ suất sinh lợi chứng khoán.
Kết quả của dự báo phân rã phương sai cho thấy: lãi suất gây ra thay đổi tỷ giá hới
đối, tỷ giá hới đối ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lợi chứng khoán và lãi suất ảnh hưởng
đến tỷ suất sinh lợi chứng khoán. Tác giả khẳng định: mặc dù tỷ suất sinh lợi chứng
khốn, tỷ giá hới đối và lãi suất là liên quan đến nhau, nhưng không có bất kỳ mới
liên kết thớng nhất phù hợp tồn tại giữa chúng.
Hamrita (2011) đã dùng cách tiếp cận Wavelet đa tỷ lệ dựa trên phép wavelet
rời rạc để xem xét các mối liên kết giữa lãi suất, tỷ giá và giá chứng khoán ở Mỹ. Bài
TIEU LUAN MOI download :
14
nghiên cứu này thực hiện theo dữ liệu hàng tháng từ 1/1990 đến 12/2008, với lãi suất
được lấy theo lãi suất trái phiếu 3 tháng được cung cấp bởi Cục dự trữ Liên bang Mỹ,
tỷ giá hới đối giữa USD và EURO, giá đóng của chỉ sớ S&P500. Kết quả bài nghiên
cứu này cho thấy: Mối liên hệ giữa lãi suất và tỷ giá hới đối là gần bằng khơng ở
mọi độ trễ, lãi suất và tỷ giá là khá độc lập ở tất cả giai đoạn nghiên cứu. Nhưng mối
quan hệ giữa tỷ suất sinh lợi lãi suất và tỷ suất sinh lợi chứng khoán là khác 0 đáng
kể tại mức độ trễ là 4-5 tháng, tại các mức độ trễ khác thì gần bằng khơng, các phân
tích cung cấp bằng chứng cho thấy tỷ suất sinh lợi của lãi suất sớm pha hơn các tỷ
suất sinh lợi chứng khốn. Tại các mức tần sớ thấp, tác giả tìm thấy một mối quan hệ
hai chiều đáng kể giữa tỷ giá hới đối và giá chứng khốn.
Kasman (2011) đã thực hiện nghiên cứu tác động của lãi suất và tỷ giá hới đối
lên tỷ suất sinh lợi của các cổ phiếu ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách sử dụng mơ
hình ước lượng OLS và GARCH, cho thời gian từ 27/7/1999 đến 9/4/2009, với dữ
liệu hàng ngày. Kết quả bài nghiên cứu cho thấy những thay đổi của lãi suất và tỷ giá
hới đối có tác động tiêu cực và đáng kể lên tỷ suất sinh lợi cổ phiếu ngân hàng. Các
kết quả còn chỉ ra rằng lãi suất, tỷ giá hới đối là các nhân tớ tác động chính của biến
động tỷ suất sinh lợi các ngân hàng.
Sensoy và Sobaci (2014) nghiên cứu tác động của những cú sốc bất ổn lên mối
liên kết động giữa tỷ giá hối đoái, lãi suất và thị trường chứng khoán: Trường hợp
của Thổ Nhĩ Kỳ. Nghiên cứu này phân tích mới liên kết năng động giữa tỷ giá hới
đối (so với USD), lãi suất và thị trường chứng khoán (cả hai đều được tính bằng
đồng tiền Thổ Nhĩ Kỳ) của Thổ Nhĩ Kỳ từ tháng 1 năm 2003 đến tháng chín năm
2013. Mục đích bài nghiên cứu được thực hiện để trả lời câu hỏi: nếu các mối tương
quan giữa các biến quan trọng thay đổi đột ngột trong giai đoạn biến động cao, và
nếu chúng xảy ra thì sự thay đổi này là tạm thời hay vĩnh viễn? Trong bài nghiên cứu
này, đầu tiên tác giả ước tính các mới tương quan động giữa các biến này bằng cách
sử dụng VAR (p) -FIAPARCH (1, d, 1) - cDCC (1, 1). Kết quả cho thấy những cú
sốc bất ổn tạo ra những thay đổi đột ngột trong các mối tương quan động, tuy nhiên
hiệu ứng này chỉ là ngắn hạn và không duy trì giữa các chế độ biến động cao liên tục.
TIEU LUAN MOI download :
15
Như vậy, hoạch định chính sách và các nhà đầu tư không cần phải được quan tâm về
lâu dài ảnh hưởng lây lan giữa các biến lãi suất, tỷ giá hới đối, giá chứng khốn.
