1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan
trọng quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên
nhiều lĩnh vực, đảm nhận những cơng việc địi hỏi phải hy sinh, gian khổ.
Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, ln năng
động, sáng tạo và muốn tự khẳng định mình. Chính sức mạnh của thanh niên
đã đem lại các nguồn lực vô tận cho dân tộc ta vượt qua bao gian lao, thử
thách, tự lực tự cường, vững bước trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại
hoá, tiến tới xây dựng một đất nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh.
Nhận thức rõ vị trí, vai trị của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng,
ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta luôn quan tâm, lãnh đạo công tác thanh niên.
Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, thanh niên có những đóng góp quan trọng
trong cơng cuộc cách mạng giải phóng dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Trong công cuộc đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh
niên và công tác thanh niên là một vấn đề mang ý nghĩa chiến lược.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội
của thanh niên Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt
Nam sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đây là tổ chức quần chúng duy nhất đặt
dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp uỷ cùng cấp về phương hướng, nhiệm vụ,
tư tưởng, tổ chức, cán bộ.
Lãnh đạo công tác thanh niên là chức năng, nhiệm vụ trọng yếu của
Đảng Cộng sản Việt Nam, là yếu tố đảm bảo thắng lợi của cách mạng. Qua
thực tế cho thấy, ở địa phương, ngành, cơ quan đơn vị nào, cấp uỷ đảng quan
tâm lãnh đạo đối với cơng tác thanh niên thì ở những nơi ấy tổ chức Đoàn
thanh niên hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ tập hợp, giáo dục thanh niên,
đưa họ vào phong trào hành động cách mạng, thực hiện thắng lợi đường lối,
chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
2
Hiện nay, cả nước đang tiến hành đẩy nhanh sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hố đất nước; sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển;
tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp
theo hướng hiện đại. Điều kiện và hồn cảnh đó là cơ hội tốt để thanh niên
Việt Nam nói chung, thanh niên tỉnh Tiền Giang nói riêng, phát huy truyền
thống anh hùng cách mạng của các thế hệ cha anh đi trước, vươn lên khẳng
định mình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cách mạng mới cũng đặt ra cho thế hệ thanh
niên khơng ít những thách thức, khó khăn trong q trình thực hiện lý tưởng
và hồn thiện nhân cách, nhất là những tác động của mặt trái nền kinh tế thị
trường, hội nhập kinh tế quốc tế. Những biến đổi của tình hình trong nước và
quốc tế đang tác động mạnh mẽ làm biến đổi về cơ cấu xã hội, địa vị kinh tế,
học vấn, tư tưởng, tâm lý, lối sống; những âm mưu thủ đoạn “Diễn biến hồ
bình” của các thế lực thù địch, phản động, bọn chúng đang tìm mọi cách tấn
cơng mạnh mẽ vào thế hệ trẻ, nhằm phá hoại lực lượng hùng hậu của cách
mạng Việt Nam, đội quân dự bị tin cậy của Đảng.
Từ yêu cầu thực tiễn của sự nghiệp cách mạng, địi hỏi Đảng khơng
ngừng đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác thanh niên. Đây là
vấn đề vừa có tính lý luận, vừa có tính thực tiễn sâu sắc, đồng thời đáp ứng
u cầu có tính cấp bách trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
Thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng về công tác thanh niên,
những năm qua Tỉnh uỷ Tiền Giang đã có nhiều cố gắng trong lãnh đạo công
tác thanh niên, động viên thu hút đông đảo thanh niên tham gia sự nghiệp
cách mạng, tạo mơi trường kinh tế - văn hố - xã hội... lành mạnh, văn minh
cho thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Tuy nhiên, sự lãnh đạo
của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác thanh niên cũng còn bộc lộ những
tồn tại, yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu giai đoạn cách mạng mới. Vì
vậy, tôi chọn và thực hiện vấn đề: “Tỉnh uỷ Tiền Giang lãnh đạo công tác
thanh niên giai đoạn hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sĩ khoa học chính
3
trị, chuyên ngành Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam với mong muốn góp
phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh niên, thực hiện thắng lợi
các mục tiêu chính trị của Đảng bộ tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Mỗi giai đoạn của lịch sử đều đặt ra những yêu cầu quan trọng về sự
lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên và công tác thanh niên. Mặt khác, do vị
trí, vai trị, tầm quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên của Đảng,
nên vấn đề này đã được khá nhiều nhà khoa học; các cơ quan, đơn vị; các cán
bộ hoạt động thực tiễn quan tâm và thường xuyên đặt ra xem xét, nghiên cứu
từ nhiều góc độ, nhiều cách tiếp cận khác nhau, như:
* Đề tài khoa học - sách:
- Ban Dân vận Trung ương, Đảng lãnh đạo Đồn Thanh niên Cộng sản
Hồ Chí Minh, Đề tài khoa học, năm 2000.
- Ban Dân vận Trung ương, Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác vận
động thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hố, hiện đại hố, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001.
- Sách: "Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác vận động thanh niên
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hố - hiện đại hố đất nước" (2001), Nxb
Chính trị quốc gia, do tiến sĩ Nguyễn Văn Hùng, Ban Dân vận Trung ương,
làm chủ biên.
* Luận án tiến sĩ:
- Nguyễn Thị Tú Oanh (1999),“Phát huy nguồn lực thanh niên trong
sự nghiệp CNH, HĐH ở Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ Triết học,
chuyên ngành Chủ nghĩa xã hội khoa học.
- Ngơ Bích Ngọc (2004), “Sự lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng đối
với Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong các trường đại học và
cao đẳng ở Hà Nội giai đoạn hiện nay”, Luận án tiến sĩ Khoa học chính trị,
Hà Nội.
4
* Luận văn thạc sĩ:
- Tô Thành Phát (2002),“Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác
thanh niên trong thời kỳ mới (1991 - 2001), Luận văn thạc sĩ Lịch sử Đảng
Cộng sản Việt Nam.
- Nguyễn Thọ Ánh (2004),"Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay", Luận văn thạc sĩ Chính trị học.
- Vũ Hồng Huy (2005)“Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác
thanh niên ở thành phố Thái Bình hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Chính trị học.
- Nguyễn Xuân Trung (2008), “Đảng bộ Học viện Quân y lãnh đạo
công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Khoa học
chính trị.
- Lê Thị Thu Ngọc (2008), “Sự lãnh đạo của Huyện uỷ đối với đồn
thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện ở tỉnh Kiên Giang giai
đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Khoa học chính trị.
- Trương Minh Luân (2010), “Công tác vận động thanh niên của các
đảng bộ xã trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Khoa học chính trị.
- Lê Hồ (2010), “Cấp uỷ huyện ở tỉnh Hải Dương lãnh đạo công tác
thanh niên trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Khoa học chính trị.
