Giáo trình Xử lý ảnh nâng cao (Nghề: Thiết kế đồ họa - Cao đẳng): Phần 2 - Trường Cao đẳng Cơ điện Xây dựng Việt Xô

BÀI 5: TẠO VÀ QUẢN LÝ MẶT NẠ
5.1. SỬ DỤNG KÊNH ALPHA
Layer mask hay còn gọi là mặt nạ lớp trong photoshop. Là một Mặt nạ được tạo ra giúp che đi
một phần hay toàn bộ layer của bạn. Độ dày mỏng (độ che phủ) của layer mask phụ thuộc vào
mức độ tối của lớp layer. Có nghĩa là nếu layer mask có màu đen càng đậm thì layer càng bị
che phủ nhiều.
Layer mask được sử dụng để cắt ảnh trong photoshop, và tạo bóng đổ dạng gương. Ngồi ra
Layer mask cịn được sử dụng với mục đích loại bỏ hoặc giảm bớt 1 phần ảnh hưởng của các
layer hiệu ứng (Adjustment Layers).

1.1 Nguyên tắc hoạt động.
Layer mask trong photoshop hoạt động dựa trên nguyên tắc: Sử dụng một layer (cùng cấp) với
2 màu đen trắng để che đi hoặc hiển thị một phần hoặc toàn bộ layer gốc. Việc che đi này
tương tự như khi chúng ta đeo mặt nạ vậy. Có nghĩa là layer gốc chứa bức ảnh không hề bị ảnh
hưởng, mà chỉ bị che đi bởi layer mask mà thôi.
Để che đi một phần của layer gốc, bạn chỉ cần đổ màu đen lên layer mask. Nếu bạn muốn hiển
thị lại phần layer gốc bạn chỉ cần đổ màu trắng vào layer mask. Một trường hợp đặc biệt, nếu
bạn muốn làm mờ layer gốc, bạn chỉ cần đổ màu xám vào layer mask là được.


Điều quan trọng nhất trong việc sử dụng layer mask đó là cường độ của màu mask. Màu mask
ở đây được hiểu là màu đen được tô trên layer mask. Với dải màu chuyển từ trắng sang đen (
cường độ từ 0 ->256) thì

1.2 Cách sử dụng layer mask trong photoshop
Để sử dụng layer mask trong photoshop bạn có 3 phương pháp áp dụng chính bao gồm: Sử
dụng brush tool để tô màu mask; sử dụng gradient để tô màu mask (phần màu đen trên layer
mask); đổ màu mask trực tiếp (sử dụng vùng chọn). Cơ chế hoạt động của các phương pháp
này là như nhau. Chúng đều dựa vào cường độ của phần màu mask, chỉ khác nhau ở việc sử
dụng công cụ tạo ra phần màu này. Cụ thể như sau.
Sử dụng layer mask bằng Brush tool

Bước 1: Chọn layer thumbnail cần áp dụng layer mask

. -> Click chọn layer mask (ở phía

dưới cùng của hộp thoại layer). -> Lúc này layer thumbnail có thêm 1 layer màu trắng bên
cạnh.


Bước 2: Chọn cơng cụ Brush (B)
định

-> Ấn phím D trên bàn phím (Đưa 2 ơ màu về mặc

). -> Ấn phím X trên bàn phím (đổ màu đen cho forerground color

)

Bước 3: Click chuột phải lên màn hình làm việc -> Điều chỉnh size và hardness của cọ brush
sao cho phù hợp
Bước 4: Điều chỉnh Opacity của cọ brush để có cường độ màu đen phù hợp trên layer mask

Bước 5: Tô nhẹ vào những phần bạn cần che (xoá). -> lúc này đối tượng trên layer của bạn sẽ
bị xoá những phần nào mà cọ brush đi qua

Bước 6: Lấy lại hoặc điều chỉnh phần đối tượng bị xố. -> Ấn phím X một lần nữa để (đổ màu
trắng cho forerground color

) -> Thực hiện lại bước 3

Sử dụng vùng chọn để cắt ảnh

Bước 1: Chọn layer chứa đối tượng cần cắt ảnh
Bước 2: Sử dụng các công cụ tạo vùng chọn. -> Tạo vùng chọn xung quanh đối tượng cần
cắt
Bước 3: Ấn tổ hợp phím Shift +f6 (để làm mờ nét cắt). -> Click vào công cụ New layer mask.


