CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP
HUYỆN Ở HUYỆN SA NAM XAY, TỈNH ẮT TA PƯ, NƯỚC
CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cán bộ và công tác cán bộ là một vấn đề trọng yếu, giữ vai trò quyết định
thắng lợi của sự nghiệp cách mạng trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào. Đảng
Nhân dân Cách mạng (NDCM) Lào luôn quan tâm và chăm lo đến đội ngũ cán
bộ của Đảng, đưa sự nghiệp cách mạng Lào đi từ thắng lợi này đến thắng lợi
khác, đem lại sự thống nhất cho Tổ quốc, đoàn kết nhân dân các bộ tộc Lào, xây
dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Bước vào thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, xây dựng xã
hội cơng bằng, dân chủ văn minh, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã khơng
ngừng quan tâm bồi dưỡng, có nhiều chỉ thị, nghị quyết về cơng tác cán bộ.
Trong đó, đã nêu lên những quan điểm, định hướng quan trọng, nhằm xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai
đoạn mới.
Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận
mệnh của Đảng, của đất nước, của chế độ. Là khâu then chốt trong công tác xây
dựng Đảng, trong việc thực hiện vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý Nhà nước.
Chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi Hản đã khẳng định: “Cán bộ là vốn quý báu nhất của
Đảng, là người lãnh đạo nhân dân, là người phục vụ nhân dân, là cầu nối của
Đảng và quần chúng nhân dân”. Kinh nghiệm thực tiễn đã chỉ rõ, mức độ chính
xác của đường lối và việc tổ chức thực hiện đường lối đều tùy thuộc vào chất
lượng đội ngũ cán bộ và cán bộ chủ chốt. Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã
dày công đào tạo, rèn luyện, xây dựng đựơc một đội ngũ cán bộ tận tụy, kiên
cường, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của các thời kỳ cách mạng.
Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của cán bộ và công tác cán bộ, trong
thời gian qua, huyện ủy, chính quyền huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư luôn
bám sát đường lối về công tác cán bộ của Đảng, vận dụng sáng tạo, phù hợp với
1
tình hình, đặc điểm của địa phương, đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ, trong
đó có đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm
vụ đề ra. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa Nam Xay,
tỉnh Ắt Ta Pư có phẩm chất chính trị, tư tưởng vững vàng; năng lực, trình độ
ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội
của huyện và tỉnh. Tuy vậy, so với yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của tỉnh và
đất nước, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta
Pư vẫn chưa ngang tầm; còn bộc lộ một số hạn chế nhất định như: mang nặng
tâm lý của người sản xuất nhỏ, cục bộ, trình độ lý luận chưa cao, trình độ tin học,
ngoại ngữ còn nhiều hạn chế; một bộ phận cán bộ vi phạm đạo đức lối sống,
quan liêu hách dịch, vi phạm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng.
Hiện nay, huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư đang bước vào giai đoạn
phát triển mới, toàn huyện ra sức thực hiện nhiệm vụ đẩy mạnh chuyển dịch
cơ cấu kinh tế, tập trung phát triển công nghiệp, dịch vụ, xây dựng kết cấu hạ
tầng, triển khai nhiều dự án trọng điểm của tỉnh. Yêu cầu, nhiệm vụ hết sức
nặng nề, đòi hỏi các huyện phải chuẩn bị nguồn nhân lực, nhất là ĐNCBCC
có chất lượng tốt, đủ phẩm chất, năng lực, trí tuệ, đảm đương các cơng việc
được giao.
Từ nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác cán bộ trong thời
kỳ mới, cũng như thực tiễn và những vấn đề đặt ra về công tác cán bộ hiện
nay của huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư, tơi chọn và thực hiện đề tài khóa
luận đại học: "Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa
Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư, nướcCộng hồ Dân chủ Nhân dân Lào hiện
nay".
2. Tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài
Vấn đề cán bộ, chất lượng đội ngũ cán bộ đã được một số cơ quan, nhà
nghiên cứu, cán bộ hoạt động thực tiễn… đề cập đến song ở những mức độ và
cách thức khác nhau. Dưới đây là một số kết quả nghiên cứu tiêu biểu về công
2
tác cán bộ nói chung và xây dựng đội ngũ cán bộ nói riêng:
* Sách:
- Cao Khoa Bảng (2008), Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt
của hệ thống chính trị cấp tỉnh, thành phố (Qua kinh nghiệm của Hà Nội),
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung cuốn sách đề cập các vấn
đề lý luận và thực tiễn trong xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống
chính trị, phân tích thực trạng, kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra hiện nay
đối với thủ đơ Hà Nội. Trên cơ sở đó, tác giả đó đề xuất một số giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt.
- Bùi Ngọc Thanh, Một số vấn đề về xây dựng Đảng và công tác cán bộ
(2008), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách gồm nhiều bài viết
thể hiện sự kiên định đường lối độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của Đảng ta,
vạch trần những luận điệu xuyên tạc, chống đối Đảng của các phần tử, thế lực
thù địch. Đồng thời, tác giả đánh giá khái quát việc thực hiện tiêu chuẩn cán bộ
đã được Hội nghị Trung ương 3 khoá VIII của Đảng xác định cũng như những
việc làm được, những việc phải tiếp tục thực hiện trong việc nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ theo Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị khố IX.
* Đề tài khoa học
-Đề tài khoa học xã hội cấp Bộ năm 2004 của Học viện Chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh do Nguyễn Thị Tuyết Mai làm Chủ nhiệm, Khoa Tâm lý xã
hội chủ trì về: “Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của cán bộ chủ chốt cấp
xã ở một số tỉnh đồng bằng sông Hồng trong điều kiện hiện nay”.
- Đề tài KHXH.05-03 do Nguyễn Phú Trọng làm Chủ nhiệm (giai đoạn
1996 - 2000): "Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước".
- Đề tài khoa học cấp Nhà nước giai đoạn 1991-1995, “Xác định cơ
cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi mới”,
mã số KX.05.11 do Trần Xuân Sầm làm chủ nhiệm, đã nghiệm thu và in
3
thành sách.
- Đề tài khoa học cấp bộ, năm 2001, do Nguyễn Văn Sáu làm chủ
nhiệm: “Nâng cao tổ chức hoạt động thực tiễn của đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp huyện ở phía Bắc nước ta trong tình hình hiện nay”; Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh.
* Luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ:
- Luận án tiến sĩ của Phạm Công Khâm (2002), Xây dựng đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sơng Cửu Long (ĐBSCL) hiện
nay, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Luận án tiến sĩ của Nguyễn Mậu Dựng (1996) “Xây dựng đội ngũ
cán bộ chủ chốt của Đảng bộ các cấp ở Tây Nguyên hiện nay", Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Hồng Tân (2000): “Xây dựng đội ngũ cán
bộ lãnh đạo chủ chốt cấp quận ở thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ đẩy mạnh
công nghiệp hố, hiện đại hố”, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Luận văn thạc sĩ của Trần Thọ (2007): “Xây dựng đội ngũ cán bộ
thuộc diện Ban thường vụ Thành uỷ Đà Nẵng quản lý giai đoạn hiện nay”,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Luận văn Thạc sỹ của Cao Khoa Bảng (2006): "Xây dựng đội ngũ cán
bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị thuộc diện Ban Thường vụ Thành ủy Hà
Nội quản lý giai đoạn hiện nay", Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Luận văn Thạc sỹ của Phạm Anh Tuấn (2008): “xây dựng đội ngũ cán
bộ chuyên trách xã, phường, thị trấn ở tỉnh Cà Mau trong giai đoạn hiện nay”,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
- Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức huyện Gia Viễn, tỉnh
Ninh Bình giai đoạn hiện nay. Luận văn cao cấp lý luận chính trị, năm 2008
của tác giả Mai Thị Kim Dung.
- Chuẩn hóa trưởng, phó phịng, ban và đồn thể chính trị - xã hội cấp
huyện ở các huyện đồng bằng tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn hiện nay. Luận văn
4
thạc sĩ khoa học Chính trị, năm 2008 của tác giả Võ Đình Trà
- Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị
các xã, phường ở Thành phố Thái Bình trong giai đoạn hiện nay. Luận văn cử
nhân Chính trị, năm 2009 của tác giả Nguyễn Thanh Tùng.
- Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Nam Phương (2015), Chất lượng đội
ngũ cán bộ chủ chốt của thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An hiện nay. Luận văn đưa
ra một số quan niệm, tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của
thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An giai đoạn hiện nay. Thông qua khảo sát, nghiên
cứu đánh giá, luận văn làm rõ thực trạng đội ngũ cán bộ và chất lượng đội ngũ
cán bộ chủ chốt, nguyên nhân, kinh nghiệm. Đề xuất các giải pháp khả thi góp
phần xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt Thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An đến
năm 2020.
* Bài viết đăng trên các tạp chí:
- Trần Lưu Hải (2012), "Tiếp tục đổi mới, triển khai đồng bộ và nâng
cao chất lượng công tác cán bộ", Tạp chí Xây dựng Đảng (10).
- Nguyễn Thị Huệ (2014), "Rèn luyện đạo đức cách mạng của đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp cơ sở hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh", Tạp chí Lý
luận chính trị và Truyền thông (5).
- Đỗ Thái Huy (2014), "Đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở ở nước
ta hiện nay: thực trạng và giải pháp", Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền
thông (4).
- Tô Huy Rứa (2012), "Quyết tâm đổi mới công tác cán bộ, xây dựng
đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đáp ứng yêu cầu", Tạp chí Xây dựng
Đảng (9).
- Phúc Sơn (2012), "Giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã đạt
chuẩn", Tạp chí Xây dựng Đảng (5).
- Vũ Công Thương (2013), "Một số giải pháp chủ yếu nhằm khắc phục
bệnh kinh nghiệm đối với đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở nước ta hiện nay",
5
Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thơng (9).
- Dỗn Trung Tuấn (2013), "Phát huy vai trị của đội ngũ cán bộ lãnh
đạo ở nước ta trong bối cảnh hội nhập và tồn cầu hóa", Tạp chí Lý luận
chính trị và Truyền thơng (7).
Ngồi các tài liệu nói trên cịn rất nhiều cơng trình nghiên cứu, bài phát
biểu, bài viết, tạp chí khác đề cập đến vấn đề cơng tác cán bộ và chất lượng
công tác cán bộ. Tuy nhiên chưa có cơng trình nghiên cứu nào trực tiếp bàn về
chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta
Pư, CHDCND Lào hiện nay. Do vậy đề tài luận văn của tác giả là khơng trùng
lặp với các cơng trình trước đó.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận, khảo sát, đánh giá thực trạng
chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta
Pư, tác giả đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ này trong thời
gian tới.
3.2. Nhiệm vụ
- Làm rõ một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp huyện.
- Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở
huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện ở huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư trong thời gian tới
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Khóa luận nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở
huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
6
Khóa luận nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
ởhuyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào từ
năm 2012 tới năm 2018.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Khóaluận được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Cay Son Phôm Vi Hản, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và
Đảng NDCM Lào về cán bộ và cơng tác cán bộ.
5.2.Phương pháp nghiên cứu
Khóa luận được thể hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin; đồng thời sử dụng phương pháp lơgíc và lịch sử; phân tích, tổng
hợp điều tra, khảo sát, tổng kết thực tiễn.
6. Những đóng góp về khoa học và ý nghĩa của khóa luận
Kết quả nghiên cứu củakhóa luận có thể được dùng làm tài liệu
thamthảo phục vụ cho công tác cán bộ của huyện Sa Nam Xay, tỉnh Ắt Ta Pư
cũng như các huyện khác trong tỉnh. Đồng thời, kết quả đó cũng có thể sử
dụng làm tài liệu tham khảo trong công tác giảng dạy và nghiên cứu về công
tác cán bộ ở các địa phương của Lào.
7. Kết cấu của khóa luận
Ngồi phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục;
khóa luận gồm 3 chương, 6 tiết.
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐỘI NGŨCÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN.
Chương 2: CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP
HUYỆN Ở TỈNHẮT TA PƯ NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN
LÀO - THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA.
Chương 3:PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ
YẾUNÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP
HUYỆNỞ TỈNH ẮT TA PƯ CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
7
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
NỘI DUNG
Chương 1
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
- NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1 Khái niệm, vị trí, vai trị đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Cán bộ
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm: “Cán bộ là những người đem chính
sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành.
Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, Chính phủ hiểu rõ
để đặt chính sách cho đúng” [9, tr.269]. Ở đây, Hồ Chí Minh khơng đơn
thuần nói về người có chức, có quyền trong bộ máy nhà nước và đoàn thể mà
nêu lên những nét căn bản nhất về nhân cách người cán bộ. Ở đây, Người chỉ
rõ: cán bộ là cầu nối giữa Đảng, Chính phủ với quần chúng
Trong “Từ điển tiếng Việt” cán bộ được hiểu ở hai nghĩa: Người làm
việc, công tác trong cơ quan nhà nước với các công việc chuyên môn được
đào tạo; Người làm trong cơ quan nhà nước, có chức vụ ở một cơ quan, một
tổ chức. Cán bộ theo nghĩa này nhằm để phân biệt với người không có chức
vụ, nhân viên. Theo cách hiểu thơng thường, cán bộ được coi là những người
thoát ly, làm việc trong bộ máy Đảng, Chính quyền, Đồn thể và Lực lượng
vũ trang. Ở góc độ hành chính, cán bộ được coi là những người có mức
lương từ cán sự (theo bậc ngạch cũ) trở lên, để phân biệt với nhân viên có
mức lương thấp hơn.
Theo quy định của Luật cán bộ, công chức năm 2008: “Cán bộ là công
dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh
theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ
8
chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
(sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, huyện , thành phố thuộc tỉnh
(sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân
sách nhà nước”. Từ đó, có thể định nghĩa một cách chung nhất: “Cán bộ là
những người có vai trị, giữ chức vụ và cương vị nịng cốt trong một tổ chức,
có tác động, ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức và các quan hệ lãnh đạo,
quản lý, chỉ huy, điều hành, định hướng sự phát triển của tổ chức” (Em tìm
định nghĩa cán bộ trong các từ điển và văn bản của Lào, trong tư tưởng của
Cay Son Phôm Vi Hản thay vào đây)
1.1.2. Cán bộ chủ chốt
Theo từ điển tiếng Việt, chủ chốt thuộc loại từ tính từ có nghĩa là “quan
trọng nhất, có tác dụng làm nịng cốt” [27, tr.174]. Như vậy, nói đến chủ chốt
là nói đến mối quan hệ trong một tập hợp nhất định có nhiều phần tử, nhiều
đối tượng và vị trí, tính chất của những phần tử, đối tượng tập hợp ấy.
Hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về cán bộ chủ chốt. Tuy
nhiên, nội hàm khái niệm này có thể thống nhất ở mấy điểm sau:
- Là người có chức năng lãnh đạo, được giao đảm đương các nhiệm vụ
quan trọng nhất để lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, chịu
trách nhiệm trước tập thể và cấp trên về nhiệm vụ được phân cơng.
- Là người có trách nhiệm tiếp cận các chủ trương, chính sách về một
lĩnh vực nào đó từ cấp trên.
- Là người có vai trị quan trọng nhất trong việc cụ thể hóa, hiện thực
hóa đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước vào điều kiện ở cơ sở.
- Có thầm quyền giải quyết các mối quan hệ kinh tế, chính trị, văn
hóa, xã hội… trong phạm vi phụ trách bằng những hình thức khác nhau.
Từ những nội dung trình bày nêu trên, chúng ta có thể hiểu CBCC là
người có chức vụ, nắm giữ các vị trí quan trọng, có tác dụng làm nịng cốt
9
trong các tổ chức thuộc hệ thống bộ máy của một cấp nhất định; người được
giao đảm đương các nhiệm vụ quan trọng để lãnh đạo, quản lý, điều hành bộ
máy thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao; chịu trách nhiệm trước cấp
trên và cấp mình về lĩnh vực công tác được giao. Cán bộ chủ chốt là người có
vị trí quan trọng, giữ vai trị quyết định trong việc xác định phương hướng,
mục tiêu, phương pháp công tác; đề ra các quyết định và tổ chức thực hiện tốt
các quyết định của cấp mình hoặc cấp trên giao. Kiểm tra, giám sát, kịp thời
chấn chỉnh, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc; bổ sung, điều chỉnh kịp thòi
những giải pháp mới khi cần thiết; đúc rút kinh nghiệm, tổng kết thực tiễn để
bổ sung, hoàn chỉnh lý luận. Đồng thời, CBCC cịn là người giữ vai trị đồn
kết, tập họp, phát huy sức mạnh của quần chúng thực hiện nhiệm vụ chính trị
của đơn vị và xây dựng nội bộ tổ chức vững mạnh. Cán bộ chủ chốt là những
người đại diện một tổ chức, một tập thể... chủ yếu do bổ nhiệm hoặc bầu cử,
giữ một chức vụ trọng yếu trong cơ quan Đảng, Chính quyền (cấp trưởng,
cấp phó); trưởng các đồn thể và là những người chịu trách nhiệm trước cấp
trên và cấp mình về mọi hoạt động của địa phương, đơn vị hoặc lĩnh vực
công tác được đảm nhận
Từ đây có thể hiểu: Cán bộ lãnh đạo chủ chốt là những người đứng
đầu, giữ vị trí trọng yếu trong hệ thống chính trị, có ảnh hưởng mang tính
quyết định đến việc chấp hành chủ trương, chính sách, nghị quyết của Đảng,
pháp luật của Nhà nước thông qua việc trực tiếp lãnh đạo và tổ chức thực
hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trên địa bàn.
1.1.3. Chất lượng
Trong đại từ điển Tiếng Việt do Nguyễn Như Ý chủ biên cho rằng:
“chất lượng” là: cái làm nên phẩm chất, giá trị của con người, sự vật: chất
lượng hàng hóa, cái tạo nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này khác sự vật
kia, phân biệt với số lượng. [27, tr. 321].
10
Từ điển Bách khoa việt Nam chỉ rõ: Chất lượng là phạm trù triết học
biểu hiện những thuộc tính, bản chất của sự vật, chỉ rõ nó là cái gì, tính ổn
định tương đối của sự vật phân biệt nó với sự vật khác [ tr. 419]. Chất lượng
hiểu ở nghĩa chung nhất là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người,
của một sự vật, sự việc.
1.1.4. Cấp huyện
Theo Hiến pháp của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào thì hệ thống
hành chính của đất nước gồm bốn cấp: Cấp cao nhất là cấp trung ương, tiếp
theo là cấp tỉnh, cấp huyện, và cấp bản.