- Nguyễn Minh Trí (2011),“Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh lãnh
đạo công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Khoa
học chính trị.
* Tạp chí, báo:
- Lê Thanh Đạo (2001), "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với
công tác vận động thanh niên", Tạp chí Cộng sản, (7).
- Võ Văn Thưởng (2007), “Đổi mới phương thức hoạt động của Đồn
trong cơng tác đồn kết, tập hợp thanh niên”, Tạp chí Dân vận, (12), tr.10-13.
- Võ Văn Thưởng (2008), “Phát huy vai trò của tuổi trẻ trong sự nghiệp
đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước”, Tạp chí Cộng sản điện tử, (6).
5
Từ những mục tiêu khác nhau, các cơng trình khoa học nêu trên đã tiếp
cận và luận bàn về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên ở những
góc độ và mức độ khác nhau, song chưa có cơng trình nào nghiên cứu tồn
diện về sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác thanh niên trong
giai đoạn hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích
Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ
Tiền Giang đối với công tác thanh niên; trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp
chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác
thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ
- Luận giải làm rõ những vấn đề cơ bản về thanh niên, công tác thanh
niên và sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác thanh niên.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân của thực trạng và rút ra
những kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác
thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ
Tiền Giang đối với công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công
tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn khảo sát, nghiên cứu thực trạng công tác thanh niên và sự
lãnh đạo của Tỉnh uỷ Tiền Giang đối với công tác thanh niên từ năm 2005
đến nay.
6
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn dựa trên lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên, công tác thanh
niên và sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và các
phương pháp nghiên cứu chuyên ngành như phương pháp điều tra, khảo sát,
phân tích, so sánh, tổng hợp, thống kê, tổng kết thực tiễn …
6. Những đóng góp về khoa học của luận văn
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần làm rõ những vấn đề lý luận
và thực tiễn về công tác thanh niên và sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác
thanh niên.
Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các cấp ủy đảng tỉnh
Tiền Giang và làm tài liệu tham khảo cho trường Chính trị tỉnh, các Trung tâm
bồi dưỡng chính trị các huyện, thị xã và thành phố ở tỉnh Tiền Giang.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 3 chương, 6 tiết.
7
Chương 1
TỈNH ỦY TIỀN GIANG LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC THANH NIÊN
-NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. TỈNH ỦY TIỀN GIANG VÀ CÔNG TÁC THANH NIÊN CỦA TỈNH ỦY
TIỀN GIANG
1.1.1. Tiền Giang và đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của Tỉnh ủy
Tiền Giang
1.1.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Tiền Giang
Tiền Giang là một tỉnh cách Thành phố Hồ Chí Minh 70 km về hướng
Nam và cách Thành phố Cần Thơ 90 km về hướng Bắc, nằm ở tọa độ
105050’-106045’ độ kinh Đông và 10035’-10012’ độ vĩ Bắc. Tiền Giang là tỉnh
vừa thuộc đồng bằng sông Cửu Long, vừa nằm trong vùng kinh tế trọng điểm
phía Nam. Về ranh giới hành chính, phía Đơng giáp biển Đơng, phía Tây giáp
Đồng Tháp; phía Nam giáp tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long; phía Bắc và Đơng Bắc
giáp tỉnh Long An và Thành phố Hồ Chí Minh. Tiền Giang nằm trải dọc trên
bờ Bắc sông Tiền với chiều dài 120 km, có diện tích tự nhiên 2.481,77km2 chiếm
khoảng 6% diện tích đồng bằng sơng Cửu Long, 8,1% vùng kinh tế trọng điểm
phía Nam, 0,7% diện tích cả nước. Dân số theo điều tra năm 2011 là 1,682 triệu
người, chiếm khoảng 9,8% dân số vùng đồng bằng sông Cửu Long, 11,4% dân
số vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và 1,9% dân số cả nước.
Tiền Giang có 10 đơn vị hành chính cấp huyện gồm: Thành phố Mỹ
Tho; Thị xã Gị Cơng; và 08 huyện: Cái Bè, Cai Lậy, Tân Phước, Châu
Thành, Chợ Gạo, Gị Cơng Tây, Gị Cơng Đơng, Tân Phú Đơng trong đó
Thành phố Mỹ Tho là Đơ thị loại 2 - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã
hội của tỉnh, đồng thời là hợp điểm giao lưu kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào
tạo, du lịch từ lâu đời của các tỉnh trong vùng đồng bằng sơng Cửu Long.
Tỉnh Tiền Giang có 169 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 07 thị trấn, 16
phường và 146 xã.
8
Tỉnh Tiền Giang có vị trí địa lý kinh tế - xã hội thuận lợi, trải dài theo
bờ Bắc sông Tiền và các trục giao thông quan trọng như: Quốc lộ 1, quốc lộ
50, quốc lộ 60, đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ
Thuận. Tỉnh có 32 km bờ biển, hệ thống sơng Tiền, sơng Vàm cỏ Tây, sơng
Xồi Rạp, kênh Chợ Gạo...nối liền các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long với
Thành phố Hồ Chí Minh và là cửa ngõ ra biển Đơng của các tỉnh ven sơng
Tiền và Campuchia. Địa hình Tiền Giang tương đối bằng phẳng đất phù sa
trung tính, ít chua dọc sơng Tiền, chiếm 53% diện tích tồn tỉnh, thích hợp
cho nhiều loại giống cây trồng, vật ni. Khống sản Tiền Giang có mỏ đất
sét Tân Lập với trữ lượng hơn 6 triệu m3. Ngồi ra, cịn có trữ lượng cát dọc
sơng Tiền. Về khí hậu Tiền Giang chia làm hai mùa rõ rệt: mùa khô bắt đầu từ
tháng 12 và mùa mưa từ tháng 5. Nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 27 0c;
lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 1.467mm. Nhờ chịu ảnh hưởng của
gió mùa, có nhiều sông rạch, vườn cây ăn quả, ruộng lúa nên thời tiết tương
đối điều hịa ít bão và ngập lụt. Do vậy, tỉnh có lợi thế trong việc khai thác sử
dụng tài nguyên thiên nhiên, phát triển sản xuất hàng hóa, hợp tác, giao lưu
kinh tế, văn hóa, du lịch với các tỉnh trong vùng đặc biệt là thành phố Hồ Chí
Minh và các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Tỉnh Tiền Giang có nhiều tiềm năng về du lịch. Hàng năm, lượng du
khách đến đều tăng. Thế mạnh của du lịch Tiền Giang chủ yếu nhờ vào các di
tích văn hóa lịch sử và sinh thái như: di tích văn hóa Ĩc Eo, Gị Thành từ thế
kỷ I đến thế kỷ VI sau cơng ngun; di tích lịch sử Rạch Gầm - Xồi Mút; di
tích Ấp Bắc, lũy pháo Đài; nhiều lăng mộ, đền chùa; lăng Trương Định, lăng
Hoàng Gia, lăng Tứ Kiệt, chùa Vĩnh Tràng, chùa Bửu Lâm, chùa Sắc Tứ...các
điểm du lịch sinh thái mới được tôn tạo như: vườn cây ăn quả ở cù lao Thới
Sơn, Ngũ Hiệp, trại rắn Đồng Tâm, khu sinh thái Đồng Tháp Mười, biển Gị
Cơng... Các hoạt động văn hóa và xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội được quan
tâm đầu tư phát triển tương ứng với nhịp độ tăng trưởng kinh tế và cơ bản đáp
ứng nhu cầu của nhân dân.
