Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
1
LUN VN TT NGHIP
Nghip v bo lónh xut nhp
khu ca cỏc Ngõn hng thng
mi Vit Nam - Thc trng v
gii phỏp phỏt trin
GVHD : Pgs.Ts Nguyn Th Quy
SVTH : Lê Thu Phơng_A8 K38C
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
2
MC LC
LI M U 1
Phn I: 8
1. Nhng vn chung v bo lónh ngõn hng 8
1.1. Khỏi nim bo lónh ngõn hng8
1.2. c im ca bóo lónh 9
1.2.1. Tớnh cht c lp 9
1.2.2. Bo lónh l mt mi quan h nhiu bờn ph thuc ln nhau
.11
1.2.3. Tớnh cht chng
t 12
1.3. iu kin cn thit thc hin bo lónh ca cỏc
NHTM 13
2. Nghip v bo lónh XNK ca cỏc
NHTM 10
2.1. Khỏi nim.10
2.2. C s ra i, tn ti v phỏt trin ca nghip v bo lónh XNK
ca cỏc NHTM 16
2.3. Vai trũ ca hot ng bo lónh XNK ca cỏc NHTM 13
2.4. Ngun lut iu chnh nghip v bo lónh xut nhp khu ca
cỏc NHTM 20
2.4.1. Cỏc cụng c quc t .20
2.4.2. Cỏc vn bn ca Phũng Thng mi Quc t (ICC) ban hnh
.20
2.4.3. Lut quc gia 22
2.5. Ch th ca mt giao dch bo lónh.18
2.6. Cỏc loi hỡnh bo lónh XNK 24
2.6.1. Cỏc nghip v bo lónh ngn hn 19
2.6.2. Cỏc nghip v bo lónh XNK trung v di hn 27
II. Kinh nghim bo lónh ngõn hng ca mt s nc trờn th gii
32
1. Kinh nghim v bo lónh ngõn hng ca cỏc nc ASEAN
32
2. Kinh nghim bo lónh Trung Quc33
3. Cỏc nc Liờn hip chõu õu 33
4. Bi hc kinh nghim vi Vit Nam 34
Phn II 36
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
3
Thc trng phỏt trin hot ng bo lónh XNK ca cỏc Ngõn hng
Thng Mi ti Vit Nam. .36
I. Mt vi nột v hot ng XNK ca Vit Nam trong thi gian
qua 36
1. Nhỡn nhn v ỏnh giỏ v tỡnh hỡnh XNK ca Vit Nam trong
nhng nm gn õy 36
2. Tớnh tt yu phi phỏt trin nghip v bo lónh XNK trong cỏc
NHTM ti Vit
Nam 37
2.1. Yờu cu t phớa cỏc doanh nghip xut nhp
khu .37
2.2. Yờu cu t phớa bn thõn cỏc NHTM Vit Nam 40
II. Thc trng hot ng bo lónh XNK ca cỏc NHTM ti Vit
Nam. 42
1. C s phỏp lý v cỏc vn bn iu chnh 42
1.1. Cỏc vn bn phỏp lý iu chnh hot ng bo lónh XNK. 42
1.2. Tớnh phỏp lý trong nghip v bo lónh XNK ca cỏc NHTM
44
2. Thc trng hot ng bo lónh XNK ca cỏc NHTM Vit Nam
49
2.1 . Cỏc loi hỡnh bo lónh XNK ca cỏc NHTM thng c ỏp
dng Vit Nam 50
2.2. Thc trng hot ng bo lónh 53
2.2.1. Bi cnh chung 53
2.2.2. V quy mụ bo lónh .53
2.2.3. Kt cu bo lónh 58
2.2.4. C cu cỏc loi hỡnh bo lónh 59
2.2.5. Cht lng bo lónh .60
2.2.6. Thu nhp t hot ng bo lónh 65
III. ỏnh giỏ hot ng bo lónh XNK ca cỏc NHTM Vit Nam.
67
1. Kt qu v nhng thnh tu t c67
2. Nhng khú khn v tn ti 70
Phn III .77
GiI phỏp nhm hon thin v phỏt trin nghip v bo lónh Xut
nhp khu ca cỏc NHTM VIt
Nam 77
I. nh hng phỏt trin nghip v bo lónh XNK ti Vit Nam
77
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
4
1. nh hng phỏt trin kinh t xó hi núi chung v xut nhp
khu núi riờng 77
2. nh hng phỏt trin nghip v bo lónh xut nhp khu trong
thi gian ti. 78
II. Gii phỏp nhm hon thin v phỏt trin nghip v bo lónh XNK
ca cỏc NHTM Vit Nam. .79
1. i vi Chớnh ph v Ngõn hng Nh
Nc 80
2. i vi h thng ngõn hng thng
mi82
2.1. Gii phỏp trc
tip..82
2.1.1. Xõy dng k hoch phỏt trin nghip v bo lónh thớch hp
trong tng thi k73
2.1.2. Cụng tỏc t chc o to cỏn b nõng cao uy tớn ca ngõn
hng.74
2.1.3. Nõng cao cht lng thm nh cỏc yờu cu xin bo lónh v
qun lý cỏc khon bo lónh .85
2.1.4. Thc hin phõn tỏn ri ro trong hot ng bo
lónh 77
2.1.5. Xỏc nh thi hn bo lónh trc khi nhn bo lónh.78
2.1.6. Xỏc nh hn mc bo lónh thng xuyờn78
2.1.7. ng dng chớnh sỏch Marketing ngõn hng vo hot ng bo
lónh . 88
2.1.8. M rng quan h hp tỏc vi ngõn hng khỏc y mnh hot
ng ng bo lónh, tỏi bo lónh 93
2.2. Gii phỏp h tr 85
2.2.1. V lut v quy tc ng dng 85
2.2.2. Tng cng cụng tỏc kim tra giỏm sỏt.86
2.2.3. ỏp dng cụng ngh thụng tin vo hot ng bo lónh 86
2.3. i vi cỏc doanh nghip
XNK 97
KT LUN 98
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
5
LI M U
Trong vi thp niờn tr li õy, nhng danh t nh WTO (World
Trade Organization - T chc Thng mi Th gii), ASEAN (Association
of South Eeast Asian Nations - Hip hi cỏc quc gia ụng Nam ), AFTA(
ASEAN Free Trade Area - Khu vc Thng mi t do ASEAN) . . . ó tr
nờn quỏ quen thuc vi mi ngi dõn sng trờn khp th gii. Cỏc t chc
hip hi ny ra i l kt qu ca quỏ trỡnh thit lp cỏc mi quan h song
phng, a phng v tt c cỏc lnh vc ca i sng xó hi; c bit l
lnh vc thng mi. Nn kinh t ca cỏc quc gia riờng l tr nờn ph
thuc ln nhau, cú th thỳc y hoc kỡm hóm s phỏt trin ca nhau.