Như vậy cấp huyện là cầu nối giữa cấp tỉnh, trung ương với cấp cơ sở.
Huyện là cấp có nhiệm vụ lãnh đạo toàn diện và trực tiếp các mặt đời sống xã
hội, đồng thời cấp huyện cũng là cấp quán triệt đường lối của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước. Mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước có được thực hiện tốt hay khơng là do cơ sở
quyết định, trong đó sự truyền tải, đôn đốc kiểm tra uốn nắn, giúp đỡ của cấp
huyện là rất quan trọng. Mặt khác, cấp cơ sở thông qua cấp huyện mới phản
ánh được tình hình lên cấp tỉnh và trung ương những vấn đề nảy sinh trong
thực tiễn cần giải quyết hoặc những vấn đề khơng cịn phù hợp để cấp trên
nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung phù hợp với đòi hỏi khách quan của thực
tiễn. Đối với cơ sở, sự giúp đỡ của cấp huyện là rất quan trọng vì cấp huyện
là cấp trên trực tiếp của cơ sở, sâu sát cơ sở nhất. Kinh nghiệm thực tiễn cho
thấy, sự phát triển về mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội của một tỉnh đều gắn
chặt với huyện. Cơng cuộc đổi mới tồn diện đất nước đang diễn ra rất mạnh
mẽ, đòi hỏi sự vận động chuyển mình của mọi cấp mọi ngành và địa phương.
Để đem lại những thành tựu to lớn cho đất nước trong tiến trình đổi mới thì
vai trị của cấp huyện là yếu tố vô cùng quan trọng. Hội nghị thứ 6 Ban chấp
hành trung ương Khóa VI bàn về cấp huyện đã chỉ rõ: huyện là đơn vị làm kế
11
hoạch và ngân sách. Tiếp theo hội nghị trung ương lần thứ 8 khóa VI, Đảng
NDCM Lào đã quy định cụ thể hơn về tổ chức cấp huyện.
Trên cơ sở lý luận, quan điểm của Đảng và thực tiễn công tác, tác giả
thấy rằng tuy cịn có những ý kiến khác nhau về chức năng, nhiệm vụ cụ thể
nhưng đều thống nhất ở những nội dung sau:
Thứ nhất huyện là một đơn vị trong hệ thống hành chính của nhà
nước. Điều đó đã được xác định trong Hiến pháp. Trong hệ thống đó có thể
thấy, huyện là cơ quan chỉ đạo trực tiếp cấp cơ sở thực hiện các chỉ tiêu phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội đã được tỉnh xác định. Với vai trò này, mọi chỉ
tiêu kế hoạch của tỉnh, theo đó là cả nước có được thực hiện hay khơng cịn
tùy thuộc vào sự cụ thể hóa của tỉnh và năng lực chỉ đạo của huyện.
Cùng với sự chỉ đạo là sự đảm bảo các điều kiện cho cơ sở thực hiện
kế hoạch của cấp trên. Trong lĩnh vực này, cấp huyện là nơi tạo ra và phát
huy năng lực tự có của cơ sở, đồng thời căn cứ vào điều kiện cụ thể để liên
kết với các địa phương khác và đề xuất với tỉnh hỗ trợ các điều kiện đảm bảo
cho việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Thứ hai, huyện là cấp tiếp nhận ngân sách của trung ương thông qua
tỉnh để phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, đồng thời cũng là cấp tạo ra
ngân sách trên cơ sở phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm sự cân đối ngân sách
ngay từ cấp cơ sở.
Thứ ba, huyện là cấp trực tiếp chỉ đạo các phong trào thi đua, phát
hiện và đề xuất, tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng và
chính sách pháp luật của nhà nước. Đây là cấp sát cơ sở nên nắm vững được
tình hình cụ thể, nắm được tâm lý, tập quán của địa phương, huyện có thể đề
ra được những nội dung, hình thức thi đua phù hợp và chỉ đạo chặt chẽ, kịp
thời. Chính vì vậy, trên cơ sở định hướng của trung ương và tỉnh, huyện là
12
cấp trực tiếp chỉ đạo các phong trào thi đua, nhằm thực hiện thắng lợi chủ
trương, nghị quyết của Đảng và chính sách pháp luật của nhà nước.
Thứ tư, huyện là môi trường để cán bộ rèn luyện phấn đấu trưởng
thành tạo nguồn giới thiệu cho đội ngũ cấp tỉnh và trung ương. Nghiên cứu lý
luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin chúng ta thấy giữa lý luận và thực tiễn có
mối quan hệ qua lại tác động lẫn nhau một cách biện chứng. Trong đó thực
tiễn là yếu tố quan trọng. Lý luận chỉ có ý nghĩa một khi bắt nguồn từ thực
tiễn và chỉ đạo thực tiễn. Là cấp trực tiếp chỉ đạo tổ chức và thực hiện chủ
trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, để các
chủ trương đường lối chính sách thành hiện thực cán bộ cấp huyện phải trực
tiếp hòa mình vào các phong trào quần chúng ở địa phương. Đồng thời hoạt
động của xã hội được thể hiện khá đầy đủ ở cấp huyện. Nên việc chỉ đạo tổ
chức các hoạt động ở cấp cơ sở cũng giúp cho cán bộ nhận thức được bản
chất của sự vật, hiểu rõ bản chất của từng phong trào cách mạng và cũng
trong q trình đó, đội ngũ cán bộ đúc kết được kinh nghiệm, nắm bắt được
những vấn đề quan trọng, điều này giúp cho họ khi hoạt động ở tâm vĩ mơ có
thể khái qt về cơ sở để định ra các chính sách phù hợp. Thực tế hiện nay
cho thấy, hầu hết cán bộ ở tâm vĩ mô đều đã trải qua cơng tác ở cấp huyện có
trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng.
Thứ năm, trong lĩnh vực an ninh quốc phịng, huyện có vị trí là tiền
tiêu, bảo về cơ quan lãnh đạo tỉnh và là cơ quan giải quyết ban đầu về việc
bảo vệ tổ quốc và gìn giữ an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội.