9
Trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương nhiệm kỳ
2006-2010 tốc độ tăng trưởng kinh tế bình qn đạt 11%/năm. Trong cơ cấu
kinh tế, nơng - lâm - nghiệp chiếm 48,5%, công nghiệp - xây dựng 23,6%,
thương mại - dịch vụ 27,9%.
Kinh tế nhiều thành phần dựa trên sự tồn tại và đan xen nhiều hình thức
sở hữu đã khơi dậy và phát huy các nguồn lực, nhất là nguồn nội lực trong
dân, tạo ra sự năng động sáng tạo, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng.
Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 33 triệu đồng/người/năm (tương
đương khoảng 1.600 USD).
Giáo dục đào tạo có chuyển biến tích cực; chương trình xây dựng
nguồn nhân lực được đẩy mạnh; hoạt động nghiên cứu ứng dụng khoa học
công nghệ góp phần thiết thực hơn vào q trình phát triển kinh tế - xã hội;
lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và văn hóa của
nhân dân khơng ngừng được cải thiện. Đời sống văn hóa của nhân dân Tiền
Giang ngày càng được nâng lên; các thiết chế cơng trình văn hóa được tăng
cường đầu tư và nâng cấp. Thể dục thể thao được chú trọng đầu tư và mở
rộng theo hướng xã hội hóa để phát triển cơ sở vật chất cho ngành.
Hệ thống y tế được đầu tư phát triển; mạng lưới y tế cơ sở được củng
cố, nâng cấp. Trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế được nâng lên,
từng bước thực hiện các kỹ thuật cao trong điều trị; số lượng bác sĩ, số giường
bệnh ở các bệnh viện hàng năm đều tăng. Các chính sách dân số, giáo dục và
trẻ em được chú trọng thực hiện đạt kết quả thiết thực.
Các chương trình an sinh xã hội đạt kết quả tích cực, đời sống nhân dân
ngày càng được cải thiện. Mục tiêu tạo việc làm mới đạt chỉ tiêu đề ra, góp
phần kéo giảm tỷ lệ thất nghiệp. Phong trào đền ơn đáp nghĩa, thực hiện chính
sách với người có cơng và gia đình chính sách, xây dựng nhà tình nghĩa, tình
thương tiếp tục được nhân rộng.
An ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội được giữ vững, cải cách tư
pháp có chuyển biến tích cực. Tăng cường chỉ đạo lập lại trật tự an toàn giao
10
thơng, kéo giảm tội phạm và an tồn xã hội; xử lý kịp thời các vụ tranh chấp;
tập trung giải quyết các vụ khiếu kiện tồn đọng, chấn chỉnh, nâng cao hiệu
quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, gắn với phong trào
toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, góp
phần giữ vững ổn định chính trị của đất nước.
Bên cạnh những kết quả nêu trên, Tiền Giang vẫn còn những tồn tại và
yếu kém như: chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, thiếu bền vững, chất
lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh chưa cao, kết cấu hạ tầng thiếu
đồng bộ. Mạng lưới y tế còn những hạn chế nhất định, chất lượng giáo dục
đào tạo nguồn nhân lực chưa tương xứng yêu cầu hội nhập và phát triển; một
số vấn đề về văn hóa xã hội...chậm được khắc phục.
1.1.1.2. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của Tỉnh ủy Tiền Giang
* Đặc điểm của Tỉnh ủy Tiền Giang
Đảng bộ Tiền giang (tính đến tháng 31/12/2012) có 820 tổ chức cơ sở
đảng, trong đó có 169 Đảng bộ xã, phường, thị trấn chiếm 20,61%. Thời gian
qua Tỉnh ủy Tiền Giang luôn tập trung xây dựng các Đảng bộ trực thuộc trong
sạch vững mạnh, thường xuyên củng cố nâng cao chất lượng các Đảng bộ và
đội ngũ đảng viên. Chỉ đạo hướng dẫn các đảng bộ cấp dưới thực hiện đúng
chức năng, nhiệm vụ, đổi mới phương thức lãnh đạo, xây dựng và thực hiện
tốt qui chế làm việc, chế độ sinh hoạt Đảng, nguyên tắc tập trung dân chủ, tự
phê bình và phê bình. Đồng thời tăng cường công tác tư tưởng, nâng cao nhận
thức và năng lực của đảng viên, cấp ủy viên, xây dựng khối đoàn kết, thống
nhất trong Đảng.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2006 là 707. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 691 (97,74%), kết quả có 604 (87,71%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 135
(22,35%) cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành nhiệm vụ là 78 (11,29%), số cơ sở
đảng yếu kém là 9 (1,3%); số cơ sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là 16
(2,26%), lý do mới thành lập.
11
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2007 là 725. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 713 (98,34%), kết quả có 630 (88,36%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 131
(20,79%) cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành nhiệm vụ là 74 (10,38%), số cơ sở
đảng yếu kém là 9 (1,26%); số cơ sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là
12 (1,66%), lý do mới thành lập.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2008 là 758. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 738 (97,36%) kết quả có 529 (71,68%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 107
(20,22%) cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ là 156(21,13%); số cơ
sở đảng hoàn thành nhiệm vụ là 42 (5,69%), số cơ sở đảng yếu kém là 11
(1,49%); số cơ sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là 20 (2,64%), lý do
mới thành lập.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2009 là 776. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 763 (98,32%), kết quả có 567 (74,31%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 112 (19,75%)
cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ là 137 (17,95%); số cơ sở đảng
hoàn thành nhiệm vụ là 45 (5,89%), số cơ sở đảng yếu kém là 14 (1,83%); số cơ
sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là 13 (1,68%), lý do mới thành lập.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2010 là 793. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 785 (98,99%), kết quả có 562 (71,59%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 114 (20,28%)
cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ là 164 (20,89%); số cơ sở đảng
hoàn thành nhiệm vụ là 55 (7%), số cơ sở đảng yếu kém là 4 (0,5%); số cơ sở
đảng chưa được đánh giá chất lượng là 8 (1%), lý do mới thành lập.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2011 là 815. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 808 (99,14%), kết quả có 602 (74,5%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 118 (19,6%)
12
cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ là 150 (18,56%); số cơ sở đảng
hoàn thành nhiệm vụ là 50 (6,19%), số cơ sở đảng yếu kém là 6 (0,74%); số
cơ sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là 7 (0,86%), lý do mới thành lập.