Khuynh hng ny ó v ang lm gia tng mnh m nhu cu v cỏc dch
v ti chớnh quc t trờn khp th gii. Cựng vi khuynh hng ny l qỳa
trỡnh t do hoỏ ti chớnh, d b dn cỏc hng ro thng mi v xu th hi
nhp trong bi cnh ton cu hoỏ kinh t quc t ang lan nhanh.
Hot ng xut nhp khu, do ú, cng phỏt trin rt nhanh, cng
thay i dn nhng khuụn mu cho phự hp vi nhng chuyn bin thc t
v ngy cng gi mt vai trũ quan trng trong s phỏt trin kinh t ca mt
quc gia núi riờng v thng mi quc t núi chung. Trong tro lu ú cỏc
ngõn hng thng mi vi li th v vn, v nghip v ngõn hng v cỏc
mi quan h trong thanh toỏn quc t cng ó khụng ng ngoi cuc.
Mt trong s nhng nghip v ht sc a dng ca cỏc ngõn hng cú th k
n ú chớnh l nghip v bo lónh xut nhp khu, nú ó gúp phn khụng
nh trong vic chng ri ro, thỏo g khú khn v ti chớnh, to uy tớn
kinh doanh cho doanh nghip v thỳc y s phỏt trin ca ngoi thng
Vn l lnh vc kinh doanh mang tớnh truyn thng ca cỏc ngõn
hng thng mi, s ra i, tn ti v phỏt trin ca nghip v bo lónh
ny gn lin vi quỏ trỡnh hỡnh thnh v ln mnh ca nn thng mi
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
6
quc t núi chung, v ca mi quc gia núi riờng. Chớnh nhng tớnh cht,
c im trong giao thng quc t l yu t then cht n nh bn sc v
c trng ca loi hỡnh bo lónh xut nhp khu, khin lnh vc ny cú
tớnh c lp tng i trong h thng tớn dng dch v ngõn hng. Ngc
li, bo lónh xut nhp khu cng gi vai trũ ht sc quan trng trong vic
thỳc y thng mi quc t phỏt trin, c bit l trong bi cnh kinh t
ton cu v tro lu hi nhp kinh t ht sc phỏt trin.
Vit Nam ang nm trong giai on chuyn t c ch k hoch hoỏ
tp trung bao cp sang nn kinh t th trng nhiu thnh phn,ch trng
y mnh khuyn khớch xut khu, tuy nhiờn, kh nng tớch lu vn cũn
thp, c s h tng yu kộm, nờn vic nghiờn cu v tỡm hiu v hot ng
bo lónh xut nhp khu ca cỏc ngõn hng thng mi l ht sc cn
thit cho vic tỡm ra nhng ngun vn thớch hp, tỡm ra ch da vng chc
cho cỏc doanh nghip, nhm phỏt huy ti u c ni lc ln ngoi lc.
Chớnh vỡ lý do ú em ó quyt nh chn ti: Nghip v bo lónh xut
nhp khu ca cỏc Ngõn hng thng mi Vit Nam - Thc trng v
gii phỏp phỏt trin lm ni dung nghiờn cu cho khoỏ lun ca mỡnh.
Khoỏ lun gm cú 3 phn chớnh:
CHNG I : KHI NIM CHUNG V BO LNH XUT NHP KHU
CA CC NGN HNG THNG MI VIT NAM.
CHNG II: THC TRNG PHT TRIN HOT NG BO LNH
XUT NHP KHU CA CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
CHNG III: GII PHP NHM HON THIN V PHT TRIN NGHIP
V BO LNH XUT NHP KHU CA CC NGN HNG THNG MI
VIT NAM.
s a ra nhng cỏi nhỡn tng quan nht v khỏi nim bo lónh ngõn hng
núi chung v bo lónh xut nhp khu núi riờng, ỏnh giỏ nhng thnh tu
ó t c, phõn tớch khú khn, nhc im cũn tn ti cng nh nhng
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
7
kin ngh, gii phỏp nhm nõng cao hiu qu ca nghiờp v bo lónh xut
nhp khu trong thi gian ti.
Nhõn õy, em cng xin gi li cm n chõn thnh ti cỏc anh, cỏc
ch ti Ngõn hng Ngoi hi Hn Quc ó to mi iu kin thun li,
cung cp cho em nhng ngun ti liu quý bỏu, c bit, em xin c t
lũng bit n sõu sc ti PGS.TS Nguyn Th Quy, ngi ó tn tỡnh hng
dn, giỳp em trong sut quỏ trỡnh hon thnh khoỏ lun ny.
Do khuụn kh hn hp ca bi vit, khoỏ lun ny chc chn khụng
trỏnh khi nhng hn ch, thiu sút, em rt mong nhn c nhng ý kin
úng gúp, b sung ca thy cụ v cỏc bn.
H Ni, thỏng 12 nm 2003
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
8
PHN I
KHI NIM CHUNG V BO LNH XNK CA
CC NHTM VIT NAM
I. TNG QUAN V HOT NG BO LNH NGN HNG V
BO LNH XNK
1. Nhng vn chung v bo lónh ngõn hng
1.1. Khỏi nim bo lónh ngõn hng
T thi k trung c ti Hy Lp, hot ng bo lónh ó xut hin, mc
dự cũn rt s khai, bng nhng giao dch trong quan h cỏ nhõn vi cỏ nhõn
rt i thng. Cho n nay, hot ng bo lónh ó phỏt trin bao trựm lờn
mi lnh vc ca i sng kinh t - xó hi, khụng ch trong phm vi quc
gia m cũn m rng ra c phm vi quc t.
Bo lónh trong mi lnh vc cú nhng c trng riờng nhng tu
chung li bo lónh l vic ngi th ba (gi l ngi bo lónh) cam kt
vi bờn cú quyn (gi l ngi nhn bo lónh) s thc hin ngha v
thay cho bờn cú ngha v (gi l ngi c bo lónh) nu khi n thi
hn m ngi c bo lónh khụng thc hin hoc thc hin khụng
ỳng ngha v (iu 366 - B lut Dõn s Nc Cng ho xó hi ch
ngha Vit Nam).
