Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ HẢI QUỲNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC QUẬN NAM TỪ LIÊM, HÀ NỘI
ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2021


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ HẢI QUỲNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC QUẬN NAM TỪ LIÊM, HÀ NỘI
ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS.NGUYỄN THỊ MAI LAN

HÀ NỘI, 2021

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân
tôi. Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả
nghiên cứu này không trùng với bất cứ cơng trình nào đã được cơng bố trước
đó.
Tơi chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.
Hà Nội, tháng 9 năm 2021
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hải Quỳnh


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến các Lãnh đạo, các phòng ban của
Học viện Khoa học xã hội đã giúp tơi trong q trình học tập và hồn thành luận án
này.
Tơi xin cám ơn sâu sắc PGS.TS. Nguyễn Thị Mai Lan đã tận tình chỉ bảo và
hướng dẫn tơi trong q hồn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn đơn vị công tác và các trường tiểu học quận Nam Từ
Liêm, Hà Nội đã giúp tơi trong q trình học tập và hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cám ơn gia đình và bạn bè đã giúp tơi trong q trình học tập
và hồn thành luận văn này.

Hà Nội, tháng 9 năm 2021
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hải Quỳnh

MỤC LỤC
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI.......................................................................................................................1
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI.......................................................................................................................2
LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................................................................3
Tác giả luận văn.................................................................................................................................................3
Tác giả luận văn.................................................................................................................................................4
MỤC LỤC..............................................................................................................................................................5
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU...................................................................................................................9
MỞ ĐẦU..............................................................................................................................................................10
2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.......................................................................................................11
2.1.Các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường phổ..........................................................11
2.2. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường phổ thơng..................................15
3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu...................................................................................................................17
3.1.Mục đích nghiên cứu.................................................................................................................................17
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................................................................18
4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................................................................................18
4.1.Đối tượng nghiên cứu................................................................................................................................18
4.2.Phạm vi nghiên cứu...................................................................................................................................18
5.Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu.......................................................................................................19
5.1.Cơ sở lý luận..............................................................................................................................................19
5.2.Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................................................19
6.Ý nghĩa lý luận và thực tiễn.............................................................................................................................20
6.1.Ý nghĩa lý luận...........................................................................................................................................20
6.2.Ý nghĩa thực tiễn.......................................................................................................................................20
7.Kết cấu của luận văn.........................................................................................................................................20
Chương 1..............................................................................................................................................................22
1.1.1.Khái niệm giáo viên và giáo viên tiểu học.............................................................................................22
1.2.Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và yêu cầu đặt ra đối với giáo viên tiểu học.................................24
1.2.1.Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 và giáo dục tiểu học theo chương trình giáo dục phổ thơng
2018..................................................................................................................................................................24

1.2.2.Giáo dục tiểu học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018............................................................26
1.2.3.Yêu cầu đặt ra đối với giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018.................27
1.2.4.u cầu về phẩm chất và năng lực đối với giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ
thơng 2018.......................................................................................................................................................28
1)Tiêu chuẩn về phẩm chất nhà giáo:..............................................................................................................29
1.3.Các thành tố hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018....30
1.3.1.Mục tiêu bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.....................30
1.3.2.Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018....................31
1.3.3.Hình thức và phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng
2018..................................................................................................................................................................34
1.3.4.Các điều kiện đảm bảo cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục
phổ thơng 2018................................................................................................................................................35
1.4.Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018............35
1.4.1.Các nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo
dục phổ thơng 2018.........................................................................................................................................35
1.5.Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thông 2018.............................................................................................................................40
1.5.1.Nhận thức của lãnh đạo và giáo viên trường tiểu học về hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...........................................................................................................40
1.5.2.Năng lực của người lãnh đạo trường tiểu học đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thông 2018...........................................................................................................41
1.5.3.Nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên tiểu học đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...........................................................................................................41
1.5.4.Cơ sở vật chất, trang thiết bị và học liệu phục vụ hoạt động bồi giáo viên tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thông 2018.........................................................................................................................42
Tiểu kết chương 1................................................................................................................................................42


Chương 2..............................................................................................................................................................44
2.1.1Tổ chức khảo sát thực tiễn......................................................................................................................44

2.1.2. Thang đo và cách tính điểm thang đo...................................................................................................49
2.2.Thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình
giáo dục phổ thơng 2018.....................................................................................................................................49
2.2.1.Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thơng 2018.........................................................................................................................49
Bảng 2.1: Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên.....................................................50
2.2.2.Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018....................................................................................................51
Bảng 2.2: Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình hoạt động bồi dưỡng giáo viên..............................51
2.2.3.Thực trạng thực hiện hình thức và phương pháp hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học
đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018.............................................................................................52
Bảng 2.3: Thực trạng thực hiện hình thức và phương pháp hoạt động bồi dưỡng giáo viên........................53
2.2.4.Thực trạng các điều kiện đảm bảo cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...........................................................................................................54
Bảng 2.4: Thực trạng các điều kiện đảm bảo cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên........................................54
2.3.Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018........................................................................................................55
2.3.1.Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...........................................................................................................55
Bảng 2.5: Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên........................................55
2.3.1.Thực trạng quản lý nội dung, chương trình bồi dưỡng bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...........................................................................................................57
Bảng 2.6: Thực trạng quản lý nội dung, chương trình bồi dưỡng giáo viên..................................................57
2.3.2.Thực trạng quản lý phương pháp bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục
phổ thơng 2018................................................................................................................................................58
Bảng 2.7: Thực trạng quản lý phương pháp bồi dưỡng cho giáo viên...........................................................58
Bảng 2.8: Thực trạng quản lý hình thức bồi dưỡng giáo viên........................................................................60
2.3.4.Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018....................................................................................................61
Bảng 2.9: Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ hoạt động bồi dưỡng giáo viên..................61

2.3.5.Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thông 2018.........................................................................................................................62
Bảng 2.10: Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên....................................................63
2.4.Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận
Nam Từ liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018............................................................64
Bảng 2.11: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học............64
2.5.Đánh giá chung hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam Từ
Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018..........................................................................65
2.5.1.Ưu điểm..................................................................................................................................................65
2.5.2.Hạn chế và nguyên nhân........................................................................................................................66
Tiểu kết chương 2................................................................................................................................................68
Chương 3..............................................................................................................................................................70
3.2.Một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018...............................................................................................................71
3.2.1.Tổ chức đánh giá nhu cầu bồi dưỡng và kế hoạch hóa hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu
học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018.......................................71
3.2.3.Chỉ đạo kết hợp bồi dưỡng với tự bồi dưỡng để phát triển năng lực của giáo viên tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục...................................................81
3.3.Mối liên quan giữa các biện pháp.................................................................................................................86
3.4.Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp.....................................................................87
Bảng 3.1: Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp......................................................................................88
Bảng 3.2: Đánh giá tính khả thi của các biện pháp.........................................................................................89
Kết luận chương 3................................................................................................................................................91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.....................................................................................................................92
2.Khuyến nghị......................................................................................................................................................94


TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................................................96
PHỤ LỤC...........................................................................................................................................................100
Xin trân trọng cám ơn sự giúp đỡ của Thầy/cô.............................................................................................112

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
CBQL
GV
GD & ĐT
TH

TỪ ĐẦY ĐỦ
Cán bộ quản lý
Giáo viên
Giáo dục và Đào tạo
Tiểu học


DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 2.1: Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên................48
Bảng 2.2: Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình hoạt động bồi dưỡng
giáo viên.................................................................................................................. 49
Bảng 2.3: Thực trạng thực hiện hình thức và phương pháp hoạt động bồi dưỡng
giáo viên.................................................................................................................. 51
Bảng 2.4: Thực trạng các điều kiện đảm bảo cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên...52
Bảng 2.5: Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên........53
Bảng 2.6: Thực trạng quản lý nội dung, chương trình bồi dưỡng giáo viên.............55
Bảng 2.7: Thực trạng quản lý phương pháp bồi dưỡng cho giáo viên.....................56
Bảng 2.8: Thực trạng quản lý hình thức bồi dưỡng giáo viên..................................58
Bảng 2.9: Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ hoạt động bồi
dưỡng giáo viên.......................................................................................................59
Bảng 2.10: Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên..............61

Bảng 2.11: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên tiểu học.....................................................................................................62
Bảng 3.1: Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp...............................................86
Bảng 3.2: Đánh giá tính khả thi của các biện pháp..................................................87


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chương trình giáo dục (GD) phổ thông 2018 được xây dựng, đề xuất và cụ
thể hố nhiều đổi mới mang tính căn bản trong GD phổ thông như: Dạy học (DH)
và đánh giá dựa trên năng lực; DH tích hợp giải quyết các vấn đề thực tiễn; GD qua
hoạt động trải nghiệm. Chương trình GDPT 2018 được xây dựng tổng thể, tồn diện,
đồng bộ tất cả các môn học, hoạt động giáo dục ở các cấp học, lớp học theo hướng
tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.
Chương trình giáo dục phổ thơng (GDPT) 2018 chính thức được triển khai
trên cả nước, đối với bậc tiểu học chương trình giáo dục phổ thông 2018 bắt đầu
thực hiện cho học sinh lớp 1 từ năm học 2020-2021 và sẽ tiến hành với lớp 2 và lớp
6 vào năm học 2021-2022. Các đổi mới này đặt ra yêu cầu mới đối với người giáo
viên tiểu học và họ cần được trang bị kiến thức, kĩ năng và thái độ để đảm nhiệm
tốt nhiệm vụ của mình theo vị trí việc làm đã xác định tại trường tiểu học và là nhân
tố quan trọng nhất quyết định sự thành cơng của chương trình giáo dục phổ thông
2018.
Do vậy, để thực hiện thành công chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ngành giáo
dục đang nỗ lực xây dựng đội ngũ giáo viên không chỉ đạt chuẩn về trình độ đào tạo
mà cịn có tư duy đổi mới, sáng tạo trong phương pháp dạy học, đáp ứng yêu cầu
chương trình GDPT 2018 theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Việc
này chỉ được thực hiện thành cơng khi triển khai và thực hiện có chất lượng hoạt động
bồi dưỡng giáo viên tiểu học, những người sẽ đi tiên phong thực hiện chương trình
giáo dục phô thông 2018 từ năm 2020.
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ

thơng 2018 là vơ cùng quan trọng, nó quyết định chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu
học, những người sẽ trực tiếp thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
Giáo viên tiểu học chỉ có thể đáp ứng được các u cầu vị trí việc làm của mình
cũng như u cầu của việc triển khai thực hện chương trình giáo dục phổ thông
2018 bằng cách tham gia hoạt động bồi dưỡng và biến quá trình bồi dưỡng thành
quá trình tự bồi dưỡng của bản thân. Thông qua hoạt động bồi dưỡng, các giáo
viên không chỉ nắm bắt được những vấn đề đang xảy ra trong các hoạt động
dạy học hàng ngày mà còn được giới thiệunhững phương pháp dạy học mới, giúp
các giáo viên cập nhật những kiến thức tiến bộ về môn học, nâng cao năng lực và
các kĩ năng sư phạm, sự thích nghi với mơi trường học tập mới, giúp cho giáo viên
có thể tạo ra những sự thay đổi phù hợp trong chương trình dạy học cũng như các
hoạt động dạy học trong thực tế, hỗ trợ trao đổi thông tin và kinh nghiệm dạy học
giữa các giáo viên cùng chuyên môn.
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học muốn đạt được hiệu quả và chất

10


lượng như mục tiêu xác định thì địi hỏi quản lý hoạt động này cần phải được quan
tâm sâu sắc, phải đặt trọng tâm đặc biệt cho quản lý hoạt động này, và phải coi quản
lý hoạt động này là một nội dung và nhiệm vụ quan trọng trong tổng thể công tác
quản lý của nhà trường tiểu học bên cạnh các nhiệm vụ giáo dục và quản lý giáo
dục đã thực hiện. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thơng 2018 là hoạt động còn mới mẻ, do vậy các chủ thể quản lý
hoạt động này cần nhận thức sâu sắc về vai trị và tầm quan trọng từ đó có kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá việc thực hiện mục tiêu, nội dung,
chương trình, hình thức, phương pháp, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ hoạt động
bồi dưỡng này.
Trong các nghiên cứu cùng hướng nghiên cứu này đã thực hiện thì phần
nhiều tập trung vào việc nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên

cho giáo viên tiểu học, hiện tại có rất ít các nghiên cứu về vấn đề này được thực
hiện, điều này là do chương trình giáo dục phổ thơng mới được phê duyệt năm 2018
và được triển khai thực hiện vào năm 2020. Do vậy, các nghiên cứu về vấn đề này
chưa được nghiên cứu một cách chuyên sâu và hệ thống từ góc độ khoa học quản lý
giáo dục. Chính vì những lí do trên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ
của mình với tiêu đề: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam
Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018” để thực hiện.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