Tổng số cơ sở đảng đến cuối năm 2012 là 820. Số tổ chức cơ sở đảng
đánh giá chất lượng là 816 (99,51%), kết quả có 598 (73,28%) cơ sở đạt trong
sạch vững mạnh, trong đó đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu là 107 (17,89%)
cơ sở; số cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ là 162 (19,85%); số cơ sở đảng
hoàn thành nhiệm vụ là 48 (5,88%), số cơ sở đảng yếu kém là 8 (0,98%); số cơ
sở đảng chưa được đánh giá chất lượng là 4 (0,49%), lý do mới thành lập.
Tổng số đảng viên của Đảng bộ tỉnh Tiền Giang đến cuối ngày
31/12/2012 là 36.913 trong đó nữ là 10.002 (27,08%). Đảng viên trẻ từ 18-30
tuổi là 6.207 (16,82%); đảng viên có trình độ trung học phổ thơng đạt 26.137
(70,8%); tổng số đảng viên có trình độ chun mơn nghiệp vụ là 17.890
(48,47%) trong đó cơng nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ 979 (5.47%), trung
học chuyên nghiệp 7.994 (44,68%), cao đẳng 2.465 (13,78%), đại học 6.233
(34,84%), thạc sĩ 204 (1,14%), tiến sĩ 07 (0,04%), tiến sĩ khoa học 08 (0,05%);
đảng viên có trình độ lý luận chính trị 18.706 (50,68%) trong đó sơ cấp 8.877
(47,46%), trung cấp 7.382 (39,46%), cao cấp và cử nhân 2.447 (13,08%).
Thực hiện quan điểm xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, thời gian
qua Đảng bộ tỉnh Tiền Giang không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu quả xây
dựng và chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ
chức đảng và đội ngũ đảng viên gắn với việc thực hiện cuộc vận động “Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Vai trị hạt nhân lãnh đạo của tổ chức đảng đối với hệ thống chính trị được
phát huy. Cơng tác xây dựng tổ chức đảng thường xuyên được quan tâm theo
hướng nâng cao chất lượng phù hợp với chức năng nhiệm vụ của từng loại hình
tổ chức cơ sở đảng; chất lượng sinh hoạt chi bộ, ý thức trách nhiệm xây dựng
Đảng, tinh thần tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên được nâng lên.
13
Công tác qui hoạch cán bộ, tăng cường cán bộ trẻ tuổi về cơ sở và bổ
sung cán bộ trẻ tuổi vào cấp ủy đạt kết quả thiết thực. Công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ gắn với qui hoạch đảm bảo yêu cầu đáp ứng nhiệm vụ trước
mắt và lâu dài. Việc đào tạo, bố trí, điều động, luân chuyển cán bộ được thực
hiện theo đúng qui định đảm bảo tiêu chuẩn và phát huy tốt hiệu quả.
Tỉnh ủy Tiền Giang đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám
sát. Điều kiện hoạt động và chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, bộ máy tổ chức
Ủy ban kiểm tra các cấp tiếp tục được củng cố và phát huy. Xây dựng, triển khai
và tổ chức thực hiện tốt kế hoạch kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức đảng.
Công tác vận động quần chúng được thực hiện thông qua việc xây
dựng, tổ chức thực hiện tốt các chính sách xã hội, thực hiện quyền làm chủ
của nhân dân trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, đảm bảo
vai trị giám sát của nhân dân đối với hoạt động của hệ thống chính trị. Phát
huy tốt vai trò tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết của Mặt trận Tổ quốc và
các tổ chức chính trị xã hội; khơng ngừng nâng cao chất lượng tổ chức, đa
dạng hóa các hình thức tập hợp quần chúng nhân dân, phối hợp cùng nhà
nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân;
chủ động sáng tạo phát động và tổ chức thực hiện các phong trào hành động
cách mạng ngày càng sâu rộng và đảm bảo chất lượng.
* Chức năng của Tỉnh ủy Tiền Giang
Tỉnh ủy Tiền Giang lãnh đạo tất cả các hoạt động trên địa bàn, đảm bảo
các hoạt động đó theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng như: lãnh đạo
các tổ chức đảng trực thuộc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nội bộ Đảng, thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương; lãnh đạo các lĩnh vực đời
sống xã hội, lãnh đạo hoạt động của chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các
đồn thể nhân dân.
Tỉnh ủy đề ra quy chế hoạt động, chương trình làm việc của Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh; quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra tỉnh; quán triệt và
14
tổ chức thực hiện các nghị quyết, chủ trương lớn của Đảng và Nghị quyết của
Đại hội Đảng bộ tỉnh; xây dựng chương trình hành động và kế hoạch thực
hiện cụ thể. Dự thảo báo cáo chính trị, xây dựng nhân sự và các nội dung có
liên quan đảm bảo tổ chức Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ mới đạt kết quả
cao; quyết định những chủ trương lớn của tỉnh, những vấn đề về tổ chức, cán
bộ thuộc diện Tỉnh ủy quản lý; kiểm tra, quản lý những vấn đề phát sinh trong
thực tiễn trên địa bàn tỉnh, quyết định khen thưởng, kỷ luật và xem xét giải
quyết những khiếu nại theo qui định của Điều lệ Đảng.
Sự lãnh đạo của Tỉnh ủy là sự lãnh đạo chính trị thực hiện chức năng
lãnh đạo, đề ra chỉ thị, nghị quyết, chủ trương và lãnh đạo tổ chức thực hiện
các chỉ thị, chủ trương, nghị quyết đó.
Ngồi ra Tỉnh ủy còn chịu trách nhiệm tổ chức quán triệt và triển khai
thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến nhân dân
trên địa bàn thực hiện đạt hiệu quả cao. Đồng thời Tỉnh ủy kịp thời đề xuất
kiến nghị với Trung ương Đảng về những chủ trương biện pháp thực hiện
đường lối, nghị quyết của Đảng và những vấn đề có liên quan đến Tỉnh ủy
Tiền Giang.
* Nhiệm vụ của Tỉnh ủy Tiền Giang
Điều 19 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam quy định:
Cấp ủy tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là tỉnh ủy, thành
ủy), cấp ủy huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc Tỉnh (gọi tắt là
huyện ủy, quận ủy, thị ủy, thành ủy) lãnh đạo thực hiện nghị quyết đại
hội đại biểu; nghị quyết, chỉ thị của cấp trên [21, tr.33].