Bo lónh l cn thit khi hai bờn cha tớn nhim nhau. Uy tớn v li
ha ca bờn ny cha cú tin cy i vi bờn kia. S xut hin ca
mt bờn th ba cú tin cy i vi c hai bờn ng ra thc hin bo
lónh s a h n mt im chung thng nht.
Trong phm vi ton xó hi, hot ng bo lónh rt phong phỳ v a
dng nh bo lónh ca mt t chc quc t vi mt nc, bo lónh ca nh
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
9
nc i vi doanh nghip, . . . Xột riờng trong lnh vc ngõn hng, bo
lónh l mt nghip v c nh ngha nh sau :
Bo lónh ngõn hng l cam kt ca ngõn hng bo lónh chu
trỏch nhim tr tin thay cho bờn c bo lónh trong trng hp bờn
c bo lónh khụng thc hin ỳng v y cỏc ngha v ó tho
thun vi bờn nhn bo lónh ó c quy nh ti chng th bo lónh
ca ngõn hng.
Hin nay vic s dng bo lónh ngõn hng bựng n mnh m v
doanh s ca nú t n mc k lc. S tng trng ny mt phn l vỡ bo
lónh ngõn hng cú th c s dng h tr cho tt c cỏc dch v, bao
gm c cỏc dch v khụng mang tớnh ti chớnh nh hp ng thng mi,
hp ng xõy dng . . . v nhng dch v mang tớnh ti chớnh nh tho c
thu chi, tho c tham gia liờn doanh, tỏi bo him v nhng cam kt ti
chớnh khỏc.
Tuy nhiờn, trong thc tin thc hnh kinh doanh quc t, vn
thut ng bo lónh ngõn hng vn cũn b ng. Nhng t nh bond,
guarantee, suretyship v c undertaking c dựng ln cho nhau
vi ngha bo lónh ngõn hng, v cho n nay vn cha cú mt tho c
thng nht quc t no khng nh õu l thut ng chun. iu ny cho
thy tớnh cht lng lo trong vic s dng thut ng khng nh bn cht
mt cam kt bo lónh ngõn hng trong hot ng XNK.
Bo lónh núi chung v c bn c NHTM phỏt hnh, do vy ngi
ta thng gi bo lónh l Bank guarantee. Tuy nhiờn, lut v tp
quỏn ca tng nc cú nhng khỏc bit.
1.2. c im ca bóo lónh
1.2.1. Tớnh cht c lp
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
10
Bo lónh c coi l cụng c vn nng s dng trong tt c cỏc giao
dch vỡ nú cú c im ni bt, ú l tớnh c lp v nghip v v quyn li
ca cỏc bờn v mi quan h ca cỏc i tỏc.
- c lp trong tng mi quan h
Cỏc hp ng c hỡnh thnh trong mi quan h c chi phi bi
mc ớch v i tng nờn hai bờn trong tng hp ng cú quyn v ngha
v riờng; mc dự chỳng va l nguyờn nhõn, va l kt qu ca nhau. Hp
ng th nht (gia ngi c bo lónh v ngi th hng bo lónh) l
gc hỡnh thnh hp ng th hai (gia ngõn hng phỏt hnh bo lónh v
ngi c bo lónh) v hp ng th ba (gia ngõn hng phỏt hnh bo
lónh v ngi th hng bo lónh) nhng cỏc hp ng sau ra i nhm
phc v cho hp ng th nht. Hp ng ny s khụng c thc hin
y nu cỏc hp ng cũn li khụng cú hiu lc. Mi quan h ny l lụ-
gớch nhng khụng cú ngha l quyn v ngha v ca cỏc bờn trong tng
hp ng li rng buc hay ph thuc ln nhau
- c lp v quyn v ngha v
S phõn bit ny ch mang ngha tng i. Tớnh c lp ny c th
hin rt rừ qua nhng trớch dn cam kt ca ngõn hng trong cỏc giao dch
bo lónh. Ngi bo lónh thc hin cam kt ca mỡnh cn c duy nht vo
thc t l ngi th hng cú tho món y nhng quy nh ca bo
lónh hay khụng. Ngi hng c quyn ũi tin da vo cỏc iu kin
ca bo lónh m khụng b ngn cn bi bt c ngi no khỏc
- Tớnh c lp tng i
Ngha v ca ngõn hng phi thanh toỏn cho ngi hng khi nhn
c ũi tin kốm cỏc chng t theo ỳng cỏc iu khon ca bo lónh.
Vn l ch cỏc chng t gỡ v nhng iu khon no? õy l im
mu cht trong vic quy nh mc c lp ca giao dch bo lónh. Nu
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
11
hai bờn trong hp ng c s tho thun chng t xut trỡnh v iu kin
ũi tin c lp bng chớnh ngi hng: tuyờn b vi phm (Statement of
default), thỡ s c lp ny gn nh tuyt i vỡ nú khụng cú yu t th ba
trong giao dch. Ngc li, nu bo lónh quy nh xut trỡnh chng t ca
phớa th ba nh chng thc ca c quan c lp v s vi phm ca i tỏc,
quyt nh ca trng ti, thm chớ phỏn quyt ca to ỏn, thỡ tớnh c lp
ca giao dch bo lónh b iu chnh.
Theo quan im ca cỏc ngõn hng thỡ tớnh c lp ca bo lónh
mang li nhiu thun li, do ngõn hng ch vic xem xột s phự hp ca
cỏc chng t vi cỏc iu khon v iu kin ca bo lónh khi cú yờu cu
thanh toỏn.
1.2.2. Bo lónh l mt mi quan h nhiu bờn ph thuc ln nhau
Khi ng ý bo lónh, ngõn hng phỏt hnh th bo lónh. Th bo
lónh l mt hp ng gia hai bờn thng l ngõn hng v ngi th
hng. Hp ng ny c lp trong mi quan h vi hp ng c s. Tuy
nhiờn hiu c ch ca cụng c ny cn thit phi hiu rng giao dch bo
lónh liờn quan n mi quan h ca ba hp ng. Nú khụng ch l mi quan
h gia hai bờn m l mt quan h to thnh trong mi quan h nhiu bờn
bao gm:
Mi quan h c s: l mi quan h gia ngi u nhim v ngi
th hng bo lónh, õy l gc hỡnh thnh nhng mi quan h khỏc. Mi
quan h ny c th hin bng Hp ng vi cỏc iu khon v giao dch
c s. m bo thc hin ngha v ca mỡnh, mt bờn hp ng phi cú
c bo lónh t ngõn hng cp cho i tỏc.