1.1.2 Vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp Huyện
Trong quá trình cách mạng, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào ln khẳng
định và coi trọng vai trị cán bộ: Cán bộ có vai trị quyết định sự thành bại của
đường lối. Để đáp ứng sự nghiệp đổi mới toàn diện và sâu sắc của cách mạng,
cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ chính trị, vừa vững
13
vàng về lập trường tư tưởng, vừa đồng bộ, vừa có tính kế cận, vừa đủ về số
lượng và đảm bảo về chất lượng.
Chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi Hản khẳng định: Cán bộ là vốn quý nhất
của Đảng; là người lãnh đạo nhân dân, là người phục vụ nhân dân, là cầu nối
giữa Đảng với nhân dân. Đường lối, chính sách của Đảng thành cơng hay thất
bại đều do cán bộ quyết định.
Đảng Nhân dân Cách mạng Lào nhiều lần khẳng định, cán bộ là nhân tố
quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng Lào, là khâu then chốt của
công tác xây dựng Đảng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và
chế độ. Sự nghiệp cách mạng đổi mới đất nước đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân
và toàn quân những nhiệm vụ hết sức nặng nề, đòi hỏi Đảng Nhân dân Cách
mạng Lào phải có quan điểm đúng đắn, có tầm nhìn xa và sáng suốt đề ra
đường lối, chính sách đúng đắn và tổ chức thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Yếu tố quyết định là
phải xây dựng được đội ngũ cán bộ ngang tầm với điều kiện mới, đáp ứng đòi
hỏi của sự nghiệp đổi mới đất nước. Trong q trình đổi mới, Đảng đã đổi mới
cơng tác cán bộ trong hệ thống tổ chức của Đảng, Nhà nước và đồn thể, trong
đó, đặc biệt chú trọng đổi mới đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ chủ
chốt các cấp một cách có nguyên tắc, bảo đảm tính kế thừa và phát huy vai trị
của các tổ chức trong hệ thống chính trị.
Trong hệ thống chính trị hành chính của nước CHDCND Lào được phân
thành bốn cấp, gồm nhiều tổ chức khác nhau. Theo Chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi
Hản: Nếu như ở mỗi cấp, mỗi bộ phận trong các hệ thống tổ chức đều có một
tập thể lãnh đạo, quản lý thì những người đứng đầu quan trọng nhất, có chức
vụ cao nhất trong các tập thể ấy được gọi là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt.
Theo đó, đội ngũ cán bộ, lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị cấp huyện ở
nước CHDCND Lào là những người đứng đầu quan trọng nhất của tổ chức
14
Đảng, chính quyền, mặt trận Xây dựng đất nước và các đồn thể chính trị ở
cấp huyện.
Ở Lào, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện bao gồm các chức danh như
sau:
- Bí thư huyện ủy - huyện trưởng.
- Phó bí thư - Phó huyện trưởng.
- Uỷ viên Ban Thường vụ - kiêm Phó huyện trưởng.
- Uỷ viên Ban Thường vụ huyện ủy - kiêm các chức vụ khác.
- Chủ tịch Mặt trận xây dựng đất nước huyện.
- Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện.
- Chủ tịch Cơng đồn huyện.
- Bí thư Đoàn Thanh niên huyện.
- Chủ tịch Hội Cựu chiến binh huyện.
Đây là một bộ phận cán bộ có vị trí, vai trị đặc biệt quan trọng cả về
mặt lý luận và thực tiễn. Họ quyết định phương hướng phát triển kinh tế - xã
hội của huyện; chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc quán triệt các chủ trương,
nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tổ chức thực hiện
các nhiệm vụ kinh tế - xã hội thuộc chức năng, nhiệm vụ được cấp trên và
nhân dân giao phó trên địa bàn huyện mà họ phụ trách.
Vai trò của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện được thể hiện:
trong bất cứ thời gian nào, giai đoạn nào của quá trình cách mạng, họ đều ở vị
trí hàng đầu trong lãnh đạo tư tưởng, vận động quần chúng và tổ chức thực
hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị trên địa bàn huyện; có vai trò quyết định
nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức Đảng ở cấp huyện.
Cơ cấu cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện luôn luôn vận động, phát
triển cùng với sự vận động, phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ chính trị
của địa phương. Để có đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện năng động,
15
hoạt động có chất lượng và đạt hiệu quả cao, thì hệ thống chính trị cấp huyện
phải có cơ cấu tổ chức tinh gọn, đồng bộ, hợp lý, phù hợp với vị trí, vai trị cấp
huyện và tình hình đất nước. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện
vững mạnh là nhân tố bảo đảm tăng cường vai trị lãnh đạo của Đảng bộ
huyện, phát huy tính năng động, sáng tạo của chính quyền và các tổ chức
chính trị - xã hội, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân ở địa phương và cơ sở.
Trong hệ thống chính trị, cán bộ lãnh đạo chủ chốt là người đại biểu cho
trí tuệ của một tập thể, một tổ chức, với tư cách là nhân tố then chốt; chủ yếu
do bầu cử hoặc được cấp trên bổ nhiệm giữ các chức vụ trưởng (hoặc phó)
trong cơ quan thường trực của Đảng, chính quyền, đồn thể; là những người
chịu trách nhiệm trước cấp trên và cấp mình về hoạt động của tổ chức, đơn vị
mình.
Nhận thức về cán bộ chủ chốt ở nước CHDCND Lào nói chung và
huyện Sa Nam Xay tỉnh Ắt Ta Pư nói riêng, đều dựa trên quan điểm của Đảng
NDCM Lào: cán bộ chủ chốt là những người giữ vị trí đứng đầu quan trọng
nhất, giữ chức vụ và trách nhiệm cao nhất trong một tổ chức, một cơ quan; có
ảnh hưởng lớn đến hoạt động của tổ chức, của bộ máy, có vai trị tham gia định
hướng, điều khiển hoạt động của bộ máy; được giao đảm đương các nhiệm vụ
quan trọng trong bộ máy lãnh đạo, quản lý để điều hành và tổ chức thực thi
các nhiệm vụ được giao.
Chất lượng cán bộ chủ chốt được thể hiện ở trình độ nhận thức và năng
lực thực tế (năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cũng như kết quả công tác mà
người cán bộ chủ chốt đó đảm đương). Mặt khác, chất lượng của cán bộ chủ
chốt cịn được thể hiện ở sự tín nhiệm của cấp trên và của quần chúng đối với
cán bộ. Nâng cao chất lượng cán bộ chủ chốt là làm cho người cán bộ vững
vàng về bản lĩnh, lập trường chính trị, thành thạo, nhuần nhuyễn về chuyên
môn nghiệp vụ, nhanh nhạy trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, có trình
16
độ và ý thức trách nhiệm cao với công việc, gắn bó mật thiết với quần chúng,
được quần chúng tín nhiệm.