Trên cơ sở quy định của Điều lệ Đảng, nhiệm vụ chủ yếu của Tỉnh ủy
Tiền Giang gồm những nội dung cơ bản sau:
Tổ chức thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết
của Đại hội đại biểu toàn quốc, các nghị quyết Hội nghị BCH trung ương. Tổ
chức chỉ đạo và thực hiện các nghị quyết của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh
15
Tiền Giang, các nghị quyết Hội nghị BCH Đảng bộ tỉnh, qui định những chủ
trương, chính sách về đối nội, đối ngoại, công tác quần chúng và công tác xây
dựng Đảng; chuẩn bị Đại hội đại biểu của tỉnh nhiệm kỳ tiếp theo. Bầu Ban
Thường vụ Đảng bộ tỉnh; bầu Bí thư Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh trong số
Ủy viên Ban Thường vụ; bầu Ủy ban Kiểm tra tỉnh ủy; bầu Chủ nhiệm Ủy
ban Kiểm tra tỉnh ủy trong số Ủy viên Ủy ban Kiểm tra tỉnh ủy...triệu tập Đại
hội đại biểu.
Xây dựng chương trình cơng tác tồn khóa, chương trình cơng tác năm
để cụ thể hóa nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, ra các quyết định lãnh đạo trên
tất cả các lĩnh vực: kinh tế-xã hội, quốc phịng - an ninh, xây dựng Đảng,
chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân.
Quán triệt và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng. Sơ kết
và tổng kết việc thực hiện chỉ thị, nghị quyết, đề xuất và kiến nghị với Trung
ương những vấn đề vượt quá thẩm quyền, phạm vi quản lý của cấp mình.
Lãnh đạo tăng cường cơng tác xây dựng Đảng, xây dựng, chỉnh đốn
Đảng gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; tăng
cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức cơ sở đảng, cán
bộ, đảng viên; lãnh đạo, củng cố các tổ chức cơ sở đảng yếu kém; xây dựng
và thực hiện quy chế hoạt động của tỉnh ủy, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ,
đảng viên.
Lãnh đạo xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết tồn dân tộc trong tỉnh;
giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội. Phát triển sự nghiệp giáo dục, y
tế, văn hóa, thể thao, du lịch, quốc phịng - an ninh, bảo tồn và phát huy các
giá trị văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân; lãnh đạo
phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh nhằm tạo sự phát triển nhanh, bền
vững về kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân.
Lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra sự phối hợp của các cơ quan Đảng, chính
quyền với Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể nhân dân trong việc tổ chức triển
16
khai, thực hiện các chủ trương lớn về công tác dân vận ở tỉnh. Lãnh đạo các
ngành chức năng phối hợp đảm bảo các điều kiện cần thiết cho Mặt trận, các
đoàn thể hoạt động. Định kỳ mỗi năm một lần, Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm
việc với Đảng đoàn, Ban thường vụ Đảng ủy và lãnh đạo chủ chốt của Mặt
trận Tổ quốc và các đoàn thể của tỉnh để nghe báo cáo kết quả hoạt động và
giải quyết các kiến nghị, khó khăn, vướng mắc trong cơng tác vận động nhân
dân của từng đoàn thể.
Lãnh đạo, chỉ đạo về những định hướng lớn trong từng thời kỳ; về
chương trình, nội dung hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể nhân
dân trong đó có tổ chức Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
1.1.2. Cơng tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang - Quan niệm,
đặc điểm và vai trị
1.1.2.1. Quan niệm về cơng tác thanh niên
* Khái niệm thanh niên
Trong cuốn “Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác thanh niên trong thời
kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” đã đưa ra khái niệm:
Thanh niên là một nhóm xã hội nhân khẩu đặc thù, với độ tuổi nằm
trong giới hạn từ 15 đến 30 tuổi được gắn với mọi giai cấp dân tộc,
mọi tầng lớp xã hội và tùy thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội và đặc
điểm của từng quốc gia dân tộc. Đây là lứa tuổi phát triển mạnh mẽ về
thể chất tinh thần, trí tuệ và phẩm chất, nhân cách của một cơng dân,
hình thành thế giới quan và lý tưởng đạo đức cuộc sống [7, tr.8].
Thanh niên là đối tượng được nhiều bộ môn khoa học quan tâm nghiên
cứu như: sinh lý học, tâm lý học, xã hội học, dân số học và các ngành khoa
học khác. Mỗi ngành khoa học nghiên cứu về thanh niên đều có cách tiếp cận
riêng tùy thuộc vào nội dung và giác độ nghiên cứu.
Chủ tịch Hồ Chí Minh trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của
mình đã ln quan tâm đến thanh niên, đề cao vị trí, vai trò của thanh niên.
17
Người cho rằng: thanh niên là lớp người trẻ tuổi, có sức khỏe, năng động,
sáng tạo, giàu nghị lực, có lý tưởng cao đẹp, là lực lượng có thể đảm trách và
hồn thành tốt các nhiệm vụ khi được giao.
Có nhiều khái niệm về thanh niên, nhưng có thể hiểu: thanh niên là
nhóm xã hội nhân khẩu đặc thù, được phân chia theo độ tuổi (ở Việt Nam tính
từ 15 đến 30 tuổi), có trong mọi giai cấp và tầng lớp xã hội, thanh niên là lứa
tuổi có sức khỏe, giàu nghị lực, có lý tưởng cao đẹp, là lực lượng có thể đảm
trách và hồn thành tốt các nhiệm vụ khó khăn. Họ là lớp người đang phát
triển mạnh về thể chất, tinh thần, trí tuệ và hồn thiện nhân cách, luôn nhạy
cảm với những nhân tố từ môi trường đang sống.
Đặc điểm về mặt xã hội của thanh niên là q trình xã hội hóa cá nhân
định hình nhân cách, xác lập vai trò cá nhân qua các hoạt động độc lập với tư
cách cơng dân.
Thanh niên có đặc điểm tâm lý chung là: yêu cái mới, thích vui, cái
đẹp, nhiệt tình, năng động, sáng tạo, có chí tiến thủ và khát vọng vươn lên; dễ
nhạy cảm, ít sa lầy trong trí tuệ và tư duy; dễ tiếp cận các giá trị tiên phong và
đổi mới; luôn hướng đến tương lai và mau quên quá khứ; tuổi mộng mơ và khát
vọng. Tuy nhiên, thanh niên thiếu kinh nghiệm trong cuộc sống nên dễ sa vào
các trạng thái cực đoan, dễ bị lơi kéo, kích động, xa vào các tệ nạn xã hội...
Đặc điểm về cơ cấu xã hội: thanh niên là nhóm xã hội nhân khẩu đặc
thù, chiếm số đông trong dân cư, đan xen trong các giai tầng cơ cấu xã hội và
cơ cấu nghề nghiệp, thường bị ảnh hưởng của các quan hệ giai cấp; dư luận
xã hội, lối sống cộng đồng và thời đại.