Mi quan h u thỏc: tu tng ch th trong giao dch m cú cỏc
mi quan h u thỏc khỏc nhau.
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
12
- Mi quan h gia ngõn hng phỏt hnh bo lónh vi ngõn hng i lý
ca nú hoc vi ngõn hng do ngi th hng ch nh trong vic thc
hin thụng bỏo bo lónh ti ngi th hng. Mi quan h bo lónh cng
c xỏc lp vi tng i tng ch th khỏc nhau.
- Mi quan h gia ngõn hng phỏt hnh bo lónh v ngi th hng
bo lónh, nu nh ngi th hng khụng thc hin ỳng cỏc iu kin
thanh toỏn thỡ ngõn hng c quyn t chi. Ngc li, ngõn hng phi
chuyn tr tin theo ch th ca ngi th hng.
- Mi quan h gia ngõn hng phỏt hnh vi ngõn hng xỏc nhn, ngõn
hng thanh toỏn (trong bo lónh i ng).
- Mi quan h gia ngi th hng vi ngõn hng xỏc nhn, ngõn hng
thanh toỏn.
Cỏc mi quan h trờn hỡnh thnh nờn giao dch bo lónh. Chỳng c lp vi
nhau nhng li cú mi liờn quan mt thit v tỏc ng qua li.
1.2.3. Tớnh cht chng t
- Giao dch bng chng t v trờn c s chng t
Giao dch truyn thng ca ngõn hng l bng chng t v trờn c s
chng t. iu ny th hin rừ nht trong phng thc thanh toỏn tớn dng
chng t. Bo lónh cng th hin tớnh cht ny trong giao dch, tuy mc
thp hn. Ngha v ca ngõn hng bo lónh v quyn ca ngi hng
c xỏc nh trờn c s cỏc chng t xut trỡnh. Ngi hng s khụng
c thanh toỏn nu cỏc yờu cu v chng t khụng c tho món. Ngc
li, ngõn hng phi tr tin cho ngi th hng dự bit rng h khụng th
nhn c khon hon tr t phớa ngi u nhim mt khi chng t xut
trỡnh phự hp vi bo lónh.
- Kim tra chng t
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
13
c trng ny cú mi quan h gn bú v lụ-gớch vi bn cht c lp
v tớnh cht chng t ca giao dch bo lónh. Mi quan h gia ngõn hng
bo lónh vi ngi c bo lónh v ngi th hng ch liờn quan n
thc trng chng t xut trỡnh cú phự hp b mt vi yờu cu ca bo lónh
hay khụng.
1.3. iu kin cn thit thc hin bo lónh ca cỏc NHTM
x lý tt cỏc vn thng gp trong giao dch v quỏ trỡnh bo
lónh, cỏc ngõn hng cn ỏp ng mt s iu kin sau:
- Ngun ti chớnh vng chc: õy cú th coi l iu kin u tiờn
quan trng nht m bo cho cỏc Ngõn hng cú kh nng thc hin c
nghip v bo lónh ca mỡnh. Bi l, nghip v bo lónh cng ging nh
rt nhiu cỏc nghip v khỏc ca Ngõn hng khụng trỏnh khi nhng ri ro
trong thanh toỏn, cỏc Ngõn hng phi luụn sn cú nhng khon d phũng
trong trng hp ngi c bo lónh khụng cú kh nng thanh toỏn. Hn
th, mt nguyờn nhõn na khụng kộm phn quan trng ú l ch cú nhng
ngõn hng cú tim lc ti chớnh vng chc, di do mi cú kh nng v
uy tớn ng ra bo lónh, c bit l trong giao thng quc t.
- B phn kinh doanh ngõn hng giu kinh nghim v a nng.
Nu khụng xõy dng c mt i ng nhõn s chuyờn nghip v c s vt
cht y tin ớch, ngõn hng s ch úng vai trũ trung gian chuyn tip
cho mt ngõn hng khỏc quy mụ ln hn x lý. V iu ny khin cho
khỏch hng hao tn nhiu thi gian hn trong khõu thanh toỏn bự tr, tn
kộm hn trong chi phớ x lý giao dch, v cũn cú th lm sai lnh thụng tin
hoc phỏt sinh nhng vn vng mc. Cỏc cp qun lý ca ngõn hng
phi cú nng lc tht s, hiu bit cn k v cụng vic v quy trỡnh tỏc
nghip, nm vng lut l, tp quỏn thng mi trong nc v quc t, mụi
trng kinh doanh, v c im khỏch hng hin cú v khỏch hng tim
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
14
nng, . . . T ú h mi cú kh nng ra quyt nh hp lý v ỳng n, ti u
nht.
- Quan h ngõn hng i lý rng ln, vng chc v khụng ngng
c cng c. Ngoi vic c c quan cú thm quyn (Ngõn hng Trung
ng) cho phộp cung cp dch v ngõn hng quc t, quy mụ kinh doanh
ca ngõn hng ti thiu cng phi t mc to uy tớn kinh doanh
trong lnh vc ngõn hng, to iu kin xỏc lp cỏc mi quan h ngõn hng
i lý rng khp v bn cht.
- Bo m mi quan h tng h cht ch gia ngõn hng vi cỏc
c quan t chc cung ng dch v nh cỏc t chc bo him v bo lónh
tớn dng xut khu, qu h tr khuyn khớch xut khu, cc xỳc tin
thng mi . . . Trờn c s ú, ngõn hng cú th tn dng nhng ớch li t
nhng dch v ca cỏc t chc ny cung cp nghip v, ng thi cú bin
phỏp xỏc lp cu trỳc dch v ngõn hng cung ng phự hp.
2. Nghip v bo lónh XNK ca cỏc NHTM núi chung
Hot ng bo lónh ca cỏc ngõn hng c s dng h tr s
phỏt trin kinh t ton cu v to ra ũn by phỏt trin ni lc v ngoi
lc. Cú th chc chn rng cỏc thng v ln vi nc ngoi hin nay
khụng th no khụng cú mt dng no ú ca bo lónh i kốm. Bo lónh
ca ngõn hng thc s ó tr thnh cụng c thụng dng nht nhm m bo
thc thi ngha v, c bit l ngha v ti chớnh trong cỏc giao dch hu
ht cỏc quc gia trờn th gii.