Bởi vậy, các cơ quan lãnh đạo phải chỉ đạo và tạo điều kiện, đồng thời
bản thân mỗi cán bộ cũng phải có ý chí khơng ngừng phấn đấu, khơng ngừng
học tập để hồn thiện mình đáp ứng u cầu và nhiệm vụ của địa phương, của
đất nước trong sự nghiệp đổi mới.
Có thể khái qt vai trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt ở một số điểm:
Một là, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện là cầu nối trực tiếp quan
trọng giữa Đảng, nhà nước với nhân dân. Chất lượng của người cán bộ lãnh
đạo chủ chốt cấp huyện là một trong những nguyên nhân chính quyết định
thành cơng của sự nghiệp đổi mới đất nước nói chung và cấp huyện nói riêng.
Cán bộ lãnh đạo chủ chốt có đức có tài sẽ thúc đẩy phong trào đi lên, và ngược
lại nếu cán bộ làm mất uy tín trước dân thì đồng nghĩa với việc Đảng mất uy
tín với dân, dân khơng tin Đảng phong trào đi lên, và ngược lại nếu cán bộ làm
mất uy tín trước dân thì đồng nghĩa với việc Đảng mất uy tín với dân, dân
khơng tin Đảng phong trào cách mạng sẽ đi xuống. Cán bộ chủ chốt cấp huyện
là người thường xuyên tiếp xúc với dân nên họ nắm bắt được tâm tư nguyện
vọng tình cảm của dân với Đảng, tạo nên mối quan hệ máu thịt, thống nhất
giữa Đảng với dân, xây dựng củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng.
Hai là,cán bộ chủ chốt cấp huyện chính là người đem chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào trong nhân dân. Đảng
NDCM Lào đã khẳng định cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp là khâu then chốt,
vì họ là người có trách nhiệm trực tiếp đem đường lối, chính sách giải thích
cho dân rõ và thực hiện, đồng thời thường xuyên nắm vững tình hình quần
chúng, phản ánh kịp thời các tâm tư nguyện vọng chính đáng của nhân dân
cho Đảng và Nhà nước. Cán bộ chủ chốt cấp huyện là người có vai trị quan
trọng, đó là những người qn triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính
17
sách pháp luật của Nhà nước, vận dụng vào thực tiễn ở địa phương mình một
cách chủ động, sáng tạo cùng với việc phát huy trí tuệ của quần chúng để đề ra
những chủ trương sát với tình hình thực tiễn ở địa phương và tổ chức thắng lợi
mục tiêu kinh tế - huyện hội, an ninh quốc phịng, cơng tác Đảng và đồn thể
trên địa bàn. Vị trí vai trò của cán bộ chủ chốt cấp huyện cũng được quy định
bởi chính vai trị của cấp huyện. Cấp huyện là nơi thực hiện đường lối chủ
trương chính sách của Đảng, Nhà nước. Là nơi trực tiếp tiến hành mọi hoạt
động để biến lý luận thành thực hiện. Cán bộ chủ chốt huyện là lực lượng cốt
cán, là hạt nhân lãnh đạo tổ chức thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở cấp huyện.
Ba là, cán bộ chủ chốt cấp huyện là những người đưa ra những kiến
nghị điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật
của Nhà nước sao cho phù hợp nhất với nhân dân vì đây chính là đội ngũ cán
bộ gần gũi với nhân dân nhất. Cán bộ chủ chốt cấp huyện không chỉ là những
người tổ chức thực hiện đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà
nước mà cịn thơng qua việc tổ chức thực hiện đó có thể phản ánh ý kiến của
nhân dân qua những kiến nghị với Đảng, Nhà nước sửa đổi, bổ sung sao cho
phù hợp và mang lại hiệu quả cao. Như chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định:
“Cán bộ là người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân
hiểu rõ để thi hành, đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng,
Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng” [20, tr.269]. Cán bộ chủ chốt
cấp huyện không chỉ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân để thực
hiện đường lối, chủ trương, chính sách mà cịn là những người nắm tình hình
thực tiễn làm căn cứ cho việc hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước
cho thật phù hợp với quy luật phát triển kinh tế - huyện hội. Để thực hiện được
vai trò này đòi hỏi đội ngũ cán bộ huyện phải có năng lực, trí tuệ, nhận thực và
vận dụng đúng đắn những quy luật khách quan trong tự nhiên và trong huyện
18
hội vào thực tiễn
Bốn là, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có vai trị quan trọng trong
việc xây dựng, củng cố, tổ chức bộ máy hệ thống chính trị ở huyện. Cán bộ
cấp huyện ở huyện có vai trò quyết định đến năng lực và sức chiến đấu của tổ
chức huyện Đảng; năng lực quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền và
mọi hoạt động của đồn thể quần chúng của huyện. Xây dựng đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện ở huyện có đầy đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm với
nhiệm vụ mới là nhằm xây dựng, củng cố, tăng cường vai trò lãnh đạo của
Đảng điều hành, hoạt động của Nhà nước, đoàn thể quần chúng ở cấp huyện
và phát mạnh mẽ quyền làm chủ huyện hội của quần chúng nhân dân, góp
phần thúc đẩy phát triển kinh tế, huyện hội của huyện.
Năm là, cán bộ chủ chốt cấp huyện là một trong những cán bộ dự nguồn
quan trọng cung cấp cho cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp huyện và tương đương.