Đặc điểm sinh học: thanh niên có sự tăng trưởng nhanh về cơ thể,
cường tráng về thể lực và trưởng thành về sinh học.
Nhìn chung do đặc điểm tâm lý lứa tuổi nên thanh niên hăng hái, nhiệt
tình, năng động, có nhiều hồi bão, sáng tạo và nhạy bén, có khả năng tiếp thu
cái mới và những kiến thức khoa học công nghệ hiện đại. Song, do thiếu từng
18
trải nên thanh niên dễ sa vào các hình thức tiêu cực của xã hội. Đây là điểm
yếu của thanh niên mà các thế lực thù địch hay lợi dụng để lơi kéo, kích động,
dụ dỗ để chống phá cách mạng. Vì vậy qn triệt tốt quan điểm cơng tác vận
động thanh niên trong đó có lãnh đạo Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của gia đình và xã hội dưới sự
lãnh đạo của Đảng.
* Quan niệm về công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang
Quan niệm về thanh niên có sự biến đổi theo q trình phát triển xã hội
lịch sử. Xã hội loài người càng phát triển thì quan niệm thanh niên càng
phong phú và hồn thiện.
Nhận thức rõ vị trí và vai trị của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng
Đảng ta chỉ rõ: công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, quyết định
sự thành bại của cách mạng. Kể từ khi có Đảng cơng tác thanh niên ln được
đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Đảng; Đảng luôn coi công tác
thanh niên là một bộ phận quan trọng trong hoạt động của mình; là quá trình
giáo dục, vận động thanh niên tham gia thực hiện các nhiệm vụ cách mạng,
đồng thời góp phần giải quyết các vấn đề xã hội của thanh niên; là q trình
tạo mơi trường thuận lợi và là trường học Cộng sản cho thanh niên học tập,
rèn luyện, cống hiến và trưởng thành.
Công tác thanh niên được hiểu là hoạt động có mục đích tác động vào
đối tượng thanh niên nhằm giáo dục, bồi dưỡng, định hướng và phát huy
thanh niên đáp ứng những yêu cầu của sự phát triển.
Nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên là nghiên cứu vấn
đề liên quan đến sự sống còn của dân tộc, sự thành bại của cách mạng. Công
tác thanh niên của Đảng là nhằm đưa thanh niên nhận thức và tham gia tích
cực vào hành động cách mạng, bồi dưỡng phát huy thanh niên thành lực
lượng xung kích sáng tạo, đội dự bị tin cây của Đảng, kế thừa trung thành và
xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng.
19
Nhiệm vụ của cơng tác thanh niên là đồn kết, tập hợp tổ chức họ lại
thành “Đội ngũ những chiến sĩ cách mạng kiên cường” như Bác Hồ đã dạy.
Tập hợp, đoàn kết thanh niên được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh ln
quan tâm. Tư tưởng chiến lược của Hồ Chí Minh là thức tỉnh thanh niên để
thức tỉnh cả dân tộc, xây dựng tổ chức thanh niên để từ đó xây dựng Đảng;
tập hợp đồn kết thanh niên để giáo dục đào tạo giúp họ phát triển tồn diện.
Từ quan niệm về cơng tác thanh niên nói chung, có thể hiểu: cơng tác
thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang là những hoạt động của tỉnh ủy, của các
cấp ủy, của các tổ chức trong hệ thống chính trị tỉnh và toàn xã hội nhằm bồi
dưỡng, giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên học tập, rèn luyện,
cống hiến và trưởng thành. Đồng thời phát huy vai trị xung kích, sáng tạo
tình nguyện của thanh niên Tiền Giang nhằm xây dựng quê hương Tiền Giang
ngày càng giàu đẹp và văn minh.
Chủ thể tiến hành công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang trước hết
là Tỉnh ủy Tiền Giang với trách nhiệm chính và là chủ thể lãnh đạo. Tỉnh ủy
lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng trong toàn tỉnh, các cơ quan chức năng tiến
hành cơng tác thanh niên có hiệu quả, lãnh đạo xây dựng tổ chức Đoàn trong
sạch vững mạnh và định hướng nội dung hoạt động của Đoàn Thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Tiền Giang.
Chính quyền các cấp trong tỉnh cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết
của Trung ương về cơng tác thanh niên thành các chương trình kế hoạch công
tác, tạo điều kiện thuận lợi mọi mặt cho các cấp bộ đồn trong tỉnh hoạt động
có hiệu quả.
Đối tượng công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang là toàn bộ
những hoạt động của hệ thống tổ chức cơ sở Đoàn và toàn bộ đoàn viên
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong tồn tỉnh.
Nhiệm vụ cơng tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang là lãnh đạo, chỉ
đạo, tổ chức và xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong tồn
tỉnh trở thành lực lượng nòng cốt tham gia các phong trào hành động cách
20
mạng. Tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên
về mục tiêu lý tưởng cách mạng; sẵn sàng phấn đấu hy sinh vì sự phát triển
kinh tế xã hội, bồi dưỡng giáo dục, rèn luyện về tri thức, về bản lĩnh chính trị,
xây dựng niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tạo nên một thế hệ trẻ
tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Cổ vũ động viên tuổi
trẻ của tỉnh phát huy mạnh mẽ vai trị xung kích, sáng tạo, tích cực tham gia xây
dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nghiêm túc thực hiện các chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, ra sức học tập nghiên cứu khoa học,
lao động sản xuất và an ninh chính trị, giữ vững trật tự an tồn xã hội.
Phương pháp tiến hành công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang
được thông qua các phong trào hành động cách mạng và các phong trào thi
đua của thanh niên trên tất cả các lĩnh vực và tất cả các đối tượng của thanh
niên. Các cấp ủy đảng và các tổ chức đảng tiến hành giáo dục thanh niên
thông qua cơng tác tư tưởng, văn hóa, thơng tin và tun truyền của tổ chức
Đoàn các cấp trong tỉnh nhằm giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội,
lòng tự hào dân tộc, khơi dây khát vọng vươn lên của thanh niên. Tỉnh ủy tiến
hành công tác thanh niên thông qua sự phối hợp giữa các tổ chức quần chúng,
các đồn thể chính trị - xã hội, các ngành chức năng, gia đình, nhà trường và
tồn xã hội. Trong việc tiến hành công tác thanh niên xây dựng ý thức cộng
đồng của các lực lượng đối với công tác thanh niên. Đặc biệt tiến hành công
tác thanh niên thông qua tổ chức Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
nhằm tập hợp thanh niên và tổ chức Đoàn, giúp thanh niên rèn luyện, tu
dưỡng, phấn đấu, trưởng thành trở thành đồn viên ưu tú để tạo nguồn cho
cơng tác phát triển đảng viên.