2.1. Khỏi nim
Nghip v bo lónh xut nhp khu ca cỏc NHTM c hiu l
cỏc hot ng mang tớnh bo lónh ca ngõn hng nhm ỏp ng
nhng nhu cu c thự v ti chớnh v uy tớn trong kinh doanh ca cỏc
doanh nghip xut khu v nhp khu trong quỏ trỡnh giao dch ngoi
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
15
thng (Giỏo trỡnh Thanh toỏn quc t v Ti tr xut nhp khu - Hc
vin Ngõn hng).
Quỏ trỡnh giao dch ngoi thng c hiu l ton b din bin ca
mt thng v xut khu (i vi bờn bỏn) v nhp khu (i vi bờn
mua). Theo ngha hp, quỏ trỡnh ny bt u t lỳc tỡm kim i tỏc, thit
k sn phm, cho hng - t hng, ký kt hp ng cho n khi giao hng
v hon thnh hp ng.
Qui trỡnh ca mt nghip v XNK thng l ngn hn nhng cng
cú khi kộo di nh i vi cỏc d ỏn, cụng trỡnh hoc thng v cú giỏ tr
ln. c im ny ó chi phi thi hn ca hot ng bo lónh ca cỏc
ngõn hng, ũi hi nú tr nờn rt a dng, cú th ỏp ng mi nhu cu ca
cỏc doanh nghip. i tng trong mt giao dch bo lónh thụng thng l
hng húa, dch v hoc cỏc cụng trỡnh d ỏn.
Mc ớch bo lónh ca cỏc ngõn hng l nhm giỳp cỏc doanh nghip
vt qua cỏc tr ngi c thự v ti chớnh v uy tớn trong kinh doanh cú
th nõng cao kt qu hot ng, tng sc cnh tranh, hon thnh thng v,
cú ngoi lc tip tc n nh v phỏt trin.
V bn cht, bo lónh xut nhp khu ca cỏc NHTM cng ging
nh mi loi hỡnh tớn dng ngõn hng khỏc, ngha l cng da trờn uy
tớn v nim tin. Thụng thng, thut ng tớn dng ngõn hng
c nh ngha l mt giao dch v ti sn (tin hoc hng hoỏ) gia
bờn cho vay (ngõn hng) v bờn i vay (cỏ nhõn, doanh nghip v cỏc
ch th khỏc), trong ú bờn cho vay chuyn giao ti sn cho bờn i vay
s dng trong mt thi hn nht nh theo tho thun, bờn i vay cú
trỏch nhim hon tr vụ iu kin vn gc v lói cho bờn cho vay khi n
hn thanh toỏn (Giỏo trỡnh Tớn dng ngõn hng - Hc vin Ngõn hng).
Trong bo lónh xut nhp khu, thut ng ny cũn bao hm c dng thc
bo lónh, trong ú ngõn hng nhõn danh khỏch hng s ng ra cam kt bo
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
16
lónh uy tớn cho khỏch hng y trc mt bờn th ba. Uy tớn c ngõn hng
bo lónh cú th l uy tớn thanh toỏn, uy tớn giao hng, uy tớn thc hin hp
ng, tu theo v th v yờu cu ca khỏch hng cng nh ni dung
thng v.
Cú th núi, hot ng bo lónh xut nhp khu ca cỏc NHTM ra i l
mt tt yu khỏch quan, gn lin vi cỏc quan h TMQT, phn ỏnh mi quan
h gia hot ng xut nhp khu v kinh doanh ca ngõn hng. Theo thi
gian, nghip v ny ngy cng phỏt trin di nhiu hỡnh thc a dng, phc
v tớch cc v cú hiu qu, tr thnh lnh vc hot ng quan trng nht
trong ton b cỏc nghip v ngõn hng quc t c v vai trũ ln quy mụ.
T phn ny tr i, trong khoỏ lun tt nghip ny, thut ng
bo lónh xut nhp khu s c s dng thay th cho cm t bo
lónh xut nhp khu ca cỏc NHTM.
2.2. C s ra i, tn ti v phỏt trin ca nghip v bo lónh XNK
ca cỏc NHTM
Mt trong nhng c im ni bt nht hin nay l mụi trng kinh
doanh cú s cnh tranh ngy cng gay gt. Cỏc nh xut khu hng hoỏ
khụng ch phi i mt vi cỏc nh cung ng trong nc m cũn phi tỡm
mi cỏch chin thng cỏc i th nc ngoi nhm ginh c th
phn trong TMQT. Trong khi ú, ngi mua cng ngy cng yờu cu kht
khe hn v cht lng, mu mó, giỏ c . . . v rt nhiu cỏc iu kin khỏc.
Do vy, mt nh xut khu mun chin thng thỡ phi luụn a ra c
nhng li cho hng hp dn nht, vi nhiu iu kin u ói nht. V mt
trong nhng yu t quan trng cú tớnh quyt nh l nhng u ói v thi
hn thanh toỏn. Nhng trong thc t, khụng phi lỳc no nh xut khu
cng cú vn thu mua, ch bin hng xut khu. Mt khỏc, khi bỏn
hng bao gi h cng mun thu hi vn nhanh tip tc quay vũng, bi
trong kinh doanh, nu b ng vn nhiu thỡ ng ngha vi vic kinh
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
17
doanh khụng cú hiu qu. i lp vi mong mun ca nh xut khu, nh
nhp khu khụng phi bao gi cng cú sn tin m c hi kinh doanh thỡ
khụng th b qua. Do vy, h rt cn cú mt ngun ngoi lc tr giỳp, c
bit l cỏc doanh nghip nh, cha to c uy tớn v danh ting trong
TMQT.