2.1. Các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường phổ
thơng
Đội ngũ giáo viên có vai trị quan trọng, quyết định chất lượng của mỗi
nhà trường. Do vậy, để đội ngũ giáo viên có đủ phẩm chất, năng lực để thực hiện
chất lượng nhiệm vụ của mình tại nhà trường thì địi hỏi đội ngũ giáo viên phải ln
được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực chueyen môn, nghiệp vụ và phúc đáp
tốt nhất yêu cầu vị trí việc làm tại nahf trường, góp phần giúp nhà trường đạt được
mục tiêu và nhiệm vụ đề ra. Chính vì những lí do trên nên các cơng trình nghiên cứu
về hoạt động bồi dưỡng giáo viên đã được triển khai nghiên cứu chuyên sâu và hệ
thống. Có thể nêu dẫn các nghiên cứu về vấn đề này như:
Trên thế giới, hoạt động bồi dưỡng đội ngũ các nhà giáo ở các nước trên thế
giới được tổ chức độc lập như các viện nghiên cứu, các trung tâm bồi dưỡng và đào
tạo sư phạm. Ở đa số quốc gia, người ta đã thành lập trường sư phạm có nhiệm vụ
thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo rất phong phú đa dạng phù hợp với
từng đối tượng cụ thể. Các nước như Mỹ, Nhật Bản, Singapore, Philipins,
Malaysia, Thái Lan,… luôn xem giáo viên là điều kiện tiên quyết của sự nghiệp
giáo dục và phát triển giáo dục. Cụ thể như sau:
Philipins: Công tác bồi dưỡng cho giáo viên không tổ chức trong năm học
mà tổ chức bồi dưỡng vào các khóa học hè. Hè thứ nhất bao gồm các nội dung môn

11


học, nguyên tắc dạy học, tâm lý học và đánh giá trong giáo dục.Hè thứ hai gồm các
môn về quan hệ con người, triết học giáo dục, nội dung và phương pháp giáo
dục.Hè thứ ba gồm nghiên cứu giáo dục, viết tài liệu giám sát trong giáo dục. Hè
thứ tư gồm kiến thức nâng cao, kỹ năng nhận xét, vấn đề lập kế hoạch giảng dạy,
viết tài liệu giảng dạy sách giáo khoa, sách tham khảo…[43]
Malaysia: Có 3 hình thức bồi dưỡng;Lớp bồi dưỡng tập trung trong hè về
nghiệp vụ cho Vụ Giáo dục giáo viên hoặc do cơ quan thanh tra trường học tổ
chức.Khóa bồi dưỡng từ 6 tháng đến 1 năm cho những giáo viên đã dạy 5 năm,
được lựa chọn để trở thành cốt cán.Chương trình bồi dưỡng từ qua kênh truyền
thơng, có sự giúp đỡ của giáo viên cốt cán ở địa phương, kết hợp với những buổi
thuyết trình ở trường đại học. Hình thức này dành cho những giáo viên tốt nghiệp
cao đẳng muốn lên trình độ đại học [43].
Thái Lan: Chiến lược cải cách sư phạm (1992) chủ trương xác định tỷ lệ
phần trăm kinh phí bồi dưỡng so với kinh phí đào tạo, tạo điều kiện cho giáo viên
tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, tổ chức các hội thảo, các đợt tậphuấn định kỳ,
chú ý trước hết các giáo viên đầu đàn, tạo điều kiện cho họ đạt trình độ đại học, sau
đại học, kể cả đi học tập ở nước ngoài, dựa vào họ để xây dựng mạng lưới bồi
dưỡng, phát huy tác dụng đối với tồn đội ngũ. Chính phủ chủ trương dành một
phần kinh phí để hỗ trợ cho các Hội khoa học chuyên ngành (toàn, văn, khoa học,
nhạc, họa) để họ tổ chức chuyên môn các hội viên là giáo viên.Giáo viên phải tham
gia các khóa bồi dưỡng ít nhất 5 năm 1 lần hoặc tùy theo thảo luận, thành tích tham
gia các đợt bồi dưỡng là một tiêu chuẩn để xét đề bạt giáo viên.Có 3 phương pháp
bồi dưỡng:Lấy chuyên gia làm trung tâm: Chuyên gia cung cấp kiến thức và kinh
nghiệm, giáo viên tiếp thu và vận dụng. Lấy phương tiện làm trung tâm: Sử dụng
các phương tiện thông tin để chuyển tải nội dung huấn luyện đến giáo viên.Lấy học
viên làm trung tâm: Nhấn mạnh việc giáo viên tự lực thực hiện chương trình bồi
dưỡng với sự giúp đỡ của hướng dẫn viên [43].

Trung Quốc: Trong 10 năm qua việc bồi dưỡng GVTH tập trung vào nâng
cao trình độ chính trị, văn hóa chun mơn và gần đây là năng lực giáo dục, dạy
học. Năm 1995, cả nước có hơn 2000 trường bồi dưỡng giáo viên ở cấp tỉnh và chủ
yếu là ở cấp huyện. Trường bồi dưỡng cấp huyện làm nhiệm vụ bồi dưỡng GVTH.
Các trường sư phạm cũng tham gia bồi dưỡng GVTH. Ngồi ra cịn có các chương
trình bồi dưỡng giáo viên phát trên đài truyền thanh và truyền hình. Việc bồi dưỡng
giáo viên kiên trì dựa vào hình thức tự học tại chức, kết hợp với các đợt trung ngắn
hạn, quan tâm tới hiệu quả.Giáo dục tiểu học (Primary Education) đã có lịch sử phát
triển rất lâu trên thế giới, nhưng cho đến nay vẫn có những quan điểm khác nhau về
khái niệm giáo dục tiểu học.Bậc tiểu học trên thế giới có nước hồn thành trong 5
năm có nước 6 năm. Mục tiêu chung của trường tiểu học là truyền thụ cho tất cả
học sinh những cơ sở ban đầu để tiếp tục giáo dục ở bậc học trên. Như vậy trường

