chuyên đề co2 tác dụng với kiềm

CHUYÊN ĐỀ CO2 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM
A. Bài toán CO
2
, SO
2
dẫn vào dung dịch NaOH, KOH
- Khi cho CO
2
(hoặc SO
2
) tác dụng với dung dịch NaOH đều xảy ra 3 khả năng tạo muối:
CO
2
+ 2NaOH → Na
2
CO
3
+ H
2
O (1)
CO
2
+ NaOH → NaHCO
3
(2)
f=
2
CO
NaOH
n
n

(hoặc f=
2
SO
NaOH
n
n
) Hoặc f=
2
SO
OH
n
n
−

o f
≥
2 : chỉ tạo muối Na
2
CO
3
o f
≤
1 : chỉ tạo muối NaHCO
3
o 1 < f < 2 : tạo cả muối NaHCO
3
và Na
2
CO
3

* Có những bài toán không thể tính f. Khi đó phải dựa vào những dữ kiện phụ để tìm ra khả
năng tạo muối.
- Hấp thụ CO
2
vào NaOH
dư
( KOH
dư
)chỉ tạo muối trung hòa Na
2
CO
3
(K
2
CO
3
)
- Hấp thụ CO
2
vào NaOH chỉ tạo muối Na
2
CO
3
, Sau đó thêm BaCl
2
vào thấy kết tủa. Thêm tiếp
Ba(OH)
2 dư
vào thấy xuất hiện thêm kết tủa nữa  Tạo cả 2 muối Na

2
CO
3
và NaHCO
3
- Chất hấp thụ vào bình NaOH tăng : m bình tăng = m dd tăng = m chất hấp thụ ( CO
2
+ H
2
O có
thể có )
 Trong trường hợp không có các dữ kiện trên thì chia trường hợp để giải.
B. Bài toán CO
2
, SO
2
dẫn vào dung dịch Ca(OH)
2
, Ba(OH)
2
:
Do ta không biết sản phẩm thu được là muối nào nên phải tính tỉ lệ f:
Ca(OH)
2
+ CO
2
→ CaCO
3
↓ + H
2

O (1)
Ca(OH)
2
+ 2CO
2
→ Ca(HCO
3
)
2
(2)
f=
2
2
)(
CO
OHCa
n
n
o f
≥
1 : chỉ tạo muối CaCO
3
o f
≤
0,5 : chỉ tạo muối Ca(HCO
3
)
2
o 0,5 < f < 1: tạo cả muối CaCO
3

và Ca(HCO
3
)
2
* Khi những bài toán không thể tính f ta dựa vào những dữ kiện phụ để tìm ra khả năng tạo
muối.
- Hấp thụ CO
2
vào nước vôi dư thì chỉ tạo muối CaCO
3
- Hấp thụ CO
2
vào nước vôi trong thấy có kết tủa, thêm NaOH dư vào thấy có kết tủa nữa
suy ra có sự tạo cả CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
- Hấp thụ CO
2
vào nước vôi trong thấy có kết tủa, lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng nước lọc lại
thấy kết tủa nữa suy ra có sự tạo cả CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
.
- Sự tăng giảm khối lượng dung dịch : Khi cho sàn phẩm cháy vào bình Ca(OH)

2
hay Ba(OH)
2
M bình tăng = m hấp thụ
m dd tăng = m hấp thụ - m kết tủa
m dd giảm = m kết tủa – m hấp thụ
- Nếu không có các dữ kiện trên ta phải chia trường hợp để giải.
C. Muốn làm tốt dạng bài tập này cần nắm tỉ lệ mol và cách đặt số mol vào cho
phù hợp-Một số bài phải sử dụng phương trình ion rút gọn khi gặp bài CO
2
+
hh ( NaOH và Ca(OH)
2
)
CO
2
+ 2OH
-
→ CO
3
2-
+ H
2
O (1)
CO
2
+ OH
-
→ HCO
3

-
(2)
f=
2
CO
OH
n
n
−

o f
≥
2 : chỉ tạo muối CO
3
2-
o f
≤
1 : chỉ tạo muối HCO
3
-
o 1 < f < 2 : tạo cả muối HCO
3
-
và CO
3
2-

♣ Dạng 1. a mol CO
2
tác dụng với dung dịch kiềm b mol ( NaOH hay Ca(OH)

2
hay Ba(OH)
2
) .Yêu
cầu. Tính
1. Khối lượng kết tủa CaCO
3
hay BaCO
3
tạo ra , Cách làm rất đơn giản:
• Nếu thấy a < b thì => ĐS:
3 2
CaCO CO
n n
=
= a mol .
• Nếu thấy a > b thì => ĐS:
3 2
CaCO CO
OH
n n n
−
= −
= 2b – a
2. Khối lượng của từng muối thu được ( muối HCO
3
-
và muối CO
3
2-

)
Cách làm rất đơn giản:
• Trước tiên: lấy
2
OH
CO
n
n
−
= f , Nếu thấy giá trị 1 < f < 2
Thì sẽ có 2 muối sinh ra ( đó là HCO
3
-
và CO
3
2-