1.1.2.2. Đặc điểm công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang
* Đặc điểm của thanh niên tỉnh Tiền Giang
Theo tổng điều tra dân số, tính tới thời điểm 1/4/2011 trên địa bàn Tỉnh
Tiền Giang có 399.500 thanh niên có độ tuổi từ 15-30 chiếm khoảng 25,59 %
21
tổng dân số của tỉnh. Đại bộ phận thanh niên Tiền Giang đều thể hiện niềm tin
vào sự lãnh đạo của Đảng, năng động, nhạy bén, luôn khát vọng vượt lên khó
nghèo, hăng hái tham gia phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của tỉnh. Có thể
khái quát chung đặc điểm các đối tượng thanh niên trên địa bàn tỉnh như sau:
Thanh niên nông thôn luôn chiếm tỷ lệ cao, đồng thời là nguồn lực
chính trong phát triển nông nghiệp, thương mại, dịch vụ và xây dựng nông
thôn ngày càng phát triển. Thanh niên nông thôn Tiền Giang ngày nay có điều
kiện học tập nâng cao kiến thức, tay nghề, sự hiểu biết xã hội và phấn đấu
vươn lên lập thân, lập nghiệp làm giàu chính đáng, vững tin vào sự lãnh đạo
và đường lối của Đảng. Tuy nhiên, thanh niên nơng thơn Tiền Giang hiện nay
có xu hướng giảm, chủ yếu do đi học ở các trường và đi làm việc tại các khu
công nghiệp; một bộ phận thanh niên nơng thơn cịn hạn chế về nhận thức, rèn
luyện, trình độ học vấn cịn thấp, ngại tham gia vào các hoạt động của địa
phương, đoàn thể; mặt khác mơ hình và phương thức sản xuất cịn nhỏ lẻ nên
hiệu quả kinh tế đạt chưa cao, thu nhập thấp.
Thanh niên đơ thị có điều kiện học tập nâng cao kiến thức, thể hiện bản
lĩnh hội nhập, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và đường lối đổi mới của
đất nước, lạc quan vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Tuy nhiên,
thanh niên đô thị Tiền Giang hiện nay chịu nhiều tác động về việc làm, nghề
nghiệp, tệ nạn xã hội,... từ đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhận thức tư
tưởng và một số thanh niên đã vi phạm pháp luật, sa vào các tệ nạn xã hội.
Thanh niên công nhân viên chức ngày càng phát triển về số lượng, cơ
cấu ngành nghề, tích cực học tập nâng cao trình độ chun môn nghiệp vụ
phù hợp với nhiệm vụ công tác trong tình hình mới. Đây là lực lượng quan
trọng trong thực hiện cải cách hành chính và trong tiến trình thực hiện cơng
nghiệp hóa - hiện đại hóa q hương Tiền Giang. Tuy nhiên một bộ phận
thanh niên công nhân viên chức hiện nay hạn chế về trình độ, kiến thức
chuyên mơn nhưng lại khơng chịu khó học tập, nghiên cứu, sáng tạo, tình
22
trạng thừa lao động, thiếu việc làm, thu nhập tiền lương còn thấp so với yêu
cầu ngày càng cao trong thực tiễn cuộc sống.
Thanh niên lực lượng vũ trang luôn vững vàng về chính trị, ý thức trách
nhiệm sâu sắc công tác bảo vệ Tổ quốc và đảm bảo an ninh chính trị - trật tự
an tồn xã hội tại địa phương, có ý thức tổ chức kỷ luật tốt, có tinh thần xung
phong, tình nguyện cao để hồn thành xuất sắc nhiệm vụ, hăng say trong học
tập và rèn luyện về mọi mặt để xứng đáng là “Bộ đội cụ Hồ” và người chiến
sĩ “Công an nhân dân”. Tuy nhiên, hiện tại phần lớn quân nhân hoàn thành
nghĩa vụ quân sự tại ngũ trở về địa phương đã tự ý rời bỏ tổ chức Đồn,
khơng đăng ký tham gia sinh hoạt tại cơ sở địa bàn dân cư.
Thanh niên học sinh, sinh viên có nhận thức tư tưởng chính trị cơ bản
ổn định, là nguồn chủ yếu bổ sung cho đội ngũ trí thức tương lai và là nguồn
lực quan trọng của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thanh niên học
sinh, sinh viên ngày càng chủ động và tích cực hơn trong học tập, xuất hiện
nhiều tấm gương vượt khó học tập. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một bộ
phận thanh niên học sinh, sinh viên có nhận thức chính trị kém, ít quan tâm
đến thời cuộc, thiếu rèn luyện, sống buông thả, thực dụng, mắc vào các tệ nạn
xã hội và vi phạm pháp luật,...
Thanh niên tôn giáo chiếm tỷ lệ thấp (khoảng 5%) trên tổng số thanh
niên, tích cực ủng hộ và chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước, hòa nhập tốt với cuộc sống cộng đồng, tích cực
tham gia vào các hoạt động xã hội. Tuy nhiên, hiện tại một bộ phận có biểu
hiện tâm lý thụ động, an phận, ít quan tâm đến tình hình chính trị, thời sự,
ngại tham gia vào các hoạt động do Đồn - Hội đề ra và cịn lầm lẫn tín
ngưỡng với mê tín dị đoan.
Đi vào một số lĩnh vực cụ thể, thanh niên Tiền Giang có những đặc
điểm nổi bật như sau:
Về nhận thức và thái độ chính trị: nhận thức và thái độ chính trị của
thanh niên Tiền Giang có nhiều chuyển biến tích cực, tin tưởng vào đường lối
23
đổi mới của Đảng, ngày càng quan tâm đến sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa, sự phát triển chung của đất nước, tích cực tham gia các hoạt động bảo
đảm an ninh chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn tỉnh; ý thức về các giá trị
truyền thống, văn hóa, dân tộc ngày càng sâu sắc, tiến bộ; trách nhiệm đối với
cộng đồng, ý thức sống và làm việc theo pháp luật ngày càng tốt hơn.
Về trình độ học vấn: thanh niên trong độ tuổi từ 15-30 là 399.500,
trong đó thanh niên có trình độ học vấn Tiểu học là 138.163 (tỷ lệ 34,58%),
trung học cơ sở là 151.937 (tỷ lệ 38,04%), sơ cấp nghề là 2.355 (tỷ lệ 0,59%)
trung học phổ thông là 41.475 (tỷ lệ 10,38%), trung cấp nghề là 2.425 (tỷ lệ
0,61%), trung cấp chuyên nghiệp là 11.488 (tỷ lệ 2,88%), cao đẳng nghề là
1.108 (tỷ lệ 0,28%), cao đẳng chuyên nghiệp là 3.609 (tỷ lệ 0,9%), đại học và
trên đại học là 5.929 (tỷ lệ 1,48%) [12]. Điều kiện và cơ hội học tập của thanh
niên ngày càng mở rộng; tính năng động, sáng tạo, tinh thần tự lập, ý chí vươn
lên ngày càng thể hiện rõ. Thanh niên ngày càng có điều kiện làm việc với
môi trường tiên tiến, hệ thống các trường lớp được quan tâm đầu tư đã tạo
điều kiện và cơ hội cho thanh niên học tập nâng cao trình độ về mọi mặt.