Bờn cnh ú, hot ng kinh doanh xut nhp khu luụn tim n rt
nhiu nguy c dn n ri ro v tht bi. Bi ngoi cỏc khú khn thụng
thng ging nh cỏc doanh nghip sn xut kinh doanh ni a, cỏc doanh
nghip XNK cũn phi ng u vi rt nhiu nguy c khỏc, xut phỏt t
cỏc yu t c thự trong TMQT nh: thi gian thc hin hp ng v
khong cỏch a lý; ng tin thanh toỏn v bin ng t giỏ; s khỏc bit
v ngụn ng, lut phỏp, tp quỏn kinh doanh v cỏc quy nh iu tit gia
cỏc chớnh ph . . . quc t, ngi ta ó s dng cỏc cụng c kim soỏt nh
tớn dng chng t (Documentary Credits), bo lónh hi phiu (aval) hay
chp nhn ca Ngõn hng (Banks acceptance). Tuy nhiờn, nhng cụng c
trờn c s dng n thun l m bo cho ri ro ca vic khụng thanh
toỏn. i phú vi cỏc ri ro do vic khụng thc hin hp ng ó xut
hin cụng c tớn dng th d phũng (Stand by letter of credit) v bo lónh
c lp (Independent Guarantee) c phỏt hnh bi cỏc T chc ti chớnh
cú uy tớn nh cỏc Ngõn hng, t chc tớn dng
Mc dự cú rt nhiu khú khn, nhng hot ng xut nhp khu luụn
luụn l lnh vc quan trng trong chin lc phỏt trin ca bt c quc gia
no v nú cng luụn ginh c s quan tõm t nhiu phớa, c bit l t
phớa cỏc doanh nghip. Vỡ trong khi th trng ni a ó bóo ho v mang
tớnh cnh tranh rt cao thỡ th trng quc t li ht sc rng ln, vi nhiu
c hi kinh doanh ha hn mt t sut li nhun cao. Do vy, bt c mt
doanh nghip no cng luụn mong mun tỡm kim c hi v m rng kinh
doanh nhng th trng mi khp th gii y.
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
18
Xut phỏt t thc tin khỏch quan ú, hot ng bo lónh XNK ó ra
i v ngy cng khng nh c v th quan trng trong vic thỳc y
TMQT.
2.3. Vai trũ ca hot ng bo lónh XNK ca cỏc NHTM
i vi cỏc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu
Bo lónh XNK, cựng vi cỏc dch v ngõn hng quc t khỏc, ra i
v phỏt trin nhm ỏp ng nhu cu rt a dng ca cỏc doanh nghip v
phỏt trin kinh doanh, chng ri ro, nõng cao hiu qu v tng cng
kh nng cnh tranh trong lnh vc TMQT. Qua cỏc hot ng bo lónh,
cỏc ngõn hng cung cp h thng gii phỏp phong phỳ, hu hiu, gii quyt
phn ln nhng khú khn v ti chớnh v uy tớn kinh doanh ngoi thng
ca doanh nghip.
Bờn cnh cỏc hỡnh thc cp tớn dng trc tip nh: chit khu b
chng t L/C tr chm min truy ũi hay nhn bao thanh toỏn nhng khon
phi thu ca nh xut khu . . . cỏc ngõn hng cũn cp tớn dng giỏn tip
bng cỏch dựng uy tớn ca mỡnh ng ra bo lónh cho doanh nghip. Cú th
núi, hỡnh thc bo lónh ny ngy cng úng vai trũ quan trng khi tớnh cht
phc tp ca cỏc hot ng TMQT ngy cng gia tng. Nht l cỏc doanh
nghip cỏc nc ang phỏt trin, do mi gia nhp vo th trng quc t,
cha xõy dng c nim tin i vi bn hng thỡ vic da vo uy tớn ca
ngõn hng l vụ cựng cn thit.
i vi nn kinh t
Lnh vc xut nhp khu thng c xem l mt lnh vc kinh t
then cht trong chin lc phỏt trin quc gia. Ngun thu nhp to ln t
nc ngoi thụng qua hot ng xut nhp khu, vic lm v thu nhp quc
dõn gia tng nhanh, cụng ngh hin i phc v phỏt trin kinh t t nc
. . . hot ng xut nhp khu cú th phỏt huy c cỏc vai trũ trờn, nht
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
19
thit phi cú s tham gia ca cỏc NHTM. Nghip v bo lónh xut nhp
khu v cỏc nghip v ngõn hng quc t khỏc úng vai trũ l cht xỳc tỏc,
giỳp cho hot ng kinh doanh xut nhp khu din ra thun li, gúp phn
tng tớnh nng ng cho nn kinh t, n nh th trng. Hot ng bo
lónh xut nhp khu khụng ch theo sau m cũn l nhõn t i trc, m
ng cho hot ng xut nhp khu phỏt trin theo nh hng ca Nh
nc.
i vi cỏc NHTM
Cú th núi, nghip v bo lónh xut nhp khõ núi riờng v h thng
nghip v ngõn hng quc t núi chung l nhng hỡnh thc kinh doanh
mang li hiu qu cao v khỏ an ton cho hot ng ngõn hng.
Thụng qua cỏc hỡnh thc bo lónh xut nhp khu, cỏc NHTM thu
c lói v phớ. Nhng khon thu ny v s tuyt i thng rt ln do quy
mụ ca hot ng xut nhp khu v s tin bo lónh.
Nghip v ny cng khỏ an ton do cỏc NHTM u nhn thc c
mc phc tp ca TMQT nờn trong vic x lý luụn luụn t ra thn
trng, vớ d nh : yờu cu cú m bo cho nhng khon xin bo lónh, cn
c vo mc v s tin bo lónh . . . Ngoi ra, do cỏc khỏch hng xin bo
lónh u cú ti khon ti ngõn hng nờn nú cú th qun lý cỏc ngun thanh
toỏn, trỏnh c tỡnh trng xoay vn ca khỏch hng trong thi gian vn
tm thi nhn ri, d xy ra ri ro.
Mt li ớch khỏc ht sc quan trng l thụng qua bo lónh xut nhp
khu, ngõn hng thit lp c mi quan h vi cỏc doanh nghip v ngõn
hng nc ngoi, t ú cú th phỏt trin c mng li ngõn hng i lý,
ngõn hng chi nhỏnh rng khp giỳp ngõn hng m rng th phn th
trng quc t, nõng cao cht lng dch v cung cp. Mt khỏc, vic ỏp
ng nhu cu ca khỏch hng xut nhp khu v ti chớnh v uy tớn trong
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
20
kinh doanh khin cho ngõn hng nõng cao c v th cnh tranh v kh
nng phỏt trin.
2.4. Ngun lut iu chnh nghip v bo lónh xut nhp khu ca
cỏc NHTM.
Nh ó nờu phn trờn, tỡnh trng thiu mt tờn gi quc t chun
thng nht cho nghip v bo lónh ngõn hng cho thy rng vn cũn cha
cú mt chun mc thc hnh nghip v c cụng nhn trờn bỡnh din ton
cu, dự rng bo lónh ngõn hng vn c s dng rng rói trong thc tin.
2.4.1. Cỏc cụng c quc t
Nm 1995, U ban Phỏp lut v thng mi quc t ca Liờn Hip
Quc ó son tho: Cụng c Liờn hip quc v bo lónh c lp v Tớn
dng d phũng , nhng cho n nay nú vn cha cú hiu lc thi hnh.