Tại cấp huyện chức năng, nhiệm vụ mà Nhà nước giao cho được thực hiện bởi
đội ngũ cán bộ này. Phần lớn họ được nhân dân bầu lên và được cơ quan hành
chính cấp trên bổ nhiệm. Tuỳ theo tính chất cơng việc và vị trí cơng tác mà đội
ngũ cán bộ cấp huyện được phân thành nhiều loại khác nhau. Trong đó, đội
ngũ cấp huyện là người có vai trị quyết định trong việc thực hiện hố đường
lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào địa phương;
là người trực tiếp lãnh đạo và tổ chức quần chúng thực hiện sáng tạo đường
lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước vào đời sống thông qua
phong trào của quần chúng nhân dân. Do đó, để hồn thành nhiệm vụ cách
mạng của mình, mỗi người cán bộ chủ chốt cấp huyện phải là những tấm
gương sáng trong việc rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng: cần,
kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư. Trên đây là những vai trò của đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện, chúng ta cần có nhận thức đúng đắn về vai trị của đội ngũ
này trong tiến trình phát triển đất nước
19
1.2 Quan niệm, tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp Huyện
1.2.1 Quan niệm về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
Tuy nhiên, để đưa ra quan niệm về chất lượng CBCC cần nghiên cứu
các chỉ dẫn của các nhà kinh điển và của Đảng NDCM Lào, đồng thời tham
khảo kết quả nghiên cứu các cơng trình khoa học. Có thể nói, hầu hết CBCC
hiện tại là những đảng viên và cán bộ của Đảng. Những đảng viên cộng sản là
những cán bộ lãnh đạo cách mạng đã được Các Mác, Ph.Ăngghen đánh giá
cao và chỉ ra đặc trưng bản chất của họ. Trong quá trình chuyển từ thế giới
quan duy tâm sang thế giới quan duy vật, Các Mác, Ph.Ăngghen đã coi những
đảng viên cộng sản là người đi tiên phong, người lãnh đạo, tuyên truyền, giáo
dục giai cấp công nhân và tổ chức giai cấp công nhân đấu tranh chống lại giai
cấp tư sản thực hiện lý tưởng cộng sản. Thực chất những đảng viên đó là
những cán bộ của Đảng. Hai ơng cho rằng: “về mặt thực tiễn, những người
cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các đảng công nhân ở tất cả các
nước, là bộ phận cổ vũ tất cả các bộ phận khác; về mặt lý luận, họ hơn bộ phận
cịn lại của giai cấp vơ sản ở chỗ, họ hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết
quả chung của phong trào vô sản” [5, tr. 732-733].
Đây là những tính chất, những đặc trưng cơ bản nói lên chất lượng của
người đảng viên cộng sản, những cán bộ của Đảng cộng sản của giai cấp công
nhân. Những tính chất, đặc trưng ấy khơng phải ngẫu nhiên có được mà phải
trải qua quá trình giáo dục, rèn luyện của Đảng cộng sản và qua quá trình phấn
đấu, rèn luyện trong thực tiễn đấu tranh cách mạng của mỗi đảng viên. Những
cán bộ đó là người trực tiếp tuyên truyền và tổ chức giai cấp công nhân đấu
tranh chống giai cấp tư sản, bọn phản động, thực hiện mục tiêu, lý tưởng của
Đảng
Hướng dẫn số 12 – HD/BTCTW ngày 02/11/2007 của Ban tổ chức
20
Trung ương Đảng NDCM Lào về đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và
đảng viên cũng gợi mở một số điểm có giá trị để đưa ra quan điểm về chất
lượng cán bộ chủ chốt. Hướng dẫn chỉ rõ: Đánh giá chất lượng đảng viên cần
đánh giá về tư tưởng chính trị; về phẩm chất đạo đức, lối sống; về thực hiện
nhiệm vụ được giao; về tổ chức kỷ luật. Những yếu tố đó tạo nên chất lượng
người đảng viên trong giai đoạn hiện nay.
Từ những quan điểm và phân tích trên về chất lượng cán bộ, đảng viên,
chất lượng CBCC có thể quan niệm như sau: chất lượng CBCC cấp Huyện là
tổng hợp những thuộc tính giá trị đặc trưng của người cán bộ như: phẩm chất
chính trị, đạo đức, lối sống, phong cách và tác phong công tác; năng lực nhận
thức và khả năng tổ chức thực tiễn ở cơ sở; mức độ hoàn thành chức trách,
nhiệm vụ được giao, có sức khỏe và độ tuổi hợp lý để công tác.
Chất lượng đội ngũ CBCC được cấu thành bởi số lượng cán bộ, cơ cấu
đội ngũ cán bộ và chất lượng từng cán bộ. Ba yếu tố này đều rất quan trọng tạo
nên chất lượng đội ngũ cán bộ, trong đó chất lượng của từng cán bộ giữ vai trò
quyết định. Điều này rất rõ, bởi nếu có đủ số lượng cán bộ và cơ cấu đội ngũ
cán bộ hợp lý, nhưng chất lượng từng cán bộ thấp thì chất lượng đội ngũ đó sẽ
khơng cao. Nếu từng cán bộ có chất lượng tốt, đội ngũ cán bộ có cơ cấu hợp lý
nhưng lại khơng đủ số lượng cần thiết để bố trí vào các cương vị quan trọng
trong tổ chức, chất lượng của đội ngũ cán bộ vì thế cũng suy giảm theo. Nếu
đội ngũ CBCC có đủ số lượng, từng cán bộ có chất lượng tốt nhưng đội ngũ
cán bộ có cơ cấu khơng hợp lý thì sẽ thiếu những cán bộ đảm nhiệm ở những
lĩnh vực, địa bàn quan trọng. Và như vậy, chất lượng, hiệu quả hoạt động của
đội ngũ cán bộ sẽ hạn chế nhất định. Tuy nhiên, nếu từng cán bộ có chất lượng
tốt, song số lượng cán bộ và cơ cấu đội ngũ cán bộ chưa thật đảm bảo thì cũng
có thể dần dần khắc phục được. Bởi vậy chất lượng từng cán bộ là yếu tố quan
trọng nhất quyết định đến chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Từ
21
những phân tích trên ta có thể hiểu: chất lượng đội ngũ CBCC cấp Huyện là sự
thống nhất giữa phẩm chất, năng lực của từng cán bộ với số lượng và cơ cấu
của đội ngũ cán bộ theo quy định, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ hoàn thành tốt
chức trách, nhiệm vụ và quyền hạn được giao.