)
•
2
3
2
CO
HCO OH
n n n
− −
= −
•
2
2

3
CO
CO OH
n n n
− −
= −
♣ Dạng 2 . Cho V (lit) CO
2
(đktc) tác dụng với dung dịch kiềm b mol ( NaOH hay Ca(OH)
2
hay
Ba(OH)
2
) thu được x mol kết tủa ( ↓ ) . Yêu cầu. Tính :
1.Thể tích khí CO
2
.Thường có 2 ĐS.
ĐS 1:
2
(min)CO
n n
↓
=

ĐS 2:
2
( ax)CO m
OH
n n n
−

↓
= −
♣ Dạng 3: amol CO
2
+ Ca(OH)
2
hay Ba(OH)
2
bmol kết tủa. Tính Ca(OH)
2

•
2
2
⇒〉
↓
nn
CO
muối
•
n
CO
2
=
n
↓
⇒
muối trung hòa CaCO
3
1. Tớnh th tớch CO

2
(ktc) vo 2 lớt dung dch Ca(OH)
2
0,02M cú khi lng kt ta cc i
A.0,224 lớt B.1,792 lớt C.0,448 lớt D. 0,896 lớt
2.Cho 0,448 lớt khớ CO
2
( ktc) hp th ht vo 100 ml dung dch cha hn hp NaOH 0,06M v Ba(OH)
2

0,12M, thu c m gam kt ta. Giỏ tr ca m l A.2,364. B.3,940. C.1,970. D.1,182.
3 .Hp th hon ton 2,688 lớt khớ CO
2
( ktc) vo 2,5 lớt dung dch Ba(OH)
2
nng a mol/l, thu c
15,76 gam kt ta Giỏ tr ca a l (cho C = 12, O = 16, Ba = 137)
A. 0,032. B. 0,04. C. 0,048. D. 0,06.
4. Cho V lớt khớ CO
2
(ktc) vo 250 ml dung dch Ba(OH)
2
2M c 39,4 gam kt ta. Giỏ tr ca V l
A. 0,2 hoc 0,4 B. 0,4 hoc 0,6 C. 0,2 hoc 0,6 D. 0,2 hoc 0,8
5.Cho t t tng git V (L) dung dch HCl 0,1M vo dung dch K
2
CO
3
thu c dung dch B v 0,56 L
(ktc) khớ CO

2
. Cho dung dch B tỏc dng vi dung dch Ca(OH)
2
d thy to ra 1,5 gam kt ta. V bng :
A. 400 ml B. 500 ml C. 650 ml D. 800 ml
6.Hp th hon ton 4,48 lớt khớ CO
2
( ktc) vo 500 ml dung dch hn hp gm NaOH 0,1M v Ba(OH)
2
0,2M, sinh ra m gam kt ta. Giỏ tr ca m l:
A. 19,70. B. 9,85. C.11,82. D. 17,73.
7.Cho 11,2 lớt khớ CO
2
(ktc) vo 400 ml dung dch NaOH 2M c dung dch X. Cho dung dch CaCl
2
d
vo dung dch X. Khi lng kt ta to thnh:
A. 54 gam B.30 gam C. 50 gam D. 40 gam
8.Cho rt t t 0,3 mol HCl vo dung dch hn hp gm 0,2 mol Na
2
CO
3
v 0,2 mol NaHCO
3
. S mol CO
2
thu c bng
A. 0,25 B. 0,10 C. 0,30 D.0,15
9.Hỗn hợp X gồm Na
2

CO
3
và K
2
CO
3
. Thêm từ từ 0,8 lít dung dịch HCl 0,5M vào dd có 2 muối trên. Sau khi
phản ứng kết thúc thu đợc dd Y và 2,24 lít CO
2
(đktc). Cho dd Y tác dụng với dd Ca(OH)
2
thu đợc kết tủa Z.
Khối lợng kết tủa Z thu đợc là :
40g B. 30g C. 20g D. 50g
10.Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO
2
(đktc) vào 500ml dd NaOH thu đợc 17,9g muối. Nồng độ mol của dd
NaOH là :
0,5M B. 0,426M C. 0,4M D. 0,8M
11.Dộn luồng khí CO
2
hấp thụ hoàn toàn voà dd NaOH. Sau khi phản ứng kết thúc đợc dd X. Dung dịch X
tác dụng với Ba(OH)
2
d thu đợc m
1
gam kết tủa, còn nếu tác dụng với dd BaCl
2
thu đợc m
2

gam kết tủa. Biết
m
1
< m
2
, vậy trong dd X có :
NaHCO
3
C.
Na
2
CO
3
và NaOH
d
D. Na
2
CO
3
12.Cho ag hỗn hợp 2 muối Na
2
CO
3
và NaHSO
3
có số mol bằng nhau tác dụng với H
2
SO
4
loãng ,d. Khí sinh ra

