Nhận diện thủ thuật “làm đẹp” báo cáo tài chính pdf

Nhận diện thủ thuật “làm đẹp” báo cáo
tài chính
Làm giảm chi phí bằng cách “vốn hóa”
Để cải thiện chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế, ngoài vài thủ thuật trong ghi nhận doanh
thu như vừa đề cập, doanh nghiệp còn có thể sử dụng những thủ thuật làm giảm
chi phí kinh doanh trong kỳ bằng cách “vốn hóa” (capitalization). Với thủ thuật
này, chi phí kinh doanh được ghi nhận trên
Bảng cân đối kế toán thay vì được đưa vào Kết quả hoạt động kinh doanh một
cách hợp lý.
Ví dụ: Chi phí lãi vay trong các dự án đầu tư xây dựng cơ bản được đưa vào vận
hành trong kỳ.
Thông thường các chi phí lãi vay ngân hàng của giai đoạn trước khi công trình đi
vào hoạt động sẽ được vốn hóa vào giá trị công trình. Chi phí lãi vay sau thời điểm
này phải được ghi nhận vào chi phí kinh doanh trong kỳ.
Để công trình đi vào hoạt động chính thức, doanh nghiệp phải trải qua nhiều công
đoạn kiểm nghiệm, chạy thử và bàn giao. Bằng nhiều lập luận khác nhau, doanh
nghiệp có thể vốn hóa một phần chi phí lãi vay vào giá trị công trình, thay vì ghi
nhận chi phí này vào kết quả kinh doanh trong kỳ theo đúng bản chất của nó. Cách
làm này sẽ giảm được chi phí hoạt động và tăng lợi nhuận sau thuế.
Tuỳ thuộc vào mục tiêu của doanh nghiệp, việc vốn hóa chi phí chỉ có ý nghĩa rất
nhỏ, như: (i) Doanh nghiệp cần đạt chỉ tiêu lợi nhuận, đẹp hồ sơ doanh nghiệp để
tham gia đấu thầu; (ii) Ban điều hành báo cáo nhằm đạt chỉ tiêu lợi nhuận cấp trên
giao;
Tuy nhiên, việc vốn hóa chi phí rất tiêu cực bởi các lý do sau:
1. Số liệu báo cáo một số chỉ tiêu trong Báo cáo Tài chính không đảm bảo các yêu
cầu về cung cấp thông tin kế toán, như: Chính xác, đầy đủ, kịp thời đặc biệt là số
liệu chưa trung thực sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác quản trị, điều hành.
2. Doanh nghiệp phải nộp "thêm trước" thuế thu nhập doanh nghiệp và đẩy rủi ro
việc thu hồi vốn, tăng giá thành và giảm khả năng cạnh tranh trong tương lai;
3. Liệu nguồn vốn đầu tư cho dự án có đảm bảo khoản chi phí bị kế toán vốn hóa
thêm?

Kết luận: Kế toán vừa là khoa học vừa là nghệ thuật, nhưng nghệ thuật phải khoa
học và ngược lại, mới hữu ích.
Trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính
Một vài doanh nghiệp, ngoài hoạt động kinh doanh cốt lõi còn mở rộng sang lĩnh
vực đầu tư tài chính thông qua việc mua cổ phiếu. Trường hợp doanh nghiệp đầu
tư vào các cổ phiếu đang niêm yết trên sàn thì các khoản đầu tư này tất nhiên phải
được đánh giá lại theo giá thị trường vào thời điểm cuối năm.
Thế nhưng, đối với những cổ phiếu chưa niêm yết và/hoặc thanh khoản thấp thì
việc đánh giá lại các khoản đầu tư này xem ra không dễ dàng. Trước nhiều sự lựa
chọn, doanh nghiệp có thể chọn cách an toàn nhất thông qua tham vấn từ các công
ty chứng khoán để tránh phải ghi nhận dự phòng giảm giá đầu tư tài chính.
Cũng bằng phương thức tương tự, doanh nghiệp có thể chỉ trích lập dự phòng ít
hơn mức cần thiết để giảm bớt mức thua lỗ ghi nhận trong Báo cáo kết quả kinh
doanh.
Tóm lại, các thủ thuật kế toán trong việc ghi nhận doanh thu và chi phí kinh doanh
để “làm đẹp” báo cáo tài chính thường được các doanh nghiệp sử dụng để thỏa
mãn kỳ vọng của nhà đầu tư trong điều kiện kinh doanh không thuận lợi. Vì thế,
nhà đầu tư cần phải thận trọng nhận định hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp,
tìm hiểu thêm thông tin và so sánh các chỉ số tài chính của các doanh nghiệp hoạt
động trong ngành để có cái nhìn toàn diện và hợp lý hơn.