Về lao động và việc làm: thanh niên Tiền Giang tích cực, chủ động tìm
việc làm và tự quyết định cho cơng việc của mình. Ý thức lập thân, lập nghiệp
của thanh niên cao hơn trước, đại đa số thanh niên Tiền Giang có nhu cầu và khả
năng tiếp thu những thành tựu khoa học - công nghệ, năng động sáng tạo, ham
học hỏi, chủ động tiếp cận cái mới. Riêng với thanh niên nông thôn đã mạnh dạn
chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào
sản xuất không ngừng nâng cao năng suất và thu nhập kinh tế. Tuy nhiên, do trên
địa bàn tỉnh phần lớn thanh niên sống bằng sản xuất nông nghiệp nên một số
thanh niên nông thôn chưa được đào tạo nghề cơ bản, chỉ lao động phổ thơng
theo thời vụ, cuộc sống cịn bấp bênh do chưa có việc làm và thu nhập ổn định.
Về đạo đức lối sống: Đại đa số thanh niên trong tỉnh luôn tu dưỡng rèn
luyện đạo đức lối sống, sống trong sáng lành mạnh, tích cực giữ gìn và phát
huy các truyền thống văn hóa tốt đẹp của gia đình và xã hội, thực hiện tốt các
24
chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Bên cạnh đó, vẫn cịn một bộ
phận thanh niên thiếu rèn luyện tu dưỡng, sống bng thả, đua địi, lười lao
động, thích hưởng thụ, nên vi phạm đạo đức lối sống và pháp luật của Nhà nước.
Về quan hệ xã hội: phần lớn thanh niên phát huy truyền thống đạo lý,
hướng tới cái đẹp, cái thiện. Tinh thần xung phong, tình nguyện, ý thức chia
sẻ, lòng nhân ái của thanh niên Tiền Giang ngày càng được phát huy mạnh
mẽ. Thanh niên giao tiếp ứng xử thể hiện mạnh dạn, tự tin và chủ động...
Song, vẫn cịn có những hành động thiếu văn minh, thiếu tôn trọng pháp luật
trong một bộ phận thanh niên.
Ngoài những đặc điểm trên cùng chung như thanh niên cả nước nhưng
do điều kiện địa lý tự nhiên và phong tục tập quán nên thanh niên Tiền Giang
cũng có những nét đặc điểm riêng như: ln có lịng yêu nước yêu quê hương,
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, có tinh thần cần cù, sáng tạo, chịu khó
trong lao động sản xuất, tiếp thu nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật, thích giao
lưu học hỏi kinh nghiệm làm ăn, có tín ngưỡng đời sống và tinh thần phong
phú, trọng tình nghĩa, năng động trong nền kinh tế thị trường, dám nghĩ, dám
làm, yêu thích tự do.
* Đặc điểm công tác thanh niên của Tỉnh ủy Tiền Giang
Các cấp uỷ đảng có nội dung, chương trình hành động về công tác
thanh niên, quan tâm giao nhiệm vụ, chương trình phần việc thiết thực, khả
thi cho Đồn thanh niên và Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh đảm nhận thực
hiện; phát huy vai trò thanh niên tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị của
địa phương, đơn vị, quan tâm chăm sóc xây dựng tổ chức Đồn vững mạnh và
xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn ngang tầm nhiệm vụ trong giai đoạn cách
mạng mới; có chính sách đào tạo cán bộ trẻ, kịp thời kiểm tra giám sát, sơ kết,
tổng kết đánh giá tình hình thanh niên, phát hiện những diễn biến mới trong
thanh niên để có chủ trương biện pháp lãnh đạo phù hợp.
Uỷ ban nhân dân tỉnh khơng ngừng hồn thiện cơ chế, chính sách bồi
dưỡng và phát triển thanh niên; tạo môi trường thuận lợi để thanh niên rèn
25
luyện và phát triển; kịp thời động viên, biểu dương, khen thưởng cho các cơ
quan, tổ chức và cá nhân có đóng góp tích cực trong cơng tác thanh niên;
quan tâm chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, tạo việc làm tăng thu nhập,
cải thiện và phát triển đời sống cho thanh niên; định hướng cho thanh niên
phấn đấu và trưởng thành.
Tỉnh uỷ tạo cơ chế thuận lợi cho các cấp bộ đoàn và các tổ chức thanh
niên do Đồn làm nịng cốt trong tồn tỉnh hoạt động đạt hiệu quả cao. Các
cấp uỷ đảng và chính quyền tạo điều kiện về cơ chế, kinh phí theo qui định
trong ngân sách, đồng thời vận dụng các nguồn kinh phí khác phục vụ các
cơng trình mục tiêu hoạt động của thanh niên.
Phát huy vai trị xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên đặc
biệt là tham gia thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh Tiền Giang lần
thứ IX tạo điều kiện để Đoàn thanh niên nhận và thực hiện các cơng trình,
phần việc Thanh niên, chăm lo giáo dục đạo đức, lối sống, truyền thống cách
mạng của Đảng cho thanh niên; khơi dậy và bồi dưỡng truyền thống yêu
nước, tự hào dân tộc, tính xung kích cách mạng, tinh thần xung phong tình
nguyện sẵn sàng hy sinh của thanh niên, tạo môi trường cho thanh niên rèn
luyện và trưởng thành.
Định kỳ gặp gỡ, trao đổi với cán bộ Đoàn, Hội, đoàn viên ưu tú để chỉ
đạo, định hướng hoạt động kịp thời, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo
của các cấp uỷ đảng đối với công tác thanh niên, quan tâm củng cố, nâng cao
chất lượng hoạt động của Đoàn thanh niên nhất là ở cơ sở. Đoàn thanh niên
tỉnh Tiền Giang thường xuyên tự đổi mới nội dung và phương thức hoạt động;
tăng cường phương pháp và nâng cao tỷ lệ tập hợp thanh niên. Thơng qua các
phong trào hành động cách mạng, Đồn thanh niên kịp thời phát hiện và bồi
dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp; có phương pháp
cụ thể nâng cao chất lượng hoạt động của các đoàn cơ sở; cổ vũ thanh niên
vươn lên lập thân lập nghiệp, xung kích tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc; chủ động tham mưu cho Đảng, phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