Chú ý: Ở đây tôi tạo cùng chọn quang 3 bơng hoa và cắt chúng bằng layer mask

Bước 4: Xố thêm những vùng khác trên layer bằng cách: Tạo cùng chọn vào phần cần loại
bỏ -> Chọn màu đen cho forerground color. -> Ấn tổ hợp phím Alt+Delete để loại bỏ phần
cần xoá.
Bước 5: Hiệu chỉnh, hoặc lấy lại phần đã xố.
Sử dụng gradient để tơ màu mask
Để có thể sử dụng được phương pháp này, bạn thực hiện tương tự như 2 phương pháp trên.
Tuy nhiên, phương pháp này phức tạp hơn 1 chút. Đồng thời bạn cần hiểu về Gradient trong
photoshop;uyện nhiều hơn, và hiểu hơn về layer mask. Để hiểu hơn về phương pháp này bạn
tham khảo bài viết cách tạo bóng đổ trong photoshop.
2. Những lưu ý khi sử dụng layer mask
Khi sử dụng layer mask trong photoshop bạn cần phải lưu ý những vấn đề sau:

o

Chuyển Layer Mask sang một layer khác: Để làm được điều này bạn click giữ chuột
trái vào layer mask. -> kéo sang Layer bạn muốn áp dụng layer mask.

o

Copy Layer Mask: Để coppy layer mask từ layer thumbnail này sang layer thumbnail
khác. Từ bạn phím bạn ấn giữ Alt + click chọn Layer Mask -> kéo và thả vào Layer
thumbnail muốn copy.

o

Tạm ẩn layer mask: Nếu bạn muốn hiển thị đầy đủ layer thumbnail bạn thực hiện Giữ
shift + click chuột vào layer mask


Layer Mask là gì
Bạn có thể hình dung Layer Mask giống như cái mặt lạ. Phần nào trên cái mặt lạ đó hở ra thì
bạn mới nhìn thấy bên dưới cái mặt nạ đó.

Tác dụng chính của Layer Mask là để ẩn đi một số phần của Layer trên để có thể nhìn thấy
Layer dưới. Ví dụ như hình dưới đây, bạn có 2 Layer, Layer hình trịn đỏ nằm phía trên, Layer
hình chữ nhật màu xanh nằm phía dưới. Bạn muốn kht một lỗ nhỏ trên hình trịn để nhìn
thấy màu xanh bên dưới. Bạn có thể sử dụng Layer Mask để làm việc này.

Thắc mắc: Tớ có thể dùng tẩy (Erase) để xóa có phải nhanh khơng, sao phải lằng nhằng thế.
Trả lời: Sử dụng tẩy đúng là rất nhanh và kết quả khơng khác gì, nhưng chẳng may bạn cần
lại hình trịn ban đầu thì sao? Nó bị khoét mất rồi. Nếu sử dụng Layer Mask thì mọi thay đổi
của bạn chỉ cần thực hiện trên Layer Mask thơi, hình ban đầu của bạn vẫn được ngun vẹn.
Đây là lợi ích của Layer Mask.
Cách sử dụng Layer Mask
Bạn mở file Photoshop tớ đính kèm link ở cuối bài để thực hành luôn nhé.


Để tạo Layer Mask bạn nhấn vào biểu tượng hình chữ nhật có lỗ trịn ở dưới Layer Panel nha.
Lúc này Layer Color sẽ có thêm một Layer Mask màu trắng ở bên cạnh.

Cách tạo Layer mask
Sau đó bạn chọn cơng cụ Brush, nét cọ mềm, chỉnh kích thước cọ to to một chút, đặt cọ màu

đen và tô lên trên Layer Mask xem chuyện gì xảy ra nha.

