Tài liệu Bệnh trĩ ở người cao tuổi pptx

Bệnh trĩ ở người cao tuổi
Bệnh trĩ là bệnh giãn tĩnh mạch của vùng hậu môn trực tràng có tỷ lệ
người mắc khá cao, đặc biệt ở người lớn tuổi. Người mắc bệnh trĩ
thường đi khám và điều trị rất muộn sau nhiều năm. Bệnh tuy có ảnh
hưởng tới cuộc sống nhưng không nguy hiểm đến tính mạng nên bệnh
nhân thường bỏ qua, đồng thời cũng vì bệnh ở vùng kín nên bệnh nhân
thường ngại đi khám nhất là phụ nữ
Nguyên nhân
Trĩ là bệnh khá phổ biến, đứng hàng đầu trong các bệnh lý vùng hậu môn
đến nhập viện. Bệnh trĩ là hiện tượng liên quan mật thiết đến đám rối tĩnh
mạch ở vùng cuối trực tràng và hậu môn, khi đám rối tĩnh mạch vùng phía
cuối trực tràng và hậu môn bị phình, giãn ra gọi là trĩ. Do vậy trĩ là một loại
bệnh của mạch máu tĩnh mạch. Bệnh này thuộc bệnh ở tổ chức mô do chất
lượng của mô tĩnh mạch kém nên khi máu ứ đọng sẽ làm cho tĩnh mạch
giãn, phình ra.
Nguyên nhân gây nên bệnh trĩ cho đến nay chưa xác định được một cách
chắc chắn, người càng nhiều tuổi thì nguy cơ bị trĩ càng cao. Nhiều yếu tố
thuận lợi làm cho nguy cơ mắc bệnh trĩ tăng cao như viêm đại tràng mạn
tính, táo bón kéo dài, những trường hợp do ngồi để đại tiện thời gian lâu, rặn
mạnh làm cho áp lực trong ổ bụng và áp lực trong trực tràng, trong ống hậu
môn tăng cao khiến tĩnh mạch trực tràng và hậu môn bị phình, giãn ra bởi
chất lượng của tổ chức mô kém gây nên bệnh trĩ.
Những người lao động nặng nhọc như mang vác, đội vật nặng lên đầu, lên
vai (công nhân bốc vác ở các bến cảng) làm cho áp lực trong ổ bụng tăng lên
một cách đáng kể trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm cũng có nguy cơ
cao bị mắc bệnh trĩ.
Một số nghề do phải ngồi lâu, đứng lâu như thợ may, thợ đứng máy, một số

cán bộ văn phòng, làm nghề đánh máy vi tính cũng có nguy cơ mắc bệnh
trĩ.

Những biểu hiện của bệnh
Có 2 triệu chứng chính đưa bệnh nhân đi khám bệnh là chảy máu và sa búi
trĩ.

Chảy máu: là triệu chứng có sớm nhất và thường gặp nhất. Đây là một trong
những lý do đưa bệnh nhân đến khám. Lúc đầu chảy máu rất kín đáo, tình cờ
bệnh nhân phát hiện khi nhìn vào giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện hoặc nhìn
vào phân thấy vài tia máu nhỏ dính vào thỏi phân rắn. Về sau mỗi khi đi cầu
phải rặn nhiều do táo bón thì máu chảy thành giọt hay thành tia. Muộn hơn
nữa cứ mỗi lần đi đại tiện, mỗi lần đi lại nhiều, mỗi lần ngồi xổm máu lại
chảy, có khi máu chảy rất nhiều bắt bệnh nhân phải vào cấp cứu. Đôi khi
máu từ búi trĩ chảy ra đọng lại trong lòng trực tràng rồi sau đó mới đi đại
tiện ra nhiều máu cục.
Sa búi trĩ: thường xảy ra muộn hơn sau một thời gian đại tiện có chảy máu,
lúc đầu sau mỗi khi đại tiện thấy có khối nhỏ lồi ra ở lỗ hậu môn, sau đó
khối đó tự tụt vào được. Càng về sau khối lồi ra đó to lên dần và không tự
tụt vào sau khi đi đại tiện nữa mà phải dùng tay ấn vào. Cuối cùng khối sa
đó thường xuyên nằm ngoài hậu môn.
Ngoài 2 triệu chứng chính trên, bệnh nhân có thể có kèm theo các triệu
chứng khác như đau khi đi đại tiện, ngứa quanh lỗ hậu môn. Thông thường
trĩ không gây đau, triệu chứng đau xảy ra khi có biến chứng như tắc mạch,
sa trĩ nghẹt hay do các bệnh khác ở vùng hậu môn như nứt hậu môn, áp xe
cạnh hậu môn… Triệu chứng ngứa xảy ra do búi trĩ sa ra ngoài và tiết dịch
gây viêm da quanh hậu môn làm cho bệnh nhân cảm thấy hậu môn lúc nào
cũng có cảm giác ướt và ngứa.
Phân biệt bệnh trĩ với ung thu trực tràng
Bệnh trĩ và ung thư đại tràng có một triệu chứng tương đối giống nhau là đại