12


tiểu học phấn đấu thúc đẩy sự phát triển nhân cách của trẻ, khơi gợi những năng lực
tiềm ẩn, khơi dậy những hững thú và năng lực như tưởng tượng, sáng kiến, tự lập
và hợp tác xã hội, tăng cường niềm vui học tập [43].
Những vấn đề nghiên cứu xoay quanh chủ đề bồi dưỡng giáo viên phổ thông
cũng là một chủ đề nghiên cứu được đông đảo các nhà khoa học quan tâm, có thể kể
đến một số những nghiên cứu cụ thể như:
Tác giả P.V. Khu Đô Minx Ky cho rằng muốn nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên thì phải dự giờ và phân tích sư phạm tiết dạy. Theo ông, ngườitham gia dự
giờ phải chỉ rõ thực trạng yếu kém của việc phân tích sư phạm tiết dạy [27].
Tác giả Jacques Nimier (1996) với công bố “Giáo viên rèn luyện tâm lý”
cũng đã nhận định rằng việc hình thành phẩm chất, năng lực của người giáo viên
không chỉ thực hiện ở các trường sư phạm là đủ, mà trong hoạt động thực tiễn,
trong cuộc sống nghề nghiệp sau này người giáo viên phải luôn tự rèn luyện, bồi
dưỡng nhằm bổ sung và hoàn thiện nhân cách [43].

Tiếp đến là nghiên cứu của tác giả Malcom S.Knowles, với kết quả nghiên
cứu của mình tác giả đã khẳng định: Việc học tập và bồi dưỡng của người lớn cần
chú trọng tới 5 vấn đề chính như sau: người học là người tự định hướng cho việc
học tập của mình; người học đã có những kinh nghiệm cơ bản trong công việc của
họ; Họ sẵn sàng học tập để đáp ứng cho sự phát triển trong công việc của họ; Họ
xác định được trọng tâm của môn học và giải quyết triệt để những vấn đề trọng tâm
đó; Động cơ của việc học tập là nhằm phát triển toàn diện bản thân của họ [dẫn theo
35].
Tại Việt Nam, ngay sau năm 1975, việc đào tạo và bồi dưỡng giáo viên nói
chung được thực hiện trong bối cảnh cả nước phải tập trung phát triển kinh tế, khắc
phục hậu quả khốc liệt do chiến tranh chống Mỹ để lại nên cơng tác bồi dưỡng giáo
viên nói chung gặp rất nhiều khó khăn. Chương trình đào tạo giáo viên ở các vùng
miền được tổ chức theo các hình thức khác nhau, nội dung đào tạo khác nhau dẫn
tới trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên cũng khác nhau. Để đáp
ứng yêu cầu của cải cách giáo dục, Đảng và Nhà nước ta có những chủ trương cấp
bách để đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo nhiều loại hình khác nhau đặc
biệt là đội ngũ GVTH như: đào tạo chính quy, tại chức, ngắn hạn và cấp tốc theo
các hệ khác nhau 4 + 3, 7 + 2, 7 + 3, 9+3, 10 + 2, ... dẫn đến trình độ của GVTH
khơng đồng đều [35].
Từ năm 1986, cả nước ta bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện để thực hiện
mục tiêu CNH-HĐH, Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng phát triển giáo dục
nhằm tạo động lực phát triển KT-XH. Bắt đầu từ đây, việc đào tạo, bồi dưỡng đội
ngũ giáo viên đã có những chuyển biến tích cực nhằm dần dầnchuẩn hố đội ngũ
này, mặc dù nguồn ngân sách giáo dục còn rất hạn hẹp. Ba chu kì bồi dưỡng thường
xuyên 1992-1996, 1997-2000 và 2003 - 2007 đã cho phép đúc rút được những kinh

13


nghiệm bổ ích về hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo

viên phổ thông nói chung và GVTH nói riêng; đồng thời cũng bộc lộ nhiều điều bất
cập về nội dung, chương trình, hình thức tổ chức, cơ sở vật chất, tài liệu, thời gian, ...
Bồi dưỡng giáo viên được xác định là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo
dục, do đó các nghiên cứu về vấn đề này ở Việt Nam khá đa dạng và phong phú. Cụ
thể như sau:
Đề tài do Nguyễn Thị Quy, Viện nghiên cứu giáo dục - Trường Đại học sư
phạm thành phố Hồ Chí Minh thực hiện nhằm khảo sát năng lực giáo viên tiểu học
đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu khẳng định muốn nâng cao năng lực giáo
viên cần thiết phải thực hiện hai vấn đề cơ bản là giáo viên phải có mức lương đủ
sống để ni gia đình mà khơng phải làm thêm nghề khác, giáo viên được bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ thiết thực để nâng cao tay nghề. Kết quả cũng cho thấy, bồi
dưỡng giáo viên tiểu học bằng những công việc cụ thể, hoạt động hỗ trợ dạy học
(xây dựng khối cộng đồng giáo dục: nhà trường- gia đình- xã hội) hỗ trợ tạo điều
kiện cho giáo viên thực hiện nhiệm vụ được giao, tăng cường thiết bị phục vụ cho
việc dạy học, đặc biệt đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại như máy vi tính, máy
chiếu… tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên truy cập tài liệu, thơng tin và áp dụng
phương pháp dạy học tích cực có sự hỗ trợ của cơng nghệ thơng tin [34].
Các tác giả Phạm Thế Kiên, Trần Xuân Dũng (2019), trong bài báo khoa
học có tựa đề “Thực trạng hoạt động bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ
cho giáo viên Trung học phổ thơng huyện Hướng Hóa, Tỉnh Quảng Trị”, đã trình
bầy các vấn đề lí luận và thực tiễn của hoạt động bồi dưỡng này. Số liệu nghiên cứu
được thu thập từ kết quả khảo sát 10 cán bộ quản lý và 109 giáo viên đang công tác
ở các trường trung học phổ thông trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị
và được xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS
22.0. Kết quả nghiên cứu cho thấy, cán bộ quản lý và giáo viên đã nhận thức đúng
về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho
giáo viên. Các chủ thể quản lý đã thường xuyên tổ chức bồidưỡng các năng lực
xây dựng kế hoạch, năng lực sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục, năng lực
kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; tuy nhiên,
bồi dưỡng năng lực tư vấn và hỗ trợ học sinh chưa được chú trọng triển khai. Hiệu

quả của các phương thức tổ chức bồi dưỡng chưa cao. Việc kiểm tra, đánh giá kết
quả bồi dưỡng hầu như chưa phát huy được sự sáng tạo của các đối tượng tham gia
khóa bồi dưỡng. Các điều kiện hỗ trợ thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực
chuyên môn,nghiệp vụ cho giáo viên vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Kết quả
nghiên cứu là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu, các chủ thể quản
lý, các lực lượng giáo dục nghiên cứu, đề xuất những tác động phù hợp, nâng cao
hiệu quả hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung học phổ thơng, góp phần đáp ứng
u cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay[18].