Những phần tô màu đen lên sẽ biến mất để lộ ra hình mèo Chii ở Layer dưới.


Bạn thử đổi màu cọ sang màu trắng (Ấn phím tắt X) và tô lại lên Layer Mask xem nhé. Tơ màu
trắng đến đâu thì nó sẽ che Layer bên dưới đến đấy.

Các mẹo sử dụng Layer Mask
Chuyển Layer Mask sang một layer khác: Cầm layer mask và kéo sang Layer muốn chuyển.


Copy Layer Mask: Ấn Alt + Kích chọn Layer Mask và kéo sang Layer muốn copy.

Tạm ẩn Layer Mask: Ấn Shift và kích vào Layer Mask.

Khóa Layer Mask: Bạn để ý giữa Layer Mask và Layer thường có biểu tượng mắt xích, biểu
tượng này có ý nghĩa là khóa hai Layer này lại với nhau. Nếu bạn di chuyển một trong hai
Layer thì Layer cịn lại sẽ di chuyển theo. Bạn có thể kích vào cái mắt xích đó để ngừng liên
kết. Lúc này nếu di chuyển một trong hai Layer thì Layer cịn lại vẫn giữ ngun vị trí.

Lock layer mask
Tổng Kết
Qua bài này bạn đã biết được cách sử dụng Layer Mask trong Photoshop. Trong quá trình cắt
ghép ảnh, bạn nên học thói quen nhân đơi Layer muốn thay đổi và áp Layer Mask cho Layer
đó khi muốn sửa xóa nhé. Điều này làm cho tác phẩm của bạn dễ quản lý và chỉnh sửa sau này
hơn. Bạn có thể làm bài tập bên dưới để luyện tập luôn nha.


Vậy là bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về Layer, nội dung chuyên sâu hơn mình sẽ

viết trong seri Photoshop nâng cao. Chúng ta cùng chuyển sang nội dung mới Tìm hiểu cách
sử dụng Type tool trong Photoshop nhé.

BÀI 6: THÊM HỌA TIẾT CHO MỘT ẢNH
nhưng về cơ bản nó chỉ là những mẫu rất nhỏ và dùng để fill lên bề mặt của hình ảnh. Thơng
thường bạn thấy những tấm ảnh nhìn rất giống những ảnh in lụa, có sọc sọc, đó chính là hiệu
ứng của Pattern, mình có một ví dụ như sau:


Do sức khỏe khơng được tốt, nên mình sẽ dạy bằng Video Clip là chính, khơng ngồi chụp lại
từng bước làm và có thể type chữ nhiều được, nên mình có share lại một bài viết trên mạng
về. Các bạn chú ý theo dõi video clip mình làm sẽ dễ hiểu hơn nhé :D Ok, bắt đầu nha...

I. Pattern là gì?
Pattern trước hết bắt nguồn từ tiếng Pháp Patron, có nghĩa "một dạng, một khn thức, hay
một mơ hình (một cách trừu tượng, là một tập hợp các qui tắc) mà có thể dùng để làm ra hay
tạo nên những sự vật hoặc các bộ phận của của một vật". (Wikipedia).
Khái niệm này được sử dụng rộng rãi trong các ngành khoa học như thiên văn học, tốn học,
hình học, tâm lý học...


Trong đồ họa cũng vậy, pattern được hiểu là một dạng "gạch lát". Ta hãy xem một số pattern:

Hãy tưởng tượng mỗi khung nhỏ trong hình là một viên gạch. Nếu ta có một viên gạch thứ
hai giống hệt "lát" cạnh viên gạch cũ thì "hoa văn" trên viên gạch sẽ lặp lại; tiếp tục đến viên
thứ ba, thứ tư... nếu có đủ số "gạch" để lát tồn bộ bề mặt bức tranh thì cả bức tranh sẽ có
một "hoa văn" như nhau.
II. Tại sao cần pattern?
Hãy hình dung một người thợ định sơn toàn bộ bức tường. Người này thiết kế ra một mẫu
họa tiết rất đẹp, nhưng lại quá nhỏ. Anh nghĩ ra một cách, đó là sơn đi sơn lại họa tiết này để

phủ kín bức tường. Hiển nhiên cách làm của anh là hồn tồn có thể, nhưng người thợ ốp lại
có cách nghĩ khác. Anh này lập tức cầm mẫu thiết kế hoa văn của mình và gọi đến cơng ty
chun cung cấp gạch ốp lát, yêu cầu một loạt gạch ốp lát có hoa văn y hệt như thế. Vậy là
trong lúc người thợ sơn kia sơn từng ô một, mỗi lần sơn là một lần tốn công sức làm việc và


cịn sợ sai sót nữa, anh này chỉ cần ốp số gạch đã đặt lên tường - không kể thời gian đặt số
gạch đó!
Pattern cũng vậy. Bạn có thể tỉ mẩn tô từng ô một, kết quả không khác biệt gì. Nhưng thay vì
tốn cơng như vậy, vả lại cịn dễ phạm sai sót - tăng số lần làm nghĩa là tăng xác suất sai - chi
bằng dựa vào người "thợ ốp lát kiêm công ty cung cấp gạch ốp lát" của bạn - chính là
photoshop!
III. Cách tạo một pattern
Để tạo một pattern cho riêng bạn, làm theo các bước sau. Cụ thể ở đây tớ sẽ tạo một dạng
pattern sọc chéo.
1. Tạo một file mới, kích thước tùy ý có nền trong suốt (khơng màu). Ở đây tớ chọn 3 x 3.
2. Dùng pencil tool hoặc công cụ khác tô màu đen vào các pixel như sau. Chú ý phần caro
trắng và xám là không màu.

3. Sau khi tô xong, nhấn Ctrl + A hoặc vào Selection > Select all để chọn tất cả. Vào menu
Edit > Define pattern. Trong cửa sổ mới hiện ra, đặt tên cho pattern vừa tạo.


Từ giờ trở đi mỗi lần bạn làm việc với pattern, pattern bạn vừa tạo sẽ nằm cuối cùng trong
danh sách các pattern của photoshop.

Lưu ý là nếu khu vực bạn lựa chọn thực chất có nhiều ơ giống hệt nhau ghép lại thì
photoshop sẽ tự động lựa chọn ơ đó làm pattern thay vì lấy tồn bộ vùng chọn.
IV. Cách sử dụng pattern
Vậy là bạn đã có pattern của riêng mình. Vậy sử dụng ra sao? Bạn có nhiều cách để lựa chọn.

Dưới đây là các cách thông dụng nhất:
1. Fill: Lát toàn bộ bề mặt vùng chọn trong lớp được chọn bằng pattern. Để làm việc này, sau
khi đảm bảo vùng chọn mong muốn và lớp tương ứng được chọn, vào menu Edit > Fill >
Chọn Pattern và pattern mong muốn.


2. Brush: Sử dụng pattern như một brush (cọ) để "tô" lên tranh. Để thực hiện thao tác này,
chọn công cụ Pattern Stamp, thiết lập như hình vẽ và tiến hành tô:


Hơi khó hiểu phải khơng? các bạn chú ý theo dõi bằng video clip nha...

Bạn có thể tự tạo cho mình nhiều kiểu pattern theo ý muốn, file transparent hay file có
background đều được, nhớ là chỉ tạo một file nhỏ thơi, vì nó fill ra tất cả mà! Sau khi fill, bạn
có thể chỉnh chế độ blend option của nó hoặc tăng giảm Opacity tùy ý nha


7.CHỮ TRONG ẢNH, TẠO HIỆU ỨNG CHỮ.
7.1.TẠO CHỮ VÀ CÁC LỰA CHỌN HIỆU CHỈNH CHỮ.
Các công cụ Type sẽ giúp bạn thêm chữ vào tài liệu. Bạn có thể chọn chúng
trong Toolbar nằm bên trái màn hình, hoặc nhấn phím T. Những tùy chọn Type sẽ hiện ra
ở Options Bar phía trên màn hình. Các lựa chọn chính bao gồm:



Font Family: Chọn một font đã cài trên máy hoặc từ Typekit.