Cụng c l s tng ho ca cỏc B Lut quc gia v giao dch bo lónh
c lp v tớn dng d phũng. Nú quc t hoỏ giao dch ny, to ra mt
phong thỏi, cỏch thc phự hp vi tp quỏn v thụng l quc t.
Tu vo thc t ca h thng phỏp lut nc mỡnh, tng quc gia cú
th phờ chun Cụng c nhm to mt hnh lang Phỏp lý trong giao dch
quc t v bo lónh c lp v tớn dng d phũng. Li th ca cụng c l
vic phờ chun Cụng c l c hai bờn u nm hiu v ỏp dng thụng tho
mt iu lut chung trong giao dch, trỏnh c tỡnh trng mt trong hai i
tỏc la chn lut ca nc mỡnh ỏp dng cho giao dch, to bt li cho phớa
bờn kia.
2.4.2. Cỏc vn bn ca Phũng Thng mi Quc t (ICC) ban hnh
S phỏt trin mnh m ca giao dch cam kt bo lónh trong thp k
60 ó bt buc cỏc t chc thng mi, ti chớnh quc t ngh n mt hnh
lang phỏp lý cho cụng c bo m c coi l a nng, uyn chuyn ny.
Trong s ú, phũng TMQT (The International Chamber of Commerce -
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
21
ICC), mt t chc phi chớnh ph v Thng mi - Ngõn hng - Bo him -
Vn ti ln nht th gii ó cú nhng úng gúp ỏng k vo cụng trỡnh
trờn.
Nm 1978, Phũng TMQT (ICC) ó ban hnh n bn s 325 - Cỏc
quy tc thng nht v Bo lónh Hp ng (The Uniform Rules for
Contract Guarantee - gi tt l URCG). Quy tc ny nhm m bo s
thng nht v thc hin giao dch Bo lónh da trờn s cõn xng v quyn
v ngha v ca cỏc bờn liờn quan nhng cng tuõn th mc ớch thng
mi ca bo lónh, cú ngha l m bo s tin thanh toỏn t phớa th ba
trong trng hp ngi hng chng minh rng h c quyn thanh toỏn
do s vi phm hp ng ca phớa i tỏc.
Tuy nhiờn, n bn ny cha thc s c th, cha tht s nờu rừ c
tớnh c lp ca bo lónh cng nh tớnh chng t ca nú. Trong sut thi
gian s dng, Cỏc Quy tc ny ó gõy ra nhiu tranh cói, mc dự ICC ó cú
nhng vn bn b sung, gii thớch nhng nú cng khụng c chp nhn
mt cỏch rng rói.
n thỏng 12/1991, ICC ó hon tt n bn s 458 - Cỏc quy tc
thng nht v bo lónh theo yờu cu (The Uniform Rules for Demand
Guarantee - gi tt l URDG) v cú hiu lc vo thỏng 4/1992. õy tht
s mi l mt bc hon thin nhng quy tc v bo lónh. Cỏc quy tc ny
tng hp nhng im tin b ca Cỏc Quy tc thng nht v Bo lónh
Hp ng. URDG - ICC 458 khụng nhng iu tit nhng mi quan h
gia ngi bo lónh v ngi th hng m cũn iu tit nhng mi quan
h phỏt sinh t nhng bo lónh i ng (counter-guarantee). URDG l mt
vn bn khỏ hon thin, vic nghiờn cu v dn chiu theo Cỏc quy tc ny
s trỏnh c nhng ri ro do khụng nm c Lut phỏp ca cỏc bờn i
tỏc. Bờn cnh ú, do tớnh cht n bn sau khụng ph nh n bn trc i
vi cỏc vn bn do ICC phỏt hnh, do vy Cỏc quy tc thng nht v Bo
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
22
lónh Hp ng - URCG 325) vn cũn cú hiu lc. Cỏc bờn tham gia trong
mt nghip v bo lónh, tu chn, cú th cn c theo URCG hay URDG.
Trong tng lai, ICC cng xem xột vic b sung, sa i li URCG cho
phự hp vi xu hng ca nhng tp quỏn bo lónh chung hin nay.
2.4.3. Lut quc gia
Mt vi quc gia cú ban hnh nhng lut, nhng quy nh cho
nghip v bo lónh, vớ d nh Uniform Commercial Code M, Lut Bo
lónh ca Anh, Lut Hp ng TMQT (International Commercial Contracts
Act) ca c, nhng quy nh v Bo lónh H Lan, Rp
Nhng vn bn ny cng nh ngha, mụ t ni dung bo lónh v
nhng quy nh trỏch nhim ca cỏc bờn trong mt nghip v bo lónh,
iu kin thanh toỏn. V nguyờn tc, lut quc gia ca phớa phỏt hnh bo
lónh s c ỏp dng cho bo lónh ú, nu hai bờn khụng chn c lut
ca nc th ba. Nhng ụi khi nhng quy nh trong lut quc gia li trỏi
ngc vi nhng vn bn ca Phũng TMQT. iu ny cú th dn ti
nhng ng nhn, nhm ln ỏng tic v nhng tranh chp cú th phỏt sinh
khi cỏc bờn khụng hiu rừ v y v tm mc trỏch nhim ca mỡnh. Do
vy, nhng nc cú lut hay quy nh v nghip v bo lónh thỡ khi phỏt
hnh bo lónh tham chiu theo cỏc n bn ca ICC, cỏc ngõn hng thng
ghi iu khon tham chiu trong ni dung ca cỏc cam kt bo lónh hn
ch nhng ri ro trờn. Vớ d nh: Bo lónh ny c ỏp dng theo Lut
ca . . . quy tc . . .
2.5. Ch th ca mt giao dch bo lónh
Mt giao dch bo lónh ngõn hng thụng thng cng nh trong lnh
vc TMQT, bao gm 3 ch th chớnh: ngõn hng bo lónh, ngi c bo
lónh, v ngi th hng bo lónh (cũn c gi l ngi nhn bo lónh,
v trong mt s trng hp cũn cú tờn gi l ngi yờu cu bo lónh).
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
23
Ngõn hng bo lónh: l ch th ng ra bo m vi ngi th
hng rng ngi c bo lónh s hon thnh nhng ngha v ó tho
thun trong hp ng. Nu cỏc ngha v ny khụng c hon thnh, ngõn
hng bo lónh cam kt s thanh toỏn n bự cho ngi th hng. Mc n
bự da theo tho thun bo lónh ngõn hng ó cp, cú th t 1% - 100% giỏ
tr hp ng.