14


Các tác giả Lê Diên Phương, Nguyễn Anh Tuấn (2019), với cơng bố có tựa
đề “Nghiên cứu phát triển chương trình bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên
chủ nhiệm ở các trường trung học cơ sở tỉnh Phú Thọ”. Nghiên cứu đã góp phần
làm rõ bản chất và yêu cầu khách quan của vấn đề nghiên cứu; phân tích rõ thực
trạng cơng tác chủ nhiệm và hoạt động bồi dưỡng kỹ năng của GVCN. Kết quả thực
nghiệm trong năm học vừa qua cho thấy, sau khi được bồi dưỡng học viên hiểu và
phân tích được một số kỹ năng của GVCN đáp ứng các yêu cầu của đổi mới giáo
dục phổ thông; khả năng vận dụng vào công tác chủ nhiệm lớp hình thành và phát
triển một số kỹ năng tổ chức, quản lý lớp chủ nhiệm đáp ứng yêu cầu của đổi mới
giáo dục trung học [32].
Tác giả Đinh Thị Hồng Vân (2019), với bài báo khoa học có tựa đề “Thực
trạng bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa -Vũng
Tàu”. Bài viết đã Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng bồi dưỡng giáo viên trung
học cơ sở thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Kết quả điều tra cho thấy
phần lớn CBQL và GV đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng
giáo viên trung học cơ sở; công tác bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở ở thành
phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã được chú trọng trên nhiều nội dung với
các hình thức khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn cịn khơng ít đối tượng khảo

sát chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học
cơ sở. Một số nộidung và hình thức quan trọng chưa được chú trọng nhiều trong
chương trình bồi dưỡng. Dựa trên kết quả điều tra đó, nghiên cứu đã đề xuất một số
biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở
[45].
2.2. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trường
phổ thông
Xuất phát từ nhận thức về vai trò của giáo viên và tính chất chuyên nghiệp
trong lao động nghề nghiệp của giáo viên nên đối với chất lượng đào tạo và giáo
dục tại mỗi nhà trường nên vấn đề nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên đã được chú trọng thực hiện và đặc biệt cho thấy những hạn chế trong các công
tác quản lý của các cấp, dẫn đến hiệu quả bồi dưỡng thường xuyên chưa cao, chưa
đáp ứng kịp với sự phát triển giáo dục. Do đó vấn đề quản lý hoạt động bồi dưỡng
nâng cao chất lượng của đội ngũ giáo viên nói chung và GVTH nói riêng cịn cần
phải tiếp tục nghiên cứu để đề ra những biện pháp hữu hiệu và có tính khả thi đáp
ứng yêu cầu của giai đoạn mới [40]. Các nghiên cứu về vấn đề này sẽ được nêu dẫn
cụ thể dưới đây:
Đa số các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động quản lý bồi dưỡng giáo
viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Việc tạo điều kiện thuận lợi để mọi
người có cơ hội học tập suốt đời, học tập thường xuyên để kịp thời bổ sung kiến
thức và đổi mới phương pháp hoạt động phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội là

15


phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục. Tại Nhật Bản, việc bồi
dưỡng và đào tạo lại cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc
đối với người lao động sư phạm. Tùy theo thực tế của đơn vị cá nhân mà các cấp
quản lý giáo dục đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi
theo yêu cấu nhất định. Cụ thể là cứ từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại một lần

theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp dạy học. Triều
Tiên là một trong những nước có chính sách thiết thực về bồi dưỡng và đào tạo lại
đội ngũ giáo viên. Tất cả đội ngũ giáo viên đều phải tham gia học tập đầy đủ các
nội dung chương trình về nâng cao trình độ và nghiệp vụ chuyên môn theo quy định
[43].
Tác giả P.V. Khu Đô Minx Ky cho rằng muốn nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên thì phải dự giờ và phân tích sư phạm tiết dạy. Theo
ông,ngườitham gia dự giờ phải chỉ rõ thực trạng yếu kém của việc phân tích sư
phạm tiết dạy [27].
Michel Develay (1999), trong cuốn “Một số vấn đề về đào tạo giáo viên” đã
khẳng định rất rõ vai trò của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đối với chất
lượng của hoạt động này. Tác giả cũng nhấn mạnh cách thức quản lý chính là điểm
mấu chốt tạo nên hiệu quả của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên [26].
Tác giả D.J. Fiore (2004), trong cuốn “Giới thiệu những tiêu chuẩn quản lý
giáo dục, lý thuyết và thực hành”, đã đưa ra một số tiêu chuẩn của nhà quản lý giáo
dục, trong đó có nhiệm vụ thực hiện phát triển, bồi dưỡng năng lực giáo dục, năng
lực dạy học cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường [11].
Ở Việt Nam, các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động BDGV tương
đối phong phú. Nhiều tác giả đã công bố các bài viết và đề tài nghiên cứu về quản
lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên phổ thơng, có thể nêu dẫn các nghiên cứu cụ thể
về vấn đề này dưới đây:
Tác giả Lê Văn Huấn trong bài viết “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
trung học phổ thông thành phố Hà Nội theo hướng chuẩn hóa: Thực trạng và giải
pháp”, nghiên cứu đã chỉ ra rằng đa số giáo viên và cán bộ quản lý đã khẳng định
rằng nhà trường thường xuyên tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên, tuy nhiên, chính họ
cũng cho rằng chương trình bồi dưỡng đã bước đầu chứng tỏ tính hiệu quả trong
thực tiễn, song vẫn cịn có một số những bất cập nhất định về nội dung, hình thức
và phương pháp bồi dưỡng [17].
Tác giả Phạm Hồng Quân đã thực hiện nghiên cứu về đề tài: “Quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh

Phúc”, nghiên cứu đã chỉ ra được thực trạng nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên trên
địa bàn huyện và hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng tại địa phương. Từ kết quả
nghiên cứu lý luận và thực tiễn nghiên cứu đã đề xuất được các biện pháp nâng cao
hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện

16


Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay [35].
Cũng theo hướng nghiên cứu này, tác giả Trương Thị Nguyện trong nghiên
cứu về “Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở một sốtrường THPT
tỉnh An Giang” đã nghiên cứu lí luận và chỉ ra thực trạng quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên ở một số trường THPT tỉnh An Giang. Kết quả nghiên cứu cho
thấy, việc quản lý hoạt động này của các chủ thể đã đáp ứng được yêu cầu, đã thực
hiện khá tốt, song để đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay thì cần phải
đổi mới các biện pháp quản lý hoatjd dộng này dựa trên tính đặc thù của tỉnh An
Giang trong cơng tác bồi dưỡng giáo viên và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
hiện nay [30].
Tác giả Dư Thế Nam trong nghiên cứu với tựa đề “Biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh” đã
nghiên cứu lí luận và phân tích thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên tiểu học ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh trên cơ sở đó đề xuất hệ thống
biện pháp quản lý hoạt bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện Cầu Kè, tỉnh
Trà Vinh, mối quan hệ giữa các biện pháp. Nghiên cứu cũng đã khảo nghiệm tính
khả thi của các biện pháp đề xuất. Từ đó đưa ra những kết luận có căn cứ và kiến
nghị đến lãnh đạo các cấp quan tâm chỉ đạo để việc quản lý hoạt động bồi dưỡng
đội ngũ giáo viên tiểu học ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh đạt hiệu quả tốt hơn trong
thời gian tới [28].
Như vậy, có thể thấy rằng những nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo
viên phổ thông và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên phổ thông là chủ đề

nghiên cứu thu hút được đông đảo các nhà khoa học tham gia, điều này đã khẳng
định rõ vê tính cần thiết, thời sự và ý nghĩa thực tiễn của các nghiên cứu đi theo
hướng này. Trong đó, các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên phổ thông
được tiến hành nghiên cứu bài bản, hệ thống. Các nghiên cứu đã hệ thống hóa lí
luận, phân tích thực trạng và chỉ ra được các biện pháp góp phần nâng cao hoạt
động bồi dưỡng giáo viên phổ thông. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên phổ thoogn cũng rất đa dạng và phong phú, với nhiều cách tiếp cận
nghiên cứu khác nhau như: tiếp cận chức năng quản lý, tiếp cận quá trình, tiếp cận
năng lực,... Tuy nhiên, các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học và
quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ
thơng 2018 chưa được tiến hành. Do vậy, việc tiến hành nghiên cứu quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng
2018 làcần thiết và có ý nghĩa thực tiễn tốt trong bối cảnh Việt Nam đang bắt đầu
triển khai chương trình giáo dục phổ thơng 2018 cho bậc tiểu học.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu

17


học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018 và thực trạng quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình
giáo dục phổ thơng 2018, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ
thơng 2018, góp phần phát triển phẩm chất và năng lực của đội ngũ GV tiểu học .

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Hệ thống hoá cơ sở lí luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018;

- Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông
2018;

- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
-Giới hạn về phạm vi nội dung nghiên cứu:

- Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở các
trường tiểu học công lập quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo
dục phổ thơng 2018

- Có nhiều cách tiếp cận để xác định các nội dung quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông
2018. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này dựa trên tiếp cận quá trình là chủ yếu.
-Giới hạn về khách thể và địa bàn nghiên cứu:
+Về địa bạn nghiên cứu: Nghiên cứu này giới hạn sẽ nghiên cứu thực tiễn tại 2
trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, đó là: Trường tiểu học Đoàn Thị Điểm
và Trường tiểu học Lomonoxop.

+Về khách thể khảo sát thực tiễn:
Tiến hành nghiên cứu trên 2 nhóm khách thể là nhóm cán bộ quản lý và
nhóm giáo viên. (1) Nhóm cán bộ quản lý gồm có 10 người: 2 hiệu trưởng, 2 phó hiệu
trưởng; 6 tổ trưởng chun mơn; (2) Nhóm giáo viên có tổng số là 80 người.
Trong số 90 người được chọn để nghiên cứu định lượng tại 2 trường tiểu học
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội, đó là: Trường tiểu học Đoàn Thị Điểm và
Trường tiểu học Lomonoxop, nghiên cứu cũng lựa chọn trong số này 24 người để tiến
hành phỏng vấn sâu, trong đó có 8 cán bộ quản lý và 16 giáo viên.

18


-Giới hạn về chủ thể quản lý: Có nhiều chủ thể tham gia vào quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ
thông 2018. Trong nghiên cứu này xác định hiệu trưởng sẽ là chủ thể chính, các chủ
thể khác là chủ thể phối hợp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu
học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận
- Tiếp cận hệ thống: Hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học có mối
quan hệ mật thiết với tất cả các hoạt động khác trong trường tiểu học. Do vậy, việc
nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương
trình giáo dục phổ thơng 2018 cần phải được nghiên cứu có tính hệ thống.

- Tiếp cận chức năng quản lý: Luận văn sử dụng tiếp cận chức năng quản lý
trong nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học quận
Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018 chính là việc
thực hiện nghiên cứu để chỉ ra các giải pháp lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra

đánh giá việc thực hiện hoạt động này trong thực tiễn.

-

Tiếp cận quá trình: Tiếp cận quá trình trong nghiên cứu quản lý hoạt động

bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018 chính là việc xem xét các thành tố của q
trình bồi dưỡng hoạt động này và mối quan hệ giữa các thành tố cuảhoạt động này
nhằm có những biện pháp quản lý phù hợp tới các thành tố để hoạt động bồi dưỡng
đạt hiệu quả theo mục tiêu đề ra.

5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết được mục đích và nhiệm vụ của đề tài luận văn đặt ra, nghiên
cứu sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu:
+Mục đích của phương pháp:
Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích tổng quan các nghiên cứu
trên thế giới và ở Việt Nam về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường
tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018. Trên cơ sở tổng quan các
công trình nghiên cứu trong và ngồi nước xác định phương pháp tiếp cận, cơ sở lý
luận để xây dựng khung lý thuyết của đề tài. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng
bộ công cụ nghiên cứu thực tiễn của đề tài.
+Nội dung của phương pháp:
Nghiên cứu các văn bản pháp quy của Đảng và Nhà nước, của cơ quan quản
lý giáo dục (Bộ GD&ĐT, Phòng GD&ĐT quận Nam Từ Liêm, Hà Nội). Nghiên
cứu các cơng trình khoa học trong và ngoài nước liên quan đến đề tài luận văn.
Nghiên cứu các số liệu thứ cấp qua (báo cáo của cơ quan quản lý giáo dục, các

19

trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội).
+ Cách thực hiện phương pháp:
Thu thập tài liệu trong và ngoài nước liên quan tới đề tài luận văn; Dịch các tài
liệu nước ngồi ra tiếng Việt; Phân tích, đánh giá tổng quan các tài liệu.
Từ phân tích các tài liệu xác định cách tiếp cận nghiên cứu cho luận văn, các
khái niệm công cụ của luận văn, nội dung lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018cũng
như các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động này, xác định các chỉ báo để xây
dựng bộ công cụ nghiên cứu của luận văn.

- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi;
- Phương pháp phỏng vấn sâu;
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
- Phương pháp chuyên gia
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học.
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn sẽ được trình bày cụ thể ở chương 2
và chương 3 của luận văn.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn

6.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài đã hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý
hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ
thơng 2018, qua đó bổ sung một số vấn đề lí luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên các trường tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông vào khoa học quản lý
giáo dục. Đồng thời, kết quả nghiên cứu này có thể làm tài liệu tham khảo phục vụ cho

việc nghiên cứu, giảng dạy tại các trường cao đẳng, đại học và các khóa bồi dưỡng
những vấn đề có liên quan đến đề tài.

6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã chỉ ra thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các
trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng
2018. Trên cơ sở đó, đánh giá thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
trong quản lý hoạt động này, đề xuất được các biện pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu
quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường tiểu học quận Nam Từ Liêm, Hà
Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018. Kết quả nghiên cứu của luận văn là
tài liệu tham khảo cho những nhà quản lý giáo dục tiểu học, cho những giáo viên đang
tìm tịi phương pháp và hình thức dạy học hiệu quả, nhất là đối với giáo viên tiểu học.

7. Kết cấu của luận văn.
20


Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục,
phần nội dung chính của luận văn được trình bày gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018;
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận
Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018;
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận
Nam Từ Liêm, Hà Nội đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

21


Chương 1

LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIỂU
HỌC ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018

1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm giáo viên và giáo viên tiểu học
-Khái niệm giáo viên:
Khái niệm nhà giáo được nêu tại Điều 70 Luật giáo dục 2005 (đã được sửa
đổi, bổ sung bởi Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014) có quy định cụ thể như sau: Nhà
giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục
khác. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông (tiểu học,
THCS, THPT), giáo dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp, trung cấp gọi là giáo viên
[22]. Ngồi ra, Luật Giáo dục 2019 (bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2020) cũng có
quy định về vấn đề này: Nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong cơ sở
giáo dục. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, cơ sở
giáo dục khác, giảng dạy trình độ sơ cấp, trung cấp gọi là giáo viên.
-Khái niệm giáo viên tiểu học:
Từ khái niệm giáo viên nêu trên có thể xác định khái niệm giáo viên tiểu học
như sau:
Giáo viên tiểu học là giáo viên tham gia hoạt động giảng dạy và giáo dục
trong trường tiểu học.
1.1.2. Khái niệm bồi dưỡng giáo viên, hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
-Khái niệm bồi dưỡng
Bồi dưỡng là trang bị thêm kiến thức, kĩ năng nhằm mục đích nâng cao hoặc
hồn thiện năng lực hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể hoặc làm tăng thêm năng
lực và phẩm chất [21].
Theo Từ điển Giáo dục học: Bồi dưỡng là trang bị thêm các kiến thức, kĩ
năng nhằm mục đích nâng cao và hồn thiện năng lực hoạt động trong các lĩnh vực
cụ thể [16].
Theo UNESCO khái niệm bồi dưỡng được hiểu như sau: “Bồi dưỡng, với ý
nghĩa nâng cao nghề nghiệp, quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổchức có nhu

cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp
ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp” [49].
Từ phân tích các khải niệm bồi dưỡng như đã nêu ở trên, nghiên cứu này
xác định khái niệm bồi dưỡng như sau:
Bồi dưỡng là hoạt động bổ sung kiến thức, thái độ, kĩ năng trong lĩnh vực chun mơn
nào đó, giúp con người hồn thiện, mở rộng hoặc nâng cao hệ thống năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ đã có nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả cơng việc đang thực

22


hiện
-Khái niệm hoạt động bồi dưỡng giáo viên:
Bồi dưỡng GV là một quá trình thường xuyên, liên tục và lâu dài bao gồm
nhiều hoạt động với những mục tiêu khác nhau nhằm giúp gióa viên cập nhật và
nâng cao kiến thức, tiếp thu kinh nghiệm giáo dục tiên tiến, từ đó nâng cao năng lực
dạy học và giáo dục, đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp giáo viên.
Theo Từ điển Giáo dục học khái niệm hoạt động bồi dưỡng giáo viên như
sau: “Hoạt động bồi dưỡng GV các hoạt động giáo dục hướng đích nhằm bồi dưỡng
GV để giúp họ cập nhật và nâng cao kiến thức, tiếp thu kinh nghiệm giáo dục tiên
tiến, từ đó nâng cao năng lực sư phạm của GV” [16].
Từ những phân tích và khái niệm nêu trên, nghiên cứu này xác định khái
niệm hoạt động bồi dưỡng giáo viên như sau:
Hoạt động bồi dưỡng GV LÀ quá trình bổ sung kiến thức, thái độ, kĩ năng dạy học và
giáo dục, giúp giáo viên hoàn thiện, mở rộng hoặc nâng cao hệ thống năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ đã có và phát triển năng lực mới gắn liền với nhiệm vụ của
người giáo viên trong nhà trường, nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động
dạy học và giáo dục
-Khái niệm hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
Từ việc phân tích các khái niệm giáo viên tiểu học, bồi dưỡng, hoạt động

bồi dưỡng giáo viên, nghiên cứu này xác định khái niệm hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học như sau:
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học là quá trình bổ sung kiến thức, thái
độ, kĩ năng dạy học và giáo dục bậc tiểu học, giúp giáo viên hoàn thiện, mở rộng
hoặc nâng cao hệ thống năng lực chun mơn, nghiệp vụ đã có và pháttriển năng lực
mới gắn liền với nhiệm vụ của người giáo viên trong nhà trường tiểu học, nhằm nâng
cao chất lượng hiệu quả hoạt động dạy học và giáo dục
Hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học là các hoạt động giáo dục hướng đích
nhằm bồi dưỡng GV để giúp họ cập nhật kiến thức và kỹ năng còn thiếu, và phát
triển kỹ năng mới gắn liền với nhiệm vụ giáo dục và dạy học trong nhà trường tiểu
học để tăng cường năng lực, phẩm chất nghề nghiệp cho giáo viên thực hiện nhiệm
vụ giáo dục và dạy học tại trường tiểu học.
1.1.3. Khái niệm quản lý và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp
ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018
-Khái niệm quản lý:
Đã có khá nhiều khái niệm về quản lý được các nhà khoa học đưa ra, có thể
nêu dẫn một vài khái niệm quản lý sau đây:
Theo Harold Koontz,“Quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo sự phối
hợp nỗ lực của các cá nhân nhằm đạt đến mục tiêu tổ chức nhất định” [47].
Theo Từ điển Giáo dục học của nhóm tác giả Vũ Văn Tảo, Bùi Hiền,