tiện ra máu. Bệnh khá phổ biến ở tuổi trung niên và người già, còn ung thư
đại tràng thường ít gặp hơn. Chính vì điều đó nên một số người khi thấy đại
tiện ra máu thì nghĩ ngay đến bệnh trĩ và đến các hiệu thuốc để mua thuốc tự
điều trị. Do vậy, với người cao tuổi và trung niên, khi phát hiện thấy đại tiện
ra máu thì nên có ý thức cảnh giác, đồng thời cũng nên trang bị cho mình
một số hiểu biết sơ bộ để có thể phân biệt được đó là biểu hiện triệu chứng
của bệnh gì.
Đại tiện ra máu ở bệnh trĩ có đặc điểm là sau đại tiện mới xuất hiện máu
tươi, nhỏ thành giọt, có khi phun thành tia; dịch máu và phân không lẫn vào
nhau; lượng máu lúc nhiều lúc ít; xung quanh hậu môn có cảm giác đau tức
khó chịu, hoặc cảm giác như có dị vật.
Còn đại tiện ra máu ở giai đoạn đầu của ung thư trực tràng thì lượng máu rất
ít và thường phủ lẫn trên bề mặt của phân, màu sắc tím sẫm và thường lẫn
với dịch nhày, có khi là dịch mủ; đến khi bệnh phát triển nặng hơn thì lượng
máu khi đại tiện ra cũng tăng lên. Ngoài ra còn có một đặc điểm khác với
bệnh trĩ là sự thay đổi thói quen đại tiện một cách đột ngột: hoặc đại tiện
lỏng, hoặc đại tiện phân táo, hoặc táo lỏng xen kẽ. Đồng thời bệnh nhân dần
dần có biểu hiện thiếu máu, gầy sút, đau bụng, khó chịu…, đó là những biểu
hiện ung thư đã chuyển sang giai đoạn muộn. Cho nên, với người cao tuổi và
trung niên, khi có biểu hiện đại tiện ra máu thì tốt nhất là nên đến bệnh viện
để kiểm tra xác định nguyên nhân.
Cũng cần nói thêm rằng, ung thư đại tràng thường xuất hiện ở những đối
tượng có nguy cơ cao như: trong gia đình trực hệ (bố mẹ, anh chị em ruột)
có người bị ung thư đại tràng; nhóm nguy cơ cao thứ hai là những bệnh nhân
đã được chẩn đoán là có polip đại tràng, u tuyến đại tràng; thứ ba là những
người bị táo.
Phòng bệnh và điều trị
Vấn đề điều trị bệnh trĩ còn tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh và
người bệnh. Không nhất thiết trường hợp nào cũng phải mổ, việc điều trị
thường tập trung vào 3 phương pháp chính dưới đây.

Chữa nội khoa: Có nghĩa là chỉ dùng các thuốc bảo vệ mạch máu, giảm đau,
chống viêm, cải thiện hoạt động của đường ruột, giải quyết các nguyên nhân
gây tăng áp lực ổ bụng.
Điều trị chuyên khoa: Cũng với mục tiêu như trên nhưng làm thêm các thủ
thuật đặc hiệu của chuyên khoa hậu môn-trực tràng như: tiêm gây xơ chai
búi trĩ, ngâm rửa hậu bằng thuốc, bôi thuốc cho rụng trĩ
Phẫu thuật: Khi các biện pháp kể trên không hiệu quả hoặc hiệu quả kém
mới đặt ra vấn đề phẫu thuật. Song phẫu thuật không phải là kết luận cuối
cùng mà chỉ là một mắt xích, một công đoạn trong phác đồ tổng thể. Bởi vì
sau mổ còn một việc cực kỳ hệ trọng là phục hồi chức năng hậu môn và điều
trị ngăn chặn tái phát.
Điều trị trĩ theo phương pháp nào là do bác sĩ khám và chỉ định. Khi có các
biểu hiện của bệnh nên đi khám ở cơ sở y tế có đủ điều kiện càng sớm càng
tốt, không nên để bệnh trĩ đến giai đoạn muộn (độ 3, 4) mới đi khám thì dễ
xảy ra biến chứng hơn và việc điều trị cũng gặp nhiều khó khăn hơn.
Trĩ là một bệnh mạn tính do nhiều nguyên nhân và có thể đề phòng. Nhằm
vào các nguyên nhân gây bệnh kể trên để phòng bệnh. Cần tránh được tình
trạng tăng áp lực ổ bụng. Do vậy:
- Không nên đứng hoặc ngồi lâu, giữa giờ làm việc nên tranh thủ vận động,
thể dục nhẹ nhàng.
- Hàng ngày nên tập thể dục nhẹ nhàng, tổng thời gian tập vào khoảng từ 30
- 60 phút.
- Nên ăn nhiều rau, chất xơ.
- Những người có nguy cơ cao mắc bệnh trĩ cần hạn chế ăn, uống các chất
kích thích như cà phê, rượu, ớt, tiêu.