Font Style: Chọn kiểu cho font của bạn, chẳng hạn như Bold (in đậm) hoặc Oblique

(nghiêng).



Size: Đặt kích thước điểm cho loại font.



Align Text: Căn văn bản sang trái, phải hoặc giữa.



Color: Chọn màu chữ.



Cancel hoặc Commit: Khi đã thêm hoặc chỉnh sửa chữ, bạn phải xác nhận áp dụng nó lên
canvas, hoặc hủy để hồn tác hay di chuyển nó.

Mỗi chi tiết trong chữ ln có layer riêng. Để di chuyển hoặc thay kích thước chữ trong khi
chỉnh sửa, giữ phím Ctrl hoặc Cmd, rồi kéo nó vào vị trí.
Bạn có thể chỉnh sửa chữ, thay đổi font, kích thước… bất kỳ lúc nào. Để làm điều này, hãy
chọn công cụ Type và dùng trỏ chuột làm nổi bật chữ (tương tự như phần mềm soạn thảo văn
bản). Lưu ý, đừng chỉ chọn layer chữ.


Tạo chữ tiêu đề và header
Hầu hết mọi người thêm và chỉnh chữ trong Photoshop chủ yếu qua công cụ Horizontal Type
Tool (hoặc Vertical), click vào canvas, rồi bắt đầu gõ.
Đây là tùy chọn tốt nhất cho tiêu đề, header hay đoạn văn bản một dòng ngắn.

Nhấp vào canvas tạo vùng chữ tự động mở rộng khi bạn gõ. Toàn bộ chữ hiện trên một dịng
và khơng bao giờ nhảy sang dòng mới, ngay cả khi bạn gõ nội dung tới sát cạnh canvas.


Nếu muốn thêm khoảng cách dịng, xác định vị trí bằng trỏ chuột và nhấn Enter. Cách này
vẫn tốt hơn tạo layer cho từng dịng header. Nó sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm sốt và định vị từng
dịng.
Xử lý chữ trong đoạn văn
Đối với nội dung dài như đoạn văn hoặc danh sách, trước tiên, hãy tạo một text box.


Chọn Horizontal Type Tool > thiết lập tùy chọn định dạng cơ bản > Click và kéo theo đường
chéo trên canvas để tạo một text box hình chữ nhật. Giờ gõ hoặc dán văn bản vào box này.

Text box có kích thước cố định. Khi văn bản tới cạnh phải, nó sẽ nhảy sang dịng mới. Nếu
văn bản q dài, bạn cần chỉnh lại kích thước box để có thể nhìn thấy phần cịn lại của băn vản
(hoặc thay đổi kích thước font).


Nhấn Ctrl+T (Windows) hoặc Cmd+T (Mac), rồi giữ phím Shift và kéo một trong số các
cạnh để làm box lớn hơn.
Tạo hình dạng text box tùy chỉnh
Khơng nhất thiết lúc nào cũng phải làm việc trên text box hình chữ nhật. Bạn có thể sử dụng
cơng cụ tạo hình khác nhau hoặc tự tay vẽ hình dạng mới bằng Pen Tool, rồi gõ chữ vào đó.

Chọn một trong số các công cụ Shape hoặc sử dụng Pen Tool. Thiết lập Tool Mode >
Path nằm ở góc trái phía trên thanh Options, rồi vẽ hình trên canvas.

Giờ kéo Horizontal Type Tool và nhấp vào bên trong đường bạn vừa vẽ. Thao tác này sẽ biến
hình đó thành text box. Giờ căn chỉnh văn bản sang giữa (nhấn Center), gõ hoặc dán văn bản
vào box.
Tùy chỉnh hình dạng hữu ích khi bạn cần gói văn bản quanh ảnh hoặc các đối tượng khác trong
bản thiết kế.
Đặt chữ trên Curve trong Photoshop
Bạn cũng có thể đặt chữ theo đường cong. Bắt đầu chọn Pen Tool. Trong Options Bar nằm
phía trên, chuyển Tool Mode sang Path. Giờ vẽ một đường cong trên canvas.