23


Nguyễn Văn Giao, Nguyễn Hữu Quỳnh (2001): “Quản lý là hoạt động hay tác động
có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ
chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [16].
Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: “Quản lý là một quá trình lập kế hoạch,
tổ chức, hướng dẫn và kiểm tra những nỗ lực của các thành viên trong một tổ chức
và sử dụng các nguồn lực của tổ chức để đạt được những mục tiêu cụ thể”[2].

Từ phân tích các khái niệm quản lý nêu trên, nghiên cứu này xác định khái
niệm quản lý như sau:
Quản lý là sự tác động có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ
thống của chủ thể quản lý đến khách thể của nó nhằm đạt được mục tiêu đề ra”.
-Khái niệm chương trình giáo dục phổ thơng 2018:
Chương trình giáo dục phổ thơng là tồn bộ phương hướng và kế hoạch
GDPT, trong đó nêu rõ mục tiêu GDPT, quy định yêu cầu cần đạt về phẩmchất và
năng lực đối với học sinh, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục, phương pháp và
hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức đánh giá kết quả giáo dục đối với
các môn học, chuyên đề học tập và hoạt động trải nghiệm ở mỗi lớp và mỗi cấp học
của GDPT [3].
-Khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình
giáo dục phổ thơng 2018:
Từ việc phân tích các khái niệm bồi dưỡng, giáo viên tiểu học, hoạt động
bồi dưỡng giáo viên tiểu học, chương trình giáo dục phổ thơng 2018, nghiên cứu
này xác định khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thơng 2018 như sau:
Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng chương trình giáo
dục phổ thơng 2018 là sự tác động có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và có
hệ thống của chủ thể quản lý đến giáo viên tiểu học nhằm trang bị những kiến thức,
thái độ, kĩ năng còn thiếu, và phát triển kỹ năng mới gắn liền với nhiệm vụ giáo dục
và dạy học trong nhà trường tiểu học để tăng cường năng lực, phẩm chất nghề
nghiệp cho giáo viên tiểu học thực hiện nhiệm vụ giáo dục và dạy học tại trường
tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.

1.2. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 và yêu cầu đặt ra đối với giáo viên
tiểu học
1.2.1. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 và giáo dục tiểu học theo chương
trình giáo dục phổ thơng 2018
Chương trình giáo dục phổ thơng bao gồm chương trình tổng thể (khung

chương trình), các chương trình mơn học và hoạt động giáo dục.
Chương trình tổng thể:
Chương trình giáo dục phổ thơng bao gồm chương trình tổng thể (khung
chương trình), các chương trình môn học và hoạt động giáo dục.

24


Chương trình tổng thể là văn bản quy định những vấn đề chung nhất, có tính
chất định hướng của chương trình giáo dục phổ thơng, bao gồm: quan điểm xây
dựng chương trình, mục tiêu chương trình giáo dục phổ thơng và mục tiêu chương
trình từng cấp học, yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của
học sinh cuối mỗi cấp học, hệ thống môn học và hoạtđộng giáo dục, thời lượng của
từng môn học và hoạt động giáo dục, định hướng nội dung giáo dục bắt buộc ở từng
cấp học đối với tất cả học sinh trên phạm vi toàn quốc, định hướng về phương pháp
giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục, điều kiện thực hiện chương trình giáo dục
phổ thơng.
Chương trình môn học và hoạt động giáo dục là văn bản xác định vị trí, vai
trị mơn học và hoạt động giáo dục trong thực hiện mục tiêu giáo dục phổ thông,
mục tiêu và yêu cầu cần đạt, nội dung giáo dục cốt lõi của môn học và hoạt động
giáo dục ở mỗi lớp học hoặc cấp học đối với tất cả học sinh trên phạm vi toàn quốc,
định hướng kế hoạch dạy học môn học và hoạt động giáo dục ở mỗi lớp và mỗi cấp
học, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, đánh giá kết quả giáo dục của mơn
học và hoạt động giáo dục.
Chương trình giáo dục phổ thơng hình thành và phát triển cho học sinh
những phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm;
những năng lực chung được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học và
hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; những năng lực đặc thù được hình thành, phát
triển chủ yếu thơng qua một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực

ngơn ngữ, năng lực tính tốn, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin
học, năng lực thẩm mĩ, năng lực thể chất. Bên cạnh việc hình thành, phát triển các
năng lực chung và năng lực đặc thù, chương trình giáo dục phổ thơng cịn góp phần
phát hiện, bồi dưỡng những năng lực đặc biệt (năng khiếu) của học sinh.
Yêu cầu cần đạt (kết quả mà học sinh cần đạt được) về phẩm chất chủ yếu
và năng lực chung, năng lực đặc thù sau mỗi cấp học, lớp học ở từng môn học,
hoạt động giáo dục được quy định tại Chương trình tổng thể và các chương trình
mơn học, hoạt động giáo dục; trong đó, mỗi cấp học, lớp học sau đều có những yêu
cầu riêng cao hơn, đồng thời bao gồm những yêu cầu đối với các cấp học, lớp học
trước đó.
Chương trình giáo dục phổ thông được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn
giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp
(từ lớp 10 đến lớp 12). Giai đoạn giáo dục cơ bản nhằm trang bị cho học sinh tri
thức, kĩ năng nền tảng; hình thành, phát triển các phẩm chấtchủ yếu và năng lực cốt
lõi; chuẩn bị tâm thế cho việc thích ứng với những thay đổi nhanh chóng và nhiều
mặt của xã hội tương lai; đáp ứng yêu cầu phân luồng sau trung học cơ sở theo các
hướng: học lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia cuộc sống lao động.

25