đợc dẫn vào dung dịch Ba(OH)
2
d thu đợc 41,4g kết tủa. Giá trị của a là :
23
C.
21
D.
22
Dẫn 0,1 mol hh gồm H
2
và CO
2
đi qua 100 ml dd NaOH 1M, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Kết thúc thí
nghiệm làm khô cẩn thận dd sau phản ứng ta thu đợc 5,04g cất rắn. % thể tích CO
2
trong hh khí trên là :
70%
C.
50%
D.
60%
13.Để phân biệt NaHCO
3
và Na
2
CO
3
ta có thể dùng dd nào sau đây ?
HCl C. Quì tím D. Ba(OH)
2

14.Cho rất từ từ dd A chứa x mol HCl vào dd B chứa y mol Na
2
CO
3
. Sau khi cho hết A vào B ta đợc dd C.
Nếu x=2y thì pH của dd sau khi đun nhẹ để đuổi hết khí CO
2
là :
pH < 7
B.
pH > 7
C.
Không xác định đ-
ợc
D.
pH =7
15.Hp th ht 0,672 lớt CO
2
(ktc) vo bỡnh cha 2 lớt dung dch Ca(OH)
2
0,01M. Thờm tip 0,4gam NaOH
vo bỡnh ny. Khi lng kt ta thu c sau phn ng l?
A. 1,5g B. 2g C. 2,5g D. 3g
16. Sục CO
2
vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)
2
0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hồn
tồn thấy tạo 23,6 g kết tủa. Tính VCO
2

đã dùng ở đktc
A. 8,512 lít B. 2,688 lít C. 2,24 lít D. Cả A và B đúng
17. Cho 0,448 lít khí CO
2
(ở đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M và Ba(OH)
2
0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là A. 1,970 B. 1,182. C. 2,364. D. 3,940
18. Sục V lít CO
2
ở (đktc) vào 1 lít dung dịch hỗn hợp NaOH 0,02M và Ba(OH)
2
0,02M. Đến phản ứng hồn
tồn thu được 1,97 gam kết tủa và dung dịch A. Cho dung dịch NaOH vào dung dịch A thu được kết tủa. V
là: A. 0,896 lít. B. 0,448 lít. C. 0, 224 lít. D. 1,12 lít.
19.Thổi khí CO
2
vào dung dịch chứa 0,02 mol Ba(OH)
2
. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên trong khoảng
nào khi CO
2
biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol
A. 0 gam đến 3,94 gam B. 0 gam đến 0,985 gam
C. 0,985 gam đến 3,94 gam D. 0,985 gam đến 3,152 gam
20. Dẫn V lít đktc khí CO
2
qua 100 ml dung dịch Ca(OH)
2
1M thu được 6 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa, lấy
dung dịch nước lọc đun nóng lại thu được kết tủa nữa. V bằng

A. 3,136 lít B. 1,344 lít
C. 1,344 lít hoặc 3,136 lít D. 3,36 lít hoặc 1,12 lít
21.Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,02 mol K
2
CO
3
vào dung dịch chứa 0,03 mol HCl. Lượng khí CO
2

thu được đktc bằng
A. 0,448 lít B. 0,224 lít C. 0,336 lít D. 0,112 lít
22.Cho 6 lít hỗn hợp CO
2
và N
2
(đktc) đi qua dung dịch KOH tạo ra 2,07 gam K
2
CO
3
và 6 gam KHCO
3
. %
thể tích của CO
2
trong hỗn hợp là
A. 42% B. 56% C. 28% D. 50% .
23. Thêm từ từ đến hết 150 ml dung dịch ( Na
2
CO
3

1M và K
2
CO
3
0,5 M) vào 250 ml dung dịch HCl 2M thì
thể tích khí CO
2
sinh rs ở đktc là
A. 2,52 lít B. 5,04 lít C. 3,36 lít D. 5,6 lít
24. Dung dịch X chứa 24,4 gam hỗn hợp 2 muối Na
2
CO
3
và K
2
CO
3
. Thêm dung dịch chứa 33,3 gam CaCl
2

vào dung dịch X thu được 20 gam kết tủa và dung dịch Y. Số mol mỗi muối trong dung dịch X là
A. 0,12 mol Na
2
CO
3
và 0,08 mol K
2
CO
3
B. 0,1 mol Na

2
CO
3
và 0,1 mol K
2
CO
3
C. 0,08 mol Na
2
CO
3
và 0,12 mol K
2
CO
3
D. 0,05 mol Na
2
CO
3
và 0,15 mol K
2
CO
3
25.Cho đồng thời 1 lít dung dòch HCl 2M vào 1lít dung dòch hỗn hợp Na
2
CO
3
1M và NaHCO
3
1M. Đến

phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí ở (đktc). V là:
A. V = 33,6. B. 22,4 ≤ V ≤ 33,6 . C. Kết quả khác. D. V = 22,4 .
26.Thể tích dung dòch NaOH 2M tối thiểu để hấp thụ hết 4,48 lít CO2 ( đkc) là ?
A. 200ml B. 100ml C. 150ml D. 250ml