Như vậy, qua các bài nghiên cứu trước đây có thể rút ra một kết luận chung đó
là: Đa số các kết quả đều chỉ ra các mối liên kết ngắn hạn, mối quan hệ này được thể
hiện rõ nét qua thời gian khủng hoảng tài chính, và khơng tồn tại mối quan hệ dài
hạn vững chắc giữa ba biến lãi suất, tỷ giá hối đoái, giá chứng khốn qua thời gian.
Do đó tác giả kỳ vọng kết quả có thể đạt được khi thực hiện kiểm định tại Việt
Nam là tương tự với các kết quả kiểm định tại thị trường các quốc gia mới nổi như
Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ,… trong phần tổng quan nghiên cứu này.
3. DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
3.1. Phương pháp nghiên cứu:
Bên cạnh sử dụng mơ hình tự hồi quy vec tơ VAR, bài nghiên cứu này còn được
thực hiện chủ đạo trên mơ hình Wavelet liên tục. Ra đời trong những năm 1990, các
công cụ Wavelet đã được tạo ra để phù hợp với các phân tích các liên kết thời giantần số giữa hai chuỗi thời gian. Wavelet là các dạng sóng nhỏ có thời gian duy trì giới
hạn và giá trị trung bình bằng khơng. So sánh với sóng sin thì sóng sin khơng có thời
gian giới hạn giớng như sóng wavelet, mà trong khi đó sóng sin chạy từ âm vơ cùng
đến dương vơ cùng. Và trong khi đó sóng sin có tính chu kỳ và trơn, cịn sóng wavelet
thì bất thường và bất đới xứng. Trong bài nghiên cứu này áp dụng sóng Morlet
(Morlet và cộng sự, 1984).
Hình 3.1a: Sóng Morlet ψ6(t) - phần thực (nét liền) và phần ảo (nét đứt).
Nguồn: Fourier and Wavelet Signal Processing của Vetterli, M. & cộng sự (2014).
TIEU LUAN MOI download :
16
Hình 3.1b: Biến đổi Fourier của Sóng Morlet ψ6(t) ở hình 3.1a.
Nguồn: Fourier and Wavelet Signal Processing của Vetterli, M. & cộng sự (2014).
Chi tiết mơ hình Wavelet có thể tham khảo phụ lục G, trong bài nghiên cứu này
chúng ta sẽ sử dụng ba phương pháp chính của mơ hình Wavelet liên tục đó là:
“Cross-wavelet power”, “cross-wavelet coherency”, độ lệch pha. Các phương pháp
này được đề xuất bởi Hudgins (1993) và Torrence & Compo (1998), và đã được áp
dụng trong các lĩnh vực khoa học khác nhau, từ y học (Kelly và các cộng sự, 2003),
vật lý thiên văn (Bloomfield, 2004)…
3.1.1. Biến đổi wavelet liên tục (CWT):
Một wavelet được đặc trưng với cục bộ hóa về thời gian (Δt) và tần số (Δω hoặc
dải băng). Theo nguyên lý bất định Heisenberg1 cho rằng: ln ln có một sự đánh
đổi giữa cục bộ hóa thời gian và tần sớ. Lưu ý rằng có một giới hạn để làm sao làm
cho các tích bất định Δt x Δω nhỏ nhất có thể. Một wavelet Morlet được định nghĩa
là:
1 2
ψ0 (𝜂 ) = 𝜋 −1/4 𝑒 𝑖𝜔0𝜂 𝑒 −2𝜂
(3.1)
Nguyên lý bất định là một nguyên lý quan trọng của cơ học lượng tử, do nhà Vật lý lý thuyết người Đức
Werner Heisenberg phát triển. Nguyên lý này phát biểu rằng ta không bao giờ có thể xác định chính xác cả vị
trí lẫn vận tốc (hay động lượng, hoặc xung lượng) của một hạt vào cùng một lúc. Nếu ta biết một đại lượng
càng chính xác thì ta biết đại lượng kia càng kém chính xác.
ℏ
Về mặt tốn học, hạn chế đó được biểu hiện bằng bất đẳng thức sau: 𝜎𝑥 𝜎𝑝 ≥
2
Trong đó: σx là độ lệch chuẩn của vị trí, σp là độ lệch chuẩn của động lượng, và ħ là hằng số Planck rút gọn.
Nguồn: Heisenberg, W. (1927).
1
TIEU LUAN MOI download :
