Tài liệu Tác dụng chữa bệnh của hoa bụp giấm pdf

Tác dụng chữa bệnh của hoa bụp
giấm
Nhiều người đang rỉ tai nhau tìm mua đài hoa bụp giấm và các chế phẩm từ đài hoa
này về sử dụng hàng ngày để phòng ngừa và chữa trị nhiều loại bệnh…
Hồng đài là đài hoa màu đỏ của cây bụp giấm (Hibiscus sabdariffa L. họ bông –
Malvaceae). Người Việt gọi “bụp giấm” do hoa có màu hồng đỏ gần giống hoa dâm bụp
(bông bụp). Đài hoa mọng nước, màu đỏ đậm, có lông nhỏ, phiến nhọn dần từ dưới lên,
nửa dưới màu tím, vị rất chua (như giấm), được sử dụng làm gia vị hoặc pha chế nước
giải khát. Hiện cây được trồng tập trung ở Bình Thuận theo tiêu chuẩn VietGAP, chủ yếu
để thu hái đài hoa, phơi sấy khô phục vụ xuất khẩu nguyên liệu thô qua châu Âu
Tác dụng dược lý
Đài hoa bụp giấm chứa nhiều vitamin C, axít hữu cơ. Hoạt chất chính là các anthocyanin,
polyphenol (protocatechuic axít, quercetin), vitamin B1, vitamin B2, β-caroten… trong
đó, anthocyanin chiếm tỷ lệ khá lớn (1,5g/kg khô). Đã có hàng chục bài báo quốc tế công
bố kết quả nghiên cứu về tác dụng dược lý của đài hoa bụp giấm đối với tình trạng rối
loạn lipid máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư…

Hạ mỡ máu: khá nhiều nghiên cứu thực hiện trên các dạng chế phẩm khác nhau từ bụp
giấm (đài hoa khô, dịch chiết cồn, viên nang, trà), thời gian theo dõi từ 1 – 3 tháng, cho
thấy bụp giấm thể hiện tác dụng giảm cholesterol toàn phần (7,6 – 26%), giảm
triglyceride (23 – 48%), giảm LDL-C (8 – 32%), tăng HDL-C (10 – 16,7%).
Hạ huyết áp: kết quả nghiên cứu của Herrera và cộng sự (Phytomedicine, 2004), cho thấy
khi uống 10g đài hoa bụp giấm khô hãm với 519ml nước nóng mỗi ngày trước bữa sáng
liên tục bốn tuần, huyết áp tâm thu giảm 11%, huyết áp tâm trương giảm 12,5%, tương
đương với nhóm bệnh nhân đối chứng uống Captopril liều 50mg/ngày. Kết quả của một
nghiên cứu lâm sàng mù đôi có đối chứng được thực hiện bởi nhóm McKay và cộng sự (J
Nutr., 2010) tiến hành trong sáu tuần, nhóm nghiên cứu mỗi ngày uống 240ml trà bụp
giấm, huyết áp tâm thu và tâm trương đều giảm (5,5% và 4%). Kết quả nghiên cứu của
nhóm Diane L. McKay (2008) thì kết luận “sử dụng hàng ngày trà bụp giấm có thể giảm
huyết áp ở người tăng huyết áp độ 1″.
Hạ đường huyết: bụp giấm có khả năng ức chế alpha-glucosidase và alpha-amylase, hai

enzym liên quan mật thiết đến chuyển hoá nhóm bột đường (carbonhydat) của cơ thể
(Ademiluyui, J Med Food, 2012). Trên mô hình tăng đường huyết bằng streptozotocin
hoặc alloxan, uống 100 – 200mg/kg/ngày, nồng độ glucose máu giảm 60 – 65% (Peng, J
Agric Food Chem, 2011; Farombi, Fundam Clin Pharmacol, 2007).
Bảo vệ gan: dịch chiết nước và anthocyanin (200mg/kg) của đài hoa bụp giấm làm giảm
men gan ALS, AST trên bệnh nhân rối loạn chuyển hoá. Dịch chiết ethanol cũng làm
giảm đáng kể peroxid lipid trên mô hình hoại tử gan bằng carbon tetrachlorid (Dahiru và
cộng sự, 2003).
Một số tác dụng khác: an thần, giảm đau, hạ sốt, tăng khả năng bài tiết urate của thận…
Dịch chiết methanol bụp giấm còn ức chế một số dòng tế bào ung thư dạ dày, bạch cầu,
gan, trực tràng, niêm mạc miệng.
Một số lưu ý khi sử dụng
Liều dùng tối đa không quá 2g đài hoa khô/người 60kg: nghiên cứu về tính an toàn của
bụp giấm trên động vật thí nghiệm, các nhà khoa học khuyến cáo liều tối đa dùng ở người
là 32mg/kg (2,2g đài hoa/ngày/người nặng 68kg hoặc 2g/ngày/người 60kg).
Không chế biến ở nhiệt độ quá cao, trong thời gian dài: anthocyanin được xem là hoạt
chất chính của bụp giấm, dễ bị phân huỷ ở nhiệt độ cao. Vì lý do này mà dạng sử dụng
thường gặp nhất của bụp giấm là trà.
Nên chia uống nhiều lần trong ngày hơn là dùng một lần số lượng lớn: do anthocyanin có
tốc độ thải trừ khá nhanh.
Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng: chưa có bằng chứng về tác dụng bất lợi
của bụp giấm đối với thai kỳ, nhưng thực nghiệm trên chuột mang thai và 21 ngày sau
sinh nở cho thấy, bụp giấm gây suy dinh dưỡng thai kỳ, dẫn đến tăng thể trọng và chậm
dậy thì ở chuột con (Iyare và cộng sự, 2008). Bụp giấm ở liều 200mg/kg x 5 ngày làm
giảm estrogen và trọng lượng tử cung của chuột cái, giảm testosterol và trọng lượng tinh
hoàn của chuột đực (Ali BH, Nat Prod Commun, 2012).
Thận trọng khi dùng chung với các loại thuốc khác: trà bụp giấm có thể làm giảm 62%
nồng độ diclofenac huyết thanh, giảm tốc độ thải trừ diclofenac qua nước tiểu. Với thuốc
giảm đau hạ sốt có acetminophen (paracetamol) cũng cho kết quả tương tự. Dịch chiết
bụp giấm dùng chung với thuốc lợi tiểu hydrochlorothiazid làm tăng thể tích nước tiểu,

giảm pH nước tiểu, giảm nồng độ ion natri, bicarbonat và clo trong nước tiểu. Tốc độ
thanh thải của hydrochlorothiazid giảm khi tăng liều bụp giấm. Bụp giấm có hàm lượng
cao vitamin C và axít hữu cơ nên còn gây toan hoá nước tiểu, ảnh hưởng đến tốc độ thải
trừ các thuốc có bản chất axít và kiềm qua đường tiểu.
Mặc dù bụp giấm có nhiều tác dụng hữu ích, nhưng hiệu quả sử dụng còn tuỳ thuộc tuổi
tác, tình trạng sức khoẻ, loại bệnh mạn tính… của người sử dụng. Nên chọn mua những
chế phẩm có xuất xứ rõ ràng, đọc kỹ chỉ dẫn trên bao bì và tham khảo thầy thuốc, đặc
biệt khi bạn đang trong giai đoạn sử dụng thuốc để điều trị các bệnh lý cấp tính và mạn
tính.