Tiếp theo, chọn Horizontal Type Tool. Trỏ chuột qua đường vừa vẽ. Khi trỏ chuột biến thành
đường lượn sóng, hãy click chuột. Theo tác này sẽ neo text box vào đường đó.
Giờ gõ chữ.

Bạn cũng có thể đặt chữ theo đường viền hình dạng. Quá trình tương tự như trên, thay vì dùng
Pen, bạn chỉ cần chọn một trong số bộ công cụ Shape. Một lần nữa, chuyển Tool Mode sang
Path trước khi vẽ.
Để chỉnh vị trí chữ trên đường cong, sử dụng Direct Selection Tool. Trỏ chuột qua chữ, phần
mềm sẽ biến nó thành hai mũi tên. Click và kéo dọc theo đường để chuyển văn chữ dọc theo
đường.
Click và kéo qua đường để chữ chạy bên trong hoặc ngồi hình dạng như ý muốn của bạn.
Masking Text trong Photoshop
Công cụ chữ chủ đạo hay dùng nhất trong Photoshop chính là Horizontal Type Mask
Tool và Vertical Type Mask Tool.
Những công cụ này không đặt chữ trên canvas. Thay vào đó, chúng tạo hình dựa trên chữ bạn
sử dụng trong thiết kế. Bạn không thể quay lại và chỉnh sửa nó sau đó. Vì thế, chọn đúng font
trước khi bắt đầu cực kỳ quan trọng.


Bắt đầu nhiệm vụ này bằng cách mở một ảnh trong Photoshop hoặc chọn layer chứa màu sắc.

Chọn một trong số các công cụ Type Mask > lựa font bạn muốn > click vào canvas và gõ chữ.
Nhấn nút Commit để chọn chữ bạn vừa gõ.
Dưới đây là 3 cách sử dụng nó:


Thêm texture vào chữ. Nhấn nút Add Layer Mask ở dưới bảng Layers. Thao tác này sẽ làm
nền trở nên trong suốt, chỉ để các hình dạng chữ chứa texture ở ảnh gốc.

Tô màu nền chữ. Nhấn Ctrl + Backspace hoặc Cmd + Backspace để cắt chữ, rồi thay thế
nó bằng màu nền bạn chọn.


Cắt chữ khỏi nền. Nhấn Shift + Ctrl + I hoặc Shift + Cmd + I để đảo ngược lựa chọn. Sau
đó, nhấn Ctrl + J hay Cmd + J ẩn layer bên dưới và bạn sẽ có bức ảnh gốc với phần chữ trong
suốt nổi bật trên nền.
Tạo kiểu chữ trong Photoshop
Bạn đã biết cách gõ chữ trên trang trong Photoshop rồi đấy, giờ hãy tìm hiểu xem tạo kiểu cho
chúng như thế nào nhé. Bài viết này sẽ gợi ý các thiết lập cơ bản trên Options Bar và một số
mẹo hữu ích bạn nên biết:



Text Direction: Chuyển đổi kiểu chữ ngang và dọc.



Anti-aliasing: Đặt kiểu chữ sắc nét hoặc mượt mà.



Wrap text: Uốn cong chữ theo 15 kiểu có sẵn.



Open Character/Paragraph Panel: Mở bảng điều chỉnh thiết lập ký tự.



3D: Chuyển sang chế độ xem 3D của Photoshop.

Như đã đề cập trước đó, bạn cần chọn chữ bằng trỏ chuột trước khi thay đổi định dạng của nó.
Bảng ký tự và đoạn
Click vào nút Character and Paragraph Panel ở Options Bar. Tab đầu tiên chứa một bộ tùy
chọn định dạng ký tự, trong đó font và màu sắc gần như có nhiều lựa chọn nhất.