Ngi c bo lónh v ngi th hng bo lónh cú th l nh xut
khu hoc nh nhp khu, tu theo nghip v c bo lónh.
Ngi c bo lónh: l ngi c ngõn hng cam kt tr thay
nu vi phm hp ng. õy thng l nh nhp khu
Ngi th hng bo lónh: l ngi c ngõn hng bo lónh
thanh toỏn khi cú yờu cu do ngi c bo lónh vi phm hp ng,
thng l nh xut khu.
Ngoi ra, do ngi c bo lónh v ngi th hng bo lónh cỏc
quc gia khỏc nhau, nờn cng nh phng thc thanh toỏn tớn dng chng
t, nghip v bo lónh cũn cú s tham gia ca mt s ngõn hng:
Ngõn hng thụng bỏo: l ngõn hng ca ngi th hng, cú nhim
v thụng bỏo bo lónh cho ngi th hng sau khi ó kim tra tớnh chõn
thc ca bo lónh (ch ký hu quyn hay testkey).
Ngõn hng xỏc nhn: l ngõn hng ca nc ngi ngi th
hng, khi m ngi th hng khụng tin tng tim lc ti chớnh ca
ngõn hng phỏt hnh thỡ cú th yờu cu s tham gia ca mt ngõn hng xỏc
nhn.
Ngõn hng thanh toỏn (Reimbursing bank): õy thc cht cng l
ngõn hng phỏt hnh bo lónh cho ngi ngi th hng nhng theo ch
th ca mt ngõn hng trung gian phc v ngi c bo lónh da trờn
mt bo lónh khỏc gi l bo lónh i ng. Ngi c bo lónh khụng
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
24
chu trỏch nhim bi hon trc tip cho ngõn hng phỏt hnh bo lónh m
do ngõn hng ch th.
Trong giao dch ngoi thng, i tng giao dch bo lónh l
thng v mua bỏn gia cỏc bờn xut khu v nhp khu. V quan h gia
cỏc bờn c quy nh bi 3 hp ng riờng bit, c lp vi nhau.
Hp ng gia ngi c bo lónh v ngõn hng phỏt hnh bo lónh,
c th l n xin phỏt hnh bo lónh. Hp ng gia ngi c bo lónh v
ngi th hng bo lónh. Th bo lónh (letter of guarantee) hay cũn gi l
cam kt bo lónh, l hp ng gia ngõn hng phỏt hnh bo lónh v ngi
th hng. Bờn cnh hp ng gia cỏc ch th chớnh ca nghip v bo lónh,
cũn cú cỏc hp ng gia ngõn hng phỏt hnh vi ngõn hng thụng bỏo, ngõn
hng phỏt hnh vi ngõn hng xỏc nhn hoc vi ngõn hng thanh toỏn.
Nh vy, mt nghip v bo lónh khụng ch n thun l quan h gia
ngõn hng bo lónh v ngi th hng bo lónh, m cũn bao hm nhng
mi quan h khỏc na
2.6. Cỏc loi hỡnh bo lónh XNK
Cú nhiu dng thc dch v bo lónh ngoi thng khỏc nhau cú th
s dng tng thớch vi tỡnh hỡnh din bin c th ca tng giao dch.
2.6.1. Cỏc nghip v bo lónh ngn hn
õy l loi hỡnh bo lónh cú thi hn di mt nm. Bo lónh ngn
hn thng c s dng nhm h tr vn lu ng cho cỏc doanh nghip,
giỳp h cú iu kin v ti chớnh thanh toỏn cỏc khon nhp khu
nguyờn liu, vt t hay thu mua, ch bin hng xut khu. õy l loi
hỡnh bo lónh chim t trng ln ti cỏc NHTM.
a) Bo lónh XNK trờn c s phng thc nh thu kốm chng t
Khi giao dch ngoi thng ỏp dng phng thc thanh toỏn nh thu,
nh xut khu giao hng v u nhim ngõn hng ca mỡnh thu h tin hng
Nghiệp vụ bảo lãnh xuất nhập khẩu của các NHTM_Thực trạng, giải pháp phát triển ở Việt Nam
Lê Thu Phơng_A8 K38C
25
t ngi mua nc ngoi trờn c s ch th nh thu. Ngõn hng x lý
nghip v nh thu ch trờn c s chng t v hon ton c lp vi giao
dch mua bỏn hng hoỏ gia nh xut khu vi nh nhp khu.
Trong phng thc thanh toỏn nh thu, nh xut khu thng phi
ch i mt thi gian ỏng k t lỳc giao hng cho n khi c thanh
toỏn, khụng nhng th, bỏn c hng, nh xut khu ụi khi phi chp
nhn vic cho phộp ngi mua tr chm tin hng. Chớnh vỡ th, nh xut
khu cú th gp nhng khú khn v vn kinh doanh khi s dng phng
thc thanh toỏn ny.
Do vy, cỏc giao dch c din ra trụi chy, cn thit phi cú s
tham gia ca cỏc NHTM, úng vai trũ l nh bo lónh. Trong khuụn kh v
da trờn c s phng thc thanh toỏn nh thu kốm chng t, ngõn hng
cú th thc hin bo lónh bng cỏc k thut : ng trc giỏ tr nh thu, mua
hi phiu, chit khu b chng t nh thu, v tớn dng chp phiu.
b) Bo lónh trờn c s phng thc tớn dng chng t
Tớn dng chng t l mt vn bn tho thun, trong ú mt ngõn hng
(ngõn hng m tớn dng), theo yờu cu ca mt khỏch hng (ngi yờu cu m
tớn dng) s tr tin cho ngi th ba ú (ngi hng li); hoc s tr, chp
nhn, mua hi phiu do ngi hng li phỏt hnh; hoc cho phộp mt ngõn
hng khỏc tr tin, chp nhn hay mua hi phiu ú, khi xut trỡnh y cỏc
chng t ó quy nh v mi iu kin t ra trong tớn dng th u c thc
hin y (Giỏo trỡnh Thanh toỏn quc t _Trng i hc Ngoi Thng).
Trong khuụn kh v da trờn c s phng thc thanh toỏn tớn dng
chng t, cỏc ngõn hng thc hin bo lónh thụng qua cỏc k thut: phỏt
hnh th tớn dng, xỏc nhn th tớn dng, chit khu b chng t theo th
tớn dng, ti tr bng cỏc loi th tớn dng c bit, (th tớn dng giỏp lng,
th tớn dng chuyn nhng, th tớn dng tun hon).