1.2.2 Tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
Huyện
1.2.2.1. Số lượng và cơ cấu
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện phải đảm bảo đủ về số lượng, cơ
cấu phải đảm bảo đủ 03 độ tuổi, quan tâm về cơ cấu dân tộc, cơ cấu tổ chức
(các thành tố, các bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị) và trình độ
chun mơn, nghiệp vụ nhằm đáp ứng yêu cầu chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp xã, phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH nông nghiệp, nông thơn; đặc biệt,
trong q trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở Lào hiện
nay. Cụ thể:
- Về số lượng: Phải đảm bảo đủ số lượng cán bộ chủ chốt trong các
thành tố của hệ thống chính trị cấp huyện. Tránh trường hợp, thừa cán bộ
hoặc thiếu cán bộ chủ chốt, đặc biệt là những vị trí quan trọng trong các
thành tố của hệ thống chính trị cấp huyện.
- Về cơ cấu: Để đảm bảo chất lượng cán bộ chủ chốt cấp huyện, phải
chú ý tới ba độ tuổi (cán bộ trẻ, cán bộ trung niên và cán bộ cao tuổi), khơng
dẫn đến tình trạng hẫng hụt cán bộ trong quá trình chuyển giao thế hệ. Đảm
bảo có những cán bộ cao tuổi, có kinh nghiệm trong cơng việc, có những cán
bộ đang ở độ chín và có những cán bộ trẻ, năng động, có trình độ. Có như
vậy, mới đảm bảo tính kế thừa trong cơng việc và phát huy khả năng sáng
tạo, hoàn thành tốt cơng việc được giao. Bố trí cán bộ cần có cả nam và nữ;
vừa thực hiện bình đẳng giữa nam và nữ; vừa phát huy được thế mạnh của
phụ nữ giải quyết những công việc cần sự mềm dẻo, như vận động, thuyết
22
phục quần chúng thực hiện đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Mặt khác, cơ cấu cán bộ nữ có tác dụng thúc đẩy các phụ nữ khác hăng say
học tập, phấn đấu cơng tác,góp phần phát triển kinh tế, xây dựng làng, xã văn
minh, gia đình văn hố. Các huyện cần chú trọng cơng tác đào tạo cán bộ trẻ
và cán bộ nữ, để họ có đủ khả năng đảm nhiệm công việc khi được tổ chức
giao và địa phương chủ động trong việc bố trí cán bộ. Bên cạnh đó, cần quan
tâm đến cơ cấu dân tộc, nhất là những vùng có nhiều dân tộc sinh sống. Quan
tâm đến cơ cấu tổ chức trong HTCT cấp huyện. Mỗi thành tố Đảng, Nhà
nước, Mặt trận Lào xây dựng đất nước phải đảm bảo về số lượng, độ tuổi,
giới tính và dân tộc. Như vậy, cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có
thể được xem là hợp lý khi bố trí đội ngũ này đảm bảo được yêu cầu về chất
lượng, số lượng hợp lý của từng huyện, trong đó chú trọng yêu cầu về giới
tính, tuổi đời, tuổi đảng, về chức vụ, thâm niên cơng tác, dân tộc, tơn giáo…
Chẳng hạn, ở huyện có nhiều người dân tộc sinh sống, khi bố trí cán bộ giữ
cương vị chủ chốt ở huyện ngoài tiêu chuẩn chung cần chú ý đến các yếu tố
đặc thù, như: có lối sống giản dị, gần gũi quần chúng lao động nơng dân, biết
tiếng nói, chữ viết, am hiểu văn hóa dân tộc đó, có kinh nghiệm thực tế trong
việc ứng dụng những tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ vào đồng ruộng,
tiểu thủ công nghiệp ở địa phương sẽ có kết quả tốt hơn trong cơng tác lãnh
đạo và quản lý ở cơ sở. Đối với những huyện có nhiều người dân là đồng bào
Cơng giáo, cần bố trí những cán bộ chủ chốt huyện có đặc điểm nổi trội, như:
bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm thật vững về quan điểm, chủ trương, chính
sách dân tộc, tơn giáo của Đảng và Nhà nước, am hiểu sâu sắc về những đặc
điểm của Cơng giáo
1.2.2.2. Trình độ, phẩm chất, năng lực, phong cách làm việc
Trong điều kiện hiện nay, đòi hỏi đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
phải có trình độ chun mơn, nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị, quản lý
23
nhà nước và tin học, ngoại ngữ. Từ đó, đánh giá về năng lực hoàn thành
nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện. Trình độ văn hóa, chuyên
môn, nghiệp vụ, kiến thức về khoa học lãnh đạo, quản lý; năng lực dự báo và
định hướng sự phát triển, tổng kết thực tiễn;; vận động, thuyết phục các tổ
chức, nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ở các
huyện, thị trấn. Trình độ lý luận chính trị được biểu hiện ở sự nắm vững và
hiểu biết sâu sắc về lý luận chính trị của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Cay Sỏn Phôm Vi Hản và quan điểm của Đảng về các lĩnh vực của đời sống
huyện hội. Trình độ quản lý nhà nước giúp cho đội ngũ cán bộ chủ chốt có
khả năng và năng lực thực hiện quản lý nhà nước bằng pháp luật. Đảm bảo
việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý an ninh, trật tự huyện hội và
nâng cao đời sống cho nhân dân ở địa phương. Trình độ tin học, ngoại ngữ có
ý nghĩa rất quan trọng trong điều kiện hiện nay, khi nước ta đẩy mạnh việc
thực hiện cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính; xây dựng
nền hành chính cơng cơng khai, minh bạch; vì vậy, địi hỏi đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện phải có ý thức học tập, nâng cao trình độ tin học, ngoại
ngữ cho bản thân (ở vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số hoặc vùng biên
giới với các nước Việt Nam, Thái Lan, Myanma, Campuchia, Trung Quốc,
đội ngũ cán bộ chủ chốt cần phải học tiếng dân tộc đặc trưng ở những địa
phương này, thay cho các ngoại ngữ khác).
Đội ngũ cán bộ chủ chốt ln cần phải: Có bản lĩnh chính trị vững
vàng trên cơ sở lập trường giai cấp công nhân, tuyệt đối trung thành với lý
tưởng cách mạng, với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Cay Sỏn Phôm Vi
Hản; có năng lực dự báo và định hướng sự phát triển, tổng kết thực tiễn, tham
gia xây dựng đường lối, chính sách, pháp luật; thuyết phục và tổ chức nhân
dân thực hiện; có ý thức và khả năng đấu tranh bảo vệ quan điểm, đường lối
của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Gương mẫu về đạo đức, lối
24